Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya

Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek artan oldukça önemli bir sağlık sorunudur. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği tarafından 2007 yılı içerisinde, yalnız Derneğin özkaynakları kullanılarak gerçekleştirilen Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması, hipertansiyon alanında eksikliği uzun süredir hissedilen güncel bilgileri bilim dünyamızın ve ülke insanının kullanımına sunmaktadır. Çağdaş bilimin ölçütlerine uyularak 2003 yılında, derneğimizce gerçekleştirilen Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması na katılan gönüllülerin yaklaşık %82 si bu çalışmada yeniden değerlendirilmiştir. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği bu verileri sizlerle paylaşırken, bir yandan ülkemizde hipertansiyon konusunda bilinç ve bilgi birikiminin artmasını, öte yandan hem klinik uygulamalarda hem de halk sağlığını koruma yaklaşımlarında çabaların artmasını amaçlamaktadır. Bu verilerin Türk bilimine ve dolayısıyla Türk insanının sağlıklı yaşama çabasına katkıda bulunması en büyük arzumuzdur. Saygılarımızla, Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği

Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Prof. Dr. Çetin TURGAN Prof. Dr. Mustafa ARICI Prof. Dr. Şükrü SİNDEL Prof. Dr. Bülent ERBAY Prof. Dr. Oktay KARATAN Prof. Dr. Enver HASANOĞLU Prof. Dr. Şali ÇAĞLAR Prof. Dr. Yunus ERDEM Prof. Dr. Bülent ALTUN Doç. Dr. Ülver DERİCİ Doç. Dr. Kenan KEVEN

Hipertansiyon Dünyada her yıl 7.6 milyon kişinin ölümüne, 90 milyon kişinin maluliyet haline yol açmaktadır Hipertansiyonun getirdiği yükün %80 i az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde olmaktadır (Lancet, 2008;371:1513-18) Ülkemizde her 4 ölümden 1 nin nedenidir (T.C.Sağlık Bakanlığı, Türkiye nin Hastalık Yükü Çalışması, 2004)

Türkiye de Hipertansiyon

Türkiye de Hipertansiyon 50 Yüzde (%) 40 30 20 31,8 27,5 36,1 10 0 Tüm grup Erkek Kadın

Türkiye de Hipertansiyon % 91,9 % 59,3 % 68,9 % 32,2 KB hiç ölçülmemiş KB yüksekliğinin farkında değil KB yüksekliği için tedavi almıyor KB kontrol (<140/90 mmhg) altında değil

Türkiye de Hipertansiyon PatenT, 2003 Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey HinT, 2008 Hypertension incidence in Turkey

Amaç Primer Ülkemizde hipertansiyon insidansının saptanması Sekonder Hipertansiyona eşlik eden risk faktörleri ve hedef organ hasarı insidans ve prevalanslarının saptanması Hipertansiyon görülen bireylerdeki hastalığın kontrolü ve maliyeti ile ilgili bilgi toplanması

2003 Populasyonu 4992 4911 3327 Normotansif 2007 Populasyonu 4008 3768 1767 Hipertansif 903 Bulunamayanlar 173 Ölenler 67 Gebeler 261 Hipertansif 642 Normotansif 2003 4 Yıl 2007

Yöntem Yöntem Prospektif kohort çalışma düzeni Populasyon Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması, 2003 populasyonu

Çalışma Populasyonu Çalışmaya Alınma Kriterleri 2003 prevalans çalışmasına katılmış olmak 18 yaşın üstünde olmak Sözel olur vermek T.C. vatandaşı olmak Çalışma Dışı Bırakılma Kriterleri Gebeler Ölenler

Çalışma Populasyonları PatenT,2003 HinT,2007 n=4992 kişi n=81 gebe 4 yıl sonra ulaşma oranı % 81,6 n=4008 kişi n=173 ölüm n=67 gebe n=4911 kişi n=3768 kişi

2003 Tarama Populasyonu n= 4992 kişi Gebe n= 81 Hipertansif n= 1584 Normotansif Hipertansif Gebe Normotansif n=3327

2007 Tarama Populasyonu n= 4008 kişi Ölüm n= 173 Gebe n=67 Normotansif Hipertansif Ölüm Gebe Hipertansif n= 1767 Normotansif n=2001

2007 Tarama Populasyonu n= 4008 kişi 2003 çalışmasına göre bu denekler: Normotansif n=2685, % 67,0 Hipertansif n=1323, % 33,0

2007 Geçerli Populasyon n= 3768 kişi Ulaşılan 4008 kişiden gebeler ve ölenler çıkarıldıktan sonra kalan populasyondur. 2007 populasyonunun % 94,0 ünü oluşturmaktadır. 2003 yılında bu populasyonun: Normotansif n=2572, % 68,3 Hipertansif n=1196, % 31,7

