İsim: 2411112006 MBM321 ı. Vize 1) Bibiine paalel dislokasyon çizgisine sahip zıt işaetli iki vida dislokasyonunun bibiini yok etmesi mümkün müdü? Cevabınızı bi figü yadımıyla açıklayınız... 2) 0.5 flm çapa sahip demi (Fe) bi telin mukavemeti LO GPa'a kada çıkabiliken aynı malzemeden yapılmış io mm çapında bi çubuğun mukavemeti 10 MPa' ladadı. Bu fakın nedenini açıklayınız. (a= 2.8 A, p=7.87 g/c', E=196 GPa, v=0.29) 3) 25 mm çapında silindiik bi mil buma momentini iletmek üzee tasalanmıştı. Mil yüklenmesi sıasında buma momentinin yanı sıa ekseni yönünde basma kuvvetleinin etkisi altında kalmaktadı. Otaya çıkan kayma ve basma geilmeleinin uygulanan buma momenti ile oantılı olduğu hesaplanmıştı. 'txy= 120 Mb ve o"x=-100 Mb, diğe tüm geilmele = O. 7075-T6 Alüminyum malzemeden yapılan bu mil Sy=400 MPa akma mukavemetine ve Su=600 MPa çekme mukavemetine sahip ise akma geçekleşmeden uygulanabilecek momentini hesaplayınız. (E = 70 GPa, G = 26 GPa, v = 0.35) maksimum buma 4) Dislokasyonla çökelti fazı keseek geçemedikleinde etafından dolaşaak geçebilile. Aşağıdaki şekilde bu duum şematik olaak gösteilmişti (Yatay çizgi dislokasyon çizgisi, ok ileleme yönü, iki çökelti aası mesafe= L). Ancak bu mekanizma deveye gidiğinde he dislokasyon ---.--- geçişinden sona bi sonaki dislokasyonu ileletmek için daha yüksek kayma geilmelei uygulamamız geeki. Nedenini açıklayınız. a) o e i~ L 1 b) c) d) - -0--i --@-- 5) Aşağıdakilein he bii için geçeli olabilecek mukavemet atıma mekanizmalaını sayınız: a) Saf malzemele b) Tek fazlı malzemele. c) Çok fazlı malzemele.
- 2zlı malzemele. i J J / d u, ).) ~ 6 V!, 2-L/lllwob ı z.ı L, c",.", ';"/,'.i: i 1'~~\:.. \) I' ~ A. cl:"; ı:kcl';'; cıc»: 'vi. J d~/olf>-~j;;", f: L3, '5' 6,,( b; -t-e /-Ilo.-ı~..)1j ı/'(leı )/.5 J,:ı~aJ70") ka.! <'v[ c. L, ı1va./z.emal'?fj!1 Ç~i ~ le/ele.-.l':"'c.,.v ~ dduju'ldokv.ju;su 1.. (J;j IO~Y&ı/a.-Jo./I. aı/?),(ı!, 1./ J bc ~ /2.e~~ I'Y1C/lt:-'l o 1ı...':J o/'; ~(j)~ y'ckje.-( yyf'-'\~o-vf<-,vıet. bı l:.jie /ç ı't-;je c;t::jl.5alj'dqo- cjı,:-loı~yoaj J~! '4 1!1 d /j 17.>k 6.,):;0,\!edefeilut'ı; e/l1:j1e yec e it... M e lec\.t1i\../y1 a. bt?ot CI:;;~ k... f'y14ko..v(uy\,e;f. G-::::.lf)3~ T ~?-C -12G/~ _~-'" Y1C\..t 2..J'{ - cc... ::--' C--{V) ",x ( 5 y z. 130 n7b < 200 mb < 2.00 (30'
Jeel/ı' Gb. 1 (vi e 5a,} e.. i d/,ct(' ( J i / n v.i~.ı:. {_" '-.;.. -... J J 5) f o.l' t çoleil.: 1"'2.1'1 d,s.!uko-j...'-j~"-'" " ;".., Jwç 'el/~'" c.'j" hcue [e/"!?! j5ı:)ıo.5'jo/lli/\.f~(~ e/l'le/i?ı.e J ;" y~i.ft-,«: i
MBM 321 Fina! 19/1/2007 ~) eanik fibele geek ilk üetimlei aşamasında (makaalaı saılmalaı gibi), geek son üünün üetimi aşamasında büyük eğmelee mauz kalmaktadıla. Hatta bi fibein endüstiyelolaak kullanılabililiğinin bi ölçüsü de hasa gömeden alabileceği minimum eğilik yaıçapıdı. ekanik i (MBM 221) desinde eğme momenti altında bi malzeme üzeinde otaya çıkan geinmelein, Layısıyla geilmelein momentin yaattığı eğilik yaıçapıyla oantılı olduğunu gömüştük. h C max =- Eh ~ (jmax =Ec max =- Kıılma mekaniği bilgileinizi ve yukaıdaki ilişkiyi kullanaak cam fibele için aşağıdaki soulaı yanıtlayınız. Cam fibele 15 um otalama çapa, 70 GPa elastik modülüse, 2 GPa otalama mukavemete ve 0.7 MPa..[;ı kıılma tokluğuna sahiptile. a) 2 GPa mukavemet için beklenen en büyük özü boyutu nedi? b) (a) şıkkında niçin "beklenen otalama özü boyutu" değil "beklenen en büyük özü boyutu" souluyo? c) Yukaıda veilen özellikleine göe fibein alabileceği minimum eğilik yaıçapı nedi? d) Fibe çapını 15 unden 150 uu'ye çıkasaydık aşağıdakilein hangisi nasıl değişidi, açıklayınız. ilelastik modülüs, ii) otalama mukavemet, iii) kıılma tokluğu, iv) eğilik yaıçapı K.;; /,1 2. c- [If o.. i t< 12. (- o.f )2.. ~ CL;:; f.ız.u'fi :: 1,12.1..OcJoJF 3,{", i ~/O {Tl -2... 3./! 10 u.; h) E.~ 15;, 1-D 1. t'" c) c: - :;; ('; v::.ı ""'&0- c:;...i' L!< :;) j? (- :::.. L c..>... {ıf ~Y? - J. 2-6 mn'!. - J) f3-e.e.ltj;., iı c 2::: (. 0/0-) tl ';I-I ı'i i ) (' cx.h h c zelfij; (J..(' ++1 3~I",iA.
