R d N 1 N 2 N 3 N 4 /2 /2



Benzer belgeler
TEMEL İNŞAATI ŞERİT TEMELLER

34. Dörtgen plak örnek çözümleri

Yatak Katsayısı Yaklaşımı

Projemizde bir adet sürekli temel örneği yapılacaktır. Temel genel görünüşü aşağıda görülmektedir.

10 - BETONARME TEMELLER ( TS 500)

Kirişlerde Kesme (Transverse Shear)

Temeller. Onur ONAT Tunceli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli

28. Sürekli kiriş örnek çözümleri

ELASTİK ZEMİNE OTURAN SÜREKLİ TEMELLERİN KUVVET YÖNTEMİ İLE ANALİZİ VE SAYISAL HESABI İÇİN GELİŞTİRİLEN BİLGİSAYAR PROGRAMI

Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir.

29. Düzlem çerçeve örnek çözümleri

Temeller. Onur ONAT Munzur Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli

KAYMA GERİLMESİ (ENİNE KESME)

Proje ile ilgili açıklamalar: Döşeme türleri belirlenir. Döşeme kalınlıkları belirlenir. Çatı döşemesi ve 1. kat normal döşemesinde döşeme yükleri

INSA 473 Çelik Tasarım Esasları Basınç Çubukları

BÖLÜM 2: DÜŞEY YÜKLERE GÖRE HESAP

Proje Genel Bilgileri

VECTOR MECHANICS FOR ENGINEERS: STATICS

Çatı katında tüm çevrede 1m saçak olduğu kabul edilebilir.

Saf Eğilme(Pure Bending)

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI

Tablo 1 Deney esnasında kullanacağımız numunelere ait elastisite modülleri tablosu

MUKAVEMET Öğr. Gör. Fatih KURTULUŞ

MUTO YÖNTEMİ. Çerçeve Sistemlerin Yatay Yüklere Göre Çözümlenmesi. 2. Katta V 2 = F 2 1. Katta V 1 = F 1 + F 2 1/31

YTÜ İnşaat Fakültesi Geoteknik Anabilim Dalı. Ders 5: İÇTEN DESTEKLİ KAZILAR. Prof.Dr. Mehmet BERİLGEN

1.1 Statik Aktif Durum için Coulomb Yönteminde Zemin Kamasına Etkiyen Kuvvetler

EĞİLME. Köprünün tabyası onun eğilme gerilmesine karşı koyma dayanımı esas alınarak boyutlandırılır.

TEMEL İNŞAATI TEKİL TEMELLER

ÖZHENDEKCİ BASINÇ ÇUBUKLARI

YIĞMA YAPI TASARIMI DEPREM BÖLGELERİNDE YAPILACAK BİNALAR HAKKINDA YÖNETMELİK

33. Üçgen levha-düzlem gerilme örnek çözümleri

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

INM 305 Zemin Mekaniği

Mukavemet-II PROF. DR. MURAT DEMİR AYDIN

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

Dairesel Temellerde Taban Gerilmelerinin ve Kesit Zorlarının Hesabı

(, ) = + + yönünde yer değiştirme fonksiyonu

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

İKİ BOYUTLU ÇUBUK SİSTEMLER İÇİN YAPI ANALİZ PROGRAM YAZMA SİSTEMATİĞİ

BİLGİLENDİRME EKİ 7E. LİFLİ POLİMER İLE SARGILANAN KOLONLARDA DAYANIM VE SÜNEKLİK ARTIŞININ HESABI

YAPI ELEMANLARI DERS SUNUMLARI 5. HAFTA

STATİK AĞIRLIK MERKEZİ. 3.1 İki Boyutlu Cisimler 3.2 Düzlem Eğriler 3.3 Bileşik Cisimler. 3.4 Integrasyon ile ağırlık merkezi hesabı

Kirişli Döşemeli Betonarme Yapılarda Döşeme Boşluklarının Kat Deplasmanlarına Etkisi. Giriş

TAŞIMA GÜCÜ. n = 17 kn/m3 YASD

Prof. Dr. Cengiz DÜNDAR

Betonarme Bina Tasarımı Dersi Yapı Özellikleri

BETONARME BİNA TASARIMI

TEMELLER. Farklı oturma sonucu yan yatan yapılar. Pisa kulesi/italya. İnşa süresi:

BETONARME-II ONUR ONAT HAFTA-1 VE HAFTA-II

Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Erzurum Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

BÖLÜM 2: DÜŞEY YÜKLERE GÖRE HESAP

Gerçekte yükler yayılı olup, tekil yük problemlerin çözümünü kolaylaştıran bir idealleştirmedir.

