.. Konu 11 Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri Hadi Yektaş Uluslararası Antalya Üniversitesi İşletme Tezsiz Yüksek Lisans Programı 1 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İçerik.1 Giriş.2 Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı.3 Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama.4 Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması.5 Fiyat Eşleştirme Markaya Bağlılık Rastgele Fiyatlandırma.6 Anahtar Kelimeler ve Kavramlar Öğrenme Hedefleri 2 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş Tam rekabet piyasasında firmalar piyasa gücüne sahip değildir, diğer firmaların kendi ürünleri için istediği fiyatı kabul eder, ve sıfır ekonomik kâr elde ederler. Tekel, tekelci rekabet ve oligopol piyasalarında ise firmalar belli oranda piyasa gücüne sahiptir, fiyat üzerinde belli oranda veya tam kontrole sahiptir, ve genel olarak pozitif ekonomik kâr elde ederler. 3 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş Bu ekonomik kâr bazen basit fiyatlandırma stratejileri bazen de daha karmaşık fiyatlandırma stratejileri kullanmak suretiyle maksimize edilebilir. Fiyatlandırma stratejileri, mevcut ve kamuya açık bilgileri (yani esneklikleri) optimal kâr marjını belirlemek için kullanabilir veya talep ve arz ile ilgili elde edilmesi maliyetli olan tam bilgiyi daha fazla kâr üretmek için kullanabilir. Bazı fiyatlandırma stratejileri, bazı durumlarda kullanabilirken diğer durumlarda uygulanamaz. 4 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı En basit fiyatlandırma kuralı bütün müşterilere tek bir fiyat uygulamaktır. Bu durumda, kârı maksimize etmek için daha fazla ürünü düşük fiyattan satmak ile daha az ürünü yüksek fiyattan satmak arasında bir denge kurulması gerekir. Bu dengenin kurulduğu yer (yani kârın maksimize olduğu üretim miktarı) marjinal maliyetin marjinal hasılata eşit olduğu yerdir. Optimal fiyat ise optimal üretim miktarı için müşterilerin verebileceği en yüksek fiyattır. 5 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 6 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 7 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 8 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 9 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 10 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 11 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 12 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 13 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 14 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 15 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 16 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı. Piyasa Gücü Olan Firmalar için Standart Fiyat Belirleme ve Kârlılık 17 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Cebirsel Bir Örnek Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı P = 10 2Q C(Q) = 2Q Firma bütün müşterilerine tek bir fiyat uygulamak durumunda ise, kârı maksimize eden üretim miktarı MR = MC şartını sağlamalıdır. 10 4Q } {{ } MR = 2 }{{} MC Bu durumda Q = 2. P = 10 2(2) = 6. Π = (6)(2) 2(2) = $8.. 18 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Basit Bir Kâr Marjı Kuralı Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı Bazı durumlarda, yöneticiler maliyet ve talep fonksiyonlarını tahmin edememektedir. Örnek: Şirketin araştırma departmanının olmadığı durumlar Bu tahmini oluşturabilecek bir ekonomi danışmandan bu hizmetin (bütçe yetersizliğinden dolayı) alınamadığı durumlar Buna rağmen, bir yönetici maliyet ve talep ile ilgili minimal düzeyde bilgi kullanarak oldukça iyi bir fiyat belirleyebilir. Bu bilgiler: Her bir malın satıldığı andaki (alındığı andaki değil) marjinal maliyetinin kabaca tahmini. Talebin esneklik değeri hakkında kabaca bir bilgi. 