1. AMAÇ: Özel Kdz. Ereğli Echomar Hastanesi inde hekim tarafından doğumhaneye yönlendirilen kadın-doğum hastalarının doğumhaneye kabulünü, değerlendirilmesini, girişimsel işlemlerini (doğum, ölü doğum, kürtaj gibi), takibini ve taburculuğunu doğru ve zamanında sağlamak adına ortak bir yöntem belirmektir. 2. KAPSAM: Prosedür doğumhane işleyiş sürecine ilişkin faaliyetleri kapsar. 3. KISALTMALAR: - 4. TANIMLAR: 4.1. Doğumhane Ünitesi: Kadın hastalıklarına bağlı invaziv (küretaj gibi) ve ya invaziv olmayan işlemleri (NST çekilmesi gibi) olan hastaların, doğum eylemi başlamış gebelerin izlem ve müdahalelerinin gerçekleştirildiği ünitedir. Ancak, planlı ya da doğum esnasında acil karar verilen sezeryan işlemleri yalnızca genel ameliyathanede gerçekleştirilir. Acil durumlar için bir adet monitör ünitede bulundurulur. 4.2. Normal Spontan Doğum (NSD): 20. gebelik haftasını doldurmuş olan fetüsün, uterusun ardı ardına gelen istemsiz kasılmaları ile rahim dışına zarlar ve plasentası ile birlikte atılması olayıdır. 4.3. Miadında Doğum: Gebeliğin 37 41. Haftaları arasında sonlanmasıdır. 4.4. Travay: Düzenli rahim kasılmalarının ortaya çıkması ile başlayan sürece (anne adayı bunları sancı olarak algılar) Eylem ya da Travay adı verilir. Gebe kadınların büyük bir kısmı ise beklenen doğum tarihinden yaklaşık 1 hafta kadar önce doğum eylemine (travay) girer. 4.5. Erken Doğum (Preterm Doğum): Doğumun 37. gebelik haftasının tamamlanmasından önce gerçekleşmesidir. 4.6. Erken Doğum Tehdidi (EDT): 37. gebelik haftasından önce doğum sancılarının başlaması ile erken doğum riskinin oluşmasıdır. 4.7. ÇKS: Çocuk kalp sesleri. 4.8. NST (Non-Stress Test): Fetüsün kalp atışlarının seyrini ve bebek hareketleriyle olan ilişkisini temel alarak fetal distres taramasında kullanılan bir testtir. 4.9. Epizyotomi: Doğum esnasında annenin vajina ve perine bölgesinde meydana gelecek kontrolsüz yırtılmaları önlemek, doğum sonrası mesane ve bağırsaklardaki sarkmalara engel olmak ve bebeğin başını rahatlatmak için yapılan kesidir.
4.10. Abortus İmminens: Düşük tehdidi. Gebeliğin ilk yarısında vajinal kanama varlığında düşük tehdidinden söz edilir. Kahverengi bir akıntıdan parlak kırmızıya kadar değişik şekillerde olabilir. Beraberinde kramp tarzında ağrı olabilir. 4.11. Missed Abortus: Embriyonun canlılığını kaybetmesine rağmen olayın bir kanama ve düşük ile sonuçlanmaması durumunda missed abortusdan söz edilir. Gebelik ürününün uzun süre atılmadan kalması durumunda anne adayının hayatını tehdit edebilecek komplikasyonlar gelişebileceğinden son derece önemli bir durumdur. 4.12. Deşirur: Yırtık. 5. SORUMLULAR: Echomar Hastanesi kadın doğum hekimleri, ebeler, bebek odası hemşiresi, kadın doğum servisi hemşireleri, yenidoğan yoğun bakım hemşireleri, porterların sorumluluğundadır. 6. FAALİYET AKIŞI: 6.1. DOĞUMHANEYE HASTA KABULÜ: 6.1.1. Doğumhaneye hasta /gebe kabulü acil servisten, kadın-doğum polikliniğinden ya da kadın-doğum servisinden yapılır. 6.1.2. Yatışı yapılan hastalar Hasta Kimliğinin Doğrulanması Prosedürü ne uygun kimlik bilekliği takılır ve her işlem öncesi kimlik bilekliğinden hasta bilgileri doğrulanır. 6.1.3. Kadın-Doğum Polikliniğinden Hasta/Gebe Kabulü ve Değerlendirilmesi: 6.1.3.1. Kadın-doğum polikliniğine gelen hasta / gebe muayenesinden sonra doğumhanede invaziv işlem veya doğum yapacak ise doktoru/kadın-doğum polikliniği hemşireleri tarafından telefonla doğumhanedeki ebeye bilgi verilir. Yapılacak olan işlemde kullanılacak malzemelerin hazırlığı ve yatış kararı için bu ön bilgi gerekir. 6.1.3.2. Kadın-doğum polikliniğinden hasta/gebenin yatış kararı verildikten sonra hasta yakınları hekim tarafından bilgilendirilir. 6.1.3.3. Hastaya uygulanacak girişim / doğum hakkında doğum öncesi, hasta / hasta yakınlarına bilgi verilir. Girişime Özgü Onam Formu hekim tarafından alınır. 6.1.3.4. Hastanın ilk değerlendirilmesi yapılır. 6.1.4. Yatan Hasta Servisinden Hasta / Gebe Kabulü ve Değerlendirilmesi:
6.1.4.1. Yatan hasta servisinde bulunan hasta/gebe, servis hemşireleri tarafından telefonla doğumhanedeki ebeye bilgi vererek hasta / gebenin durumu ya da yapılacak invaziv işlemin önbilgisini verilir. Yapılacak olan işlemde kullanılacak malzemelerin hazırlığı için bu ön bilgi gerekir. 6.1.4.2. Hastaya uygulanacak girişim / doğum hakkında doğum öncesi, hasta / hasta yakınlarına bilgi verilir. Girişime Özgü Onam Formu hekim tarafından alınır. 6.1.5. Acil Servisten Hasta / Gebe Kabulü ve Değerlendirilmesi: 6.1.5.1. Acil servise gelen hasta / gebe gündüz kadın-doğum polikliniğine yönlendirilir. Erken doğum tehdidi gibi aktif travayda gelen gebe acil servisten hemen doğumhane ünitesine alınır. Gece acil servise gelen hasta/gebe direkt doğumhane ünitesine yönlendirilir. 6.1.5.2. Hastaya uygulanacak girişim / doğum hakkında doğum öncesi, hasta / hasta yakınlarına bilgi verilir. Şayet mümkün ise Girişime Özgü Onam Formu hekim tarafından alınır. 6.1.5.3. Yatışı karar verilen hastanın yakınları hastanın yatış işlemlerini gerçekleştirmek üzere yatış işlemleri bölümüne yönlendirlir. 6.2. DOĞUMHANEDE HASTA BAKIM VE İZLEMİ: 6.2.1. Normal Spontan Doğum İçin Gelen Gebe Bakım ve İzlemi: 6.2.1.1. Doğumhane ünitesine yatırılan gebe, kadın-doğum hekimi / ebe tarafından değerlendirilir. Şayet ebe hekimden önce ilk değerlendirmeyi yaptı ise hekimi arayarak bilgilendirir. 6.2.1.2. Doktorun değerlendirmesi sonrası Doğumhaneye Hasta Kabulü maddesine uygun olarak üniteye kabul edilen hastanın doğuma başlamadan önce doğum için gerekli hazırlıkları yapılır. 6.2.1.3. Epidural anestezi ile normal doğum planlı/sonradan planlanmış ise anestezi hekimi bilgilendirilir. 6.2.1.4. Doğumhaneye kabul edilen her hastaya psikolojik durumu değerlendirilerek psikolojik destek verilir. 6.2.1.5. Gebenin Ebe Gözlem Takip Formu-Partograf na yaşam bulguları ebe/hemşire tarafından kayıt edilir. Leopold manevralarına göre doğum evresi değerlendirilir. Poche açılmış ise açılma saati özellikle belirtilir. 6.2.1.6. Doğum eylemi başlamış olan gebenin durumuna ve doğumun evresine göre belirlenen aralıklarla kontraksiyon, dilatasyon, efasman, ÇKS, prezantasyon takipleri yapılarak Ebe Gözlem Takip Formu-
Partograf arka sayfasına ebe/hemşire tarafından kayıt edilir. Ayrıca ebe/hemşirenin gözlemleri de not edilir. Kadın doğum hekimine bulgu ve gözlemler konusunda bilgi verilir. 6.2.1.7. Gebeye NST uygulaması yapılır. NST uygulaması öncesi mesane kontrolü yapılarak dolu ise boşaltılır. Tuvalete gitmesinde bir sakınca yok ise tuvalete gitmesine yardım edilir. Gebe tuvalete gidemiyor ise mesanesi boşaltılır. Hekim istemine göre hastaya lavman uygulanır. 6.2.1.8. Doğum için yatışı yapılan gebelerde hekim kararına ve doğum sürecinin gidişatına göre NST çekimi doğum eylemi sonlanıncaya kadar sürekli yapılabilir. Şayet ÇKS için yalnızca el doppleri kullanılacak ise, kontraksiyon aralarında dinlenir. 6.2.1.9. Gebenin damar yolu açılır. 