1. V_/. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar N0:2717 14.10.2005 - KARAR- Çankaya İlçesi 13778 ada 1 parselde 1/5000 ölçekli nazım imar plan değişikliğinin onayına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun 14.10.2005 gün ve 859 sayılı raporu Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.10.2005 tarihli toplantısında okundu. Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Çankaya Söğütözü 13788 ada 1 nolu, Grup Orman Ürünleri İnş.İth.İhr.San. ve Tic.Ltd. Şirketine ait parselin 8404m2 olduğu, Söz konusu taşınmazın mevcut planda, Kentsel Servis Alam kullanımında; JE=L50, < TAKS=0.30, Hmax=Serbest, yapı yaklaşma mesafelerinin kuzey cepheden 80m. diğer cephelerden 10'ar m. olduğu, Öneri nazım ve uygulama imar planıyla; Emsalin E=2. 50, yapı yaklaşma mesafelerinin doğu ve kuzey cephede 5 m. olarak önerildiği, imar çapında gözlenen kanalın ASKİ tarafından deplase edilmekte olduğunun sunulan fotoğraflardan anlaşıldığı uygulamaya ifışkin 3 adet plan notu konulduğu ancak mania planına ilişkin notun yeni teklifte yer almadığı, Emsal artışı ve yapı yaklaşma sınırları nazım imar planı değişikliğinin ada içinden kanala ilişkin ASKİ yada DSİ' den görüş alınmadan uygulama imar planı onaylanmaması ve mania planlarına ilişkin görüş notu ilave edilmesinin gerekli olduğu, Hususları tespit edilmiş olup Çankaya 13788 ada 1 nolu parsele ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Plam değişikliğinin düzeltmelerle onayına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu oylanarak oyçokluğu ile kabul edildi.
T.C. Ankara 8. İdare Mahkemesi Başkanlığı'na 2005 / 2503 NOLU DOSYA İNCELEMESİ Davacı : Çağdaş Başkent Ankara Derneği Vekili : Av. Muzaffer YILMAZ Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Vekili : Av. Zeynep BOZDOĞANOĞLU Konu : Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planında değişiklik yapıldığı ve "kentsel servis alanı" kullanımındaki 13788 ada 1 sayılı parselin imar hakkının E=l,50'den E=2,50 olarak belirlendiği ve bu şekildeki yoğunluk artışının plan bütünlüğünü etkilediği gerekçesiyle iptali istemidir. NAİP SORUSU: 2005 / 2503 nolu davaya naip üye Hakim Sn. Gülseren Aksoy tarafından bilirkişi olarak seçildik. 12.07.2006 tarihinde yerinde yapılan bilirkişi incelemesinde Hakim Sn. Gülseren Aksoy bilirkişilerden "... Uyuşmazlığa konu Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararının; şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına uygun olup olmadığı, kamu yararı bulunup bulunmadığı hususlarının bir raporla tespit edilmesini, istemiştir. DAVA KONUSUNUN İNCELENMESİ Davacı tarafın 12.12.2005 tarihli dava dilekçesinde özetle; Çankaya İlçesi 13778 ada 1 no.lu parselde bulunan Kentsel Servis Alanı kullanımında inşaat emsalinin E:l,50'den E: 2,50'ye çıkarılmasına ve yapı yaklaşma mesafelerinin 50-10 metreden 5 metreye düşürülmesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 tarihli ve 2717 sayılı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Plan değişikliği kararı şehircilik ve planlama ilkeleri ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olduğu, ayrıca iptale konu olan değişiklik kararı ile hiçbir gerekçe gösterilmeden inşaat emsalinin E:l,50'den E: 2,50'ye çıkarıldığı, Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nca yapılan 1/5000 ölçekli nazım plan değişikliği ve ilçe belediyelerince yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile; konut, ticaret, sosyal, kültürel ve teknik alt yapı alanlarının kullanım şekli değiştirilerek veya noktasal bazda başka bir değişle ada ve parsel bazında, kamu yararı, hizmet gerekleri, şehircilik ve planlama ilkeleri ile