Sedat KADIOĞLU Müsteşar Yardımcısı ğ 27 Mayıs 2008, ANKARA
SÜREÇ ÇEVRE SEKTÖRÜ Temmuz 1959 Türkiye nin i Avrupa Birliği ne üyelik başvurusu Aralık 1999 Mart 2001 Mart 2001 Temmuz 2003 Aralık 2004 Helsinki Zirvesi ve Türkiye nin aday ülke olarak kabulü Katılım Ortaklığı Belgesi nin kabulü 2003 Yılı Ulusal Programı nın hazırlanması Kısa ve orta vadeli hedefleri konu alan 2003 Yılı Ulusal Programı nın Resmi Gazete de yayımlanması Brüksel AB Konsey Zirvesi ve Türkiye ile müzakerelere 3 Ekim 2005 te başlama kararı 03 Ekim 2005 Müzakerelerin başlaması
AB Uyum Sürecinin Aşamaları ; Ulusal Program ın çevre başlığı ve AB Çevre Müktesebatının uyumlaştırılması çalışmalarından sorumlu temel kurumdur. tarafından; Ulusal Program ın kabul edilmesinden sonra AB Çevre Müktesebatına uyum süreci başlatılmıştır. İlerlemenin İzlenmesi 11. Yıl Projesi kapsamında; 60 adet Direktifin, 8 adet Tüzüğün ve 1 adet Kararın mevzuat uyumu izlenecektir. Müktesebat t Uyum Programı na göre 2008-20132013 dönemi için, i 8 sektörde; birincil düzenleme olarak 11, ikincil düzenleme olarak ise 52 adet mevzuatın çıkarılması öngörülmektedir. Uyum sürecinin 2013 dönemine kadar tamamlanması beklenmektedir.
Tarama Toplantıları ÇEVRE SEKTÖRÜ ; Ulusal Program ve AB Çevre Müktesebatı uyum çalışmalarından sorumlu kurumdur. Çevre faslı tanıtıcı tarama toplantısı 03-11 Nisan 2006 Çevre faslı ayrıntılı tarama toplantısı 29 Mayıs - 03 Haziran 2006
Çevre Faslı Tarama Sonu Raporu Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanmıştır. Taslağı 02 Temmuz 2007 tarihinde Dışişleri Bakanlığı tarafından Bakanlığımıza ulaştırılmıştır. Üye ülkelerin görüşü alındıktan sonra, Avrupa Konseyi tarafından onaylanmıştır. Portekiz Dönem Başkanlığı nın 03 Ekim 2007 tarihli mektubu ile ülkemize nihai şekli iletilmiştir. İki (2) adet açılış kriteri içermektedir.
Açılış Kriterleri ÇEVRE SEKTÖRÜ 1. Ulusal, bölgesel ve oluşturulmasına yönelik, yerel seviyede gerekli idari kapasitenin Gereken finansal kaynaklar için planların yer alacağı, Müktesebatın iyi koordine edilmiş bir şekilde kademeli olarak uyumlaştırılmasına, uygulanmasına ve uygulamanın etkili hale getirilmesine ilişkin aşamaların ve zaman çizelgelerinin yer aldığı, kapsamlı bir stratejinin hazırlanması. 2. AT-Türkiye Türkiye Ortaklık Konseyi nin nin kararlarına uygun olarak, ilgili AB Çevre Müktesebatının uygulanmasına ilişkin yükümlülüklerin (Gümrük Birliği) yerine getirilmesi.
Açılış Kriterleri ÇEVRE SEKTÖRÜ İki açılış kriterine ilave olarak; Avrupa Birliği nin çevre konusunda taraf olduğu Uluslararası Sözleşmelere ülkemizin taraf olma durumu gizli açılış kriteri.
Yapılan Çalışmalar ÇEVRE SEKTÖRÜ Kurum içinde sektör koordinatörleri ve yardımcıları ile her bir AB mevzuatından sorumlu yetkili kişiler belirlenmiştir. Her iki açılış kriteri için kurum içi ve dışı temsilcilerin katılım sağladığı çok sayıda genel değerlendirme ve çalışma toplantısı gerçekleştirilmiştir. Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Dairesi Başkanlığı tarafından Çevre Faslı Tarama Sonu Raporu bilgi notu ve strateji formatı hazırlanmış ve birimlere dağıtılmıştır.
