Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Ruhsal Durumlarının Değerlendirilmesi

Araştırma/Research Article TAF Prev Med Bull 2012; 11(2): 325-330 Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Ruhsal Durumlarının Değerlendirilmesi [Evaluation of the Mental Conditions of Students in the Health School] ÖZET AMAÇ: Bu araştırma Sağlık Yüksekokulunda öğrenim gören hemşirelik bölümü öğrencilerinin ruhsal belirti düzeyinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yürütülmüştür. YÖNTEM: Araştırmanın evrenini Sağlık Yüksekokulunun Hemşirelik Bölümünde öğrenim gören 468 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmeyerek öğrencilerin tamamı çalışma kapsamına alınmak istenmiş, ancak araştırmaya katılmayı kabul eden 295 öğrenci ile çalışılmıştır. Veri toplama aracı olarak, öğrencilerin tanıtıcı özelliklerini belirleme formu ve öğrencilerin ruhsal belirti ve yakınmalarını değerlendirmek amacı ile SCL-90 R kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, t testi, Kruskall Wallis, Mann Whitney U, Varyans Analizi testleri kullanılmıştır. BULGULAR: Öğrencilerin ruhsal belirti düzeyi puan ortalaması 0.90±0.66 dır. Öğrencilerin sınıf durumları ile ruhsal belirti düzeyi puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır (p<0.05). Öğrencilerin cinsiyetleri ile ruhsal belirti düzeyi puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur (p>0.05). SONUÇ: Öğrencilerin ruhsal belirti düzeyi puan ortalaması normal sınırlar içinde bulunmuştur. SUMMARY AIM: This research has been carried out as descriptively to investigate the aim of determining mental problems of nursing students in a School of Health. METHOD: The universe of this descriptive research included of 468 nursing students at School of Health. All of the students were wanted to take part in our study, but 295 students accepted to take part in the questionnarie. The data collection tools used included a questionnaire to determine the students' descriptive characteristics and the " SCL-90 R to determine the to evaluate mental symptoms of the students. In the analysis of the data, percentage, t test, Mann Whitney U test, Kruskall Wallis test and variance analysis were used. RESULTS: Students mental symptom level point average is 0.90±0.66. There were significant difference statistically between class conditions and mental symptom level point average of the students (p<0.05). There were no significant difference statistically between genders and mental symptom level point average of the students (p>0.05). CONCLUSION: Psychiatric symptom level point average of the students was determined within normal limits. DOI:10.5455/pmb.1-1325507029 Sevban Arslan 1 Evşen Nazik 1 Seher Gürdil 2 Ayfer Tezel 3 Ebru Arabaci 4 Özlem Şahin 4 1 Çukurova Üniversitesi Adana Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü, Adana. 2 Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Gaziantep. 3 Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü, Ankara. 