2) Bi çelik malzemenin benze iki alaşımımn (aynı kabon oanı, benze Mn ve S katkılaı) aynı koşullada test. edilmesi sonucu elde edilen kıık yüzeyle aşağıda gösteilmişti. (Mateials Handbook, V 12 chapte 10). a) Bu iki alaşımın geilme geinme eğileini aynı gafik üzeinde gösteiniz. b) He bi alaşım için geitme geinme eğileini uygun bulduğunuz bölümlee ayıınız ve he bölümdeki malzeme davanışını açıklayınız, it,.. '.' " "'.}i, :;J'"~, ;..::;:i:.":.::;;- 8 \ (A)
3) Tavlanmış bakı bi malzemede dislokasyon yoğunluğunun 10 8 cm" olduğu tespit edilmişti: Dislokasyonlaın biim hacim için yaattığı toplam geinme enejisini hesaplayınız. Dislokasyonlaın tamamının vida dislokasyonu olduğunu ve 'dislokasyon mekezinin 5b olduğunu, tane büyüklüğünün 100 Ilm olduğunu kabul edeniz. Bakı için G=40 GPa, b=o.25nm. (Biimlee lütfen dikkat edin!) /(7 10'$
4) Mikoalaşımlı bi çelik ±400 MPa geilme aalığında youlma deneyine tabi. tutulduğunda 2x10 4 çevimde, ±250 MPa geilne aalığında deneye tabi tutulduğunda 1.2xl0 6 çevimde kııldığı gözlenmişti. Geekli kabullei yapaak ve aşağıdaki gafiği kullanaak, bu çeliğin ±3S0 MPa geilme aalığında 2.5x 10 4 çevim kullanıldıktan sona ±300 MPa geilme aalığında youlma ömünü bulunuz. 1 O O O c,..-v---'-"-:.. - --.......... '"'.,.,......,".. '.. : : : ~ 2.00 f-'.. :.. :-.:.:.:. ;; ::~...... ;. ~. :, ::i n1... -? - i i,vı..= L'1-105 (7ī iv~ f i - i. 5 17 ::. /. ı x, i O ı
5) Akma mukavemeti S, = 400 MPa ve çekme mukavemeti Su = 600 MPa olan alüminyum (E= 70 GPa, v = 0.3 ) bi numune çok eksenli yükleneye tabi tutulmuştu. Hesaplamala sonucunda aşağıda veilen geilme duumu göülmüştü. cxx=200 MPa cyy=-loompa 'txy=-200 MPa a) Maksimum kayma teoisini (Tesca) kullanaak bu malzemenin veili yükte plastik defomasyona uğayıp uğamayacağını inceleyiniz. b) Numunenin düzlemsek geinme koşullaında yükleıdiğini kabul edeek, Exx'i hesaplayınz, 0.) --~--~----~----+--~--~ i'- / sy >') /\ <17 ~ '7 > S f?.!l(;..1"' --"2:::" t:_la:jıı )i:a.. t-h1tj;.,ic L plc...-$j.;ı dtl!oi'fv114sj b) PIo.-fj;L Jeiof fvl-c<--jy()/l ~e1'i,."e.-!u/<'1; 1ıe...5~p/pvvıaL '~/A b i I') ı' ~;.- c:le-' J. E.jel' ma.lzeme!- e-h..j f;~ ola.al J~le.Ie/l.sejJı,! 1! tt = vıs: t-ô'j ) z: cj. 3 (ZOO - foo) c)<,:: -t - f (~+vt) 'f L' UJO - Ci. J( -106+..?O)J 7i?fıo J ~ J() IV/ PCA* -3-3./6y;({). ~i )e./bi'/"lti...5 ytmtli,e{ fj/ijl o/c.cttt It/ CVtCa.~ vei,' j9e.. (,...x 6u./ljc.t) Jch-I.< de'.!