Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank 11 18 Temmuz 211 Bu Haftaki Yazımız... 211 yılsonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz... Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 211 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla %11. oranında büyüyerek 2,896 milyon TL olmuştur. Bu performansla Türkiye ekonomisi Çin ve Hindistan ı geride bırakarak yılın ilk çeyreğinde dünya çapında en hızlı büyüyen ülke olmuştur. Gelen güçlü büyüme verileri ardından yıl sonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... Sanayi Üretim Endeksi Mayıs ayında beklentilerimizin üzerinde %8. oranında arttı... Sanayi üretim endeksi, Mayıs ayında, 21 yılının aynı ayına göre, %8. (piyasa beklentisi: %7.1, Vakıfbank Beklentisi: %.7) oranında artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşmiştir. Nisan ayı sanayi üretim endeksinin yıllık artış hızı ise %8.3 ten %8.8 e yükseltilmiştir. Bir önceki aya göre ise endekste %2.9 oranında artış yaşanmıştır. Yıllık bazda yaşanan artışta çalışma gün sayısının bir önceki yıla göre artması rol oynarken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre %.3 düşüş göstermiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksindeki düşüş sanayi sektöründeki büyümenin yavaşladığını göstermektedir. TCMB Beklenti Anketi nde enflasyon beklentileri geriledi... TCMB Beklenti Anketi Temmuz ayı 1. Değerlendirmesinde yıl sonu TÜFE beklentisi %7.61 seviyesinden %7.2 seviyesine geriledi. 12 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi %6.89'dan %6.83'e, 24 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi de %6.39'dan %6.3'a geriledi. 211 yıl sonu cari açık beklentisi, 66 milyar 39,8 milyon dolardan, 66 milyar 47 milyon dolara yükseldi. Ayrıca Haziran ayının ikinci dönem anketinde %. olan yıl sonu yıllık GSYH büyüme beklentisi de %.9'a yükseldi. Cari işlemler açığı Mayıs ayında 7.76 milyar dolar ile beklentimizin altında gerçekleşmiştir... Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre 211 yılı Mayıs ayında cari işlemler hesabı, 7.76 milyar dolar ile bizim beklentimizin altında gerçekleşmiştir. Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %163.9 artan cari işlemler açığı son on iki aylık toplamda 68.237 milyar dolara ulaşmıştır. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler.. Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 11.7.211 Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) 7.7 milyar $ 7.76 milyar $ (Açıklandı) 1.7.211 İşsizlik Oranı (Nisan) %1.8 ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
211 yılsonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz... 2 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 211 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla %11. oranında büyüyerek 2,896 milyon TL olmuştur. Bu performansla Türkiye ekonomisi Çin ve Hindistan ı geride bırakarak yılın ilk çeyreğinde dünya çapında en hızlı büyüyen ülke olmuştur. Gelen güçlü büyüme verileri ardından yıl sonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz. Grafik 1 Reel GSYİH (y y,%) Grafik 2 1 1 1 1 2 8.1 7. 3.8 3.2 2.6 4.2.9 7. 14.7 7.8 2.8 12. 11. 1.3 9.2.9.2 1. 1.... 1. 1. 1 1999 3 1999 1 2 3 2 1 21 3 21 1 22 3 22 1 23 3 23 1 24 3 24 1 2 3 2 1 26 3 26 1 27 3 27 1 28 3 28 1 29 3 29 1 21 3 21 1 211 11. 1.4 Kaynak: TÜİK 27Q1 27Q2 27Q3 27Q4 28Q1 28Q2 28Q3 28Q4 29Q1 29Q2 29Q3 29Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 28Q1 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (% y y) Kaynak: TÜİK Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 211 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla %1. olan beklentimize paralel ve %9.6 olan piyasa beklentisinin üzerinde %11. oranında büyüyerek 2,896 milyon TL olmuştur. Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYİH 211 yılı ilk üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %11 lik artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYİH değeri bir önceki döneme göre %1.4 artmıştır. Özellikle takvim etkisinden arındırılmış GSYİH nın büyüme hızındaki artış önemli görünürken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYİH ılımlı bir büyüme sergilemiştir. Grafik 3 12 1 8 6 4 2 2 4 6 8 Yunanistan Japonya Portekiz İtalya İngiltere Fransa ABD Macaristan Euro Bölgesi Çek Cumhuriyeti Tayland Güney Afrika Rusya Brezilya Güney Kore Polonya Meksika Almanya Endonezya İsveç İsrail Hindistan Çin Türkiye Kaynak: Bloomberg 211 yılı ilk çeyrek Reel GSYİH (y y,%) 211 yılının ilk çeyrek verileri dünya genelinde incelendiğinde, %11 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte Çin ve Hindistan ı geride bırakarak dünya çapında en hızlı büyüyen ülke olmuştur. Bu durum dünya genelinde Türkiye ekonomisinin büyüme dinamiklerinin güçlü olduğunu yansıtmaktadır. Buna karşın borç krizinin derinleşmesi ile birlikte Yunanistan ekonomisinin %. oranı ile en sert küçülmeye sahip olduğu görülürken, diğer Euro bölgesi ekonomilerinde de performansın zayıf olduğu dikkat çekmektedir. Ayrıca son dönemde alınmaya devam edilen sıkı maliye politikası önlemleri çerçevesinde, bu ülkelerde büyüme yönlü riskler önümüzdeki dönemde de devam edebilecektir. Diğer yandan gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki büyüme performansının yılın ilk çeyreğinde gelişmiş ülkelere göre daha güçlü olmaya devam ettiği görülmektedir. Gelişmekte olan ülkeler arasında ise Türkiye nin Brezilya dan 2 kat daha fazla bir büyüme hızına sahip olması ve daha önce büyümede gelişmekte olan ülkelerin lokomotifi konumunda olan Çin, Hindistan gibi ülkeleri geride bırakması, Türkiye ekonomisi için önümüzdeki döneme ilişkin umut verici bir tablo çizmektedir.
3 Grafik 4 4. 4. 3. 3. 2. 2. 1. 1.... Kaynak: TÜİK Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 21 I 21 II 21 III 21 IV 211 I Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat GSYİH (%) Büyüme verileri harcamalar yöntemiyle incelendiğinde, yılın ilk çeyreğinde yatırım harcamalarında yaşanan artışın hız kesmesine karşın, %33.6 oranı ile güçlü performansını devam ettirmiştir. Söz konusu grubun 1. çeyrekte büyümeye 7.38 puan katkı yaptığı dikkat çekmektedir. Geçen yıl boyu çift haneli büyüyen yatırım harcamalarının, bu performansını devam ettirmesi ve büyümeye yüksek katkı yapan gruplardan biri olması önümüzdeki dönem için olumlu görünmektedir. Yatırım harcamalarındaki söz konusu artışta özel sektör yatırımlarında yaşanan %38.3 oranındaki artışın rol oynadığı görülürken (katkısı 7.23 puan), kamu sektörü yatırımlarının %4.9 oranındaki artışla katkısının.1 puan ile sınırlı olduğu görülmektedir. Dolayısıyla 211 yılının ilk çeyrek büyüme rakamlarında yatırımlarda özellikle özel sektör kaynaklı artış en önemli gelişmeyken, bu durum önümüzdeki dönemde büyüme performansının sürdürülebilirliğine ilişkin olumlu bir tablo çizmektedir. Diğer harcama kalemleri incelendiğinde ise, 211 yılı ilk çeyreğinde yerleşik hanehalkları tüketiminin %12.1 oranında artarak ilk çeyrek büyüme oranına 8.7 puan katkı yaptığı görülmektedir. Böylece yılın ilk çeyreğinde en yüksek katkıyı tüketim harcamalarının yaptığı görülürken, yaşanan yüksek artışa karşın yatırım harcamalarının büyümeye yaptığı katkı tüketim harcamalarının arkasında kalmıştır. Bu durum tüketimin büyümede önemli bir rol oynadığı Türkiye ekonomisi için sürpriz bir gelişme olarak dikkat çekmemektedir. Devletin nihai tüketim harcamaları ise, 211 yılı ilk çeyreğinde %6.7 oranında artarak büyümeye.68 puanlık katkı sağlamıştır. Yılın ilk çeyreğinde ihracat ise %7.7 oranında artarken, ithalattaki sert yükselişle (%27.) beraber net ihracatın büyümeye olan katkısı beklentilerimize paralel olarak negatif gerçekleşmiştir (.6 puan). Grafik 2. 