567,!"#$ %&'!(, Esin KALAYCI³, Fatma BAYRAK 4, Hakan TÜZÜN 5 1!)#*+,)* -. /$$0$ 12* 345 6* - 7,8=5= - ozdinc@hacettepe.edu.tr ² > 3 7 3? < E % +$2$8 >=@=)8=4= E-,2=#=5 ;$ 2$)2$ ABC$:, ³! aysekula@gmail.com )#*+,)* - 7 #6$2 12* 345 6* - 7,8=5= - esinkalayci@hotmail.com 4!)#*+,)* -. /$$0$ 12* 345 6* - 7,8=5= - fbayrak@hacettepe.edu.tr 5 D)@* EF* -. /$$0$ 12* 345 6* - 7,8=5= - htuzun@hacettepe.edu.tr Özet: 7 B F 8G#5@ -. /$$0$ 12;$):$: 7 $"$0$ D$)8$#6$:H2@$6 6==02$ F2 Active Worlds (AW) E)5G2@ :)825G# E82 IJ 7 E"B8B %==02$ K)"2:"E2BL ::$522 6B882G8C8)84 )#G)G85G#G)* Hacettepe Üniversitesi 7 8 9:") ;$ 4)$5 <$62E8EM8$) 345 N 7 <3O 7,8=5=H2@$,4)$258$)2 :=)@=)$2,4)$2/8$)@$2 7 $"$0$ %==02$:2 F 2G5"2 ;$" FE6 P 2G"2 Q 6#22 CB E)5 66G2@6 9,)=#8$) 8G25G#G)* 8G#5@ ;$) E0856 F2 6 B882G/G8) J CE"B8B 6==02$ E)5G2@6 9,)$;8$) "$)2$ 9$))6$2 N@,2/$ @=P$28$25# E82 9,P8$5 RE)58)G 6B882G8)6O 9,P8$58$25# - B"9B85 :E2B2@ :$ 6B882G/G8)@2 6B882G8C8)86 26$2 @E8@B)58)G :$25#)* 38@$ $@8$2 ;$)8$)2 28P - 6B882G/G8)G2 J CE"B8B E)5G2 7 $"$0$ %==02$:H2 "$$)2/$ 2GG4G 9,)=#=2@$ E8@B68)G2G - CB2B28 C)86$ 9$)F$6 E)5G @,2/$ 9,)5=# E82 6B882G/G8)G2 E)5@6 2$:2$8$) 9$)F$42@$2 C)P BP6 CB8@B68)G2G E)" 6E"5B#B)* Anahtar kelimeler: 3 CE "B8B :28 E)5 - E)"2:"E2-6B882G8C8)86 S T S,!"#$ %&'!(, Esin KALAYCI³, Fatma BAYRAK 4, Hakan TÜZÜN 5 1 Res. Asst. HÜ Education /B8" - U 3 < $0* - ozdinc@hacettepe.edu.tr ² Ministry of National Education General Directorate of Educational Technologies e-transformation and Internet Section, aysekula@gmail.com 3 Res. Asst. HÜ Education /B8" - U 3 < $0* - 4Res. Asst. HÜ Education /B8" - U 3 esinkalayci@hotmail.com < $0* - fbayrak@hacettepe.edu.tr 5 Asst.Prof.Dr., Asst. HÜ Education /B8" - U 3 < $0* - htuzun@hacettepe.edu.tr Abstract: In this study, the usability of the 3 Dimensional Library Orientation system, which is designed in the Active Worlds (AW) environment for the library of Hacettepe University in Beytepe Campus, is investigated. Nine students from the department of Computer Education and Instructional Technology who have had no or little prior information about the library gave their opinions about this new environment. For data collection, users were initially observed while they were examining the environment (by using the observation form which was prepared before) and later users were asked to fill in a usability survey about this