bağdaşmayacak şekilde yoğunluk artışına gidildiği ve haksız imar rantı sağlandığı gibi çağdaş kentleşme ölçütlerine uymayan çarpık yapılaşma oluşturulduğu ve imar düzeni bozulduğu, Dava konusu plan değişikliği kararı ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanım kararı değişikliği yapıldığı, yapı yoğunluğu artırıldığı, bölgenin kişi başına düşen sosyal donatı alanı azaltıldığı, iptale konu uygulama imar planı değişikliği ile hiçbir gerekçe gösterilmeden inşaat emsalinin E:l,50'den E:2,50'ye çıkarılması suç teşkil ettiği, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planında Kentsel Servis alanı olarak belirlenmişken, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 tarihli ve 2717 sayılı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliği kararı ile konut alanına dönüştürüldüğü, bu işlemin imar mevzuatına ve yerleşik yargı kararlarına aykırı olduğu, Yönetmeliğin 27, 28 ve 30. maddelerine aykırı plan değişikliği yapıldığı, ayrıca Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğünün mevzuata aykırı yapıların yasallaştırılmasına ilişkin çeşitli genelgelerine, Yargıtay 4. Ceza Dairesi'nin, Danıştay 6. Dairesi'nin çeşitli kararlarına aykırı olduğu, hususları açıklanarak; Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 tarihli ve 2717 sayılı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliği kararının yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden hukuka aykırı olduğu belirtilerek iptali ve yürütmenin durdurulması, talep edilmektedir. Davalı Taraf Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin 24.03.2006 Tarihli Cevap Yazısında Özetle: Çankaya İlçesi Kızılırmak Mahallesi, Söğütözü Caddesi'ne cepheli 13788 ada 1 parsel, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 28.02.1997 gün ve 99 sayılı kararı ile onaylı 1/5000 ölçekli Eskişehir Yolu Kamu Kuruluşları Alanı Revizyon Nazım İmar Planı ve 79170/2 nolu 1/1000 ölçekli parselasyon planı kapsamında, Kentsel servis alanı kullanımında olduğu, E: 1,50, TAKS=0,30, Hmax: Serbest yapılanma koşullarında, yapı yaklaşma mesafeleri kuzey cepheden 80 m. diğer 1
cephelerden 10'ar metre olduğu, mülkiyeti Grup Orman Ürünleri İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Ştine ait ve parselin yüzölçümü 8.404 m 2 olduğu, Öneri nazım ve uygulama imar planıyla emsalin E=2,50, yapı yaklaşma mesafelerinin doğu ve kuzey cephede 5 m. olarak önerildiği, uygulamaya ilişkin 3 adet plan notu konulduğu, ancak mania planına ilişkin notun yeni teklifte yer almadığı, emsal artışı ve yapı yaklaşma sınırlarına ilişkin nazım imar planı değişikliğinin değerlendirmesinin Belediye Meclisinin yetkisinde olduğu, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.10.2005 gün ve 2717 sayılı kararı ile imar 13788 ada 1 sayılı parsele ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliği önerisi "Ada içinden geçen kanala ilişkin ASKİ yada DSİ'den görüş alınmadan uygulama imar planı onaylanamaz" ve "Her türlü yapılaşmada Etimesgut askeri Havaalanı Mania Planı kriterlerine uyulacaktır. Hmax saçak seviyesi belirlenirken Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden görüş alınacaktır" şeklinde plan notları ilave edilmek suretiyle düzeltmelerle onaylandığı, ayrıca Çankaya Belediye Meclisinin 06.01.2006 gün ve 80 sayılı kararı ile uygun görülen TAKS:0,30, E:2,50, Hmax:Serbest imar durumlu Kentsel Servis alanı kapsamında; Kamu Kuruluşları, Parti Genel Merkezi, Sağlık, Ticaret, Büro, Sergi, Servis, Yurt, Kültür ve Dinlenti tesisleri gibi kullanımlar öngörüldüğü ve 12 adet plan notu düzenlenen 1/1000 ölçekli Kentsel Servis Alanı uygulama imar planı değişikliği de Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 