TEMEL İNŞAATI TAŞIMA GÜCÜ

Burma deneyinin çekme deneyi kadar geniş bir kullanım alanı yoktur ve çekme deneyi kadar standartlaştırılmamış bir deneydir. Uygulamada malzemelerin

CS MÜHENDİSLİK PROJE YAZILIM HİZMETLERİ EUROCODE-2'ye GÖRE MOMENT YENİDEN DAĞILIM

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet II Final Sınavı (2A)

FL 3 DENEY 4 MALZEMELERDE ELASTĐSĐTE VE KAYMA ELASTĐSĐTE MODÜLLERĐNĐN EĞME VE BURULMA TESTLERĐ ĐLE BELĐRLENMESĐ 1. AMAÇ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 3 ÜÇ NOKTALI EĞİLME DENEYİ

Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ

Mukavemet-I. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Temel sistemi seçimi;

EKSENEL YÜKLERDEN OLUŞAN GERILME VE ŞEKİL DEĞİŞİMİ Eksenel yüklü elemanlarda meydana gelen normal gerilmelerin nasıl hesaplanacağı daha önce ele

GENEL KESİTLİ KOLON ELEMANLARIN TAŞIMA GÜCÜ (Ara donatılı dikdörtgen kesitler)

7.3 ELASTĐK ZEMĐNE OTURAN PLAKLARIN DAVRANIŞI (BTÜ DE YAPILAN DENEYLER) BTÜ de Yapılan Deneyler

Hafta_3. INM 405 Temeller. Temel Türleri-Yüzeysel temeller. Doç.Dr. İnan KESKİN.

Elastisite Teorisi Düzlem Problemleri için Sonuç 1

İNŞ 320- Betonarme 2 Ders Notları / Prof Dr. Cengiz DÜNDAR Arş. Gör. Duygu BAŞLI

Bu projede Döşemeler eşdeğer kirişe dönüştürülerek BİRO yöntemi ile statik hesap yapılmıştır. Bu yöntemde;

RİSKLİ YAPILARIN TESPİT EDİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR. 5- Risk Tespit Uygulaması: Betonarme Bina

REZA SHIRZAD REZAEI 1

TAŞIMA GÜCÜ. γn = 18 kn/m m YASD. G s = 3 c= 10 kn/m 2 φ= 32 o γd = 20 kn/m3. γn = 17 kn/m3. 1 m N k. 0.5 m. 0.5 m. W t YASD. φ= 28 o. G s = 2.

SÜLEYMAN DEMİ REL ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K-Mİ MARLIK FAKÜLTESİ MAKİ NA MÜHENDİ SLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK LABORATUARI DENEY RAPORU

STATİK. Ders_9. Doç.Dr. İbrahim Serkan MISIR DEÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü. Ders notları için: GÜZ

Hafta_3. INM 405 Temeller. Temel Türleri-Yüzeysel temeller. Yrd.Doç.Dr. İnan KESKİN.

TEMELLER. Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü. Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi

ÇELİK YAPILAR EKSENEL BASINÇ KUVVETİ ETKİSİ. Hazırlayan: Yard.Doç.Dr.Kıvanç TAŞKIN

MUKAVEMET I ÇÖZÜMLÜ ÖRNEKLER

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

YAPILARDA BURULMA DÜZENSİZLİĞİ

Prof. Dr. Cengiz DÜNDAR

δ / = P L A E = [+35 kn](0.75 m)(10 ) = mm Sonuç pozitif olduğundan çubuk uzayacak ve A noktası yukarı doğru yer değiştirecektir.