6.2.1.10. Kan tahlili istenmiş ise alınan örnekler laboratuara gönderilir. Sonuçlar çıktıktan sonra gebenin dosyasına çıktı alınarak konur. 6.2.1.11. Gebenin hazırlığı bittiğinde doğum odası malzemeleri (vakum, oksijen, aspiratör, el doppleri, gibi) ve ilaçları kontrol edilir. 6.2.1.12. Çocuk doktoru ve bebek odası hemşirelerine haber verilir. Hazırlık yapmaları için doğum hakkında bilgilendirilir. 6.2.1.13. Ebe gebenin servikal açılımına göre doğum sürecinin başladığına karar verdiğinde gebenin jınekolojik doğum masasına geçmesini sağlar. 6.2.1.14. Ebe ve kadın doğum hekimi steril kurallara uygun şekilde hazırlanırlar. 6.2.1.15. Doğum sırasında kullanılacak malzemeler (doğum seti, müdahale seti, kullanılacak ilaçlar v.b) steril tekniğe uygun olarak hazırlanır. 6.2.1.16. Perine temizliği yapılır. Gebenin üzeri steril örtü ile örtülerek mahremiyetinin korunması sağlanır. 6.2.1.17. Başlayan doğum kadın-doğum hekimi, ebe ve porter eşliğinde gerçekleştirilir. 6.2.1.18. Kadın doğum hekimi steril pedlerin yardımıyla perine bölgesini korur. Deşirür oluşmaması için gerektiğinde epizyo açılır. 6.2.1.19. Doğum gerçekleştiğinde bebek hemşiresi ve çocuk doktoru tarafından bebek alınır ve gereken işlemler yapılır. Hasta Kimliğinin Doğrulanması Prosedürü ne göre anneye ve bebeğe uygun kol kimlik bantları takılır. 6.2.1.20. Plasenta spontan ayrılması için beklenir. Epizyotomi açıldı ise usulüne göre doktor tarafından sutüre edilir.
6.2.1.21. Uterus fundusunun sertliği ve yüksekliği, uterus involüsyonu için çok önemli bir göstergedir. Doğumdan hemen sonra fundus sert ve genellikle umblikus seviyesinde veya hemen üzerindedir. Uterus sert/kontrakte değil ise fundus masajı yapılır. Anneye fundus masajının nasıl yapılacağı hakkında eğitim verilir. 6.2.1.22. Annenin doğumhane ünitesinden ayrılmasından önce ebe tarafından uterus, kanama kontrolü yapılır. Doğum sonrası bakım (uterus involsiyonu, doğum sonu kanama, epizyo bakımı gibi) hakkında anneye eğitim verilir. 6.2.1.23. İşlemler tamamlandıktan sonra hasta 1 saat doğumhanede kanama ve hematom yönünden takip edilir. 6.2.1.24. Doğumhane Kayıt Defteri ne doğum saati, tarihi, bebeğin ölçüleri ve cinsiyeti, doğumu gerçekleştiren kadın doğum hekimi kayıt edilir. 6.2.1.25. Gebenin doğum öncesi izlemi esnasında (ÇKS düşmesi gibi) ya da doğum sonrası izlemi esnasında (anormal kanama gibi) komplikasyon geliştiğinde hekimine hemen haber verilir. Doğum öncesi izlemi esnasında acil sezeryan endikasyonları gelişir ise 6.2.3. maddesine uygun hareket edilir. 6.2.1.26. Bir saat gözlem sonrası annede komplikasyon gelişmemiş ise Hasta Transfer Prosedürü ne göre yatan hasta servisine transfer edilir. 6.2.1.27. Yapılan bütün işlemler ilgili formlara kayıt edilir. 6.2.1.28. Kullanılan sarf malzemeler ve ilaçlar bir sonraki işlemde kullanılmak üzere tamamlanır. Kullanılan kirli aletler sterilizasyona gönderilir. 6.2.1.29. Doğumhanenin temizliği yapılır. 6.2.2. Erken Doğum Tehdidi Olan Gebe Bakım ve İzlemi: 6.2.2.1. Erken doğum takibi için hekim tarafından doğumhaneye yatışı yapılan hastanın NST takibi yapılır. 6.2.2.2. Erken doğum hastaları erken membran rüptürü açısından takip edilir. Doktor direktifine göre hasta yatan hasta servisine alınır, tedavisine başlanılır. 6.2.3. Sezeryana Gidecek Olan Gebe Bakım ve İzlemi: 6.2.3.1. Gebenin normal doğum öncesi izlemi esnasında acil sezeryan gerektiren bir durum ortaya çıkarsa, hekimin kararı doğrultusunda acil sezeryan için hazırlık yapılır.
