EKONOMİ BAKANLIĞI GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ 2013-2015

EKONOMİ BAKANLIĞI GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ 2013-2015

GİTES Niçin Gerekli? Sorunlar; Emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve artışlar, Dünya girdi kaynaklarının geleceğine yönelik belirsizlikler, Girdi tedarik kaynaklarında ülke/bölge bazlı bağımlılıklar, Küresel ticarette artan korumacı uygulamalar, Ara malı ithalatına bağımlılığın getirdiği riskler, Beklentiler: Girdi tedariğinde sürekliliğin ve güvenliğin sağlanması, Yurtiçinde yaratılan katma değerin artırılması, Yurt içi kaynakların daha verimli ve etkin kullanılması, Cari dengede açığı artıran ara malı ithalatının azaltılması, İhracatta sürdürülebilir rekabet gücü artışı sağlanması, 2

Dünyada Hammadde/Girdi Tedarik Stratejileri AB, ABD, Japonya, Güney Kore ve Çin, hammadde/girdi tedarik stratejileri ile küresel ekonomiye yön veriyor... 3

Çin in Madencilik Yatırımları Kaynak: Beijing Axis Analysis 4

Hammadde Fiyatları 500 Mineral, Cevher ve Metaller Fiyat Endeksi (2000=100) 450 400 357,0 350 300 250 200 150 100 50 0 Kaynak: UNCTAD 5

Hammadde Fiyatları 350 Tarımsal Hammadeler Fiyat Endeksi (2000=100) 300 250 217,7 200 150 100 50 0 Kaynak: UNCTAD 6

GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ 21.12.2012 tarih ve 2012/32 no lu Yüksek Planlama Kurulu (YPK) Kararı ile kabul edilen Girdi Tedarik Stratejisi ve Eylem Planı (2013-2015) 25.12.2012 tarih ve 28508 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 7

GİTES VİZYON ve AMAÇ VİZYON: Girdi tedariğini güvence altına almış, ara malı üretiminde yetkinliğini artırmış bir üretim altyapısı. AMAÇ: Sanayinin ihtiyaç duyduğu ve yenilikçi ve teknolojik ürün üretiminin gerektirdiği girdilerin tedarikinde süreklilik ve güvenliğin sağlanması; üretimde etkinliğin-verimliliğin artırılması; ihracatta sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının temini; daha fazla katma değerin Türkiye de bırakılması ve ara malı ithalat bağımlılığının azaltılmasıdır. 8

GİTES - Yöntem Sektörel çalışma grupları kuruldu. ARA MALI İTHALATININ SEKTÖRLERE** GÖRE DAĞILIMI (2012) DEMİR-ÇELİK ve MADENCİLİK* % 28,4 OTOMOTİV ve MAKİNA KİMYASALLAR TARIM TEKSTİL % 17,5 % 21,3 % 9,6 % 7,0 * Mineral yakıtlar ve yağlar (bitümenli taşkömürü ve antrasit hariç) dahil edilmemiştir. ** DTÖ SITC Sektörel Sınıflaması baz alınmıştır. 9

GİTES - YÖNTEM Ön Çalışma Raporları Sektör Görüşmeleri Kurul Toplantısı Çalıştay Kurul Toplantısı Eylem Planı 10

YATAY EYLEM PLANI GİTES EYLEM PLANI 11

Eylem Planı Taslak Aşamasında İken Ara malı ithalat bağımlılığını azaltacak ve teknoloji transferi sağlayacak yatırımları doğrudan hedefleyen Stratejik Yatırımlar tanımı yeni teşvik mevzuatına yansıtılmıştır (2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı). Demir cevheri zenginleştirme tesisi yatırımları devlet yardımı kapsamına alınmıştır (2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 5 no lu eki). Kimya Sektörü ilk taslak Eylem Planında yer alan ilaç hammaddeleri ile nihai ürünler arasındaki KDV uyumsuzluğunun giderilmesi konusu, Maliye Bakanlığı nca çözüme kavuşturulmuştur. İlaç üretiminin en önemli girdilerinden etken madde üretiminde kullanılan ham maddelere uygulanan KDV oranı, yüzde 18 den yüzde 8 e düşürülmüştür (2012/2931 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı). Otomotiv sektöründe Ar-Ge ve test amaçlı olarak yurt dışından temin edilen referans test yakıtlarında marker uygulaması kaldırılmıştır (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Petrol Piyasasında Ulusal Marker Uygulamasına İlişkin Yönetmelik te değişiklik, 17 Mayıs 2011). 12

