İÇİNDEKİLER KIRMIZI ET, SÜT VE YEM SEKTÖRÜ ANALİZİ... 2 Kırmızı Et Sektöründeki Gelişmeler... 2 Yem Sektörü Pazar Analizi... 20 Süt Sektörü Pazar Analizi... 21 MEVZUAT... 23 UKON OCAK AYI FAALİYETLERİ... 28 ŞUBAT AYI ETKİNLİKLERİ... 34 1
KIRMIZI ET SÜT VE YEM SEKTÖR ANALİZİ 1. KIRMIZI ET SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER DÜNYA VE AVRUPA BİRLİĞİ: Grafik-1: Avrupa Birliğinde Haftalık Dana Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (12 Aylık Dönem Şubat 2016- Ocak 2017) (AB-28) Grafik-2: Avrupa Birliğinde Haftalık Ortalama Canlı Dana Fiyatları / KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (12 Aylık Dönem Şubat 2016- Ocak 2017) (AB-28) 2
Grafik-3: Avrupa Birliğinde Haftalık Koyun Karkas Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, (12 Aylık Dönem Ocak 2016- Ocak 2017) (AB-28) Grafik-: 4 Avrupa Birliğinde Kuzu Karkas Aylık Ortalama Fiyatları / 100 KG Kaynak: Avrupa Birliği Komisyonu, Ocak 2014 Ocak 2017 Tablo-1: Dünya Yıllık Ortalama Toptan Et Fiyatları, 2003-2014 ($/Ton) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ABD SIĞIR ETİ İHRAÇ 3.396 3.686 3.919 3.803 4.023 4.325 3.897 4.378 4.516 4.913 5.535 4.217 AVUSTRALYA İnek Eti Kemiksiz ABD'ye ihraç CIF YENİ ZELANDA KOYUN ETİ (dondurulmuş karkas toptan satışı Londra'ya) 1.914 2.481 2.565 2.522 2.544 3.040 2.562 3.272 3.944 4.176 4.009 3.003 2.305 2.668 2.860 2.391 2.498 2.975 3.495 3.662 5.370 4.754 4.130 3.374 ABD KANATLI ETİ İhraç Broiler 1.886 2.071 2.161 1.986 2.117 2.270 2.202 2.454 2.648 2.676 2.717 2.290 BREZİLYA Piliç Eti İhraç 888 1.033 1.218 1.180 1.443 1.896 1.552 1.781 2.084 1.928 2.014 1.547 3
Tablo-2: 2016 Yılı Dünya Toptan Et Fiyatları - Aylık Ortalama $/TON OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK ABD SIĞIR ETİ İHRAÇ 5.476 5.644 5.686 5.670 5.360 5.541 5.356 5.525 5.424 5.602 5.799 AVUSTRALYA İnek Eti Kemiksiz ABD'ye ihraç CIF YENİ ZELANDA KOYUN ETİ (dondurulmuş karkas toptan satışı Londra'ya) 3.796 4.021 3.887 4.001 4.187 4.175 4.378 4.224 4.064 3.977 4.108 3.884 3.228 3.103 3.084 3.188 3.307 3.700 3.669 3.846 3.842 4.178 3.925 3.750 ABD KANATLI ETİ İhraç Broiler 868 871 892 931 984 998 940 930 891 902 903 BREZİLYA Piliç Eti İhraç 1.392 1.392 1.413 1.448 1.533 1.581 1.628 1.646 1.628 1.588 1.580 1.460 Kaynak: FAO, Aylık veriler FAO Gıda Fiyat Endeksi (FFPI) 1996 yılında küresel tarım ürünleri piyasalarında yaşanan gelişmeleri izlemeye yardımcı olacak bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştır. FAO Et Fiyatları Endeksi; 4 çeşit et türünün 2002-2004 dünya ortalama ihracat paylarına göre ağırlıklandırılmasıyla elde edilmektedir. Son iki ayın fiyatları tahmini olup revize edilebilir niteliktedir. (Tablo: 3-4-5-6) Tablo- 3: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi 2004-2016 (2002-2004=100) Et Kanatlı Domuz Büyükbaş Küçükbaş 2004 114 114 115 113 115 2005 124 132 122 119 123 2006 121 122 123 121 103 2007 131 151 125 126 108 2008 161 184 152 158 128 2009 141 162 131 135 151 2010 158 179 138 165 158 2011 183 206 153 191 232 2012 182 201 153 195 205 2013 184 206 157 197 178 2014 198 200 164 231 202 2015 168 168 126 213 157 2016 156 155 123 192 154 4
Tablo- 4: FAO Uluslararası Et Fiyat Endeksi Aylara Göre - 2016 (2002-2004=100) 2016 Et Kanatlı Domuz Büyükbaş Küçükbaş Ocak 145 144 109 184 139 Şubat 147 144 108 190 134 Mart 146 147 108 186 133 Nisan 150 151 111 190 138 Mayıs 154 160 117 190 143 Haziran 160 164 126 192 160 Temmuz 162 163 130 193 159 Ağustos 165 164 135 196 166 Eylül 164 160 138 192 166 Ekim 162 158 131 193 180 Kasım 163 158 130 200 169 Aralık 157 150 126 192 162 Ocak * 145 144 109 184 139 *2017 Ocak ayı et endeksi rakamlarıdır. Tablo- 5: Yıllık Sığır Eti Fiyatları, 2004-2016 ($/TON) ABD BREZİLYA AVUSTRALYA 2004 3690 1848 2481 2005 3619 1967 2565 2006 3803 2219 2522 2007 4023 2367 2544 2008 4325 3785 3024 2009 3897 3118 2562 2010 4378 3919 3272 2011 4516 4816 3944 2012 4913 4492 4176 2013 5535 4326 4009 2014 6678 4515 5016 2015 6201 4130 4638 2016 5575 3836 4059 Tablo- 6: 2017 Yılı Aylık Sığır Eti Fiyatları ($/TON) 2017 ABD BREZİLYA AVUSTRALYA Ocak 5.840 3.820 4.088 5
TÜRKİYE: Hayvan Varlığı: TÜİK verilerine göre 2015 yılında 2014 yılına göre toplam hayvan sayısı % 0,6 kesilen hayvan sayısı ise %2,8 oranında artış göstermiştir. (Tablo: 7-8) Tablo-7: Ülkemizde 2010-2015 Yılları Arasında Hayvan Varlığı ve Kesilen Hayvan Sayısı 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Hayvan Türleri Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı Kesilen Hayvan Sayısı TOPLAM 41.254.569 45.195.600 50.186.583 53.410.555 56.054.516 56.375.507 10.711.096 9.312.658 8.266.381 9.732.261 10.481.985 10.774.120 Büyükbaş 11.454.526 12.483.969 14.022.347 14.532.848 14.244.673 14.127.837 2.617.966 2.579.020 2.798.460 3.433.126 3.714.457 3.766.468 Sığır 11.369.800 12.386.337 13.914.912 14.415.257 14.122.847 13.994.071 2.602.246 2.571.765 2.791.034 3.430.723 3.712.281 3.765.077 Kültür 4.197.890 4.836.547 5.679.484 5.954.333 6.139.810 6.385.343 Kültür melezi 4.707.188 5.120.621 5.776.028 6.112.437 6.005.089 5.733.803 Yerli 2.464.722 2.429.169 2.459.400 2.348.487 1.977.948 1.874.925 Manda 84.726 