Eğitimcilerin Eğitimi Bölüm 3: İzleme Planları Hakkında Temel Kavramlar İklim ŞAHİN 21.02.2017, ANTALYA
Sunum İçeriği İzleme Sınırları Faaliyet Emisyon Kaynağı Toplam Tahmini Emisyon Tesis Kategorisi İzleme Yöntemi Kaynak Akışı Kademe Ölçüm Cihazları
Önemli Tanımlar İşletme: Yönetmeliğin Ek-1 inde yer alan tesis ve faaliyetlerin bütünüdür. Tesis : Yönetmeliğin EkK-1 inde listelenen faaliyetlerin veya bu faaliyetler ile teknik bir bağlantısı olan, emisyonlar ve kirlilik üzerinde etkiye sahip olabilecek doğrudan ilişkili diğer faaliyetlerden herhangi birinin veya daha fazlasının yürütüldüğü sabit teknik ünitedir.
Önemli Tanımlar İzleme sınırları: (1)İşletme, tesisin izleme sınırlarını tanımlamak için, tesiste yürütülen ve Yönetmeliğin Ek-1 inde listelenen faaliyetlere ait emisyon kaynakları ve kaynak akışlarının sebep olduğu ilgili sera gazlarını izleme sınırına dahil eder. İşletme ayrıca, raporlama dönemi süresince olağan faaliyetler ile birlikte devreye alma devre dışı bırakma ve acil durumları içeren olağan dışı durumlardan kaynaklanan emisyonları da izleme sınırına dahil eder. Taşıma amaçlı kullanılan hareketli makinalardan kaynaklanan emisyonlar hariç tutulur. (2)İzleme ve raporlama süreci tanımlanırken, işletme İ&R Tebliği nin Ek-3 ünde belirtilmiş olan sektörlere özgü hususları da dahil eder.
İzleme Sınırları-Seramik İ&R Tebliği EK-3 Bölüm 12: İşletme en az aşağıdaki potansiyel CO 2 emisyon kaynaklarını dahil eder: Fırın yakıtları Kireç taşının/dolomitin kalsinasyonu ve hammaddelerdeki diğer karbonatlar Hava kirleticileri azaltmak ve diğer baca gazı yıkama ile ilgili kireç taşı ve diğer karbonatlar, Polisitren içeren gözenek artırıcı olarak kullanılan toprak/biyokütle katkı maddeleri Kağıt üretimi veya talaş kalıntıları Kildeki ve diğer hammaddelerdeki fosil organik malzemeler
İzleme Sınırları-Klinker Üretimi İ&R Tebliği EK-3 Bölüm 9: İşletme en az aşağıdaki potansiyel CO 2 emisyon kaynaklarını dahil eder: Hammaddelerdeki kireçtaşının kalsinasyonu Fosil döner yakıtları Alternatif fosil bazlı döner fırın yakıtları ve hammaddeler Biyokütle döner fırın yakıtları (biyokütle atıkları) Döner fırın dışı yakıtlar Kireç taşının ve atık gaz yıkamasında kullanılan şist ve hammaddelerin organik karbon içeriği
Adım-1: Tesisin Açıklaması ve Faaliyetleri Çevrim İçi Sistemde tesisin ve bulunduğu yerin kısa bir özeti verilmelidir. Açıklama aynı zamanda tesis tarafından yürütülen faaliyetlerin ve her faaliyette kullanılan teknik birimleri kısaca tarif eden ve teknik olmayan bir özetini de içermelidir. İşletme : Çimento San. A.Ş. Tesis : Çimento Fabrikası Tesisin Tanımı:1989 yılında kurulmuş olan Çimento San A.Ş. Çimento fabrikasında yılık (2013 yılı verilerine göre) 300.000 ton klinker üretimi gerçekleştirmektedir. İşletme 1.000.000 m2 yüzölçümlü alanda kurulmuş 100.000 m2 yüzölçümlü kapalı alanda yer almaktadır. İşletme, bu tesiste.. Faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.