19 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Basit Bir Kâr Marjı Kuralı Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı Firmanın ürününe olan talebin fiyat esnekliğinin E F olduğunu farzedin 1 ve Marjinal hasılatın MR = P 1+E F E F şeklinde yazilabildiğini hatırlayın. 2 Kârı maksimize etmek için MR = MC şartı sağlanmalıdır. Bu ifadeyi sadeleştirince basit bir fiyatlandırma formülü elde edilir: P = E F 1 + E F MC. Optimal fiyat, ilgili maliyetlerin üzerine basit bir kâr marjı eklenerek bulunur! Talebin fiyat esnekliği arttıkça, kâr marjı düşer. Talebin fiyat esnekliği azaldıkça, kâr marjı yükselir. Uyarı: Daha önce de gördüğümüz gibi, fiyat değiştikçe esneklik değişir, ancak yönetimsel uygulamalarda, esneklikteki bu değişim göz ardı edilebilir. 1 Esnekliğin mutlak değer olarak yazılmadığına dikkat edin. 2 ( ) MR = d dq P(Q)Q = dq dp Q + P = P dp Q dq P + 1 = P E F 1+E F 20 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Bir Örnek Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı Kodak film in talep esnekliği 2 dir. 3 P = E F 1+E F MC P = 2 1 2 MC P = 2 MC Yani fiyat marjinal maliyetin iki katıdır. Diğer bir ifadeyle, Kodak ın fiyatının yarısı kâr marjıdır. 3 Talep esnekliği, talebin fiyat esnekliği anlamında kullanılacaktır. 21 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Cournot Oligopolünde Fiyatlandırma Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı Konu 9 da oligopol piyasalarda rekabet eden firmaların seçtikleri üretim miktarının en iyi tepki fonksiyonlarının kesişiminde olduğu gösterilmişti. Optimal üretim miktarlarının bulunmasında bu yöntemin kullanılabilmesi ancak talep ve maliyetler ile ilgili tam bilgi mevcut ise mümkündür. Ancak ihtiyaç duyulan tam bilgiye ulaşmak pratik değildir. Bununla beraber, firmaların benzer ürünler üretmesi ve maliyet yapılarının aynı olması durumunda basit ve pratik bir fiyatlandırma kuralı elde edilebilir. 22 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Cournot Oligopolünde Kâr Marjı Kuralı Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı Ürünlerin benzer olduğu bir Cournot oligopol yapısı farzedin. N = piyasadaki toplam firma sayısı. Piyasadaki talep esnekliği E M olsun. Bu durumda bir firmanın ürünlerine olan talebin esnekliği: P = E F 1+E F MC, olduğundan E F = N E M P = N E M 1+N E M MC olarak bulunur. Bu durumda N arttıkça kâr marjı azalacaktır. N, kârı maksimize eden fiyat marjinal maliyete yakınsar. 23 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Bir Örnek Tekel ve Tekelci Rekabet Cournot Oligopol Yapısı Benzer ürünlü bir Cournot piyasasında 3 firma farzedin. MC = $10. Piyasa talebinin esnekliği = 1 2. Kârı maksimize eden fiyat nedir? E F = N E M = 3 ( 1 2 ) = 1.5. P = E F 1+E F MC. P = 1.5 1 1.5 $10. P = 3 $10 = $30. 24 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Daha Fazla Kâr Elde Etmenin Yolları Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Şu ana kadar, talep ve arz ile ilgili tahminlerin optimal fiyatı daha kesin olarak bulurken veya talebin esnekliği ile ilgili herkesin erişimine açık bilgilerin basit bir kâr marjı formülü elde ederken kullanılabileceğini gördük. Bununla beraber, yöneticiler bütün müşterilere tek fiyat uygulayarak elde edecekleri kârdan daha yüksek bir kâr elde edebilirler. 25 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama. Birinci Derece veya Tam Fiyat Farklılaştırması Her bir müşterinin ödeyebileceği ve/veya ödemek isteyebileceği miktarı fiyat olarak talep etme yöntemidir. Firma, bu yöntemle tüketici fazlasının tamamını elde edebilir. 