öüntü İşleme Tekniği İle Yaancı Ot enk Özellikleinin elilenmesi 31 () - 216 ISSN:137-3311 ünyamin DEMİ, Necati ÇETİN*, Zeynel Aidin KUŞ Eciyes Ünivesitesi, Seyani Ziaat Fakültesi, iyosistem Mühendisliği ölümü, Kaysei *e-posta: necaticetin@eciyes.edu.t eliş Taihi/eceived:3.1.216 Kaul Taihi/Accepted:1.12.216 Öz: öüntü işleme tekniği, ilisaya teknolojisinin elişimine ağlı olaak otaya çıkan ve yayın kullanım alanı ulan i yöntemdi. u yöntem, kamea, fotoğaf makinası veya taayıcı taafından elde edilen haeketli veya sait i öüntünün önce sayısal dönüşüme tai tutulması, sonasında da u sayısal veinin aloitmala yadımı ile anlamlandıılması işlemleini içemektedi. Teknolojik elişmele, öüntü işleme teknikleini pek çok alanda olduğu ii taımsal alandaki çeşitli uyulamalada da popüle hale etimiş, yaancı otlaın tanımlanması, yoğunluklaının tespit edilmesi ve enk özellikleinin elilenmesinde öüntü işleme tekniklei kullanılaili metotla aasında yeini almıştı. u çalışmada, dijital kamea öüntülei ve enk ölçüm cihazı ile elde edilen Siken (Chenopodium alum L.), Yaani Maul (Lectuca seiola) ve Eşek maulu (Sonchus hieensis) yaancı otlaına ait enk özelliklei kaşılaştıılmıştı. Anahta Kelimele: öüntü işleme, yaancı ot, enk özelliklei Detemination of Colo Popeties of Weed Usin Imae Pocessin Astact: Imae pocessin technique has come up with advancement of compute technoloy and has ecently een widely used. This technique consists of two pats. In the fist pat, the input such as an imae o a video otained y a camea o a scanne is diitized. In the second pat, some chaacteistics o paametes elated to the imae is atheed y usin aloithms. y the impovements that took place in the aea of imae pocessin, the technique is now vey popula in aicultual field and is an altenative method in identification of weeds, detemination of thei intensity and colo popeties. In this study, the colo popeties of thee weeds; Chenopodium alum L., Sonchus hieensis, Lectuca seiola otained y a diital camea and a Choma mete wee compaed. Keywods: Imae pocessin, weed, colo popeties 1. İİŞ öüntü işleme sistemlei, meyve, seze, huuat ii taımsal üünlein sınıflandıılması, temizlenmesi, kalite kontol ve otomasyon işlemleinde yayın kullanılan yöntemle aasında yeini almıştı (Chen vd., 21). Südüüleili taımın önem kazandığı ünümüzde ilisaya teknolojisinin elişmesine ağlı olaak otaya çıkan öüntü işleme tekniği; yapak alanının elilenmesi, meyvelede enk analizi, meyve olunluğunun elilenmesi, sınıflandıma, itki üyümesi ve kök elişiminin izlenmesi, yaancı ot yoğunluğunun elilenmesi, yaancı otlaın tespiti ve ilaçlama ii taımsal uyulamalada da kullanılmaktadı (Kaaacak 27; Mustafa ve ak., 28; Zhao ve ak., 29; Öe 212; Kuncan vd., 213; Ağın 214; Saancı ve Aydın 214). öüntü işlemede temel amaç, aalaında otak özellik ve i ilişki kuulailen kamaşık işaet önekleini veya nesnelei azı tespit edilmiş özellikle veya kaaktele vasıtası ile tanımlama veya sınıflandımaktı (Kahya ve Aın). Çalışmada öüntü işlemede en sık kullanılan enk uzaylaından ii olan enk uzayı tecih edilmişti. enk uzayında iincil enkle kımızı (=ed), yeşil (=een), ve mavidi (=lue). Kımızı 64-74 nm, yeşil 49-56 nm ve mavi 425-49 nm dala oyuna sahipti. Diğe enkle u üç enin kominasyonudu. u çalışmada çeezlik kaak (Cucuita pepo L.) ekim alanlaında soun olan yaancı otlaın -- (ed een lue) enk uzaylaı dijital kamea ve enk ölçüm cihazıyla elilenmiş, elde edilen -- kodlaına ait -- komasite değelei (itkide yapağın 59
Aaştıma/eseach Aticle. DEMİ, N. ÇETİN, Z.A. KUŞ üzeine düşen ölelein ve ışık değişiminin u değele üzeindeki etkisini idemek amacıyla elde edilen değele) kaşılaştıılmıştı. 31 () - 216 ISSN:137-3311 2. MATEYAL VE YÖNTEM Çalışma, Eciyes Ünivesitesi Taımsal Aaştıma ve Uyulama Mekezi üetim alanında 216 yılında yetiştiilen Çeezlik kaak itkisinde soun olan yaancı otla üzeinde yüütülmüştü. Yaancı otlaın enk özellikleini elilemek için Nikon D32 (24,2 MP, Nikko 18-15mm f/3,5-5,6 ED V Lens) dijital kamea () ve Konica Minolta C-4 taşınaili enk ölçüm cihazı () kullanılmıştı. öüntüle Matla 29A poamı ve s/xyz/l*a**/ciela/iccla/itula enk uzayı dönüşümlei kullanılaak sayısallaştıılmıştı. Yaancı ot tüleinin dağılışlaı astlama sıklıklaı ile elilenmiş (Çouh ve oydaş 27; Demi 212), Siken (Chenopodium alum L.), Yaani Maul (Lectuca seiola) ve Eşek Maulu (Sonchus hieensis), enk özellikleinin kaşılaştıılacağı yaancı ot tüleini oluştumuştu. Yaancı otlaın CIE L*a** enk uzayı değelei kimyasal ilaçlama için uyun dönemde alınmıştı. Yapakla itkiden kopaılmamış ve ölçümle taşınaili enk ölçüm cihazı ile aynı elişim dönemindeki 3 yapak üzeinden yapılmıştı. Aynı önek yapaklaın öüntülei dijital kamea ile 6 cm yükseklikten, 9ᵒ lik açıyla 12:-13: saatlei aasında üneşli havada alınmıştı. itkide yapağın üzeine düşen ölelein ve ışık değişiminin u değele üzeindeki etkisini idemek amacıyla, ve kodlaına ait komasite değelei aşağıdaki eşitliklee öe hesaplanmıştı (akke ve ak., 28). = = = ++......(1) ++...(2) ++... (3) 3. AAŞTIMA ULULAI VE TATIŞMA Sikene (Chenopodium alum L.) ait ve ile elde edilen -- enk kodlaı ve unlaa ait -- komasite değelei Şekil 1 de veilmişti. ile elde edilen öüntülede sikene (Chenopodium alum L.) ait değei 98, değei 125 ve değei 59, ile elde edilen -- değelei ise sıasıyla 78, 9 ve 58 olaak tespit edilmişti. -- enk kodlaından için elde edilen komasite değeleinde,35;,44 ve,21 olaak hesaplanmıştı. için elde edilen değei,35; değei,4 ve değei,26 olaak elilenmişti. 14 12 1 8 6 4 2,5,4,3,2,1 Şekil 1. Siken (Chenopodium alum L.) için - ile elde edilen otalama -- ve değelei 6
Aaştıma/eseach Aticle. DEMİ, N. ÇETİN, Z.A. KUŞ Yaani maulda (Lectuca seiola) ile elde edilen -- değelei sıasıyla 156, 188 ve 141, ile ölçülen -- değelei ise sıasıyla 87, 11 ve 79 olaak tespit edilmişti (Şekil 2). elilenen u enk kodlaının için hesaplanan,, ve kaşılıklaı sıasıyla;,32;,39 ve,29 için hesaplanan komasite kaşılıklaında ise değei,33; değei,38 ve değei,3 olaak hesaplanmıştı. 31 () - 216 ISSN:137-3311 2,5 15 1 5,4,3,2,1 Şekil 2. Yaani maul (Lectuca seiola) için - ile elde edilen otalama ve değelei Eşek Maulu na (Sonchus hieensis) ait ve ile elde edilen -- enk kodlaı ve unlaa ait -- komasite değelei Şekil 3 te veilmişti. ile elde edilen öüntülede değei 135, değei 167 ve değei 131, ile elde edilen -- değelei ise sıasıyla; 87, 1 ve 75 olaak tespit edilmişti. -- enk kodlaından için elde edilen -- komasite dönüşüm değeleinde,31;,39 ve,3 olaak hesaplanıken, için elde edilen değei,33; değei,38 ve değei,29 olaak elilenmişti. 2,5 15 1 5,4,3,2,1 Şekil 3. Eşek Maulu (Sonchus hieensis) için - ile elde edilen otalama ve değelei ve kullanılaak elde edilen -- kodlaı ve unlaa ağlı olaak hesaplanan -- değeleinin otalamalaı Şekil 4 te Siken (Chenopodium alum L.) için kaşılaştıılmıştı. değelei 98 ve 78, değelei 125 ve 9, değelei 59 ve 58 aasında değişiklik östemişti. u değelee ağlı olaak hem hem de için elilenen -- değeleinin enzeliği şekilde dikkat çeken önemli i ulu olmuştu. 61
Aaştıma/eseach Aticle. DEMİ, N. ÇETİN, Z.A. KUŞ 31 () - 216 ISSN:137-3311 2 4 6 8 1 12 14,1,2,3,4,5 Şekil 4. Siken (Chenopodium alum L.) için yapıla - kaşılaştıması Yaani maul (Lectuca seiola) da -- ve -- değeleine öe yapılan kaşılaştıma Şekil 5 te öülmektedi. 5 1 15 2,1,2,3,4,5 Şekil 5. Yaani maul (Lectuca seiola) için yapılan - kaşılaştıması Elde edilen otalamalada değelei 156 ve 87, değelei 188 ve 11, değelei 141 ve 79 aasında değişiken, Şekil 5 te de öüldüğü ii değelei,32 ve,33; değelei,39 ve,38; değelei,29 ve,3 olaak iileine yakın sonuçla ulunmuştu. Eşek Maulu na (Sonchus hieensis) ait ve kullanılaak elde edilen -- ve -- otalamalaı Şekil 6 da kaşılaştıılmıştı. 62
