EK 2: VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASI HATALI İŞLEM DÜZELTME KILAVUZU 1. GİRİŞ Hatalı işlem düzeltmeleri 20 Aralık 2013 tarihinden itibaren üyeler tarafından yapılabilecektir. Hatalı işlem düzeltmelerinin işleyişine ilişkin esaslar aşağıda anlatılmıştır. 2. TANIMLAR 2.1 Hatalı Hesap: Orijinal emrin girilmiş olduğu hesaptır. 2.2 Yeni Hesap: Pozisyonların ve emrin taşınacağı hesaptır. 2.3 Hatalı İşlem Düzeltmesi: Aracı kurumların hatalı hesap girdiğinde, girilen hesabı düzeltebilmeleri için devreye alınan uygulamadır. 3. ANA KURALLAR Eğer, hatalı hesap ve/veya yeni hesap riskli durumdaysa, hatalı işlem düzeltmesi Eğer hatalı hesap ve/veya yeni hesap durdurulmuşsa hatalı işlem düzeltmesi Hatalı işlem düzeltmesi girildiğinde, hatalı hesabın pozisyonlarını yeni hesaba taşıyacak E tipi işlemler oluşturulur. Bu işlemlerden hatalı işlem düzeltme ücreti alınırken, hatalı hesabın konu olduğu geçmiş işlemlerden da borsa payı alınır. Hatalı işlem düzeltmesi dolayısıyla oluşan işlemler uzlaşma fiyatı hesaplamalarına katılmaz ancak işlem hacmi bilgilerine dahil edilir. 1
Hatalı işlem düzeltmeleri sadece Yönetici Temsilci yetkisindeki kullanıcılar tarafından işlem terminalleri üzerinden yapılabilir. Hatalı işlem düzeltmeleri günsonunda uzlaşma fiyatlarının ilan edildiği ana kadar yapılabilir. Önceki işlem günlerinde işleme konu olan emirlere ilişkin hatalı işlem düzeltmesi Hatalı işlem düzeltmesi, gerçekleşmiş ve kısmi gerçekleşmiş emirler üzerinden yapılabilir. Kısmi gerçekleşmiş emrin kalan miktarının önceliği hatalı işlem düzeltmesi sonrası değişmez. Kısmı gerçekleşmiş olan emrin de statüsü iptal olarak değiştirilir. İptal nedeni olarak Hatalı İşlem Düzeltmesi yazılır. Hatalı işlem düzeltmesi sonucu oluşan işlemlere göre tekrar teminat miktarı hesaplanır. Teminat hesaplamaları yapılırken, normal bir işlemde uygulanan esaslardan farklı bir uygulama yapılmaz. Özel emir sonucu oluşan işlemler, hatalı işlem düzeltmesine konu olamaz. Hatalı işlem düzeltmeleri, öğle arasında da yapılabilir. Hatalı işlemin girileceği sözleşme, sözleşmenin işlem gördüğü pazar, piyasa, sözleşmeye ilişkin dayanak varlık durdurulmuşsa hatalı işlem düzeltmesi Kısmi gerçekleşmiş ve iptal olmuş bir emir üzerinde hatalı işlem düzeltmesi yapılırsa, yeni hesaba ilişkin oluşturulan emrin statüsü de iptal olur. Yeni hesap olarak, ilgili Yönetici Temsilci ye atanmış hesaplardan biri seçilebilir. Gerçekleşen işlemler, iptal edilen emirler ve yeni emir bilgileri API ye otomatik olarak gönderilecektir. 2
Hatalı işlem düzeltmesi, KON tipi emirler için Bir emir, birden fazla kez hatalı işlem düzeltmesine konu olabilir ancak her zaman en son emir düzeltilebilir. 4. UYGULAMA Hatalı işlem düzeltmeleri, emir üzerinden, emir girilen hesap değiştirilerek yapılır. İşlem bazında düzeltme seçeneği yoktur. Bir emre ilişkin tüm işlemler, düzeltmeye konu olur. Düzeltilmek istenen emrin üzerine gelinip sağ tıklanır ve Hatalı Hesap Düzeltme seçeneği seçilir. Hatalı Hesap Düzeltme seçeneği seçildikten sonra çıkan ekranda yeni işlem hesabı ve pozisyon kapatma seçenekleri işaretlenir. (Pozisyon kapatma seçeneği sadece global hesaplar için seçilebilir.) Ardından tamam seçilerek işlem tamamlanır. Ekranda, hatalı hesap düzeltmesi nedeniyle kaç işlem düzeltildiği görülür. Hatalı hesap düzeltmesi yapıldıktan sonra hatalı girilmiş hesaptaki tüm işlemler otomatik oluşturulan geçiş işlem(ler)iyle yeni işlem hesabına aktarılır Örnek ABC kurumu 10 nolu işlem hesabından, F_XU0301213S0 sözleşmesine 10 adetlik 98,750 fiyatlı bir LMT;KPY;SNS tipi emir girmiş olsun. Bu emrin 5 adedinin 98,500 fiyat seviyesinden, 3 adedinin 98,750 fiyat seviyesinden gerçekleştiğini ve kalan 2 adedin açık olarak beklemekte olduğunu varsayalım. (Aşağıdaki ekranda görünen 2. Emir) 3
Emrin 10 nolu hesaptan 1 nolu hesaba aktarmak için emrin üzerine gelinip sağ tıklanıp Hatalı Hesap Düzeltmesi seçilir: Ardından yeni işlem hesabına tıklanarak 1 nolu hesap seçilir. (Yeni işlem hesabı olarak, sadece kullanıcıya atanmış hesaplar seçilebilir: Tamama tıklandıktan sonra yapılan emir düzeltmesi sonucu kaç işlem oluştuğu ekranda görülür: 4
Emrin konu olduğu işlem kadar işlem düzeltmesi yapılmış olur. Düzeltme sonrası emirler ve işlemler ekranlarının görüntüsü aşağıdaki gibidir: Yukarıda da görüldüğü üzere 2. sıradaki emir iptal edilmiştir. İptal nedeni olarak Hatalı İşlem Düzeltmesi yazmaktadır. Eski emrin bir kopyası, sadece hesap farklı olmak üzere yaratılmıştır. (Emirler ekranı 3. Satır) Yeni yaratılan emir de, eski emirle uyumlu şekilde Açık statüde yaratılmıştır. 10 nolu hesaptaki pozisyonların 1 nolu hesaba taşınabilmesi için geçiş işlemlerinin oluşturulması amacı ile otomatik KON tipi emirler oluşturulmuştur. (Emirler ekranı 4. ve 5. Satır) Geçiş işlemleri de işlemler ekranından takip edilebilir. Geçiş işlemlerinin tipi de E olarak gösterilmektedir. 5