S12:Tablolar tek değişkenli Marjinal ve iki veya çoklu değişkenli Çapraz tablolar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Benzer belgeler
TABLO ve GRAFİKLER. Dr. Gamze Aktuna 2016

TABLO ve GRAFİKLER. Epidemiyoloji Konferansları Serisi Prof. Dr. Bahar GÜÇİZ DOĞAN, HÜTF Halk Sağlığı AD.

BÖLÜM 4 FREKANS DAĞILIMLARININ GRAFİKLE GÖSTERİLMESİ

Prof.Dr.İhsan HALİFEOĞLU

Sıklık Tabloları, BASİT ve TEK değişkenli Grafikler Ders 3 ve 4 ve 5

Tek Değişkenli ve Çok Değişkenli Tablolar ve Grafikler

VERİLERİN GRAFİKLER YARDIMIYLA SUNUMU Daire Grafikleri Yardımıyla Verilerin Sunumu Sütun(Çubuk) Grafikleri Yardımıyla Sunumu

Kitle: Belirli bir özelliğe sahip bireylerin veya birimlerin tümünün oluşturduğu topluluğa kitle denir.

Tek Değişkenli ve Çok Değişkenli Tablolar ve Grafikler

Tek Değişkenli ve Çok Değişkenli Tablolar ve Grafikler

Tek Değişkenli ve Çok Değişkenli Tablolar ve Grafikler

İSTATİSTİK I KISA ÖZET KOLAYAOF

İSTATİSTİKTE TEMEL KAVRAMLAR

BİL 810 İnşaat Mühendisliğinde Bilgisayar Uygulamaları

BİYOİSTATİSTİK Grafikler Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH

Yazılı Materyaller. Yazılı Materyaller. Yazılı Materyaller. Yazı boyutu Yazı boyutu. Görsel Araç-Gereç ve Materyaller

BİYOİSTATİSTİK Tablo Hazırlama Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH

Harita Nedir? Haritaların Sınıflandırılması. Haritayı Oluşturan Unsurlar

GRAFİK YORUMLAMA. 1 ) Sütun Grafiği : Belirli bir zaman aralığında bazı veri grup-

İstatistik ve Olasılık

FREKANS VERİLERİ. Prof.Dr. Levent ŞENYAY III - 1

Bölüm 2 VERİLERİN DERLENMESİ VE SUNUMU

İstatistik 1 BÖLÜM 2

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık

GRAFİK ÇİZİMİ VE UYGULAMALARI 2

Bölüm 2. Frekans Dağılışları VERİLERİN DERLENMESİ VE SUNUMU. Frekans Tanımı. Verilerin Derlenmesi ve Sunulması

SÜRTÜNMELİ EĞİK DÜZLEMDE HAREKETTE SERBEST CİSİM DİYAGRAMI ÇİZME

= 2 6 Türevsel denkleminin 1) denge değerlerinin bulunuz. 2) Bulmuş olduğunuz dengenin istikrarlı olup olmadığını tespit ediniz.

DENEY 0. Bölüm 1 - Ölçme ve Hata Hesabı

TABLO DÜZENLEME. Biyoistatistik (Ders 5: Tablo Düzenleme) TABLO DÜZENLEME KURALLARI

a) Çıkarma işleminin; eksilen ile çıkanın ters işaretlisinin toplamı anlamına geldiğini kavrar.

Çapraz Tablo ve Diğer Tabloları Oluşturabilmek Bu Tablolara Uygun Çok Yönlü Grafikleri Çizebilmek

Mühendislikte İstatistiksel Yöntemler

ANALİZ SONUÇLARI. 1 Mart 2017 tarihine kadar kullanmayınız.

Ölçme ve sayma işlemleri sonunda ulaşılan veriler grafikte kullanılır. İlk başlarda sadece iki nitelik ölçerek grafik oluşturulabilir ve çocuklar

Ders 8: Verilerin Düzenlenmesi ve Analizi

VERİ KÜMELERİNİ BETİMLEME

GİRİŞ. Bilimsel Araştırma: Bilimsel bilgi elde etme süreci olarak tanımlanabilir.

BÖLÜM 3: AKIŞ DİYAGRAMLARI

TANIMLAYICI İSTATİSTİKLER

BÖLÜM 12 STUDENT T DAĞILIMI

BÖLÜM 5 MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ

İSTATİSTİKSEL PROSES KONTROLÜ

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi

HARİTA BİLGİSİ ETKİNLİK

Yrd. Doç. Dr. Sedat Şen 9/27/2018 2

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı

ÜNİTE. BİYOİSTATİSTİK Prof. Dr. Ömer AKBULUT İÇİNDEKİLER HEDEFLER TABLOLAR VE GRAFİKLER. Giriş Tanımlayıcı İstatistikler Frekans Tabloları Grafikler

3. Ders Çok Boyutlu (Değişkenli) Veri Analizi

Örnek 4.1: Tablo 2 de verilen ham verilerin aritmetik ortalamasını hesaplayınız.

