DÖNEMSONU UYGULAMALARI info@erkankaraarslan.org
PROGRAM
DÖNEM SONU ÖNCESİ İŞLEMLER DÖNEM SONU ÖNCESİ İŞLEMLER 3
A- YAPILAN HATALARIN DÜZELTİLMESİ İ İ 4
B- DÖNEM SONU İŞLEMLERİ ÖNCESİNDE YAPILMASI ZORUNLU OLAN GÜN SONU, HAFTA SONU VE AY SONU İŞLEMLERİNİN YAPILMASI 5
GÜN SONU İŞLEMLERİ Gün içinde tahakkuk servislerince yapılan gelir tahakkuklarının, 120- Gelirlerden Alacaklar Hesabına kaydedilmesi, Gün içinde, bütçede ödeneği bulunan ve bütçeye gider kaydı yapılan ancak ödenek kullanımı yapılmayan, giderlere ilişkin ödenek kullanım kaydının yapılması, Gün içinde faaliyet ve bilanço hesaplarına yapılan kayıtlardan bütçe gelir ve giderlerini ilgilendirenlerin tespit edilerek, bütçe ve yansıtma kayıtları yapılmayanlar varsa bu kayıtların yapılması, Banka hesap özet cetveline göre banka, verilen çekler ve gönderme emirleri ve alınan çekler hesaplarına gerekli kayıtların yapılması, Muhasebe düzenlemelerine göre vezneden bankaya gönderilmesi gereken para, çek, döviz, menkul kıymet vb. değerlerin bankaya gönderilmesi i ve gerekli kayıtların yapılması, şeklinde sayılabilir. 6
GÜN SONU İŞLEMLERİ Gün içinde tahakkuk servislerince yapılan gelir tahakkuklarının, 120- Gelirlerden Alacaklar Hesabına kaydedilmesi Adana Büyükşehir Belediyesi 400.- YTL tutarındaki emlak vergisinin i i tahakkuk k kaydını, beyannamesi verilmesi i üzerine yapmıştır No H. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 120 GELİRLERDEN ALACAKLAR HESABI 400 600 GELİRLER HESABI 400 7
GÜN SONU İŞLEMLERİ Gün içinde, bütçede ödeneği bulunan ve bütçeye gider kaydı yapılan ancak ödenek kullanımı yapılmayan, giderlere ilişkin ödenek kullanım kaydının yapılması 8
GÜN SONU İŞLEMLERİ Gün içinde faaliyet ve bilanço hesaplarına yapılan kayıtlardan bütçe gelir ve giderlerini ilgilendirenlerin tespit edilerek, bütçe ve yansıtma kayıtları yapılmayanlar y varsa bu kayıtların yapılması No H. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 830 BÜTÇE GİDERLERİ HESABI 520.000000 835 GİDER YANSITMA HESABI 520.000 805 GELİR YANSITMA HESABI 980.000 800 BÜTÇE GELİRLERİ HESABI 980.000000 9
GÜN SONU İŞLEMLERİ Banka hesap özet cetveline göre banka, verilen çekler ve gönderme emirleri ve alınan çekler hesaplarına gerekli kayıtların yapılması Alınan Çekin Bankaca Tahsili NOH. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 102 BANKA HESABI 2.500 101 ALINAN ÇEKLER HESABI 2.500 Günlük Vaziyet Cetveline Göre Ödemenin Yapıldığının Anlaşılması NO H. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 103 VERİLEN ÇEKLER VE GÖNDERME EMİRLERİ HESABI 3.500.000 102 BANKA HESABI 3.500.000 10
GÜN SONU İŞLEMLERİ Muhasebe düzenlemelerine göre vezneden bankaya gönderilmesi gereken para, çek, döviz, menkul kıymet vb. değerlerin ğ bankaya gönderilmesi ve gerekli kayıtların yapılması 11
HAFTANIN BELİRLİ GÜNLERİNDE YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER Gümrük muhasebe yetkilisi mutemetliklerince nakden tahsil edilen tutarlardan gerekli iadeler yapıldıktan sonra kalanlar, her hafta Salı ve Cuma günleri ve ayın son günü, bu günlerin tatil gününe rastlaması durumunda bir önceki iş günü itibarıyla bağlı bulundukları muhasebe birimi hesabına aktarılır. Döviz hesabına kaydedilen hazine malı döviz tutarları; haftalık dönemler itibarıyla topluca Cuma günleri, Cuma günü tatile rastladığında bir önceki iş günü ve her durumda malî yılın son iş günü; her bir döviz cinsi için ayrı ayrı düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile dövizin cinsi ve tutarı belirtilerek döviz gönderme emri düzenlenmek suretiyle Dış Ödemeler Muhasebe Birimine aktarılır ve muhasebe işlem fişinin bir nüshası Dış Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir. Genel bütçe kapsamındaki ki kamu idareleri i muhasebe birimlerine, i i tahvil, senet ve bonolar dışında hazine malı olarak teslim edilen veya kişilere ait olarak teslim edildiği hâlde sonradan hazine malı olan menkul varlıklar, muhasebe birimlerine teslimini izleyen günden başlamak ş üzere en geç bir ay içinde Darphane ve Damga Matbaası Muhasebe Birimine; konvertibl olmayan yabancı paralar ise haftalık dönemler itibarıyla Cuma günleri İç Ödemeler Muhasebe Birimine gönderilir. 12
AY SONU İŞLEMLERİ Kamu Muhasebe Sisteminde çok sayıda ay sonu işlemi bulunmaktadır. Bu işlemlerden en önemlisi, yabancı para cinsinden alacaklar ve borçlarla döviz stokunun ay sonu Türkiye Cumhuriyet Merkez e Bankası as döviz satış ş kuru u üzerinden değerlemesi e es işlemleridir. ş e Bu çok sayıda hesabı ilgilendirmektedir. Bu işlemler sonucunda gelir ve gider doğmaktadır. Ancak bu gelir ve giderler hiçbir şekilde bütçeyle ilişkilendirilmektedir. Bütçe teorisine göre bütçe nakit esasına göre tutulur bu nedenle gelir ve gider tahakkuklarıyla ilgilenmez. Yabancı paraların değerlemesi ğ işlemi i nakit esasına göre bütçe geliri i ve bütçe gideri oluşturmaz. Sonuç olarak her ay sonunda yabancı para cinsinden alacak ve borçlar ile stoklar değerlenecek ve değerleme ğ sonuçları gelir ve gider hesaplarıyla l ilişkilendirilerek k kaydedilecektir. 13