GİTES YATAY EYLEM PLANI Hedef-1 İTHALAT BAĞIMLILIĞI YÜKSEK OLAN ARA MALLARINDA YATIRIMLARIN ÖZENDİRİLMESİ Hedef-2 GİRDİ TEDARİKİNDE YURTİÇİ KULLANIMIN ÖZENDİRİLMESİ Hedef-3 KAMU ALIMLARINDA STRATEJİK YAKLAŞIM Hedef-4 GERİ DÖNÜŞÜM SEKTÖRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ Hedef-5 GİRDİ TEDARİKİNDE PLANLAMA ile TEDARİKTE GÜVENLİK ve ETKİNLİĞİN SAĞLANMASI Hedef-6 ARA MALLARI ÜRETİMİ VE İHRACATINDA KÜRESEL TEDARİK AĞLARINA ERİŞİMİN VE MARKA BİLİNİRLİĞİNİN ARTIRILMASI, AR-GE NİN YOĞUNLAŞTIRILMASI 13

STRATEJİK YATIRIMLARIN ÖZENDİRİLMESİ ESKİ 1.1 Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Mevzuatta gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Ekonomi Bakanlığı (S) Kalkınma Bakanlığı Maliye Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EYLEM HAYATA GEÇTİĞİNDEN KALDIRILMIŞTIR. 14

Hedef-1 STRATEJİK YATIRIMLAR İTHALAT BAĞIMLILIĞI YÜKSEK OLAN ARA MALLARINDA YATIRIMLARIN ÖZENDİRİLMESİ Yeni Teşvik Mevzuatı çerçevesinde, kriterlere uyan teknolojik ürünlerin üretimine dönük yatırımlar «Stratejik Yatırımlar» kapsamında özel teşviklerden faydalanabilecektir. 15

GİTES ve DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR YARATILAMAYAN VEYA YETERSİZ ÜRETİM KAPASİTESİ ÖLÇEK VEYA TEKNOLOJİ YETERSİZLİĞİ KATMA DEĞERİ YÜKSEK ARAMALI İTHALATI KÜRESEL FİRMALARIN ÖLÇEK AVANTAJI 16

2023 YILINDA 500 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT HEDEFİYLE İLK ON EKONOMİ ARASINA GİRME HEDEFİ KOYAN ÜLKEMİZDE.. YURTDIŞINDA GİRDİ TEDARİK YATIRIMI 17

GİTES - Sektörler 18

DEMİR-ÇELİK HURDA DEMİR CEVHERİ KOKLAŞABİLİR KÖMÜR VE ANTRASİT FERRO ALYAJLAR ELEKTROD VE REFRAKTER 19

Hurda ÖNEMİ 2011 de 9,8 milyar dolar, 2012 de ise 9,4 milyar dolar ithalatla 1 numaralı ara malı ithal kalemi. Bu değerler, 2011 ve 2012 yılları için Türkiye nin dış ticaret açığının sırasıyla %9,2 ve %11,2 sine, cari işlemler açığının ise %12,7 ve %19,2 sine denk gelmektedir. Ham çelik üretiminin %70 i hurdaya dayalı ark ocaklı (EAO) tesislerde gerçekleştirilmektedir. 2015 te 34 milyon ton hurdaya ihtiyaç duyulması beklenmektedir. 20

Milyon Ton Hurda Ülkeler Bazında Dünya Hurda İthalatı (2011), Miktar 25,000 20,000 Türkiye dünyanın 1 numaralı hurda ithalatçısıdır 15,000 10,000 5,000 0,000 Türkiye Güney Kore ÇHC Almanya Hindistan İtalya Tayvan İspanya Belçika ABD Mısır Fransa İthal Edilen Miktar 21,460 8,626 6,766 6,640 6,265 5,752 5,331 4,768 4,611 4,003 2,724 2,670 Kaynak: TRADEMAP 21