İZDÜŞÜM PRENSİPLERİ 8X M A 0.14 M A C M 0.06 A X 45. M42 X 1.5-6g 0.1 M B M

GRAFİKLER WORD PROGRAMINDA GRAFİK OLUŞTURMA DERS KİTABI. HAZIRLAYAN Mehmet KUZU

KAVRAM HARĠTALARI. Kavram Haritaları. Kavram Haritası Nedir? Kim Tarafından GeliĢtirilmiĢtir? Kavram Haritaları Ne ĠĢe Yarar?

ZAMBAK 3.Sınıf Hayat Bilgisi Konu Başlıkları

UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİNDE VERİLERİN GRAFİKSEL ANALİZİ

BÖLÜM 2 VERİ SETİNİN HAZIRLANMASI VE DÜZENLENMESİ

5. ÜNİTE İZDÜŞÜMÜ VE GÖRÜNÜŞ ÇIKARMA

AKDAY 3.Sınıf Türkçe Konu Başlıkları

BÖLÜM 13 HİPOTEZ TESTİ

Örnek...4 : İlk iki sınavında 75 ve 82 alan bir öğrencinin bu dersin ortalamasını 5 yapabilmek için son sınavdan kaç alması gerekmektedir?

Montaj Resminin Tanımı, Önemi ve Kullanıldığı Yerler

BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ

ÜNİTE. İSTATİSTİĞE GİRİŞ Doç.Dr.Suphi Özçomak İÇİNDEKİLER HEDEFLER GRAFİKLER

İSTATİSTİK DERS NOTLARI

koşullar nelerdir? sağlamaktadır? 2. Harita ile kroki arasındaki fark nedir?

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Coğrafik Objelerin Temsili. Nokta:

Halk Sağlığı-Ders 8 Sağlık Düzeyinin Ölçülmesi ve Epidemiyoloji

Çizelge ve şekiller nasıl hazırlanır?

ĐSTATĐSTĐK. Okan ERYĐĞĐT

İMÜ1109 TEKNİK RESİM. Bingöl Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü 2018

Tez ve Eser Projesi Hazırlama Esaslarında kullanılan kısaltmalar aşağıdaki anlamları ifade eder:

T.C. İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS PROJESİ HAZIRLAMA KILAVUZU

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Veri Toplama, Verilerin Özetlenmesi ve Düzenlenmesi. BBY 606 Araştırma Yöntemleri

Ders 1 Minitab da Grafiksel Analiz-I

[!] Sütun, çizgi ve daire grafikleri gerçek yaşamdan seçilmiş örnek etkinliklerle hatırlatılır.

EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ UZMANLIK EĞİTİMİ TEZ YAZIM KURALLARI

TEMEL İSTATİSTİK BİLGİSİ. İstatistiksel verileri tasnif etme Verilerin grafiklerle ifade edilmesi Vasat ölçüleri Standart puanlar

Zambak 3. Sınıf Hayat Bilgisi

MTS301 PROJE ÖDEVİ YAZIM KILAVUZU

İstatistik Nedir? Ders 1 Minitab da Grafiksel Analiz-I ENM 5210 İSTATİSTİK VE YAZILIMLA UYGULAMALARI. İstatistiğin Konusu Olan Olaylar

Dik koordinat sisteminde yatay eksen x ekseni (apsis ekseni), düşey eksen ise y ekseni (ordinat ekseni) dir.

7. SINIF ÖĞRETİM PROGRAMI

Korelasyon, Korelasyon Türleri ve Regresyon

ve SALGIN İNCELEME Doç.Dr. Bülent A. BEŞİRBELLİOĞLUİ İ Ğ

İSTATİSTİK STATISTICS (2+0) Yrd.Doç.Dr. Nil TOPLAN SAÜ.MÜH. FAK. METALURJİ VE MALZEME MÜH. BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ ÖĞRETİM YILI

ORTALAMA ÖLÇÜLERİ. Ünite 6. Öğr. Gör. Ali Onur CERRAH

Sizlerde bu çalışmayı okurken elinize kağıt kalem cetvel ve gönye alarak adım adım işlemleri yapabilirsiniz.

BİYOİSTATİSTİK TABLO VE FRAFİK YAPIMI

BİLİMSEL MAKALE YAZMA. Doç. Dr. Mine Esin OCAKTAN

Teknik Resim TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEKOKULU. 9. Alıştırma Toleransları. Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ. [ ES (es) = EBÖ AÖ ]

Matlab da 2-boyutlu Grafik Çizimi. Arş. Gör. Mehmet Ali ÜSTÜNER

EŞ POTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ. 1. Zıt yükle yüklenmiş iki iletkenin oluşturduğu eş potansiyel çizgileri araştırıp bulmak.

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Koordinat sistemleri. Kartezyen koordinat sistemi

Verilerin Özetlenmesinde Kullanılan Tablolar ve Grafiksel Yöntemler

KALİTE KONTROL VE STANDARDİZASYON 7 Teknik

Poster Sunumu Nasıl Hazırlanır?

Grafik kağıtları. Daha önce değinildiği gibi, grafik, bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi gösteren bir araçtır.

Genel Bilgi. İz Düşüm Düzlemleri ve Bölgeler. Yrd. Doç. Dr. Garip GENÇ Şekil: İz düşüm düzlemlerine bakış doğrultuları. Page 1.

Transkript:

S1: Dersin amacı, Tablo ve grafik kullanımlarını tanımlayabilmek, hazırlanışı konusunda bilgi sahibi olmaktır. Aranızda hiç tablo grafik kullanmayan var mı? Bu S2: Genellikle sayımla belirlenmiş ve gruplanmış verinin satırlar ve sütunlar haline getirilerek sunumuna Tablo, istatistiksel verilerin şekiller ve koordinatlar ile sunum haline ise Grafik adı verilir. S3: Tablo ve Grafikler başlıca verilerin işlenmesi ve sunumunda kullanılmaktadır. Verilerin işlenmesi dendiğinde aklımıza; veri sınıflaması ve temizliği yapılarak verilerin düzenlenmesi, Verilerin bir araya getirilerek verilerin özetlenmesi ve bazı istatistiki kavramların değerlendirilerek verilerin ileri incelemesi gelmektedir. Verilerin sunulmasında ise özellikle makale, poster ve sunumlarda tablo ve grafiğin tam, açık ve çabuk anlaşılabilir nitelikleri kullanılarak verilerin iletilmesi ön plana çıkmaktadır. S4: Veri sunumunun başlıca özellikleri amacına uygun, nesnel, ve yalın olması ve uygun yöntemle yapılmasıdır. Ve bu nitelikleri tablo, grafik ve haritalar sağlamaktadır. S5: Tablo ve grafikler kâğıtta ve elektronik sistemde olmak üzere iki şekilde oluşturulabilmektedir. Bu iki yöntemin kendine özgü bazı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. S6: Tablo ve grafik çiziminde eksenlerde kullanılacak olan değişkenleri hatırlayalım. Değişkenler başlıca ikiye ayrılmaktadır. Özelliği miktar olarak açıklanabilen Niceliksel ve özellikleri açısından sınıflara ayrılabilen Niteliksel. Niceliksel Değişkenler gözlenebilen değerleri arasında aralıklar bulunan Süreksiz(Kesikli) ve iki ölçüm arasında sonsuz sayıda değer alabilen Sürekli(Kesiksiz) değişkenlerdir. Niteliksel Değişkenler ise belirtilen özellikler arasında artma ve azalmaların dikkate alınmadığı, dikotom ve çoklu gruplu olmak üzere iki alt gruplu Nominal ve hiyerarşik bir sınıflamanın var olduğu Ordinal Değişkenlerdir. S7: ; Genellikle kontrol edilemeyen, istendiği zaman değiştirilemeyen, bağımlı değişkeni ne ölçüde etkiledikleri saptanmaya çalışılan Bağımsız; genellikle bireyin kontrolü dışında birçok faktörün etkisiyle meydana gelebilen, bu faktörlerle kendisi arasındaki ilişkinin derecesi, yönü saptanmaya çalışılan değişkenler Bağımlı değişkenlerdir. Bunlara örnek yaş ve vaka olma durumu olarak verilebilir S8:TABLOLAR S9:Genel olarak tabloların özelliklerine baktığımızda, Tablo numarasının, ne nerede ne zaman sorularına yanıt veren üstte bir başlığının olması gerekmektedir. Ayrıca bağımsız değişkenlerin satırlara, Bağımlı değişkenlerin sütunlara ve başlıkta ise önce bağımsız değişkenin sonra bağımlı değişkenin yazılması genellikle önerilendir. S10: Satır ve sütun toplamlarının tutarlı olması, Amaca uygun yüzdelerin kullanılması, Satır ve sütunların başlıkları, alt başlıklar, kullanılan birimlerin belirtilmesi ve tablonun alındığı kaynağın gösterilmesi bir diğer özelliklerdir. S11: Örnek yaş grubu gibi yapılan değişken alt gruplarının yeterli miktarda olması, Sayılar kesirli ise desimal noktadan sonra aynı sayıda hanenin kullanılması, Satır ve sütunlar arasında yeterli aralık ve içerik düzenlemesinin yapılması, Kısaltmalar ve Tabloya dâhil edilmeyenlerin dipnot ile belirtilmesi de tablolara ait niteliklerdir. S12:Tablolar tek değişkenli Marjinal ve iki veya çoklu değişkenli Çapraz tablolar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. S13:Marjnal tablolar grup toplamı içerisinde olguların tek bir değişkene göre sunulmasını amaçlar. Burada olguların yaş gruplarına göre dağılımı görülmektedir. Tablo numarası ve başlığının olması, tablo

üst satırında grupların değişken isimlerinin belirtilmesi tabloların olmazsa olmaz özelliklerindendir. Marjinal Tablolarda her zaman sütun yüzdesi kullanılır ve toplamlar %100 e eşitlenir. Eğer %100 değerini aşan bir durum varsa bunun sebebi tablonun altında dipnot ile açıklanır. Salgın incelemelerinde sizin hazırlayacağınız tabloların büyük çoğunluğu bu tip tablolardan olacaktır. S14:Çapraz Tablolar bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini göstermeyi amaçlayan nedensel ilişkiyi inceleyen tablolardır. Bu tabloda cinsiyete göre koroner kalp hastalığı sıklığı gösterilmektedir. Bağımsız değişken satıra, bağımlı değişken ise sütuna yazılır. Bu tabloda satır yüzdesi kullanılmıştır, ancak amaca göre çapraz tablolarda satır ya da sütun yüzdeleri kullanılabilir. Salgın incelemesinde vaka olma ve yemek yeme durumuna göre bir tablo yapılmak istenirse hangisi satıra hangisi sütuna yazılır? Yemek yeme durumu bağımsız değişken olduğu için satıra, vaka olma durumu bağımlı değişken olduğundan ötürü sütuna yazılır. S15: Bu Tablolar Hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bu Marjinal tek değişkenli bir tablodur. Başlık kişi, yer zaman özellikleri barındırması gerekirken zaman özelliği bulunmamaktadır. Sağdaki tablo soldakinin aynısı olup aşılama yüzdeleri çoktan aza sıralanmış, desimal sonrası sayıların tüm hepsi iki haneye indirgenmiş ve ilçe isimleri sağa, yüzdeler sola yaslanarak biraz daha yalın bir hale getirilmiştir. Ancak satır ve sütun arasındaki çizgilerin fazlalığı tabloyu kalabalıklaştırmaktadır. S16: Bu Tablo Hakkında neler söyleyebilirsiniz? Başlık kişi yer zaman özelliklerini göstermemektedir. Ayrıca desimal noktadan sonraki basamak sayısı farklıdır. Başlık ve tabloya göre bağımsız değişken çocuğun cinsiyeti bağımlı değişken ise gebe olma durumu gösterilmiştir. Ne gibi bir çalışmada gebe olma durumu çocuğun cinsiyetine bağımlıdır? İlk çocuk cinsiyeti demek istemiş olabilirler mi? Anlamak da zorluk çekiliyor. Anlaşılabilir olma özelliği yok. Tablo çizgileri sadece en üst satırın üst ve altına ve en alta çizilmiş olup tablo çizgilerinin genel kullanımı bu şekildedir. S17: Bu Tablo Hakkında neler söyleyebilirsiniz? Tablo numarası yazılmamıştır. Başlık kişi yer zaman özelliklerini göstermemektedir. Olması tercih edilen gibi satıra bağımsız sütuna bağımlı değişken yazıldığı halde ve başlıkta önce bağımlı değişken raşitizm, sonra bağımsız değişken güneş yazılmıştır. Ayrıca yeterli güneş alımı sınıflandırmasına dipnot ile bir açıklama getirilebilirdi. Tablo renklendirmesi tabloyu yalınlıktan çıkarmıştır. Bu tabloda sadece sayılar verilmiş yüzdeler verilmemiştir. S18: Bu Tablo Hakkında neler söyleyebilirsiniz? Öncelikle çok kalabalık, çizgilerçok fazla, bağışıklamanın altına yazılmış poliklinik sayısı, değişken isimleri alta kaymış RİA/HAP, Bağışıklama hizmetleri ile Aile Planlaması ya da sağlık ocakları aile sağlığı merkezleri ayrı iki tablo halinde verilebilirdi, Bağışıklama hizmetleri % verilmiş ama %100 değerini aşanlarda dipnot yok, Aile planlaması hizmetleri ise sayı olarak verilmiş. S19: Bu Tablo Hakkında neler söyleyebilirsiniz? Başlık özellikleri eksik, parantez içinde yüzdeler verilmiş ancak üst satırda % ve sayı tanımı belirtilmemiş, toplamların yüzdesi yazılmamış verilen yüzdeler satır mı sütün mu belirli değil. Sütuna yazılan olması önerildiği gibi Kürtaj olma yani bağımlı değişken ve satıra yazılan kontraseptif kullanımı bağımsız değişkendir. Ancak başlıkta önce bağımlı sonra bağımsız değişken yazılmıştır. Ayrıca bu tabloda desimal ayrımı nokta olarak gösterilmiştir. Türkiye de desimal belirtimi virgül, yabancı yayınlarda ise nokta olarak gösterilir. S20: GRAFİKLER S21: Grafikler istatistiksel verilerin şekiller ve koordinatlar yardımıyla sunum şeklidir. Grafik numarasının ve ne, nerede, ne zaman sorularına cevap veren tablo düzeninden farklı olarak altta bir başlığının bulunması, kendi kendisini açıklayıcı ve metni okumadan bilgi verici ve hemen her zaman