2. 1. Sektörel Büyüme Hızları (%) Büyüme verilerinin detayları üretim tarafından incelendiğinde ise, 211 yılı ilk çeyreğinde hemen hemen tüm sektörlerde büyümenin 17.2 14.8 12.3 12.2 devam ettiği görülmektedir. GSYİH içindeki payı %2.8 ile en yüksek orana sahip olan sanayi 1. sektörünün beklentilerimize paralel olarak 3.6. %12.3 oranında artış yaşayarak büyümeye 2.6. puan ile en yüksek katkı yaptığı görülmektedir. Yılın ilk çeyreğinde sanayi sektörünün ardından,. yükseliş yönünde katkı sağladığı dikkat çeken 21 I 21 II 21 III 21 IV 211 I bir diğer sektör ise, yıllık %17.2 ile en yüksek Tarım Sanayi İnşaat artışı gösteren toptan ve perakende ticaret Ticaret Ulaştırma GSYİH (%) sektörü olmuştur. Sektörün büyümeye Kaynak: TÜİK katkısının ise 1.88 puan olduğu görülmektedir. 211 yılının ilk çeyreğinde inşaat sektöründeki toparlanmanın devam ettiği fakat bir önceki yıl geneline göre bir miktar yavaşladığı görülmektedir. 21 yılı genelinde %17.1 ile en sert büyüme oranına sahip olan sektörün, 211 yılının ilk çeyreğinde %14.8 oranında artarak büyümeye katkısı.7 puan olmuştur. Birinci çeyrekte tarım ve balıkçılık sektörlerinde yaşanan sırasıyla %3.6 ve %11.4 oranındaki artışlar da yine dikkat çeken bir gelişmedir. Tarım sektöründe yaşanan artışın büyümeye katkısının.3 puan ile sınırlı olduğu görülmektedir.
4 Grafik 6 1. 1.... 1. 1. 2. Endekslenmiş Büyüme Oranı (%) 4 3 2 1 1 2 3 4 6 7 1999 21 29 Kaynak: TÜİK, VakıfBank Yandaki Grafik 6 da Türkiye de daha önce yaşanan resesyon dönemleri ardından toparlanma hızlarını incelemek için GSYİH verileri krizden çıkış tarihleri t= olarak kabul edilerek endekse dönüştürülmüştür. Krizden çıkış zamanları eşitlenerek hazırlanan endekslenmiş büyüme oranlarındaki hareketi incelediğimizde 1999, 21 ve 29 yıllarında yaşanan krizlerde büyüme oranındaki hareketin birbirine oldukça benzediği görülürmektedir. Fakat GSYİH deki düşüşün ve toparlanmanın son krizde bir miktar daha sert olduğu dikkat çekmektedir. Söz konusu yıllarda kriz süreci ve ardından toparlanma dönemlerinin birbirine paralel bir görüntü çizdiği izlenirken, söz konusu paralel hareketin 1999, 21 ve 29 krizlerinde toparlanma ardından gelen dönemde birbirinden ayrıştığı görülmektedir. Özellikle açıklanan birinci çeyrek rakamları çerçevesinde yılın ilk çeyreğindeki performansın geçmiş yıllardakinin çok üzerinde olduğu dikkat çekmektedir. Grafik 7 1 1 Gerçekleşen Reel GSYİH (y y,%) Tahmin Edilen Reel GSYİH (y y,%) Türkiye ekonomisi küresel krizin etkisi ile 29 yıl sonunda %4.8 küçülmesinin ardından, 21 yılında %8.9 oranı ile güçlü bir büyüme performansı yakalamıştır. Bu oran ile Avrupa Birliği (AB) büyüme lideri olan Türkiye, G 2 ve OECD ülkeleri arasında da ayrışmıştır. Türkiye, Çin ve Arjantin in ardından büyüme oranıyla dünya 3 üncüsü olmuştur. 21 yılında 1 ekonomik büyümede yaşanan güçlü 1 2 performans ardından 211 yılına ilişkin gelen ilk çeyrek rakamları büyümenin devam ettiğini yansıtmaktadır. Özellikle yatırım harcamalarında yaşanan artışlar büyümenin Kaynak: TÜİK, VakıfBank sürdürülebilirliği üzerinde olumlu bir tablo çizerken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride de yaşanan artışın devam ediyor olması 211 yılında Türkiye büyümesinin yıla iyi bir başlangıç yaptığını yansıtmaktadır. Diğer yandan, Nisan ayında bir önceki yıla göre %8.3 oranında artan sanayi üretim endeksi ise yılın ikinci yarısından itibaren büyümedeki performansın yavaşlayabileceğine işaret etmektedir. Ekonometrik model sonuçlarımız ışığında, bundan sonraki dönemde büyüme performansının kademeli olarak yavaşlamasını bekliyoruz. Yılın geri kalanında yıllık büyüme oranların ivme kaybetmesine rağmen devam edeceği ve güçlü gelen birinci çeyrek büyüme rakamı değerlendirildiğinde yıl sonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz. 28Q1 28Q2 28Q3 28Q4 29Q1 29Q2 29Q3 29Q4 21Q1 21Q2 21Q3 21Q4 211Q1 211Q2 211Q3 211Q4
TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 1 Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 11 1. 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y y)... 1 1. 1 1. 2 2. 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 211Q1 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 211Q1 Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör 21 21 21 21 211 Payları I. II. III. IV. I. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım 3.9.6 1.3.1 4.3 3.6 Sanayi 2.8 21.4 1.7 7.6 11.3 12.3 İnşaat.8 8.3 2.4 22.1 17. 14.8 Ticaret 13.8 2. 13.9 7.3 13.1 17.2 Ulaş. ve Haber. 1.2 12.1 1.4 6.9 12.9 12.2 Mali Kur. 12.2 4.4 7.3 6.3 1.3 9.1 Konut Sah.. 1.8 1.7 2.9 1.2 2.2 Eğitim 2.2 1.2.9.7.9 3.2 Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.4 4.2 2.1 1.4.7 2. Vergi Süb. 9. 17.3 13.9 8.2 13.3 17.1 GSYİH 12. 1.3.2 9.2 11. 3. 2. 1.. 1. 2. 3. Sektörel Büyüme Hızları (%) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma
Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Hızları (%) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%) 21 I. Çey 21 II. Çey 21 III. Çey 21 IV. Çey. 211 I. Çey. 73.1 7.3 3.1 4.8 8.4 11.6 9.7.6 4.7.9 3.2 6.7 26.4 16.8 28.4 29.9 42.1 33.6 3. 13. 1.4 13. 17.1 4.8 23. 17.3 31.4 34.2 49. 38.3 22.8.8 12. 1.6 4.3 7.7 31.2 21.9 19.2 16.2 2.4 26.9 12. 1.3.2 9.2 11. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 4 3 2 1 1 2 3 4 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 1 1 2 3 1 8 6 4 2 2 4 6 8 1 12 3. 2. 1.. 1. 2. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) 3. Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. 6
Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 1 1 2 3 4 6 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Mayıs Ayı 21 211 Petrol Ürünleri 4.1 1.9 Tekstil 2.2 3.3 Gıda 7.8 8.1 Kimyasal Madde 19..1 Ana Metal Sanayi 1.4 4.7 Metalik Olm. Diğ. Mineral 17.1.8 Taşıt Araçları 2.8 1.2 Elektrikli Teçhizat 36.4 12.4 Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.) Giyim 12. 3.1 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. 22. 2. 18. 16. 14. 12. 1. Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 21 19 17 1 13 11 9 7 Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Tem.1 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 7
Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 76.7 9 8 7 6 4 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Verilen İnşaat Ruhsatları 19,9. 17,9. 1,9. 13,9. 11,9. 9,9. 7,9.,9. 3,9. 1,9.. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III 21 I 21 III 211 I Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 13. 12. 12. 11. 11. 1. 1. 9. 9. 8. Toplam Sanayide Verimlilik Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 6 4 4 3 3 PMI Endeksi Haziran Eylül Aralık Mart 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Haziran 11 Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 8
ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 2 2 1 1 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler, Vakıfbank.2.8 ÜFE Alt Sektörler (yıllık % değ.) Yıllık Aylık 3 3 2 2 1 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Gıda Enerji Tüfe Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3 3 2 2 1 1 1 26 24 22 2 18 16 14 12 1 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Ocak 4 Haziran 4 Kasım 4 Nisan Eylül Mart 6 Ağustos 6 Ocak 7 Haziran 7 Kasım 7 Nisan 8 Eylül 8 Şubat 9 Temmuz 9 Aralık 9 Mayıs 1 Ekim 1 UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 9
İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1 1 Oca. Tem. Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Tem.1 Kaynak: İTO İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 8 6 4 2 2 4 26M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 21M7 21M1 211M1 211M4 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 1 9 8 7 6 4 1 9 8 7 6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Tem.11 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 4 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 May.1 Eyl.1 May.11 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 1.8 9.9 2M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 21M1 21M 21M9 211M1 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. 3 2 2 1 1 3 2 1 49 48 47 46 4 44 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, 11 18 16 14 12 1 98 96 94 92 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 11
Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, 11. 113. 111. 19. 17. 1. 13. 11. 99. 97. 9. Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 12
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 1 1 2 4 6 8 1 Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 12 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Tem.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 64 74 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Tem.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 1 1 3 7 9 11 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 2 1 1 2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Tem.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 13
TÜKETİM GÖSTERGELERİ 11 11 1 1 9 9 8 8 7 7 6 Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Ara.3 Mar.4 Haz.4 Eyl.4 Ara.4 Mar. Haz. Eyl. Ara. Mar.6 Haz.6 Eyl.6 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 1 1 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Tüketim Harcamaları Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2. 2. 1. 1... Oca.2 May.2 Eyl.2 Oca.3 May.3 Eyl.3 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 May.1 Eyl.1 May.11 8 7 6 4 3 2 1 Oca.4 Nis.4 Ağu.4 Kas.4 Mar. Tem. Eki. Şub.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Mar.8 Tem.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eyl.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Mar.11 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Krediler (Yıllık % Değişim) 17 1 13 11 9 7 3 1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK 14
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları 1 2 3 4 6 Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Ara.1 Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) 31 29 27 2 23 21 19 17 1 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 6 4 3 2 1 1 2 3 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) 7 47 37 27 17 7 3 Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku.. 4. 4. 3. 3. Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Haz.1 Kas.1 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) 38. 36. 34. 32. 3. 28. 26. 24. 22. 2. Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Haz.1 Kas.1 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. 6. 1
Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 1 22 23 24 2 26 27 28 29 21 TCMB (milyar $ sol eksen) Kamu Sektörü (milyar $) Özel Sektör (milyar $) 2. 18. 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2.. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 1 Ocak 24 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 1 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 8 7 6 4 3 2 1 1 14 13 12 11 1 9 8 7 6 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Nis.1 Tem.1 Eki.1 M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen) 16 Kaynak: TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.3 3.6 3.2.2 8. Euro Bölgesi 2. 2.7.9 1. 9.8 Almanya 4.9 2.4.31 1. 19 Fransa 2.2 2.2 2. 1. 36. İtalya 1. 3. 2.8 1. 1.8 Macaristan 2. 3.9.46 1. 41. Portekiz.6 3.7 9.87 1. 48.9 İngiltere 1.6 4. 2.49. 2. Japonya 1..3 3.6.1 42.7 Çin 9.7 6.4.2 6.31 1.8 Rusya 4.1 9.4 4. 8.2 Hindistan 7.8 8.72 3.18 6. Brezilya 4.17 6.71 1.1 12.2 111.8 G.Afrika 3.6 4.6 2.83. 11. Türkiye 11. 6.24 2.32 6.2 92.8 Beklentiler 211 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y)* Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 211) *Haziran 211 Gelişmiş Ülkeler 2.2 2.6*.28 7.78 12.94 Gelişmekte Olan Ülkeler 6.6 6.9* 2.66.67 33.6 Tüm dünya 4.3 4.46 ABD 2. 2.17 3.24 8.3 99.2 Euro Bölgesi 2. 2.26.3 9.9 87.28 Almanya 3.2 2.18.13 6. 8.11 Fransa 2.1 2.14 2.78 9. 87.62 İtalya 1. 1.9 3.36 8.6 12.2 Macaristan 2.8 4.8 1.4 11.46 76.63 Portekiz 1. 2.3 8.72 11.93 9. İngiltere 1. 4.2 2.42 7.83 83.3 Japonya.7.1 2.3 4.88 229.8 Çin 9.6 4.98.71 4. 17.8 Rusya 4.8 9.31. 7.3 8.4 Hindistan 8.2 7.1 3.66 68.2 Brezilya 4.1 6.26 2.8 6.7 6.71 G.Afrika 3. 4.93 4.36 24.4 39. TÜRKİYE 4.6.69 8.3 11.44 39.41 17
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 29 21 En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 92 9 1 1 11 284 868 (211, 1Ç) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %) 4.8 8.9 11. (211, 1Ç) 6.1 Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 9. 13.9 8. (Mayıs 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) 67.6 72.8 76.7 (Haziran 211) İşsizlik Oranı (%) 13. 11.9 1.8 (Mart 211) 1.8 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim) 6.2 6.4 6.24 (Haz 211) 7.1 ÜFE (Yıllık % Değişim).93 8.87 1.2 (Haz 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 17,1 133,88 141,3 (24.6.211) M2 494,24 87,81 642,27 (24.6.211) M3 2,674 61,88 677,342 (24.6.211) Emisyon 34,289 44,368 1,99 (24.6.211) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,689 8.696 93,847 (1.7.211) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 6. 1. 1. (8.7.211) TRILIBOR O/N 6. 6.4 7.2 (8.7.211) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 13,991 48,28 7.76 (Mayıs 211) 64, İthalat 14,928 18,3 21, (Mayıs 211) İhracat 12,143 113,976 1,9 (Mayıs 211) Dış Ticaret Açığı 38,786 71,9 1,6 (Mayıs 211) 89, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 21,6 24,28 27,133 (Mayıs 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 24,298 (Mayıs 211) Bütçe Dengesi 2,21 39,6 2,83 (Mayıs 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697 6,9 (Mayıs 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 33. 32.8 362.7 (Mayıs 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) 111. 12. 129.4 (Mayıs 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) 39.8 317.4 319.9 (211 I. Çeyrek) 18
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr 312 4 84 18 Seda Meyveci Doğanay Ekonomist sedameyveci.doganay@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 312 4 84 82 Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 312 4 84 9 Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr 312 4 84 76 İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr 312 4 84 93 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar