Web'deki Belediyelerimiz: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Türksel Kaya Bensghir* Ülkemizde web'e açılan belediyelerin internet ve web teknolojilerini halkla i lişkiler, yönetime katılma, sosyal sorumluluk, ve e-iş/ticaret aracı olarak kullanım düzeylerini değerlendinnek amacıyla kaleme alınan bu makalede, Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesi incelenecektir.i Çalışmada, önce dünyada ve ülkemizde internet ve web teknolojilerinin kullanımı ve ülkemizde web'deki belediyelerin niceliksel gelişimi alınacak ve ardından, Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesi tanıtılacak; belediyenin web teknolojilerinin sunduğu olanaklardan yararlanma düzeyi ve web hizmetleri üzerinde durularak site içeriği değerlendirilecektir. Yöntenı İnceleme, Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesine 26 Hazİran-28 Ağustos 200 i tarihleri arasında farklı zamanlarda yapılan erişimlerde ulaşılan bilgiler ve sitenin webmaster'ı tarafından doldurulan Anket Fonnuc'ndan elde edilen bulgular üzerinde yapılan içerik analizine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Dünyada ve Ülkemizde İnternet ve Web Teknolojileri Hızlı bir sayısallaşma süreci içinde bulunan dünyada internet ve web'e açılan kişi ve kurumların sayısı da giderek artmaktadır. Dünyada internet kullanıcısı sayısı Haziran 2000'de 304.6 milyon iken; Eylül 2000'de 377.65 ve Kasım 2000'de 407. ı ı milyona ulaşmıştır (Bensghir, 2001). Öte yandan, dünyada İnternet alan adı ( domain name) sayısının gelişimi izlendiğinde artışın çok hızlı gerçekleştiği görülür. Nitekim, 1999-2000 döneminde alan adı yüzde 285 artmıştır. Haftada ortalama 400'e yakın yeni alan adı eklenmektedir. Artış hızının ise NET uzantılı (Networks) alanlarda daha yüksek olduğu dikkat çekmektedir. Nitekim, haziran 2000'e kadar COM (commercial) uzantılı alanlar yüzde 280; ORG (organizations) uzantılı alanlar yüzde 270 artarken, NET uzantılı alanlar yüzde 324 artmıştır (http://wwwnetfactuel.conı/index.php3? domains= ı). Dr. TODAİE Asistanı, gov.tr i Diğer belediyelerin bu kapsamda incelenmesi başka makalelerin konusunu oluşturacaktır. 2 Anket İncelenen websitesinin tasarım ve yönetimi ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek üzere yazar tarafından hazırlanmış ve 12 sorudan oluşmaktadır. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 10 Sayı3 Temmuz 2001, s. 114-126.
Web 'deki Belediyeleriıııiz: Kayseri Büyükşehir Belediyesi ı ıs Nielsen/Net Ratings tarafından çeşitli ülkelerin hanehalkı üzerinde yapılan a raştınna 3 internet kullanımının ülkeler bazında gelişimine ilişkin dikkat çekici rakamlar sunmaktadır (Tablo 1). Tablo 1: İnternet Kullanım İstatistikleri (Aylık-Haziran 2001) Aylık Ziyaret Her bir sitede Aktif Tahmin edilen oturum Edilen Site harcanan internet mevcut internet sayısı Sayısı