2007 Ulaşılamayan Denekler n= 903 kişi Hipertansif n=261 Normotansif Hipertansif Normotansif n=642

Ulaşılamayanlar Sebep Adreste bulunamayan Çalışmaya katılmayı istemeyen Köyde-yaylada-yazlıkta Hastanede yatıyor Askerde Tayini çıkmış Yurt dışına gitmiş Cezaevinde Başka şehre çalışmaya gitmiş Sokak istimlak olup evler yıkılmış Umrede-hacda TOPLAM Sayı 624 112 30 4 11 39 18 4 27 33 1 903

Çalışma Kapsamındaki N 26 İlin Dağılımı 100 0 100 200 Miles

Coğrafi Bölgeler 25 22,9 20 16,4 Yüzde (%) 15 10 13,9 13,4 12,4 10,7 10,3 5 0 Marmara İç Anadolu Ege Akdeniz Karadeniz Doğu Anadolu Güneydoğu Anadolu

Yerleşim Yeri 70 60 62,7 Yüzde (%) 50 40 30 20 10 37,3 0 Kent Yerleşim Yeri Kırsal

Cinsiyet Erkek 39% Kadın 61%

Yaş Dağılımı 25 20 21,1 22,9 19,5 Yüzde (%) 15 10 15,3 12,1 9,1 5 0 <30 30-39 40-49 50-59 60-69 70+ Yaş grubu

Yaş Dağılımı 70 60 59,9 Yüzde (%) 50 40 30 20 10 26,4 13,7 0 <35 35-64 >= 65 Yaş aralığı

Kan Basıncı Ölçüm Sayısı Ölçüm Sayısı Sayı Yüzde 1 2 3 4 Toplam 9 0.24 9 0.24 2613 69.26 1142 30.27 3373 100.0

Tüm Grupta Kan Basıncı Dağılımı (ESH Sınıflandırması)

Tüm Grupta Kan Basıncı Dağılımı-2003 (ESH Sınıflandırması) 7.5 4.5 26 17 Optimal KB Normal KB Yüksek Normal KB 14.7 30 Evre 1 Evre 2 Evre 3

Kan Basıncı Dağılımı (Normotansiflerde) 39,1% 38,0% Optimal Yüksek normal Normal 22,9%

Kan Basıncı Dağılımı (Hipertansiflerde) 2,5% 4,8% 26,8% 10,4% 6,3% 49,2% Optimal Normal Yüksek normal Evr e 1 Evr e 2 Evr e 3

2007 İnsidans Populasyonu 2003 yılında normotansif olan 3327 kişi 2007 de bu populasyondan 54 ölüm 59 gebe 755 kişi (% 22,7) 642 ulaşılamayan 2007 de insidans populasyonu 2572 kişi (% 77,3) n=2572 kişi

Hipertansiyon Tanısı 2003'te normotansif olup 2007 de ulaşılabilen 2572 kişi Normotansif 2001 kişi Hipertansif 571 kişi Ölçümle saptanan 519 kişi Öyküyle saptanan 133 kişi 2007 yılı

İnsidans Hesaplama Yöntemi Toplam insidans populasyonu (n=3327) 2003 yılında normotansif olan kişi sayısı 2007 yılında yeni hipertansif sayısı (n=571) Ölçüm + Öykü İnsidans Hızı 2007 de ölçüm ve öykü ile hipertansiyon saptanan birey sayısı Ortalama insidans populasyonu

Ortalama İnsidans Populasyonu Başlangıçta hipertansif olmayan populasyona göre 4 yıllık sürenin ortası anlamına gelen 2.yıl sonu populasyonu olarak hesaplanmıştır. İkinci yıl sonu populasyonu, başlangıçtaki toplam insidans populasyonundan tahmini hipertansiyonlu ve akıbeti bilinmeyen denek gruplarının (ulaşılamayan normotansif denekler, ölen ve normotansif gebeler) yarısı çıkarılarak elde edilir.

Ortalama İnsidans Populasyonu

İnsidans Hızı 4 yıllık düzeltilmiş genel insidans hızı % 21,3 (% 95 güven aralığında, % 19,7 - %23,0)

4 yıllık İnsidans Hızı 24 23 22 23 Cinsiyet Yüzde (%) 21 20 19 18 19,2 17 p<0.001 Erkek Cinsiyet Kadın

4 yıllık İnsidans Hızı 30 25 Yerleşim Yeri 25,5 Yüzde (%) 20 15 10 5 19 p<0.001 0 Kent Yerleşim Yeri Kırsal

4 yıllık İnsidans Hızı 60 Yaş 52,9 50 Yüzde (%) 40 30 20 12,9 21,6 30,4 40,2 37 10 0 p<0.001 <30 30-39 40-49 50-59 60-69 >70 Yaş grubu