26 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 27 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 28 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 29 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 30 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 31 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 32 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 33 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 34 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 35 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 36 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 37 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 38 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 39 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 40 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 41 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tam Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 42 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Uyarı Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Pratikte, işlem maliyetleri (transactions costs) ve bilgi kısıtları bu yöntemin mükemmel derecede uygulanmasını zorlaştırır. Otomobil galerileri, tamirciler, doktorlar ve avukatlar hariç Tüketicilerin aldıkları ürünleri yeniden başkalarına satabilmeleri durumlarda fiyat farklılaştırması yapmak mümkün değildir. 43 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İkinci Derece Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Farklı miktarlarda ürün almak isteyen müşterileri aynı tutmayarak, çok alacak olana daha düşük birim fiyat uygulanması. Birinci derece fiyat farklılaştırması yapılırken sağlanması gereken bilgi kısıtını göz önünde bulundurmayı gerektirmez. Örnek: Elektrik: Ev, tarım, sanayi Fiyat tarifesini gören müşteriler, ürünün farklı miktarları için verdikleri kıymeti dikkate alarak ne kadar alacaklarına karar verir, ve bu suretle kendi kendilerini gruplandırmış olurlar. Firmanın her bir tüketicinin özelliklerini bilmesine gerek yoktur. 44 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İkinci Derece Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Farklı miktarlarda ürün almak isteyen müşterileri aynı tutmayarak, çok alacak olana daha düşük birim fiyat uygulanması. Birinci derece fiyat farklılaştırması yapılırken sağlanması gereken bilgi kısıtını göz önünde bulundurmayı gerektirmez. Örnek: Elektrik: Ev, tarım, sanayi Fiyat tarifesini gören müşteriler, ürünün farklı miktarları için verdikleri kıymeti dikkate alarak ne kadar alacaklarına karar verir, ve bu suretle kendi kendilerini gruplandırmış olurlar. Firmanın her bir tüketicinin özelliklerini bilmesine gerek yoktur. 45 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İkinci Derece Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Farklı miktarlarda ürün almak isteyen müşterileri aynı tutmayarak, çok alacak olana daha düşük birim fiyat uygulanması. Birinci derece fiyat farklılaştırması yapılırken sağlanması gereken bilgi kısıtını göz önünde bulundurmayı gerektirmez. Örnek: Elektrik: Ev, tarım, sanayi Fiyat tarifesini gören müşteriler, ürünün farklı miktarları için verdikleri kıymeti dikkate alarak ne kadar alacaklarına karar verir, ve bu suretle kendi kendilerini gruplandırmış olurlar. Firmanın her bir tüketicinin özelliklerini bilmesine gerek yoktur. 46 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırması Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Aynı ürün için farklı müşteri gruplarına farklı fiyat uygulanması Üçüncü derece fiyat farklılaştırmasının uygulanabilmesi için müşteri gruplarının gözlenebilen farklı özelliklere sahip olmaları gerekir. Uygulanabilirlik için bir diğer şart da ürünü ucuza alan müşterilerin yüksek fiyattan alanlara satamıyor olmasıdır. Örnekler: ögle yemeğinde ögrencilere akşam yemeğinde profesörlere hizmet veren bir restoran öğrencilere, çocuklara ve yaşlılara indirim; diğer bütün müşterilere tam fiyat uygulanması bölgesel & uluslararası fiyatlandırma 47 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Üçüncü Derece Fiyat Farklılaştırmasının Uygulanması Ürüne olan toplam talebin, fiyat esneklikleri farklı olan (E 1 < E 2 ) iki müşteri grubu tarafından oluştuğunu farzedin. Grup 1 in fiyata karşı daha duyarlı olduğuna dikkat edin. Bu durumda kârı maksimize eden fiyat çifti nedir? Optimumda, MR 1 = MR 2 = MC olmalıdır. 