zaman evreni evreni UK 13 18 20:45 13.098.235 23.870.341 Almanya 17 25 18:31 15.144.455 27.914.911 İtalya 12 16 22:26 8.312.314 18.697.197 Danimarka 12 18 17:55 1.617.277 2.930.032 Fransa 15 17 24:01 5.468.447 ll. 107.974 Singapur 15 24 22:02 955.824 2.103.331 HongKong 19 25 28:51 1.804.016 3.935.769 Japonya 19 12 20.061.849 46.659.923 Sözedilen bu Araştırma, Haziran 2001 'i içeren sürede internete aylık oturum sayısının en fazla Hongkong ve Japonya'da (19 oturum ile) gerçekleştiğini; en fazla site ziyaretinin (25 site ile) yine Hongkong ve Almanya tarafından yapıldığını; bir sitede harcanan sürenin en fazla 28 saat 5 i dakika ile Hongkong' da olduğunu ve bunu 24 saat i dakika ile Fransa'nın izlediğini göstenniştir. Ülkemizde internete bağlanan kamu kuruluşlarının sayısı da giderek artış göstermektedir. Ekim 2000' de internete açılan kamu kuruluşu sayısı 559 4 iken, Nisan 2001 itibarıyla bu rakam, yüzdel5.9 artışla 648'e; 13 Haziran 2001 itibarıyla 698' e ve 3 Eylül 200 i itibarıyla da 776'ya çıkmıştır http://dns.metu.edu.tr/ domcounl.html (3.09.2001),s Ülkemizde Web'deki Belediyeler Ülkemizde web'e açılan belediye sayısı her geçen gün artış göstennesine rağmen hala ancak belediyelerin yaklaşık yüzde 3 'nünli web yoluyla halka bilgi ve hizmet sunma ortamına kavuştuklarını görülmektedir. Öte yandan, web'e a çılan ve incelemenin yapıldığı dönemde web sitesi aktif olarak çalışan büyükşehir belediyesi oranı yüzde 70 dir. Ağustos 2001 itibarıyla web'e açılan belediyelerin listesi Tablo 2'de sunulmuştur. 3 Tablo ı yer alan rakamlar 'web sayfasından derlenmiştir. 4 Bensghir, 2ÜÜÜa. 5 Bensghir, 2ÜÜÜa 6 Ülkemizde Haziran 2001 itibariyle toplam belediye sayısı 3215 olup, bunun 16'SI büyükşehir belediyesidir.
116 Web 'deki Belediyelerimi;;: Kayseri Büyükşehir Beled(vesi IBELEDiYE ADI Tablo 2: İnternet'te Web Sayfası Bulunan Belediyeler 7!Adana Belediyesi ja"dapazarı Büyük şehir Belediyesi ja"dıyaman Belediyesi [Afyon Belediyesi IAhlat Belediyesi. [Aksehir Belediyesi ~DRES Iı-ıup:/Iwww.adana.bld.zov.tr IHll12:I/w\\'w.adapazari -bicı. go\'.tr IHnp:llwww.adivaınan-bld.ı!ov.Ir [Huırilwww.afvon. bld. gov.tr [Hllp:llww\v.ahlatbekdivesi. go.to [H tl12:llwww.nasreddiııakselıi r.l1el IH up:/i\vw\\. wec-nct.com. ır/beledive/alaıı va/ IAlanya Belediyesi IAliağa Beledivesİ [BttQ:llwww.al iaga-blcl. gov.tr IAltındag Belediyesi [Http://www.altindag-bld.gov.tr [altınoluk Beledivesi [tht12:llw wv".antalıdros.on!.1 r [Amasya Belediyesi [H ııp:llww\\.amasya-blcl. gov.tr [Ankara Büyük~ehir Belediyesi IH tı p:llwww.ankara-bel.gov.1 rı [Antalya Büyük~ehir Belediyesi Lu IIp:llww w.aııla Iy 41- bld. gov.trl IArhavi Beledivesi. Artvin Ujttp:llwww.arha vi -bld.gov.tr [Batleınli Beledivesi [Http://www. wec-llcl.eoın.1 r/brledi ve [BağCılar Belediyesi ih 1112:1Iwww.bazcilar-hlg,gov.