new environment. As result of data analysis, it was found that while users agreed upon that the 3D environment has introduced Beytepe Library adequately, some of the users who previously experienced the real environment, indicated that the objects were not representing their originals. Key Words: 3D virtual environment, orientation, usability V 368$#5 - "$2 $62E8EM8$)8$ C)86$ @M8 E)58) #G25G# - 2:2 - C89:") $68$#5,2$5 6P25G#G)* M8 E)5@ PG)822 W$C :"R8)G2G - J CE"B8B E)58)G NE"B28), vb.) 6B88228)G2 CB E)58)@2 56:5B5 "))G $8@$ $@$C85$8$) - CB E)58)@2 5$52B2 6858)G :)G5/G8) F2,2$58 C) 6E2B@B)* 7 B nedenle insan- C 89:") $68$#58 E)58)G2 6B882G8C8)86 F8G#5:G :)G5/G8),2$58 ;$)8$) :4856@G)* 7 B F 8G#5@ @ :E2 "G88)@,P$8868$ =2;$):$8$)@$,2$5 6P22 E)"2:"E2 F8G#58)G2G2 @M8 E)5 6)G85G# C),)2$42$ 8#62 6B882G8C8)86 )#G)5:G2 "$) ;$)85#)* XY Z[ Y \]^_]Z[`[a bcd]^ef]g] 2: 2 7 89:") 368$#5 - $68$#58 N2$)/;$O $62E8EM8$)2 :)G5G - @$4$)8$2@)5$: ;$ B"9B85:G 8$ 898$2$2 @:0828$) ):G C) F8G#5 82G@G)* 2:2 7 8 9:") 368$#5 F8G#5 82G - 2:2 ;$ C89:") ):G2@6 $68$#5 6E2B $@25$:2@$2 @E8"G 2:2 @;)2G#G - 0:6E8EM - C8#:$8 C858$) - C89:") $62E8EM8$) ;$ "PG8G5 5=$2@:84 "2G2@
568 osyoloji, ).! nsan-bil, " # # " uygun sistemler üretilmesi konusu ile ilgilenen bir $ alan % " & & ' - ' # ( ) % * $ +& ve Somyürek,! $ %# # # '& # $ ) # biridir., ## " " # $ # si için # $ Oryantasyon -'&. ' (Vikipedi, 21 Temmuz 2009). Üniversitede düzenlenen oryan " & ' ' $ / ' # # # # ' ' # ## # ## " & " " üniversitenin ilkele # " # # etmelerine, üniversitenin kampüslerini, bölümlerini, # " ## # " # # " yer alan hizmetlerdir (Kutlu, 2004). 0 ## # (Sevim ve Yalç, 2006; Kaufman-Everett ve Backlund, 2009). %# olarak günümüzde oryantasyon hizmetleri giderek ' & $ %# $ ) fiziksel ortamlar 1 çevrim-içi ## $ 2 fiziksel ' ' 3 # 2007). Bununla birlikte, maliyeti ve harcanan zaman göz önüne fiziksel # # ' 2 " 2007). + ' # # " üniversitelerin o " & $ ( " ' # # $ 4 ' " m program için 5 (http://www.actcollege.edu/cs/pdf/lirn_orientation.pdf, 6! $ ) # # # # $ ( # " 7 0 # n # # ## 7 8 " & 7 9 " 7 4 # # 4 % ) i a ' # $ :;<<=>?<=@A<AB<AC ( # " # ürünü veril ' ### " & # $ D E # # # # ' $ F E GHH*I # # ' " " & # # # J +& ve Somyürek, 2007). K# - & ( # ## # L-0! D # J L-0 H *G 11); bir sistemin # #! " & & " $ verimlilik), ve # # # #! ' ve M!$ ( #, ' N sorgulama, inceleme ve kull. Sorgulama ' # " ' $ OPQR S RTR yönteminde ise ürün # & $ UV SS WPX S W YZSZ [ SZ\ testinde # r ürünle ilgili gerçek görevleri '& ( ve Güngör, # 2007). Bu yöntemlerden
