ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan

Transkript

1 Türkiye Çocuklarda Kronik Böbrek Hastalığı Prevalansı Araştırması Chronic REnal Disease InChildren CREDIC Dr. Fatoş Yalçınkaya Çocuk Nefroloji Derneği ve Türk Nefroloji Derneği ortak projesi TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir

2 ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Küçük yaş grubunda doğumda başlayabilen Kronik böbrek yetersizliği Son evre böbrek yetmezliği gelişimine neden olan TOPLUM SAĞLIĞI SORUNUDUR!

3 ÇOCUKLARDA KBH TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEMİ SDBY, Diyaliz ve Transplantasyon gereksinimi olan çocuk hasta popülasyonu oluşturması Kronik böbrek yetersizliği ve komplikasyonlarına (metabolik, nörolojik, kemik, kardiyovasküler, hematolojik, endokrin) maruz kalan erişkin hasta popülasyonu oluşturması

4 ÇOCUKLARDA KBH TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN ÖNEMİ Erken tanı, doğuştan anormalliklere dönük tedavi yaklaşımları morbidite ve mortaliteyi değiştirmek KBH bulguları???! Müdahale edilebilir evrede TANI TOPLUM TARAMALARI

5 AVRUPA DİYALİZ ve TRANSPLANTASYON KAYIT SİSTEMİ Avrupa da her yıl 8/milyon çocuk nüfus RRT ihtiyacı 1000 çocuk hasta (<12y)/yıl Ardissino G. Pediatrics2003, Murakami M. Kidney Int 2005

6 ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK HASTALIĞI Böbrek fonksiyonlarında en az 3 aydır devam eden azalma olması veya böbrekte zedelenme varlığı GFH nın 75 ml/dak/1.73 m 2 nin altında olması GFH normal olsa da böbrekte zedelenme olduğunun gösterildiği durumlarda KBH tanısı konabilir! Chesney RW, Pediatr Nephrol 2006

7 TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ ULUSAL KAYIT SİSTEMİ-2009 RRT alan hasta # : SDBY PREVELANS: 819 /milyon nüfus SDBY İNSİDANS: 197 /milyon nüfus HD hastaların %1,1 i, PD hastalarının %2.9 u 18yaş Ülkemizde 18yaş 800 çocuk hasta RRT Süleymanlar G, Turk Nephrol Dial Transpl 2011

8 TÜRKİYE DE ÇOCUKLARDA KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ 459 KBY çocuk ort yaş: 9.5 Primer neden: Reflü nefropatisi (%37) Şirin A. Prdiatr Nephrol 1996 ÇND KBY Çalışma Grubu 2005 yılı içinde 3 aydan uzun süre GFH< 75 ml/dak/1.73 m 2 ilk kez saptanan 282 çocuk hasta KBH primer neden: ürolojik sorunlar %51 Bek K. Prdiatr Nephrol 2009

9 Chronic REnal Disease InChildren CREDIC AMAÇ Türkiye de 5-18 yaş çocuklarda kronik böbrek hastalığı prevalansının araştırılması KBH prevalansının Türkiye geneline, coğrafi bölgelerine, cinsiyete ve yaş gruplarına göre belirlenmesi Türkiye de çocuklarda KBH na eşlik eden risk faktörlerinin (hipertansiyon, obezite, hiperlipidemi ve hiperürisemi) dağılımlarının saptanması

10 YÖNTEM Ev ziyaretleri ile bireylere ulaşılan bir saha çalışması Örneklemin coğrafi bölge, cinsiyet ve yaş açısından temsil etmesi öngörülerek Türkiye yi 23 il n: 3622 çocuk Süre: 3yıl

11 Çalışma Kapsamındaki İllerin Dağılımı N N:

12 YÖNTEM Demografik bilgilerin sorgulandığı anketler uygulandı Boy, kilo ve kan basıncı ölçümleri gerçekleştirildi Laboratuvar incelemelerine olur veren tüm bireylerden kan ve idrar örnekleri alındı Sabah alınan açlık kanında serum kreatinin, lipid ve ürik asit düzeyleri ölçüldü ve tam kan sayımı yapıldı İdrar örneğinde albümin ve kreatinin düzeyleri ölçüldü, hematüri, lökositüri, hiperkalsiüri incelemesi yapıldı

13 Tarama Popülasyonunun Cinsiyet Dağılımı N:3622

14 N:3622 Tarama Popülasyonunun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı

15 N:3622 Tarama Popülasyonunun Kent/Kır Dağılımı

16 N:3622 Tarama Popülasyonunun Coğrafi Bölgelere Göre Dağılımı

17 Akraba Evliliği Sıklığı N:3554

18 Bölgelere Göre Akraba Evliliği Sıklığı (%13.6)

19 Tarama Popülasyonunun Boy Değerlendirmesi Ortalama boy persentili : %27 (N:3539) E:%25.9 K:%28.1 Tüm grubun %25.3 ünün boyu <%3 %2.5 inin boyu >%97

20 Cinsiyete Göre Boy Persentili Dağılımı N:3539

21 Yaş Gruplarına Göre Boy Persentili Dağılımı N:3539

22 Bölgelere Göre Boy Persentili Dağılımı N:3539

23 Tarama Popülasyonunun VKİ Değerlendirmesi N:3571 VKİ % Sıklık < 5 % % % %4.5 Tüm grubun %24 ünde beslenme bozukluğu (+)

24 Cinsiyete Göre VKİ Gruplarının Dağılımı N:3571

25 N:3.571 Yaş Gruplarına Göre VKİ Gruplarının Dağılımı

26 Bölgelere Göre Malnütrisyon Sıklığı (%10.8)

27 Bölgelere Göre Obezite Sıklığı (%4.5)

28 Türkiye de 5-18 yaş Grubu Çocuklarda Beslenme Bozuklukları 10 çocuktan biri malnütrüsyonlu, 100 çocuktan 4-5 i obez! Beslenme bozuklukları küçük yaş grubunda 5-7 yaş grubunda 4 çocuktan 1 i malnütrüsyonlu 10 çocuktan 1 i obez! Gelecek genç kuşaklar için önemli morbidite nedenidir

29 HİPERÜRİSEMİ SIKLIĞI Erkek çocuklarda yaş grubunda Obezlerde

30 HİPERÜRİSEMİ SIKLIĞI %14.4 Erkek çocuklarda yaş grubunda Obezlerde

31 Bölgelere Göre Hiperürisemi Sıklığı N:3174

32 Anemi Sıklığı N:3017

33 Yaş Gruplarına Göre Anemi Sıklığı

34 Hiperkolesterolemi Sıklığı N:3173

35 Bölgelere Göre Hiperkolesterolemi Sıklığı (%8.5) N:3173

36 VKİ Gruplarına Göre Hiperkolesterolemi Sıklığı (%8.5) N:3144

37 LDL Kolesterol Yüksekliği Sıklığı N:3171

38 Bölgelere Göre LDL Kolesterol Yüksekliği Sıklığı (%5.2)

39 İDRAR İNCELEMESİ N:3063 Hematüri %1.1 Lökositüri %1.8 Hiperkalsüri %6.9

40 Bölgelere Göre Hiperkalsüri Sıklığı (%6.9)

41 GFH Grupları N:2386

42 Glomerül Filtrasyon Hızı N=3079 GFH<90 ml/dak/1.73 m 2 %3.1 (N=94) GFH<75 ml/dak/1.73 m 2 %0.8 (N=24) GFH<60 ml/dak/1.73 m 2 %0.2 (N=6)

