Ege TEKSTİL VE HAMMADDELERI İHRACATÇI BİRLİKLERİ YÖNETİM KURULU Dünyada ve Türkiye de Pamuk Piyasaları ile İlgili Gelişmeler Hazırlayan: Dr. Sebahattin GAZANFER Sektör Kurulu Pamuk Danışmanı 7 Kasım 2013
(02/10/13 2008/09-2013/14 Sezonları Pamuk Bilançoları Sezonlar 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 Başlangıç Stoku (Çin) 11.94 (1.38) 8.68 (2.69) 10.08 (2.09) 15.23 (6.18) 18.52 (9.61) 20.65 (11.44) Üretim (Çin) 22.25 (6.92) 25.87 (6.40) 28.04 (7.40) 26.91 (7.30) 25.67 (6.70) 25.08 (5.95) Toplam Arz (Çin) 34.19 (8.30) 34.55 (9.09) 38.12 (9.49) 42.14 (13.48) 44.18 (16.31) 45.73 (17.39) Tüketim (Çin) 25.52 (10.19) 24.50 (9.58) 22.80 (8.63) 23.34 (8.29) 23.66 (8.04) 24.56 (7.80) Devir Stoku (Çin) 8.68 (2.69) 10.08 (2.09) 15.32 (6.18) 18.52 (9.41) 20.65 (11.44) 21.17 (11.53) Ithalat İhracat (Çin) 7.92 (2.37) 7.80 7.72 (2.61) 7.61 9.80 (5.34) 9.84 9.88 (3.93) 9.99 9.51 (3.17) 8.54 7.86 (1.94) Stok/Tüketim (Çin) 38% 26% 48% 22% 43% 24% 64% 74% 81% 142% 84% 146.6% Cotlook A (cent/lb) (*)01/09/2013 itibariyle 77.54 164.26 100.00 88.00(*)
Çin iç piyasa fiyatları ile uluslararası fiyatların kıyaslanması
6/11/ 2013 tarihli mukayeseli uluslararası pamuk fiyatları Cotlook A (06/11/2013) : 84.25 cent/lb CFR (Uzakdoğu) ICE NY (Ara 13) (06/11/13) : ( 77.07 cent/lb) İTB Std 1 (06/11/2013) : 3.90 3.95 TL/kg (86.9 c/lb- 88.72) Çin Pamuk Endeksi : 146.10 c/lb Çin Pamuk Endeksi ile Cotlook A Endeksi Farkı: 61.90 c/lb (*) ----------------------- (*) Çin Pamuk Endeksi ile Cotlook A Endeksi arasındaki bu büyük farka göre Çin de iplikçiler pamuğu çok yüksek maliyetli olarak kullanmaktadır.
01.08.2012 07.08.2012 13.08.2012 19.08.2012 25.08.2012 31.08.2012 06.09.2012 12.09.2012 18.09.2012 24.09.2012 30.09.2012 06.10.2012 12.10.2012 18.10.2012 24.10.2012 30.10.2012 05.11.2012 11.11.2012 17.11.2012 23.11.2012 29.11.2012 05.12.2012 11.12.2012 17.12.2012 23.12.2012 29.12.2012 04.01.2013 10.01.2013 16.01.2013 22.01.2013 28.01.2013 03.02.2013 09.02.2013 15.02.2013 21.02.2013 27.02.2013 05.03.2013 11.03.2013 17.03.2013 23.03.2013 29.03.2013 04.04.2013 10.04.2013 16.04.2013 22.04.2013 28.04.2013 04.05.2013 10.05.2013 16.05.2013 22.05.2013 28.05.2013 03.06.2013 09.06.2013 15.06.2013 21.06.2013 27.06.2013 03.07.2013 09.07.2013 15.07.2013 21.07.2013 27.07.2013 02.08.2013 08.08.2013 14.08.2013 20.08.2013 26.08.2013 01.09.2013 07.09.2013 13.09.2013 19.09.2013 25.09.2013 01.10.2013 07.10.2013 13.10.2013 19.10.2013 25.10.2013 31.10.2013 cent/kg 01/08/2012-31/10/2013 tarihleri arasında''a'' index ile Std.1 İzmir-Borsa Fiyatları 372,000 358,000 344,000 330,000 316,000 302,000 288,000 274,000 260,000 246,000 232,000 218,000 204,000 190,000 176,000 162,000 148,000 134,000 120,000 Izmir Borsa Std.1 Liverpool A Index Seri 1 Seri 2