AY SONU İŞLEMLERİ Gelirlerden alacaklar hesabında izlenen alacaklardan vadesi geçmiş alacakların, bu hesaptan çıkarılarak, 121- Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına kaydedilmesi, Mutemetlik cari hesabına ilişkin gerekli belge ve cetvellerin alınarak hesaba ilişkin düzeltme kayıtlarının yapılması, Katma değer vergisi mükellefi olan ve bu hesabı kullanan kamu idarelerinde KDV kapatma kayıtlarının yapılması, Mahsup dönemine devredilen avanslara ve bunların ödeneklerinin mahsup dönemine devrine ilişkin kayıtların yapılması, Ödenek tenkis kayıtlarının yapılması, sayılabilir. 14
AY SONU İŞLEMLERİ Gelirlerden alacaklar hesabında izlenen alacaklardan vadesi geçmiş alacakların, bu hesaptan çıkarılarak, 121- Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabına kaydedilmesi Gelirlerden Alacaklardan Takibe Alınan Tutarların Kaydı; No H. Kod Hesabın Adı Borç A lacak 121 GELİRLERDEN TAKİPLİ ALACAKLAR HESABI 6.950.000 120 GELİRLERDEN ALACAKLAR HESABI 6.950.000 15
AY SONU İŞLEMLERİ Katma değer vergisi mükellefi olan ve bu hesabı kullanan kamu idarelerinde KDV kapatma kayıtlarının yapılması 16
Ticari Mal Alımı 3.000.000 TL lik Ticari Malın 3.500.000 TL ye Satılması Ay Sonunda Artan Dönem Katma Değer Vergisinin Sonraki Döneme Devri 17
AY SONU İŞLEMLERİ Mahsup dönemine devredilen avanslara ve bunların ödeneklerinin mahsup dönemine devrine ilişkin ş kayıtların yapılması 165- Mahsup Dönemine A. Avans ve Kre. Hesabı XXX.- 160- İş Avans ve Kredileri Hesabı XXX.- 906- M.D.A.Kullanılacak Ödenekler Hesabı XXX.- 900- Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı 901- Bütçe Ödenekleri Hesabı XXX.- XXX.- 907- M.D.A. Ödenekler Hesabı XXX.- 18
AY SONU İŞLEMLERİ Ödenek tenkis kayıtlarının yapılması 901.25 Bütçe Ödenekleri Hesabı xxx 900 Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı xxx 19
C- ENVANTER İŞLEMLERİNİN TAMAMLANMASI 20
ZORUNLU ENVANTER İŞLEMLERİNİN YAPILMASI Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin muhasebe birimlerinin kasa, vezne ve ambarlarında bulunan hazır değerler, ğ değerli ğ kâğıtlar, ğ menkul kıymet ve varlıklar ile teminat mektubu gibi değerler, malî yılın son günü itibarıyla sayılmak zorundadır. 21
ZORUNLU ENVANTER İŞLEMLERİNİN YAPILMASI Sayımlar, muhasebe yetkilisinin başkanlığı altında muhasebe yetkilisi yardımcısı veya şef ve veznedardan oluşturulacak sayım kurulları tarafından yapılır. Bu sayımlarda; 1- Kasadaki paralar için Kasa Sayımı Tutanağı 2- Bankadaki paralar için Banka Mevcudu Tespit Tutanağı 3- Alınan çekler için Alınan Çekler Sayım Tutanağı 4- Kişilere ait olanlar dâhil menkul kıymet ve varlıklar ve teminat mektupları sayımında Menkul Kıymet ve Varlıklar/Teminat Mektupları Sayım Tutanağı 5- Değerli ğ kâğıtların sayımında, büük büyük ve küük küçük ambar için ayrı ayrı Değerli Kâğıtlar Sayım Tutanağı kullanılır. 22
Sayımı yapılarak zorunlu envantere tabi tutulacak değerlerin izlendiği hesaplar şunlardır; 100 Kasa Hesabı 101 Alınan Çekler Hesabı 102 Banka Hesabı 110 Hisse Senetleri Hesabı 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonoları Hesabı 117 Menkul Varlıklar Hesabı 150 İlk Madde ve Malzemeler Hesabı 217 Menkul Varlıklar Hesabı 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı 254 Taşıtlar Hesabı 255 Demirbaşlar Hesabı 23
910 Teminat Mektupları Hesabı 911 Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı 912 Kişilere Ait Menkul Kıymetler Hesabı 913 Kişilere Ait Menkul Kıymet Emanetleri Hesabı 940 Değerli Kâğıt Ambarları Hesabı 942 Zimmetle Verilen Değerli Kâğıtlar Hesabı 944 Yoldaki Değerli ğ Kâğıtlar Hesabı 945 Değerli Kâğıt İşlemleri Hesabı 24
SAYIM VE DEVİR İŞLEMLERİ Kamu idarelerine ait taşınırlar; 1. TKKY görevinden ayrılmasında, 2. Yıl sonlarında, 3. Harcama yetkilisinin gerekli gördüğü zamanlarda sayılır. Sayımlar Sayım Kurulu tarafından yapılır. Sayım kurulu en az üç kişiden oluşur. Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi kurulun üyesidir. 25
SAYIM KURULU BAŞKAN ÜYE ÜYE Harcama Yetkilisi veya görevlendireceği kişi Taşınır Kayıt ve Kontrol yetkilisi Görevlendirilecek il kişi 26
SAYIM İŞLEMLERİ Ambarların sayımı defter kayıtlarına göre, Ortak kullanım alanlarındaki taşınırların sayımı Dayanıklı Taşınırlar Listesine i göre, Kişilerdeki taşınırların sayımı Zimmet Fişlerine göre, sayılır. Sayım sonuçları Sayım Tutanağına kaydedilir. 27
SAYIM SONUCUNA GÖRE YAPILACAK İŞLEMLER Sayımda fazla çıkanlar TİF düzenlenerek giriş kaydedilir. Sayımda noksan çıkanlar için öncelikle Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı düzenlenir. (harcama Yetkilisi veya üst Yönetici imzalar) Tutanak onaylandıktan sonra TİF düzenlenerek kayıtlar fiili duruma uygun hale getirilir. Kayıtlarla fiili durum uygun hale getirildikten sonra Taşınır Sayım ve Döküm Cetveli düzenlenir. 28
29
Olağan Fireler için Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağına Gerek Yok. Sayım Kurulunca İmzalanır ve TİF ile Çıkış ş Yapılır. Muhasebeye Bildirilir. 30
31
Eksik Çıkan Taşınırlarla ş İlgili g Yapılacak İşlemler Eksik çıkan taşınırlarla ilgili olarak kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlik olup olmadığı araştırılmalı, sonuçları ayrı bir tutanakta belirtilmelidir. Sayım kurulu gerekli görür ise durumu harcama yetkilisine bildirerek sorumluların belirlenmesini isteyebilir. Sorumlulukları tespit edilen görevliler hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesi hükmüne göre işlem yapılmalı ve oluşan kamu zararı Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre takip ve tahsil edilmelidir. 32
