AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI FASIL 32: MALİ KONTROL Ekim 2011 1
SUNUM PLANI Mali Kontrol Faslı Alt Başlıklar AB Mevzuatı Ulusal Mevzuat Müzakere Sürecinde Gelinen Aşama Fasıl Kapsamında Başlıca Projeler 2
MALİ KONTROL FASLI Mali Kontrol Faslının 4 temel politika alanı: 1) Kamu İç Mali Kontrolü (KİMK) 2) Dış Denetim 3) AB Mali Çıkarlarının Korunması 4) Euro nun Sahteciliğe Karşı Korunması 3
KAMU İÇ MALİ KONTROLÜ (KİMK) KİMK in 3 temel unsuru: 1) Güvenilir mali yönetim ve kontrol sistemleriyle desteklenen yönetsel hesap verebilirlik (temel ilke) - Yöneticilerin kaynakları etkin, verimli ve ekonomik kullanma sorumluluğu 2) Merkezi olmayan, fonksiyonel olarak bağımsız iç denetim 3) Mali yönetim ve kontrol ile iç denetim sistemlerinin merkezi uyumlaştırılması 4
İÇ DENETİM Kaynakların verimli, ekonomik ve etkili olarak yönetilip yönetilmediğini değerlendirilmesi iç denetim - Uygunluk Denetimi - Mali Denetimi - Sistem Denetimi - Performans Denetimi - Bilgi Teknolojileri Denetimi 5
MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA BİRİMLERİ (MUB) - MYK ve iç denetim alanında uygulanacak yöntemlerin geliştirilmesi - En iyi uygulamaların tespit ve teşviki - Uygulayıcı ve üst yöneticilerin eğitimi - Sistemin gelişiminin takip edilmesi - İşleyişe dair yıllık değerlendirme raporları 6
MERKEZİ UYUMLAŞTIRMA BİRİMLERİ (MUB) Mali Yönetim ve Kontrol MUB İç Denetim MUB Yönetime danışmanlık Güvence - standartlar + yöntemler - iç denetim - eğitim + rehberlik sistemini izlemek Maliye Bakanlığı İç Denetim Koordinasyon Kurulu (İDDK) 7
AB MALİ ÇIKARLARININ KORUNMASI Üye devletler AB fonlarını ulusal fonlara eşit düzeyde korumalıdır. Üye ülkeler AB fonlarında yapılan usulsüzlük ve dolandırıcılığı Komisyon a bildirmelidir. AFCOS (Anti-Fraud Coordination Service): Üye ya da aday ülke ile OLAF (Avrupa Komisyonu Dolandırıcılıkla Mücadele Birimi) arasında işbirliği sağlar. 8
AB MEVZUATI- KİMK 1605/2002 Sayılı Mali Tüzük : AB genel bütçesinin oluşumu ve uygulanmasına ilişkin kurallar - 2342/2002 Sayılı Uygulama Tüzüğü - 2343/2002 Sayılı Uygulama Tüzüğü İç Kontrolün Gelişmesi için INTOSAI Rehberi Avrupa da İç Denetim Hakkında ECIIA Pozisyon Belgesi 9
AB MEVZUATI-DIŞ DENETİM Bu alanda, Uluslararası Yüksek Denetim Kurumları Örgütü (INTOSAI) tarafından yayınlanan temel prensipler ve özellikle Lima Deklarasyonu nda belirlenen uluslararası kabul görmüş kurallar benimsenmekte ve uygulanmaktadır. 10
AB MEVZUATI- AB MALİ ÇIKARLARININ KORUNMASI 2988/95 Sayılı Avrupa Birliği nin Mali Çıkarlarının Korunmasıyla İlgili Tüzük 2185/96 ve 1073/99 Sayılı Tüzükler AB Mali Çıkarlarının Korunması + Protokolleri (PIF) Konvansiyonu fonların kötüye kullanımının önlenmesi yolsuzluğun önlenmesi kara para aklanmasının önlenmesi 11
AB MEVZUATI- EURO NUN SAHTECİLİĞE KARŞI KORUNMASI 1338/2001 Sayılı Tüzük: Euro nun sahteciliğine karşı idari hukukta gerekli önlemler 1339/2001 Sayılı Tüzük: Euro Bölgesi ne dahil olmayan ülkelerin yükümlülükleri 2182/2004 Sayılı Tüzük: Euro madeni paralarına benzeyen madalyon ve bozuklukların engellenmesine dair teknik kurallar 12
ULUSAL MEVZUAT KİMK alanı 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (KMYKK) kamu kaynaklarının hükümetin politika ve hedefleri doğrultusunda ve yönetsel sorumluluk, hesap verebilirlik ve mali saydamlık çerçevesinde etkin, ekonomik ve verimli toplanması, kullanılması ve denetimini içermektedir. Çok yıllı bütçeleme, stratejik planlama, iç denetim, iç kontrol, performans esaslı bütçeleme gibi çağdaş mali yönetim unsurlarını içermektedir. 13