97.632 107.435 117.591 121.826 133.766 15.720 7.255 7.426 2.403 2.176 1.391 Küçükbaş 29.382.924 32.309.518 35.782.519 38.509.795 41.462.349 41.924.100 8.093.130 6.733.638 5.467.921 6.299.135 6.767.528 7.007.652 Koyun 23.089.691 25.031.565 27.425.233 29.284.247 31.115.190 31.507.934 6.873.626 5.479.546 4.541.122 4.958.226 5.197.289 5.008.411 Merinos 1.086.392 1.220.529 1.532.651 1.799.081 2.103.644 2.205.576 Yerli 22.003.299 23.811.036 25.892.582 27.485.166 29.011.546 29.302.358 Keçi 6.293.233 7.277.953 8.357.286 9.225.548 10.347.159 10.416.166 1.219.504 1.254.092 926.799 1.340.909 1.570.239 1.999.241 Kıl keçisi 6.140.627 7.126.862 8.199.184 9.059.259 10.169.348 10.210.338 Tiftik keçisi 152.606 151.091 158.102 166.289 177.811 205.828 Diğer 417.119 402.113 381.717 367.912 347.494 323.570 Tablo-8: Hayvan Varlığı ile Kesilen Hayvan Sayısı Değişim Oranları (%) 2010-2015 2014-2015 2010-2015 2014-2015 TOPLAM Büyükbaş Sığır Manda Küçükbaş Koyun Keçi Hayvan Varlığı 36,7 23,3 23,1 57,9 42,7 36,5 65,5 Hayvan Varlığı 0,6-0,8-0,9 9,8 1,1 1,3 0,7 Kesilen Hayvan Sayısı 0,6 43,9 44,7-91,2-13,4-27,1 63,9 Kesilen Hayvan Sayısı 2,8 1,4 1,4-36,1 3,5-3,6 27,3 6
Grafik-5-6-7 2010-2015 Yılları arası Hayvan Sayıları ile Kesilen Hayvan sayısı Değişimleri 7
Kesilen Sığır Sayısı Tablo-9: Ülkemizde 2010-2015 Yılları Arasında Kesilen Hayvan ve Et Üretim Miktarı Sığır Manda Koyun Keçi Et üretim miktarı Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı TOPLAM Kesilen hayvan sayısı Et üretim miktarı (baş) (ton) (baş) (ton) (baş) (ton) (baş) (ton) (baş) (ton) 2000 2.101.583 354.636 23.518 4.047 6.110.853 111.139 1.166.169 21.395 9.402.123 491.217 2001 1.843.320 331.589 12.514 2.295 4.747.268 85.661 879.127 16.138 7.482.229 435.683 2002 1.774.107 327.629 10.110 1.630 3.935.393 75.828 757.465 15.454 6.477.075 420.540 2003 1.591.045 290.455 9.521 1.709 3.554.078 63.006 607.006 11.487 5.761.650 366.658 2004 1.856.549 364.999 9.858 1.950 3.933.973 69.715 570.512 10.301 6.370.892 446.964 2005 1.630.471 321.681 8.920 1.577 4.145.343 73.743 688.704 12.390 6.473.438 409.391 2006 1.750.997 340.705 9.658 1.774 4.763.394 81.899 803.063 14.133 7.327.112 438.511 2007 2.003.991 431.963 9.532 1.988 6.428.866 117.524 1.256.348 24.136 9.698.737 575.611 2008 1.736.107 370.619 7.251 1.334 5.588.906 96.738 767.522 13.752 8.099.786 482.443 2009 1.502.073 325.286 4.857 1.005 3.997.348 74.633 606.042 11.675 6.110.320 412.600 2010 2.602.246 618.584 15.720 3.387 6.873.626 135.687 1.219.504 23.060 10.711.096 780.718 2011 2.571.765 644.906 7.255 1.615 5.479.546 107.076 1.254.092 23.318 9.312.658 776.915 2012 2.791.034 799.344 7.426 1.736 4.541.122 97.334 926.799 17.430 8.266.381 915.844 2013 3.430.723 869.292 2.403 336 4.958.226 102.943 1.340.909 23.554 9.732.261 996.125 2014 3.712.281 881.999 2.176 526 5.197.289 98.978 1.570.239 26.770 10.481.985 1.008.272 2015 3.765.077 1.014.926 1.391 326 5.008.411 100.021 1.999.241 33.990 10.774.120 1.149.263 Hayvansal Üretim İstatistikleri, 2016 Toplam hayvan sayısı 2016 Yılında 55,8 milyon baş oldu. TÜİK verilerine göre Büyükbaş hayvan sayısı 2016 yılında bir önceki yıla göre %0,7 artarak 14 milyon 222 bin baş olarak gerçekleşti. Büyükbaş hayvanlar arasında yer alan sığır sayısı %0,6 artarak 14 milyon 80 bin baş olurken, manda sayısı %6,2 artış ile 142 bin 73 baş olarak gerçekleşti. (Tablo: 10) TÜİK verilerine göre toplam hayvan sayısı 2014 ile 2016 yılları arasında ise % 0,6 oranında azalmıştır. Küçükbaş hayvan sayısı 2016 yılında bir önceki yıla göre %1,4 oranında azalarak 41 milyon 329 bin baş olmuştur. Koyun sayısında bir önceki yıla göre %1,7 oranında bir azalma meydana gelmiş ve 30 milyon 983 bin baş olarak gerçekleşmiştir. Keçi sayısında ise yine bir önceki yıla göre %0,7 oranında bir azalma meydana gelmiş ve 10 milyon 345 bin baş olmuştur. 8
Tablo-10: Hayvansal Üretim İstatistikleri Karşılaştırması 2014 2015-2016 2014 2015 2016 Değişim 2014-2015 Değişim 2015-2016 Değişim 2014-2016 Hayvan türleri Sayı (Baş) Sayı (Baş) Sayı (Baş) % % Toplam 56.177.592 56.375.507 55.864.066 0,4-0,9-0,6 a) Büyükbaş 14.344.935 14.127.837 14.222.228-1,5 0,7-0,9 Sığır 14.223.109 13.994.071 14.080.155-1,6 0,6-1,0 Kültür 6.178.757 6.385.343 6.588.527 3,3 3,2 6,6 Kültür melezi 6.060.937 5.733.803 5.758.336-5,4 0,4-5,0 Yerli 1.983.415 1.874.925 1.733.292-5,5-7,6-12,6 Manda 121.826 133.766 142.073 9,8 6,2 16,6 b) Küçükbaş 41.485.180 41.924.100 41.329.232 1,1-1,4-0,4 Koyun 31.140.244 31.507.934 30.983.933 1,2-1,7-0,5 Merinos 2.106.263 2.205.576 2.151.264 4,7-2,5 2,1 Yerli 29.033.981 29.302.358 28.832.669 0,9-1,6-0,7 Keçi 10.344.936 10.416.166 10.345.299 0,7-0,7 0,0 Kıl keçisi 10.167.125 10.210.338 10.137.534 0,4-0,7-0,3 Tiftik keçisi 177.811 205.828 207.765 15,8 0,9 16,8 c) Diğer 347.477 323.570 312.606-6,9-3,4-10,0 Kaynak: TUİK, Hayvansal Üretim İstatistikleri Kırmızı Et Üretimi: Kırmızı Et Üretim İstatistikleri, IV. Çeyrek: Ekim - Aralık, 2016 Verileri açıklandı. Toplam kırmızı et üretimi IV. çeyrek döneminde 271 bin ton olarak tahmin edildi. IV. Çeyrekte Toplam kırmızı et üretimi kurban bayramının gerçekleştiği bir önceki çeyreğe göre %31,4, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %8,8 oranında azaldı. Toplam kırmızı et üretimi içinde sadece kesimhanelerde üretilen kırmızı et miktarı ise 107 bin ton olarak gerçekleşti. Sığır eti üretimi yaklaşık 249 bin ton olarak tahmin edildi. Sığır eti üretimi bir önceki çeyreğe göre %30,8, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %3,7 oranında azaldı. Koyun eti üretimi 15 bin ton olarak tahmin edildi. Koyun eti üretimi bir önceki çeyreğe göre %34,2, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %48 oranında azaldı. 