4 Çukurova Üniversitesi Adana Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü, Adana. Anahtar Kelimeler: Öğrenci, Hemşire, Ruhsal Durum. Key Words: Student, Nurse, Mental Demonstration. Sorumlu yazar/ Corresponding author: Evşen Nazik Çukurova Üniversitesi Adana Sağlık Yüksekokulu, Adana, Türkiye. enazik@cu.edu.tr GİRİŞ Gençlik çağı belirgin ve hızlı fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişimlerin görüldüğü, çocuklukla erişkinlik arasındaki süreyi kapsar (1,2). Bu dönem, yaşamın en hareketli zamanı olmakla birlikte, yetişkin olma ve sorumlulukları yüklenme dönemidir. On iki- yirmi bir yaş aralığını kapsayan bu çağ ruhsal alanda önemli değişikliklerin belirdiği, hızlı bir büyüme ve olgunlaşma çağıdır. Geçiş süresi olarak adlandırılan bu dönemde, genç, risk ve olumsuz etkilenmelere büyük ölçüde açıktır(3). Her ülkede kaygılı ve stresli bir ortamın etkisinde kalan üniversite gençliği bu dönemi en yoğun yaşayan gruplardan biridir (4). Üniversite sınavını geçenler, üniversiteyi kazanma sevincinin yanında; kendini bir gruba ait hissetme, bir meslek sahibi olma ve geleceğe yön verme düşünceleri ile yeni bir okula, yeni bir çevreye uyum sağlama çabaları pek çok öğrencide değişik sorunların ortaya çıkmasına yol açmaktadır (5,6). Hemşirelik öğrencileri, diğer üniversite öğrencileri gibi, gençlerin yaşadığı sorunlarla karşılaşmakla birlikte, sağlık alanında öğrenci olmanın güçlükleri ile de baş etmek durumundadırlar. Sağlık bakım sisteminin güçlükleri (hastane rutinleri, hasta bakımı, sağlık bakımına karar verme, ölüme tanık olma gibi),sağlıklı ve hasta bireyin bakımına aktif olarak katılan hemşirelik öğrencileri üzerinde stres yaratır (7,8). Ruh sağlığı, kişinin kendi kendisiyle ve çevresiyle sürekli bir www.korhek.org 325

denge ve uyum içinde olmasıdır (9). Bireyin davranışsal durumu ya da kişilik özellikleri ve stresli yaşam olayları arasındaki etkileşim bireyin sağlık sorunlarının kaynağını oluşturmaktadır. Hemşirelerin, sağlık ekibinin etkin bir üyesi olarak yetiştirilmesi, eğitim kurumlarının sorumluluğudur ve iyi bir eğitim verilmesi ile gerçekleşir (10). Üniversite eğitimi, öğrencileri sadece meslek sahibi yapmayı değil, kendisinden, üstlendiği rol ve uğraşından, çevresiyle olan ilişkilerinden memnun, yaşamdan zevk alabilen, düşünce üretebilen, misyon sahibi, verimli ve sağlıklı gençler yetiştirmeyi amaçlar (1). Ruh sağlığı yerinde olmayan bireylerle yapılan eğitim hedefine ulaşamayacak ve yetersiz eğitim alan meslek üyelerinin toplumda etkin olması da zorlaşacak. Tüm bu nedenlerden dolayı bu araştırma, Adana Sağlık Yüksekokulunda okuyan hemşirelik öğrencilerinin ruhsal belirti ve yakınma durumlarını belirlemek ve daha iyi rehberlik ve danışmanlık hizmeti için veri oluşturmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. GEREÇ ve YÖNTEM Tanımlayıcı tipte olan araştırma 1-15 Ekim 2010 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini bir Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş, evrenin tamamının incelenmesi planlanmıştır (n=468). Çalışmanın yapıldığı süre içerisinde devamsızlığı olan veya sağlık sorunu ile okula gelemeyen öğrenciler çalışmaya alınamamıştır. Araştırma 295 öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışmada gönüllülük ilkesi temel alınmıştır. Hemşirelik