Demir Cevheri ve Kömür Entegre Demir Çelik tesislerimizin üretiminin ana girdileri Cevherde üç şirket toplam dünya ticaretinin yaklaşık %70 ini yapmaktadır. Son 10 yıldaki hızlı hammadde fiyat artışlarıyla beraber dikey entegre firmaların çok büyük maliyet avantajı bulunmaktadır. 22

ENERJİ YATIRIMLARI FERRO ALYAJLAR ELEKTROD ALÜMİNYUM BAKIR 607 mln $ + 202 mln $ + 2,1 mlr $ + 548 mln $ = 3,5 milyar $ ENERJİ YATIRIMLARI!!! 23

Demir-Çelik ve Demir Dışı Metaller Hedef-1 Demir-Çelik Sektöründe Güç Birliği ve Sinerjinin Değerlendirilmesi (2 Eylem) Hedef-2 Yurt İçi Hurda Arzının Artırılması (4 Eylem) Hedef-3 Hurdaya Alternatif Kaynakların Değerlendirilmesi (1 Eylem) Hedef-4 Hedef-5 Maden Tedarikinde Bağımlılığın Azaltılması, Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (3 Eylem) Yurtiçi Üretimi Hiç Bulunmayan veya Yetersiz Olan Ürünlerde Yatırımların Hayata Geçirilmesi (4 Eylem) 24

ADET Dünya Üretimi İçindeki Pay 1.400.000 GİTES - Otomotiv Sanayii Türkiye de Araç Üretimi 4,0% 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 1.072.339 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 200.000 0,5% 0 0,0% 1999 2000 2005 2008 2009 2010 2011 2012 Hafif Ticari Araç (sol eksen) Toplam Araç (sol eksen) Hafif Ticari Araç Pay (%) Türkiye 2008 de; Hafif ticari araçta dünyada 7 nci, AB nde 2 nci Otobüste dünyada 6 ncı AB nde 1,inci Türkiye 2012 de; Hafif ticari araçta dünyada 9 uncu, AB de 1 inci Otobüste dünyada 6 ıncı, AB de 1 inci 25

OTOMOTİV SANAYİİ 5.000 civarında parça grubu Temel Girdiler Motor ve Aktarma Organları Metal Sac Plastik Kauçuk Elektronik ve Gömülü Yazılım Diğerleri Ar-Ge ve Test Merkezleri Lojistik altyapı 26

MOTOR ve AKTARMA ORGANLARI Otomotiv sanayi ürünleri ara malı ithalatının %50 sinden fazlası Ana maliyet unsurlarından biri En düşük yerlileşme oranı Türkiye nin Motor ve Aktarma Organları* Dış Ticaret Dengesi Milyon Dolar 2008 2009 2010 2011 2012 0-500 -1.000-1.500-2.000-2.500-3.000-3.500-4.000 *HS:8407, 8408, 840991, 840999, 841330, 842123, 842131, 8511, 870840, 870850 27

Otomotiv Hedef-1 Motor ve Aktarma Organlarında Yurt İçi Üretim ve Katma Değerin Artırılması (3 Eylem) Hedef-2 Yan Sanayi Yetkinliğinin Küresel Ölçek Seviyesine Yükseltilmesi (3 Eylem) Hedef-3 Temel Girdilerde Üretimin Geliştirilmesi (4 Eylem) Hedef-4 Elektronik Bileşenlerde Yurtiçi Tedarik İmkânlarının Geliştirilmesi (2 Eylem) 28

Eylem Hedefleri Doğrudan yatırımların artırılması Motor bileşenlerine dönük rekabet öncesi işbirliği Daha güçlü yan sanayi için özendirici mekanizmalar Belli bir motor türünde yetkinlik Motor ve aktarma organlarında yerli üretim kabiliyetlerinin artırılması Küresel tedarikçi olan yan sanayi firmalarının artırılması Yurt dışı firmaların satın alınmasının özendirilmesi Alternatif malzeme teknolojilerinde yoğunlaşma Sektörün ihtiyaçlarına dönük Ar-Ge faaliyetlerine yönelme Arz ve talebi buluşturan platformlar Elektronik ve gömülü yazılımda işbirliği 29