Cotlook A Endeksi Eylül ve Ekim ayları değişimi Kuzey yarımkürede pamuk hasadı çalışmalarının başladığı Ağustos ayından Kasım sonlarına kadar, toplanan pamuklar peyderpey çırçırlanmakta, elde edilen balyalanmış pamuklar ise piyasaya sürülmektedir. Piyasaya arz edilen pamuk miktarı ve mevcut serbest stokların büyüklüğüne bağlı olarak Eylül ayında yeni ürün fiyatları oluşmaktadır. Yeterli pamuk arzının henüz oluşmadığı 2013 Eylül ayında fiyatlar artış yönünde gelişmiştir. Eylül 2013 Ekim 2013 ayında ise tam tersi bir durum yaşanmıştır. Kuşkusuz borsa fiyatları da fiyat oluşumunda rol oynamıştır. Ekim 2013
Farklı orijinli pamukların Uzakdoğu (C+FR) teslim fiyatları (cent/lb)
Farklı orijinli pamukların Uzakdoğu (C+FR) teslim Fiyatları (Cent/lb) Orta elyaf 1-3/32
Farklı orijinli pamukların Uzakdoğu (C+FR) teslim Fiyatları (Cent/lb) Kısa elyaf 1-1/32-1-1/16
Farklı orijinli pamukların Uzakdoğu (C+FR) teslim Fiyatları (Cent/lb) Uzun ve ekstra uzun elyaf (1 3/8-1 7/16)
Hindistan da Shankar 6 pamuk fiyatları 86 cent/lb Ağustos 2013 başlarında Hindistan da Shankar-6 pamuk 93 cent/lb seviyesine gelmişti. 31 Ekim 2013 tarihinde ise 86 cent /lb gerilemiştir. Bu düşüşün ana etkeni yeni ürünün piyasaya çıkması ve Hindistan da bu sezon rekor seviyede üretimin olacağı gerçeğidir.
Hindistan da Nisan 2013 ten beri Rupee değer kaybediyor Şekilde görüldüğü gibi yaklaşık 2.5 aylık süre içerisinde Rupee ABD$ na karşı En az %13 değer kaybetmiştir. Bu durum bir süre Hindistan ın daha ucuz fiyattan pamuk ihraç etmesine imkan sağlamıştır.
Çin de T 137 Uzun elyaf pamuk fiyat eğrisi T137 fiyatı bu sezon aşağıdaki grafikten de görüleceği üzere hızla artmış ve Ekim 2013 sonuna doğru iç piyasa fiyatı 38,000 Yuan/ton (262.50 cent/lb) değerine yükselmiştir.
Sentetik elyaf fiyatlarının pamuk fiyatlarına oranı
Cotlook A Endeksi ile Aralık 13 New York ICE Fiyatları kıyaslaması New York Aralık 13 kontratı ile Zengzhou Ocak 14 Futures Fiyatları kıyaslaması
Çin in sezonlara göre pamuk üretimi Çin Pamuk Birliği 2013/14 rekoltesini 6,93 milyon ton olarak belirlemiştir.
Çin CNCE Borsasından Kasım 13-Mart 14 Forward Pamuk alımları Tüm forward alım fiyatları yeni ürünün ulusal rezerve alımı için öngörülen 20,400 Yuan ın altında kalmıştır.
2013/14 Sezonunda Çin in Ulusal Rezervine Pamuk Alımları Çin de ulusal rezerve pamuk alımlarına 20400 Yuan/ton fiyatla 1 Eylül 2013 tarihi itibariyle başlanmış olup, 8 Ekim tarihine kadar yaklaşık 100 bin ton, 31 Ekim tarihine kadar ise yaklaşık 1 milyon 84 bin ton alım yapılmıştır. Alımlar 31 Mart 2014 günü kapatılacak olup, alım sonrası yapılacak işlem(ler)in ne(ler) olacağının ayrıca belirlenmesi ve uygulamaya konması söz konusudur. Aşağıdaki grafikte 2012/13 sezonunda yapılan alımların gelişimi (mavi renkli eğri), aynı sezon içerisinde Sincan dan yapılan alımlar (yeşil renkli alan), Çin in diğer bölgelerinde yapılan alımlar ise (siyah renkle) gösterilmiştir. Alımların şimdilik yavaş seyretmesi, muhtemelen üreticilerin ileride serbest piyasada olabilecek 20 400 Yuan/ton üzerindeki fiyat gelişimlerinden mahrum olmamak amacıyla belirli bir süre beklenmesi tercihini kullanmalarından ileri gelebileceği hususu düşünülmektedir.