öğrencilerine çalışmanın amacı açıklanıp, bilgilendirilmiş onamları alınmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden öğrencilere tanımlayıcı özellikleri içeren Bilgi Formu ve Kısa Semptom Envanteri uygulanmıştır. Veri toplama araçlarının öğrenciler tarafından cevaplandırılması 15-20 dakika sürmüştür. Veri toplama araçları Tanımlayıcı bilgi formu: Literatür incelemesi sonucu araştırmacılar tarafından oluşturulan formda öğrencilerin yaş, cinsiyet, sınıf, sağlık güvencesi, geldiği yer, aile tipi, kardeş sayısı, ailenin gelir düzeyi, yaşam şekli, aile içi ilişkilerden memnuniyet durumu, aile ile ilişkisi, sorunlarını paylaştığı kişi gibi kişisel bilgilerini içeren sorulara yer verilmiştir. Kısa Semptom Envanteri: Derogatis tarafından 1992 yılında geliştirilmiş ve Türkiye uyarlaması üç ayrı çalışma ile Şahin ve ark. tarafından yapılmış olan Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır (11). Kısa Semptom Envanteri LİKERT tipi ölçektir ve 53 maddeden oluşmaktadır. Her bir maddesi için Hiç yok, Biraz var, Orta derecede var, Epey var ve Çok fazla var seçeneklerinden birinin seçilmesi ve işaretlenmesi istenmiş ve her bir madde 0-4 arası puanlanmıştır. Ölçekten alınan toplam puanın yüksekliği, bireyin semptomlarının sıklığını göstermektedir. Kısa Semptom Envanteri, SCL-90-R ile yapılan çalışmalar sonucundan ortaya çıkan, SCL-90-R nin kısa formudur. SCL-90-R nin 9 faktörüne dağılmış olan 90 madde arasından, her faktörde en yüksek yükü almış olan toplam 53 madde seçilmiş ve 5-10 dakikada uygulanabilen, benzer yapıda kısa bir ölçek elde edilmiştir. Aynen SCL-90- R de olduğu gibi 9 alt ölçek, ek maddeler ve 3 global indeksten oluşmaktadır. Alt ölçekler ve global indekslerin içeriği aşağıda verilmektedir Somatizasyon (S): 2, 7, 23, 29, 30, 33 ve 37. maddeler. Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB): 5, 15, 26, 27, 32 ve 36. maddeler. Kisilerarası Duyarlılık (KAD): 20, 21, 22 ve 42. maddeler. Depresyon (D): 9, 16, 17, 18, 35 ve 50. maddeler. Anksiyete Bozuklugu (AB): 1, 12, 19, 38, 45 ve 49. maddeler. Hostilite (H): 6, 13, 40, 41 ve 46. maddeler. Fobik Anksiyete (FA): 8, 28, 31, 43 ve 47. maddeler. Paranoid Düsünceler (PD): 4, 10, 24, 48 ve 51. maddeler Psikotizm (P): 3, 14, 34, 44 ve 53. maddeler Ek Maddeler (EM): 11, 25, 39 ve 52. maddeleri içermektedir. Rahatsızlık Ciddiyet indeksi (RCI): Alt ölçeklerin toplamının 53 e bölünmesi yöntemi ile elde edilir. Genel Semptom indeksi (Ruhsal Belirti Düzeyi- GSI): Tüm sorulardan elde edilen puanların 53 e bölünmesi ile elde edilir. GSI nin 1 in altında olması belirtilerin psikopatalojik düzeyde olmadığını, 1 in üzerinde olması ise psikopatalojik bir durumun varlığını göstermektedir. Belirti Toplamı indeksi (BTI): Sıfır (0) olarak işaretlenen maddeler dışındaki tüm maddelerin (pozitif olan tüm maddelerin) 1 olarak kabul edilmesi sonucu elde edilen toplam puandır. Semptom Rahatsızlık indeksi (SRI): Alt ölçeklerin toplamının belirti toplamına bölünmesi ile elde edilir. Bu çalışmada ölçeğin cronbach alfa değeri 0.95 olarak bulunmuştur. 326 www.korhek.org