DÜSEY YÜKLERE GÖRE HESAP

BURULMA DENEYİ 2. TANIMLAMALAR:

Burulma (Torsion) Amaçlar

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

ELASTİSİTE TEORİSİ I. Yrd. Doç Dr. Eray Arslan

KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü (1. ve 2.Öğretim / B Şubesi) MMK208 Mukavemet II Dersi - 1. Çalışma Soruları 23 Şubat 2019

İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ

KİRİŞ YÜKLERİ HESABI

Saf Eğilme (Pure Bending)

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Mekanik Anabilim Dalı Genel Laboratuvar Dersi Eğilme Deneyi Çalışma Notu

AÇI YÖNTEMİ Slope-deflection Method

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

YAPAN: ESKISEHIR G TIPI LOJMAN TARİH: REVİZYON: Hakan Şahin - ideyapi Bilgisayar Destekli Tasarım

PROF.DR. MURAT DEMİR AYDIN. ***Bu ders notları bir sonraki slaytta verilen kaynak kitaplardan alıntılar yapılarak hazırlanmıştır.

KİRİŞ YÜKLERİ HESABI GİRİŞ

MUKAVEMET FATİH ALİBEYOĞLU

BETONARME-II ONUR ONAT HAFTA-4

Transkript:

. SÜREKLİ TEELLER. Giriş Kolon yüklerinin büyük ve iki kolonun birbirine yakın olmasından dolayı yapılacak tekil temellerin çakışması halinde veya arsa sınırındaki kolon için eksantrik yüklü tekil temel yapılmasından kaçınmak için arsa sınırındaki kolon içteki kolonla birleştirilerek iki kolon için sürekli temel yapılabilir. İki kolon temeli birleştirilerek yapılan temellere iki kolonlu şerit temel veya bileşik temel diye isimlendirilerek ikiden fazla kolon için yapılacak sürekli temellerden ayırmak gerekir. Sürekli temellerde zemin gerilmelerinden oluşan kesit tesirleri genelde ters dönmüş bir T kesit şeklinde düzenlenir. Zemin gerilmesini daha geniş bir alana yaymak için teşkil edilen T kesitin başlık genişliği zemin gerilmelerinin sınır değerleri aşmaması şartından belirlenir ve sürekli temel kirişinin başlık kısmına temel pabucu veya ampatman denir. Temel pabucunun minimum kalınlığı 0 cm den az olamaz, ve kiriş yüksekliği temel pabucu da dahil olmak üzere serbest açıklığın /0 undan az olamaz. Kesit tesirlerinin hesabında tekil temellerde verilen koşullar esas alınır. R d N N N 3 N 4 / / Üniform gerilme yayılışı q z R d N N N 3 N 4 q z,min Lineer gerilme yayılışı q z,max Şekil. Kolonlar arası mesafe az, temel rijit ve zeminin çürük olması halinde temel tabanındaki gerilme yayılışı. 05

Kolonlar arasında yer alan sürekli temelin gövde donatısı ve hesaplarında kirişler için belirtilen koşullar geçerlidir. Sürekli temellerin hesabında en önemli husus temel tabanındaki zemin gerilme dağılımının belirlenmesidir. Temel tabanındaki gerilme dağılımı zeminin özelliğine ve temel rijitliğine bağlı olduğu için kesin çözümün sürekli temelin elastik zemine oturan kiriş kabulü ile yapılabileceği düşünülebilir. Ancak sonucun doğruluğu zemin yatak katsayısının belirlenmesindeki doğruluğa bağlı olduğu unutulmamalıdır. Sürekli temeller yine zemin yatak katsayısı esas alınarak sonlu elemanlar metodu ile çözülebilir. Sürekli temeller için bir başka çözüm yöntemi ise her kolonun altında ayrı ayrı düzgün yayılı zemin gerilmesi hesaplanarak yapılabilir. Sürekli temel kirişi rijit, kolonlar arası mesafe az ve zemin çürükse sürekli temel tabanındaki gerilme; kolon yüklerinin eşit, temelin her iki yönde simetrik olması halinde üniform olur.kolon yüklerinin bileşkesi temel alanının ağırlık merkezinden geçer. Kolon yüklerinin farklı ve kolon yüklerinin bileşkesine göre simetrik olmaması halinde temel tabanında zemin gerilmesi lineer kabul edilir (Şekil.). Sürekli temel kirişinin rijitliği az, kolonlar arası mesafe fazla, zemin sağlamsa temel tabanındaki gerilme lineer olmaz (Şekil.). N N N 3 a a a) Gerçek gerilme yayılışı q z a / / / / a q z b) Üçgen gerilme yayılışı q z c) Her kolon için düzgün gerilme yayılışı a + / /+ / /+ a Şekil. Sürekli temelde gerçek ve kabul edilen gerilme yayılışı. 06