2013/14 sezonu için Çin de belirlenen yeni standartlara göre pamuk alımları Ekim 2013 başından itibaren üreticilerin ulusal rezerve pamuk satışları, geçen sezona göre daha yavaş seyretmiş, Fakat, dini bayramın sona ermesiyle birlikte, Güney Sincan da gerek hasat çalışmaları, gerekse pamuk satışları, özellikle ortalama kütlü pamuk satış fiyatının kiloda 9.5 Yuan ı (=1.56 USD) (3.12 TL yi) aşması ile birlikte hızlanmıştır. Ulusal rezerve teslimatlarda aranacak kalitenin daha sıkı olan yeni kalite kriterleri ve testlerine bağlandığından, bu uygulama çırçırcıların da kaliteye daha fazla önem vermelerine yol açmıştır. Birçok çırçırcı istenilen kalite kriterlerine ulaşamadığından sonuçta arzulanan karlılığı yakalayamayacaktır. Sincan ın en kuzey uçlarında oldukça serin ve rüzgarlı bir iklim hüküm sürmekte, bazı bölgelerde don ile karşılaşılmaktadır. Shihezi, Hutubi ve Changji yörelerinde kütlü pamuk toplama işlemi, %70 civarında ise de çırçırcılar şu ana kadar geçen sezon yapılan alım miktarının ancak %68 sini almışlardır. Kuzey Sincan ın toplam rekoltesinde ciddi düşüş olduğu hususu genel bir inancı yansıtmaktadır. İlçe düzeyinde sayılan Kuitin de ise kütlü verimliliğinde ortalama noksanlığın %15-20 arasında olduğuna işaret edilmektedir.
2013/14 sezonu için Çin de belirlenen yeni standartlara göre pamuk alımları (devam) Çin de kısa bir süre önce yayınlanan bir televizyon programında, bu sezon pamuk hasadından sonra kütlü pamuğun satışı ile çırçırlanma işleminin yavaş ilerlediğine ve toplam pamuk rekoltesinde önemli bir düşüşle karşılaşılacağına dikkat çekilmiş, beklenen rekoltenin Çin Pamuk Konseyi nin 6.93 milyon ton olan tahmininden söz edilmiş, sonuçta bütün bu gelişmelerin Çin li pamuk üreticilerinin gelirlerine olası etkilerine değinilmiştir. Bir diğer rapor ise, pamuk üretim bölgelerine göre üreticilerin eline geçen paranın da farklı olduğuna değinmiş, örneğin Shandong yöresinde faaliyet gösteren ve şu anda cari piyasa fiyatlarından pamuk satmak istemeyen çiftçiler ile, güneydeki Sarı Nehir yöresinde yetiştirilen ve düşük kaliteli olması nedeniyle satışında zorluk çekilen pamuk. Örneğin, Hubei ve Hunan yöresinde, Eylül ayında sürekli yağan yağmur nedeniyle gerek renk gerekse elyaf uzunluğu açısından ulusal rezerve teslim edilecek pamuk aranan kriterleri tutmamaktadır. Bu pamukların satışında daha fazla zorlanılacağı kaçınılmaz görülmektedir.
Çin'de 30 Eylül 2013 itibariyle devlet pamuk stoku (ton) (*) 31/08/2012' de rapor edilen stok miktarı 4 650 000 2012/13 Ulusal rezerve yapılan pamuk alımları 2013/14 sezonunda rezerve pamuk alımları 6,620,000 1,084,420 2012/13 Sezonunda tahmini ithalat miktarı 400, 000 31 Mart 2013 itibariyle oluşan toplam stok 12 354 420 Eylül 2012'de ulusal stoktan satışlar (-) 493 740 14/01/2013'den beri ulusal stoktan satışlar Fire (-)3 715 957 (-) 24 000 31 Temmuz 2013 itibariyle stoktan satışlar ile eksilmeler toplamı (-)4 233 697 31 Temmuz 2013 itibariyle kalan devlet stoku 8 120 723 (*) Özel sektöre ait stoklar dikkate alınmamıştır. 31 Ekim 2013 itibariyle ulusal rezervde kalan devlet stoku yaklaşık 8.1 milyon ton dur.
