kinci çeyrek finansal sonuçları açıklandı lk 6 ayl k rakamlar göz kamaşt r yor GÜBRETAŞ milyar dolarl k şirketler aras na yükseliyor Ziraat Fakültesi öğrencileri için Eğitim Bursu başvurular başladı GÜBRE FABRİKALARI T.A.Ş. NİN YAYINIDIR YIL: 7 SAYI: 27 EYLÜL-EKİM 2011 GÜBRETAŞ ın üretim üssü... Yarımca Tesisleri 50 yaşında Perspektif Emtia fiyatları dalgalanmaya devam edecek > s. 18 Ödül Kürsüsü Başarılı satış noktaları yurtdışı seyahatlerini gerçekleştirdiler > s. 20
MERHABA Her geçen gün biraz daha ileriye GÜBRETAŞ, 60. yı lını kutlamaya hazırlanırken, Yarımca tesislerimiz de 50. yılına gir di. Bu 50 yıl için de te sis te sü rek li olarak iyileştirmeler ve eklemeler yapıldı ve bugünkü halini ala rak şir ke tin üre tim de ki ami ral ge mi si ol du. Bu se ne başlatılan yatırımlarla da tesislerde ciddi oranda bir kapasite artırımı söz konusu olacak. GÜBRETAŞ böylece hem uluslararası bir oyuncu olarak kendini sürekli olarak geliştirirken hem de iç piyasadaki önemli rolünü daha da etkin hale getirecek. Tesislerin 50 yılda yaşadığı değişimin öyküsünü devam sayfalarında bulabilirsiniz. GÜBRETAŞ ın ar tık bir ekonomi de vi ola rak da ro lü son yıl lar da iyice netleşti. Her listede en ön sıralarda yer alıyoruz. Şirketin finansal ve marka değeri giderek artıyor. Dönüşüm ve ilerleme ise hiç durmuyor. Yıl sonu itibariyle artık milyar dolarlık şirketler Ç NDEK LER arasına girmiş olacağız. Bu ülkemizin önemli yayınlarında da ses getiriyor. Yine Genel Müdürümüz Mehmet Koca, Capital dergisi en başarılı yöneticiler listesinde ilk beş te yer alması bunun bir başka yansıması. Yıllar geçtikçe daha enerjik, daha da hedeflerini büyüten bir yapıyla hem uluslararası bir oyuncu hem de yurtiçinde sektörün öncüsü olarak yolumuza devam ediyoruz. Bu sene 60. yılımızı kutlamaya hazırlanırken 60 yıllık deneyime ve kurum kültürüne, global kültürü ve dinamizmi ekleyen bir yapıyı inşa ediyoruz. GÜBRETAŞ la Verim in bu sayısında, bu yapının nasıl inşa edildiğinin ipuçlarını bulacaksınız. Yeni sayılarımızda çok daha güzel haberleri sizlere verebilmeyi umuyoruz. PANORAMA > 3 GÜNDEM > 4 YAKIN PLAN > 6 50 yılını dolduran Yarımca Tesisleri, GÜBRETAŞ ın geçmişini olduğu kadar geleceğini de temsil ediyor. Tesislerde şu anda kapasite artırımı için yenileme yatırımları yapılıyor... ÜRÜN REHBERİ > 10 EKONOMİK GÖRÜNÜM > 12 MERCEK > 16 Türkiye nin dört bir yanında gerçekleşen iftar programlarıyla sosyal paydaşlarımızla buluşma imkanı bulduk. Programlarda Ramazan kültürünün birlik ve dayanışma yönü de ön plana çıktı... ÖDÜL KÜRSÜSÜ > 20 UYGULAMA > 22 ÇERÇEVE > 26 BULUŞMALAR > 27 SEKTÖREL BAKIŞ / Şükrü Kaya > 27 Dünyanın en büyük gübre tüketicilerin birisi olması nedeniyle büyük önemi bulunan Hindistan, gübre piyasalarında bu yıl sıkça gündeme geldi... ÖDÜLLÜ BULMACA > 31 Bulmacayı çöz, şifreyi bul, gönder; ödül kazanma şansını yakala 2 GÜBRETAfi LA VER M Periyodik Kurumsal Bülten Yıl: 7 Sayı: 27 Eylül-Ekim 2011 Gübre Fabrikaları T.A.Ş. Adına Sahibi Mehmet Koca Yazı İşleri Müdürü Nihat Vuran Yayın Hazırlık Kurumsal İletişim Müdürlüğü Yayın Kurulu Mehmet Koca, Ferhat Şenel, Tahir Okutan, İsmail Babacan, Osman Balta Katkıda Bulunanlar Yusuf Karatekin, İsmet Kirkit, Necdet Barlas, Şükrü Kaya, Alparslan Ülkü, Sezai Saraç Grafik-Tasarım Eski Osmanlı Sk. Cansun Apt. No: 5/7 Mecidiyeköy/İstanbul Tel: (0212) 273 27 50 www.ajanspiksel.com Baskı Milsan Basım San. A.Ş. (0212) 471 71 50 İLETİŞİM BİLGİLERİ Gübre Fabrikaları T.A.ş. Esentepe, Kasap Sk. No: 22 Şişli/İSTANBUL Tel: (0212) 376 50 50 Faks: (0212) 272 56 78 E-posta: verim@gubretas.com.tr İnternet: www.gubretas.com.tr Yayın Türü: Yaygın Süreli Baskı Tarihi: 15 Eylül 2011 GÜBRE FABR KALARI T.A.Ş. TARIM KRED KOOPERAT FLER ŞT RAK D R.
PANORAMA GÜBRETAŞ ın ilk 6 aylık bilançosu göz kamaştırıyor Hedef yeni rekorlar Son yıllardaki hızlı büyümesiyle adından sıkça söz ettiren Gübre Fabrikaları T.A.Ş., 2011 yılının ilk 6 aylık finansal sonuçlarıyla da bu ivmeyi devam ettirdi. 26 Ağustos 2011 de açıklanan bu yılın Ocak-Haziran dönemi finansal sonuçlarındaki gelir ve satışlarda yine yüksek büyüme oranlarına ulaşıldı. Önceki yıllara oranla önemli bir artışla 2011 in ilk yarısında 955 milyon TL konsolide satış gelirine ulaşan GÜBRETAŞ, böylece yıl sonundaki hedeflenen satış ve ciro rekorunun yarısını gerçekleştirmeyi başardı. 2010 yılının aynı döneminde (Ocak-Haziran) şirketin konsolide geliri 644,5 milyon TL olarak gerçekleşmişti. İkinci çeyrek (Nisan- Haziran) bazında ise geçtiğimiz yıl 236,5 milyon TL olan satış gelirleri, bu yılın ikinci çeyreğinde yaklaşık yüzde 83 lük bir artışla 431,7 milyon TL olarak gerçekleşti. GÜBRETAŞ ilk altı aylık dönemde konsolide bilançosunda 196 milyon TL faaliyet kârı açıklarken, vergi öncesi kâr 130,3 milyon TL ve dönem kârı 105 milyon TL olarak gerçekleşti. GÜBRETAŞ ın net kârı ise 27,1 milyon TL olarak açıklandı. Geçtiğimiz yılı pazar payı ve satış rekoruyla tamamlayan şirketin satış miktarlarında bu yılın ilk yarısında çok önemli bir artış gerçekleştirildi. Katı gübre satışları geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre toplamda yaklaşık yüzde 20 arttı ve 664 bin tondan 799 bin tona ulaştı. GÜBRETAŞ ayrıca 725,2 bin litre sıvı ve 6,1 milyon kg da toz gübre satışı gerçekleştirdi. Son yıllarda gösterdiği baş döndürücü büyümenin ardından bu yıl milyar dolarlık şirketler arasına giren şirketin bağlı ortaklığı konumundaki Türkiye nin yurtdışındaki en büyük sanayi yatırımı olan Razi Petrokimya Tesislerinden ise 417,7 milyon TL satış hasılatı elde edildi. GÜBRETAŞ ilk altı aylık dönemde konsolide bilançosunda 196 milyon TL faaliyet kârı açıklarken, vergi öncesi kâr 130,3 milyon TL ve dönem kârı 105 milyon TL olarak gerçekleşti. GÜBRETAŞ ın net kârı ise 27,1 milyon TL olarak açıklandı. GÜBRETAŞ ın yükselişi The Business Year da Merkezi İngiltere nin başkenti Londra da bulunan Wildcat Publishing tarafından yayınlanan The Business Year ın Türkiye 2011 sayısında 100 den fazla yazı ve röportaj yer alıyor. The Business Year, tarımla ilgili bölümünde Tarım Bakanı Mehdi Eker le yapılan röportajın ardından GÜBRETAŞ Genel Müdürü Mehmet Koca ve Doluca firmasının yöneticisi Sibel Kutman la yapılan röportajlar yer aldı. GÜBRETAŞ Genel Müdürü Mehmet Koca, The Business Year da yayınlanan söyleşide yedi yıl önce 30 milyon dolar olan şirketin piyasa değerinin artık 1 milyar dolara ulaştığını, pazar payının ise %29 a yaklaştığını belirtti. Genel Müdürlükte bayramlaşma GÜBRETAŞ`ın İstanbul daki Genel Müdürlük binasında, Ramazan Bayramı nedeniyle 26 Ağustos 2011 tarihinde yönetici ve çalışanların katılımıyla bir tören düzenlendi. Genel Müdür Mehmet Koca nın yaptığı kısa konuşmanın ardından yönetici ve çalışanların katılımıyla bayramlaşma programı yapıldı. GÜBRETAŞ LA VERİM 3
GÜNDEM Gübretaş, İSO ve Capital 500 listelerinde yine devler arasında Zirvedeki yükseliş devam ediyor GÜBRETAŞ ın son yıllardaki başarılı çizgisi, farklı kurumlar tarafından açıklanan yeni listelere yansımaya devam ediyor. Son olarak Temmuz ayı sonunda İstanbul Sanayi O- dası (İSO) tarafından açıklanan İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesi ile Capital dergisinin Ağustos sayısında yayınlanan 500 Ö- zel Büyük Şirket listelerinde Gübre Fabrikaları T.A.Ş. yine ön sıralarda yer aldı. Geçtiğimiz 2010 yılını satış, ciro, kârlılık açısından rekorlarla tamamlayan GÜBRETAŞ, İSO tarafından yapılan sıralamada üretimden net satış hasılatında özel şirketler arasında 68 nci sırada yer alırken, Capital in yaptığı Capital 500 araştırmasında ise 61 nci sıraya yükseldi. İş dünyasına yönelik önemli yayınlardan biri olan Capital dergisinin ülkemizdeki en büyük 500 özel şirketini ele aldığı çalışmasında GÜBRETAŞ, yüzde 32,6 lık değişimle elde ettiği 1 milyar 385 milyon TL cirosu ile bir önceki seneye göre 5 basamak yükselerek 61 inci sıraya çıktı. GÜBRETAŞ ayrıca bu 500 şirket arasında, en çok kâr eden 25 şirket arasında 280 milyon TL vergi öncesi kârı ile 22 nci sırada gösterildi. İstanbul Sanayi Odası nın (İSO) her yıl açıkladığı ve üretimden satışları baz alan 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesi ise 27 Temmuz 2011 de yayınlandı. İSO nun bu listeyi yayınlamaya başladığı 1968 yılından bu yana listede sürekli yer bulan 17 şirketten biri olan GÜBRETAŞ, bu yıl da genel net satış hasılatında 74 üncü, özel şirketler sıralamasında i- se 68 nci sırada yer aldı. 2010 yılını rekorlar yılı olarak geçiren GÜBRETAŞ aktif varlıkların toplamında ise genelde 59 uncu olurken, ö- zel şirketler arasında 52 nci sırada yer aldı. Dönem kârında ise genel klasmanda 82 nci olurken, özel şirketler arasında 78 nci sırada yer aldı. Mehmet Koca en başarılı yöneticiler arasında 5. sırada GÜBRETAŞ, milyar dolarlık şirketler arasına giriyor Capital in Ağustos sayısında yayınlanan milyar dolara ulaşan şirketler kategorisinde de GÜBRETAŞ a yer verildi. Bu sene 2 milyar TL civarında ciro hedefleyen ve bu hedefiyle milyar dolarlık şirketlerin arasına giren GÜBRE- TAŞ hakkında çalışmada, 2006 yılında çizdiği hammaddelere yakın ya da sahip olma stratejisini sürdürüyor ve yurtdışında uygun yatırım fırsatları izliyor ifadelerine yer verilerek, şirketin 2011 de bu alanda da başarıya ulaşmayı hedeflediği belirtildi. Capital 500 kapsamında yayınlanan analizlerden biri de yöneticilerle ilgiliydi. Genel Müdür Mehmet Koca nın en başarılı yöneticiler listesinde 5 inci sırada yer almasıyla GÜBRETAŞ ismi yine dikkat çekti. Listeye giren ilk 100 şirket içinde 2005 yılı sonrasında göreve gelen genel müdürlerin performanslarının analiz edildiği bu sıralamada, 2006 da GÜBRETAŞ ta Genel Müdür görevini üstlenen Mehmet Koca nın 5. olması, şirketin son yıllardaki performansının bir başka yansıması oldu. 4 GÜBRETAŞ LA VERİM
GÜBRETAŞ tan Somali ye yardım GÜBRETAŞ Eğitim Bursu başvuruları başlıyor Somali de insani felakete yol açan kuraklık nedeniyle GÜBRETAŞ ta hem kurumsal olarak hem de genel merkez ve fabrika çalışanları olarak yardım seferberliği başlatıldı. GÜBRETAŞ, bölgede yaşam mücadelesi veren insanlara yardım amacıyla 50 bin TL tutarında bağışta bulundu. Şirket bağışı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği nin düzenlediği kampanya kapsamında gerçekleştirdi. Bağışlar daha sonra Başbakanlık aracılığı ile Somali deki ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı. GÜBRETAŞ Genel Müdürlük çalışanları da ayrıca bölgedeki insanlara yardımcı olmak için kurum içinde yardım kampanyası düzenledi. Genel Müdürlük çalışanları kendi aralarında 10 bin 500 TL toplayarak 25 Ağustos ta İnsani Yardım Vakfı na teslim ettiler. GÜBRETAŞ Yarımca Tesisleri çalışanları ise Kocaeli Valiliği nin öncülük ettiği kampanyada kendi aralarında 5 bin 735 TL yardım topladılar. Gübre Fabrikaları T.A.Ş. tarafından 2007 yılından bu yana verilmekte olan geri ödemesiz eğitim bursuna başvurular, 19 Eylül 2011 den itibaren başlıyor. Sektördeki öncülüğünü sosyal sorumluluk alanında da sürdüren GÜBRETAŞ, ziraat fakültelerinde eğitim görüp ekonomik desteğe ihtiyacı olan belli sayıda çiftçi çocuğuna 4 yıl boyunca karşılıksız eğitim bursu veriyor. GÜBRETAŞ Eğitim Bursu desteğinden yararlanmak isteyen ziraat fakültesi öğrencileri, 19 Eylül-14 Ekim 2011 tarihleri arasında GÜBRETAŞ ın internet sayfası (www. gubretas.com.tr) üzerinden başvuruda bulunabilecek Başvurularda çiftçi çocuğu olmak ve ziraat fakültelerinin Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma, Tarımsal Yapılar ve Sulama, Tarla Bitkileri ile Toprak Bilimi ve Bitki Besleme bölümlerinin 1. sınıfına bu yıl kayıt yaptırmak şartları aranıyor. Kazananların isimleri 16 Kasım 2011 tarihinde yine şirketin internet adresinde a- çıklanacak. Bu yıl kazanacaklarla birlikte burs verilen öğrenci sayısı 97 ye yükselmiş olacak. Synergy dergisi yayın hayatına başlıyor 60. yılını kutlamaya hazırlanan GÜBRE- TAŞ, son yıllarda gösterdiği çok yüksek büyümeyle kısa zamanda milyar dolarlık şirketler arasında yerini aldı ve sektör için olduğu kadar ekonomi dünyası için de büyük bir önem kazandı. Şirketin ulusal ve uluslararası yatırımcıların da sıkı sıkıya takip ettiği bir hacme u- laşması, iştirakleriyle birlikte uluslararası bir nitelik kazanması ve artan bilgi talebi yeni bir yayının filizlenmesine ilham kaynağı oldu. Bu ihtiyacın karşılanması ve şirket bünyesindeki büyük değişimi paylaşmak amacıyla bir işi yapmak i- çin elde edilen ortak istek ve ortak güç anlamına gelen Synergy (Sinerji) dergisi yayın hayatına merhaba demeye hazırlanıyor. Dergi, şirketin global kimliğine yakışır bir şekilde İngilizce ve Türkçe olarak iki dilde yayınlanacak. Synergy dergisinde, GÜBRETAŞ ı daha çok tanımak isteyen tüm tarafların bilgisine sunulmak üzere ekonomik ve finansal gelişim, şirketin global vizyonu ve bakış açısı okuyucularla paylaşılacak. Gübretaş GÜBRE FABRIKALARI T.A.Ş. NIN YAYINIDIR THE PUBLICATION OF GÜBRE FABRİKALARI T.A.S SAYI / ISSUE: 01 EKİM / OCTOBER 2011 GÜBRETAŞ LA VERİM 5
YAKIN PLAN Kocaeli deki GÜBRETAŞ Yarımca Tesisleri 50. yılında Yarım yüzyıldır Yarımca da Türk tarımı için üretim Son yıllardaki yatırımlarıyla global bir firma haline gelen GÜBRETAŞ ın en önemli parçalarından biri olan Kocaeli nin Körfez ilçesinde kurulu Yarımca Üretim Tesisleri, 50 yıl önce (1961 yılında) faaliyete girmişti. Bu yarım yüzyıl içinde GÜBRETAŞ, artık sadece sektörünün en güçlü şirketi olarak değil aynı zamanda ülkenin en güçlü ekonomik aktörlerinden biri olan milyar dolarlık bir kuruluş konumunda Çiftçilerimizin yüksek verimli ürünler elde etmesi için gerekli olan kimyevi gübre ihtiyacını karşılamak amacıyla 1952 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile GÜBRETAŞ ın kurulması, ülkemizdeki tarım sektörü açısından önemli kilometre taşlarından biridir. Bu amaçla Türkiye nin ilk gübre fabrikası olarak 1954 de İskenderun Sarıseki de faaliyete geçen üretim tesislerimiz, yıllık 100 bin ton üretim kapasitesine sahipti ve işe sadece NSP türüyle üretime başlamıştı. Bunun ikinci adımı olarak 1961 yılında Yarımca Tesisleri kuruldu. Bu tesislerin yıllık kapasitesi de başlangıçta 100 bin tondu. Bu ikinci fabrika, merkezi konumuyla GÜBRETAŞ için ayrı bir öneme sahip oldu ve yıllar içinde tesisler bünyesinde kurulan yeni fabrika üniteleriyle bugünkü 685 bin tonluk kapasitesine ulaştı. Son yıllarda şirketimizin kırdığı üretim, satış, kârlılık 6 GÜBRETAŞ LA VERİM
YARIMCA TESİSLERİ Yarımca Tesisleri günümüzde toplam 134,518 m² alanda üretimini gerçekleştiriyor. 1961 yılında 100 bin ton NSP kapasitesi ile üretime başlayan tesislerde bugün 685 bin ton/yıl üretim kompoze gübre üretim kapasitesine sahip. Önümüzdeki birkaç yıl içinde tamamlanacak olan revizyon çalışmalarıyla tesislerin üretim kapasitesi yıllık 900 bin ton civarına çıkacak. YARIMCA TESİSLERİ KAPASİTE BİLGİLERİ Kompoze Gübre Üretim Kapasitesi: Toplam 685 bin ton/yıl İskele Dökme Gübre Tahliye: 10 bin 500 ton/gün Torbalama: 4700 ton/gün Depolama: 140 bin ton Tank Kapasiteleri: 19.380 m³ ve ciro rekorlarında bu fabrikanın özverili üretiminin de bir payı bulunuyor. Üretim gücü yıllar içinde sürekli geliştiriliyor Yıllar içinde hem İskenderun, hem de Yarımca daki fabrikalarda güncellemeler ve gelişmeler yaşandı. 1968 yılında İskenderun fabrikasında NSP (normal süperfosfat) yerine etkin madde oranı daha yüksek olan TSP (triple süperfosfat) üretimine başlandı. Daha sonra 1974 yılında artan taleplerini karşılamak amacıyla bu fabrikanın yıllık üretim kapasitesi 185 bin tona çıkarıldı. 1975 yılında, içerisinde birden fazla bitki besin maddesi bulunan kompoze gübre üretimini gerçekleştirmek için başlanan proje çalışmaları büyük önem arz ediyor. Bu yıllarda Yarımca Üretim Tesislerinin bugünkü halini almasının ilk adımları atıldı. Bu proje çalışmaları 1978 yılında tamamlandı ve 200 bin ton kapasiteli kompoze gübre (NPK-1) fabrikası devreye alındı. GÜBRETAŞ bu tarihte bir ilke daha imza atarak, kompoze gübre üretim teknolojisini Türkiye ye getirdi. Böylece o tarihe kadar sadece ithalat yoluyla karşılanan 15.15.15 ve 20.20.0 gibi kompoze gübre ürünleri, GÜBRETAŞ ın kendi tesislerinde üretilerek Türk çiftçisinin kullanımına sunuldu. 1980 li yıllardan itibaren Yarımca Tesislerinin ağırlığının giderek artırıldığı ve yatırımların özellikle bu tesislere kaydırıldığı dikkat çekiyor. Bugünkü tesis oluşumu ve üretim stratejisinin temelleri de bu yıllarda atıldı. 1983 yılında Gübre Sektöründe Rasyonalizasyon ve Enerji Tasarrufu Projesi kapsamında finansmanı Dünya Bankası kredilerinden karşılanmak üzere yeni bir NPK tesisi kurulması için çalışmalara başlandı. Bir yıl sonra Yarımca da yılda 300 bin ton kapasiteli yeni kompoze gübre fabrikasının kurulmasına yönelik sözleşme imzalandı. Bu ünite, 1989 yılında faaliyete geçti ve dönemin en modern teknolojisiyle kuruldu. Bu yeni fabrikanın (NPK-2) satış ve pazarlama faaliyetleri de önemli bir iş haline geldiğinden aynı yıl GÜBRETAŞ bünyesinde Gübre Pazarlama ve Terminalcilik A.Ş. isimli bir pazarlama şirketi kuruldu. Üretim alanındaki yatırımlarla sağlanan büyüme, elbette şirketin kurumsal performansını da artırmasını ve geliştirmesini beraberinde getirdi. Bir yandan İskenderun da ve Yarımca da Toprak Analiz Laboratuvarları kurulurken, öte yandan da GÜBRETAŞ yine ilkleri gerçekleşti- GÜBRETAŞ LA VERİM 7
LABORATUVARLAR TÜRKİYE NİN YÜZ AKI GÜBRETAŞ ın İskenderun da ve bu yaz faaliyete başlayan İzmir deki laboratuvarların yanı sıra Yarımca Tesisleri bünyesinde de şirketin ar-ge çalışmalarına öncülük etmesinde önemli rolü bulunan iki laboratuvarı yer alıyor. Gübre Analiz Laboratuvarı TÜRKAK uluslararası akreditasyonuna sahip olan Gübre Analiz Laboratuvarı; hammadde, emtia, işletme, sevkiyat, Tarım İl Müdürlüğü, Tarım Kredi Kooperatifleri ve özel firmalardan gelen her türlü gübre analizini gerçekleştiriyor. Söz konusu akreditasyonla bu laboratuvarda gerçekleştirilen testler de, ulusal ve uluslararası alanda geçerlilik kazanmış oldu. Toprak Analiz Laboratuvarı Bu laboratuvar ise Tarım Bakanlığı tarafından referans laboratuvar onayına sahip... Burada toprak analizi yoluyla ülkemiz topraklarında en doğru ürünün yetiştirilmesi ve toprak için en doğru gübrenin kullanılması sağlanıyor. Yarımca daki toprak analiz laboratuvarımızda aynı zamanda GÜBRETAŞ ın bir sosyal sorumluluk projesi olarak yürüttüğü Türkiye Toprak Verimliliği Haritası Projesi ile ilgili çalışmalar yapılıyor. Ülkemizin dört bir yanından alınan toprak numuneleri bu gelişmiş laboratuvarda analize tabi tutularak, sonuçta çiftçiler için en doğru reçete sunuluyor. 8 GÜBRETAŞ LA VERİM
YILLARA GÖRE PERSONEL SAYISI YILLAR PERSONEL SAYISI 2000 327 2001 265 2002 276 2003 314 2004 303 2005 317 2006 292 2007 316 2008 257 2009 267 2010 260 2011 258 rerek 1986 yılında İMKB de işlem gören 16 hisse senedi arasında yerini aldı. GÜBRETAŞ ın vizyon değişiminin öncü adımları 1993 yılı ise Ziraat Bankası bünyesindeki GÜBRETAŞ hisselerinin Özelleştirme İdaresi nden Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği tarafından satın alınması, şirket açısından yeni bir milat olarak kabul edilebilir. Bu satın almayla GÜBRETAŞ ın üretim kapasitesi ve büyük potansiyelinin Türk çiftçisiyle daha etkin bir şekilde paylaşılmasının önü açılmış oldu. Aynı yıl Yarımca da dökme gübrelerin paketlenmesi için 1200 ton kapasiteli mobil paketleme tesisi hizmete sokuldu. Yarımca Tesisleri yıllar içinde sürekli olarak gelişim gösterirken, GÜBRETAŞ özellikle 2000 li yıllardan itibaren çok yüksek bir büyüme sürecine girdi. 2002 yılında Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği ile imzalanan bayilik protokolü sonrasında GÜBRETAŞ ın Tarım Kredi Kooperatifleri nin tek tedarikçisi konumuna gelmesi şirketin potansiyelinin hayata geçirilmesi adına büyük bir fırsat sunuyordu. Nitekim yeni yönetimin geliştirdiği vizyon ve verimlilik stratejisi doğrultusunda 2007 yılında İskenderun Tesisleri nde üretime son verilip, bu tesisler liman işletmesi olarak kullanılmaya başlandı. Böylece Yarımca Tesisleri, bünyesindeki üç farklı fabrikayla GÜBRETAŞ ın ana üretim üssü haline dönüşmüş oldu. Halihazırda Yarımca Üretim Tesisleri, yüzde 75 e varan kapasite kullanım oranı ile kalitesini ve verimliliğini sürekli artıran, bünyesindeki laboratuvarlarda şirketin önemli ar-ge çalışmalarını yürütüldüğü önemli bir kompleks haline geldi. GÜBRETAŞ Yönetim Kurulu nun bu yıl başında aldığı kararla 2011-2012 yıllarında yapılacak revizyon yatırımlarıyla Yarımca Tesisleri nin üretim kapasitesinin yükseltilmesi sayesinde, bu tesisler Türkiye nin sanayi ve tarım sektörleri için önemli katma değerler üretmeye devam edecek YARIMCA TESİSLERİ NDE ÜRETİLEN ÜRÜNLER * TSP * 10.25.5+5(CaO)+15(SO3) (Ekin Gübresi) * 20.20.0 * 13.25.5+10(SO3)+ME (Süper Ekin) * 20.20.0+ME * 23.12.9+ME (Ayçiçeği Gübresi) * 15.15.15 * 25.5.0 * 15.15.15+ME * 21.7.12 * 25.5.10 (Çay) * 20.10.0 * 13.24.12+10(SO3)+ME * 12.30.12 (Şeker Gübresi) * 10.25.20+20(SO3)+ME * 10.15.25 * 15.20.10+ME (Çeltik) * 5.18.25+2MgO+ME (Tütün Gübresi) GÜBRETAŞ LA VERİM 9
ÜRÜN REHBERİ Damla sulamadan ve yapraktan gübrelemede GÜBRETAŞ kalitesi GÜBRETAŞ tarımsal üretimin ihtiyaç duyduğu farklı gübre formülasyonları geliştirerek verimliliği, kaliteyi ve üretici karlılığını artırmaya devam ediyor. GÜBRETAŞ katı kimyevi gübre (taban ve üst gübreleri) çeşitliliğinin yanı sıra, sıvıtoz grubundaki zengin ürün portföyü ile yüksek verimli ve üstün kaliteli ürünler yetiştirmek isteyen üreticilerin her türlü damla sulama ve yaprak gübresi ihtiyacına cevap veriyor. GÜBRETAŞ ın sıvı ve toz gübreleri suda %100 çözünür özellikte olup, hiç bir şekilde çökme ve kalıntı bırakmıyor, tamamı bitki için yarayışlı forma dönüşüyor. İz elementlerinin (çinko, demir, mangan, bakır) şelatlı olması ise bitki tarafından kolayca alınabilmesini sağlıyor. 10 GÜBRETAŞ LA VERİM Dengeli gübreleme ve yüksek verim için MICRO ve COMBI Tarımsal üretimde yüksek verimli ve üstün kaliteli ürün için sadece azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) gübrelemesi yeterli olmayıp, bununla birlikte bitkilerin ihtiyacı olan ikincil ve mikro besin maddelerinin de (iz element) mutlaka eksiksiz ve doğru zamanlarda karşılanması gerekmektedir. İz elementler, temel besin maddeleri (N, P, K) ile ortaklaşa çalışarak bitkide yüksek verim ve kaliteyi meydana getirecek altyapıyı oluşturur. MICRO ve COMBI, yapraktan ve sulamadan uygulama ile bitkilerin iz element ihtiyacına kısa sürede cevap veriyor. Bileşimlerinde bulunan çinko, demir, bor, mangan ve bakır ile bitkilerin dengeli beslenmesini sağlayarak büyüme ve gelişmeyi destekliyor. Bu zengin bileşim; bitki boyu, dal sayısı ve yaprak alanını artırıyor, bol çiçeklenme ve dane-meyve tutumu meydana getiriyor, meyve dökümlerini en aza indiriyor. Böylece, üretim kârlılığı üzerinde de belirleyici rol oynuyor. Her iki ürün de organik tarımda da kullanılabiliyor. MAGSUL, erkenci ve bereketli hasat sağlıyor MAGSUL gübresi yüksek magnezyum içeriği (%16) ile bitkideki klorofil (yeşil renk pigmenti) miktarını artırıyor. Böylece, bitkinin güneş ışınlarından faydalanma hacmini ve fotosentez gücünü maksimuma çıkarıyor. Zayıf gelişme gösteren bitkilere
yapraktan ya da damla sulamadan uygulandığında, bitkiyi harekete geçirerek kısa sürede gözle görülür bir büyüme-gelişme artışı meydana getiriyor; sağlıklı, gür ve koyu yeşil yaprakların oluşmasını sağlıyor, bitkinin kuru madde biriktirme kapasitesini artırıyor, ürünün hasat olgunluğuna gelme süresini kısaltıyor. Sonuçta ise yüksek verim ve kalite meydana getiriyor. Yüksek oranda (%32) kükürt elementi içeren MAGSUL erken dönemde uygulandığında, ileriki gelişme dönemlerinde meydana gelebilecek büyüme ve gelişme geriliğinin önüne geçiyor. Bitkilere kükürt ile uygulanan magnezyum, ürünün kalite özelliklerini (kuru madde ve yağ oranı, aroma, renk, koku maddeleri vb.) iyileştiriyor. POTASMAG ürünün pazar değerini yükseltir POTASMAG gübresi yüksek oranda potasyum (%25), magnezyum (%10) ve kükürt bileşimi ile; olumsuz iklim koşullarına (rüzgâr, aşırı yağışlar, don, kuraklık vb.), hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılık sağlıyor, bitkinin su kullanım etkinliğini artırıyor ve kurak koşullarda su stresine dayanma süresini uzatıyor. Dane ve meyvelerin yeterli iriliğe, dolgunluğa, sertliğe ve renk canlılığına sahip olmasını sağlıyor. Ürünün pazar değerini ve kalitesini (kuru madde, yağ, protein ve şeker oranı, vitaminler, organik asitler, aroma maddeleri vs.) artırıyor. Ürünün sertliğini ve dayanıklılığını artırdığı için nakliye esnasında oluşabilecek kayıpları (ezilme, yumuşama, çürüme, fiziksel ve kimyasal bozulmalar) en aza indiriyor. Meyve dökülmelerinin önüne geçiyor ve ürünün depolama ömrünü uzatıyor. PO- TASMAG doğal kaynaklardan üretildiği için organik tarımda da kullanılabiliyor. GÜBRETAŞ ın sıvı ve toz gübreleri suda %100 çözünür özellikte olup, hiç bir şekilde çökme ve kalıntı bırakmıyor, tamamı bitki için yarayışlı forma dönüşüyor. İz elementlerinin (çinko, demir, mangan, bakır) şelatlı olması ise bitki tarafından kolayca alınabilmesini sağlıyor. GÜBRETAŞ LA VERİM 11
PERSPEKTİF OECD-FAO Tarıma Bakış 2011-2020 rapor özeti Dünya tarımının geleceği nasıl olacak? OECD, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile birlikte haziran ayının sonlarında yedinci kez dünya tarımının geleceğine yönelik öngörülerini içeren bir rapor yayınladı. Rapor 2011-2020 yılları arasını kapsıyor. Tarım, hayvancılık ve balıkçılığı sektörünün genel gidişatını inceleyen rapor aynı zamanda emtia piyasasındaki son gelişmelerin, kilit sorunların ve belirsizliklerin de bir değerlendirmesi niteliğinde. Raporun yönetici özetini sizlerle paylaşıyoruz. Yüksek ve istikrarsız fiyatların beşinci yılı Kilit üretim bölgelerindeki tarımsal üretim eksiklikleri ve stokların azlığı mevcut arzı düşürürken, gelişmekte olan ve yükselen ekonomilerde yeniden başlayan ekonomik büyüme talebi desteklediği için, 2010 Ağustos ayında emtia fiyatları yeniden keskin bir şekilde yükseldi. Tarım ürünleri piyasalarındaki yüksek dalgalanma dönemi, ardı ardına beşinci yılına girdi. Yüksek ve dalgalı emtia fiyatları ve bunların gıda güvencesizliği etkileri kesinlikle bugün devletlerin karşı karşıya olduğu önemli sorunlar arasındadır. Bu, 2010 Kasım ayında Seul da yapılan G20 tartışmalarında ve Paris teki 2011 toplantısında görüşülmek üzere geliştirilmiş eylem önerilerinde gerektiği şekilde yansıtılmıştır. Piyasa belirleyicileri devam eden fiyat dalgalanmalarına işaret ediyor Bu rapor, emtia fiyatlarının, piyasalar bu yüksek fiyatlara ve kârlılık artışı fırsatlarına tepki gösterdiği için, 2010-11 düzeylerinin altına düşeceği konusunda ihtiyatlı şekilde iyimserdir. Bu yılki hasatlar kritik bir düzeydedir ama piyasa dengelerini yeniden kurmak biraz zaman alabilir. Stoklar yeniden oluşturuluncaya kadar fiyat dalgalanmasının daha da artması riski yüksek kalacaktır. Bu rapor, önceki baskılarındaki tarımsal ürün fiyatlarının önceki on yılla karşılaştırıldığında sonraki on yılda reel olarak daha yüksek bir düzeyde kalabileceği şeklindeki görüşünü korumaktadır. Uzun süreli yüksek fiyatlar, küresel gıda güvenliği hedeflerinin elde edilmesini daha güçleştirerek, yoksul tüketicilerin kötü beslenme riskini arttırabilir. Piyasa sinyallerinin üreticilere iletilmesi arz tepkisi için çok önemlidir Yüksek emtia fiyatları, yıllardır fiyatlarda reel olarak düşüş yaşamakta olan bir sektör için olumlu bir sinyaldir ve muhtemelen, artan 12 GÜBRETAŞ LA VERİM
Mevcut yüksek fiyatlara beklenen arz tepkisinin bir sonucu olarak, hava koşullarının normal olacağı varsayımıyla, tarımsal üretimin kısa vadede artması beklenmektedir. Emtia fiyatlarının 2011 başındaki yüksek düzeylerin altına düşmesi gerekir fakat son on yılla karşılaştırıldığında, 2011-2020 döneminde bu fiyatların ortalama olarak tahıllar (mısır) için %20 ye ve et (kümes hayvanları) için %30 a kadar daha yüksek olacağı tahmin edilmektedir. Emtia fiyatlarındaki artışlar şu anda emtia zincirini hayvancılık ürünlerine indirmektedir. gıda ihtiyacını karşılamak için gerekli üretkenlik ve verim artışıyla yatırımları teşvik edebilir. Ancak, arz duyarlılığı göreceli girdi maliyetlerine bağlıyken, yüksek uluslararası fiyatların sağladığı teşvikler, işlem maliyetlerinin yüksekliği veya iç politika müdahaleleri nedeniyle her zaman üreticilere iletilmemektedir. Bazı kilit üretim bölgelerinde, döviz kuru artışı da tarım sektörlerinin rekabet gücünü olumsuz etkilemiş ve üretim yanıtlarını sınırlamıştır. Üretkenliği artırmak için yatırımlara ihtiyaç vardır Üretim maliyetlerinin arttığına ve üretim artışının yavaşladığına dair belirtiler vardır. Enerjiyle ilgili maliyetler önemli ölçüde yükselmiş, gıda maliyetleri de artmıştır. Başta su ve toprak kaynakları olmak üzere, kaynak baskıları da artmaktadır. Geleneksel arz alanında tarıma elverişli araziler gitgide sınırlı hale gelmekte, üretimin daha az gelişmiş bölgelere, toprak verimliliğinin daha düşük ve kötü hava koşulları riskinin daha yüksek olduğu uzak arazilere yayılması gerekmektedir. Sektörün gelecekteki artan talepleri karşılayabilmesi için üretkenlik artışına çok daha fazla yatırım yapılması gerekmektedir. Ana mesajlar Emtia fiyatlarının yüksek bir düzeyde kalması beklenmektedir Mevcut yüksek fiyatlara beklenen arz tepkisinin bir sonucu olarak, hava koşullarının normal olacağı varsayımıyla, tarımsal üretimin kısa vadede artması beklenmektedir. Emtia fiyatlarının 2011 başındaki yüksek düzeylerin altına düşmesi gerekir fakat son on yılla karşılaştırıldığında, 2011-2020 döneminde bu fiyatların ortalama olarak tahıllar (mısır) için %20 ye ve et (kümes hayvanları) için %30 a kadar daha yüksek olacağı tahmin edilmektedir. Emtia fiyatlarındaki artışlar şu anda emtia zincirini hayvancılık ürünlerine indirmektedir. Gıda fiyatlarında enflasyon kaygısı vardır Yüksek emtia fiyatları gıda zincirine geçtiği için, son bulgular çoğu ülkede tüketici gıda fiyatı enflasyonunun şu anda hala yükselmekte olduğunu ve bunun daha yüksek toplam tüketici fiyatı enflasyonuna katkı yaptığını göstermektedir. Bu durum, daha yoksul halk kesimlerinin satın alma gücü azaldığı için gelişmekte olan bazı ülkelerde ekonomik istikrarsızlık ve gıda güvencesizliği kaygılarını ortaya çıkarmaktadır. Tarımsal üretimin daha yavaş büyüyeceği tahmin edilmektedir Küresel tarımsal üretimin, önceki on yıllık dönemdeki %2,6 büyümeye karşılık, ortalama olarak yılda %1,7 oranında büyüyeceği tahmin edilmektedir. Tarım ürünlerinin çoğunda, özellikle yüksek üretim maliyetleri ve yavaşlayan üretim artışıyla karşı karşıya kalan yağlı tohumlarda ve iri taneli tahıllarda daha yavaş büyüme beklenmektedir. Hayvancılık ürünlerindeki büyüme son dönemdeki genel gidişata yakın kalacaktır. Yavaşlayan genişlemeye rağmen, yıllık kişi başına üretimin hala %0,7 artması beklenmektedir. Önemli tahılların rekoltesinde beklenen iyileşmelerin küresel ölçekte yavaşlaması GÜBRETAŞ LA VERİM 13
Fiyat dalgalanmasının tarım piyasalarının bir özelliği olarak kalacağını kabul ederek, hem mümkün olduğunca fiyat dalgalanmasını azaltmak hem de bu dalgalanmanın olumsuz etkilerini sınırlandırmak için tutarlı politikalara ihtiyaç vardır. uluslararası fiyatlar üstünde baskı yapmaya devam etmektedir. Mahsul/arz değişkenliği daha yüksek olabilmesine rağmen, mevcut teknolojilerin rekolteyi geliştirme yönünde iyi bir potansiyel sunduğu yeni ve yükselmekte olan üreticilerden daha yüksek üretim artışı beklenmektedir. Gelişmekte o- lan ülkelerin üretimdeki payı rapor dönemi boyunca artmaya devam edecektir. Gelişmekte olan ülkeler gıda talebinin büyümesinde başı çekiyorlar Kişi başına gıda tüketimi, gelirlerin artmakta ve nüfus artışının yavaşlamakta olduğu Doğu Avrupa da, Asya da ve Latin Amerika da daha hızlı bir şekilde artacaktır. Bitkisel yağlar, şeker, et, süt ve mandıra ürünleri, en yüksek talep artışını yaşaması beklenmektedir. Biyoyakıt hammaddelerine artan talep Tarımsal ürünlerin biyoyakıt hammaddesi olarak kullanılması, büyük ölçüde biyoyakıtı mecbur tutan veya teşvik eden politikaların etkisiyle, güçlü şekilde artmaya devam edecektir. 2020 yılına kadar, dünyada tahmini olarak iri taneli tahıl üretiminin %13 ü, bitkisel yağ üretiminin %15 i, şekerkamışı üretiminin %30 u biyoyakıt üretimi için kullanılacaktır. Yüksek petrol fiyatları biyoyakıt hammaddelerinin kullanımında daha da büyük bir artışa neden olmakta ve petrol fiyatlarının gereğinden fazla yüksek olduğu durumlarda, birçok ülkede politika desteği 14 GÜBRETAŞ LA VERİM olmasa bile biyoyakıt üretimi sürdürülebilir olmaktadır. Tarım ürünleri ticareti daha yavaş artabilir Ticaretin, geleneksel ihracatçılarda sadece mütevazı üretim artışlarıyla ve ithalatçılarda iç üretimlerin artmasıyla, yılda %2 oranında büyümesi beklenmektedir ki bu, önceki on yıldaki artıştan daha yavaştır. En hızlı büyüme, öncelikli olarak Doğu Avrupa, Orta Asya ve Latin Amerika ülkelerindeki yeni ve yükselmekte olan ihracatçılardan gelecektir. Aşağı Sahra ülkelerinde, nüfus artışına bağlı talep, artmakta olan iç üretimi aştığı için gıda açığının büyümesi beklenmektedir. Yüksek belirsizlik düzeyi bu rapor döneminde de sürmektedir Tahmini analiz, büyük ölçüde altta yatan varsayımlara bağlı olan fiyat tahminlerinin belirsizliğini göstermektedir ve yüksek fiyat riskinin düşük fiyat riskinden daha yüksek olduğunu öne sürmektedir. Bu analiz aynı zamanda başlıca tarımsal ürün ihraç eden ülkelerde rekolteye bağlı üretim dalgalanmalarının uluslararası fiyatlardaki dalgalanmanın başlıca kaynağı olduğunu da doğrulamaktadır. Rusya Federasyonu ve Ukrayna da geçen yıl yaşanan kuraklık ve yangınlar ve ABD deki aşırı nem, piyasa dengelerinin ne kadar çabuk değişebileceğini göstermiştir. Havaya bağlı mahsul verimi değişikliklerinin, gelecekteki fiyat dalgalanmalarının daha da kritik bir belirleyicisi olması beklenmektedir. Fiyatlarda görülen dalgalanma Fiyat dalgalanmalarının çeşitli nedenleri Bu raporda üreticiler, tüccarlar, tüketiciler ve devletler için belirsizlik ve risk yaratan fiyat dalgalanmasını harekete geçiren başlıca kuvvetlere bir göz atılmaktadır. Fiyat dalgalanmasının hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde tarım sektörü, gıda sektörü ve ekonominin diğer kesimleri üzerinde önemli ölçüde olumsuz etkileri olabilir. Hava ve iklim değişikliği Dalgalanmaya neden olan en alışılagelmiş ve en önemli etmen tahmin edilemeyen hava koşullarıdır. İklim değişikliği hava düzenlerini değiştirmektedir ama bunun olağandışı hava olayları üstündeki etkisi pek net belli değildir. Stok düzeyleri Stoklar uzun zamandır kısa dönem emtia talebi ve arzı arasındaki uyuşmazlıkların hafifletilmesinde bir rol oynamıştır. Mevcut durumda iri taneli tahıllarda olduğu gibi, ulaşılabilir stoklar kullanıma nazaran az olduğu zaman, fiyat dalgalanması yüksek olabilmektedir. Enerji fiyatları Hem gübre ve taşıma gibi girdiler hem de biyoyakıt hammaddesine o- lan talep yoluyla enerji piyasalarıyla bağlantıların artması, enerjiden tarım piyasalarına fiyat dalgalanması aktarmaktadır.
Döviz kurları Döviz hareketleri, iç piyasa emtia fiyatlarını etkileyerek, tüm dünyadaki gıda güvencesini ve rekabetçiliği etkileme potansiyeline sahiptir. Artan talep Eğer arz talebe ayak uyduramazsa emtia fiyatları üstünde yukarıya doğru bir baskı oluşur. Kişi başına gelirler küresel ölçekte artarken ve birçok yoksul ülkede %50 oranında artış beklenirken, gıda talebinin esnekliği, talebi etkilemek için daha büyük fiyat dalgalanmalarını beraberinde getirecek şekilde azalacaktır. Kaynak baskıları Daha yüksek girdi maliyetleri, daha yavaş teknoloji uygulaması, daha uzak arazilere doğru genişleme, çifte ürün almada ve sulama suyundaki kısıtlamalar, üretim artış hızlarını sınırlamaktadır. Ticaret kısıtlamaları Hem ihracat hem de ithalat kısıtlamaları uluslararası piyasalarda fiyat dalgalanmasını arttırmaktadır. Spekülasyon Birçok araştırmacı, vadeli işlemler piyasalarındaki yüksek düzeyde spekülatif faaliyetin, fiyat dalgalanması üstünde uzun dönemde sistemik etkilerine dair kesin bir kanıt bulunmamasına karşın kısa dönemde fiyat hareketlerini çoğaltabileceğini kabul etmektedir. Politika hedefleri Üretkenliği ve esnekliği arttırma, atıkları azaltma Bu raporda gelecek on yıl için tahmin edilen daha yüksek ortalama fiyatlardan kaynaklanan, hem küresel gıda güvencesizliği sorununun üzerine gitmekteki başlıca güçlükler hem de gıda ve tarım üreticileri için başlıca fırsatlar vurgulanmaktadır. Politika hedefi, piyasayı dış şoklar karşısında daha dayanıklı yapacak, atıkları azaltacak, yerel piyasalara, uygun fiyatlarla arzı arttıracak şekilde, özellikle küçük üreticiler için, üretkenlik artışını teşvik etmektir. Sektörün üretkenliğini, hava ve iklim değişikliği ve kaynak kıtlığı karşısındaki esnekliğini arttırmak için tarımsal araştırma ve geliştirme alanına, kurumlara ve altyapıya kamu yatırımları yapılması gereklidir. Hasat sonrası kayıpları azaltmak için yatırımlar gereklidir. Fiyat dalgalanmasının tarım piyasalarının bir özelliği olarak kalacağını kabul ederek, hem mümkün olduğunca fiyat dalgalanmasını azaltmak hem de bu dalgalanmanın olumsuz etkilerini sınırlandırmak için tutarlı politikalara ihtiyaç vardır. Piyasa bilgisini ve politika uyumunu iyileştirmek Dalgalanmayı hafifletme Piyasa şeffaflığını arttırmak fiyat dalgalanmalarını azaltabilir. Gıda güvenliğinin hassas olduğu ürünlerde üretim, stoklar ve ticaret konusunda daha iyi veriler içerecek şekilde, piyasa tahminleri konusunda küresel ve ulusal bilgi ve gözetim sistemlerini iyileştirmek için daha büyük çaba gösterilmesi gerekmektedir. İthalat ve ihracat üzerindeki kısıtlamalar veya biyoyakıt teşvikleri veya zorlamaları gibi çarpık politikaların kaldırılması veya azaltılması da fiyat dalgalanmalarını azaltabilir. Vadeli işlem piyasalarındaki bilgi edinme ve şeffaflık borsalar arasında uyumlulaştırmanın önemi fark edilip tanınarak iyileştirilmelidir. Yoksulları hedefleyen koruma ve risk yönetimi stratejilerinin benimsenmesi Fiyat dalgalanmasının yönetimi Sosyal güvenlik ağları gıda fiyatları yükseldiği zaman zayıf ve korunmasız tüketicilere yardımcı olurken üretici güvenlik ağları düşük gelirleri telafi ederek, onların girdi satın alma ve üretimi sürdürme yeteneklerini koruyabilir. Yoksulları hedefleyen yardımlar için acil durum gıda rezervleri, yüksek fiyatların etkisini azaltmak bakımından yararlıdır. Küçük üreticilerin kullanabileceği, ileride teslim şartlı sözleşmeler ve vadeli işlem ürün borsaları kullanımı dahil piyasaya dayalı risk yönetimi sistemleri geliştirmek için daha büyük çabalar gerekmektedir. Hükümetler de, kötü hava koşulları iç üretimi azalttığı zaman gıda ithalatını finanse etme sigortası veya gelecekteki gıda ithalatı satın alımlarında tahsil edilecek opsiyon sözleşmeleri gibi risk yönetimi stratejileri benimseyebilirler. *Bu özet metin, resmi bir OECD çevirisi değildir. GÜBRETAŞ LA VERİM 15
MERCEK İftar programları paydaşları buluşturdu Türkiye genelindeki önemli sosyal paydaşlarımızı bir araya getiren geleneksel GÜBRETAŞ iftar buluşmaları, bu yıl 3-26 Ağustos 2011 tarihleri arasında çeşitli illerde düzenlendi. 2004 ten bu yana her yıl düzenlenen organizasyon kapsamında, Tarım Kredi Kooperatifleri Bölge Birliklerinin bulunduğu 16 il merkezinin yanı sıra TKK Merkez Birliği çalışanları için Ankara da, Genel Müdürlük personeli için İstanbul da ve Yarımca Tesisleri çalışanları için de Kocaeli nde iftar programları gerçekleştirildi. Ailelerin de katılımıyla samimi bir atmosferde geçen iftar programlarında, toplumsal hayatımızda önemli bir yeri olan Ramazan kültürünün sosyal birlik ve dayanışma yönü ön plana çıkarken, şirketin faaliyetleriyle ilgili bilgi alışverişi de sağlandı. 11 Ağustos ta Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği yönetici ve çalışanları için Ankara da düzenlenen iftar yemeğine Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Bakanlık Müsteşarı Vedat Mirmahmutoğulları, Tarım Kredi Kooperatifleri Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Teke, Tarım Kredi Kooperatifleri Yönetim Kurulu üyeleri, Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah Kutlu ve GÜBRETAŞ Genel Müdürü Mehmet Koca katıldı. GÜBRETAŞ ın Genel Müdürlük yönetici ve çalışanların ailelerine yönelik iftar programı 5 Ağustos 2011 tarihinde gerçekleştirilirken, bu programa İstanbul merkezli iştiraklerinden NEGMAR Denizcilik, Raintrade, Etis Lojistik ve İstanbul Lines firmalarının yöneticileri de davetli olarak katıldı. Yarımca Üretim Tesisleri ndeki çalışanlar için düzenlenen iftar programı da 19 Ağustos günü Kocaeli nde gerçekleşti. Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri nin bölge birliklerinin bulunduğu Türkiye genelindeki 16 ilde organize edilen iftar sofralarında ise, bu bölgelerdeki Tarım Kredi Kooperatifleri yöneticileri ve çalışanları ile bir araya geldi. Bu yılki ilk GÜBRETAŞ iftar programı 3 Ağustos 2011 tarihinde Tarım Kredi Kooperatiflerinin Balıkesir Bölge Birliği nde gerçekleştirilirken, 4 Ağustos ta ise İzmir ve Tekirdağ Bölge Birliklerinde iki ayrı program yapıldı. 8 Ağustos ta Kütahya da, 9 Ağustos ta Malatya ve Konya da, 10 Ağustos ta Ankara nın yanı sıra Mersin de ve 12 Ağustos günü ise Sakarya, Samsun ve Trabzon da düzenlenen organizasyonların ardından 16 Ağustos ta Gaziantep, 18 Ağustos ta Kayseri, 19 Ağustos ta Antalya ve 25 Ağustos ta Sivas Bölge Birliklerindeki iftar buluşmaları yapıldı. 26 Ağustos 2011 tarihinde Tarım Kredi Kooperatifleri Erzurum Bölge Birliği için düzenlenen programla sona erdi. 16 GÜBRETAŞ LA VERİM
3 Ağustos 2011 - Geleneksel iftar programları 3 Ağustos ta Balıkesir ile başladı. Programa TKK Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Teke, Genel Müdür Yardımcısı Oktay Malyemez ve GÜBRETAŞ adına Genel Müdür Yardımcısı Tahir Okutan katıldı. 8 Ağustos 2011 - Kütahya 4 Ağustos 2011 - Tekirdağ daki programa TKK Merkez Birliği adına Abdullah Kutlu ve GÜBRETAŞ adına Genel Müdür Yardımcısı Tahir Okutan katıldı. 9 Ağustos 2011 - Malatya 4 Ağustos 2011 - İzmir deki davete TKK Merkez Birliği adına Genel Müdür Yardımcısı Veli Çelebi ve GÜBRETAŞ adına Genel Müdür Yardımcısı Osman Balta katıldı. 9 Ağustos 2011 - Konya GÜBRETAŞ LA VERİM 17
10 Ağustos 2011 - Mersin deki programa TKK Merkez Birliği Genel Müdür Yardımcısı Veli Çelebi, İnsan Kaynakları Daire Başkanı Şahabettin Şirin ve GÜBRETAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel katıldı. 12 Ağustos 2011 - Sakarya 10 Ağustos 2011 - Ankara 12 Ağustos 2011 - Samsun 11 Ağustos 2011 - Ankara Marriot Hotel de yapılan Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği iftar programına Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı M. Mehdi Eker de katıldı. Yemeğe Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Teke, Genel Müdür Abdullah Kutlu ve GÜBRETAŞ Genel Müdürü Mehmet Koca katıldı. 12 Ağustos 2011 - Trabzon 18 GÜBRETAŞ LA VERİM
16 Ağustos 2011 - Gaziantep teki programa TKK Merkez Birliği Genel Müdür Yardımcısı Veli Çelebi, Yönetim Kurulu Üyesi Necat Buğdaycı, GÜBRETAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel katıldı. 19 Ağustos 2011 - Yarımca Tesisleri ndeki çalışanlar için Kocaeli de düzenlenen iftara GÜBRETAŞ üst yönetimi de katıldı. 18 Ağustos 2011 - Kayseri 25 Ağustos 2011 - Sivas taki iftara Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah Kutlu ve Genel Müdür Yardımcısı İsmail Babacan ın yanısıra Sivas Valisi Ali Kolat da katıldı. 19 Ağustos 2011 - Antalya 26 Ağustos 2011 - Erzurum daki son iftar organizasyonu Erzurum Evleri nde yapıldı. Yemeğe Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Mustafa Yıldırım Canbolat da iştirak etti. GÜBRETAŞ LA VERİM 19
ÖDÜL KÜRSÜSÜ Birlikte Kazanalım kampanyasının son ödülleri Samsun da verildi 2010 yılındaki satış kampanyalarından ödül kazanan bölge birlikleri için son tören Samsun da gerçekleştirildi. Tarım Kredi Kooperatifleri Samsun Bölge Birliği nin ödülleri, Bölge Birliği için 12 Ağustos günü düzenlenen iftar programında törenle teslim edildi. Törene Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdür Yardımcısı Veli Çelebi ile GÜBRETAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel katıldı. Samsun Bölgedeki 34 kooperatif toplam 181 adet GÜBRETAŞ Hatıra Altını almaya hak kazanmıştı. Samsun daki törenden sonra Birlikte Kazanalım kampanyası kapsamındaki tüm ödülller dağıtılmış oldu. Bayiler de ödüllerini teslim aldı Kampanyalarda ödül kazanan bayilere ödülleri dağıtıldı. Bu kapsamda Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Eskişehir, Yozgat taki bayilere ödülleri teslim edildi. Hediye teslim törenleri kapsamında, 6-7-8-9 Temmuz tarihinde Ankara bölge Satış Müdürlüğü ne bağlı Kayseri, Kırşehir, Nevşehir ve Yozgat ilindeki bayilere Birlikte Kazanalım kampanyasında hak ettikleri altınların teslimatı gerçekleştirildi. Bayilere hediyelerini teslim etmek üzere yine Eskişehir de de bir akşam yemeği düzenlendi. 8 Haziran da düzenlenen akşam yemeğine GÜBRETAŞ adına Genel Müdür Yardımcısı Tahir Okutan, Çifteler Belediye Başkanı Metin Özen, Eskişehir İl Tarım Müdürü Mevlüt Gümüş, Tarım Kredi Kooperatifleri Kütahya Bölge Müdürü Mustafa Çırak ve müdür yardımcıları ile eşleri katıldı. Eskişehir de toplam 38 altın hediye edildi. Başarılı bayilerin yurtdışı seyahati gerçekleşti 2010 yılını rekorlar yılı olarak geçiren GÜBRETAŞ bunda büyük katkısı olan Tarım Kredi Kooperatifleri ve bayilerini Avrupa ve Umre gezileri ile ödüllendirdi. Geziler son derece verimli geçti ve konuklar memnun kaldı. Seyahatlerde GÜBRETAŞ ın üst düzey yöneticileri de konuklara eşlik etti. 2010 yılında düzenlenen Birlikte Kazanalım kampanyasından 70, Hediye Yağmuru kampanyasından ise 20 olmak üzere toplam 90 müşteri yurtdışına seyahat imkanı buldular. Umre seyahati 7-14 Temmuz arasında 7 gece 8 gün olarak gerçekleşirken, Avrupa gezisini tercih edenler 19-23 Temmuz arasında İtalya, Slovenya, Avusturya ve Slovakya ya gezdiler. Umre seyahatinde önce Mekke ye gidilerek umre ibadeti ifa edildikten sonra Medine ye geçildi. Avrupa seyahatinde ise toplam 9 ayrı kentin tarihi ve kültürel zenginliklerini görme fırsatı yakalandı. 20 GÜBRETAŞ LA VERİM
GÜBRETAŞ LA VERİM 21
UYGULAMA KANOLA bitkisi için ideal besin kaynağı: 13-25-5+10(SO3)+Zn Bir yağ bitkisi olan kanola (Brasicca napus Oleifera sp.) tarımı, başta Trakya olmak üzere ülkemiz genelinde uygun iklim koşullarında hızla artmaktadır. Kanola tohumlarında %40-50 arası yağ bulunmaktadır. Kışlık ve yazlık çeşitleri bulunan kanolanın yağında insan sağlığı için çok faydalı olan %63 oranında Omega-9 ve %11 oranında Omega-3 yağ asitleri bulunmaktadır. Kanola tohumlarından elde edilen ham yağ rafineri edildikten sonra daha çok sofralık olarak tüketildiği gibi, biyodizele dönüştürülerek dizel motorlarda yakıt olarak da kullanılmaktadır. Kanola çeşitlerinden elde edilen bitkisel yağ, besin değeri ve içeriği bakımından zeytinyağı ve yerfıstığı yağının kalitesine yakın olup, dünya kanola üretiminin önemli bir kısmı insan beslenmesinde kullanılmaktadır. Bitkisel yağlar; insan vücudunda sentezlenemeyen ve sadece yağlardan alınabilen oleik, linoleik, linolenik yağ asitlerini içermelerinin yanında; önemli enerji kaynağı olmaları, yağda eri- 22 GÜBRETAŞ LA VERİM
yen mutlak gerekli A, D, E, ve K vitaminlerinin kullanılmalarını sağlamaları yönünden de büyük önem taşımaktadırlar. İnsanların besinlerle linoleik asit alması gerekir. Kanola bitkisinde bu yağ asitleri diğer yağlara oranla daha fazladır. Linoleik asit; merkezi sinir sistemi, göz ve trombositler için gereklidir. Kolesterol seviyesini ve trigliserid seviyesini düşürür. Kan hücrelerinin akışkanlığını artırır. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Dolayısıyla damar tıkanıklıklarının oluşmasını engeller. Trakya da demostrasyonu yapılan 13-25-5+10(SO3)+Zn gübresi içeriğinde bulunan 5 adet bitki besin maddesi kanolayı dengeli bir biçimde besleyerek yüksek verimli ve kaliteli mahsul alınmasını sağlıyor. 13-25-5+10(SO3)+Zn, yağ oranı ve verim açısından ortaya koyduğu performansla kanola bitkisi için ideal besin kaynağı olduğunu kanıtladı. GÜBRETAŞ LA VERİM 23
Dünyada kişi başı bitkisel yağ tüketimi 15 kg iken, ülkemizde 20 kg dır. Ülke ihtiyacının yerli üretim dışında kalan 1,1 milyon tonluk kısmı yağlı tohum veya ham yağ ithalatı ile karşılanmaktadır. Ülkemizin 1997 de yıllık yağlı tohum ve türevleri ithalatı 681 milyon dolar iken, 2009 da ithalata ödediğimiz döviz yüzde 400 artarak 2,8 milyar dolara ulaşmıştır. Yağlı tohum üretiminnde, özellikle kanola tarımını arttırmadığımız takdirde, ithalatın 10 yıl sonra 5 milyar doları aşacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca dünyada yağlı tohumlu bitkilerin üretimi son 10 yılda iki katı artış göstermiştir. Ülkemizde ise yağlı tohum üretimi 1997 yılında 1 milyon 950 bin ton iken 2007 de 2 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 10 yılda artış oranı sadece %3 olmuştur. Kanola ülkemizin bitkisel yağ açığını kapatması, toprağın yapısını düzeltmesi, küspesinde %38-40 arası protein bulunması, arı ve arıcılara erken ilkbaharda bol nektar sağlaması bakımından dünyada çok fazla ekilen bir yağ bitkisidir. Ülkemizde 2010 verilerine göre, 31 hektar alanda 106 bin ton kanola üretimi gerçekleştirilmiştir. Kanola üretimini teşvik etmek amacıyla kiloya 40 kuruş gibi oldukça yüksek destekleme uygulanmaktadır. Kanola tohumunda fiyata etki eden faktör yağ oranıdır. Verimi ve yağ oranı yüksek kanola yetiştirmek için yeterli ve dengeli gübreleme yapılmadır. Gübretaş ın özel ürünü olan 13-25-5+10(SO3)+Zn desenli taban gübresi kanola yetiştiricilerine bu imkanı vermektedir. İçeriğinde bulunan 5 adet bitki besin maddesi kanolayı dengeli bir şekilde besleyerek, yüksek verimli ve kaliteli mahsul alınmasını, yağ oranının artmasını sağlar. Ürünü erken olgunluğa getirerek yaz sıcaklık stresinden oluşabilecek zararları minimuma indirir. Harnup sayısı ve dane sayısındaki fazlalığı ile verim artışına sebep olur. Trakya da demostrasyonu yapılan 13-25-5+10(SO3)+Zn gübresi yağ oranı ve verim açısından ortaya koyduğu performansla kanola bitkisi için ideal besin kaynağı olduğunu kanıtladı. Sıra no Çeşit adı Dekara verim (kg/da) Verim sırası Yağ oranı (%) Yağ verimi (kg/da) Bin dane ağırlığı (gr) G1 Hyromel 269 6 40,3 108,4 4,16 G2 Hyromel 285 4 41,2 117,4 4,03 G3 Hyromel 295 2 42 123,9 4,12 G4 Hyromel 301 1 40,7 122,5 4,31 G5 Hyromel 276 5 40,2 110,9 4,02 G6 Hyromel 287 3 40,9 117,3 4,07 24 GÜBRETAŞ LA VERİM
ÇERÇEVE Tarım Kredi Kooperatifleri, Somali için toplanan yardımı teslim etti Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah Kutlu, Tarım Kredi ve iştiraklerinin katkılarıyla Somali için toplanan 644 bin TL lik yardım tutarını Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkan Vekili İ. Ejder Kaya ya teslim etti. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı nda gerçekleştirilen çek teslim töreninde Abdullah Kutlu, Başbakanlığın Somali ye yardım konusunda yayınladığı genelgenin bu yardıma vesile olduğunu söyledi. Kurum olarak bu tür olaylara karşı duyarlı olduklarını dile getiren Kutlu, daha önce de kurum çalışanları ve iştiraklerle çeşitli sosyal yardım etkinliklerinde yardımda bulunduklarını hatırlattı. Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah Kutlu, kampanyaya verdikleri desteklerden dolayı kurum ve şirket çalışanlarına da teşekkür etti. Kutlu, Tarım Kredi Kooperatiflerinin, damla sulama ve seracılık alanında faaliyet gösteren şirketleri ile bünyesinde bulundurduğu ziraat mühendisleri aracılığıyla söz konusu bölgede bazı projeler uygulayabileceğini de ifade etti. NEGMAR, Oruç G ile gücünü artırdı GÜBRETAŞ ın iştiraki olan ve uluslararası lojistikte hızla büyüyen Negmar Denizcilik AŞ, bünyesine Oruç G gemisini katarak lojistik gücünü biraz daha artırdı. 1997 yılında Japonya da suya indirilen gemi, dökme yükler ve parçalı yük taşıması için dizayn edilmiş. Oruç G gemisi Japonya nın büyük armatör firmalarından Laksana Maritime şirketinden 18 Ağustos tarihinde Dominik Cumhuriyeti nde teslim alındı. Hem Akdeniz hem de okyanus şartlarında işletmeye müsait olan gemi 105 metre boyunda ve 6830 ton yükleme kapasitesine sahip. İstanbulLines ın Genel Müdürü Süleyman Pektaş Negmar Denizcilik A.Ş. nin iştiraki olan ve Ro-Ro taşımacılığı alanında hizmet veren İstanbulLines in yeni Genel Müdürü Süleyman Pektaş oldu. İstanbulLines bundan sonraki büyümesini Pektaş ın yönetiminde sürdürecek. Süleyman Pektaş, İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünde lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamladı. Daha sonra Amerika da eğitimine devam eden Pektaş, son olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi nin önemli iştiraklerinden Ulaşım A.Ş. de genel müdürlük ve yönetim kurulu üyeliği ve İDO da danışmanlık görevlerini yürütmüştü. Negmar sürekli olarak filosunu ve personel kadrosunu genişleterek çok kısa zamanda önemli bir uluslararası lojistik şirketi haline gelmeyi hedefliyor. Etis Lojistik filosunu güçlendirdi Etis Lojistik filosuna 40 adet MAN TGS WW 19.400 çekici araç ilave etti. Araçlar, MAN Ankara Akyurt tesislerinde gerçekleşen teslimat töreni ile Etis Lojistik Genel Müdürü Ahmet Koç a teslim edildi. Etis Lojistik tarafından gerçekleştirilen dev yatırım ile ilgili düzenlenen teslimat törenine, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Teke, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah Kutlu, Türkiye Finans Katılım Bankası Genel Müdürü Veysel Derya Gürerk, Negmar Denizcilik Yatırım A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Koç ve Etis Lojistik A.Ş. Genel Müdürü Ahmet Koç katıldı. Bursa Milletvekili ve Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Eski Genel Müdürü Bedrettin Yıldırım da törenin katılımcıları arasındaydı. Törende yapılan konuşmaların ardından 40 adet çekici Etis Lojistik e teslim edildi. 26 GÜBRETAŞ LA VERİM