Temel kirişinin rijit veya elastik olarak isimlendirilmesi zeminin şekil değiştirebilmesine göredir. Yumuşak bir zeminde normal bir kiriş rijit sayılabildiği halde, sert bir zeminde aynı kirişin elastik olarak kabul edilmesi gerekir. Şekil. den görüleceği gibi temel tabanında gerilme yayılışının üçgen alanlar şeklinde ifade edilmesinin gerçek davranışa daha yakın olduğu görülse bile gerilme sivriliklerinin uzun süreli yüklere uymadığı açıktır. Bu sebeple Şekil.c de gösterilen her kolon için düzgün yayılı gerilme yayılışının alınması hesapların kolaylığı açısından da daha uygun olur. Zemin gerilmesi kolon altında yoğunlaşır. Bu yayılış rijit temel yayılışına göre kesit tesirlerinin daha güvenli tarafta kalarak hesaplanmasını sağlar.. Sürekli Temellerin Kesit Tesirlerinin Yaklaşık Yöntemle Hesabı Kolon yüklerine temelin kendi ağırlığını da katarak temel tabanındaki gerilme yayılışını belirtmek ve zemin gerilmesi sınır değerlerinin aşılmadığını göstermek gerekir. Yaklaşık hesap yöntemini; bileşik temel az sayıda kolonlu, sürekli temelin yeterince rijit olması hali ile çok sayıda kolonlu ve temel rijitliği az olan temeller için iki farklı yaklaşık yöntemle hesaplanabilir... Bileşik Rijit Temeller İçin Yaklaşık Yöntem Kolon sayısının az ve temelin yeteri kadar rijit olması halinde veya bileşik temel halinde kolon yüklerinin bileşkesi ile sürekli temel bileşke kolon yüklerine göre simetrik yapılarak zemin hesap gerilmesinin düzgün yayılı kabul edilebilmesi sağlanır. Bu durumda zeminde oluşan gerilme; σ z R d = +.8h B σ z,n = σ zu.8h (.) σ z σ zn olacak şekilde hesaplanır. Sürekli temelin birim boyuna etki eden hesaba esas alınacak zemin gerilmesinden oluşan yük ise; R d q z,n = (.) olarak hesaplanır. 07

N R d N / / B q z,n q z,n Üniform gerilme yayılışı Şekil.3 Sürekli temelde gerilme yayılışı. R d N N / e r /-e r B q z,n q z,min Lineer gerilme yayılışı q z,max (a) R d N N B q z,n B min B max Üniform gerilme yayılışı (b) q z,n Yükü ağır olan kolonun civarında temelin genişletilmesi suretiyle bu sağlanabilir. Şekil.4 a) Sabit temel pabucu genişliği lineer gerilme yayılışı b) Lineer değişen temel pabucu genişliği üniform gerilme yayılışı 08

Sürekli temelin kolon yüklerinin bileşkesine göre simetrik yapılamaması halinde temel tabanındaki zemin gerilmeleri üniform olmayacağı için hesabın doğrusal değişen zemin gerilmesi yayılışına göre yapılması veya temel pabucunun üniform gerilme yayılışı oluşturacak şekilde değişken yapılması yoluna gidilir (Şekil.4). Temel tabanının kolon yükleri bileşkesi (R) nin tatbik noktasına göre eksantrikliği, e r ise temel tabanındaki maksimum ve minimum gerilmeler; R d 6er q.8h z z,min, max = ± + B (.3) bağıntısından bulunur. Temel tabanındaki gerilmenin üniform dağılımını sağlamak üzere temel pabuç genişliği lineer değişken yapılmak istenirse (.3) bağıntısındaki maksimum ve minimum zemin gerilmesi değerlerinin q z,max =q z,min =q z,n olması şartını sağlamak için temel pabuç genişliğinin maksimum ve minimum değerleri; B max = B min = Rd 6e ( ) + r σ z,n R d 6e ( ) r σ z,n (.4) olarak hesaplanabilir... Çok Sayıda Kolonlu Sürekli Temeller İçin Yaklaşık Hesap Yöntemi Kolon sayısının az olması veya sürekli temel rijitliğinin az olması halinde, zemin sağlamsa bu durumunda, her kolondan gelen yük kolon etki alanına bölünerek temel tabanındaki gerilmelerin ortalama değeri ayrı ayrı yaklaşık olarak hesaplanır. Temelin kendi ağırlığından meydana gelen gerilme değerleri ile toplanarak zemin gerilmesi sınır değerlerinin aşılmaması kontrol edilir (Şekil.5). Şekil.5 de verilen temel tabanındaki kolon etkili alanındaki gerilme değerleri; N q =, B a + olarak hesaplanır. N N 4 q =,...q 4 = 3 B + B + a (.5) 09