2016 yılı itibarı ile toplam kırmızı et üretimi bin önceki yıla göre 23 bin 780 ton artarak (%2) 1 milyon 173 bin 42 ton olmuştur. Sığır eti üretimi 1.059.195 ton olmuş bir önceki seneye göre % 4,36 artmıştır. Koyun eti üretimi 82 bin 484 ton olmuş bir önceki yıla göre % 17,5 oranında (18 bin ton) azalma göstermiştir. 9
2010 2016 yılları arasında toplam kırmızı et üretimi % 50, büyükbaş kırmızı et üretimi % 70 oranında artarken, küçükbaş et üretimi ise % 29 oranında azalmıştır. (Tablo- 11). TÜİK tarafından yapılan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre 2016 yılında Türkiye nüfusu 79 milyon 81 bin 871 kişi olmuştur. Buna göre kişi başı kırmızı et üretimi 2016 yılında 14.70 kg, kişi başı kanatlı eti üretimi 24,13 Kg. Toplam et üretimi 38,82 kg. olmuştur. (Tablo-13) Tablo-11 Kırmızı Et Üretim Miktarı İstatistikleri 2010-2016 Miktar ( Ton ) I.Dönem II.Dönem III.Dönem IV.Dönem Toplam 2010 157.282 175.247 173.842 274.347 780.718 2011 157.932 171.595 173.177 274.210 776.915 2012 171.465 182.872 196.108 365.255 915.700 TOPLAM 2013 208.597 212.885 206.466 368.177 996.125 2014 184.975 218.432 202.530 402.335 1.008.272 2015 210.475 261.871 380.162 296.754 1.149.262 2016 237.777 269.912 394.665 270.688 1.173.042 2010 125.145 144.121 138.983 210.334 618.584 2011 133.724 144.153 144.970 222.059 644.906 2012 149.722 159.320 173.202 317.100 799.343 Sığır 2013 180.764 187.587 177.757 323.184 869 292 2014 163.913 189.848 175.353 352.886 881.999 2015 184.511 229.549 342.190 258.675 1.014.926 Manda Koyun Keçi 2016 207.698 242.772 359.727 248.999 1.059.195 2010 813 1.219 958 397 3.387 2011 224 181 602 608 1.615 2012 565 926 79 166 1.736 2013 20 61 40 215 336 2014 26 274 141 84 525 2015 71 201 24 30 326 2016 60 198 28 65 351 2010 27.306 26.042 28.940 53.400 135.687 2011 19.856 23.959 23.491 39.770 107.076 2012 17.330 19.969 20.987 38.903 97.189 2013 19.930 21.959 26.396 34.658 102 943 2014 17.370 23.451 21.631 36.525 98.978 2015 18.090 24.653 27.499 29.779 100.021 2016 20.747 22.745 23.519 15.474 82.484 2010 4.018 3.866 4.961 10.216 23.060 2011 4.128 3.303 4.114 11.773 23.318 2012 3.848 2.657 1.840 9.085 17.430 2013 7.883 3.278 2.273 10.120 23 554 2014 3.666 4.859 5.405 12.840 26.770 2015 7.804 7.468 10.449 8.269 33.990 2016 9.272 4.197 11.391 6.151 31.011 Kaynak: TUİK, Kırmızı Et Üretim İstatistikleri 10
Grafik-8: 2010 2016 Yılları Arası Kırmızı Et Üretimi Grafik-9: 2010 2016 Yılları Arası Büyükbaş ve Küçükbaş Et Üretimi Grafik-10 2010-2016 Yılları Arası Dönemlere Göre Kırmızı Et Üretimi 11
Tablo-12: Hayvan Türlerine Göre Karkas Et Ortalama Verimi (2000-2015) Yıllar SIĞIR MANDA KOYUN KEÇİ 2000 169 172 18 18 2001 180 183 18 18 2002 185 161 19 20 2003 183 179 18 19 2004 197 198 18 18 2005 197 177 18 18 2006 195 184 17 18 2007 216 209 18 19 2008 213 184 17 18 2009 217 207 19 19 2010 238 215 20 19 2011 251 223 20 19 2012 286 234 21 19 2013 253 140 21 18 2014 238 242 19 17 2015 270 234 20 17 Tablo-13 Türkiye de Yıllar itibarı ile Kişi Başı Kırmızı Et Üretim Miktarı (Kg) Koyun Keçi Sığır Manda Toplam 2000 1,64 0,32 5,23 0,06 7,24 2007 1,66 0,34 6,12 0,03 8,15 2008 1,35 0,19 5,18 0,02 6,75 2009 1,03 0,16 4,48 0,01 5,69 2010 1,84 0,31 8,39 0,05 10,59 2011 1,43 0,31 8,63 0,02 10,40 2012 1,29 0,23 10,57 0,02 12,11 2013 1,34 0,31 11,34 0,00 12,99 2014 1,27 0,34 11,35 0,01 12,98 2015 1,27 0,43 12,89 0,004 14,60 2016 1,03 0,39 13,27 0,004 14,70 2000-2016 yılları arası değişim (%) -37 23 154-93 103 12
Perakende Dana Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre 2017 yılı Ocak ayında 39,60 TL/Kg. olan fiyatlar bir önceki aya göre % 1,30 oranında artmış, son 12 aylık ortalama artış oranı ise % 1,73 olmuştur (Grafik-11). Grafik-11: Perakende Dana Eti Fiyatları, 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri- Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/Kg) Perakende Koyun Eti Fiyatları: TUİK TÜFE verilerine göre 2017 yılı Ocak ayında 35,55 TL/Kg. olan fiyatlar bir önceki aya göre % 1,58 oranında artmış, son 12 aylık ortalama artış oranı ise % 8,54 olmuştur (Grafik-12). Grafik-12: TUİK Perakende Koyun Eti Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK 13
Perakende sucuk fiyatları, Ocak 2017 tarihinde bir önceki aya göre % 2,79 oranında artarak 55,79 TL./Kg olmuştur. Fiyatlar son 12 ay içerisinde % 4,98 oranında artmıştır.(grafik-13). Grafik- 13 Perakende Sucuk Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK Perakende sosis fiyatları, 2017 yılı Ocak ayında 36,66 TL/Kg olmuş, bir önceki aya göre % 4,71 oranında artmıştır. Son on iki aylık dönemde ise bu artış % 4,38 oranında olmuştur. (Grafik-14). Grafik-14 Perakende Sosis Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: TÜİK 14