ULUSAL MEVZUAT Dış Denetim Kanunu 6085 Sayılı Sayıştay INTOSAI standartları ve 5018 Sayılı Kanun ile uyumlu - Düzenlilik denetimi: Kamu idarelerindeki mali işlemlerin hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti - Performans denetimi: Kamu kaynaklarının etkin, verimli, ekonomik olarak kullanılıp kullanılmadığının tespiti 14
ULUSAL MEVZUAT AB mali çıkarlarının korunması 5 Aralık 2009 tarihli ve 27423 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 2009/19 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile OLAF ın muhatabı olarak Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı nın Yolsuzlukla Mücadele Koordinasyon Birimi (AFCOS) olarak görevlendirilmiştir. 15
ULUSAL MEVZUAT Euro nun sahteciliğe karşı korunması Ulusal Merkez Ulusal Analiz Madeni Para Ofis Merkezi Ulusal Analiz Merkezi Emniyet Genel Müd. Türkiye Cumhuriyet Hazine Müsteşarlığı İnterpol, Europol, Merkez Bankası Darphane Damga Sirene Daire Bşk. TCMB Matbaası Genel Müdürlüğü 16
MÜZAKERE SÜRECİNDE GELİNEN AŞAMA Mali Kontrol faslında AB ile uyum genel olarak ileri bir düzeydedir. - Tanıtıcı tarama toplantısı 18 Mayıs 2006, Ayrıntılı tarama toplantısı 30 Haziran 2006 tarihinde yapılmıştır - Fasıl 26 Haziran 2007 tarihinde müzakerelere açılmıştır. - Açılış kriteri bulunmazken, ek protokol hariç 6 adet kapanış kriteri bulunmaktadır. 17
Kapanış Kriterleri: MÜZAKERE SÜRECİNDE GELİNEN AŞAMA 1) Kapsamlı bir KİMK Politika Belgesine uygun olarak KİMK mevzuatı ve ilgili politikaların kabulü ve uygulanması ve yeterli uygulama kapasitesi ile desteklenmesi 2) Sayıştay ın INTOSAI standartları ve kurallarına göre görevini yerine getirmesinin sağlanması için politikaların ve mevzuatın 3) PIF Konvansiyonu ve protokolleri ile Türk Ceza Kanunu nun uyum sağlaması 4) 1338/2001 sayılı Konsey Tüzüğü ne yasal ve idari uyumun en geç katılımın ilk günü itibariyle uygulamaya başlanması 5) 2185/96 sayılı Tüzüğün hükümlerinin uygulanmasını garanti altına alan etkin ve verimli koordinasyon hizmetinin kurulması 6) 2182/2007 sayılı Konsey Tüzüğü ne yasal ve idari uyumun en geç katılımın ilk günü itibariyle uygulamaya başlanması 18
FASIL KAPSAMINDA BAŞLICA PROJELER Proje Adı Kaynağı ve Yılı TR 0302.04- Türk Kamu İç Mali Kontrol Sisteminin Uluslararası Standartlar ve AB en iyi uygulamaları ile Uyumlaştırılması AB, 2003 TR 0302.05- Sayıştay ın Denetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi AB, 2003 TR 0403.10- Hazine Kontrolörleri Kurulu nun katılım öncesi fonlara ilişkin Denetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi AB, 2004 TR 07IBFI02- Türkiye deki Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminin Güçlendirilmesi AB, 2007 19
FASIL KAPSAMINDA BAŞLICA PROJELER Proje Adı Kaynağı ve Yılı Hedefler TR080206- Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi AB, 2008 Başbakanlık, Maliye Bakanlığı, DPT Müsteşarlığı ve Hazine Müsteşarlığı strateji geliştirme birimlerinin mali karar alma, stratejik planlama ve performans yönetimi kapasitelerinin güçlendirilmesi TR2010/0136.01- Stratejik Yönetim Kapasitesinin Geliştirilmesi AB, 2010 Merkezi kamu idarelerinde daha etkin ve etkili bir stratejik planlama yapılması Performans Denetimi Rehberinin Hazırlanmasında Sayıştay a Teknik Destek Sağlanması AB (SEI), 2011 Performans Denetim Rehberi hazırlanması ve hazırlanan rehbere göre performans denetimi testi yapılması 20
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI TEŞEKKÜRLER Esra KELEŞ e-mail : ekeles@ab.gov.tr Tel : 0 312 218 1687 21