Fiziksek uygunluk testleri Spora özel testler Çalışma grubuna özel testler Yaş grubuna özel testler Engellilere özel testler Basketbol Futbol Askerlere özel Hakemlere özel Çocuklara özel Atletizm Yüzme Pilotlara özel Gençlere özel Yaşlılara özel
Spora özel testler Farklı spor dallarında ihtiyaç duyulan özelliklerde büyük farklılıklar vardır. Aktivitenin süresi, günlerce süren dayanıklılık gerektiren aktivitelerden, saniyeler süren gülle atma gibi patlayıcı kuvvet gerektiren aktivitelere kadar büyük ölçüde değişebilir. Gerekli birincil enerji sistemleri, aerobik maraton koşusundan anaerobik 100m sürat koşusuna kadar değişir. Bazı branşlarda teknik bileşenler daha ön plana çıkarken bazılarında bir yada birden fazla kondisyonel bileşen ön plana çıkabilir. Gerçekleştirilen fiziksel uygunluk testleri aktivitelerin gereksinimleri doğrultusunda yukarıda belirtilen farklılıkları yansıtmalıdır.
Okçuluk Body Fat Aerobic Fitness Balance Flexibility Strength Strength Endurance Vision Badminton Anthropometry Flexibility Strength and Power Speed Agility Aerobic Fitness Basketbol Aerobic Fitness Flexibility Strength and Power Speed Body Fat Body Size Agility
Boks Body Fat Aerobic Fitness Agility and Balance Flexibility Speed Power Strength Strength Endurance Reaction Time Kano Standing height Body mass Sitting height Arm span Bench pull 1.6 km run Futbol Body Fat Flexibility Strength and Power Speed Agility Repeat Sprints Aerobic Fitness Tenis Aerobic Fitness Flexibility Strength and Power Speed Body Fat Agility
Çalışma grubuna özel testler Dünyada her ülkenin itfaiyecisi belli kural ve ilkeler ile göreve başlatılır. İtfaiyecilik tüm Dünyada en zor ve ağır işlerden kabul edilmektedir. Bu neden ile erkek ve kadın itfaiyeciler için belirlenmiş ayrı ayrı itfaiyeci fiziksel kabiliyet testleri geliştirilmiştir. Tek bir test olmayıp her grup yada itfaiye kendine münhasır test geliştirebilir. Fakat dünyaca kabul görmüşlerden yararlanmak ve bunlarda zaman içinde belirlenmiş norm değerleri kullanmak çok iyi olacaktır. Bu testlerden en çok kabul görenler; Merdiven çıkmak Malzemeli merdiven çıkmak Hortum taşımak Hortum açmak toplamak Hidrant açmak kapamak Malzeme taşımak Yaralı taşımak Güç ( balyoz ) testi Merdiven dayama testi Yön bulma ( araştırma ) testi Overhol ( inceleme ) testi Dolu hortum taşıması
Eurofit Test Bataryası (Eurofit Fitness Testing Battery) Eurofit fiziksel uygunluk test bataryası esneklik, sürat, dayanıklılık ve kuvvet özelliklerini değerlendiren 9 testten oluşur. Avrupa Konseyi tarafından tasarlanan batarya 1988 yılından beri Avrupa da ki bir çok ülkede okul yaşındaki çocuklar üzerinde uygulanmaktadır. Testler yaklaşık 35-40 dk içersinde ve basit ekipmanlar kullanılarak gerçekleştirilebilmektedir. Testin şekildeki yetişkinler için olan versiyonu 1995 yılında oluşturulmuştur.