Tablo1: Öğrencilerin tanıtıcı özellikleri Öğrencilerin Tanıtıcı Özellikleri Yaş 17 18 19 20 ve üzeri Cinsiyet Kız Erkek Sınıf 1.sınıf 2.sınıf 3.sınıf 4.sınıf Yaşam şekli Ailesi ile birlikte Arkadaşları ile evde Yurtta Kendi başına bir evde Geldiği yer İl İlçe Köy Aile tipi Çekirdek Geniş Bölünmüş Aile içi ilişkilerden memnuniyet durumu Çok memnun Orta düzeyde Memnun değil Sorunlarını paylaştığı kişi Ailesi Arkadaşları Partneri Paylaşmıyor Kardeş sayısı 1-3 4-6 6 ve üstü Sayı % 16 60 75 144 202 93 155 38 78 24 106 71 113 5 210 34 51 232 56 7 147 139 9 149 94 28 24 158 82 55 5,4 20,3 25,4 48,8 68,5 31,5 52,5 12,9 26,4 8,1 35,9 38,3 24,1 1,7 71,2 11,5 7,3 78,6 19 2,4 49,8 47,1 3,1 50,5 31,9 9,5 8,1 53,6 27,8 18,6 Verilerin değerlendirilmesi Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, ortalama, t testi, Kruskall Wallis Varyans Analizi (KW), Mann Whitney U (MWU) testleri kullanılmıştır. Tüm testlerde önemlilik p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir. BULGULAR Öğrencilerin %48,8 inin 20 yaşın üzerinde, %68,5 inin kız, %31,5 inin erkek olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin %38,3 ünün arkadaşları ile evde kaldığı, %71,2 sinin il merkezinden geldiği tespit edilmiştir. Öğrencilerin %78,6 sının çekirdek aileye sahip olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin %49,8 inin ailesi ile olan ilişkilerinden memnun, %50,5 inin sorunlarını ailesi ile paylaştığı saptanmıştır. Öğrencilerin %53,6 sının kardeş sayısının 1-3 arasında olduğu belirlenmiştir (Tablo 1). Öğrencilerin SCL-90-R kısa semptom envanterinin Obsesif-Kompülsif Bozukluk alt boyut puan ortalamasının 1,18±0,71, Paranoid Düşünceler alt boyut puan ortalamasının 1,13±0,73, Semptom Rahatsızlık İndeksi alt boyut puan ortalamasının 1,64±0,49 olduğu saptanmıştır. SCL-90-R kısa semptom envanterinin alt ölçeklerinden en yüksek ortalamalar; obsesif kompülsif bozukluk, paranoid düşünceler, depresyon, hostilite olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin Ruhsal Belirti Düzeyi (GSI) madde puan ortalaması 0,90 ±0,66 olarak bulunmuştur (Tablo 2). Tablo 2: Öğrencilerin kısa semptom envanterinden aldıkları puan ortalamalarının dağılımı. Alt Ölçekler Min Max Ort.±SD Somatizasyon 0-23 0,68±0,63 Obsesif-Kompülsif Bozukluk 0-19 1,18±0,71 Kisilerarası Duyarlılık 0-15 0,99±0,77 Depresyon 0-20 0,91±0,79 Anksiyete Bozukluğu 0-20 0,76±0,64 Hostilite 0-19 0,92±0,76 Fobik Anksiyete 0-16 0,58± 0,55 Paranoid Düsünceler 0-18 1,13±0,73 Psikotizm 0-14 0,78±0,70 Ek Maddeler 0-16 0,97±0,72 RahatsızlıkCiddiyet İndeksi 0-3 0,75± 0,50 Genel Semptom İndeksi 0-3 0,90 ±0,66 Belirti Toplamı İndeksi 0-53 29,99±11,52 Semptom Rahatsızlık İndeksi 1-3 1,64±0,49 www.korhek.org 327

Tablo 3: Öğrencilerin sınıflarına göre kısa semptom envanteri alt ölçeklerinden aldıkları puan ortalamalarının karşılaştırılması Kısa Semptom Envanteri Sınıf Anlamlılık 1,Sınıf 2,Sınıf 3,Sınıf 4,Sınıf Test ve p değeri Somatizasyon 0,61±0,56 1,00±0,76 0,71±0,57 0,52±0,82 K-W=14.608 df=3 p=0.002 Obsesif-Kompülsif K-W=7.494 1,07±0,67 1,30±0,71 1,32±0,70 1,21±0,91 Bozukluk df=3 p=0.058 Kişilerarası Duyarlılık 0,86±0,73 1,47±0,85 1,05±0,73 0,87±0,81 K-W=20.830 df=3 Depresyon 0,78±0,71 