Perakende salam fiyatları, 2017 yılı Ocak ayında 36,57 TL./Kg olmuştur. Bir önceki aya göre fiyat % 7,71 oranında azalmıştır. Son on iki aylık dönemde ise bu azalış % 5,41 oranında olmuştur. (Grafik-15). Grafik-15 TÜİK Perakende Salam Fiyatları (TL/Kg) TÜİK verilerine göre perakende sakatat fiyatları 2017 yılı Ocak ayında 29,68 TL./Kg olmuş, fiyat bir önceki aya göre % 1,74 oranında artmıştır. Son on iki aylık dönemde ise % 11,55 oranında bir artış görülmüştür. (Grafik-16). Grafik-16 TÜİK Perakende Sakatat Fiyatları (TL/Kg) 15
TÜİK verilerine göre perakende tavuk eti fiyatları Ocak 2017 tarihinde 8,43 TL/Kg olmuştur. Son on iki ay içerisinde fiyatlar % 12,73 oranında artış göstermiştir, (Grafik-17). Grafik-17 TÜİK Perakende Tavuk Eti Fiyatları (TL/Kg) Tablo-14 Et ve Et Ürünleri 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksleri- Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/Kg) Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16 Ara.16 Oca.17 Perakende Dana Eti 38,42 37,93 37,04 37,34 37,67 38,04 38,73 39,06 39,21 39,26 39,22 39,09 39,60 Perakende Koyun Eti 32,17 32,75 32,84 33,19 33,08 33,47 34,06 34,19 34,36 34,61 34,81 35,00 35,55 Sucuk 53,18 53,14 53,33 53,47 52,75 53,32 53,70 53,50 54,02 54,60 54,53 54,66 55,79 Sosis 35,22 35,12 33,83 34,88 34,70 33,87 33,90 34,49 34,35 34,40 34,82 35,01 36,66 Salam 39,05 38,66 38,81 38,77 38,75 38,36 37,21 37,68 37,99 38,34 39,05 39,62 36,57 Sakatat 25,77 26,60 27,05 27,38 27,61 27,51 27,73 27,79 27,93 28,00 28,64 29,17 29,68 Tavuk Eti 7,44 7,48 7,65 7,97 8,18 8,32 8,37 8,09 7,46 7,32 7,82 8,22 8,43 Kaynak:TÜİK Tablo-15 Et ve Et Ürünlerinde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Ortalama Değişim Oranları (%) Ocak 2016 Bir Önceki Aya Göre Ocak 2017 Son 12 ay Perakende Dana Eti 1,30 3,06 1,73 Perakende Koyun Eti 1,58 10,51 8,54 Sucuk 2,07 4,91 4,98 Sosis 4,71 4,09 4,38 Salam -7,71-6,36-5,41 Sakatat 1,74 15,14 11,55 Tavuk Eti 2,56 13,31 12,73 Kaynak:TÜİK 16
KARKAS FİYATLARININ DEĞERLENDİRMESİ: Dana Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2016 yılı on iki ay ortalama fiyatı 24,59 TL/Kg dır. 2017 yılı Ocak ayında ise ortalama fiyat 24,02 TL/Kg. olmuştur. Ocak ayında fiyatlar bir önceki aya göre % 3,50 oranında azalmış, bir önceki yılın aynı ayına göre % 0,50 oranında azalma görülmüştür.(grafik:18-19). Grafik-18 Dana Karkas Ortalama Fiyatları (TL/Kg) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Grafik-19 Yıllar İtibarı ile Dana Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri 17
Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları: Ankara Ticaret Borsası verilerine göre 2016 yılı on iki ay ortalaması 26,95 TL/Kg dır. Ocak ayı itibarı ile fiyat 27,87 TL/Kg olmuştur. Ocak ayında fiyatlar bir önceki aya göre % 0,65 oranında artmış, bir önceki yılın aynı ayına göre bu artış % 27,87 oranında olmuştur. (Grafik: 20-21). Grafik-20 Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri Grafik-21 Yıllar İtibarı ile Kuzu Karkas Ortalama Fiyatları (ATB) Kaynak: Ankara Ticaret Borsası Verileri 18
Tablo- 16: Borsalardan Alınan Ortalama Dana Karkas Fiyatları Ocak 2017 Borsa Adı Miktar (Kg) En az Fiyat En çok Fiyat Ortalama Fiyat Ankara 242.330 22,00 TL 26,00 TL 23,79 TL İstanbul 159.493 23,00 TL 28,50 TL 24,48 TL Kars Kayseri 189.367 21,50 TL 26,00 TL 24,78 TL İzmir 257.913 22,60 TL 28,48 TL 24,65 TL Konya 50.341 23,24 TL 25,33 TL 23,94 TL Gaziantep 204.812 23,00 TL 26,15 TL 23,92 TL Diyarbakır 111.311 23,50 TL 25,20 TL 24,48 TL Tokat 36.411 21,00 TL 26,30 TL 24,54 TL Samsun 12.476 25,00 TL 25,00 TL 25,00 TL ORTALAMA 22,76 TL 26,33 TL 24,40 TL Tablo- 17: Sanal Marketlerdeki Perakende Fiyatları Tarih CİNSİ MİGROS CARREFOURSA REAL ET VE SÜT KURUMU Kıyma ** 43,90 TL 39,50 TL 28,75 TL Kuşbaşı 41,95 TL 38,90 TL 43,90 TL 31,00 TL 17.01.2017 Biftek 49,95 TL 52,90 TL ** 36,00 TL Pirzola ** ** ** 50,00 TL Kuzu Pirzola 67,95 TL 69,90 TL ** 50,00 TL Kaynak: Ulusal Marketlerin perakende fiyatları, * Et ve Süt Kurumu Tarak Pirzola fiyatıdır. 19
2. YEM SEKTÖRÜ PAZAR ANALİZİ 2015 2016 ( ilk on ay ortalaması) yılları arasında yıllık ortalama fiyatlara bakıldığında Yulaf, ATK, besi yemi, süt yemi, DDGS fiyatında düşüş görülmüş, Yemlik arpa, buğday, mısır, kepek, yemi fiyatı ise artmıştır. (Tablo 18-19) Tablo-18: Yıllar İtibarı ile Türkiye yem ve yem hammadde fiyatları (TL/TON) Yemlik Arpa *Yemlik Buğday *Yulaf Mısır Kepek ATK Besi yemi Süt yemi DDGS 2010 417 509 561 481 315 290 484 494 462 2011 521 580 824 622 429 363 665 686 682 2012 614 619 652 588 480 473 738 766 685 2013 632 700 648 640 484 505 760 780 755 2014 701 817 753 721 505 569 807 821 967 2015 695 826 807 716 489 612 808 844 960 2016 752 850 701 735 541 583 798 840 890 Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği KDV Dahil Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır.* TOBB Tablo- 19: 2016 Yılı İtibarı İle Yem ve Yem Hammaddeleri Aylık Fiyatları (TL/TON) Yemlik *Yemlik *Yulaf Mısır Kepek ATK 28 Besi yemi Süt yemi DDGS Arpa Buğday protein (14 P) (16 P) Ocak 727 870 800 707 520 600 720 760 870 Şubat 727 847 825 727 575 570 770 810 835 Mart 717 848 822 712 505 540 750 790 821 Nisan 727 847 751 717 500 530 750 790 787 Mayıs 747 864 641 747 520 590 830 870 899 Haziran 773 820 0 798 565 645 830 870 965 Temmuz 727 817 736 808 580 640 830 870 943 Ağustos 737 816 746 717 570 580 810 850 877 Eylül 758 833 742 697 520 550 790 830 876 Ekim 778 846 787 707 500 530 790 830 887 Kasım 788 847 775 727 520 540 830 880 946 Aralık 818 949 790 758 620 680 880 930 968 Ortalama 752 850 701 735 541 583 798 840 890 Kaynak: Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Nakliye Hariç Peşin Fiyatlarıdır. KDV Ocak ayında %1 Şubat ayından itibaren %0 olarak hesaplanmıştır (Yemlik arpa KDV %1 Mısır %1, DDGS %18). * TOBB fiyatlarıdır. Tablo- 19: 2017 Yılı İtibarı İle Yem ve Yem Hammaddeleri Aylık Fiyatları (TL/TON) Yemlik Arpa *Yemlik Buğday *Yulaf Mısır Kepek ATK 28 protein Besi yemi (14 P) Süt yemi (16 P) DDGS Ocak 828 1.045 803 690 720 930 1.000 994 Ortalama 828 1045 803 690 720 930 1000 994 20
Grafik 22: 2014-2015-2016 Yılı İtibarı ile Yem, Yem Hammaddeleri Fiyatları (TL/Ton) Not: 2016 Yılı fiyatları on iki ayın ortalamasıdır. 3. SÜT SEKTÖRÜ PAZAR ANALİZİ Süt üretimi: TÜİK verilerine göre 2017 yılında toplanan inek sütü 9,21 milyon ton olmuştur. 2016 yılı Aralık ayında 738 bin ton süt toplanmıştır. (Tablo: 20). Tablo-20: Toplanan (Sanayiye Gönderilen) İnek Sütü (Ton) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam 2010 494.351 492.360 594.800 610.599 654.696 622.359 610.645 560.309 526.132 531.445 503.311 544.004 6.745.011 2011 561.766 545.628 627.484 646.648 699.122 636.494 591.864 566.040 537.872 543.633 530.376 586.867 7.073.794 2012 634.578 631.521 715.190 727.769 782.621 727.805 695.079 641.380 599.773 587.149 575.344 614.276 7.932.485 2013 637.956 622.381 710.712 733.380 772.785 692.084 675.158 628.996 594.456 605.194 611.918 653.585 7.938.605 2014 708.555 681.866 788.988 793.740 828.420 766.885 743.245 697.925 648.631 648.660 634.067 684.760 8.625.743 2015 712.942 698.164 804.210 816.750 864.101 791.429 744.380 722.532 680.990 695.642 677.056 728.944 8.937.141 2016 750.402 752.218 834.329 810.704 837.592 808.743 769.722 756.446 707.584 731.042 716.617 737.789 9.213.189 Kaynak: TÜİK,Süt ve Süt Ürünleri Üretimi 21
Grafik-23: Toplanan (Sanayiye Gönderilen) İnek Sütü (Ton) Süt Fiyatları: TÜİK verilerine göre perakende ortalama süt fiyatları 2016 yılı ortalaması 2,89 TL/Kg dır. 2017 yılı Ocak ayında fiyat 3 TL/Kg olmuştur. (Grafik-24). Grafik-24: Tüketici Fiyat Endeksi - Perakende Süt Fiyatları (TL/Kg.) Kaynak: TÜİK, 2003=100 Temel Yıllı TÜFE Madde Sepeti ve Ortalama Fiyatlar (TL/KG) Tablo-21: 2016-2017 Yılı Çiğ Süt Fiyatları Dönemler Fiyat (TL/Litre) 2016 1 Ocak 30 Haziran 1,15 1 Temmuz 31 Aralık 1,15 22
2017 1 Ocak 30 Haziran 1,21 Kaynak: Ulusal Süt Konseyi RESMİ GAZETE DE 2017 YILI OCAK AYINDA YAYIMLANAN MEVZUAT 1. DOĞU ANADOLU, GÜNEYDOĞU ANADOLU, KONYA OVASI VE DOĞU KARADENİZ PROJELERİ KAPSAMINDAKİ İLLERDE HAYVANCILIK YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN PROJE UYGULAMA REHBERİ Yatırım Konularına Göre Hibe Desteği Uygulanacak İller 1) İnşaat yatırımı ile damızlık koç-teke alımı yatırım konusu Doğu Anadolu Projesi (DAP) kapsamındaki Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Erzincan, Erzurum, Elazığ, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli ve Van illeri, Güney Doğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamındaki Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illeri, Konya Ovası Projesi (KOP) kapsamındaki Konya, Karaman, Niğde ve Aksaray illeri ile Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındaki Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Bayburt ve Gümüşhane illerinde uygulanır. 2) Damızlık boğa alımı yatırım konusu Doğu Anadolu Projesi (DAP) kapsamındaki Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Erzincan, Erzurum, Elazığ, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli ve Van illeri, Güney Doğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamındaki Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illeri ile Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındaki Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Bayburt ve Gümüşhane illerinde uygulanır. Destekleme Konuları ve Hibe Oranları: 2015-2018 yılları arasında; Doğu Anadolu Projesi, Güney Doğu Anadolu Projesi, Konya ovası Projesi ve Doğu Karadeniz Projesi Kapsamındaki İllerde mevcut damızlık sığır ve damızlık koyun-keçi işletmelerinin yeni inşaat veya tadilat ile damızlık erkek materyal temini desteklenmesi yatırımlarına aşağıda belirtilen oranlarda hibe desteği uygulanır. 23
