B İ T K İ B İ Y O L O J İ S İ *BİTKİSEL DOKULAR www.sanalbiyoloji.com
Bitkiler damarsız tohumsuz, damarlı tohumsuz ve tohumlu bitkiler olmak üzere üç grupta incelenir. Damarsız tohumsuz bitkilerde kök, gövde ve yaprak gelişimi yoktur. Damarlı tohumsuz ve tohumlu bitkilerde kök, gövde ve yaprak gelişimi görülür. Bitkilerin toprak üstü organ istemleri(sürgün sistem) ve toprak altı organ sistemleri(kök sistemi) bulunur.
BİTKİSEL DOKULAR 1.MERİSTEM DOKU 2.TEMEL DOKU 3.İLETİM DOKU 4.ÖRTÜ DOKU Primer Meristem Parankima Ksilem Epidermis Sekonder Meristem. Kolenkima Floem Peridermis Sklerankima MERİSTEM DOKU (BÖLÜNÜR=SÜRGEN) DOKU Büyüme noktalarında bulunur. Yaşam boyu bölünürler. Farklılaşarak diğer dokuları oluşturur. Meristem hücre özellikleri; *Bol sitoplazmalı, *Canlı *Büyük çekirdekli *İnce çeperli *Kofulsuz *Hücreler arası boşluk yok *Metabolizma yüksek
Apikal Meristem Primer Meristem Apikal Meristem
2.Temel Doku A)Parankima Bitkinin tüm organlarında bulunur. Bitkinin temel yapısını oluşturur. Parankima hücrelerinin özellikleri; Canlı Bol sitoplazmalı İnce zarlı Büyük çekirdekli Kofulları küçük Hücreler arası boşluk fazla Kloroplast bazılarında bulunur. Parankima hücreleri sonradan bölünme özelliği kazanarak ikincil meristemi oluşturur.
Parankima Çeşitleri Özümleme Parankiması *Yapraklarda ve genç gövdede bulunur *Kloroplast içerir. İletim Parankiması *İletim dokunun etrafında bulunur. **İletim demeti ile dokular arasında iletimi sağlar. Havalandırma Parankiması *Hücreler arası boşlukta gaz depolar *Bataklık ve su bitkilerinde bulunur. Depo Parankiması *Nişasta, protein, su depolar.
B)DESTEK DOKU Kollenkima *Hücreler canlıdır. *Çeperde selüloz ve pektin birikir. *Esnektir. *Gerilebilir ve kıvrılabilir. *Sitoplazma ve çekirdek bulunur. Yaprak sapı, meyve sapı,genç gövde ve dallarda bulunur. Sklerankima *Hücreler cansızdır. *Çeperde selüloz ve lignin birikir *Serttir. *Sitoplazma ve çekirdek yoktur. Tohum kabuğu,ayva, gövde ve dallarda bulunur Keten kenevir lifleri
İLETİM DOKU Damarsız tohumsuz bitkilerde bulunmaz. Köklerden alınan su ve mineralleri yapraklara, yapraklarda oluşan besinleri diğer organlara taşır. Ksilem (Odun Borusu) Hücreler cansız Çekirdek yok Sitoplazma yok Çeperlere lignin birikmiştir. Ara çeperler tamamen erimiştir. İletim tek yönlüdür ve hızlıdır. Su ve mineral taşır Floem (Soymuk Borusu) Hücreler canlıdır Çekirdek yok Siotplazma var Çeperler kalınlaşmaz Arkadaş hücreleri ve kalburlu boru hücrelerinden oluşur. Ara çeperler tamamen erimemiştir. İletim iki yönlüdür ve yavaştır. Besin taşır Bir tek kalburlu boruda aynı anda iki yönlü iletim olmaz. Floemde genellikle sakkaroz taşınır. Ksilemde trake ve trakeitler bulunur.
ÖRTÜ DOKU Bitki organlarının üzerini örter Epidermis Hücreler canlıdır Tek sıra halinde dizilir. Kloroplast içermez. Gaz alışverişini yapan stomalar bulunur. Hücreler arasında boşluk bulunmaz. Işığa ve suya geçirgendir. Bitkiyi mekanik etkilere ve su kaybına karşı korur. STOMA TÜY HİDATOD
Peridermis Canlı ve cansız hücrelerden oluşur. Mantar kambiyumu canlı, mantar doku cansızdır. Su ve ışığa geçirgen değildir. Çeperlere süberin birikir. Gaz alışverişi lentisellerle sağlanır. Hücreler arasında boşluk olabilir. Bitkiyi sıcaktan, su kaybından, mekanik etkilerden korur. Yaşlanmış gövde, kök, dallarda ve meyvelerde görülür Peridermis epidermis dokunun yerini almıştır.
SALGI ELEMANLARI VE SALGI MADDELERİ Salgı hücreleri; -Büyük çekirdekli -Canlı -Bol sitoplazmalı -Golgi sayısı fazladır. REÇİNE Salgı Elemanları; -Salgı yapan hücreler -Salgı tüyleri -Salgı kanalları -Salgı cepleri Salgı Maddeleri; -Nektar -Reçine -Tanen -Yakıcı salgılar -Lateks -Hormonlar -Alkoloidler salgı tüyleri