20.01.2006 gün ve 205 sayılı kararıyla aynen onaylandığı, dava konusu nazım imar planı değişikliği imar mevzuatına, planlama esaslarına, şehircilik ilkeleri ve kamu yararına uygun olduğu, açıklanarak davanın reddi istenmiştir. DAVA KONUSUNUN GELİŞİMİ VE DEĞERLENDİRME Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı "... Çankaya Söğütözü 13788 ada 1 nolu, Grup Orman Ürünleri İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şirketine ait parselin 8404 m 2 olduğu, Söz konusu taşınmazın mevcut planda, Kentsel Servis Alanı kullanımında; E=l,50, TAKS=0,30, Hmax=Serbest, yapı yaklaşma mesafelerinin kuzey cepheden 80 m. diğer cephelerden 10'ar m. olduğu, öneri nazım ve uygulama imar planıyla; Emsalin E=2,50, yapı yaklaşma mesafelerinin doğu ve kuzey cephede 5 m. olarak önerildiği, imar çapında gözlenen kanalın ASKİ tarafından deplase edilmekte olduğunun sunulan fotoğraflardan anlaşıldığı, uygulamaya ilişkin 3 adet plan notu konulduğu, ancak mania planına ilişkin notun yeni teklifte yer almadığı, Emsal artışı ve yapı yaklaşma sınırları nazım imar planı değişikliğinin ada içinden kanala ilişkin ASKİ yada DSİ'den görüş alınmadan uygulama imar planı onaylanmaması ve mania planlarına ilişkin görüş notu ilave edilmesinin gerekli olduğu, hususları tespit edilmiş olup, Çankaya 13788 ada 1 nolu parsele ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliğinin düzeltmelerle onayına... " şeklindeki kararla 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği onaylanmıştır. Çankaya Belediye Meclisinin 16.01.2006 gün ve 80 sayılı kararı ile de 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği doğrultusunda 1/1000 ölçekli planda değişiklik yapılmıştır. Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 20.01.2006 tarih ve 205 sayılı ve "... -Kızılırmak Mahallesi Söğütözü Caddesine cepheli 8404 m 2 yüzölçümlü, mülkiyeti Adalet ve Kalkınma Partisine ait, 13788 ada 1 nolu imar parseline ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin; 14.10.2005 gün ve 2717 sayılı Büyükşehir Belediye Meclis kararıyla onaylandığı askı süresinde itiraz olmadığından kesinleştiği, -TAKS=0,30, E=2,50=Srrbest imar durumlu Kentsel Servis Alanı kapsamında; Kamu Kuruluşları, Parti Genel Merkezi, Sağlık, Ticaret, Büro, Sergi, Yurt, Kültür ve Dinlenti Tesisleri gibi kullanımların öngörüldüğü, -Uygulamaya yönelik 12 adet plan notu belirlenmiş olduğu, -Onaylanması istenen uygulama imar planı değişikliğinin tasdiki son nazım imar planına uygun olduğu, hususları tespit edilmiş olup, Çankaya İlçesi 13788 ada 1 nolu parsele ilişkin 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğinin düzeltmelerle onayına... " şeklinde alınan kararla da 1/1000 ölçekli planda değişiklik yapılmıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili Yönetmelikler Açısından İnceleme ve Değerlendirme 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun (23.07.2004 Tarih ve 25531 sayılı R.G) 7 / b maddesinde "Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak." ve 14 üncü maddesinde "... Büyükşehir kapsamındaki ilçe ve ilk kademe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar plânına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir... " hükmünü taşımaktadır. 3194 sayılı İmar Kanunumun 6. ve 8/b maddesinde belirtildiği üzere imar planları, "Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları" olarak hazırlanacağı hüküm altına alınmıştır. Ayrıca Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde de "Nazım İmar Planı" ile "Uygulama İmar Planı" tanımları yapılmıştır. Ayrıca "Plan Değişikliği : (17.03.2001 tarih 24345 sayılı R.G. değişik) Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan düzenlemelerdir." şeklinde tanımlanmıştır. Diğer taraftan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik'in 28. maddesinde de "- İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu, nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde ; 1) (Değişik - R.G.: 2.9.1999-23804 / m.9) Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır. 2) Kat adedi arttırılmasının