Açıklıklardaki gerilme değerleri ise; q a q, q + q q3 + q 4 q =,..., q34 =, = (.6) q a = q 4 olarak hesaplanır. (.6) bağıntılarında verilen sürekli temel birim boylarındaki yükler yardımı ile kesme kuvveti ve eğilme momenti kesit tesirleri hesaplanabilir. Temel zeminindeki zemin gerilmesinden oluşan yükler ile kolon yüklerinin dengede olmasından hareketle temelin bir ucundan başlanarak kesme kuvveti kesit tesirleri belirlenir. Kesme kuvveti kesit tesirlerinden hareketle eğilme momenti kesit tesirleri N N N 3 N 4 a) a a 3 b) q q q 3 q 4 a / / / / 3/ 3/ a c) q a q q 3 q 34 q a Şekil.5 a) Sürekli kiriş ve boyutları, b) Kolon yükünün temel etki alanına bölünerek bulunan zemin gerilmeleri, c) Her açılık için hesaplanmış ortalama zemin gerilmeleri. hesaplanır. Bulunan kesit tesirleri için temel kirişinin boyutlandırılması kiriş gibi yapılır. Temelin rijit kabul edilmesi halinde, temel tabanındaki gerilme üniform veya doğrusal değişen kabul edilerek hesap yapılabilir. Temelin rijit kabul edilme sınırı kolona komşu açıklıklar arasındaki farkın %0 den az olması halinde kolona komşu açıklıklar ortalaması ile gösterilirse; 0

<. 75 (.7) λ olması halinde temel rijit sayılabilir. Bu bağıntıda; kb = 4 4E c I λ (.8) bağıntısı ile verilir ve burada I temel kesitinin atalet momenti, B temel genişliği, E c betonun elastisite modülü, k ise zemin yatak katsayısına bağlı olarak; k=k 0 S (.9) şeklinde hesaplanan değerdir. Bu bağıntıda S değerinin kumlu zeminler için; B + S = (.0) B killi zeminler için; n + 0.5 S = (.).5n olarak hesaplanmalıdır. Burada n temel boyutlarının oranı olup n= /B dir. Uzun temellerde (n= ) olması halinde S=0.67 olarak alınması önerilmektedir. (.9) bağıntısındaki K 0 zemin yatak katsayısı olup zemin cinslerine bağlı olarak Çizelge 9. den alınabilir..3 Sürekli Temellerin Elastik Zemine Oturan Kiriş Teorisine Göre Hesabı Temel rijitliğini hesaba katarak sürekli temel kirişinin elastik zemine oturduğu varsayımı ile yapılan çözüm 867 de Winkler tarafından verilmiştir. Elastik yaylardan oluştuğu şeklinde modellenmiş zemine Winkler Zemini denmektedir. Elastik zemine oturan kirişin diferansiyel denklemi; 4 d y EI = Ky (.) 4 dx olarak verilmektedir. Burada; K=K 0 B (.3) dir. K 0 zeminin yatak katsayısı, B ise temelin zemine oturan taban genişliğidir. Yine E temel kirişi malzemesinin elastisite modülü; I ise temel kiriş kesitinin ağırlık merkezinden geçen eksene göre atalet momentidir. (.) diferansiyel denklemi;