4 yıllık İnsidans Hızı Yaş Yüzde (%) p<0.001 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 43,3 31,1 13,8 <35 35-64 >65 Yaş grubu

4 yıllık İnsidans Hızı 60 50 Kan Basıncı 50,7 Yüzde (%) 40 30 20 13,2 22,2 10 p<0.001 0 Optimal Normal Yüksek- Normal Kan Basıncı Evresi

4 Yılda Kan Basıncının Seyri 2003 Yılında Optimal Normal Yüksek Normal Optimal % 47,7 % 26,3 % 14,1 2007 Yılında Normal Yüksek Normal Evre 1 Evre 2 % 29,5 % 10,5 % 9,9 % 1,7 % 34,8 % 17,6 % 16,2 % 4,4 % 25,2 % 19,9 % 28,0 % 10,3 Evre 3 % 0,7 % 0,7 % 2,4

Tanı Alma Oranları 571 yeni hipertansif 133 kişiye 4 yıllık süreçte bir doktor tarafından teşhis konuluyor 438 hipertansif bu çalışmada saptanıyor Bu çalışma ile hipertansif olduğu saptananların oranı % 76,7

Antihipertansif Tedavi 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 47 40 27 Tüm grup Erkek Kadın Tüm grup Er kek Kadın

Antihipertansif İlaç Alanlar-2003 50 40 31 37 Yüzde % 30 20 21 10 0 Tüm grup Erkek Kadın

Kontrol Oranları 100 80 60 86,4 72,7 HT kontrol (-) 40 HT kontrol (+) 20 0 13,6 27,3 Tüm hipertansifler Antihipertansif alanlar

Kontrol Altında Hipertansiyon-2003 40 35 Yüzde % 30 25 20 15 8 20 10 5 0 Tüm hipertansifler Antihipertansif alanlar

Antihipertansif Tedavi Kullanılan İlaç Sayısı 60 50 51,4 Yüzde (%) 40 30 20 10 0 39 7,2 2,4 1 (n=363) 2 (n=275) 3 (n=51) 4 (n=17) İlaç Sayısı

Antihipertansif Tedavi Kullanılan İlaç Sayısı & Kontrol 100 80 52,9 60 71,6 73,5 84,3 HT kontrol (-) 40 HT kontrol (+) 20 0 47,1 28,4 26,5 15,7 1 (n=363) 2 (n=275) 3 (n=51) 4 (n=17)

Antihipertansif Tedavi Kullanılan İlaç Grupları

Hipertansiyona Eşlik Eden Diğer Faktörler Sosyoekonomik ölçütler Egzersiz anlayışı Beslenme Sigara ve alkol kullanımı İşgücü kaybı Beden kitle indeksi Lab verileri Metabolik : Açlık kan şekeri, lipid profili Böbrek: Serum kreatinini, GFR, mikroalbuminüri

Hipertansiyon & Beden Kitle İndeksi p<0.001

2007 de Hipertansif Olanlarda Beden Kitle İndeksi 28,5 28,26 BMI (kg/m2) 28 27,5 27 26,5 26 25,5 26,12 p<0.001 25 Hipertansiyon var Hipertansiyon yok

4 yılda Beden Kitle İndeksinde Değişim 30 29 28,8 28 27,92 BMI (kg/m2) 27 26 25,56 26,48 2003 2007 25 24 23 p<0.001 Erkek Kadın

Ölümler Bu çalışmada 4 yıl süresince ölen hasta sayısı 173 4 yıllık ölüm oranı % 4,3

4 yıllık Ölüm Oranı & Hipertansiyon 10 9 8 Yüzde (%) 6 4 2 2 0 Normotansif Hipertansif

Sistolik Kan Basıncı & Ölüm

Diyastolik Kan Basıncı & Ölüm

Ölüm Nedenleri

Ölüm Nedenleri ve Hipertansiyon 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% HT - HT + Ani ölüm Böbrekyetmezliği Diğer Felç Kalp hastalığı Kalp hastalığı ve felç Kanser Kaza

2008 Yılında Durum Nedir? 2008 Yılı 18 yaş üzeri nüfus 48 249 645 <30 30-39 40-49 50-59 60-69 70 ve üzeri Toplam Erkek 1.566.482 1.490.559 1.758.658 1.677.352 1.216.024 1.025.729 8.734.804 Kadın 863.313 1.348.766 2.007.961 2.234.673 1.687.954 1.613.747 9.756.414 2.429.795 2.839.325 3.766.619 3.912.025 2.903.978 2.639.476 18.491.218

2008 Yılında Durum Nedir? 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 Erkek Kadın 500.000 0 <30 30-39 40-49 50-59 60-69 70 ve üzeri

Teşekkür 4 yıl sonra çalışmaya gönüllü katılanlara Sahada çalışmayı yürüten sağlık ekibine ve OMEGA ekibine