istenmesi durumunda; önerilecek kat adetlerinin tayininde aşağıdaki formüle göre bulunacak bir yoldaki karşılıklı bina cepheleri arasındaki asgari uzaklık, sağlanacaktır. K = (Hl + H2) 2 + 7 m. Yukarıdaki formülde; K = Karşılıklı bina cepheleri arasındaki mesafe (m), Hl = Yolun bir cephesine önerilecek yapının irtifaı, H2 = Yolun diğer cephesinde önerilecek yapının irtifaıdır." hükümlerini taşımaktadır. İmar planları statik (durgun) ürünler olmayıp, dinamik (devingen) ürünler olduğu için zaman içinde değişen/gelişen sosyal ve teknik koşullara, insan ihtiyaçlarına, gelişen teknolojilere belirli sınırlar dahilinde uyarlanabilmesine imkan tanınmıştır. Bu nedenle planlama-uygulama esasları gözetilerek zaman içerisinde ortaya çıkan problemleri çözmek üzere veya insan ihtiyaçları dikkate alınarak planlarda değişiklik veya kapsamlı revizyonlar yapılabilmektedir. Dolayısıyla plan ana kararları etkilenmeden ve teknik-sosyal donatı dengesi bozulmadan, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayalı olarak ve ihtiyaçlar esas alınarak imar mevzuatına göre plan değişikliği yapılması mümkündür. Yoğunluk, imar planının ana kararlarından birisi olup, Yönetmeliğin yukarıda belirtilen hükmü uyarınca yoğunluk artışının yaratacağı fazla nüfusun ihtiyacı için sosyal ve teknik altyapı alanlarının yönetmeliğin EK-1'inde belirtilen standartlara göre artırılması gerekmektedir. Planı mevcut bölgelerde zaman içerisinde ortaya çıkan ihtiyaçlar ve yeni öngörüler nedeniyle yoğunluk artışı yapılmasına karar verilmesi halinde öncelikle üst ölçekli plan revize edilerek yoğunluk artırılır, daha sonra da alt ölçek 1/1000 ölçekli planda değişiklik yapılması gerekmektedir. Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planında değişiklik yapılarak 13788 ada 1 parselin yoğunluğu emsal=l,50'den emsal=2,50'ye çıkarılmış ve çekme mesafelerine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Daha sonrada Çankaya Belediye Meclisi'nin 06.01.2006 gün ve 80 sayılı kararı ile de 1/1000 ölçekli uygulama imar planında değişiklik yapılmış olup, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli plan değişiklikleri ile planların kademeli birlikteliği'sağlandığı için yetki ve süreç yönünden 3194 sayılı İmar Kanunu'na ve 5216 sayılı Kanuna herhangi bir aykırılık bulunmamaktadır. Diğer taraftan dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli plan değişikliğinde planların kademeli birlikteliği ile yetki ve süreç yönünden imar mevzuatına aykırılık bulunmamakla birlikte dava konusu 13778 ada 1 parselin yoğunluğu emsal=l,50'den emsal=2,50'ye çıkarılmış ve Yönetmelik hükmüne göre bölgede artırılan yoğunluk karşılığı ilave sosyal ve teknik altyapı alanı da ayrılmamıştır. Halbuki inşaat emsalinde veya kat adedinde artış yapılması halinde toplam inşaat alanı artışı hesaplanarak ve kişi başına maksimum 40 m 2 inşaat alanı esas alınarak nüfus artışının bulunması ve Yönetmelik'in Ek-l'deki standartlarına göre gerekli ilave sosyal ve teknik alt-yapı alanı ayrılması gerekmektedir. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik'in 28. maddesine göre inşaat emsalinin ve kat adedinin değiştirilmesi ile nüfus artışı yapılması halinde artan nüfus için sosyal ve teknik altvapı