569 en iyi gösterecek olan otantik (Dumas ve Redish, 1999): otantik otantik görevleri yaparlar.!"#$%&"'$' "&"($ Hacettepe Üniversitesi Beytepe ) nde * Active Worlds (AW +,* Boyutlu Kütüphane Oryantasyonu sisteminin - Active Worlds./ 0 1 2 3. 0 Dünyalar (Active Worlds) olarak isimlendirilmektedir. 4 5 + 5 6 + 3 5 + içerisinde gezebilecekleri gibi bu sanal evren 4 (Tüzün, 2005). Beytepe Kütüphanesi Oryantasyon Sistemi Hacettepe Üniversitesi, Beytepe ) Kütüphane Oryantasyonu AW 47-8 0 4-7 *9: Ortam gerçek kütüp 3. ; 4 3 3 Göre 3 : < = * 3 mevcut sistem incelenerek ve gerçek kütüphane 3 * 3 3 3 boy 3 kütüphanenin içindeki yerini belirleyen 3 3 - > ni gösteren. 3?@##"'$#"AB#BC#B? "'?DEB * 3 4 3 ; F G 8 erkek olmak üzere H ) GH - : biri daha önce böyle s 0 5 Ek-1). Bireylerin sanal bir oryantasyon 3 boyutlu ortamdaki 3 ; ; 3 3 önemli bir 3 4 3 3 * 4 3 bireylerin daha önce Beytepe Kütüphanesini yeterince * 3 I Likert G 0 çoktan seçmeli, 2 tane de nitel. Likert türündeki sorular 1 den 53 + e 5 + 3 5 Ek-2). BULGULAR. > * 4 3 2 (4,22). 3 3 edebildikleri söylenebilir 5JK +.. -W-S- L
570!" arama görevini # $ % # # # % & # # " "! # # " ' ( # " söylenebilir (4,56). Sanal gerçeklik, # ' # boyutlu bir benzetim modelidir. Bu ise " " # & ve Kaleli, 2007). # " & " sistemin ) ) t söylenebilir. bölümlerinin # # %*+. Bu mlanabilir. # #, # - # # -! ". # / ' # nesneleri bu " / # ' 0 # (hangi konularda ya " & " modülünü kullanarak ortamda # " # # # # özelliklerin ise genel olarak yönergelerin / 3 boyutlu # & mesi konusundaki # 12345 67 8379 :; 79 ' r. Bunlara < = - & verilebilir. = # " = verilmelidir. = seçilmelidir. = Kitap bulma ve inceleme görevlerinde görevleri yapabilmelidir. = " harita = 2 # & # # <
571 süre söylenmelidir. KAYNAKLAR!"#$"% & ' ( ) *!+,-#!. & /' 01223 4 ' 56 78 6 9:; < : 78=8>?@A :;?B :C: D? E F @G F? =G>G@G;? 6 H 8 ;I B C 8 ; 8>. 9-JJ KL M!# 2006 N)OPQ-P Pamukkale Üniversitesi & %!R)SP% TP-PUPS 1223 VR! W L -S U MP-RP"P L ' %,O, & N ' ve *!+,-#!. & /' 01227).E-devlet web Sitelerini kullanmak ya da kullanamamak: X 8@8 6 F 8B 8 HI 7 I6 F 86 AY ;; 8 6I; 8 9:;: > ;: A 7Z>Y 6; 8> I D? [ 6?> :;?>. %#!U & '& \!.PS & ]' ve Saka,O. (2007). ^8_ ;I A@8 :6 78 6-9:; < : 78=8>?@A :;?B :Ci. 31 Ocak-1 KL M!