Eurofit Test Bataryası Aşağıda yer alan 10 test okul yaşındaki çocukların ölçümlerinde standart olarak kullanılmaktadır. Anthropometry: Boy,Kilo,BMI, Deri kıvrım kalınlığı Flamingo denge testi Kol hareket sürati Otur eriş Durarak uzun atlama El kavrama kuvveti 30s Mekik Bükülü kol asılma 10 x 5 metre mekik koşusu 20 m dayanıklılık ( mekik ) koşusu Eurofit yetişkinler için olan versiyonunda birkaç değişik test yer alır. 6 dk mesafe yürüme yada 2km yürüme testi El kavrama kuvveti Otur eriş testi Yanlara bükülme testi Kol hareket sürati testi
Flamingo denge testi: Bu testte 50 cm uzunluğunda, 4cm yüksekliğinde ve 3cm genişliğinde metal yada tahta kiriş kullanılır. Bu test sırasında denek çıplak ayak ile, kirişin üzerindeki uzun eksende olabildiğince uzun süre flamingo duruşuna benzer bir şekilde tutmaya çalışır. Denge bacağının üzerinde diğer bacak dize temas edecek şekilde bükülü olarak durmayı gerektirir. Komut ile kronometre başlatılır. Denge bozulduğunda zaman durdurulur bir sonraki denge kaybına kadar zaman ilerler. 1dk içersindeki denge bozuklukları sayılır. İlk 30s içersinde 15 den fazla denge kaybı olması durumunda test sonlandırılır ve sıfır puan verilir.
Kol hareket süratinin (Plate Tapping ) ölçülmesi: Denek 2 diske, tercih edilen elle ve sırayla, süratli bir şekilde dokunmaya çalışır. 20cm çapında iki plastik disk masa üzerine dizilir. İki diskin merkez noktasından birbirine olan mesafesi 80cm (Buna göre kenarlar 60cm aralıkta) aralıkta olmalıdır. 30 x 20cm ebattaki dikdörtgen plaka, iki diske eşit uzaklıktaki yere yerleştirilir. En iyi sonuç puan olarak alınır. Puan her bir diske 25 kez toplam (50 temas) dokunabilmek için kullanılan süredir ve saniyenin ondalığı olarak kaydedilir.
Esnekliğin Ölçülmesi Otur eriş testi özellikle hamstring ve alt arka kas grubunun esnekliğinin değerlendirilmesinde sıklıkla kullanılan bir testtir. Test ilk olarak weels ve Dilson tarafından 1952 yılında kullanılmıştır. Otur ve Eriş Testi: Denek 35cm uzunluk, 45cm genişlik, 32cm yükseklik ölçülerine sahip kutunun önüne oturur ve çıplak ayaklarının kutunun iç yüzeyine yasladıktan sonra plaka üzerindeki çubuğu götürebileceği kadar ileriye her iki eli ile birlikte hareket ettirmeye çalışır, en son noktadaki değer kaydedilir.
ERKEK cm KADIN cm super > +27 > +30 excellent +17 to +27 +21 to +30 good +6 to +16 +11 to +20 average 0 to +5 +1 to +10 fair -8 to -1-7 to 0 poor -20 to -9-15 to -8 very poor < -20 < -15
Durarak Çift Bacak Öne Sıçrama Parmak uçları çizginin hemen arkasında, ayaklar normal aralıkta ayakta durulur. Yere paralel bir şekilde, kollar önde, dizler bükülü konumda kolların salınımıyla beraber ileriye sıçrayabileceği kadar uzağa sıçrar. Test iki kez yapılır ve en iyi derece alınır. rating Erkek (cm) Kadın (cm) excellent > 250 > 200 very good 241-250 191-200 above average 231-240 181-190 average 221-230 171-180 below average 211-220 161-170 poor 191-210 141-160 very poor < 191 < 141
Kavrama Kuvveti Testi: Dinamometreyi sağ elle kol-gövde açısı yaklaşık 30 derece olacak şekilde tutarken kuvvetli bir şekilde sıkılır. Test 2 kez tekrar edilir. En iyi derece alınır. rating* Erkek (kg) Kadın (kg) Mükemmel > 64 > 38 Çok iyi 56-64 34-38 Ortanın üstü 52-55 30-33 Orta 48-51 26-29 Ortanın altı 44-47 23-25 Zayıf 40-43 20-22 Çok zayıf < 40 < 20
Gövde kuvvetini (Sit Up Test) ölçmek (Abdominal kas dayanıklılığı) Mekik Testi: Sırt dik durumda, eller boynu tutarken dizler 90 derece bükük, topuklar ve ayaklar mindere yatay bir şekilde yere oturulur. Daha sonra arkaya yatılır, omuzlar mindere değdirilir, ve tekrar dirsekler, dizlere değebilmesi için önde tutarak oturma pozisyonuna geri dönülür. Denek tüm süre boyunca ellerini boynunda tutar. Hazır...başla komutuyla beraber bu hareketi 30 saniye boyunca hızlı bir şekilde tekrar edilir. 30 saniye sonundaki mekik değeri (sayısı) kayıt edilir.