ırI IBahçelievler Belediyesi fi-ı tl p:ll\l/ww.babeel iev Icr.hYQerınul. net [Bahçe~ehir Belediyesi [HttQ://www. bahcesehi r-bld. gov.ıri [Bahsılı Belediyesi. Kırıkkale [Hı tp:i!\vw\\'. bahsi li belediyesi.com IBakİrkoy Belediyesi ILlitu:!iww\\'. bakırköy. bld.gov. Ir IBandırma Belediyesi [Htl p:1ivvww.bandirnıa- bld. gov.trl!hayramqasa Belediyesi [Http://www.bayramQasa-bld.gov.tr IBevazköy Belediye başkanlıi!:ı IHııp:I/\vww.ınevl11c.netjrnember"/bcvazkov [Beykoz Belediyesi IHtl[~://www. bev koz-bld.gov.11' [BeYOğlu Belediyesi [Http://www.beyoglu-bld.gov.tr/ IBeypazari Belediyesi IHttQ:I/www.l1l~vpazari.bld.go\'.tr IBcvschir Belediyesi. Koııva Ilıııp:I/\v\Vw.medvatext.cnJ1).tr/bcysehirbeledlvesi [Bitlis Belediyesi [hltq:/lwww. verel.com.bil iis [BozUylik Belediyesi [http://ww\!,,.bozuvuk-bld.gov.ır IBurdur Belediyesi [Bursa Büyük~ehir Belediyesi IBüyükçekmece Belediyesi [ankava Beledivesi [Çeyhan Belediyesi. Adana [Çide Beledivesi [httr:i/w\v\v.burdur-bld.uov.tr Ilıım:llwww. bursa-blcl.!lo\'.1 rı IIHtp://www.bcekmece-bld. ı.w\'.11' [lıııp:/i\vww.cankaya-bld-gov.tr [hllq:llwww.eeylıaıı.net/ct;yhan [llitp:ll\vw\v.eide. gen.tr 7 Belediye web site adresler http://\v\vw.bilkent.edu.ır;!l!li.u1~~~!!ill!ill!!l::.!q.\!.!~~,gsi~ulj!ll~ webdeki belediyelcr. hım; hıtp:/! WV,W. llırki~lı-nıcdia. com/ti'l lr www. hclediveler. net adreslerinden temin edilmiştir.
Web 'deki Belediyelerimiz: Kayseri Büyükşehir Belediyesi 117 IBELEDiYE ADI \Çanakkale Ikledivesi IÇankırı Belediyesi ~DRES [ll!qilwww.cnlıakkaic-bld.gov.ır ılı i ı[1://\vww. verel.com/can ki ril ICavıısbası Beledivc Ba~kanlıı!ı. İ,,- lı" /J",ww LV u:--.ıl<ı:--.ıj,k~.t!ov.tr ~ i ~:iı!li Beledivesi lımp:llw\vw.eii:li-bld.!!o\'.ır \Çorlu Belediyesi Ihttp://www.corlu-bld.go\.tr ~orum Belediyesi Ilıttp:llwww.conım-bld.gov.trl IDeğinnendere Belediyesi Ih1ıa:!/www.dcğirıncndcrc-bld.gov.tr! IDenizciler Belediyesi IDerinkuyu Belediyesi IDidim Bckdiye~i. Avdın Ihttl1:1lviWW.denizci ler-bld. gov.tr! UlLtP:llww\v. wec-net.coın.ır/beledi yelderi nkuyul Ilıtıp:llw\vw.didiın.OI'!!.ır IDiyarbakir Belediyesi Ihttp://ww\v.diyarbakir-bld.!!ov.tr lerdek Belediyesi Iımg:llww\v. fortunedıv.com/oasis/vcnice12 131 IEreğli Belediyesi Ihıq;u/www.bizi merc!! ii.com ~senyurt Belediyesi Ihttp://www.telcrchber.c()rn/bekdivc/esenyurt/ IEskisehir Belediyesi Illttn :!:www.cskiseh ir- bid. \2.0 v. tr IFatih Belediyesi IlıltQ:llw\vw. fatih.orgl IFoea Belediyesi IIHtp:llwvV\\,. foca-bld.!!ov. tr Iô;ızi Beledivesi. Sal11S11n Ihttp://www.gazibekdivesi.ojb.net /QazianteQ Belediyesi IGdm: Belediyesi IC;üb.:eada Beledi\esİ /Qöıba~ı Belediyesi IQölcük Belediyesi IQöreme Belediyesİ IQüI~ehir Belediyesi I(;ünıii~hanc Bclcdivesi LGlinlii:';I iik Beledivesi IGüzelyalı Belediyesi IHacıbekta~ Belediyesi IhttQ:llwww.!!aziaııtep- bld.!!()\'. tr Ihttp://v.'