4 d y 4 + 4λ y = 0 (.4) 4 dx olarak yazılabilir. Burada; K 4 = EI K 4EI 4 λ = veya λ 4 (.5) B K 0 EI Şekil.6 Elastik zemine oturan kiriş boy ve en kesiti Olarak tanımlanmıştır. (.4) denkleminin çözümü, y = e λx (A cos λx + Bsin λx) + e λx (Ccos λx + Dsin λx) dir. Elastik zemine oturan sonlu uzunlukta kiriş elemanın özel çözümlerinin farklı yüklemeler için ayrı ayrı elde edilmesi gerekir. Elastik zemine oturan sonlu uzunluktaki bir kirişin tekil düşey yük ve tekil eğilme momenti etkisindeki çözümleri aşağıda ayrı ayrı verilmiştir..3. Tekil Kuvvet Etkimesi Durumu λ değeri Hetenyi,., (955) sonlu CD uzunlukta kiriş üzerinde herhangi bir x=a noktasında tekil yük etkimesi durumundaki çözümünü yükün tatbik noktasının kirişin sol ucundan ölçülmek şartı ile kirişin çökme, dönme, eğilme momenti ve kesme kuvveti kesit tesirlerini aşağıdaki bağıntılarla ifade etmiştir (Şekil.7). P λ ( x) y = β yp { cosh λx cos λx (sinh λ cos λa cosh λb K ( sinh λ sin λ ) sin λl cosh λa cos λb) + ( cosh λx sin λx + sinh λx cos λx) [sinh λ (sin λa cosh λb cos λa sinh λb) + sin λ (sinh λa cos λb cosh λa sin λb]} (.6) θ (X) λ P = β K P ( sinh λ sin λ ) {coshλx cosλx[sinh λ (sin λa cosλb cosλasin λb) + (sin λ (sinh a cosλb coshλasin λb)] (coshλxsin λx sinh λx cosλx)(sinh λ cosλa coshλb sin λ coshλa cosλb]} (.7)

= λ β P ( sinh λ sin λ ) { sinh λx sin λx(sinh λ cos λa cosh λb sin λ cosh λa cos λb) + (cosh λx sin λx sinh λx cos λx)[sinh λ (sin λa cosh λb cos λa sinh λb) + sin λ (sinh λa cos λb cosh λa sin λb)]} (.8) Q = PβQP {( cosh λx sin λx + sinh λx cos λx) (sinh λ cos λa sinh λ sin λ cosh λb sin λ cosh λa cos λb) + sinh λx sin λx[sinh λ (sin λa cosh λb cos λa sinh λb) + sin λ (sinh λa cos λb cosh λa sin λb)]} (.9) π Burada λ < olması halinde temelin rijit sayılması gerekeceği ve λ > π için ise 4 temelin esnek sayılabileceği ifade edilmiştir. Bu denklemlerde x a için x C den itibaren ölçülecektir. x>a olması halinde ise x D den itibaren ölçülecek ve denklemlerde a yerine b ve b yerine a konulacaktır. Bu ifadelerde λ = K 4EIλ λ K 3 = 4EIλ 3 = 4EI ( λ ) 3 = EI ( λ ) = λ λ olacağı göz önüne alınırsa (.0) (.) (.) y 3 PL = 4EI ( λ ) 3 β yp 3 P = δ 4EI yp (.3) θ P = EI ( λ ) β P θp = δ θ P EI (.4) = δ λ ( x) PL β P = P P (.5) Q ( x) PβQP = P QP = δ (.6) olarak ifade edilir. (.3), (.4), (.5), (.6) bağıntılarında P= ton alınırsa (Şekil.7) y,θ,,q değerlerinin tesir çizgileri olur. δ, δ, δ ve δ değerleri, temel yp θp P QP 3

rijitliği λ, tekil kuvvetin tatbik noktasını belirten oranı ve tesir çizgisinin değerinin hesaplandığı kesiti belirten x/ oranına bağlı olarak hesaplanmış değerleri çizelge halinde verilmiştir (Çizelge.). C x P = EI, B D a K 0 b Şekil.7 Elastik zemine oturan CD sonlu kirişine birim düşey kuvvet etkimesi durumu.3. Tekil Eğilme omenti Etkimesi Durumu Elastik zemine oturan iki ucu boşta CD kirişine x=a noktasında bir tekil momentinin etkimesi durumunda kirişin herhangi bir x kesitindeki çökme y, dönme θ, Eğilme momenti ve Kesme Kuvveti Q değerlerinin aşağıdaki bağıntılardan hesaplanabileceği Hetenyi., (955), Keskinel F., Kumbasar N. (976) tarafından ifade edilmiştir. Bu bağıntılarda x>a için x in D noktasından itibaren ölçülmesi ve ifadelerde a yerine b ve b yerine a konması gerekmektedir. C x = EI,B D a K 0 b Şekil.8 Elastik zemine oturan CD sonlu kirişine birim eğilme momenti etkimesi durumu y λ = β K y ( sinh λ sin λ ) {cosh λx cosλx [sinh λ (cosh λbsin λa + sinh λbcosλa) + sin λ (sinh λa cosλb + cosh λa sin λb)] (cosh λx sin λx + sin λx cosλx) (sin λ cosλbcosh λa + sinh λ cosh λbcosλa)} θ ( x) 3 λ = β K θ ( sinh λ sin λ ) {cosh λx cosλx(sin λ cosλbcosh λa + sinh λ cosh λbcosλa) + (cosh λx sin λx sinh λx cosλx) [sinh λ (cosλbsin λa + sinh λbcosλa) + sin λ (sinh λa cosλb + cosh λa sin λb)]} (.7) (.8) 4