4 P 1 = E 1 1+E 1 MC P 2 = E 2 1+E 2 MC 4 Aksi halde, MRi > MC ise, en az bir tane daha ürün üretip i grubuna satılması kârı artırır. MR i > MR j ise, mevcut ürünlerden en az bir tanesinin j grubuna değil de i grubuna satılması hasılatı artırır. 48 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Bir Örnek Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Kodak filme olan talebin esnekliğinin ABD de E A = 1.5, Japonya da E J = 2.5 olduğunu farzedin. Filmi üretmenin marjinal maliyeti $3 olsun. Bu durumda, P A = P J = E U 1+E U MC = 1.5 1 1.5 $3 = $9 E J 1+E J MC = 2.5 1 2.5 $3 = $5 Kodak şirketinin optimal üçüncü derece fiyatlarına göre, ürün, talebin daha inelastik olduğu ABD de yüksek fiyattan satılmalıdır. 49 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Aynı ürünün farklı birimlerinin farklı fiyatlardan satılması mümkün değilse, fakat talep bilgisi mevcut ise, iki bölümlü fiyatlandırma ile tüketici fazlasının tamamı elde edilebilir. İki bölümlü fiyatlandırma, sabit ücret ve birim fiyat oluşmaktadır. Örnekler: Spor kulübü üyelikleri. Golf sahaları Eğlence parkları 50 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 51 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 52 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 53 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 54 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 55 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 56 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 57 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 58 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş İki Bölümlü Fiyatlandırma Nasıl Çalışır? Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 59 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Blok Fiyatlama Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Aynı ürünün birden fazla adedini bir araya getirip, bu ürünü paket halinde satma uygulaması. Örnekler: Maden sularının altılı paketler halinde satılması. Kâğıt havluların ikili veya dörtlü paketler halinde satılması. Sigara paketlerinde 20 adet sigara bulunması. Somun ekmeğin 300gr olması Sütlerin bir litrelik paketlerde satılması. Araç kiralama, otel konaklama ücretlerinin günlük olması Tüketiciler pakettekilerin ya hepsini alma ya da hiçbirini almama durumundadır. Blok fiyatlama, fiyat farklılaştırmasından farklı olarak, tüketicilerin taleplerinin aynı olması durumunda bile firmanın kârını artırabilir. 60 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Cebirsel Bir Örnek Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Tipik bir müşterinin talebi P = 10 2Q olsun. Üretim maliyeti de C(Q) = 2Q olarak ifade edilsin. Bir pakette optimal olarak kaç tane ürün olmalıdır? Paketin optimal fiyatı ne olmalıdır? 61 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama. Paketlere Konulacak Optimal Ürün Adedi: 4 62 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Paketin Optimal Fiyatı: $24 Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 63 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Blok Fiyatlamada Maliyet ve Kârlılık Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama 64 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş Ürün Gruplama Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama İki veya daha fazla farklı ürünün bir araya getirilip bu ürünlerin paket olarak tek bir fiyat üzerinden satılması. Örnekler Bilgisayar ve yazılım Film ve yıkama (banyo) İşletme yüksek lisans (MBA) gibi eğitim programları İnternet üzerindeki bazı elektronik marketlerin ürünlerini kargo dahil olarak satması. 5 Otomobillerin klima, otomatik vites, hidrolik direksiyon gibi bir paketle satılması. Bazı tatil paketlerinde uçak masrafları, konaklama ve yemeğin dahil olması. 