UYGULANACAK YATIRIM KONULARI HİBE ORANI (%) İNŞAAT Yeni inşaat veya tadilat 50 HAYVAN ALIMI Damızlık boğa, koç ve teke alımı 80 2. YEMLERİN RESMÎ KONTROLÜ İÇİN NUMUNE ALMA VE ANALİZ METOTLARINA DAİR YÖNETMELİK - 21.01.2017 Bu yönetmeliğin hazırlanmasında 27/1/2009 tarihli ve (AT) 152/2009 sayılı Yemin Resmî Kontrolü İçin Numune Alma ve Analiz Metotları hakkında Komisyon Tüzüğü dikkate alınmış olup, 27/12/2011 tarihli ve 28155 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Yemlerin Resmî Kontrolü İçin Numune Alma ve Analiz Metotlarına Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. 3. BAZI OVALARIN BÜYÜK OVA KORUMA ALANI OLARAK BELİRLENMESİNE İLİŞKİN BAKANLAR KURULU KARARI (2016/920) - 21.01.2017 Tarımsal potansiyeli yüksek, erozyon, kirlenme, amaç dışı veya yanlış kullanımlar gibi çeşitli nedenlerle toprak kaybı ve arazi bozulmalarının hızlı geliştiği 141 büyük ova büyük ova koruma alanı olarak belirlenmiştir. 4. TÜRK GIDA KODEKSİ AROMA VERİCİLER VE AROMA VERME ÖZELLİĞİ TAŞIYAN GIDA BİLEŞENLERİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK 24.01.2017 29.12.2011 tarih ve 28157 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Aroma Vericiler Ve Aroma Verme Özelliği Taşıyan Gıda Bileşenleri Yönetmeliği nin Uyum zorunluluğu başlıklı Geçici 3 üncü maddesine iki yeni fıkra eklenmiştir. 24
Eklenen 5 inci fıkrada işletmecilerin, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde uyum sağlayacağı aroma vericiler sıralanırken, 6 ıncı fıkra maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce piyasaya arz edilmiş olan söz konusu aroma vericilerden bazılarını içeren gıdaların raf ömrü süresince piyasada bulunabileceği hükmünü taşımaktadır. Aynı Yönetmeliğin Ek-1 inde yer alan tabloda yapılan değişikliklerle, bazı aroma verici maddeler uygulamadan kaldırılmış, bazı aroma verici maddelerin uygulamasında değişikliğe gidilmiş, tabloya yeni 17.038 FL numaralı aroma verici madde eklenmiştir. 5. TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA ETİKETLEME VE TÜKETİCİLERİ BİLGİLENDİRME YÖNETMELİĞİ 26.01.2017 Algı farklılıkları ve bilgi gereksinimleri dâhil gıda hakkında bilgilendirme açısından tüketicilerin üst düzeyde korunmasına ilişkin kuralları belirlemek amacıyla yayınlanan yönetmeliğin bazı bölümleri aşağıda özetlenmiştir. Gıda Hakkında Bilgilendirmeye İlişkin Genel Gereklilikler MADDE 7 (1) Gıda hakkında bilgilendirme, özellikle; a) Gıdanın başta doğası, kimliği, özellikleri, bileşimi, miktarı, dayanıklılığı, menşe ülkesi, imalat veya üretim metodu olmak üzere başlıca nitelikleri açısından, b) Gıdanın sahip olmadığı etkilere veya özelliklere atıfta bulunarak, c) Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak, ç) Gıdanın bileşiminde doğal olarak bulunan bir öğe veya gıdada normal olarak kullanılan bir bileşen farklı bir öğe veya farklı bir bileşen ile ikame edildiği halde, görünüş, tanımlama veya resimli gösterimler vasıtasıyla söz konusu gıdada o öğenin veya o bileşenin varlığını ima ederek yanıltıcı biçimde olamaz. 25
(2) Gıda hakkında bilgilendirmenin doğru, açık ve tüketici için kolay anlaşılır olması sağlanır. (3) Özel beslenme amaçlı gıdalar ile ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yapılamaz, bu tür özelliklere atıfta bulunulamaz. (4) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan hükümler; gıdanın reklâmı ile gıdanın tanıtımı; özellikle de şekli, görünüşü veya ambalajı, kullanılan ambalaj malzemesi, düzenlendiği biçim ve sergilenme şekli için de uygulanır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Gıda Hakkında Zorunlu Bilgilendirmenin İçeriği ve Bildirimi Zorunlu bilgiler MADDE 9 (1) Bu Yönetmelikteki istisnalar saklı kalmak kaydıyla, aşağıdaki bilgilerin belirtilmesi zorunludur: a) Gıdanın adı. b) Bileşenler listesi. c) Ek-1 de yer alan Alerjiye veya İntoleransa Neden Olan Belirli Madde veya Ürünler. ç) Belirli bileşenlerin veya bileşen gruplarının miktarı. d) Gıdanın net miktarı. e) Tavsiye edilen tüketim tarihi veya son tüketim tarihi. f) Özel muhafaza ve/veya kullanım koşulları. g) 8 inci maddenin birinci fıkrasında bahsedilen gıda işletmecisinin adı veya ticari unvanı ve adresi. ğ) 12 nci maddede belirtilen işletme kayıt numarası veya tanımlama işareti. h) Menşe ülke. ı) Kullanım bilgisi olmadığında gıdanın uygun şekilde tüketimi mümkün değilse, gıdanın kullanım talimatı. i) Hacmen % 1,2 den fazla alkol içeren içeceklerde hacmen gerçek alkol derecesi. j) Beslenme bildirimi. Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyet göstermekte olan gıda işletmecileri 31/12/2019 tarihine kadar Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır. 31/12/2019 tarihinden önce etiketlenen veya piyasaya arz edilen gıdalar raf ömrü sonuna kadar piyasada bulunabilecektir. Bu hükümler, ithal edilen gıdaların etiketleri için de geçerli olacaktır. Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğine uygun olmayan 31/12/2015 tarihinden önce tescil başvurusu yapılmış veya tescillenmiş ticari marka 26