\vw.gcbze- bld. ~ov. tr Illttp:llww\v. i:()kccadanıiz.coll1 ~ttp:llwww.golbasi-bld.gov.tr Iımp:l/ww\v. ~okuk-bld.!!o\'.trl 111 ttp://v.\ı' w. wcc-llet.l"oın.trlhdedi ve/goremc IhttQ:/I\vw\v. wec-nct.com.tr/beledi ydgulsehi r Ihtıp:llw\vw. ~hanebld.8m.l"ol11 Ihttp://\v\... \v.~umusluk.belclesi.com Ihttı1:llwww. guzel val i-bld. gov.trl Iht IQ:i:\vww. wec-llct.com. tr!bcjedi )Irilıncıbektas! IHekimhan Belediyesi Ihttp://www.fonulıeritl'.com/bıısiness/filtlıyrich/4')7/i Index.htnıl Iİsı:ınbul Gaziosmanpa~a Belediyesi Ihttı;~:llwww.İstanbu i gop-hld.!!o\'.tr Iİzmir Büyük~ehir Belediyesi Ilıttp:ll\vww. izm irbb. go\'.ır/ Iİzmit Belediyesi IhttQ:llwww. izmi t-hld. gov.trl IKadıköy Belediyesi Ilıııp:llw\vw.duLnet.ır/kaCıi koyi IKağıthane Belediyesi Ihttp://W\Vw.kagİthane-bld.!!{)\'.tr/ IKaQadokyalCaQQadocia Iİ IIi p:i/\\\\' \v.caı:wat!ocia.!!ov.tr ıkaraman Bdccli"csi Ihttr:/lwww.karaınan\veb.coın IKartal Belediyesi l!ı!!p:l/www. kanal-bit!. gl)\'.1 r
118 Web 'deki Belediyelerimiz: Kayseri Büyükşehir Belediyesi IBELEDİYE ADI ~DRES IKaymaklı Belediyesi Ib_Up:llv,:\\\\,. \vcl'-llcll'oill. tribckd i ve/kay ınak ii IKayseri Büyük~ehir Belediyesi Ihttrrll\\ WW. kayseri-bld. ~OV.trl IKeçiören Belediyesi Ihttp://\vw\\'. kel'iorcn-bld. ~ov. tr IKepez Belediyesi Ihl tp:ii\\\vw. kl'12l'z.ı)rg. tr IKestel Belediyesi Ihttp:ııv>,w\v.kesıel.or!!/ IKırıkkale Belediyesi IhttQ:I/www. kiri k kale-bld. gov. tr IKızkalesi Ihttp://v-:w\v. kizkalcsi-bld. ~ov. tr IKocasinan Belediyesi Ihtt12:II\\\vw. kocasi Ilan-bld. ~O\'. tr IKonak Belediyesi Ihttp:/h w\v.konak-bcl.gov.trl IKonya Büyük~ehir Belediyesi ItlttQ:llw\\,w.konva-bld.~o\'.trl IKörfez Belediyesi Ihttp://\\.ww. korfcz-hld. ~ov. tr IKu~adasl Belediyesi IlıtIJ2:II\v\vvv.kusadasi -hld. uov. ıri ILabseki Belediyesi Ihttp://ww\v.hIQscki.colıı ILalaQa~a Belediyesi Ihtt12://WWW. tekl'dı her.l'onı/lalapasa/ lmalatya Belediyesi Ihttp:ııwww.maıatva-bl'ı.uov.tr/ lmelikgazi Belediyesi Ilıttp:llw\vw.mcl ikgazi -bld. uov. Ir IMenteşe Belediyesi Ihttp:ııwv'iw.nıcntesehı.cjb.net lmeram Belediyesi IhttR:llwww. meranı-bld. ~OV. Iri IMustafaQa~a Belediyesi Ihttp://\vww. wel'-nelcolll.tr/belcdi vcfmustafa pasal ~arlıdere Belediyesi Ihtqrllwww.narl idere-bld.gov.trl ~ev~ehir Belediyesi Ihttp:ııw\v\\'.cappadocia.!!ov.tr/ ~)1tu Belediyesi IhttQ:II\vWW.oltulu lar.llct 17htııı!Qrtahisar Belediyesi Iht! p:ll\vww. \\'cl'- nell'onı.tr/be1cdi ve/ortah i sar!qzkonak Belediyesi Ihtl12:lh:w\v. wee-ilet.coill. tr/he lcdiyclozkonak IPazar Belediyesi Ilıtt p:llv-.' w\\'.mc III hers. xo()m.l'onı/pazar- ri ze Irendik Belediyesi IhttR:llwww.Qcnclik-blcl. ~()v.trl IPolatll Belediyesi Ihttp:ııwww.polatliinterneLCı)m.tr/belcdiye/ilıtro.html ISalihli Belediyesi Ilıttp:llwww.salihli-bld.goy.tr ISamandıra Belediyesi Ihttp:ııw\vw.samandira-bld.gov.tr ISamsun Büyük~ehir Belediyesi Iht tırllww\v.sanısunı-hld. gov. trl ISanIıurfa Belediyesi ~ttp://www.sanli urfa-bld.gov. tr ISaraybahce Belediyesi IhUQ:llwww.saravbahce-bld. gov. tr ISel~uklu Belediyesi Ihttp://www.seleukl u-bld. ~()V. trl ISerdivan Belediyesi Ihtt12:llwww.serdivan.grn.conı ISisli Belediyesi Ihttp://www.sisli-bld.!!o\'.tr ISile Belediyesi, İstanbul IhttR:llww\v.~eocİtİes.com/i ını 03-sİ le ffaıas Belediyesi Ihttp://\vww. talas-bld. ~ov.tr [av~ancıl Belediyesi Ilıtq;>:llwww. ta vsanei l-hld. gov. trl ffekirova Belediyesi Ilıtt p:llww\v.tek i f()va-b Id. gov. tr [ire Belediyesi ~ttp://www.tire-bld.gov.tr
Web 'deki Belediyeleriıııiz: Kayseri Büyükşehir BeledlJ'esi 1ı 9 IBELEDİYE ADI ~DRES ffokat Belediyesi Iıınp:l/w\v\\" tokat-bill.!.!o\'.11' fforosıar Belediyesi Ihttıyll\Vww.toroslar-blll.go".tr [rabzon Belediyesi Ihllp://\vww.tralv()llbckdi vcsi.!.!ov.ırl [urhal Belediyesi Itınıtl/\.\\\'w.turhal -bld.!!ov. trl [uzla Belediyesi LLL tt p://w,,\\'.ııızla-bld,!!o\'. tr IUçhisar Beledivesİ Illtl 1'://\\\1,'''.\.\ Ge-net.com. ırlhclcdiydııchi~arl IUskudar Belediyesi Ihttp://wwW.ııskudar-bld.!!O\,.lr IUzumlu Belediyesi It1l1 p://\v\v\\.lilumlu-bld.!.!()\. tr IÜnye Belediyesi Ilıl ı p:ii\\.'ww.unyc-blc\.!!( LV.tr./ IÜrgüR Belediyesi IILLI p:/lwww. WCC-Ilct.com. tr/bckd i vc/ur!.!unl IVan Belediyesi [luı 11:/IW\\W. \'aıı-blc\.!.!ov. ti'l IVatağan Belediyesi i Denizli [luıp:llvv'w\\. vaıagarı-hld. ı.ı;nv. ır IVenimahalle Belediyesi Ull!p:llwwv./. veni mahaııc.bckdivcsi.com.ır iv ıldırım Belediyesi!IHI g:/hi\\w. vi Idiri tn-bld.!.!o\.11'/ fzeytinburnu Belediyesi [http://www.zcvtiııburi1u-blli.!!(}\'.tr Kayseri Büyükşehir Belediyesi Web Sitesi Tanıtım Kayseri Büyükşehir Belediyesi i 997 yılında internete bağlanınış ve web sitesini i 998 yılında hizmete açmıştır. Web tasarımı KAYNET tarafından gerçekleştirilmiş ve yönetimi de belediyenin Bilgi İşlem Dairesinde oluşturulan web ekibi tarafından yapılmaktadır. Site, Tablo 3'de özetlenen bölümlerin yer aldığı indeks sayfası ile açılmakta ve ana sayfada belediyenin yürüttüğü işlevlere yönelik güncel haber özetleri yer almaktadır. Tablo 3: Kayseri Büyük Şehir Belediyesi Web Sitesinde Yer Alan Bölümler Tarihçe Başkan Meclis Kurumsal Vapı Bütçe ve Finansman Proje ve Vatırımlar Hizmetler Haber Arama Kayseri Rapor ve Yayınlar Anket Projeler Mesaj Ana Sayfa Hava Durumu Güncel Haberler ihaleler Türkiye'den Haberler
120 Web 'deki Belediyelerimiz: Kayseri Büyükşehir Beled(vesi Tarihçe Bu bölümde, Kayseri ilinin tarihi, belediyenin tarihi ve bugüne kadar hizmet veren belediye başkanları hakkında bilgiler sunulmaktadır. Başkan Bu başlıkta belediye başkanının biyografisi ve internete sunuş mesajına yer verilmiştir. Başkanın sunuş mesajından İnterneti bir etkileşim ve paylaşım aracından çok, bir modem iletişim aracı olarak gördüğü; internet sitesi olarak adlandırdığı web sitesini belediyenin hizmet ve