İHTİYARİ ENVANTER İŞLEMLERİ 33
Bir hesaba ilişkin envanter işlemi yapılırken; Hesaba ilişkin mizan, büyük defter ve yardımcı defter uyumunun sağlanması, Hesabın bakiyesinin kontrolü, Hesabın, diğer hesaplarla olan ilişkilerinin kontrolü, Hesabın yardımcı hesaplarının birbiriyle uyumu, Hesap mutabakatının sağlanması, Değerleme işlemlerinin yapılması, Fazla ve noksanların kaydedilmesi, Karşılık ayırma işlemlerinin yapılması, Dönem ayırma işlemlerinin yapılması, Kur farklarıyla ilgili işlemlerin yapılması, Faiz yürütülmesiyle ilgili envanter kayıtlarının yapılması, Diğer envanter işlemlerinin yapılması, 34
DÖNEM SONU MUHASEBE İŞLEMLERİ 35
A- BÜTÇE HESAPLARIYLA İLGİLİ DÖNEM SONU İŞLEMLERİ 800 Bütçe Gelirleri Hesabı 805 Gelir Yansıtma Hesabı 810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabı 830 Bütçe Giderleri Hesabı 831 Ödeneğine Mahsup Edilecek Harcamalar Hesabı 833 Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı 834 Geçen Yıl Bütçe Mahsupları Hesabı 835 Gider Yansıtma Hesabı 895 Bütçe Uygulama Sonuçları Hesabı 36
Bütçe Hesaplarının Kapatılması No H. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 895 BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI HESABI 16.000 830 BÜTÇE GİDERLERİ HESABI 16.000 800 BÜTÇE GELİRLERİ HESABI 12.000 895 BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI HS 12.000 895 BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI HESABI 9.000 805 GELİR İ YANSITMA HESABI 9.000 835 GİDER YANSITMA HESABI 16.000 895 BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI HS 16.000 895 BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI HESABI 3.000 810 BÜTÇE GELİRLER.RET VE İADELER HS. 3.000 37
Dönem Sonu İşlemleri 16-Dönem sonunda, gider yansıtma hesabının alacak bakiyesi igider yansıtma hesabına borç, bütçe uygulama sonuçları hesabına alacak kaydedilir. 17-Dönem sonunda gelir yansıtma hesabının borç bakiyesi gelir yansıtma hesabına alacak bütçe uygulama sonuçları hesabına borç kaydedilir. 0 38
0 39
Belediye Dönem Sonu Uygulamalarından Sonra 895. Nolu Hesabın Mizandaki Durumu Borç 3.212.000 45.654.880 39.241.200 İpsala Belediyesi 895- Bütçe Uygulama Sonuçları Hesabı Alacak 42.453.200 45.654.880 88.108.080 88.108.080 40
B- ÖDENEK HESAPLARIYLA İLGİLİ DÖNEM SONU İŞLEMLERİ 900 Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı 901 Bütçe Ödenekleri Hesabı 902 Bütçe Ödenek Hareketleri Hesabı 903 Kullanılacak Ödenekler Hesabı 904 Ödenekler Hesabı 905 Ödenekli Giderler Hesabı 906 Mahsup Dönemine Aktarılan Kullanılacak Ödenekler Hesabı 907 Mahsup Dönemine Aktarılan Ödenekler Hesabı 41
NO H. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 901 BÜTÇE ÖDENEKLERİ HESABI 5.000 900 GÖNDERİLECEK BÜTÇE ÖDENEKLERİ HS 5.000 NO H. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 901 BÜTÇE ÖDENEKLERİ HESABI 11.000 901 BÜTÇE ÖDENEKLERİ HESABI 0 905 ÖDENEKLİ GİDERLER HESABI 11.000 42
ÖDENEK HESAPLARIYLA İLGİLİ KAYITLARA ÖRNEKLER 43
C- BÜTÇE VE ÖDENEK İŞLEMLERİ DIŞINDAKİ DÖNEM SONU İŞLEMLERİ 44
1. Duran Varlıklar Ana Hesap Grubundan Dönen Varlıklar Ana Hesap Grubuna Aktarma Kayıtları 45
117- Menkul Varlıklar Hesabı XXX.- 217- Menkul Varlıklar Hesabı XXX.- 120- Gelirlerden Alacaklar Hesabı XXX.- 220- Gelirlerden Alacaklar Hesabı XXX.- 122- Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alacaklar Hesabı XXX.- 222- Gelirlerden Tecilli ve Tehirli Alac. Hesabı XXX. - 127- Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı XXX.- 227- Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı XXX.- 130- Dış ş Borcun İkrazından Doğan ğ Alacaklar Hs. XXX.- 230- Dış Borcun İkrazından Doğan Alac. Hs. XXX.- 132- Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı XXX.- 232- Kurumca Verilen Borçlardan Alac. Hesabı XXX.- 139- Diğer Kurum Alacakları Hesabı XXX.- 239- Diğer Kurum Alacakları Hesabı XXX.- 180- Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı XXX.- 280- Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı 181- Gelir Tahakkukları hesabı XXX.- 281- Gelir Tahakkukları Hesabı XXX.- 150- İlk Madde ve Malzemeler Hesabı / 157- Diğer Stoklar Hesabı XXX.- 293- Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Hesabı XXX.- 46
220- Gelirlerden Alacaklar Hesabında izlenen 4.000.- YTL alacağın 2.000.- YTL lik kısmının vadesinin bir yılın altına indiğinin tespit edilmesi verilebilir. Bu durumda aşağıdaki kaydın yapılması gerekmektedir. ------------------------ / --------------------------------------- 120- Gelirlerden Alacaklar Hesabı 2.000.- 220- Gelirlerden Alacaklar Hesabı 2.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 47
Duran varlıklar içinde izlenen uzun vadeli kurum alacakları hesabında kayıtlı 150.000.-000 YTL tutarındaki alacağın 90.000.-000 YTL.sinin vadesinin geçtiği kalanının ise vadesinin bir yılın altına indiği yapılan yıl sonu envanteri sırasında tespit edilerek gerekli yevmiye kayıtları yapılmıştır. ------------------------ / --------------------------------------- 132- Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hs. 60.000.- 137- Takipteki Kurum Alacaklar Hesabı 90.000.- 232- Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hs. 150.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 48
2. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Ana Hesap Grubundan Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar a a Ana Hesap Grubuna Aktarma a Kayıtları 49
400- Banka Kredileri Hesabı XXX.- 300- Banka Kredileri Hesabı XXX.- 403- Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı XXX.- 303- Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı XXX.- 404- Tahviller Hesabı XXX.- 304- Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı XXX.- 409- Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabı XXX.- 309- Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabı XXX.- 410- Dış Mali Borçlar Hesabı XXX.- 310- Dış Mali Borçlar Hesabı XXX.- 429- Diğer Faaliyet Borçları Hesabı XXX.- 329- Diğer Faaliyet Borçları Hesabı XXX.- 430- Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı XXX.- 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı 368-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı 440- Alınan Sipariş Avansları Hesabı XXX.- 330- Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı XXX.- XXX.- XXX.- 340- Alınan Sipariş Avansları Hesabı XXX.- 449- Alınan Diğer Avanslar Hesabı XXX.- 349- Alınan Diğer Avanslar Hesabı XXX.- 472- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı XXX. - 372- Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı XXX.- 479- Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı XXX.- 379- Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı XXX.- 480- Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı XXX.- 380- Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı XXX.- 481- Gider Tahakkukları Hesabı XXX.- 381- Gider Tahakkukları Hesabı XXX.- 499- Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı XXX.- 399- Diğer Çeşitli Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı XXX.- 50
400- Banka Kredileri Hesabında izlenen 40.000.-YTL tutarındaki banka kredi borcunun 12.000.- YTL lik kısmının vadesinin bir yılın altına indiğinin tespit edilmesi verilebilir. Bu durumda aşağıdaki kaydın yapılması gerekmektedir. ------------------------ / --------------------------------------- 400- Banka Kredileri Hesabı 12.000.- 300- Banka Kredileri Hesabı 12.000.- ------------------------ / --------------------------------------- Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubunda izlenen uzun vadeli bir dış borcun yarısının ödendiği halde yanlışlıkla emanet ödemesi olarak kayıtlara alındığı; 150.000.- YTL tutarındaki kalan yarısının ise vadesinin bir yılın altına indiği yıl sonu envanteri sırasında tespit edilerek gerekli yevmiye y kayıtları yapılmıştır. ş ------------------------ / --------------------------------------- 410- Dış Mali Borçlar Hesabı 300.000.- 333- Emanetler Hesabı 150.000. 000-310- Dış Mali Borçlar Hesabı 150.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 51
3. Değer Hareketleri Hesap Grubundaki Hesapların Bakiyelerinin Değer Hareketleri Sonuç Hesabına Aktarılması Kayıtları 52
519- Değer Hareketleri Sonuç Hesabı XXX.- (51- hesap grubundaki hesapların borç bakiyeleri) (AŞAĞIDAKİ HESAPLARIN BORÇ BAKİYELERİ) 510- NkitH Nakit Hareketleri ktl ihesabı XXX.- 511- Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı XXX.- 512- Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hs. XXX.- 513- Doğrudan ğ Dış Proje Kredi Kullanımları l Bildirim i Hesabı XXX.- (AŞAĞIDAKİ HESAPLARIN BORÇ BAKİYELERİ) 510- Nakit Hareketleri Hesabı XXX.- 511- Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı XXX.- 512- Proje Özel Hesabından Kullanımlar Hesabı XXX.- 513-Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları Bildirim Hesabı XXX.- 519- Değer Hareketleri Sonuç Hesabı (51-Hesap grubundaki hesapların alacak bakiyeleri) XXX 53
4. Yabancı Paraya Endeksli Kıymetlerin İzlendiği Hesaplarda Değerleme Kayıtları 54
630- Giderler Hesabı XXX. - 304- Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı XXX.- 310- Cari Yılda Ödenecek Dış Mali Borçlar Hs. XXX.- 410-Dış Mali Borçlar Hesabı XXX.- 105- Döviz Hesabı XXX.-... XXX.- 304- Cari Yılda Ödenecek Tahviller Hesabı XXX.- 310- Cari Yılda Ödenecek Dış Mali Borçlar Hs. XXX.- 410- Dış Mali Borçlar Hesabı XXX.- 105- Döviz Hesabı XXX.-... XXX.- 600- Gelirler Hesabı XXX.- 55
5- Yeniden Değerleme Kayıtları 56
252- Binalar Hesabı XXX.- 251- Yer altı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı XXX.-... XXX.- 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı XXX.- 522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı XXX.- Yeniden değerleme işlemi sonucunda değer azalışı tespit edilmesi durumunda yapılması gereken muhasebe kaydı; 522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı XXX.- 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı XXX.- 252- Binalar Hesabı XXX.-... XXX.- 57
Bilançoda; kayıtlı değeri 2.000.000.- YTL ve birikmiş amortisman tutarı 400.000.- YTL olan taşıtlar dönem sonunda Maliye Bk Bakanlığı nca lğ belirlenen l yeniden değerleme ğ oranında (%10) yeniden değerleme ğ işlemine tabi tutulmuş ve 160.000.- YTL değer artışının bulunduğu tespit edilmiştir. 254- Taşıtlar Hesabı 200.000.- 000 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı 40.000.- 522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı 160.000.- Bilançoda kayıtlı makinelerin tamamen amorti edilmiş ve yıllar itibarıyla yapılan yeniden değerleme ğ işlemleri sonucunda makineler için oluşan 1.520.000.- YTL tutarında değerleme farkı, Maliye Bakanlığı tarafından karar verilerek net değer hesabına aktarılmıştır. 522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı 1.520.000.- 500- Net Değer Hesabı 1.520.000.- 58
6. Amortisman Kayıtları 59
7. Zamanaşımı ve Hesapların Yıllar İtibariyle İzlenmesi Vb. Yönlerden Yardımcı Hesaplar Arasındaki Güncellenme Kayıtları 60
Zaman aşımı ya da hesapların yıllar itibariyle detaylarının izlenebilmesi ve belirli dönemlerin sonunda hesapların başka ş hesaplara aktarılabilmesi amacıyla bazı hesaplar yıllar itibariyle bölümlenerek izlenmektedir. Bölümlenmede genel olarak hesapların geçmiş beş yıla ilişkin sonuçları göstermesi esas alınmıştır. Yıllar itibariyle bölümlenmeye tabi tutulan hesaplar şunlardır; 320- Bütçe Emanetleri Hesabı 519- Değer Hareketleri Sonuç Hesabı 522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı Dönem sonlarında bu hesapların yardımcı hesapları arasında aktarma kayıtları yapılacaktır. Bu kayıtlardan sonra söz konusu hesaplara ilişkin 01 nolu yardımcı hesap kodunda herhangi bir tutarın kalmaması gerekir. Yani Dönem sonlarında yardımcı hesaplar arasında aktarma yapılan yukarıdaki hesapların 01 nolu cari yıla ait yardımcı hesap kodlarının bakiyesi sıfırdır ve bunların hiçbirisi ertesi yıla devir vermez. 61
Bütçe Emanetleri Hesabında Kayıtlı Tutarların Zamanaşımı Yönünden Güncellenmesi Kayıtları 320- Bütçe Emanetleri XXX.- (Cari Yıla (N) Ait Borçlar) 320- Bütçe Emanetleri XXX.- (N-1 Yılına Ait Borçlar) Bütçe emanetleri hesabının yardımcı hesaplarında kayıtlı tutarların zamanaşımı tarihleri itibariyle güncellenmesine yönelik dönem sonu işlemi yukarıda verilen örnek kayıt doğrultusunda; -N-1 Yılına Ait Borçlar yardımcı hesabına borç, N-2 Yılına Ait Borçlar hesabına alacak, -N-2 Yılına Ait Borçlar yardımcı hesabına borç, N-3 Yılına Ait Borçlar hesabına alacak, - N-3 3Yl Yılına Ait Borçlar yardımcı hesabına borç, N-4 4Yl Yılına Ait Borçlar hesabına alacak, -N-4 Yılına Ait Borçlar yardımcı hesabına borç, N-5 Yılına Ait Borçlar hesabına alacak, kaydedilerek gerçekleştirilmesi gerekir. 62
Örneğin; kamu idaresinin bütçe emanetleri hesabına ilişkin yardımcı hesap kodları aşağıdaki gibiyse dönem sonunda yapılacak yevmiye kaydı şu şekilde oluşturulmalıdır; 320- Bütçe Emanetleri Hesabı 310.000.- 320.0101 Cari Yıla (N) Ait Borçlar 244.000. - 320.02 (N-1) Yılına Ait Borçlar 25.000.- 320.03 (N-2) Yılına Ait Borçlar 20.000.- 320.04 (N-3) Yılına Ait Borçlar 17.000.- 320.05 (N-4) Yılına Ait Borçlar 3.000.- 320.06 (N-5) Yılına Ait Borçlar 1.000.- 63
Öncelikle zamanaşımına uğrayan bütçe emanetleri gelir kaydedilir. ------------------------ / --------------------------------------- 320.06- Bütçe Emanetleri Hesabı 1.000.- 600- Gelirler Hesabı 1.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 805- Gelir Yansıtma Hesabı 1.000.- 800- Bütçe Gelirleri Hesabı 1.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 64
Daha sonra yardımcı hesaplar arasındaki aktarma kayıtları yapılır. ------------------------ / --------------------------------------- 320.05- Bütçe Emanetleri Hesabı 3.000.- 320.06- Bütçe Emanetleri Hesabı 3.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 320.04- Bütçe Emanetleri Hesabı 17.000.- 320.05- Bütçe Emanetleri Hesabı 17.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 320.03- Bütçe Emanetleri Hesabı 20.000.- 320.04- Bütçe Emanetleri Hesabı 20.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 320.02- Bütçe Emanetleri Hesabı 25.000.- 320.03- Bütçe Emanetleri Hesabı 25.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 320.01- Bütçe Emanetleri Hesabı 244.000.- 320.02- Bütçe Emanetleri Hesabı 244.000.- ------------------------ / --------------------------------------- Bu işlemlerden sonra bütçe emanetleri hesabının 01 nolu yardımcı hesap kodunda herhangi bir tutarın kalmaması gerekir. 65
Taflan Belediyesi Bütçe Emanetleri Hesabı Alacak Bakiyesi detayı aşağıdakiş ğ gibidir. No H. Kod Hesabın Adı Borç A lacak 320.01 Cari Yıla (N) Ait Borçlar 100.000 320.02 N-1 Yılına ait Borçlar 100.000 320.02 N-1 Yılına Ait Borçlar 20.000 320.03 N-2 Yılına ait Borçlar 20.000 320.04 N-3 Yılına Ait Borçlar 45.400 320.0505 N-4 Yılına ait Borçlar 45.400400 No H. Kod Hesabın Adı Borç A lacak 320.06 N-5 Yılına Ait Borçlar 12.300 600.20.99.90.00 Gelirler Hesabı 12.300 805 Gelir Yansıtma Hesabı 12.300 80026190BütçeGelirleriHs 800.2.6.1.90 Hs. 12.300 66
Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabında Kayıtlı Tutarların Güncellenmesi Kayıtları 67
Geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçları hesabında kayıtlı tutarlar, bu hesapların ilgili alt bölümüne aktarılması için bu hesaba borç ve alacak kaydı yapılır. 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı XXX.- (Yılı yardımcı hesabı) 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı (Takip eden dönem yardımcı hesabı) XXX.- 68