Çin de 2014 yılı için %1 vergili pamuk ithal kotası dağıtımı Çin Pamuk Birliği, 29 Eylül de yaptığı açıklamada, pamukla ilgili ulusal rezerv kurumu, NDRC, tarımsal ürünlerin ithalatına ilişkin kota kullanımı hakkında her yıl yaptığı duyurusunu gerçekleştirdiğini belirtmiştir. Pamukla ilgili olarak, beklenildiği gibi 2014 yılı için %1 gümrük vergili 894,000 ton luk aşağıdaki esaslar çerçevesinde kullandırılacaktır: a. Kotanın 1/3 ü devlet ticaret kuruluşları tarafından kullanılacaktır, b. Kotanın kalan 2/3 ü en az 50 bin iğ kapasiteye sahip ve daha önce ithalat yapmış şirketler tarafından kullanılabilecektir. Dağıtılacak kotadan pay almak için müracaatların 20 Kasım 2013 e kadar yapılacak ve kota tahsisi 1 Ocak 2014 ten önce gerçekleştirilecektir.
Çin in Ocak 2011 den beri aylar itibariyle iplik ithalatları
Çin in ülkeler bazında 2012 ve 2013 Ocak-Eylül iplik ithalatı ve ihracatı
Çin in pamuk tüketimi 2003/04 sezonunda yaklaşık 7 milyon ton iken, 2008/09 sezonunda 11 milyon ton u aşmış, sonraki sezonlarda genelde düşüş eğilimine girmiştir. Bu düşüş son yıllarda artan miktarda iplik ithalatı nedeniyle hızlanmıştır.
Uluslararası İplik ve Tekstil Ticaretine İlişkin Değerlendirmeler: Son haftalarda iplikçilerde bir miktar tedirginlik hakim görünüyor. Bu tedirginlik iki nedene dayanıyor. Birincisi, pamukta ortaya çıkan gevşek piyasa koşullarının iplik fiyatlarını baskı altına sokabileceği, dolayısıyla önceden daha yüksek fiyatlarla yapılmış iplik kontratlarının yerine getirilmeme endişesidir. İkincisi ise, Çin in ne miktarda ithal iplik alımına niyetli olduğuna ilişkin netleşmemiş durumdur. Edinilen bilgiler, Çin in geçtiğimiz Eylül ayında iplik ithalatı 181 bin ton ile yeni bir rekor kırmış oldu. Diğer taraftan, 2013 yılı ilk 9 aylık toplam ithalatı ise 1,361,000 ton olmuş, bu rakam ile geçen yılın toplam ithalatı aşılmıştır. Öte yandan, alınan bilgilere göre Çin limanları ithal iplikle dolu olduğu için, yeni iplik talebinin yoğun düzeyde olacağı kuşkuludur. Ekim sonunda Şangay da düzenlenen iplik fuarı, Çin deki piyasa durumları hakkında fikir edinebilmek açısından uygun bir fırsat olduğu anlaşılmaktadır. Bu fuara çok sayıda yabancı ülke iplikçileri, özellikle Çin piyasasının iki önemli tedarikçi ülkesi Hindistan ve Pakistan ın katılımları şaşırtıcı olmamıştır. Söz konusu iki ülkenin fuar izlenimleri ise, Çin li müstakbel iplik alıcılarının fiyat beklentileri konusunda kendilerini hayal kırıklığına uğrattıkları şeklindeki ifadeleri olmuştur. Öte yandan, Çin de yerli üretim ipliklere talep oldukça gevşek görünüyor. Bunun ana nedeni olarak, Çin e ithal edilmiş iplik stoklarında aşırı derecede fazlalığın olduğu, bu durumun yeni ithal iplik bağlantılarının yapılmasını güçleştirdiği ifade ediliyor.