5 Hossain and Morgan (2006) tarafından yapılan bir araştırmaya göre tüketicilerin kafasında kendilerine özgü bir muhasebe sistemi bulunmaktadır, ve bu sisteme göre tüketiciler kargo dahil edilmemis olarak düşük fiyattan satılan ürünleri aynı kargo hizmetinin fiyatı eklenmiş olarak satılan yüksek fiyatlı (ürün+kargo) paketine tercih etmektedirler. 65 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Kodak ın Durumunu Gösteren Bir Örnek Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Film ve banyo için toplam piyasa büyüklüğü: 4 milyon müşteri Dört tip müşteri: %25 sadece Kodak film (F), %25 sadece Kodak banyo (B), %25 sadece Kodak film ve sadece Kodak banyo (FB) tercih etsin. %25 herhangi bir tercihi olmasın (Y). Maliyeti sıfır kabul edelim. Her bir müşteri tipinin verebileceği en yüksek fiyatlar da şöyle olsun: 66 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama. Çeşitli Tüketici Tiplerinin Kodak Film ve Yıkamaya Verdikleri Kıymet Tip Film Banyo F $8 $3 FB $8 $4 B $4 $6 Y $3 $2 67 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Film İçin Optimal Fiyat Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Tip Film Banyo F $8 $3 FB $8 $4 B $4 $6 Y $3 $2 Optimal fiyat $8 dır; sadece F ve FB alacaktır; $8 x 2 milyon = $16 milyon kâr elde edilir. Fiyat $4 olursa, sadece F, FB, ve B tipi müşteriler alacaktır. $12 milyon kâr elde edilir. Fiyat $3 olursa, bütün müşteriler alacaktır. $12 milyon kâr elde edilir. 68 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Yıkama İçin Optimal Fiyat Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Tip Film Banyo F $8 $3 FB $8 $4 B $4 $6 Y $3 $2 Fiyat $6 olursa, sadece B tipi müşteriler alacaktır. $6 milyon kâr elde edilir. Fiyat $4 olursa, sadece B ve FB tipi müşteriler alacaktır. $8 milyon kâr elde edilir. Fiyat $2 olursa, bütün müşteriler alacaktır. $8 milyon kâr elde edilir. Optimal fiyat $3 tür; sadece F, B ve FB alacaktır; $3 x 3 milyon = $9 milyon kâr elde edilir. 69 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama. Her Bir Ürünün Ayrı Fiyatlandırılması Durumunda Elde Edilecek Kâr Tip Film Banyo F $8 $3 FB $8 $4 B $4 $6 Y $3 $2 Toplam Kâr = Filmden Kâr + Banyodan Kâr = $16 milyon + $9 milyon = $25 milyon Surpriz bir şekilde, Kodak ürün gruplama uygulayarak daha çok kâr elde edebilir! 70 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Film ve Yıkamayı İçeren Paket in Fiyatlandırılması Tüketicilerin Pakete Verdikleri Kıymet Tip Film Banyo Paketin Kıymeti F $8 $3 $11 FB $8 $4 $12 B $4 $6 $10 Y $3 $2 $5 71 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Giriş Fiyat Farklılaştırması İki Bölümlü Fiyatlandırma Blok Fiyatlama Ürün Gruplama Film ve Yıkamayı İçeren Paket in Fiyatlandırılması Tüketicilerin Pakete Verdikleri Kıymet Tip Film Banyo Paketin Kıymeti F $8 $3 $11 FB $8 $4 $12 B $4 $6 $10 Y $3 $2 $5 Optimal Paket Fiyatı= $10 (Kâr $30 million) 72 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 73 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 74 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 75 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 76 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 77 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 78 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 79 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 80 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri
. Tepe Yükü Fiyatlaması Tepe Yükü Fiyatlaması Çapraz Sübvansiyon Transfer Fiyatlaması Talebin tavan yaptığı dönemlerde firmanın kapasitesi aşılırsa, firmanın tepe yükü fiyatlaması uygulaması gerekir. Talebin tavan yaptığı dönemde (D H ) yüksek fiyattan (P H ) sat. Talebin yüksek olmadığı dönemde (D L ) düşük fiyattan (P L ) sat. Örnekler: Otoyollar: sabah/akşam trafiği ve diğer zamanlar Havayolları: haftaiçi ve haftasonu Elektrik piyasası: gün içi ve gece geç saatler 81 / 118 Hadi Yektaş Piyasa Gücü Olan Şirketler İçin Fiyat Belirleme Stratejileri