ANKET RAPORU BOLU HALKIN EĞİTİMİNİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME DERNEĞİ TURKİYE Projenin amaçlarını ve önceliklerini daha iyi tanımlamak adına bir anket uygulayarak 2012 Hearts Projesi ortaklarının sosyo-kültürel geçmişlerini incelemeye çalıştık. Yöntem Anket: uygulanan anket 2012 Aralık ayında yapılan 1. Toplantıda sunulan ilk taslaktan ortaklar arasında yapılan işbirliği ile son haline dönüştürüldü, 2. Toplantıda onaylandı, ortaklarla sürekli bir işbirliği yürüttük. Yarı yapılandırılmış plan iki bölüm içermektedir: - Birinci bölüm: kişisel bilgi (yaş, cinsiyet, yaşam şartları) ve değerler, yeterlikler, ihtiyaçlar, umutlar ve kuşaklararası iletişim hakkında görüş başlıklı açık uçlu sorular. Anket uygulanan kişi aynı zamanda kendi kişisel özyeterliğini en az o ve en fazla 10 arasında değişen bir skalaya göre değerlendirmelidir. - İkinci bölüm: Dünya Sağlık Örgütü kısaca WHOQoL- 5 puanlı 26 maddeden oluşan Yaşam Kalitesi skalasını kullanmaya karar verdik. Bu bağlamda anket uygulanan kimseleri utandırabilecek olma ihtimalini göz önünde bulundurarak cinsel yaşamdan tatmin ile ilgili 21. maddeyi iptal etmeye karar verdik; bu yüzden 22-26 aralığındaki maddeler sıra ve puanlamayı koruyarak 21-25 olmak üzere tekrar numaralandırıldı. Türk örnek 50 tane 60 ve üstü yaşlı, 50 tane 30 ve altı genç, Bolu ve civarında yaşayan kişilerden oluşmaktadır. Anket bilgi, komşuluk veya toplumsal olaylarda işbirliği gibi çeşitli sebeplerle Bolu Halkın Eğitimini Geliştirme ve Destekleme Derneği ile bağlantılı olan kişilere uygulandı. Yöntem heterojendir: görüşme, görüşme + öz derleme. Ankete katılan herkes projenin amaçları ve öncelikleri hakkında bilgilendirildi. Yaşlı Grup 32 kadın ve 18 erkekten oluşmaktadır: Bunlardan 39 kişi 60 ve 70 yaş aralığında, diğerleri 70 yaş üstüdür. 2 kişi yanlız yaşamakta, 3 ü oğulları veya kızları ile yaşamakta, 42 tanesi eşleri, kalan 3 tanesi ise akrabalarıyla yaşamaktadır. Genç Grup 28 kadın 22 erkekten oluşmaktadır: yaşları 17 ve 30 arasında değişmektedir: 19 tanesi 20 yaşın altında, digger 31 tanesi ise 221 ve 30 yaş aralığındadır. 15 tanesi eşleri, 5 tanesi akrabası, 19 tanesi başka kişiler, 4 tanesi yanlız ve 7 tanesi ebeveynlerinden biri ya da her ikisi ile birlikte yaşamaktadır. Verilerin Çözümlemesi örnek 2 grup halinde incelendi ve sonra gruplar arasında karşılaştırma yapıldı. Proje aynı zamanda HEARTS 2102 projesine katılan farklı ülkelerdeki (Yunanistan, İtalya, Romanya, Türkiye) derneklerin örneklerinin sonuçlarının da bir karşılaştırmasını ve genel bir raporun detaylandırılmasını içermektedir. 1