Çin de Makineli Hasat Uygulaması Yaygınlaşıyor: Çin de yüksek işçilik maliyetleri, elle pamuk toplama günlerinin sayılı olduğuna işaret etmektedir. Kısa adı PCC olan Sincan Üretim ve Yapı Birliği çok iddialı bir mekanizasyon programını başlatmış durumda. Diğer bazı eyaletlerdeki yetkililer, yüksek işçilik maliyetlerinin çiftçileri pamuk tarımından uzaklaştıran en önemli faktör olduğunu kabul etmekteler. Makineli hasadın yaygınlaşmasına en büyük engellerden birisinin çok yüksek ilk yatırım maliyetli, yüksek bakım ve onarım gideri gerektiren bu tür makinelerin ithal edilmesi zorunluluğudur. Bu nedenle, PCC gibi çok büyük ölçekli tarım işletmeleri ile çalışan kuruluş, tam mekanizasyona geçiş konusunda ilk adım atan kuruluş olmuştur. Anlaşılan odur ki, Çin yetkilileri, yerli tip mekanize hasat makinesi imalatına başlama konusuna ciddi biçimde eğilmeye karar vermiş olup, bu konuda hazırlık çalışmalarına başlamışlardır. Son birkaç yıl içerisinde, Nanjing Araştırma Enstitüsü daha küçük ve daha basit hasat makinesi geliştirmiş olup, bu makineler saatte 0.5 hektar ve 0.7 hektar alanda toplama yapabilmekte ve toplama alanındaki pamuğun %93 ünü toplayabilmektedir. Bu çalışmada bitkisel yabancı madde miktarının %12 den az olduğu bildirilmektedir. Konu ile ilgili olarak Shandong eyaletinin Binjou isimli şehrinde 28 Ekim 2013 tarihinde eyalet bazında temsilcilerin katıldığı bir teknik toplantıda, hükümete mekanize hasat çalışmalarına uygun türde ekipman ve pamuk çeşidi geliştirmesi, hasat makinesi imalatının desteklenmesi, endüstriyel üretim zincirinin ve sosyal hizmetler fonksiyonlarının geliştirilmesi konusunda önerilerde bulunulmuştur. Bilindiği üzere, özellikle Sincan eyaletinde kullanılan hasat makineleri ABD menşei olup, ilgili imalatçı firmalar çok sayıda hasat makinesini son birkaç yıl içerisinde Çin e ihraç etmiştir.
Çin yeni bir pamuk destekleme sistemi için arayışta CNCRC Forumu Kısa adı CNCRC olan Çin Ulusal Pamuk Rezerv Kurumu 31 Ekim 2013 tarihinde Pekin de yaptığı toplantıda, çeşitli konuları tartışmış, özellikle pamuk politikaları ile ilgili olarak birçok sektör temsilcisinin görüşlerine başvurmuştur. Söz konusu toplantının ana konusu Doğrudan Destek mekanizmalarına ilişkin olmuştur. Sincan da Doğrudan Destek Sistemi Deneme amaçlı olarak doğrudan destekleme sistemi nin Sincan da faaliyet gösteren pamuk üreticileri için uygulanması hususu görüşme ve değerlendirme aşamasındadır. Halen taslak durumda olan sistemin gelecek sezonda uygulamaya sokulması düşünülmektedir. Kısa adı NDRC (Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu) olan bu kurum, deneme amaçlı uygulamanın gelecek yıl Sincan da başlatılmasını düşünmektedir ve ilgili departmanlarla yapılan görüşmeler sonrasında söz konusu doğrudan desteğin esasları belirlenmiş olacaktır. Halen uygulanmakta olan ulusal rezerve pamuk alımlarının gelecek sezon da devam edip etmeyeceği hakkında net bir işaret yoktur. Bu konuda NDRC den gelecek rapor beklenecektir. Ancak, destekleme konusunun 2013 Ekim veya Kasım ayında sonuçlandırılması gerekir ki, bu sistemle ilgili uygulama ayrıntıları 2014 yılı resmi dokumanlarında yer almış olabilsin. Böyle bir sübvansiyon sisteminin uygulanması halinde, pamuk piyasa fiyatının bu tür hükümet müdahalesi kapsamında daha az etkilenmiş olması beklenmektedir.