6.2.3.2. Doğumhane ebesi tarafından ameliyathaneye haber verilir ve ameliyathanenin de hazırlanması sağlanır. Bebek odasına haber verilir. 6.2.3.3. Yatışı yapılan sezeryan vakalarının hazırlanması doğumhane servisinde yapılır. 6.2.3.4. Sezeryana Gidecek Olan Hastanın Hazırlanması: 6.2.3.4.1. Gebenin yatan hasta servisine yatışı yapıldığında ya da acil sezeryan endikasyon durumu ortaya çıktığında anestezi doktoru şayet gebeyi görmemiş ise, aranarak hastayı görmesi sağlanır. Anestezi Bilgilendirme Onam Formu anestezi hekimi tarafından, gebenin bilgilendirilmesinden sonra imzalatılır. 6.2.3.4.2. Kan tahlili istenmiş ise alınan örnekler laboratuara gönderilir. Sonuçlar çıktıktan sonra gebenin dosyasına çıktı alınarak konur. 6.2.3.4.3. Gebe prosedür ve talimatlara uygun şekilde hazırlanır, ameliyathaneye ebe/hemşire ve porter eşliğinde teslim edilir. 6.2.3.4.4. Doğum gerçekleştiğinde bebek hemşiresi ve çocuk doktoru tarafından bebek alınır ve gereken işlemler yapılır. Hasta Kimliğinin Doğrulanması Prosedürü ne göre anneye ve bebeğe uygun kol kimlik bantları takılır. 6.2.4. Müdahale İçin Gelen Hasta Bakım ve İzlemi: 6.2.4.1. Kadın doğum hekiminin değerlendirmesi sonrası 6.1. Doğumhaneye Hasta Kabulü maddesine uygun olarak üniteye kabul edilen hastanın girişime başlamadan müdahale için gerekli hazırlıkları yapılır. Yapılan tüm işlemler müdahale defterine kayıt edilir. 6.2.4.2. Patoloji incelemesi gerekli ise, müdahale esnasında hekim tarafından numune alınarak Patoloji İstek Formu doldurulur. 6.2.4.3. Gözlem/müdahale sonrası hastalar hekim istemine göre doğumhane ünitesinde takip amacıyla bir süre gözlenir. Daha sonra şayet hasta taburcu olacak ise taburculuk işlemleri başlatılır. 6.2.4.4. Doğumhanenin temizliği yapılır. 6.2.5. Missed Abort : Müdehale işlemleri kapsamında tıbbi tahliye yapılır. Meteryal patoloji ve / veya genetik incelemeye gönderilir. 6.2.5.1. Fetüs 12 haftadan büyük 20 haftadan küçük ve 500 gramın altında ise Kardiyak Aktivite negatif veya Fetal Anomoli nedeniyle tıbbı tahliye yapılacaksa bunada İntrauterin Ölü Fetüs denir.
Meteryal patoloji ve genetik incelemeye gönderilebilir. Patolojiye gönderilecek Fetüs patoloji kabına konulur. Kadın doğum doktoru Patoloji İstek Formu nu doldurur ve imzalar. Eğer doktoru gönderilmesini istemiyor ve ailede Fetüsü almak istiyor ise Fetüs hasta alt bezine sarılarak poşete konur. Aileden fetüsün istendiğine dair yazılı bir dilekçe istenir, fetüs aileye teslim edilir. 6.2.5.2. Fetüs 20 haftadan büyük ve 500 gram ve üzerinde ise NSD olarak takip edilir, doğum gerçekleştiğinde fetüs bebek hemşiresi tarafından alınır. Exsitus olarak kabul edildiğinde gerekli işlemler yapılır. 6.2.6. Sözel order verilmesi durumunda Sözel-Telefonla Order Talimatı na göre hareket edilir. 6.2.7. Temel yaşam fonksiyonları (dolaşım, solunum) risk altında olan veya durmuş bulunan bireylere gerekli müdahalelerin yapılabilmesi için Mavi Kod Porsedürü ne uygun hareket edilir. 6.2.8. Doğumhanede bulunan ilaçların İlaç Yönetimi Prosedürü ne göre takibi yapılır. 6.2.9. Hekim hastanın yatan hasta servisine transferini uygun görmüş ise ebe/hemşire ve porter eşliğinde hasta servise transfer edilir. 6.2.10. Doğumhanede yapılan işlemler ya da müdahalelerde tüm çalışanlar Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanımı na uygun hareket eder. 6.2.11. Doğumhane ünitesinde kullanılan hasta başı test cihazlarından doğumhane Sorumlu Ebesi sorumludur.