Adım 2: Kaynak Akış Diyagramı Dokümanı Emisyon kaynaklarını, emisyon noktalarını, kaynak akışlarını, faaliyetleri, örnekleme noktalarını (numune alım) ve ölçüm/ölçme ekipmanlarını gösteren basit bir diyagram vermek faaliyetlerin tanımına yardımcı olacaktır.
Adım 3: Faaliyetlerin Tanımı Faaliyet, Yönetmeliğin Ek-1 inde listelenen ve sera gazı emisyonlarına neden olan eylemlerdir. F1: 800 ton/gün klinker ürünü üretim yapılıyor F2: Toplam 100 MW(th) ısıl gücü var Klinker üretimi faaliyetinin eşik değeri 500 ton/gün ve üzeridir. Bu durumda tesisin klinker üretim faaliyeti eşik değerinin üzerindedir. Sonuç olarak hem F1 hem de F2 kapsamda olur.
Adım 4: Emisyon Kaynağı Emisyon kaynağı, tesiste gerçekleşen ve emisyonlara neden olan prosesin ya da yanmanın gerçekleştiği ünite olarak tanımlanabilir. K1: Ön ısıtıcı (F1: Yakıtların Yanması) K2: Döner Fırın (F1: Yakıtların Yanması, F2: Klinker Üretimi) K3: Jeneratörler (F1: Yakıtların Yanması) Taşıma amaçlı kullanılan hareketli makinalardan kaynaklanan emisyonlar hariç tutulur.
Adım 5: Emisyon Noktası Emisyon Noktası, emisyon kaynağında gerçekleşen sera gazı emisyonlarının atmosfere verildiği çıkış noktasıdır (örneğin; baca vb.) Emisyon kaynakları belirlendikten sonra emisyonların çevreye salındığı emisyon noktalarının belirlenmesi gerekmektedir. EN 1: Baca (Faaliyetler: F1, F2), (Emisyon Kaynakları: K1, K2, K3)
Adım 6: Yıllık Tahmini Sera Gazı Emisyonu Yıllık emisyon, tesisin bir önceki takvim yılında sebep olduğu ve Yönetmelik Ek-1 kapsamında belirtilen faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının toplamı anlamına gelmektedir. Yıllık tahminî emisyonların hesaplanmasındaki temel amaç, tesis kategorisinin belirlenmesidir. Burada yapılan hesaplamalardaki en önemli nokta: tüm faaliyet verilerinin bir önceki yıldan alınması ve hesaplama faktörleri için de standart değerlerin kullanılmasıdır. Eğer önceki yıllarda doğrulanmış bir emisyon raporu mevcutsa burada yıllık tahmini sera gazı emisyonu için doğrulanmış emisyon miktarı alınabilir.
Adım 7: Tesis Kategorisinin Belirlenmesi Çevrimiçi sistemde tesisin toplam tahmini sera gazı emisyonu girildikten sonra, sistem tesisin kategorisini otomatik olarak belirlemektedir.
Adım 7: Tesis Kategorisinin Belirlenmesi Düşük emisyonlu tesisler basitleştirilmiş bir izleme planı sunabilir. Tesisin düşük emisyonlu tesis olarak sınıflandırılabilmesi için: Biyokütleden kaynaklanan CO2 hariç, ve transfer edilen CO2 dahil olmak üzere tesisin yıllık emisyonlarının 25.000 ton CO2 den az olması Ya da, tesis sınırlarında ve koşullarında yaşanan değişiklikler nedeniyle biyokütleden kaynaklanan CO2 hariç, ve transfer edilen CO2 dahil olmak üzere gelecek beş yıl için toplam tahini emisyonlarının 25.000 ton CO2 den az olması
Adım 7: Tesis Kategorisinin Belirlenmesi Basitleştirilmiş İzleme Planı: İyileştirme raporu sunmaktan muaf Faaliyet verisini belirlerken satın alma kayıtlarını kullanabilir Belirsizlik değerlendirmesini sunmaktan muaftır En az kademe 1 uygulayabilir. NOT: Yönetmeliğin Ek-1 inde yer alan N2O emisyonlarına neden olan tesisler düşük emisyonla sahip tesis olarak değerlendirilemezler.