= δ = ( sinh λ sin λ ) + sinh λb cos λa) + sinh λ (sinh λa cos λb + cosh λa sin λb)] [cosh λx sin λx sinh λx cos λx)(sin λ cos λb cosh λa + sin λ cosh λb cos λa)} sinh λx sin λx(sin λ cos λb cosh λa + sinh λ cos λb cos λa)} {sinh λx sin λx[sinh λ (cosh λb sin λa Q = λβ = λ { Q e sinh λ sin λ [sinh λ (cosh λb sin λa + sinh λb cos λa) + sin λ (sinh λa cos λb + cosh λa sin λb)] Bu ifadelerde, (.9) ( cosh λx sin λx + sinh λx cos λx) (.30) λ 3 = (.3) K EI λ y λ = β K y L = EI ( λ ) β y = EI δ y (.3) 3 λ θ = βθ = βθ = δθ K EI λ EI (.33) = δ (.34) Q = λβ Q λ = β Q = δ Q (.35) olarak ifade edilir. Bu bağıntılarda = tonm alınırsa uzunluğunda elastik zemine oturan kirişin y, θ,, Q değerlerinin tesir çizgileri elde edilir. Tekil düşey yük durumunda olduğu gibi δ y, δ θ, δ, δ Q değerleri, temel rijitliği λ, birim momentin tatbik noktasını belirten ve tesir çizgisinin değerinin hesaplandığı kesiti belirten x/ oranına bağlı olarak hesaplanmış değerleri Çizelge. de verilmiştir. Ayrıca tekil yük ve moment durumu için tüm kesit tesirleri bilgisayar programı yardımıyla da hesaplanabilir. 5

Çizelge. Elastik zemine oturan kirişin sol ucundan x mesafesindeki noktada düşey birim yük etkisindeki tesir deplasmanlar ve kesit tesirleri için katsayılar. λ = için; ξ yp x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 4.038.800.58 0.386-0.796 -.97 0..800.08.359 0.638-0.080-0.796 0.4.58.359.30 0.888 0.638 0.386 0.6 0.386 0.638 0.988.30.359.58 0.8 -.384-0.080 0.638.359.08.800.0 -.97-0.796 0.386.58.800 4.038 ξ p x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0-0.8-0.43-0.095-0.03 0. 0.05-0.04-0.05-0.0 0.4 0.030 0.5 0.044 0.009 0.6 0.009 0.044 0.5 0.030 0.8-0.0-0.05-0.04 0.05.0-0.03-0.095-0.43-0.8 ξ QP 0.0 x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 -.000 0. -0.36 0. 0.38 0.77 0.488-0.5 0.4 0.94-0.68 0.03 0.088 0.543-0.457 0.6 0.0 0.55-0.55-0.0 0.457-0.543 0.8-0.088-0.03 0.68-0.94 0.5-0.488.0-0.77-0.38-0. 0.36.000 6

ξ y x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 3.04.795 0.557-0.630 -.789 -.939 0. 3.074.80 0.56 0.69 -.790 -.943 0.4 3.07.807 0.589-0.69 -.798 -.968 0.6.95.794 0.69-0.589 -.807-3.07 0.8.943.790 0.69-0.56 -.80-3.074.0.939.789 0.630-0.557 -.795-3.04 ξ Q x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 0.977.446.430 0.946 0. 0.975.446.43 0.947 0.4 0.965.445.437 0.953 0.6 0.953.437.445 0.965 0.8 0.947.43.446 0.975.0 0.946.430.446 0.977 ξ 0.0 x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 -.000 0. -0.894-0.643-0.347-0.0 0.06-0.894 0.4 0.05-0.644-0.348-0.0 0.354-0.646 0.6 0.03 0.350-0.350-0.03 0.646-0.354 0.8 0.0 0.348 0.644-0.05 0.894-0.06.0 0.0 0.347 0.643 0.894.000 7