veya marka bulunduran gıdalar, 31/12/2019 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorunda olacaklardır. 6. TÜRK GIDA KODEKSİ BESLENME VE SAĞLIK BEYANLARI YÖNETMELİĞİ 26.01.2017 Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği son tüketiciye ve toplu tüketim yerlerine arz edilen gıda hakkında bilgilendirme mevzuatı kapsamında etiketlenmesinde, sunumunda veya reklamında kullanılan beslenme ve sağlık beyanlarına ilişkin kuralları kapsamaktadır. (1) Beslenme ve sağlık beyanları, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak piyasaya arz edilen gıdaların etiketi, tanıtımı ve reklâmında kullanılabilir. (2) Beslenme ve sağlık beyanlarının kullanımı: a) Belirsiz, yanlış veya yanıltıcı olamaz. b) Diğer gıdaların beslenme yönünden yeterliliği veya güvenilirliği konusunda şüpheye neden olacak şekilde olamaz. c) Belirli bir gıdanın aşırı tüketimini destekleyecek veya özendirecek şekilde olamaz. ç) Çeşitli ve dengeli beslenmenin, genelde besin öğelerini uygun miktarlarda sağlayamayacağını belirtecek, ileri sürecek veya ima edecek şekilde olamaz. Çeşitli ve dengeli beslenme ile yeterli miktarda sağlanamayan besin öğeleri ile ilgili istisnalar, bu istisnaların başvurularına ilişkin koşullar da dahil olmak üzere Bakanlık tarafından belirlenir. d) Tüketicide endişeye neden olabilecek biçimde; yazılı, resimli, grafik veya sembolik gösterimler vasıtasıyla vücut fonksiyonlarındaki değişiklere atıfta bulunacak şekilde olamaz. 7. BAŞBAKANLIK İLE ADALET, ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK, GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK, KÜLTÜR VE TURİZM VE ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIKLARINA AİT ATAMA KARARLARI 29.01.2017 İstanbul İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Hamit AYGÜL, Muğla İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Nazif EKİCİ, Ardahan İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Mustafa TANI, Antalya İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ahmet DALLI, başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınmıştır 27
UKON YÖNETİM KURULU FAALİYETLERİ OCAK 2017 1. ULUSAL KIRMIZI ET KONSEYİ SEKTÖRÜN SORUNLARINI 21 OCAK 2017 TARİHİNDE İZMİR DE İNCELEDİ. Türkiye de kırmızı et sektörünün tüm taraflarını aynı çatı altında buluşturan Ulusal Kırmızı Et Konseyi (UKON), İzmir de düzenlenen Agroexpo, 12. Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Fuarı na katılım gösterirken, UKON Yönetim Kurulu da İzmir de toplandı. Yönetim Kurulu üyeleri İzmir Torbalı daki bir besi işletmesinde incelemelerde de bulundu. Daha önce Gaziantep te besicilerle bir araya gelen ve işletmelerde incelemelerde bulunan Ulusal Kırmızı Et Konseyi (UKON) Yönetim Kurulu üyeleri, sektörün sorunlarını bu kez İzmir de dinledi. UKON Agroexpo da stant açtı UKON, 19-22 Ocak 2017 tarihlerinde Fuar İzmir de düzenlenen Türkiye nin en büyük, Avrupa nın dördüncü büyük 28
tarım fuarı olma unvanına sahip Agroexpo, 12. Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Fuarı na çıkarma yaptı. Tarım sektörünün önde gelen kuruluşlarının katılımı ile gerçekleştirilen fuarda, Ulusal Kırmızı Et Konseyi ni temsilen bir stant açılarak, fuar ziyaretçilerine konseyin çalışmaları hakkında bilgilendirmeler yapıldı. UKON Yönetim Kurulu üyeleri de, ülke tarım ve hayvancılığında önemli bir yeri olan İzmir e 21 Ocak 2017 tarihinde bir ziyaret gerçekleştirerek Türkiye nin en tarım ve hayvancılık fuarı Agroexpo ya katıldılar. UKON Yönetim Kurulu ndan besi işletmesine ziyaret Aynı tarihte kırmızı et sektöründe bölgelerde yaşanan sorunları dinlemek ve çözüm önerilerini ele almak amacıyla UKON Yönetim Kurulu Toplantısı da, İzmir de düzenlendi. Yönetim Kurulu üyeleri, İzmir Ticaret Odası nda düzenlenen toplantının ardından İzmir, Torbalı da bulunan 250 başlık bir besi işletmesini ziyaret ederek, incelemelerde bulundular. UKON Yönetim Kurulu toplantısının ardından katkılarından dolayı İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı adına Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Cüneyt Güleç e bir plaket takdim edildi. 29
2. TÜRKİYE ÇEKYA TARIM İŞ FORUMU 31 OCAK 2017 TARİHİNDE ANKARA DA DÜZENLENDİ. Türkiye-Çekya Tarım İş Forumu, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu nun (DEİK) organizasyonuyla Ankara da toplandı. Foruma, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ile eski adı Çek Cumhuriyeti olan Çekya Tarım Bakanı Marian Jurecka nın yanı sıra iki ülke tarım ve gıda sektörleri kamu, özel sektör ve STK temsilcileri katıldı. Foruma Ulusal Kırmızı Et Konseyini temsilen Başkan Vekili Sayın Fazlı Yalçındağ ve Konsey Genel Sekreteri iştirak etti. Toplantının açılış konuşmasından önce Dış Pazar Stratejileri Çalışma Grubu Koordinatörü Dr. Uğur İLKDOĞAN moderatörlüğünde bir oturum düzenlendi. Toplantının açılış konuşmasını yapan T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Faruk Çelik, dünya genelinde 39 ülkede (29'u Afrika'da olmak üzere) gıdaya erişimde sorun olduğunu söyledi. Dünyada en zengin yüzde 20'lik kesiminin toplam tarımsal üretimin yüzde 70'ini tükettiğini vurgulayan Bakan Çelik, 2050 yılına kadar tarımsal hasılanın yüzde 60 artması gerektiğini vurguladı. Bakan Çelik, Çekya ile dış ticaret hacminin 5 milyar ABD Doları seviyesine çıkarılabileceğini söyledi. Bakan Çelik, halihazırda Çekya ile ikili tarımsal ticaret hacminin 126 milyon ABD Doları seviyesinde bulunduğunu ve iki ülke ticaretinde tarımın payının sadece 30