Yapılan Çalışmalar ÇEVRE SEKTÖRÜ Strateji formatı Avrupa Komisyonu ile de paylaşılmış ve olumlu bulunmuştur. 118 adet AB Mevzuatından 69 adeti için strateji formatı birimler tarafından doldurulmuşş olup, bu formatlar toplam 87 adet AB Mevzuatını içermektedir. Tamamlanacak strateji formatı İzleme ve Yönlendirme Kurulu üyeleri ile en kısa süre içinde paylaşılacaktır. O d İ ili ii i t l k A Onay aşamasından sonra İngilizce çevirisi yaptırılarak Avrupa Komisyonu na gönderilecektir.
Toplam Yatırım İhtiyacı (2007-2023) Sektör Yatırım İhtiyacı Milyon Avro Oran (%) Su 33.969 58 Atık 9.560 16 Hava 37 0 Endüstriyel Kirlilik 14.755 25 Doğa Koruma 264 0 Total 58.585 100
Yüksek Maliyet Gerektiren AB Çevre Direktifleri Su Kalitesi Su Çerçeve Direktifi Kentsel Atık Su Direktifi İçme Suyu Direktifi Suya Deşarj Edilen Tehlikeli Maddeler Direktifi Nitrat Direktifi Yüzme Suları Direktifi Hava Kalitesi Hava Kalitesi Çerçeve Direktifi Büyük Yakma Tesisleri Direktifi Yakıt Kalitesi Direktifi Uçucu Organik Maddeler Direktifi Atık Yönetimi Atık Çerçeve Direktifi Katı Atık Düzenleme Depolama Direktifi Tehlikeli Atık Yakma Direktifi Ambalaj Atığı Direktifi Atık Su Çamuru Direktifi Endüstriyel KirlilikKontrolü IPPC Direktifi Seveso II Direktifi
2014 Yılından İtibaren Direktiflerin Geçiş Süreleri Tehlikeli Atıklar Direktifi 14 Yıl Kentsel Atık Su Arıtma Direktifi 10 Yıl İçme Suyu Direktifi 10 Yıl Düzenli Depolama Direktifi 9 Yıl Endüstriyel Kirlilik Kontrolü Direktifi 7 Yıl Ambalaj Atıkları Direktifi 6 Yıl Büyük Yakma Tesisleri Direktifi 5-15 Yıl Su Çerçeve Direktifi en az 10 Yıl
Kapasite Geliştirme Projeleri AB Mali İşbirliği 2002 Yılı Programı çerçevesinde Türkiye İçin Çevre Alanında Kapasite Geliştirilmesi Projesi tamamlandı. AB Mali İşbirliği 2003 Yılı Programı çerçevesinde Hava Kalitesi, Kimyasallar ve Atık Yönetimi Alanında Türkiye Destek Projesi tamamlandı. AB Mali İşbirliği 2004 Yılı Programı çerçevesinde Özel Atık Yönetimi ve Gürültü Alanında nın Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi tamamlandı.
Kapasite Geliştirme Projeleri AB 2005 Yılı PHARE Programı Çok Ülkeli Projeler Çevre Kurumlarında En İyi Uygulamaların Transferi ve Finansal Kaynakların Efektif Kullanılması İçin Eğitim Yoluyla Kapasite Arttırılması Projesi (Pilot Bölge: Antalya, Burdur, Isparta) Yerel ve Bölgesel Yönetimlerin Çevre Müktesebatını Uygulama Kapasitelerinin Güçlendirilmesi Projesi (Pilot İller: Bursa, Erzurum, Mersin, Samsun) TAIEX Programı
Kapasite Geliştirme Projeleri 2007 Yılı IPA Programı I. Bileşen Marmara Hava Kalitesi Eşleştirme Projesi, Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi kabul edilmiştir. i
Çevre Altyapı Proje Seçim Metodolojisi Proje Başvurusu için Anket Formunun Belediyelere gönderilmesi, Dolu anket formlarının toplanması ve proje başvuru listesinin hazırlanması, Eleme kriterlerine göre sıralamaya tabi tutulacak projelerin belirlenmesi, Projelerin sıralama kriterlerine göre değerlendirilmesi ve puanlaması, Puanlamaya göre "Projelerin Öncelik Sıralamasının" yapılması, Anket bilgilerinin yerinde kontrol edilmesi.