Bakır cevheri Hurda Soğutma Cihazlarında Kullanılan Kompresörler GİRDİ TEDARİK ZİNCİRİ Bakır Konsantresi Demir Cevh. Kok. Kömür Ferro-Alyajlar Pik/Sfero Pik Boksit Blister Bakır Anot-Katot Bakır Bakır Ürün Alumina Demir-Çelik Ürünleri Aluminyum Ürün Külçe (İngot) Makine 30

Makine Hedef-1 Demir-çelik Ürünlerinin Tedarikinde Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (4 Eylem) Hedef-2 Elektrik ve Elektronik Girdilerde Yurt İçi Çeşitlilik ve Yetkinliğin Artırılması, Markalaşmanın Sağlanması (3 Eylem) Hedef-3 Tespit Edilen Ürün/Ürün Gruplarında Doğrudan Yabancı Yatırımların Ülkemize Çekilmesi (5 Eylem) 31

Kimya -Dış Ticaret Dengesi Milyon dolar 2011 2012 Petrokimya Kimya Dış Ticaret -11.865-11.413-23.735-20.977-105.935-84.008 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 2012 yılında, Petrokimya sektörü dış ticaret açığı, kimya sektörü dış açığının yaklaşık yarısını (%54), toplam dış ticaret açığının %13,6 sını oluşturmuştur. 32

Kimya, Rafineri, Petrokimya Katma Değer Zinciri En fazla katma değer hammaddeden monomere geçişte elde ediliyor HAM PETROL 818 $/ton NAFTA 916 $/ton PROPİLEN 1.038 $/ton MONOMER POLİMER POLİPROPİLEN 1.614 $/ton ETİLEN 1.031 $/ton POLİETİLEN 1.526 $/ton STİREN 1.531 $/ton VCM 738 $/ton PVC 1.087 $/ton Not: 2012 yılına ilişkin birim fiyatlar kullanılarak hesaplanmıştır. POLİSTİREN 1.822 $/ton Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 33

Kimya -Rafineri-Petrokimya BENZİN Kükürt Giderme Oktan Yükseltme Polipropilen NAFTA (-1,3 milyar dolar) Polietilen PVC ACN, MEG,PTA ETİLEN/PROPİLEN (Nafta Parçalama) RAFİNAJ PETRO-KİMYA (-11,4 milyar dolar) Kaynak: Sektör Bilgileri ve Ekonomi Bakanlığı 34

Kimya- İthalat Bağımlılığı 2011 YILINDA, SADECE 5 ÜRÜNDE 6,5 MİLYAR $ İTHALAT. POLİPROPİLEN POLİETİLEN PVC POLİSTİREN PET 1,1 Milyon Ton/1,9 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 2. ithalatçısı (%7) 1,4 Milyon Ton/2,1 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 9. ithalatçısı (%3) 0,9 Milyon Ton /1,1 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 5. ithalatçısı (%8) 0,5 Milyon Ton/1 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 5. ithalatçısı (%4) 0,3 Milyon Ton/413 Milyon Dolar Dünyanın en büyük 9. ithalatçısı (%3) Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 35

Kimya Hedef-1 Petrokimya Sektöründe Yatırım İhtiyacının Karşılanması (2 Eylem) Hedef-2 Hedef-3 Hedef-4 Hedef-5 Hammadde Olarak Kullanılan Petrol ve Doğalgaz Ürünlerinde Maliyetlerin Düşürülmesi ve Tedariğin Kolaylaştırılması (1 Eylem) Plastik Sektörü Hammaddelerinde Standartların Geliştirilmesi ve Daha Etkin Uygulanması (2 Eylem) Kauçuk Sektörü Hammadde Tedarikinde Etkinliğin Sağlanması, Dışa Bağımlılığın Azaltılması (3 Eylem) İlaç ve Eczacılık Sektörü Girdi Tedarikinde Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (2 Eylem) Hedef-6 Gübre Sektöründe İhtiyaç Duyulan Yatırımların Gerçekleşmesi (2 Eylem) Hedef-7 Boya Sektörünün Hammaddede Dışa Bağımlılığının Azaltılması (2 Eylem) Hedef-8 Hedef-9 Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Girdi Tedariğinde Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (2 Eylem) Yerli ve Alternatif Kaynakların Kullanımı İle Katma Değeri Yüksek Ürünlerin Üretiminin Artırılması (2 Eylem) 36