# 122` N L S- La,O!" b O P ( )"WP#)WP / $#!c.! & %!R)SP% TP-PUPS 122`VR) W L -S L U bildiri. Bayraktar, E. ve Kaleli, F. (2007). Sanal gerçeklik ve Y=<Y ; 8 C 8 8 ; 8 6; 8> I. 31 Ocak-1 KL M!# 122`' %!R)SP% TP-PUPS 122`VR) W L -S L U MP-RP"P ' Dumas, J.S., & Redish, J.C. (1999). A pratical guide to usability testing. Greenwood Publishing Group Inc. Westport, CT, USA. Forgues, D. (2007). Why traditional orientation?. Transitions, Vol 2, s. 4. Granholm, K. (2007). Why online orientation?. Transitions, Vol 2, s. 5. Kaufman-Everett, Ileen N., & Backlund, Philip M. (2009). A descriptive study on the efficacy of orientation programs for novice instructors. http://www.eric.ed.gov/ericwebportal/home.portal?_nfpb =true&ericextsearch_searchvalue_0=%22kaufman- Everett+Ileen+N.%22&ERICExtSearch_SearchType _0=au&_pageLabel=RecordDetails&objectId=0900019b800 3d545&accno=ED185621&_nfls=false (E " PUPS #!"PcPd 03.01.2009). /,-,e & f' ve Güngör, Z. (2007). g? 9 7 : @? @878> IC; 8> I6 F 8 AY ;; 8 6I; 8 9:;: > ;: A F?_?> ;? F 6 : > C? =[ 6 @? C;?> :6:6 [ 6? Ci. 31 Ocak-1 KL M!# 122` NL S - La,O!" b O P ( )"WP#)WP / $#! c.! & %!R)SP% TP-PUPS 122`VR) W L -S U MP-RP"P L ' Kutlu, M. (2004). h6:d?>7 : @? [ _>? 6 i :;?> :6:6 8 ;I B@ I > C 8 - Z>=8 6 @87=Z 6 j: k C?@ ;?> :6? :;: BA :6 A8>B I; 8B@ I A ; 8> I 7Z>Y 6; 8> D? beklentiler. 6-9 Temmuz 2004 Malatya, XIII. Ulusal E +P tim Bilimleri /L " L - #!.,VOR! W L -!O MP-RP"P ' Özdemir, S., Atasoy, B. ve Somyurek, S. (2007). Bilimsel R)"lP-)"PO PU W$")e-)"P.mO)#PSPOP l)"e)%-)u#p")o MP".!Q,-,S,O % L --!O,-!MP-P"-P%!"!U#,"S!W,d n$"%p.)vr)%p P-% m"o)+po incelenmesi. Gazi o_ : @ :C p 8AG ; @?7 : q?>< : 7 :r st(2), 57-80. Sevim, S.A., & u! -e,o & v' 01223 4 ' An example of a brief orientation program: Students adaptation levels of and opinions about the program. Journal of Faculty of Educational Sciences, 39(2), 217-233. Tüzün, H. (2005, KL M!#4 ' q G 6 =8 Gk?> :6? =8= I;CI B H ZA - AY ;; 8 6I i I;I H? D > :C-:H:?_ : @7? ; 9: > 9:; < : 78=8> Z=Y 6 Y 6 Y 6 @?A 6: A Z ; 8>8A @8 C 8 C; 8 6C 87 I' %!R)SP% TP-PUPS 122 w / xo y)"!ow,vor! W L -!O MP-RP"P & z!qp!o#) a& n$"%p.) ' EKLER Ek 1. { }~ ƒ ˆ Demografik Özellikleri Cinsiyet Š Œ Ž Ž Ž Ž Ž Š Ž Š Ž Š
572 Daha önce sanal bir oryantasyon 5 Evet 1 Evet Ek 2. Verilerin Analizi Ortalama 1 4,22 2 4,56 3! " 2,33 4! # $! " 4,33 5 4,22 6 4,56 7 "! 4,78 Ek 3. Ekran Görüntüleri