Çevre Altyapı Projeleri ÇEVRE SEKTÖRÜ AB Mali İşbirliği 2005 Yılı Programı çerçevesinde proje aşamaları tamamlanan - Çanakkale Katı Atık Yönetimi Projesi, - Kuşadası ş Katı Atık Yönetimi Projesi ihale süreci tamamlanmış, inşaat aşamasına geçilmiştir. AB Mali İşbirliği 2006 Yılı Programı çerçevesinde proje aşamaları tamamlanan - Nevşehir Atıksu Arıtma Tesisi Projesi, - Tokat Arıtma Tesisi Projesi ihale süreci tamamlanmış, inşaat aşamasına geçilmiştir. AB Mali İşbirliği 2006 Yılı Programı çerçevesinde proje aşamaları tamamlanan - Amasya Katı Atık Yönetimi Projesi, - Bitlis Katı Atık kyönetimi iprojesi, - Kütahya Katı Atık Yönetimi Projesi ihale süreci ile ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.
Proje Paketi Hazırlama (ÇED ve Fizibilite Raporu Hazırlama) Atıksu Arıtma Tesisi Projeleri için proje paketi hazırlamak üzere; 2005 Avrupa Birliği İle Entegrasyona Destek (SEI) Programı kapsamında (1) adet Teknik Yardım Projesi İçin İş Tanımı hazırlandı ve önceliklendirme listesinden (15) Belediye Başkanlığı Projesi seçildi (Çalışmalar başlatıldı). İçme ç Suyu Tesisi Projeleri için proje paketi hazırlamak üzere; 2005 Avrupa Birliği İle Entegrasyona Destek (SEI) Programı kapsamında (1) adet Teknik Yardım Projesi İçin İş Tanımı hazırlandı ve önceliklendirme listesinden (8) Belediye Başkanlığı Projesi seçildi (Çalışmalar başlatıldı).
Proje Paketi Hazırlama (ÇED ve Fizibilite Raporu Hazırlama) Katı Atık Yönetimi Projeleri için proje paketi hazırlamak üzere; 2003 Avrupa Birliği İle Entegrasyona Destek (SEI) Programı kapsamında (5)adetTeknikYardım Projesi İçin İş Tanımları hazırlandı ve önceliklendirme listesinden (5) Belediye Başkanlığı Projesi seçildi. (Çalışmalar tamamlanma aşamasında). 2006 Avrupa Birliği İle Entegrasyona Destek (SEI) Programı kapsamında (1) adet Teknik Yardım Projesi İçin İş Tanımı hazırlandı ve önceliklendirme listesinden 13 Belediye Başkanlığı Projesi seçilecek. (İhale süreci başladı).
Çevre Operasyonel Programı-Tanımı Çevre konusunda ana öncelik eksenleri olan su, atık suvekatı atık yönetimi hizmetlerinde Türkiye de mevcut durumu ortaya koyan ve söz konusu sektörlerin Avrupa Birliği fonları ile geleceğini planlayan çok yıllı bir belgedir. 2007-2009 yılları için katılımcı bir yaklaşım ile hazırlanmıştır. Öncelikler ve tedbirler belirlenmiş olup, belli bir çalışma takvimi ve finansman stratejisi ile çevre altyapı projelerinin uygulanması öngörülmektedir. Toplam Bütçe (AB Katkısı + Ulusal Katkı) : 272,1 M. Ekinde; 12 adet atıksu, 8 adet içme suyu ve 10 adet katı atık sektörüne ait altyapı projesi mevcuttur. 29 Kasım 2007 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından onaylandı.
