Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Görsel Materyalleri Tasarlama Süreci Görsel Tasarımın Unsurları: Görsel Unsurlar Görsel Materyalleri Tasarlama Süreci Görsel Tasarımın Unsurları q Görsel Unsurlar q Yazılı Unsurlar q Destekleyici Unsurlar -2- Görsel Unsurlar q Bir öğrenme etkinliği için seçilen görsel ögeler konunun özelliğine göre değişebilir. q Görsel unsurlar üç bölümde ele alınabilir: gerçekçi, benzeşik ve şematik. Görsel Unsurlar: Gerçekçi q Gerçekçi (realistic) görseller, üzerinde durulan gerçek nesneyi gösterir. q Örneğin bir arabanın resmi gerçekçi bir görsel olarak kullanılabilir. Burada gerçekçi renklerin kullanılmış olması gerçekçiliğin derecesini yükseltir. Bu durum, renk ögesinin öğretim amaçlı kullanılmasına iyi bir örnektir. Ancak hiç bir resim veya simge tamamen gerçekçi olamaz. Gerçek nesnelerin üç boyutlu hareketli resimlerde bile resimlenemeyen yanları mutlaka vardır. -3- -4- Görsel Unsurlar: Benzeşik Görsel Unsurlar: Şematik q Benzeşik (analojic) görseller, bir kavramı veya konuyu açıklamak için o kavrama benzer başka bir kavramla ilgili bir şey göstererek benzerliklere dikkat çekme işlevini görürler. q Bu tür görseller, öğrencilerin eski bilgileri kullanarak yeni bilgileri yorumlamalarına ve bu yolla öğrenmelerin gerçekleşmesine yardımcı olurlar. q Şematik (organizational) görseller, akış şemaları, grafikler, haritalar, şematik ve sınıflama çizelgelerini kapsar. q Bu tür görseller, kavramlar ve ana noktalar arasındaki ilişkileri göstererek öğrenenlerin konunun içerik yapısını görmelerine yardımcı olurlar. -5- -6-1
Ascending colon Appendix DIGESTIVE SYSTEM, LARGE INTESTINE Transverse colon Descending colon Sigmoid colon Rectum Esophagus Liver Gallbladder Duodenum Small intestine Jejunum Ileum Appendix DIGESTIVE SYSTEM Stomach Pancreas Transverse colon Ascending colon Descending colon Rectum 4/9/15 (1) (2) Yakınlık q Birbiriyle ilgili ögeler birbirine yakınlaştırılmalı, birbirinden farklı mesajlar veren kavram ve ögeler de birbirlerinden uzaklaştırılmalıdır. Uyumluluk q Aşamalı şekilde (bir dizi halinde) birbirlerini takip eden öğretim materyallerinde düzen (yerleşim, renk, yazı biçimi gibi) aynı olmalıdır. -7- -8- (3) (3) Materyaldeki görsel unsurlar olabildiğince basit ve kolay anlaşılır olmalıdır. Materyaldeki görsel unsurlar olabildiğince basit ve kolay anlaşılır olmalıdır. -9- -10- (4) (5) q Grafik tasarım, bir mesajı iletmek için metnin ve görsellerin algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde düzenlenmesidir. q Karşılaştırma yapılmıyorsa bir materyalde, farklı konulara ilişkin birden fazla resim bulunmamalıdır. q Materyaldeki görsel unsurlar olabildiğince basit ve kolay anlaşılır olmalıdır. Diş ve Göz Muayenesi Arasındaki Farklar Dişlerin Bakımı Göz Muayenesi -11- -12-2
4/9/15 (6) (6) q Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalı, esnek bir q Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalıdır, esnek bir -13- (6a) -14- (7) q Görsel ögeleri yerleştirme açısından dikkat edilmesi gereken bir nokta en fazla dinamik olan kısmın sunum materyalinin sol üst kısmı olduğudur. q Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalı, esnek bir -15- (8) (9) q En önemli görsel öge sol üst köşeye ya da merkeze yerleştirilmeli ya da dikkati çekecek biçimde vurgulanmalıdır. q En önemli görsel öge sol üst köşeye yerleştirilmeli ya da dikkati çekecek biçimde vurgulanmalıdır. Ders Araçları Dersler Okul -16- çe rk Tü k zlü Sö -17- -18-3
(10) (10) q İçerikte vurgulanmak istenen eşitlik, büyüklük ya da resmiyet ilişkileri, ögelerin materyale yerleşim düzeni ile gösterilmelidir. q İçerikte vurgulanmak istenen eşitlik, büyüklük ya da resmiyet ilişkileri, ögelerin materyale yerleşim düzeni ile gösterilmelidir. -19- -20- (11) (12) ler q Çeşitli yönlendiriciler kullanarak dikkat istenilen şekilde yoğunlaştırabilir. Örneğin, bir ok işareti kullanma anahtar kavramları vurgulamak için sözcükleri kalınlaştırma bir listedeki maddeleri göstermek için madde imi kullanma Çeşitli unsurları renklendirme q Öğrenenin dikkatini çekmek için kullanılabilecek etkili stratejilerden biri işaretlemedir. -21- -22- (13) (14) q Ögelerin materyal üzerinde yer aldığı düzlem de biçimlendirme ya da yönlendirme işlevi görür. -23- q Ögelerin materyal üzerinde yer aldığı düzlem, yönlendirme işlevi görür. Bu nedenle oluşum sürecini yansıtan bir düzlem seçmek önerilmektedir -24-4
(14) Başvuru Kaynakları q Heinich, R., Molenda, M., Russell, J. D. ve Smaldino, S. E. (1999). Instructional media and technologies for learning (Sixth Edition). New York: Macmillan Publishing Company. q Seferoğlu, S. Sadi (2009). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem A Yayıncılık. q Ögelerin materyal üzerinde yer aldığı düzlem, yönlendirme işlevi görür. Bu nedenle oluşum sürecini yansıtan bir düzlem seçmek önerilmektedir -25- -26- Teşekkürler!!! J -27-5