SONUÇLAR Öz bağımsızlık değerlendirmesi Katılımcılardan öz bağımsızlıklarını 0 ve 10 arasında bir puanla değerlendirmelerini istedik. 0 öz bağımsızlığın en az, 10 ise en çok oranında derecelendirilmesidir. Sonuçlar şunu gösteriyor ki yaşlı insanların öz bağımsızlıkları gençlere göre daha yüksektir. Yaşlıların öz bağımsızlık ortalaması 10 üzerinden 8,04 iken gençlerinki yine 10 puan üzerinden 7,36 dır. Açık Uçlu Kısım: Değerler, Yeterlikler, Beklentiler Değerler ve İletişim Soru Diğer nesile söyleyecek ya da aktaracak bir şeyiniz var mı? idi. Cevap yaşı grubun % 92 si ve genç grubun %74 ü için Evet. Yaşlı insanların gençlerle paylaşabileceği ilginç deneyimler. 1. Gençler kitap fuarındaki kitaplarla çok ilgilidir. 2. Stadyumdaki genç insanlar arasındaki kavgalar. Yaşlılar gençlere stadyum veya buna benzer kışkırtıcı ortamlarda daha sabırlı ve sakin olmalarını tavsiye etmektedirler. Gençlerin yaşlılarla paylaşabilecekleri ilginç deneyimler. 1. Teknolojinin yararlarını öğretmek (bilgisayar, akıllı telefonlar) 2. Eğitimsiz yaşlı kişilere okuma ve yazmayı öğretmek. Bu tecrübeler hakkında konuşmak isteyen katılımcıların oranı. Yaşlıların % 70 i EVET, %30 u HAYIR der. Gençlerin %60 ı EVET, %40 ı HAYIR der. Yaşlıların çok iyi yapabildiği şeyler: 1. Resim çizmek 2. İnsanlarla kolayca iletişim kurabilmek. 3. Arkadaş edinmek. 4. Yemek pişirmek. 5. Haber okumak. Gençlerin en iyi yapabildiği şeyler: 1. Araba sürmek. 2. Bilgisayar kullanmak. 3. Moda tasarımı. 4. Bir müzik aleti çalmak. Bir beceri veya tecrübeyi ispatlayabilen ve öğretebilen katılımcıların oranı: Yaşlıların %84 ü onları kanıtlayıp öğretebileceklerini söyler. Gençlerin %72 si onları kanıtlayıp öğretebileceklerini söyler. Yaşlıların öğrenmek istediği şeyler: 1. Yağlı boya 2. Bilgisayar 2
3. Müzik aleti çalmak 4. İğne oyası ve ahşap el sanatları. Gençlerin öğrenmek istediği şeyler: 1. Yeni diller öğrenmek, 2. Web tasarımı ve ofis programları öğrenmek, 3. Bir müzik aleti çalmak, 4. Teknolojik gelişmelerden haberdar olmak. Yaşlıların Hobileri: 1. Kitap okumak 2. Seyahat etmek. 3. Doğa yürüyüşü 4. Fotoğraf çekmek Gençlerin Hobileri: 1. Yüzmek, 2. Seyahat etmek, 3. Dans etmek, 4. Spor yapmak (futbol, basketbol, voleybol) Gönüllü aktivitelere katılan katılımcıların oranı Yaşlıların % 86 sı genel olarak sosya-kültürel merkezlere,dini merkezlere, yaşlılar evine, fakir ve kimsesizler adına bağış toplama gibi gönüllü faaliyetlere katıldıklarını ifade ettiler. Gençlerin %60 ı ise genel olarak eğitim,kamp, yaşlılar için bakım ve sağlık, sigarayı ve uyuşturucuyu önleme ve çevre ile ilgili faaliyetlere katıldıklarını şfade ettiler. Yaşlıların en önemli gelenekleri ve değerleri: 1. Aile ve sadakatin önemi 2. İnsanlara saygı 3. Tüm insanları sevmek. 4. Ayrımcılığa karşı çıkmak Yaşlıların en önemli gelenekleri ve değerleri: 1. Yaşlılara saygı duymak, 2. Arkadaşlara saygı duymak 3. Birbirlerine yardım etmek 4. Kişisel özgürlük. 3