ÇOP-Öncelik Eksenleri ve Tedbirleri Öncelik 1: Su temini, kanalizasyon ve atık su arıtımının iyileştirilmesi Tedbir 1.1: Su temini kalitesinin iyileştirilmesi Tedbir 1.2: Alıcı ortam kalitesinin iyileştirilmesi Bütçe: 179,1 M (% 66)
ÇOP-Öncelik Eksenleri ve Tedbirleri Öncelik 2: Entegre katı atık yönetiminin iyileştirilmesi Tedbir 2: Katı atık geri dönüşümünün arttırılması ve düzenli depolama sistemlerinin iyileştirilmesi Bütçe: 76,7 M (% 28)
ÇOP-Öncelik Eksenleri ve Tedbirleri Öncelik 3: Teknik Yardım Tedbir 3.1: Çevre Operasyonel Programı yönetiminin güçlendirilmesi Tedbir 3.2: Faydalanıcıların planlama kapasitesinin güçlendirilmesi Bütçe: 16,3 M (% 6)
IPA Koordinasyon ve Uygulama Merkezi IPA Tüzüğü gereğince; Çevre Operasyonel Programı nın yönetiminden sorumlu Yönetim Otoritesi olarak belirlenmiştir. IPA Tüzüğü gereğince; Çevre Operasyonel Programı nın ekinde yer alan çevre altyapı projelerinden sorumlu IPA KOORDİNASYON ve UYGULAMA MERKEZİ kuruldu. Bir Başkan, ş iki Başkanş Yardımcısı olmak üzere toplam 24 kişiş Merkezde görevlendirildi.
ÇOP-Uygulama ÇEVRE SEKTÖRÜ İÇ DENETİM BİRİMİ BAKAN MÜSTEŞAR MÜSTEŞAR YARDIMCISI SEKTÖREL İZLEME KOMİTESİ PROJE SEÇİM KOMİTESİ DIŞ İLİŞKİLER VE AB DAİRESİ BAŞKANLIĞI 2007 IPA KOORDİNASYON VE UYGULAMA MERKEZİ SPOs/PIU 2010 KALİTE GARANTİ VE KONTROL BİRİMİ PROGRAMLAMA BİRİMİ İZLEME VE DEĞERLENDİRME BİRİMİ TEKNİK UYGULAMA BİRİMİ İHALE VE SÖZLEŞME BİRİMİ Geçiş döneminde d fonksiyonları MFİB tarafından yürütülecektir.
Planlanan Teknik Yardım Projeleri Proje adı: IPA Koordinasyon ve Uygulama Merkezinin Yönetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Proje kaynağı ğ ve miktarı: 2006 SEI Programı, 200,000 EUR Başlangıç ve süresi: Temmuz 2008, 5 ay Faaliyetler: IPA Koordinasyon ve Uygulama Merkezi çalışanlarının ve diğer ilgili kurum (İller Bankası, DPT Müsteşarlığı, projeleri hazırlanmakta olan belediyeler) çalışanlarının katılacağı temel düzey eğitimler düzenlenecektir. Operasyonel Manuel revizyonu yapılacaktır.
Planlanan Teknik Yardım Projeleri Proje adı: IPA Koordinasyon ve Uygulama Merkezinin Yönetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Proje kaynağı ve miktarı: 2006 SEI Programı, 1,250,000 EUR Başlangıç ve süresi: Ocak 2009, 16 ay Faaliyetler: IPA Koordinasyon ve Uygulama Merkezi nin çalışmalarını destekleyecek tam zamanlı danışmanlık, IPA Koordinasyon ve Uygulama Merkezi çalışanlarının vediğer ilgili kurum (İller Bankası, DPT, projeleri hazırlanmakta olan belediyeler) çalışanlarının katılacağı temel ve ileri düzey eğitim programı, II. Çevre Altyapı Projelerini Önceliklendirme çalışmasına teknik destek.
Temel Sorunlar ÇEVRE SEKTÖRÜ Kurumlararası koordinasyonun yetersiz olması, İzin, izleme, denetim ve yaptırımlarda farklı kurumların sorumlu olması, Mevzuattaki örtüşmeler, Kurumsal kapasitenin yetersiz olması, Çevre (Ceza-Teşvikler) Teşvikler).
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI TEŞEKKÜRLER