Adım 8: İzleme Yönteminin Belirlenmesi
Adım 8: İzleme Yönteminin Belirlenmesi Emisyon FaaliyetVerisi * EF * NKD * YF Emisyon FaaliyetVerisi * EF * DF Yakıtların Yanması Ürün, Atık Proses İçin Hammadde Girdisi
Adım 8: İzleme Yönteminin Belirlenmesi Emisyon f *( C Girdi C Çııkt ) C Girdi C Çıktı
Adım 8: İzleme Yönteminin Belirlenmesi İzlenen Parametreler: Baca gazı akışı SGE konsantrasyonu SEÖS Sera gazı emisyonlarının SEÖS ile ölçüldüğü, bu cihazların kuru olduğu noktalara ölçüm noktaları denilmektedir. Tesiste sera gazı çıkışı olan tüm emisyon noktaları ölçüm noktası olarak tanımlanmalı ve bu noktalara Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri kurulmalıdır. SEÖS ler pahalı sistemler olduğundan, Tebliğ e göre SEÖS le izlenmesi zorunlu olan faaliyetler dışında, Ölçüm Temelli Yöntem in kullanımı AB de yaygın değildir.
Adım 9: Kaynak Akışları ve Sınıflandırılması Kaynak akışı, hesaplama temelli yöntem kullanılırken izlenmesi gereken tüm girdi ve çıktıları ifade etmektedir.
Adım 10: Ölçüm Cihazlarının Belirlenmesi İşletme kaynak akışına ait faaliyet verisini, emisyona sebep olan proseste sürekli ölçüm yapan ölçüm cihazlar ile belirler. Örneğin; işletme kömür kaynak akışının faaliyet verisini belirlemek için fırın öncesinde kantar ile ölçüyor olabilir. Bu durumda Çevrim İçi Sistem üzerinden bu kaynak akışının tanımlanması gereklidir.
Etkileşimli Oturum-2 Referans : https://www.worldcoal.org/coal/uses-coal/coal-electricity
Etkileşimli Oturum-2 Kocaeli İlinde bulunan Elektrik A.Ş. Kömür Kazanı (1 adet) - Kapasite: 490 MW th - Yakıt Türü: Kömür (yıllık tüketim 300.000 ton antrasit) Jeneratörler (2 adet) - Kapasite: 10 MW th - Yakıt Türü: Motorin (63 ton) Baca Gazı Temizleme - Alçı Taşı (75 ton) Ulaşım - Yakıt Türü: Motorin
Etkileşimli Oturum-2 Elektrik A.Ş nin toplam anma ısıl gücü 500 MW th olduğu için yakıtların yanmasından Yönetmelik Ek-1 kapsamındadır. Tesiste başka herhangi bir faaliyet yürütülmemektedir. F1: Yakıtların Yanması (500 MW th )
Etkileşimli Oturum-2 Kömür Kazanı (1 adet) - Kapasite: 490 MW th - Yakıt Türü: Kömür (yıllık tüketim 300.000 ton antrasit) Jeneratörler (2 adet) - Kapasite: 10 MW th - Yakıt Türü: Motorin (63 ton) Baca Gazı Temizleme - Alçı Taşı (75 ton) Ulaşım - Yakıt Türü: Motorin K1: Kömür Kazanı (F1: Yakıtların Yanması) K2: Jeneratörler (2 adet) (F1: Yakıtların Yanması) K3: Baca (F1: Yakıtların Yanması)
Etkileşimli Oturum-2 EN 1: Baca Kömür Kazanı (1 adet) - Kapasite: 490 MW th - Yakıt Türü: Kömür (yıllık tüketim 300.000 ton antrasit) Jeneratörler (2 adet) - Kapasite: 10 MW th - Yakıt Türü: Motorin (63 ton) Baca Gazı Temizleme - Alçı Taşı (75 ton)
TEŞEKKÜR EDERİZ İklim ŞAHİN iklim.sahin@lifeenerji.com