alanının değiştirilmesi öngörüldüğü halde artan nüfus oranında sosyal ve teknik altyapı alanlarında herhangi bir artış yapılmamıştır. Ayrıca sadece 13778 ada 1 parselde yoğunluk artışı yapılmış olup, tek parselde ayrıcalıklı imar hakkı artışı ile plan bütünlüğü zedelendiği gibi yakın çevredeki parsellerle de eşitsizlik yaratılmış ve yakın çevrenin görünümü ile estetiği de bozulmuştur. Hatta yakın çevrede bulunan ve kentsel servis alanı olan diğer parsellerde 13778 ada 1 sayılı parsel emsal gösterilerek yoğunluk artışı talebinin de yolu açılmış olup, bu parsellerde de yoğunluk artışı yapılması halinde sosyal ve teknik altyapı alanlarında eksiklik daha fazla ortaya çıkacaktır. Öte yandan dava konusu 13778 ada 1 sayılı parselde 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği esas alınarak mimari proje onaylatılmış ve inşaata başlanılmıştır. Dava konusu parselin önceki imar planında TAKS:0,30 ve dava konusu plan değişikliği ile de TAKS:0,30 olarak belirlenerek değiştirilmediği ve KAKS:l,50'den KAKS:2,50'ye çıkarıldığı için kat adedi değişecektir. Bu nedenle mimari projede tashihat yapılarak ve çevrenin emsal değerleri gözetilerek belirlenecek yoğunluk paralelinde kat adedi belirlenerek inşaata devam edilmelidir. SONUÇ Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda; Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planında değişiklik yapılarak 13788 ada 1 parselin yoğunluğu emsal=t,50'den emsal=2,50'ye çıkarılmış ve çekme mesafelerine ilişkin düzenleme yapıldığı, daha sonrada Çankaya Belediye Meclisi'nin 06.01.2006 gün ve 80 sayılı kararı ile de 1/1000 ölçekli uygulama imar planında değişiklik yapıldığı, bu nedenle 1/5000 ve 1/1000 ölçekli plan değişiklikleri ile planların kademeli birlikteliği sağlandığı için yetki ve süreç yönünden 3194 sayılı İmar Kanunu'na ve 5216 sayılı Kanuna herhangi bir aykırılık bulunmadığı, Diğer taraftan dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli plan değişikliğinde planların kademeli birlikteliği ile yetki ve süreç yönünden imar mevzuatına aykırılık bulunmamakla birlikte dava konusu 13778 ada 1 parselin yoğunluğu emsal=l,50'den emsal=2,50'ye çıkarıldığı, Yönetmelik hükmüne göre ise artırılan yoğunluk karşılığı ilave sosyal ve teknik altyapı alanının da artırılması gerektiği, artırılan yoğunluk karşılığı ise bir hesaplama yapılarak ortaya çıkacak nüfus karşılığı Yönetmeliğin Ek-1 tablosundaki standartlarına göre gerekli ilave sosyal ve teknik alt-yapı alanı ayrılmadığı, ayrıca sadece 13778 ada 1 parselde yoğunluk artışı yapıldığı ve tek parselde ayrıcalıklı imar hakkı artışı ile plan bütünlüğü zedelendiği gibi yakın çevredeki parsellerle de imar hakkı açısından eşitsizlik yaratıldığı ve yakın çevrenin görünümü ile estetiği de bozulacağı, hatta yakın çevrede bulunan ve kentsel servis alanı olan diğer parsellerde 13778 ada 1 sayılı parsel emsal gösterilerek yoğunluk artışı talebinin de yolu açıldığı, bu parsellerde de yoğunluk artışı yapılması halinde sosyal ve teknik altyapı alanlarında eksiklik daha fazla ortaya çıkacağı, Belirtilen bu görüşler doğrultusunda dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli plan değişiklikleri ile 13778 ada 1 parselde ve tek bir parsel bazında imar hakları emsal=l,50'den 2,50'ye çıkarıldığı, bu şekilde tek bir parsele ayrıcalıklı imar hakkı tanındığı gibi artan yoğunluğun yaratacağı ilave sosyal ve teknik altyapı alanı da ayrılmadığı için 1/5000 ölçekli plan değişikliğinde ve buna dayalı düzenlenen 1/1000 ölçekli j)lan değişikliğinde 3194 sayılı İmar Kanunu'na, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır. Yüce Mahkemenize saygılarımızla sunarız. Karar Mahkemenizindir. 12.07.2006 Prof.Dr.Şule Karaaslan Y.Müh.Mim- Şehir Plancısı Gazi Üniversitesi Müh-Mim.Fak. ŞBP Bölümü Ögr. Gör. Namık Gazioğlu Harita Mühendisi GÜ. Müh. Mim.Fak ŞBP Bölümü Öğr.Gör. Dr.Tîemet Erol Şehir Plancısı GÜ. Müh. Mim.Fak ŞBP Bölümü