Hindistan ın 2013/14 sezonu pamuk rekoltesi Hindistan 2013/14 sezonunda rekor üretimi gerçekleştirmiştir. Bu üretim yaklaşık 6.5 milyon ton (~38 milyon balya @170kg/balya) olup, Çin in yıllık üretimine çok yaklaşmıştır.
Hindistan ın pamuk tüketimi Şekilden de görüleceği üzere Hindistan ın pamuk tüketimi son on yılda %60 civarında artmıştır.
Son üç sezonda Pakistan ın pamuk ithalatı 2012/13 sezonunda Pakistan ın pamuk ithalatı (11 aylık) 402 bin ton olmuştur.
Ülke bazında Bangladeş in Pamuk İthalatları
İngiltere Bangladeş in hazır-giyim sektörüne deneyimlerini aktaracak İnşaat standartları, yasal düzenlemeler, denetim planları, ülkede odaklanması planlanan konular arasında Birleşik Krallık, uluslararası kalkınma bakanı Mr. Justine Greening in açıklamasına göre, İngiliz uzmanlar, Bangladeş e ülkenin hazır giyim sektöründe güvenli çalışma esaslarını iyileştirmek amacıyla gidecekler. Bangladeş in inşaat işleriyle ilgili kuralları düzenleme kurumu tarafından yapılan talep çerçevesinde gerçekleştirilecek işbirliği kapsamında, üç kişilik İngiliz eksper grubu inşaat standartları, yasal düzenlemeler, gibi konuları inceleyecekler, ayrıca mevcut ve yeni inşa edilecek hazır-giyim tesisleri için uyulması gerekli esasları belirleyecektir. Gidecek ekip, ayrıca özel sektör ve uluslar arası çalışma örgütleri ile en uygun işbirliği esaslarını belirleyecek ve Bangladeş te güvenlik standartlarını yürürlüğe sokacaktır. Temmuz 2013 te, İngiliz yetkililer TESCO, Marks & Spencer, Arcadia, gibi kuruluş temsilcilerini sektörün diğer temsilcilerini bir araya getirmiş, bu çerçevede her iki ulusun beraberce ve diğer sektör kuruluşlarıyla birlikte tedarik zinciri içerisinde iş güvenliğini iyileştirme ve etik sorumluluklarını geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmalarını öngörmüştür. Bu girişimler, Bangladeş in başkenti Daka da Nisan ayında ortaya çıkan ve 1100 civarında hazır giyim fabrika çalışanının hayatını kaybettiği trajik kazadan sonra ivme kazanmıştır.
ÖZBEKİSTAN Özbekistan da geçtiğimiz Eylül ayında hava sıcaklıkları genellikle 33-38 Santigrat derecelerinde seyretmiş, Ekim ayında ise yerini daha ılıman bir havaya bırakmıştır. Pamuk hasadının yoğun olarak devam ettiği Ekim ayı başlangıcı itibariyle hedeflenen toplam rekoltenin yaklaşık %45 inin toplandığı rapor edilmektedir. Bu sezon toplam rekoltenin geçen sezonda olduğu gibi 3 milyon 350 bin ton seviyesini yakalaması beklenmektedir. Özbekistan da Bölgelere göre kütlü pamuk üretim hedefleri (ton) Özbekistan da her yıl Ekim ayında yapılmakta olan pamuk ve tekstil fuarı bu yıl 16-18 Ekim de Taşkent te düzenlenmiştir.
TÜRKMENİSTAN Elverişli hava koşulları, Türkmenistan da hasat çalışmalarına yardımcı olmakta ve Ekim ayı başı itibariyle toplam kütlü stoku 600 bin ton a ulaşılmıştır. Bu sezon da hedeflenen 1050 000 ton kütlü üretimi gerçekleştirilmiş olacaktır. TACİKİSTAN Pamuk hasadı ile ilgili elverişli hava koşulları Tacikistan için de geçerli olmuş, bu yıl beklenen 406 bin ton luk kütlü miktarına ulaşılabileceği tahmin edilmektedir. Kütlü pamuk fiyatları 750$/ton seviyesinde olup, üreticiler fiyatların artabileceği beklentisi içerisindedir. Bilindiği üzere Türkiye, Tacikistan ın başlıca pamuk alıcısı durumundadır. KAZAKİSTAN Pamuk üretiminde henüz çok iddialı bir konuma gelmemiş olan Kazakistan da olumlu iklim koşulları şu ana kadar hasadın normal koşullarda devam etmesine imkan sağlamış olup, 220 bin ton civarında beklenen kütlü rekoltesine ulaşılabileceği tahmin edilmektedir. Ancak iç piyasada kütlü fiyatları 600$ /ton civarında seyretmektedir.