1,25±0,72 0,99±0,82 1,01±1,05 K-W=16.315 df=3 p=0.001 Anksiyete Bozukluğu 0,65±0,58 1,07±0,69 0,83±0,61 0,73±0,88 K-W=17.424 df=3 p=0.001 Hostilite 0,84±0,72 1,32±0,83 0,92±0,66 0,87±0,81 K-W=13.203 df=3 p=0.004 Fobik Anksiyete 0,47±0,44 0,92±0,70 0,65±0,53 0,48±0,63 K-W=20.394 df=3 Paranoid Düşünceler 1,01±0,70 1,37±0,75 1,29±0,73 0,98±0,76 K-W=14.602 df=3 p=0.002 Psikotizm 0,62±0,62 1,22±0,72 0,87±0,67 0,84±0,83 K-W=32.211 df=3 Ek Maddeler 0,91±0,67 1,13±0,69 1,00±0,76 0,89±0,92 K-W=4.764 df=3 p=0.190 Rahatsızlık Ciddiyet indeksi 0,65±0,43 1,04±0,55 0,81±0,48 0,70±0,63 K-W=21.178 df=3 Genel Semptom İndeksi 0,81±0,68 1,19±0,62 0,95±0,55 0,83±0,72 K-W=18.896 df=3 Belirti Toplamı İndeksi 24,46±11,14 34,07±10,90 29,42±10,45 24,33±12,26 K-W=24.174 df=3 Semptom Rahatsızlık K-W=4.403 df=3 1,61±0,48 1,78±0,52 1,63±0,45 1,63±0,61 İndeksi p=0.221 Tablo 4: Öğrencilerin cinsiyetleri ile kısa semptom envanterinden aldıkları puan ortalamalarının karşılaştırılması Cinsiyet Anlamlılık Kısa Semptom Envanteri Kız Erkek Test ve P değeri Somatizasyon 0,74±0,65 0,55±0,57 t=2.369 df=293 p=0.019 Obsesif-Kompülsif Bozukluk 1,21±0,72 1,11 ±0,69 t=1.119 df=293 p=0.264 Kişilerarası Duyarlılık 1,04±0,81 0,87±0,67 t=1.978 df=293 p=0.049 Depresyon 0,96±0,82 0,82±0,69 t=1.384 df=293 p=0.167 Anksiyete Bozukluğu 0,81±0,69 0,66±0,55 t=1.836 df=293 p=0.067 Hostilite 0,88±0,72 1,03±0,79 t=-1.623 df=293 p=0.106 Fobik Anksiyete 0,60±0,57 0,55±0,48 t=-0.661 df=293 p=0.509 Paranoid Düşünceler 1,14±0,76 1,11±0,68 t=0.300 df=293 p=0.764 Psikotizm 0,80±0,73 0,74±0,60 t=0.677 df=293 p=0.499 Ek Maddeler 0,97±0,73 0,97±0,71 t=-0.056 df=293 p=0.955 Rahatsızlık Ciddiyet indeksi 0,77±0,52 0,70±0,43 t=1.095 df=293 p=0.274 Genel Semptom İndeksi 0,93±0,72 0,82±0,49 t=1.310 df=289 p=0.191 Belirti Toplamı İndeksi 27,59±11,55 25,68±11,38 t=1.316 df=289 p=0.189 Semptom Rahatsızlık İndeksi 1,63±0,48 1,65±0,50 t=-0.313 df=287 p=0.755 328 www.korhek.org

Öğrencilerin sınıflarına göre Kısa Semptom Envanteri Alt Ölçeklerinden aldıkları puan ortalamalarının dağılımı incelendiğinde (Tablo 3), Somatizasyon (K-W=14.608 p=0.002), Kişilerarası Duyarlılık (K-W=20.830 ), Depresyon (K- W=16.315 p=0.001), Anksiyete Bozukluğu (K- W=17.424 p=0.001), Hostilite (K-W=13.203 p=0.004), Fobik Anksiyete (K-W=20.394 ), Paranoid Düşünceler (K-W=14.602 p=0.002), Psikotizm (K-W=32.211 ) alt boyutları ile öğrencilerin bulundukları sınıf arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Öğrencilerin cinsiyetleri ile Kısa Semptom Envanterinden aldıkları puan ortalamalarının dağılımı incelendiğinde (Tablo 4); sadece Somatizasyon (t=2.369 p=0.019) ve Kişilerarası Duyarlılık (t=1.978 p=0.049) alt boyutları ile öğrencilerin cinsiyetleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. TARTIŞMA Ruhsal yönden sağlıklı olmak; bireyin kendisiyle, çevresindeki kişilerle ve toplumla barış içinde olması ve uyum sağlayabilmek için gerekli çabayı sürdürebilmesidir. Hemşirelik, insanlarla ilişkiye dayanan bir meslek olduğu için, ruhsal yönden sağlıklı meslek üyelerine diğer mesleklerden daha fazla gereksinim duyar. Bu çalışmada bir Sağlık Yüksekokulunda öğrenim