tabloyu destekleyici nitelikte olması ve eksenlerin verilere uygun şekilde tanımlanması grafiklerin başlıca özelliklerindendir. S22: Genellikle Yatay eksende bağımsız ya da bağımlı değişkenimiz, Dikey eksende frekans, oran, yüzde gibi kavramlar kullanılır. Nedensel İlişki düşünülüyor ise Yatay eksene bağımsız, Dikey eksene ise bağımlı değişken yazılır. Ve yatay eksene göre dikey eksenin değişimi incelenir. S23: Grafiklerde eksenlerin gösterdikleri değişkenler, birimler belirtilmeli, eksenlerdeki birimlerin aralıkları iyi seçilmeli, farklı çizgi, patern, renk gibi veri gösterme araçlarının ne anlama geldiğini açıklayan anahtarlar kullanılmalı ve grafik çok sayıda çizgi veya eğrilerle karmaşık hale dönüştürülmemelidir. S24: Grafik çizimindeki öncelikli amaç, önemli verilerin özetlerini, vurgu noktalarını göstermektir ancak gereksiz ayrıntı verilmemesine dikkat etmek gerekir. Yüzde ve hızlar sayı olarak grafik üzerinde gösterilmemeli ve lüzumu halinde örneğin kısaltmaların açıklanması gibi dipnot kullanılmalıdır. Ve unutulmamalıdır ki bilimsel yayınlarda tablosuz grafik olmaz. S25:Grafik türlerini başlıca uzunluğa ve orantılara dair ve diğer olarak üçe ayırabiliriz. Uzunluğa bağlı türlerde çizgi, çubuk ve histogram grafiklerini, orantılara dayalı türlerde ise daire grafiğini inceleyeceğiz. Öğleden sonraki vaka çalışmasında karşılaşacağınız için kısaca Serpme Diyagramının yorumlanmasından bahsedeceğiz. S26: Genellikle zaman içinde bir değişkenin, olayın değişimini (trendini) gösteren grafiklerdir. Özellikle yaş, ağırlık gibi sürekli değişkenler için uygundur. Dikey eksen - Sürekli değişkenin miktarını sayı/yüzde/hız gibi kavramlarla belirtirken yatay eksende genellikle zaman olan bir değişken mevcuttur. Yorumlama dikey eksen üzerindeki değerlerden yapılır. Bu grafik türünde birden çok değişkenin durumu aynı anda gösterilebilir. S27: Başvuruların günlere göre dağılımını gösteren bir grafik görmekteyiz. Y ekseninde başvuru sayısı, X ekseninde ise zaman değişkenleri verilmiştir. Kırmızı 2013, mor 2014 yılı başvuru sayılarını belirtmektedir. Göründüğü üzere iki farklı yıl aynı grafik üzerinde değerlendirilmiştir. S28: Zamana göre Yağış durumu ve vaka sayılarının değerlendirildiği bir grafik. İkinci bir eksen daha oluşturularak, y eksenlerinde yağış miktarı ve vaka sayısı; x ekseninde zaman olmak üzere üç değişkenin incelendiği bir grafik görmektesiniz. Mavi renk yağışı, kırmızı ise vaka sayısını belirtmektedir. Mayıs ayının, ilk haftası yoğun yağıştan sonra vaka sayısında bir yükseliş görülmektedir. S29: Çubuk Grafik sayıların ya da yüzdelerin bir dikdörtgen çubuk ile gösterildiği grafiklerdir. Genellikle niteliksel veya kesikli değişkenler için kullanılır. Çubuklar doğal bir sıralama ya da artan veya azalan bir şekilde dizilebilir. Yatay veya dikey olarak hazırlanabilir. Y ekseni yani Çubuğun uzunluğu/yüksekliği Sayı, Yüzde gibi kavramları belirtirken X ekseni değişkenin kategorilerini gösterir. S30: Bu grafik türünde Çubukların kalınlıkları aynı olup çubuk kalınlığının bir önemi yoktur. Yorumlama çubukların uzunluğu ile yapılır. Çubuklar tek değişkeni ifade edebildiği gibi çubuğun kendi içerisinde gruplama da yapılabilir. Çizilirken çubuklar arasında boşluk vardır ancak grupların içerisinde boşluk olmaz. S31: Burada çubuk grafiklerin özellikleri görülmekte. Her çubuğun temsil ettiği kutucukla gösterilmiş, çubuklar arasında boşluk mevcut ve hücre olarak nitelendirilen gruplanmış çubukların arasında boşluk yok.