Örneğin; ğ kamu idaresinin 570- Geçmiş ş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabına ilişkin yardımcı hesap kodları aşağıdaki gibiyse dönem sonunda yapılacak yevmiye y kaydı şu şekilde oluşturulmalıdır; ş 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 415.000.000.- 570.01-01 N-1 Yılına Ait Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 308.000.000.-000 000 570.02- N-2 Yılına Ait Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 44.000.000.- 570.03- N-3 Yılına Ait Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 10.000.000.- 570.05-05 N-5 Yılına Ait Olumlul Faaliyet Sonuçları Hesabı 53.000.000.- Burada N-4 yılına ilişkin olumlu faaliyet sonucu görünmemektedir. Bu o dönemde olumsuz faaliyet sonucu elde edildiği anlamına gelmektedir. Burada N ile ifade edilenin cari yıl olduğu anlaşılmalıdır. Bilindiği üzere bu hesaba dönem başında kayıt yapılmaktadır ve ilk kayıtn-1yılının olumlu faaliyet sonucudur. 69
Öncelikle N-5 yılına ait tutarlar net değer hesabına aktarılmalıdır. ------------------------ / --------------------------------------- 570.05- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları H. 53.000.000.- 500- Net Değer ğ Hesabı 53.000.000.- ------------------------ / --------------------------------------- Daha sonra yardımcı hesaplar arasındaki aktarma kayıtları yapılır. ------------------------ / --------------------------------------- 570.03- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları H. 10.000.000.- 570.04- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları H. 10.000.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 570.02- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları H. 44.000.000.- 570.03- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları H. 44.000.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 570.01-01 Geçmiş Yıllar Olumlu l Faaliyet Sonuçları H. 308.000.000.-000 000 570.02- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları H. 308.000.000.- ------------------------ / --------------------------------------- Bu işlemlerden sonra 570.01- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabında herhangi bir tutarın kalmaması gerekir. 70
Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında Kayıtlı Tutarların Güncellenmesi Kayıtları 71
Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında Kayıtlı Tutarların Güncellenmesi Kayıtları Geçmiş yıllar olumsuz faaliyet sonuçları hesabında kayıtlı tutarlar, bu hesapların ilgili alt bölümüne aktarılması için bu hesaba alacak ve borç kaydı yapılır. 580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı XXX.- (Takip eden dönem yardımcı hesabı) 580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı XXX.- (Yılı yardımcı hesabı) 72
Örneğin; kamu idaresinin 580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabına ilişkin yardımcı hesap kodları aşağıdaki gibiyse dönem sonunda yapılacak yevmiye kaydı şu şekilde oluşturulmalıdır; 580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı 41.000.000.- 580.04- N-4 Yılına Ait Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 41.000.000.- Burada sadece N-4 yılına ilişkin olumsuz faaliyet sonucu söz konusudur. Bu son beş yıl içinde sadece o dönemde olumsuz faaliyet sonucu elde edildiği anlamına gelmektedir. Burada N ile ifade edilenin cari yıl olduğu anlaşılmalıdır. Bilindiği üzere bu hesaba dönem başında kayıt yapılmaktadır ve ilk kayıt N-1 yılının olumlu faaliyet sonucudur. Yardımcı hesaplar arasında aşağıda belirtilen aktarma kaydı yapılır. ------------------------ / --------------------------------------- 580.05- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları H.41.000.000.- 580.04-04 Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları H. 41.000.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 73
8- Beşinci Yıl Sonunda Net Değere Aktarma Kayıtları Zaman aşımı ya da hesapların yıllar itibariyle detaylarının izlenebilmesi ve belirli dönemlerin sonunda hesapların başka hesaplara aktarılabilmesi amaçlarıyla bazı hesapların yıllar itibariyle bölümlenerek izlendiği yukarıda belirtilmiş ve detaylarıyla açıklanmıştır. Aşağıdaki hesaplarda izlenen bu tutarların, beşinci yılın sonunda net değer hesabına aktarılarak kapatılması gerekmektedir. Bu hesaplar; 519- Değer Hareketleri Sonuç Hesabı 522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı 580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı Dönem sonlarında bu hesapların yardımcı hesapları arasında aktarma kayıtları yapılacaktır. Ancak N-5 yılına ait yardımcı hesaplarda izlenen tutarların net değer hesabın aktarılması gerekmektedir. 74
Örneğin; kamu idaresinin 570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabına ilişkin yardımcı hesap kodlarından N-5 yılına ait detay kodda 45.000.000.- YTL varsa dönem sonunda yapılacak yevmiye kaydı şu şekilde oluşturulmalıdır; ------------------------ / --------------------------------------- 570.05- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları H. 45.000.000.- 500- Net Değer Hesabı 45.000.000.- ------------------------ / --------------------------------------- 75
9- Faaliyet Hesaplarının Kapatılması ve Faaliyet Sonucunun Bilânçoyla İlişkilendirilmesi Kaydı 76