gören Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin ruhsal durumları incelenmiştir. Öğrencilerin Ruhsal Belirti Düzeyi (GSI) madde puan ortalaması 0.90 olarak bulunmuştur. Yıldırım ve arkadaşları (9) hemşirelik öğrencilerinde yaptığı çalışmada GSI puan ortalamasını 1.22, Terakye (12) Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu nda yaptığı çalışmada GSI puan ortalamasını 0.92 olarak bulmuştur. Tanrıverdi ve Ekinci(1) hemşirelik öğrencilerinde yaptığı çalışmada GSI puan ortalamasını 1.0 olarak, Kartal ve arkadaşları (3) çalışmalarında GSI puan ortalamasını 1,05 olarak bulmuştur. Yıldırım ve arkadaşları (9) hemşirelik öğrencileri ile yaptığı çalışmada GSI puan ortalamasını 1.22 olarak tespit etmiştir. Bu çalışmadaki öğrencilerin GSI puan ortalaması, Terakye nin( 12) çalışma bulgusu ile benzerlik gösterirken diğer çalışma bulgularından daha düşük düzeydedir. GSI nin 1 in altında olması belirtilerin psikopatalojik düzeyde olmadığını dolayısıyla çalışma grubundaki öğrencilerin ruhsal durumlarının sorun oluşturacak düzeyde olmadığını düşündürmektedir. SCL-90-R kısa semptom envanterinin alt ölçeklerinden en yüksek ortalamalar; obsesif kompülsif bozukluk, paranoid düşünceler, depresyon, hostilite olarak belirlenmiştir. Kartal ın çalışmasında (3), obsesif kompulsif bozukluk alt boyutu birinci sırada (1.35±0.80), kişiler arası duyarlılık alt boyutu ikinci sırada (1.25±0.75), yeme ve uyku bozuklukları alt boyutu üçüncü sırada (1.17±0.75), depresyon ise dördüncü sırada (1.12±0.71) yer almıştır. Aştı ve arkadaşlarının yaptığı araştırmada, paranoid düşünce boyutu ve obsesif kompulsif boyutunda 1 ve üzeri puan dağılımlarının toplandığı görülmüştür. Tanrıverdi ve Ekinci nin (1) çalışma bulgularında SCL-90-R ölçeğinin alt ölçeklerinden en yüksek ortalamalar; depresyon, kişiler arası duyarlılık, öfke düşmanlık ve somatizasyon için 1.2 olarak bulunmuştur. Yıldırım ve arkadaşlarının (9) SCL-90- R ölçeğinin alt ölçeklerinden en yüksek ortalamalar somatizasyon için 1.52,depresyon için 1.48, kişilerarası duyarlılık için 1.41, öfke-düşmanlık için 1.29 olarak belirlenmiştir. Bu çalışmanın bulguları yapılmış diğer çalışma bulguları ile benzerlik göstermektedir. Öğrencilerin bulundukları sınıflara göre kısa semptom envanterinden aldıkları puan ortalamaları incelendiğinde, kısa semptom envanteri alt boyut puan ortalamalarının 2. sınıflarda en yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin bulundukları sınıfları ile ölçeğin alt boyutundan aldıkları puan ortalamaları arasındaki fark, Obsesif-Kompülsif Bozukluk ve ek maddeler alt boyutu hariç, istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Benzer şekilde yapılan çalışmalarda da ruhsal belirti ortalamaları 2. sınıflarda yüksek bulunmuş ve sınıflar arası farkın anlamlı düzeyde olduğu saptanmıştır (1,3). Öğrencilerin cinsiyetlerine göre kısa semptom envanterinden aldıkları puan ortalamaları incelendiğinde, kısa semptom envanteri alt boyut puan ortalamalarının kız öğrencilerde daha yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin cinsiyetleri ile ölçeğin alt boyutundan aldıkları puan ortalamaları arasındaki fark sadece Somatizasyon ve Kişilerarası Duyarlılık alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Yapılan farklı araştırmalarda da kısa semptom envanteri alt boyut ortalamaları kız öğrencilerde daha yüksek saptanmıştır (13, 3). SONUÇ ve ÖNERİLER Öğrencilerin Ruhsal Belirti Düzeyi (GSI) madde puan ortalaması 0.90 olarak bulunmuştur. Ayrıca www.korhek.org 329