Bükülü Kol Asılma Testi: Deneğin sıçramadan ulaşabileceği bir şekilde ayarlanmış, 2.5 cm çapında, yuvarlak yatay bir bar iskele yardımı ile barı önden kavramış bir şekilde, omuzlar geniş, başparmak altta diğer parmaklar üstte barın altında durur. Çene bar hizasının üzerine çıkıncaya kadar yardım edilir ve bu pozisyonu çene barın altına inmeyecek bir şekilde olabildiğince uzun tutmaya çalışır. Test, gözlerin barın altına indiği zaman sona erer. Tutunma süresi kayıt edilir.
Koşu süratinin ölçülmesi 10x5 Mekik Koşusu: 5 metre ara ile yerleştirilmiş koni yada çizgiler hazırlanır. Denek başlangıç çizgisinin arkasında hazır olur. Başla komutuyla beraber iki ayak ta iki çizgiyi geçecek şekilde, olabildiğince hızlı koşarak karşı çizgiyi geçer ve tekrar başlama çizgisine geri döner. Toplam 50 metre ye erişene kadar 10 kez tekrar eder ve koşu süresi kayıt edilir.
Dayanıklılığını Ölçülmesi Mekik Koşusu: Mekik koşusu, maksimal aerobik kapasitenin ve dayanıklılığın göstergesi olarak, 20 m lik mesafe boyunca tükenene kadar koşmayı içermektedir. Koşu hızı düzenli aralıklarla sinyal verecek olan teyp sayesinde kontrol edilir. Test sonunda ulaşılan en son mekik kayıt edilir.
Antrpomometrik Testleri Boyun Ölçülmesi Boy ölçümü sırasında, denek dik durur pozisyonda, topukları arkaya dayanabilecek şekilde, kapalı, kulak üst sınırı ile göz altsınırı yatay bir çizgi şeklinde olmalıdır. Derin bir nefes sonrası ölçüm gerçekleştirilir. Kulaç Ölçümü Katılımcı, kolları açık, ölçek üzerine dayanır. İki kol parmak uçlarından birbirine olan mesafe puan olarak alınır.
Deri kıvrımı Kalınlığı Ölçümü Bu ölçümler için, deri altındaki doku ve deri kıvrımı, kas dokusunu aşağıda bırakacak şekilde, sol el başparmak ve işaretparmağı ile sıkı bir şekilde kavranır. Kaliperin herbir ayağının kenarı, sol el parmaklarının 1cm aşağısına yerleştirilerek 3 saniye içerisinde kaliper üzerindeki değer okunur. Tüm ölçümler sağ taraftan alınır.
Deri kıvrım kalınlığı değerleri kullanılarak geliştirilen bir çok formül aracılığı ile vücut yağ yüzdesi hesaplanabilir. Tek bir deri bölgeden alınan deri kıvrım kalınlığı ile değerlendirme yapmak ise yanıltıcı olabilir. Bu nedenle genellikle farklı bölgelerden ölçülen deri kıvrım kalınlıkları değerlendirilmektedir. Aşağıda 7 farklı bölgeden tricep, bicep, subscap, supraspinale, abdominal, thigh, calf) ölçülen deri kıvrım kalınlıkları toplamına ait değerler verilmektedir. mükemmel iyi orta ortanın altında zayıf Sedanter Male 60-80 81-90 91-110 111-150 150+ Female 70-90 91-100 101-120 121-150 150+ Sporcu Male 40-60 61-80 81-100 101-130 130+ Female 50-70 71-85 86-110 111-130 130+