λ =3 için; ξ yp x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 0.075 0.034 0.009-0.003-0.007-0.008 0. 0.034 0.07 0.06 0.006-0.00-0.007 0.4 0.008 0.06 0.00 0.05 0.006-0.003 0.6-0.003 0.006 0.05 0.00 0.06 0.008 0.8-0.007-0.00 0.006 0.06 0.07 0.034.0-0.008-0.007-0.003 0.008 0.034 0.075 ξ p x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0-0.03-0.09-0.048-0.03 0. 0.05 0.00-0.09-0.008 0.4 0.08 0.087 0.09 0.6 0.09 0.087 0.08 0.8-0.008-0.09-0.00 0.05.0-0.03-0.048-0.09-0.03 ξ QP 0.0 x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 -.000 0. -0.35 0.86 0.3 0.5 0.499-0.50 0.4 0.00-0.48 0.08 0.066 0.505-0.495 0.6 0.03 0.97-0.97-0.04 0.495-0.505 0.8-0.066-0.08 0.48-0.00 0.50-0.499.0-0.5-0.3-0.86 0.35.000 8

ξ y x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 0. 0.05-0.00-0.03-0.04-0.003 0. 0.085 0.0-0.08-0.03-0.05-0.005 0.4 0.044 0.08 0.00-0.0-0.0-0.06 0.6 0.06 0.0 0.0-0.00-0.08-0.044 0.8 0.005 0.05 0.03 0.08-0.0-0.085.0 0.003 0.04 0.03 0.00-0.05-0. ξ Q x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0.853.655 0.904 0.84 0..754.700 0.976 0.33 0.4.84.7.3 0.63 0.6 0.63.3.7.84 0.8 0.33 0.976.700.754.0 0.84 0.904.655.853 ξ 0.0 x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 -.000 0. -0.763-0.394-0.36-0.0 0.09-0.79 0.4 0.7-044 -0.54-0.07 0.43-0.568 0.6 0.059 0.5-0.5-0.059 0.568-0.43 0.8 0.07 0.54 0.44-0.7 0.79-0.09.0 0.0 0.36 0.394 0.763.000 9

λ =5 için; ξ yp x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 0.06 0.003 0.00-0.00 0. 0.003 0.004 0.00 0.4-0.00 0.00 0.004 0.00-0.00 0.6-0.00 0.00 0.004 0.00-0.00 0.8 0.00 0.004 0.003.0-0.00-0.00 0.003 0.06 ξ p x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0-006 -0.05-0.00 0.00 0. 0.047-0.008-0.009-0.00 0.4 0.00 0.05-0.005-0.006 0.6-0.006-0.005 0.05 0.00 0.8-0.00-0.009-0.008 0.047.0 0.00-0.00-0.05-0.06 ξ QP 0.0 x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 -.000 0. 0. 0.79 0.053-0.007 0.494-0.506 0.4 0.068-0.088 0.034 0.05 0.485-0.55 0.6-0.04 0.093-0.093 0.04 0.55-0.485 0.8-0.05-0.035 0.088-0.068 0.506-0.494.0 0.007-0.053-0.79-0..000 0

ξ y x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 0.040-0.004-0.007-0.00 0.00 0. 0.00 0.00-0.008-0.003 0.00 0.4 0.003 0.007-0.006-0.00 0.00 0.6-0.00 0.00 0.006-0.007-0.003 0.8-0.00 0.003 0.008-0.00-0.00.0-0.00 0.00 0.007 0.004-0.040 ξ Q x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 0.0 3.097.7 0.053-0.60 0..950.66 0. -0.56 0.4.07.488.9 0.08 0.6 0.08.9.488.07 0.8-0.56 0..66.950.0-0.60 0.053.7 3.097 ξ 0.0 x/ 0.0 0. 0.4 0.6 0.8.0 -.000 0. -0.508-0.067 0.040 0.00 0.37-0.69 0.4 0.04-0.37 0.80 0.0 0.499-0.50 0.6-0.009 0.05-0.05 0.009 0.50-0.499 0.8-0.0-0.08 0.37-0.04 0.69-0.37.0-0.00-0.040 0.067 0.508.000