Aaştıma/eseach Aticle. DEMİ, N. ÇETİN, Z.A. KUŞ 31 () - 216 ISSN:137-3311 5 1 15 2,1,2,3,4,5 Şekil 6. Eşek Maulu (Sonchus hieensis) için yapılan - kaşılaştıması -- değelei sıasıyla; 135-87, 167-1 ve 131-75 aasında değişiklik östemişti. u değele kullanılaak hem hem de için elilenen otalama, ve değeleinde,31-,33;,39-,38;,3-,29 olaak değişmişti. Yaancı otlaın ve ile elde edilen -- değelei kaşılaştııldığında değelei, ile elde edilen değelee öe yüksek ulunmuştu. Siken (Chenopodium alum L.), Yaani maul (Lectuca seiola) ve Eşek Maulundaki (Sonchus hieensis) elileyici fak değeleinde öülmüştü. 4. SONUÇ VE ÖNEİLE -- enk uzaylaı aasında dijital kamea ve enk ölçüm cihazı sonuçlaının en çok Siken (Chenopodium alum L.) de iiine yakın olduğu ve unu sıasıyla Eşek Maulu (Sonchus hieensis) ve Yaani maul (Lectuca seiola) un izlediği öülmektedi. Komasite otalamalaında ise en yakın -- değelei Eşek maulunda (Sonchus hieensis) elde edilmiş, unu sıasıyla Yaani maul (Lectuca seiola) ve Siken (Chenopodium alum L.) izlemişti. u aaştımada otaya çıkan otalama değele dikkate alındığında enk ölçüm cihazı kullanılmadan, sadece dijital kameadan elde edilen ve öüntü işleme tekniği kullanaak yapılan işlemlein yeteli kaşılaştıma için eekli iliyi veeileceği sonucuna vaılmıştı. KAYNAKLA Ağın, O., 214. uğday Üetiminde Yaancı Ot Yoğunluğunun öüntü İşleme Tekniklei Kullanılaak elilenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Ünivesitesi Fen ilimlei Enstitüsü, Samsun. akke T, Woutes H, Asselt K, ontsema J, Tan L, Mülle J, Staten (28). A vision ased ow detection system fo sua eet. Computes and Electonics in Aicultue, 6: 87-95. Chen X., Xun Y., Li W., Zhan J., 21. Cominin disciminant analysis and neual netwoks fo con vaiety identification, Computes and Electonics in Aicultue, 71, 48-53. Çouh, İ., oydaş, M.., 27. uğday Taımında Değişik Topak İşleme Aletleinin ve Çalışma Hızlaının Yaancı ot Yoğunluğu Üzeine Etkisi. Yüzüncü Yıl Ünivesitesi Ziaat Fakültesi Taım ilimlei Deisi, 17(1):29-43. Demi,.,212. Silajlık Mısıda (Zea mays L.) Faklı Yaancı Ot Mücadele Yöntemleinin Etkinliği ve Veim Paametelei Üzeine Etkisi. Doktoa Tezi, Atatük Ünivesitesi Fen ilimlei Enstitüsü, Ezuum. 63
Aaştıma/eseach Aticle. DEMİ, N. ÇETİN, Z.A. KUŞ Kaaacak, H., 27. itki Yüzey Atığı Kaplama Oanının öüntü İşleme Tekniğiyle elilenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankaa Ünivesitesi Fen ilimlei Enstitüsü, Ankaa. Kuncan, M., Etunç, H. M., Küçükyıldız,., Hızacı,., Ocak, H., Öztük, S. 213. öüntü İşleme Taanlı Zeytin Ayıklama Makinesi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Ünivesitesi, Fen ilimlei Enstitüsü, Kocaeli. Mustafa, N.. A., Fuad, N. A., Ahmed, S. K., Aidin, A. A. Z., Ali, Z., Yit, W.., Shaif, Z. A. M., 28. Imae pocessin of an aicultue poduce: Detemination of size and ipeness of a anana. In 28 Intenational Symposium on Infomation Technoloy (Vol. 1, pp. 1-7). IEEE. Öe,., 212. Faklı Kültü itkilei ve Yaancı Otlaın enk Özellikleinin öüntü İşleme Tekniği İle elilenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Ünivesitesi Fen ilimlei Enstitüsü, Tekidağ. Saancı, K., AYDIN, C., 214. öüntü İşleme Taanlı Hassas İlaçlama ootu. Taım ilimlei Deisi, 2(4), 46-414. Zhao, Y., Wan, D., Qian, D., 29. Machine vision ased imae analysis fo the estimation of pea extenal quality. In Intellient Computation Technoloy and Automation, 29. ICICTA'9. Second Intenational Confeence on (Vol. 1, pp. 629-632). IEEE. 31 () - 216 ISSN:137-3311 64