Pamuk Sektörü(2012) İthalat:1,3 milyar $ İhracat: 106,9milyon $ Ham Pamuk Pamuk İpliği İthalat:349, 2 milyon $ İhracat: 464,5 milyon $ İthalat: 748,8 milyon $ İhracat: 1,12 milyar $ Pamuklu Mensucat Dış Ticaret Dengesi (-678,2 milyon $) -1,2 milyar $ 115,3 milyon $ 374,5 milyon $ Kaynak: Ekonomi Bakanlığı-BİM 37

Tekstil Konfeksiyon Katma Değer Zinciri PAMUK 2,1 $/kg. İPLİK 3,35 3,46 $/kg. T-SHİRT T-SHIRT 15,1 $/kg. 23,9 $/kg. %66,6 %280 Ülkemiz menşeli t-shirtlerin birim ihraç fiyatı 23,9 $/kg. iken bu fiyat İtalya da 64,3 $/kg. dır. 38

Suni ve Sentetik Sektörü (2012) İthalat:1,2 milyar $ İhracat: 424 milyon $ Suni ve Sentetik Elyaf Suni ve Sentetik İplik İthalat: 879 İthalat:2,3 milyar $ İhracat: 1,1 milyon $ milyon $ İhracat: 1,3 milyar $ Suni ve Sentetik Mensucat Dış Ticaret Dengesi (-1,54 milyar $) -804,1 milyon $ -1,2 milyar $ 460,4 milyon $ Kaynak: Ekonomi Bakanlığı-BİM 39

Tekstil ve Deri Hedef-1 Pamuğa İlişkin Politikalarda Etkinliğin Artırılması (3 Eylem) Hedef-2 Yüksek Katma Değerli Mamullere Yönelik Yatırımların Artırılması (1 Eylem) Hedef-3 Sektörün ÜR-GE Faaliyetlerinin Desteklenmesi (1 Eylem) Hedef-4 Ülkemizdeki Hayvan Varlığının ve Hayvancılık Politikalarının Etkinliğinin Artırılması (3 Eylem) 40

TARIM ÜLKEMİZİN TARIM SEKTÖRÜ DIŞ TİCARET DENGESİ (YILLIK) Milyar $ 14 12 10 8 6 4 2 0 14,4 15,3 12 10,8 10,7 10,9 10,7 8,8 7,7 6,4 4,3 4,4 4,5 3,5 2,1 2008 2009 2010 2011 2012 İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi Kaynak: TUİK 41

Tarım Hedef-1 Bölgesel Kalkınma Planlarının Hayata Geçirilmesi (1 Eylem) Hedef-2 Soya Fasulyesi Üretiminin Artırılması (3 Eylem) Hedef-3 Hayvancılık Sektörünün Desteklenmesi (2 Eylem) Hedef-4 Yağlı Tohum Kırma Tesislerinin Modernizasyonu (1 Eylem) Hedef-5 Tohumluk Sektöründe Farklı Bir Destek Stratejisi Oluşturulması (2 Eylem) Hedef-6 İzlenebilirlik (1 Eylem) 42

GİTES ve TEMEL POLİTİKA BELGELERİ Dokuzuncu Kalkınma Planı Orta Vadeli Program Sanayi Sektör Strateji Belgeleri 2023 Türkiye İhracat Stratejisi Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 43

Eylem Planlarının Hayata Geçirilmesi GİTES ve EYLEM PLANI çalışmalarında; SEKRETERYA VE KOORDİNASYON EKONOMİ BAKANLIĞI TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK, EYLEM PLANININ 7 AYRI BÖLÜMÜ (YATAY-SEKTÖREL) İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR ÜÇER AYLIK DÖNEMLERDE, SORUMLU KURUM/KURULUŞLARCA RAPORLANACAK, GELİŞMELER, ALTI AYDA BİR İHRACATA DÖNÜK ÜRETİM STRATEJİSİ DEĞERLENDİRME KURULU NUN DEĞERLENDİRMESİNE SUNULACAKTIR. 44

GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ 2013-2015