10 Faaliyet Hesapları Gelirler hesabının alacak bakiyesi, dönem sonunda faaliyet sonuçları hesabına alacak, gelirler hesabına borç kaydedilir. Giderler hesabının borç bakiyesi, dönem sonunda faaliyet sonuçları hesabına borç, giderler hesabına alacak kaydedilir. Faaliyet sonuçları hesabının alacak veya borç bakiyesi öz kaynaklar hesap grubu içerisinde yer alan dönem olumlu faaliyet sonuçları hesabı veya dönem olumsuz faaliyet sonuçları hesabıyla kapatılır. Geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçları hesabında kayıtlı tutarlar, bu hesapların ilgili alt bölümüne aktarılması için bu hesaba borç ve alacak kaydı yapılır. Geçmiş yıllar olumsuz faaliyet sonuçları hesabında kayıtlı tutarlar, bu hesapların ilgili alt bölümüne aktarılması için bu hesaba alacak ve borç kaydı yapılır. Bu işlemlerden sonra faaliyet hesapları ana hesap grubunda yer alan tüm hesaplar kapanır. 77
NOH. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 690 FAALİYET SONUÇLARI HESABI 10.000 630 GİDERLER HESABI 10.000 600 GELİRLER HESABI 9.500 690 FAALİYET SONUÇLARI HESABI 9.500 No H. Kod Hesabın Adı Borç A lacak 591 DÖNEM OLUMSUZ FAALİYET SONUÇLARI 500 690 FAALİYET İ SONUÇLARI HESABI 500 Dönem sonunda Faaliyet Sonuçları Hesabının borç bakiyesi vermesi durumunda bakiye tutarı 591 Dönem Olumsuz Faaliyet Sonucu Hesabına borç, 690-Faaliyet Sonuçları Hesabına alacak kaydedilir. 78
NOH. Kod Hesabın Adı Borç Alacak 591 DÖNEM OLUMSUZ FAALİYET SONUÇLARI 500 690 FAALİYET SONUÇLARI HESABI 500 Dönem sonunda Faaliyet Sonuçları Hesabının borç bakiyesi vermesi durumunda bakiye tutarı 591 Dönem Olumsuz Faaliyet Sonucu Hesabına borç, 690-Faaliyet Sonuçları Hesabına alacak kaydedilir. Açılış kaydını takiben önceki yıl olumsuz faaliyet sonucu bu hesaba alacak, 580-Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabına borç kaydedilir. 79
10. Kapanış Kaydı 80
320 BÜTÇE EMANETLERİ HESABI xxx. 322 BÜTÇELEŞTİRİLECEK BORÇLAR HESABI xxx. 330 ALINAN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HS. xxx. 333 EMANETLER HESABI xxx. 397 SAYIM FAZLALARI HESABI xxx. 410 DIŞ MALİ BORÇLAR HESABI xxx. 500 NET DEĞER HESABI xxx. 570 590 GEÇMİŞ YILLAR OLUMLU FAALİYET SONUÇLARI HESABI DÖNEM OLUMLU FAALİYET SONUÇLARI HESABI xxx. xxx. 102 BANKA HESABI xxx. 120 GELİRLERDEN ALACAKLAR HESABI xxx. 121 GELİRLERDEN TAKİPLİ ALACAKLAR HESABI xxx. 140 KİŞİLERDEN ALACAKLAR HESABI xxx. 150 İLK MADDE VE MALZEME HESABI xxx. 162 165 241 BÜTÇE DIŞI AVANS VE KREDİLER HESABI MAHSUP DÖN. AKTARILAN AVANS VE KREDİLER HESABI MAL VE HİZMET ÜRETEN KURULUŞ. YATIRILAN SER. HESABI xxx. xxx. xxx. 250 ARAZİ VE ARSALAR HESABI xxx. 251 YERALTI VE YERÜSTÜ Ü DÜZENLERİ İ HESABI xxx. 252 BİNALAR HESABI xxx. 254 TAŞITLAR HESABI xxx. 255 DEMİRBAŞLAR HESABI xxx. 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR xxx. HESABI 259 YATIRIM AVANSLARI HESABI xxx. 519 DEĞER HAREKETLERİ SONUÇ HESABI xxx 81
ÖZETLEYELİM 82
83
84
85
86
87
GENEL YÖNETİM MUHASEBE YÖNETMELİĞİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ Dönem sonu işlemleri l imalî yılın sonunda geçici imizanın çıkarılmasının ardından d yapılan aşağıdaki ğ dki işlemlerden oluşur a) Bütçe gelir ve bütçe gider hesapları hesap grupları ile bütçe gelirlerinden ret ve iade hesapları hesap grubunda yer alan hesapların bütçe uygulama sonuçları hesabıyla karşılaştırılıp l bütçe uygulama sonucunun belirlenmesi, l i b) Kullanılmayan ödeneklerin iptal edilmesi veya mahsup dönemine aktarılması, c) Yeniden değerlemeye e tabi tutulacak t varlıkların arlıklarındeğerleme değerlemeye e tabi tutulması, t d) Amortismana tabi varlıklar için amortisman hesaplanması, e) Muhasebe birimlerince izlenen varlıkların sayılması ve gerekli tutanakların düzenlenmesi, f) Gelir ve gider hesapları hesap grupları ile indirim, iade ve iskonto hesapları hesap grubunda yer alan hesapların faaliyet sonuçları hesabıyla karşılaştırılıp faaliyet sonucunun belirlenmesi, ve benzeri iişlemlerdir. l 88
MERKEZİ YÖNETİM MUHASEBE YÖNETMELİĞİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ Dönem sonu işlemleri malî yılın sonunda geçici mizanın çıkarılmasının ardından yapılan aşağıdaki işlemlerden ş oluşur ş a) Bütçe ve Ödenek Hesaplarına İlişkin Dönem Sonu İşlemleri 1) Bütçe gelirleri hesabının alacak bakiyesi bütçe gelirleri hesabına borç, bütçe uygulama sonuçları hesabına alacak kaydedilir. 2) Bütçe giderleri hesabının borç bakiyesi bütçe giderleri hesabına alacak, bütçe uygulama sonuçları hesabına borç kaydedilir. 3) Bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabının borç bakiyesi bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabına alacak, bütçe uygulama sonuçları hesabına borç kaydedilir. 4) Gider yansıtma hesabının alacak bakiyesi gider yansıtma hesabına borç, bütçe uygulama sonuçları hesabına alacak kaydedilir. 5) Gelir yansıtma hesabının borç bakiyesi gelir yansıtma hesabına alacak, bütçe uygulama sonuçları hesabına borç kaydedilir. Gelir yansıtma hesabının alacak bakiyesi verdiği durumlarda gelir yansıtma hesabına borç, bütçe uygulama sonuçları hesabına alacak kaydedilir. 6) Ödenekli giderler hesabının borç bakiyesi ödenekler hesabına borç, ödenekli giderler hesabına alacak kaydedilir. 7) Ödenek hesaplarına ilişkinkesinkesin hesap bilgilerinin geçici mizandan alınmasından sonra dönem sonunda merkez muhasebe birimlerince, bütçe ödenekleri hesabının yardımcı hesapları itibarıyla; alacak bakiyesi aynı yardımcı hesaplara borç, borç bakiyesi aynı yardımcı hesaplara, bütçe ödenek hareketleri hesabının borç bakiyesi bütçe ödenek hareketleri hesabına alacak kaydedilir. 