Türkiye Eylül 2013 ün sonuna doğru, özellikle güneydoğuda bazı pamuk alanlarında istenmeyen yağışlar görüldü ise de, Ekim ayı başlangıcından itibaren tüm pamuk üretim bölgelerinde sıcak ve kurak bir iklim yaşandı. Bu olumlu hava koşulları, pamuğun olgunlaşmasına yardımcı oldu. Yine Ekim ayı başlarında, İzmir Pamuk Borsası nda günlük işlem hacmi 500 ton lar civarında seyretti. Ancak değişken hava koşullarının ortaya çıkmasıyla birlikte, bu işlem temposunda düşme kaydedildi. Yeni ürün Standard 1 pamuk 4.15 TL/kg fiyatla alıcı buldu. İthal pamuk alımı, kısa dönem ihtiyaçların karşılanması için kısmen Yunanistan dan yapılmaya başlandı. Bu dönemde, ABD pamuğu çok fazla ilgi uyandırmadı, çünkü yeni rekoltenin piyasaya gelmesine kısa bir süre kalmış olması nedeniyle, bu ihtiyacın yakın çevreden karşılanması tercih edildi. İplik fabrikalarının önemli bir bölümü yeni sezon pamuğunun piyasaya gelmesiyle birlikte fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskının ortaya çıkması beklentisi içerisinde kısa dönemli alımlar şeklinde gerçekleşti. Ekim ayının son iki haftasında, hava koşullarının elverişli olmasıyla birlikte pamuk toplama hız kazandı. Çırçırlanmış pamuğun piyasaya gelmesi ve bolluğu İzmir Ticaret Borsası nda fiyatların 4.00 TL/kg a düşmesine yol açtı. Aynı dönemde, iyi kaliteli Urfa pamuğu 3.90 TL/kg fiyatlarla bölgede rahatlıkla alıcı buldu. Öte yandan, ithalat amaçlı Yunanistan ve Hindistan orijinli pamuklar, öncelikli tercihler olarak alıcı buldu. Buna daha sonra Türkmenistan pamukları da eklendi. Birçok iplikçi, NY Futures fiyatlarının geçen birkaç hafta içerisinde yaşanan düşüşünden de yararlanarak, on call şeklindeki alım kontratlarını bağlamıştır.
Türkiye 2013 yılının ilk 9 aylık ithalat toplamı, Eylül ayında gerçekleşen 48 bin ton luk ithalatla birlikte yaklaşık 622 bin ton olmuştur.
Değerlendirme ve Sonuç 2013/14 sezonuna dünya pamukta önemli bir arz fazlası ile girmektedir. Çin in bu fazlalığı eritme politikası henüz netlik kazanmış değildir. Ancak bazı Çin li yetkililerin beyanlarından mevcut sistem yerine yeni bir model üzerinde kafa yordukları anlaşılmaktadır. Doğrudan gelir desteği şeklinde düşünülen bu modele ilişkin ayrıntılı bilgiler henüz ortaya çıkmamıştır. Dünyada 2013/14 sezonunda oluşacak yaklaşık 20 milyon ton luk toplam rezerv, artık pamuk ticaretiyle ilgili şirketlerin de korkulu rüyası olmaya başlamıştır. Bu korkulu rüya, Ya Çin bir çılgınlık yaparsa! şeklindeki endişelerden kaynaklanmaktadır. Kanaatimizce Çin in bugüne kadar gösterdiği ölçülü davranışı terk etmesi ve kendisini de zora sokacak durumlara yönelmesi çok uzak bir olasılık olarak görülmektedir. Ancak bu süreç içerisinde, pamuk arz ve talebinde dikkate değer değişimler yaşanmadığı sürece, pamuk fiyatlarının Cotlook A Endeksi nin 85-95 cent/lb aralığında dalgalanması normal bir seyir olarak değerlendirilmelidir.
Teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dilerim Saygılarımla Dr. Sebahattin Gazanfer