yatırımlarını bir kısmının aktarıldığı bir platform olarak değerlendirdiği ve bu kuralla halka daha çok yaklaşarak belediye çalışmalarını duyurma ve halkın görüş ve fikirlerini yönetime ulaştırmayı amaçladıkları anlaş1 lmaktadır. Meclis Belediyede hizmet veren eski ve yeni meclis üyeleri hakkında bilgiler sunulmaktadır. Bu bölümde meclis kararlarına yer verilmediği göze çarpmaktadır. Kurumsal Yapı Bütçe ve Finansman Belediye bütçe ve finansman konusunda bilgilerin halka duyurulması amacıyla oluşturulan bu bölüm henüz aktif değildir. Belediyenin teşkilat şeması, encümen ve yönetim kadrosuyla ilgili bilgiler sunulmaktadır. Proje ve Yatırımlar projelerle ilgili özet bilgiler su Belediyenin halen devam eden ve planladığı n u lmaktadır. Hizmetler Belediyenin yürüttüğü imar hizmetleri, yollar, bulvar, köprü, kavşak geçit çalışmaları, park-bahçe ve yeşil alan çalışmaları, trafik, ulaşım, sosyal, kültürel ve altyapı hizmetleri ve dev tesis çalışmaları ile ilgili tanıtıcı bilgiler verilmektedir. Rapor ve Yayınlar Basın bültenleri, duyuru ve ilanların yer aldığı bu bölümde güncel bülten sunulmakta ve ayrıcı haber arşivine erişebilmektedir. İncelemenin yapıldığı dönemde duyuru ve ilanlar bölümünün henüz yapım aşamasında olduğu görülmüştür.
Web 'deki Belediyelerimiz: Kayseri Büyükşehir Belediyesi 121 Anket Belediye bu kanalla halkın belediye hizmetlerinden memnun olup olmadığına ilişkin geri besleme sağlanmaktadır. Tek sorudan oluşan anketin yer aldığı bu bölümde ankete verilen yanıtlara ve soru arşiv bilgisine yer verilmediği dikkat çekmektedir. Mesaj Belediyeye mesaj iletmek üzere yerleştirildiği düşünülen bu bölümün çalışmanın yapıldığı dönemde aktif olmadığı görülmüştür. Ana Sayfa Sitenin ana sayfasında belediyenin yürüttüğü güncel etkinliklere İlişkin haberlerin yanı sıra, belediye ihale gündemine ve Türkiye'den son dakika haberleri başlığı altında kimi güncel haberler ve duyurulara yer verilmektedir. HaberArama Sitede yer verilen haber arama sorgusu erişimcilere anahtar kelimeler yardımıyla belediye haberlerine erişme olanağı sunmaktadır. Kayseri İncelemenin yapıldığı dönemde henüz yapım sürecinde olduğu görülen bu bölümde Kayseri ilinin tarihi ve turistik yerleri ile kent rehberine yer verilmektedir. Güncel Haberler Erişimciler, belediyenin gerçekleştirdiği faaliyetler ve Kayseri' de gerçekleştirilen etkinlikler hakkında bilgilere bu bölümden ulaşabilmektedir. İJıaleler Kayseri Büyükşehir Belediyesi gerçekleştirmeyi planladığı ihaleleri bu bölümde aylık olarak ihale gündemi olarak duyurmaktadıl Aynı şekilde erişimcilere sonuçlanan ihaleler hakkında detaylı bilgiler verilmekte ve bu bilgilerin e posta ile iletilmesi için seçenek sunulmaktadır. Türkiye'den Haberler Bu bölümde erişimcilere günlük olarak Türkiye gündeminde yer alan güncel haberler özetlenmektedil