43 Yaş Grubuna Göre Glomerül Filtrasyon Hızı N=3079 GFH<90mL/dk/1.73m 2 N=94 (%3.1) GFH<75mL/dk/1.73m 2 N=24 (%0.8) 5-7yaş %6.4 % yaş %4 % yaş %3.2 % yaş %1.2 %0.2

44 Bölgelere Göre Glomerül Filtrasyon Hızı N=3079 GFH<90mL/dk/1.73m 2 N=94 (%3.1) GFH<75mL/dk/1.73m 2 N=24 (%0.8) Marmara %4.2 %1 Ege %1.8 %0.3 Akdeniz %2.3 %0.6 İç Anadolu %1.1 %0.4 Karadeniz %4 %0.7 Doğu Anadolu %1.6 %0.4 Güneydoğu Anadolu %5.9 %2.5

45 VKİ ne Göre Glomerül Filtrasyon Hızı N=3079 GFH<90mL/dk/1.73m 2 N=94 (%3.1) GFH<75mL/dk/1.73m 2 N=24 (%0.8) <%5 %2.8 %0.9 %5-84 %2.8 %0.6 %85-94 %2.4 %0.4 %95 %8.5 %2.6

46 HİPERTANSİYON N=3013 Sistolik KB>%95 %3.9 (N=118) Sistolik KB>%99 %1.6 (N=49) Sistolik KB>%99+5 %0.7 (N=20) Yaş gruplarına ve cinsiyete göre fark yok

47 Bölgelere Göre Hipertansiyon N=3013 Sistolik KB>%95 %3.9 Sistolik KB>%99 %1.6 Marmara %3.3 %1.3 Ege %0.2 %0.2 Akdeniz %3.4 %1.9 İç Anadolu %11 %4.3 Karadeniz %3.5 %1 Doğu Anadolu %0.8 %0.8 Güneydoğu Anadolu %3.9 %1.4

48 VKİ ne Göre Hipertansiyon N=3013 Sistolik KB>%95 %3.9 Sistolik KB>%99 %1.6 <%5 %1.6 %0.3 %5-84 %3.4 %1.4 %85-94 %7.5 %2.8 %95 %14.5 %8.2

49 Kronik Böbrek Hastalığı Tanımı N=2399 GFH<75mL/dk/1.73m 2 ve/veya Makroalbuminüri>300mg/g kreatinin ve/veya Hipertansiyon (sistolik KB>%99)

50 N=2399 Kronik Böbrek Hastalığı Sıklığı (N=123 %5.1)

51 Yaş Gruplarına Göre KBH Sıklığı (%5.1) N:2399

52 Bölgelere Göre KBH Sıklığı (%5.1)

53 VKİ Gruplarına Göre KBH Sıklığı (%5.1)

54 Risk Grupları Küçük Yaş Malnütrisyon Obezite GFH KBH Büyük Yaş Erkek cinsiyet Anemi Obezite Hiperürisemi Hiperürisemi OBEZİTE Hiperürisemi Hiperkolesterolemi GFH Hipertansiyon KBH

55 Akraba Evliliği Kısa Boy Marmara Ege İç Anadolu Karadeniz Doğu Anadolu Güneydoğu Anadolu Akdeniz Malnütrisyon Obezite Hipertansiyon Hiperkalsüri Hiperürisemi Kolesterol LDL GFH

56 Türkiye Çocuklarda KBH ve SDBY 5-18 yaş arası çocuk nüfusu: (2010 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) CREDIC GFH<60 olan çocuk sayısı 6 dır. (%0,19) GFH<75 olan çocuk sayısı 24 tür. (%0,8) GFH<15 olan çocuk sayısı 1 dir (%0.04) GFH<60 olan her 6 çocuktan biri SDBY dir

57 CREDIC Çalışması sonucu elde edilen veriler ülkemiz nüfusu ile orantılandığında ülkemizde 5-18 yaş arası GFH<60 olan GFH<75 olan çocuk bulunduğu çocuğun ise Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde (GFH<15) olduğu tahmin edilmektedir