S32: Kadın vakaların yaş dağılımlarının gösterildiği bir grafik görmekteyiz. Y ekseninde yüzde, x ekseninde ise yaş grupları verilmiş. Çubuklarda herhangi bir gruplandırma mevcut değil. Kadın vakalar en çok 21-25 yaş grubunda görülmektedir S33:Bir önceki slayttaki çalışmanın bu sefer erkek vakaların yaş dağılımlarını gösterdiği grafiğine bakmaktayız. Kadın vakalarda olduğu gibi erkek vakalar da en çok 21-25 yaş grubunda görülmektedir. S34: Bir önceki slaytlarda kadın ve erkek olarak ayrı ayrı çizdiğimiz basit sütun grafiği bölmeli çubuk grafik haline dönüştürülerek de yaş grupları dağılımı daha kolay değerlendirilebilir. S35:, Aynı veri gruplandırılmış sütun grafiği haline dönüştürerek vakaların yaş ve cinsiyet dağılımlarını eş zamanlı değerlendirmek daha kolay hale dönüştürülebilir. Yani grafik çizim metodumuz hemen her zaman neyi anlatmak istediğimize bağlıdır. S36: Burada olduğu gibi yüzdeler yatay eksende gösterilecek gibi de çizilebilir. S37: Aynı değişkenler kullanılarak çizilen başka bir sütun grafikle belirli bir yaş grubunun içerisindeki kadın erkek biyolojik cinsiyetinin dağılımını değerlendirebiliriz. S38: Herhangi bir yerin yaş ve cinsiyet gibi nüfus özelliklerini göstermede temel araçlardan biri olan Nüfus Piramidi de aslında bir yatay çubuk grafiğidir. Bu piramitlerdeki yaş gruplarındaki kümelenmelere bakılarak bölge hakkında yorumlarda bulunulur. Genellikle X ekseni üzerinde milyonda olmak üzere nüfus, y ekseni üzerinde yaş grupları belirtilir. Solda mavi ile erkek sağda pembe ile kadın cinsiyet olmak üzere belirtildiği gibi cinsiyet dağılımları da nüfus piramidi üzerinde gösterilir. Nüfus piramitleri değerlendirmelerde bizim sıklıkla kullandığımız grafiklerdendir. S39:Histogramlar sürekli bir değişkenin sıklık dağılımını gösteren grafiklerdir. X ekseni sürekli bir veriyi temsil ettiğinden sütunlar arasında boşluk bulunmaz. Histogramlar aynı zamanda başlıca salgın eğrileridir. Salgın eğrilerinde x ekseni sürekli değişkeni zaman ve y ekseni sıklık dağılımı vaka sayısıdır. X ekseni oluşturulurken, epidemiden önceki ve bir müddet sonraki dönemi içine alacak şekilde zaman başlangıç ve bitiş noktaları belirlenir. Bu bitiş ve başlangıç noktaları arasındaki zaman aralığı ise genellikle hastalığın inkubasyon döneminin yani hastalık oluşması için geçen sürenin 1/3 ü veya 1/4 ü kadar olmak üzere oluşturulur. Y ekseni vaka sayısını temsil etmekte olup bir kare bir vaka yöntemi kullanılarak da çizilebilir. S40:X ekseninde zaman iki günlük aralıklarla verilmiştir.y ekseninde ise her kare bir vakayı temsil etmektedir. Ayrıca bir vaka olarak değerlendirilen kareler farklı renklendirilerek ikametleri hakkında da bilgi verilmiştir. S41: X ekseninde zamanın bir saatlik aralıklarla verildiği bir salgın eğrisi görmekteyiz. Vakalar tam eksen belirteçlerinin arasına yerleştirilmiş ve tam ortalarına da zaman değeri yazılmıştır. S42: Daire Grafikler bir değişkenin ya da grubun bileşen parçalarını göstermede kullanılır. 360 derecelik bir açıda grubun payları hesaplanarak oluşturulur. Gruplar arası karşılaştırma görseli sağlar, yalın ve kolay anlaşılırdır. Genellikle süreksiz değişkenler için kullanılır ve genellikle yüzde değerleri verilir. S43: Vakaların cinsiyet dağılımlarını gösteren bir daire grafik görülmektedir. Daire grafikler genellikle ikiden fazla değişkenin karşılaştırılmasında kullanılmazlar daha fazla değişkenin karşılaştırılmasında başka bir grafik türünün kullanılması daha uygundur. S44: Saçılım Diyagramları iki sürekli değişken arasındaki ilişkinin değer çiftleri kesişim yerine bir nokta konularak işaretlenmesi ile oluşturulur. İki değişkenin arasında doğrusal bir ilişki olup olmadığına dair bize kabaca fikir verebilir.