SCL-90-R kısa semptom envanterinin alt ölçeklerinden en yüksek ortalamalar; obsesif kompülsif bozukluk, paranoid düşünceler, depresyon, hostilite olarak belirlenmiştir. Kısa Semptom Envanteri puan ortalamaları rahatsızlık düzeyinde yüksek olmadığından, belirli aralıklarla üniversite öğrencilerinin ruhsal sorunlarının araştırılması, yardıma ihtiyacı olanların rehberlik ve psikolojik danışma merkezlerine yönlendirilmesi önerilebilir. KAYNAKLAR 1. Tanrıverdi D, Ekinci M. Hemşirelik Öğrencilerinin Ruhsal Sorunlara Sahip Olma Durumları ve Problem Alanlarının Saptanması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 10(4): 42-51. 2. Koç M. Gelişim psikolojisi açısından ergenlik dönemi ve genel özellikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2004; 17 (2): 231-256. 3. Kartal A, Çetinkaya B, Turan T. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Ruhsal Belirtilerin Taranması. TAF Prev Med Bull. 2009; 8(2): 161-166. 4. Okanlı A. Hemşirelik Öğrencilerinin Aile ve Arkadaşlarından Algıladıkları Sosyal Destek ile Anksiyete Düzeyi Arasındaki İlişki. Yükseklisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı; 1999. 5. Özdel L, Bostancı M, Özdel O, Oğuzhanoğlu NK. Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2002; 3: 155-161. 6. Sertbaş G, Çuhadar D, Demirli F. Gaziantep Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinde Aile ve Arkadaşlarından Algılanan Sosyal Destek ile Anksiyete Düzeyi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Hemşirelik Forumu. 2004; 6(6): 42-48. 7. Muro C, Tomas C, Moreno L, Rubio V. Perception of agression, personality disorders and psychiatric morbidity in nursing student. Acta Psychiatrica Scandinavica. 2002; 106 (Suppl.412): 118-1205. 8. Tezel A, Arslan S, Topal M, Aydoğan Ö, Koç Ö, Şenlik M. Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2009; 12(4): 1-10. 9. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R, Karakurt P. Hemşirelik Öğrencilerinin Ruhsal Durumlarının ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 11(2): 1-7. 10. Kocaman G. Türkiye de hemşirelik eğitim sorunları. Ankara: Hemar-G Dergisi Dünya Hemşireler Günü (özel baskı); 2003. s. 71-75. 11. Şahin HN, Durak BA, Ugurtas S. Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler için Kullanımının Geçerlik, Güvenilirlik ve Faktör Yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13(2): 125-135. 12. Terakye G. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygıları ve ruhsal durum etkileşimlerinin değerlendirilmesi. Hemşirelik Bülteni. 1990; 4(15): 71-81 13. Aştı N, Acar G, Bağcı H, Bağcı İ. Sağlık Bakım Profesyoneli Olarak Yetişecek Öğrencilerin Ruhsal Durumları ve Yaklaşımlar, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2005; 15: 25-36. 330 www.korhek.org