T.C. ANKARA 8. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2005/2503 YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI İSTEYEN (DAVACI) : ÇAĞDAŞ BAŞKENT ANKARA DERNEĞİ VEKİLİ : Av. Muzaffer YILMAZ CinnahCad. 17/15 Çankaya - Ankara KARŞI TARAF (DAVALP : ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ -ANKARA VEKİLİ : Av. Ayşe Kürkçü KIZILKAYA - aynı yerde İSTEMİN ÖZETİ : Çankaya ilçesi 13788 ada 1 sayılı parselde bulunan Kentsel Servis Alanı kullanımında inşaat emsalinin E: 1,5'den E: 2,50'ye çıkarılmasına ve yapı yaklaşma mesafelerinin 80-10 metreden 5 metreye düşürülmesine ilişkin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi Nazım İmar Planı değişikliği kararının iptali ve öncelikle yürütmenin durdurulması isteminden ibarettir. SAVUNMA OZETI : Uyuşmazlığa konu plan tadilatının yoğunluk artırıcı nitelikte olmadığı, plan bütünlüğünü bozmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Ankara 8. İdare Mahkemesi'nce dava dosyası ve ekleri incelenerek işin gereği görüşüldü: Dava, Çankaya ilçesi 13778 ada 1 sayılı parselde bulunan Kentsel Servis Alanı kullanımında inşaat emsalinin E: 1,5'den E: 2,50'ye çıkarılmasına ve yapı yaklaşma mesafelerinin 80-10 metreden 5 metreye düşürülmesine ilişkin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi Nazım İmar Planı değişikliği kararının iptali ve öncelikle yürütmenin durdurulması istemiyle açılmıştır. İmar planları ülke, bölge ve kent verilerine göre çalışma ve ulaşım gibi kentsel işlevler ile Sosyal ve Kültürel gereksinimleri varolan ya da sağlanabilecek olanak ölçüsünde en iyi biçimde yerine getirmek ve belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kadastrol harita ve kendin, gelişmesi de göz önünde tutularak hazırlanır ve koşulların zorunlu kıldığı hallerle yasalarda öngörülen yöntem ve zamanda değiştirilebilirler. 3194 sayılı İmar Kanunu'na istinaden hazırlanan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 27. maddesinde "İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için: 1- İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır. 2- İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. 3- İmar planında yeni bir sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılması durumunda 1. bentteki esaslara uyulur." hükmü, 28. maddesinde "İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde: 1- (Değişik: 2.9.1999/23804 R.G.) Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyap: alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır. 1
T.C. ANKARA 8. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2005/2503 2- Kat adedi arttırılmasının istenmesi durumunda; önerilecek kat adetlerinin tayininde aşağıdaki formüle göre bulunacak bir yoldaki karşılıklı bina cepheleri arasındaki asgari uzaklık sağlanacaktır." hükmü; ve yine aynı Yönetmeliğin Madde 30- İmar planlarında sosyal ve teknik alt yapı kullanımlarından başka herhangi bir amaca ayrılmış olan bir alanın kullanılışının değiştirilmesi durumunda; 1- Nazmı plan ana kararlarım bozucu fonksiyonel değişiklikler plan değişikliği yolu ile yapılamaz. 2- Yeni belirtilen kullanışın ihtiyacı olan sosyal ve teknik alt yapı alanları EK- l'deki tabloda belirtilen standartlara ve nüfus şartı aranmaksızın otopark yönetmeliği hükümlerine uygun olarak birlikte düzenlenir. 3- Yerleşmenin gelişme yönü, büyüklüğü ve arazi kullanımlarının fonksiyonel dağılımı ve genel yoğunlukları gibi nazım plan ana kararlarının değiştirilmesi ancak imar planının yeniden yapılması için mümkün olabilir." hükmü yer almaktadır. Dava dosyasının incelenmesinden, Çankaya Söğütözü 13788 ada 1 nolu Grup Orman Ürünleri Inş. İth. San. ve Tic. Ltd. Şirketine ait 8404m 2 lik taşınmazın mevcut planda Kentsel Servis Alanı kullanımında; E=1.50, TAKS=0.30, Hmax=serbest, yapı yaklaşma mesafelerinin kuzey cepheden 80 m. diğer cephelerden 10'ar m. olduğu, 13788 ada 1 parselin yoğunluğu emsal=l,50'deı emsal=2,50'ye çıkarıldığı ve çekme mesafelerine ilişkin düzenleme yapıldığı hususlarının tespit edilerek Ankara Büyükşehir Belediye Meclişi'nin 14.10.2005 gün ve 2717 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planında değişiklik yapıldığı, tesis olunan bu işleme karşı davacı dernek tarafından işbu bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. İhtilaf konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde, düzenlenen ve mahkememizcede uygun görülen raporda "söz konusu 1/5000 ölçekli plan değişikliği ile 13788ada 1 nolu parselde ve tekbir parsel bazında imar hakları emsal 1,50'den 2,50'ye çıkarıldığı, bu şekilde tek bir parsele ayrıcalıklı imar hakkı tanındığı, biâ artan yoğunluğun yaratacağı ilave sosyal ve teknik altyapı alanı da ayrılmadığının" belirtildiği görülmüştür. Bu durumda 1/5000 ölçekli plan değişikliğine ilişkin davalı idare işleminde 3194 sayılı İmar Kanunuma, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve eşitlik ilkesine ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 Sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Bölge idare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak üzere 23/11/2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. Başkan ALİ İHSAN ŞAHİN 33599 Uye ESAT TOKLU 33839 Uye EYÜP KILIÇ 42958 K/P 12.12.2006
T.C. ANKARA 8. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2005/2503 KARAR NO : 2007/2390 DAVACI : ÇAĞDAŞ BAŞKENT ANKARA DERNEĞİ VEKİLİ : Av. Muzaffer YILMAZ CinnahCad. 17/15 Çankaya - Ankara DAVALI : ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ - Ankara VEKİLİ : Av. Ayşe Kürkçü KIZILKAYA - aynı yerde DAVANIN ÖZETİ : Çankaya ilçesi 13788 ada 1 sayılı parselde bulunan Kentsel Servis Alanı kullanımında inşaat emsalinin E: 1,5'den E: 2,50'ye çıkarılmasına ve yapı yaklaşma mesafelerinin 80-10 metreden 5 metreye düşürülmesine ilişkin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi Nazım İmar Planı değişikliği kararının iptali isteminden ibarettir. SAVUNMANIN ÖZETİ : Uyuşmazlığa konu plan tadilatının yoğunluk artırıcı nitelikte olmadığı, plan bütünlüğünü bozmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur. TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Ankara 8. İdare Mahkemesi'nce dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü: Dava, Çankaya ilçesi 13778 ada 1 sayılı parselde bulunan Kentsel Servis Alanı kullanımında inşaat emsalinin E: 1,5'den E: 2,50'ye çıkarılmasına ve yapı yaklaşma mesafelerinin 80-10 metreden 5 metreye düşürülmesine ilişkin 14.10.2005 tarih ve 2717 sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi Nazım imar Planı değişikliği kararının iptali istemiyle açılmıştır. İmar planları ülke, bölge ve kent verilerine göre çalışma ve ulaşım gibi kentsel işlevler ile Sosyal ve Kültürel gereksinimleri varolan ya da sağlanabilecek olanak ölçüsünde en iyi biçimde yerine getirmek ve belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kadastrol harita ve kendin, gelişmesi de göz önünde tutularak hazırlanır ve koşulların zorunlu kıldığı hallerle yasalarda öngörülen yöntem ve zamanda değiştirilebilirler. 3194 sayılı İmar Kanunu'na istinaden hazırlanan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 27. maddesinde "İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için: 1- imar planındaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık ve kuruluşların görüşü alınacaktır. 2- imar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. 3- İmar planında yeni bir sosyal ve teknik altyapı alanı ayrılması durumunda 1. bentteki esaslara uyulur." hükmü, 28. maddesinde "İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde: 1- (Değişik: 2.9.1999/23804 R.G.) Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyap: alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır. 2- Kat adedi arttırılmasının istenmesi durumunda; önerilecek kat adetlerinin tayininde aşağıdaki formüle göre bulunacak bir yoldaki karşılıklı bina cepheleri arasındaki asgari uzaklık sağlanacaktır." hükmü; ve yine aynı Yönetmeliğin Madde 30- İmar planlarında sosyal ve teknik alt 1
T.C. ANKARA ' 8. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2005/2503 KARAR NO -.2007/2390 yapı kullanımlarından başka herhangi bir amaca ayrılmış olan bir alanın kullanılışının değiştirilmesi durumunda; 1- Nazım plan ana kararlarını bozucu fonksiyonel değişiklikler plan değişikliği yolu ile yapılamaz. 2- Yeni belirtilen kullanışın ihtiyacı olan sosyal ve teknik alt yapı alanları EK- l'deki tabloda belirtilen standartlara ve nüfus şartı aranmaksızın otopark yönetmeliği hükümlerine uygun olarak birlikte düzenlenir. 3- Yerleşmenin gelişme yönü, büyüklüğü ve arazi kullanımlarının fonksiyonel dağılımı ve genel yoğunlukları gibi nazım plan ana kararlarının değiştirilmesi ancak imar planının yeniden yapılması için mümkün olabilir." hükmü yer almaktadır. Dava-desyasınm ineelemuesmden,-çankaya- -Söğütözü 1378fHada r~nolu"~örup Orman Ürünleri İtiş. İtli. San. ve Tic. Ltd. Şirketine ait 8404m 2 lik taşınmazın mevcut planda Kentsel Servis Alanı kullanımında; E=1.50, TAKS=0.30, Hmax=serbest, yapı yaklaşma mesafelerinin kuzey cepheden 80 m. diğer cephelerden 10'ar m. olduğu, 13788 ada 1 parselin yoğunluğu emsal=l,50'deı emsal=2,50'ye çıkarıldığı ve çekme mesafelerine ilişkin düzenleme yapıldığı hususlarının tespit edilerek Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 14.10.2005 gün ve 2717 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planında değişiklik yapıldığı, tesis olunan bu işleme karşı davacı dernek tarafından işbu bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. İhtilaf konusu uyuşmazlıkla ilgili olarak mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde, düzenlenen ve mahkememizcede uygun görülen raporda "söz konusu 1/5000 ölçekli plan değişikliği ile 13788ada 1 nolu parselde ve tek bir parsel bazında imar hakları emsal 1,50'den 2,50'ye çıkarıldığı, bu şekilde tek bir parsele ayrıcalıklı imar hakkı tanındığı, artan bir yoğunluğun yaratacağıilave sosyal ve teknik altyapı alanı da ayrılmadığının" belirtildiği görülmüştür. Bu durumda 1/5000 ölçekli plan değişikliğine ilişkin davalı idare işleminde 3194 sayılı İmar Kanunu'na, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve eşitlik ilkesine ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 1.071,10- YTL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 325,00.-YTL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin isteği halinde davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere 09/11/2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. Başkan Üye Üye ALİ İHSAN ŞAHİN ABDULLAH SOLAK SUAT REÇBER 33599 101597 107204 YARGILAMA GİDERLERİ Başvurma Harcı Karar Harcı Y.D. Harcı Bilirkişi Gideri Vekalet Harcı Posta Gideri TOPLAM 11,20,-YTL 11,20.-YTL 18,20.-YTL 980,00.-YTL 2,00 YTL 48,50 YTL 1.07L10.-YTL