S45: Görmüş olduğumuz saçılım diyagramı bize iki değişken arasında noktaların örüntü yoğunluğunun fazla olmasından ötürü Güçlü ve noktaların trendinden ötürü pozitif doğrusal bir ilişkinin olabileceğini düşündürmektedir. S46: Burada pozitif ve negatif yönlü doğrusal, doğrusal olmayan ilişki ve ilişkinin olmadığına örnek gösterilmiştir. İki değişken eş zamanlı artıyorsa bu bir pozitif doğrusal ilişki, birinin artışı diğerini ters etkiliyorsa negatif doğrusal ilişkidir düşünülebilir. S47: Bu grafikler hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bir pay grafiği, bölgeler hangi bölgeler belli değil. Grafik başlığı olması gerektiği gibi altta, renklendirme koyudan açığa doğru dizayn edilebilirdi, üstteki grafik üç boyutlu, mümkün olduğunca üç boyut kullanmıyoruz. Bu veriler sütun grafik olarak çizildiğinde daha iyi anlaşılıyor. Genellikle ikiden fazla değer karşılaştırmalarında pay grafik tercih etmiyoruz. S48: Bu grafik hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bu da bir histogram. Zaman değerleri eksende değil ayrı verilmiş 1. Çeyrek diye bir kavram var belli değil. Üç boyut, fazla renk, arkadaki kılavuz çizgileri hepsi grafiği fazlasıyla kalabalıklaştırmış. Ne bir numarası ne de bir başlığı var. S49: Bu grafik hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bu bir sütun grafik, y ekseni yüzdeleri gösterirken sembol olarak % işareti yazılmış ancak kelime olarak yüzde yok, x ekseninin başlığı mevcut değil. Grafik başlığı kişi yer zaman özelliklerini tanımlamıyor ayrıca grafik başlığı altta olması gerekirken grafiğin üstüne yazılmış. Sütunların üzerinde gereksiz yüzde değerleri ve açıklamalar mevcut. Arka plan siyah, kılavuz çizgileri var. S50: HARİTALAR S51: Haritalar, yeryüzünün tümünün ya da bir parçasının belirli oranlarda küçültülüp işaretleştirilerek bir düzlem üzerinde gösterimidir. Epidemiyolojik olarak ise Coğrafi dağılımı göstermek için değerlidirler. Haritalarda şekillerin tanımlanması ve haritaların okunabilir olması püf noktalarındandır. S52: Epidemiyolojik haritalar başlıca nokta, alan ve çizgisel veri olmak üzere üç çeşittir. S53: Nokta haritalar bir olayın meydana geldiği ya da bir hastalığın çıktığı yeri belirtmek amacıyla oluşturulan haritalardır. Risk altındaki nüfusun büyüklüğü göz önüne almaz, belirtmek istenen olgulara nokta gibi işaretler konularak oluşturulur. Esas kümelenme görmek için değerlidirler. S54: Modern epidemiyolojinin babası olarak anılan John Snow un Kolera vakalarının nokta haritası. Snow Londra haritasını eline alıp, her olum için, ölümün gerçekleştiği yere bir siyah nokta koyarak, harita üzerindeki siyah noktaların, Broad caddesindeki tulumbaya yaklaştıkça yoğunlaştığını gözlemlemiştir S55: Nokta haritaya bir diğer örnek görmektesiniz. S56: Alan haritaları herhangi bir durumun coğrafi bir bölgedeki dağılımını göstermek için renklendirilmiş haritalardır. Özellikle prevalans İnsidans mortalite gibi kavramlar bu haritalarda değerlendirilir. Risk altındaki nüfus göz önüne alınarak hız hesapları da yapılır. Genellikle aynı rengin tonları ile dizayn edilirler ve en yüksek hız en koyu bölgeyi temsil eder S57: Türkiye de X hastalığının illere göre dağılımı görülmektedir. Atak hızı sıfır alan iller beyaz ile gösterilirken atak hızı en yüksek il koyu mavi ile gösterilmiştir. S58: Slaytta CDC tarafından yapılan bir alan haritası ile Amerika Birleşik Devletleri eyaletlerindeki obezite yüzdesi görülmektedir. Dağılım 1986 ve 1994 te mavinin tonları ile gösterilirken, 2002 yılındaki

