Veri Toplama, Verilerin Özetlenmesi ve Düzenlenmesi. BBY 606 Araştırma Yöntemleri

Transkript

1 Veri Toplama, Verilerin Özetlenmesi ve Düzenlenmesi BBY 606 Araştırma Yöntemleri 1

2 SPSS in açılması 2

3 SPSS programı 3

4 Veri giriş ekranı 4

5 Değişken giriş ekranı 5

6 Veri toplama Kayıtlardan yararlanarak Örneğin bebeklerin doğum bilgilerine ihtiyaç duyulan bir araştırma için hastane kayıtlarından yararlanılabilir. Gözlem yolu ile Deneklerin gözlenmesi yoluyla bilgi toplanması Örneğin trafik yoğunluğu ile ilgili bir araştırmada veriler gözlem yoluyla elde edilebilir. Anket yolu ile Deney yolu ile Deneklerin bazı etkenlere karşı tepkilerinin ölçülmesi, davranışlarının denetlenmesi Psikolojik araştırmalarda, tarımsal araştırmalarda, teknolojik araştırmalarda 6

7 Sıklık ve sıklık dağılımı Çeşitli şekillerde toplanan veriler, kullanıcıların yararına sunulmadan önce belli düzenlemelerden geçer. Örneğin, bir nüfus sayımı, sınav sonuçları, ağırlık gibi veriler ilk toplandığında pek bir şey ifade etmeyen sayı yığınlarıdır. Verilerin düzenlenmeden önceki bu biçimine ham veri adı verilir. Bu sayıları düzenlemek, özetlemek ve özelliklerini belirlemek gerekir. Bu amaçla sıklık tabloları oluşturulur. 7

8 Sıklık ve sıklık dağılımı Sıklık (Frequency, Frekans): Her bir grubun denek sayısıdır. Gruplara ait sıklıkların toplamı toplam denek sayısını vermelidir. Göreli sıklık (sıklık yüzdesi): Her bir grubtaki denek sayısının toplam denek sayısına göre yüzdesidir. Grup denek sayısı / Toplam denek sayısı Birikimli sıklık: Grup sıklıklarının üst üste eklenmesi ile oluşan sıklıklardır. Birikimli sıklıklara ve birikimli sıklık yüzdelerine sıklık tablosunda yer verilebilir. Sıklık Tabloları: Verilerin özetlenmesi amacıyla oluşturulur. Sıklık Dağılımı: Verilerin gösterdiği dağılım, oluşturduğu çizgisel biçimdir. 8

9 Grafikler Verilerin geometrik şekiller aracılığıyla özetlenmesi, çizgisel gösterimidir. Grafiklerin en önemli özelliği göze hitap etmesidir. Sıklık tablolarının tamamlayıcısı olarak düşünülebilir. Grafikte tabloda yer almayan hiçbir yeni bilgi söz konusu değildir. İstatistikte kullanılan bazı grafik türleri histogram (dağılış dikdörtgenleri), pasta grafik (daire grafiği, daire dilimleri grafiği) ve çubuk grafiktir. Verilerin oluşturduğu dağılım biçimi, grafiklerden görülebilir. 9

10 Veri seti 200 lise öğrencisinin demografik bilgilerini ve çeşitli derslerden aldıkları puanlar 10

11 Sorular Denek sayısı? Değişken sayısı? Değişkenlerin adları? Her bir değişkenin türünü (kesikli/sürekli, nicel/nitel)? Sizce 200 lise öğrencisinin bilgilerini tutan bu veri seti örneklem midir, evren midir? Neden? 4.sorudaki yanıtınıza göre bu veri setinden yapılacak hesaplamaların parametre mi yoksa istatistik mi olacağını nedeni ile birlikte belirtiniz. Bugünkü derste yukarıda tanımlarını verdiğimiz sıklık tablosu ve grafik oluşturma uygulamaları yapacağız. O halde bugün yapacağımız işlemler betimsel istatistiğe mi, çıkarsamalı istatistiğe mi girer? Nedeni ile birlikte açıklayınız. 11

12 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 12

13 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 13

14 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 14

15 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 15

16 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 16

17 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 17

18 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma SIKLIK TABLOSU 18

19 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma Sıklık tablosunda, Frequency = Sıklık Percent = Yüzde Cumulative Percent = Birikimli yüzde Sıklık tablosunun yorumu: 200 lise öğrencisinin %46 sı (91 kişi) erkek, %55 i (109 kişi) ise kadındır. Örneklemdeki kadın sayısı erkek sayısından daha fazladır. 19

20 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma PASTA GRAFİK 20

21 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma Sıklık tablosu ve grafik üzerinde birtakım değişiklikler yapmak mümkündür. Bunun için tablo üzerine çift tıklanır ve ekranın aşağıdaki gibi değiştiği görülür. 21

22 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma Bu tablo üzerinde sağ tıkladığımızda yapabileceğimiz değişikliklere ilişkin seçenekler görünür. 22

23 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 23

24 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 24

25 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma Grafik üzerinde değişiklik yapmak için de aynı yol izlenir. Grafik üzerinde çift tıkladığımızda Chart Editor diye yeni bir pencere çıkar. Değişiklikleri bu pencere üzerinde yapmamız gerekmektedir. Grafik için yapılması gereken en önemli değişiklik pasta dilimleri üzerinde yüzdelerin görünmesini sağlamaktır. 25

26 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 26

27 Sıklık tablosu ve grafik oluşturma 27

28 Çapraz tablo oluşturma Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeylerine göre okul türlerinin dağılımı 28

29 Çapraz tablo oluşturma 29

30 Çapraz tablo oluşturma 30

31 Çapraz tablo oluşturma 31

32 Çapraz tablo oluşturma Tablonun yorumu: Her sosyal statü düzeyi için en çok tercih edilen okul türü devlet okulu olmakla birlikte, orta ve yüksek sosyal statü düzeylerindeki öğrencilerin özel okulları tercih etme yüzdelerinin düşük sosyal statü düzeyindeki öğrencilere göre daha yüksek oranda olduğu görülmektedir. 32

33 Çapraz tablo oluşturma 33

34 Çapraz tablo oluşturma Grafiğin sıklıklar üzerinden çizildiğine dikkat edin! Bir önceki uygulama da yüzdeler üzerinden çizdirmiştik. Aksi belirtilmedikçe grafikler yüzdeler üzerinden çizilmelidir. 34

35 Veri Toplama, Verilerin Özetlenmesi ve Düzenlenmesi BBY 606 Araştırma Yöntemleri 35