yüzde 4 oranında olduğunu, Rusya tecrübesinden hareketle, Türkiye ihracatında tarım alanındaki pazarlarda çeşitlendirmenin önemli olduğunu belirtti. Bakan Çelik, bu hedefle Çekya ile birlikte daha çok çalışarak, üçüncü ülkelerde de işbirliği potansiyelinin arttırılması gerektiğini vurguladı. Çekya Tarım Bakanı Marian Jurečka, tarımın önemli olduğunu, susuz ve gıdasız bir ülkenin; ancak 30 gün dayanabileceğine dikkat çekerek, Çekya'nın tarıma önem verdiğini söyledi. Çekya'nın tarım arazilerinin işlenmesinde önemli katkılar yaptığını belirten Jurečka, Çekya'nın tarımın her alanında önde gelen bir ülke olduğunu söyledi. Çekya'nın Türkiye'ye en fazla sığır ihraç eden ülkelerden biri olduğunu belirten Jurečka, bu iş forumu ile iki ülke firmalarının yakın ilişkiler ve dostluklar kurarak, tarım alanında işbirliklerinin artacağını umduğunu ve Çekya'nın kapılarının Türkiye'ye açık olduğunu ifade etti. DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan yaptığı konuşmada, Türk özel sektörünün ikili ilişkilerini geliştirmek amacıyla 127 ülke ile iş konseyleri vasıtasıyla temas halinde olduklarını söyledi. Çekya ile ikili ilişkilerin geliştirilmesinin yanı sıra dünyanın her tarafında iş hacminin geliştirilebileceğini vurgulayan Vardan, Önümüzdeki Gümrük Birliği'nin güncellenmesi gibi zorlu bir süreç var. Burada Çek dostlarımızın yardımı ve desteklerini her zaman olduğu gibi yine bekliyoruz. Özellikle tarım sektöründe ciddi bir dönüşüm bizleri bekliyor. Bunu da unutmamamız gerekiyor dedi. 31
3. TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ SEKTÖR DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 31 OCAK 2017 TARİHİNDE DÜZENLENDİ. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü tarafından, iç ve dış piyasadaki gelişmeleri değerlendirmek üzere 31.01.2017 tarihinde TMO Güvercinlik tesislerinde bir sektör değerlendirme toplantısı düzenlendi. TMO Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu Başkanlığında düzenlenen toplantıya, TMO yetkilileri, Ticaret Borsaları, Üretici Birlikleri, Sivil toplum kuruluşları ve Özel firma temsilcileri katılmıştır. Toplantıya Ulusal Kırmızı Et Konseyini temsilen Konsey Genel Sekreteri iştirak etmiştir. Toplantı TMO Ticaret Dairesi Başkanı Cihan Soyalp in hububat piyasalarına ilişkin bir sunum yapmıştır. Sunumda, özetle Dünya genelinde hububat üretiminde artışın olduğunu, bu artışın son 4 yılda rekor seviyelere ulaştığı, 2016 yılında TMO nun 1,6 milyon tonu ekmeklik, 979 bin tonu makarnalık olmak üzere 2,6 milyon ton buğday ve 1,7 milyon ton mısır alımı yaptığı, TMO nun stoklarında 1,4 milyon ton ekmeklik buğday, 175 bin ton arpa ile 1,7 milyon ton mısır bulunduğu, 100 bin ton AB menşeili yüksek kaliteli buğday ithalat bağlantısının yapıldığını, bu ürünlerin 15 Şubat ta limanlara geleceği ifade edilmiştir. Sunum sonrasında TMO Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu sektöre ilişkin güncel değerlendirmelerde bulunmuştur. Sayın Kemaloğlu, TMO stoklarında bulunan arpa ve mısıra yoğun bir talebin olduğunu, ödemelerini yapmış olan alıcılara arpa teslimatlarının daha hızlı bir şekilde yapılabilmesi için çalışma yürüttüklerini artan arpa fiyatları nedeniyle düzenlemeler yapacaklarını belirtmiştir. Toplantıda söz alan YEMBİR Yönetim Kurulu Başkanı Ülkü Karakuş, 2016 yılında 2015 yılına göre mısır rekoltesinin aynı seviyelerde gerçekleştiğini, arpa ve buğdayda ise düşüşün olduğunu, yaşanan sıkıntılara nedeniyle TMO nun arpa ithal etmesi gerektiğini, karma yem üretiminde 2016 yılında artış görüldüğünü buna bağlı olarak sektörün yıllık arpa 32
ihtiyacının bir önceki yıla oranla 250 bin ton daha arttığını, Dolar kurunda yaşanan artış nedeniyle Dahilde İşleme İzin Belgesi (DIIB) kapsamındaki mısır satış fiyatının geriye çekilmesine ihtiyaç bulunduğunu ifade etmiştir. Sayın Karakuş ayrıca, TMO nun bu yıl için sabit kur uygulaması yapmasının beklendiğini, DIIB kapsamındaki satışlarda 23 Ocak 2017 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin esas alınarak dolar kurunun 3,53 TL de sabitlenebileceğini, kepek fiyatlarında da rekor seviyelerde artışın olduğunu, bu fiyatların da geriye çekilmesi gerektiğini ve Sayın Kemaloğlu nun sorusu üzerine Temmuz ayına kadar 2-2,5 milyon ton mısır ihtiyacımızın oluğunu söylemiştir. Bazı Sektör Temsilcileri TMO nun piyasayı regüle edici rol oynaması gerektiğini ifade etmişlerdir. Bandırma Ticaret Borsası Başkanı Halit Sezgin, piyasanın borsalar kanalı ile regüle edilebileceğini, borsaların etkin olabilmesi için ise satış salonlarının aktif hale getirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Nişasta ve Glikoz Üreticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Rint Akyüz, mısır üretiminin artışında sözleşmeli üretim modeli ve peşin alım yapılması sureti ile Sanayi sektörünün büyük katkısı olduğunu belirterek, piyasanın yeniden yapılandırılmasının önemini vurgulayarak, bunun için borsaların etkinleştirilmesinin, ürün ihtisas borsalarının kurulmasının, vadeli işlemler ve opsiyon piyasası sisteminin devreye alınmasının gerekliliğine dikkat çekmiştir. Toplantı sonunda yapılan görüş ve önerileri değerlendiren Sayın Kemaloğlu, bahsedilen Kanun Hükmünde Kararname konusunda, kararnamenin kamu kuruluşlarına yönelik borçları kapsaması nedeniyle mevcut durumda TMO satışlarında uygulanamayacağını, TMO nun daha çok küçük çiftçileri korumak adına piyasada var olduğunu, bu çiftçilerin ürününü satabilmesi için bir altyapı oluşturmayı amaçladıklarını dile getirmiştir. 33
ŞUBAT - 2017 ETKİNLİKLERİ 22-26 Şubat 13. Denizli Tarım ve Hayvancılık Fuarı /EGS Park Fuar Alanı/Denizli 34