artış ile yeni bir renk tonlamasına geçiş gerekliliği duyularak kırmızının tonları kullanılmaya başlanmıştır. S59: Şekilde görüldüğü gibi amaç uygun renk tonlaması ile yalın ve anlaşılabilir bir alan haritası yaratmaktır. S60: Çizgisel veri haritaları bir hastalık veya salgınının harita üzerinde nereden başlayıp nereye doğru gittiğini gösterebilir. Bu tür haritalara akış haritaları (flow map) de denilmektedir. Salgının başladığı yerden hangi yöne doğru gittiğini çizgiler üzerindeki oklar gösterir. Ayrıca bu tür haritalarda nicel verilerin gösteriminde çizgilerin kalınlığı kullanılırken, farklı hastalık gibi nitel verilerin gösteriminde ise renk değişkeni kullanılmaktadır. S61: Mavi dil virüsü hayvanlarda görülen bir tür hastalıktır. Haritada çizgilerin renkleri BTV virüslerinin çeşidini yani nitel verileri gösterirken, çizgilerin kalınlığı o bölgede ne kadar BTV virüsü bulaşmış insan olduğunu yani nicel verileri göstermektedir. Çizgilerin başındaki oklar virüsün nerden nereye doğru hareket ettiği hakkında bilgi vermektedir. S62: Verilerin grafik tablo ve haritalarla sunumu sizin yaratıcılığınıza ve hayal gücünüzle doğrusal bir ilişki içerisinde. Sadece unutulmamalıdır ki birinci kural yalın ve kolay anlaşılabilir olmasıdır. S63: Bu görselde çizilen alan haritasının üzerine oturtulmuş olan Bölgesel histogramları görmektesiniz. S64: Son olarak Kıpkısacık bir özet geçmemiz gerekirse S65:Tablolarda, amaca göre ne göstermek istediğinizi saptayın, Sadece gerekli veriyi gösterin, Gereksiz satır ve sütun çizgilerinden kaçının, Sayılar, toplamlar, yüzdelerin tutarlılığına dikkat edin, Satıra bağımsız, sütuna bağımlı değişkeni yazın S66:Grafiklerde, amaca göre ne göstermek istediğinizi saptayın, Sadece gerekli veriyi gösterin, Gereksiz şekil, renk, sayı ve çizgi kullanmayın, En basit, yalın fakat anlaşılır grafiği seçin, Gereksiz 3D kullanmayın S67:Unutulmamalıdır ki hemen her zaman başlık tablolarda üst tarafa grafik, harita, şekil, fotoğraf ve şemalarda ise alt tarafa yazılır. S68: Tablo ve grafik çiziminde hangisini ne zaman kullanalım sorusuna göz gezdirirsek, genellikle; tanımlamalarda Kişi ile ilgili veriler için Tablolar veya çubuk grafikler, yer ile ilgili veriler için, Haritalar veya tablolar, zaman ile ilgili veriler için Çizgi grafikler veya salgın eğrileri(histogram), Klinik özellikler için Tablolar ve grafikler, analiz karşılaştırmaları için ise çapraz tablolar kullanılmaktadır. Geri Kalan Hep Ekstra...