Ankete katılan yaşlıların çoğu kuşaklararası iletişimin zor ve çoğunlukla tesadüfi olduğunu düşünmektedirler. Kolay %8 Seyrek %28 Zor %68 Nadiren %46 Ne kolay ne zor %8 Sık %12 Mevcut %16 Sürekli%14 Ankete katılan gençlerin çoğu kuşaklararası iletişimin zor olduğunu ve bunun nadiren gerçekleştiğini düşünüyorlar. Kolay%2 Seyrek %64 Zor %76 Nadiren %16 Ne kolay ne zor %14 Sık %8 Mevcut %8 Sürekli %12 Yaşlılara göre iletişime engel olan iki etken: 1. Büyükler gençlerle ortak noktaları olmadığını düşünüyor, gençler de aynı fikirde. 2. Birbirlerine karşı saygı ve sevgi eksikliği. Gençlere göre iletişime engel olan iki etken: 1. Gençler yaşlıların geçmişte yaşadıklarını ve eski geleneklere sahip olduklarını düşünüyor. 2. Yaşlılar modern yaşama ayak uyduramıyor. Yaşlılara göre iletişime engel olan iki etken: 1. Empati (Ortak bir ilgi alanı bulmaya çalışma). 2. Eleştiriden kaçınma Gençlere göre iletişime engel olan iki etken: 1. Yaşlıların, gençlerin dünyasını anlamaya çalışması 2. Gençlerin düşüncelerine ve kararlarına saygı göstermeleri gerektiği 4
Yaşlıların hayalleri: Dünyayı gezmek Sağlıklı ve varlıklı bir hayata sahip olmak, Çocuklarıyla ve sevdikleriyle yaşamak Yeni hobiler edinmek Yardımsever arkadaşlar edinmek, Gençlerin Hayalleri: Dünyayı gezmek, Varlıklı bir hayata sahip olmak Üniversite mezunu olmak Gelecek vaat eden bir işe sahip olmak. Çok para kazanmak. Mutlu bir aileye sahip olmak. Eğer yaşlıların sihirli bir değneği olsaydı şunları değiştirirlerdi/ yaparlardı: Sağlık ve fiziksel görünüşlerini Gençlik yıllarına geri dönerlerdi Yaşam şartlarını ve yerlerini değiştirirlerdi Servetin adaletsiz dağılımını değiştirirlerdi. Eğer gençlerin sihirli bir değneği olsaydı şunları değiştirirlerdi/ yaparlardı: Politik sistemi ve politikacıları Orta sınıfın ekonomik durumunu Dünyadaki savaş ve çatışmaları durdururlardı. Dünyayı daha huzurlu bir yer yaparlardı. Dünyadaki açlığa engel olurlardı. Ülkedeki fakirlere yardım ederlerdi. Öğrenme ve bilgisayar ve elektronik donanım becerileri öğrenme ve geliştirmeye ilgi duyan katılımcıların oranı Yaşlıların %46 sı bilgisayar becerileriyle ilgili (ofis programları, sosyal medya, video ve fotoğraf paylaşımı) Yaşlıların % 54 ü bilgisayar ve benzeri şeylere hiç ilgisi olmadığını söylemektedir. Gençlerin % 84 ü bilgisayar teknolojisiyle ilgili (web tasarımı, ofis programları, yazılım ve donanım bilgisi, internet kullanımı ve sosyal medya araçları) Gençlerin % 16 sı bilgisayar becerilerine ilgisi olmadığını, bazıları ise bunun için vakitleri olmadığını söylemektedir. El işleri ve geleneksel becerilere ilgisi olan katılımcıların oranı Yaşlıların % 72 si bunlara ilgi duyduğunu, % 28 i ise ilgilenmediğini söylemektedir. Gençlerin % 78 i bunlara ilgi duyduğunu, % 22 si ise ilgilenmediğini belirtmektedir. 5
YAŞAM KALİTESİ Anket maddelerine ve genç insanlara ve yaşlıların yüzdesine bakış: Madde 1: Genel Yaşam Kalitesi çok iyi 14% iyi 5 çok zayıf zayıf 1 ne zayıf ne de iyi 18% çok iyi çok zayıf zayıf ne zayıf ne de iyi 2 iyi 6 6
Madde 2: Sağlık Durumundan Memnuniyet çok 14% hiç 4% ne ne de 2 6 çok 1 hiç 4% ne ne de 1 68% 7
Madde 3: Ağrı Duyma Durumu 4% 1 aşırı fazla hiç yok 1 7 aşırı derecede fazla 5 hiç yok 4 8
Madde 4: Tıbbi Yardıma ya da Bakıma İhtiyaç 14% hiç yok 14% aşırı derecede fazla 64% 1 hiç yok 34% aşırı derecede fazla 5 9
Madde 5: Yaşamdan Zevk Alma aşırı derecede fazla 4% 2 3 hiç yok 4 hiç yok 18% 2 aşırı derecede fazla 54% 10
Madde 6: Yaşamla Olan İlişki aşırı derecede fazla 4% 4 1 hiç yok 4 aşırı derecede fazla 1 hiç yok 1 3 3 11
Madde 7: Konsantre Olabilme Aşırı derecede 4% 2 1 hiç bir şekilde 5 aşırı derecede 4 2 hiç bir şekilde 34% 12
Madde 8: Kendini Güvende Hissetme 1 aşırı derecede 1 2 hiç bir şekilde 5 aşırı derecede 34% 2 hiç bir şekilde 4 13
Madde 9: Çevrenizin Sağlıklı Olma Durumu aşırı derecede 8% 4 hiç bir şekilde 5 aşırı derecede 3 34% hiç bir şekilde 3 14
Madde 10: Enerjiniz tamamen 8% çoğunlukla 2 18% hiç oldukça 48% tamamen 8% 8% hiç çoğunlukla 4 oldukça 44% 15
Madde 11: Fiziksel Görünüş aşırı derecede 14% 2 2 4 hiç bir şekilde hiçbir şekilde aşırı derecede 2 14% 3 3 16
Madde 12: Zenginlik Durumu 4 aşırı derecede 4 hiç bir şekilde aşırı derecede hiçbir şekilde 3 6 17
Madde 13: Bilgiye Ulaşım aşırı derecede çok fazla 1 5 28% hiç bir şekilde aşırı derecede 4% 2 hiç bir şekilde 5 2 18
Madde 14: Boş Vakitleri Değerlendirme 14% aşırı derecede hiç bir şekilde 2 5 aşırı derecede 4% 34% 28% hiç bir şekilde 34% 19
Madde 15: Hareketlilik iyi 4 çok iyi 2 zayıf 1 çok zayıf ne iyi ne de zayıf 2 çok zayıf çok iyi 3 zayıf ne iyi ne de zayıf 18% iyi 4 20
Madde 16: Uyku Kalitesi çok 14% hiç ne 8% ne de 1 5 çok 28% 24% hiç 3 ne ne de 1 21
Madde 17: Günlük Aktiviteler çok 1 hiç ne ne de 2 5 çok hiç 1 ne ne de 1 6 22
Madde 18: Çalışma Kapasitesi çok 1 hiç 1 58% ne ne de neğil 1 çok 18% hiç 1 8% 4 ne ne de 2 23
Madde 19: Kendinizden Memnun Olma Durumu hiç çok 3 58% ne ne de 1 hiç çok 28% ne ne de 1 54% 24
Madde 20: İnsanlarla İlişki Durumu hiç çok 3 ne ne de 1 54% hiç çok 2 ne ne de 14% 54% 25
Madde 21 Cinsel yaşam (Bu madde ankette yer almamıştır.) Madde 22 Arkadaşlardan Destek hiç çok 3 ne ne de 8% 54% hiç çok 3 ne ne de 28% 34% 26
Madde 23(22) Yaşama Alanı çok 2 hiç 4% ne ne de 2 48% çok 18% 2 hiç 3 ne ne de 14% 27
Madde 24 (23) Sağlık Hizmetleri hiç çok 24% ne ne de 2 5 hiç 4% çok 3 1 ne ne de 1 3 28
Madde 25(24) Ulaşım çok 1 hiç 1 54% ne ne de 1 çok 2 hiç 8% 18% 28% ne ne de 2 29
Item 26(25) Olumsuz Düşüncelere Kapılma çok sık oldukça sık 2 daima asla bazen 64% daima çok sık 1 asla oldukça sık 3 bazen 5 30
"Bu proje T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığınca (Türkiye Ulusal Ajansı, http://www.ua.gov.tr) yürütülen (Hayatboyu Öğrenme veya Gençlik Programı) kapsamında ve Avrupa Komisyonu'ndan sağlanan hibeyle gerçekleştirilmiştir. Ancak burada yer alan görüşlerden Türkiye Ulusal Ajansı veya Avrupa Komisyonu sorumlu tutulamaz." BOLU HALKIN EĞITIMINI GELIŞTIRME VE DESTEKLEME DERNEĞI (The Association of Developing and Supporting Public Education) Address: Tabaklar Mahallesi Ali Rıza Tekemen Caddesi 14100 Bolu TURKEY Tel: +90 374 215 13 87 Fax: + 90 374 217 74 61 Web: http://www.boluhegd.org Mail: publiceducation14@gmail.com 31