8) Bu işlemlerden sonra bütçe hesapları ana hesap grubu ile ödenek hesapları hesap grubunda yer alan tüm hesaplar kapanır. b) Bütçe ve Ödenek Hesapları Dışındaki Dönem Sonu İşlemleri 1) Duran varlıklar ana hesap grubu içerisinde yer alan hesaplarda kayıtlı tutarlardan dönen varlıklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılması gereken tutarlar, bu hesaplara alacak, dönen varlıklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara borç kaydedilerek aktarma işlemleri tamamlanır. 2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içerisinde yer alan, hesaplarda kayıtlı tutarlardan vadeleri bir yılın altına inmesi nedeniyle, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılması gereken tutarlar t bu hesaplara borç, kısa vadeli dliyabancı kaynaklar kl ana hesap grubundaki kiilgili ili hesaplara alacak kaydedilerek aktarma işlemleri tamamlanır. 3) Bütçe emanetleri hesabında kayıtlı tutarlar, bu hesapların ilgili alt bölümüne aktarılması için bu hesaba borç ve alacak kaydı yapılır. 4) Değer hareketleri sonuç hesabında kayıtlı tutarlar, bu hesapların ilgili alt bölümüne aktarılması için bu hesaba borç ve alacak kaydı yapılır. 5) Öz kaynaklar ana hesap grubu içerisinde yer alan Değer Hareketleri hesap grubundaki hesaplar değer hareketleri sonuç hesabının ilgili yardımcı hesaplarına kaydedilerek kapatılır. Bu işlemler sonucunda, nakit hareketleri hesabı, muhasebe birimleri arası işlemler hesabı, proje özel hesabından kullanımlar hesabı ve doğrudan dış proje kredi kullanımları bildirim Erkan hesabı KARAARSLAN kesin mizanda bakiye vermez. 6) Dönem sonunda ilgili varlık ve yabancı kaynak hesaplarında kayıtlı olup, yabancı para cinsinden izlenen tutarlar değerlemeye tabi tutulur ve raporlama tarihindeki gerçek değerleri ile malî raporlarda gösterilir. 89
MAHALLİ İDARELER BÜTÇE VE MUHASEBE YÖNETMELİĞİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ Dönem sonu işlemleri ş malî yılın sonunda gç geçici mizanın çıkarılmasının ardından yp yapılan aşağıdaki ş ğ işlemlerden oluşur a) Bütçe ve Ödenek Hesaplarına İlişkin Dönem Sonu İşlemleri 1) Bütçe gelirleri hesabının alacak bakiyesi bütçe gelirleri hesabına borç, bütçe uygulama sonuçları hesabına alacak kaydedilir. 2) Bütçe giderleri hesabının borç bakiyesi bütçe giderleri hesabına alacak, bütçe uygulama sonuçları hesabına borç kaydedilir. 3) Bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabının borç bakiyesi bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabına alacak, bütçe uygulama sonuçları hesabına borç kaydedilir. 4) Gider yansıtma hesabının alacak bakiyesi gider yansıtma hesabına borç, bütçe uygulama sonuçları hesabına alacak kaydedilir. 5) Gelir yansıtma hesabının borç bakiyesi gelir yansıtma hesabına alacak, bütçe uygulama sonuçları hesabına borç kaydedilir. Gelir yansıtma hesabının alacak bakiyesi verdiği durumlarda gelir yansıtma hesabına borç, bütçe uygulama sonuçları hesabına alacak kaydedilir. 6) İl özel idarelerinde ödenekli giderler hesabının borç bakiyesi ödenekler hesabına borç, ödenekli giderler hesabına alacak kaydedilir. 7) İl özel idarelerinde bütçe ödenekleri hesabının yardımcı hesapları itibariyle; alacak bakiyesi aynı yardımcı hesaplara borç, borç bakiyesi aynı yardımcı hesaplara, bütçe ödenek hareketleri hesabının borç bakiyesi bütçe ödenek hareketleri hesabına alacak kaydedilir. 8) Belediye, bağlı idare ve birliklerde, bütçe ödenekleri hesabının yardımcı hesapları itibariyle; alacak bakiyesi aynı yardımcı hesaplara borç, borç bakiyesi aynı yardımcı hesaplara, ödenekli giderler hesabının borç bakiyesi ödenekli giderler hesabına alacak kaydedilir. Bu işlemden sonra bütçe hesapları ana hesap grubu ile ödenek hesapları hesap grubunda yer alan tüm hesaplar kapanır. b) Bütçe ve Ödenek Hesapları Dışındaki Dönem Sonu İşlemleri 1) Dönen varlıklar ana hesap grubu içerisinde yer alan gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan mali yıl sonuna kadar tahsili gerekenlerden tahsil edilemeyen tutarlar, mali yıl sonunda gelirlerden alacaklar hesabına alacak, gelirlerden takipli alacaklar hesabına borç kaydedilerek takibe alınır. 2) Duran varlıklar ana hesap grubu içerisinde yer alan, gelirlerden alacaklar hesabı, gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabı, kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı ve gelecek yıllara ait giderler hesabında kayıtlı tutarlardan dönen varlıklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılması gereken tutarlar, bu hesaplara alacak, dönen varlıklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara borç kaydedilerek aktarma işlemleri tamamlanır. 3) Bütçe emanetleri hesabında kayıtlı olan tutarlar, zamanaşımı süresine göre bütçe emanetleri hesabının ilgili yardımcı hesabına aktarılması gerektiğinden bu hesaba borç ve alacak kaydedilir. 4) Kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grupları içindeki iç ve dış mali borç hesaplarında kayıtlı borçlar için işlemiş faiz tutarları hesaplanır ve ilgili dönemde ödenmek üzere ilgisine göre kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu veya uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabına alacak, giderler hesabına borç kaydedilir 90
www.erkankaraarslan.org 91