122 Web 'deki Belediyelerimiz: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Internet ve Web Teknoloji/erinin Sunduğu Olanaklar İnternet ve web teknolojileri e-posta, 1istserv ve usenet gibi yeni iletişim ve katılım platformları yaratarak yönetime halkı bilgilendirme; bu yolla demokrasinin gelişmesine yardımcı olma, halka hızlı ve kolayonline hizmet sunma ve daha şeffaf bir yönetimin gerçekleştirmesine olanak tanımaktadır. Öte yandan bu teknolojiler halka, bilgi/belgeye kolay uşama (halkın yerel yönetimlerle ilgili her türlü bilgi ve belgeye zaman ve mekan kısıtlılığını aşarak web üzerinden u laşabilmesi); idarecilerle iletişim ve etkileşime ginne (halkın yerel yönetici, yetkilileri ve diğer vatandaşlarla iletişim ve etkileşime girebilmesi ve internet ortamında gerçekleştirilen sanal konferanslar ve sohbet kanaııarıyla halkın birbirleriyle etkileşiınde bulunabilmesi) ve online hizmet alabilme (halkın belediyenin sunduğu hizmetleri web ortamında alabilmesi ve belediyeye iletilmesi gereken bilgi ve belgelerin (beyannamelerin) web ortamında verilebilmesi) olanağı sunmaktadır. Kayseri Büyükşehir Belediyesinin web sitesi incelendiğinde Belediyenin, web teknolojilerinin sunduğu olanaklardan kısmen yarar1anabildiği görülmektedir. Bu bağlamda Kayseri Büyükşehir Belediyesinin internet ve web teknolojilerinin ürünü olarak ortaya çıkan e-posta iletişim ve etkileşim platformunu belli ölçüde kullandığı buna karşın, tartışma ve katılım platformu sağlayan usenet ve listserv uygulamalarına henüz gitmediği görülmektedir. 8 Web Hizmetleri Kuruluşlara yeni iş alanları ve yönetim anlayışı kazandırarak stratejik avantajlar sağlayan web teknolojileri, genelolarak halkla ilişkiler odaklı, yönetime katılımı sağlayan ve teşvik eden uygulamalar ve sosyal sorumluluk uygulamaları ile e-ticaret/hizmet uygulamalan olarak sunulabilmektedir. Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesinde bu kapsamda sunulan hizmetleri ve uygulamaları şöyle özetleyebiliriz: Halkla İlişki/e~ Odaklı Uygulamalar Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesinde web teknolojilerinin halkla ilişkiler alanına sağladığı avantajlardan yararlanılmasına yönelik uygulamalar oldukça sınırlı düzeydedir. Nitekim, sitede kısmen birer halkla ilişkiler uygulaması olarak düşünebileceğimiz Mesaj diyalog penceresi ve tek sorulu Anket yer almaktadır. Mesaj diyalog penceresinde halkın hert türlü istek ve eleştirilerini iletebilecekleri bir kanal sunulmaktadır. Öte yandan, tek sorulu olarak hazırlanan Anket'te halka belediye hizmetlerinden memnun olup olmadıkları sorularak görüşleri evet/hayır olarak alınmaktadır. Belediyenin web'den daha yoğun ola 8 E-posta, usenet ve listserv uygulamaları ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. (Bensghir, 2000b) 9 Web teknolojilerinin halkla ilişkiler alanına sunduğu olanaklar hakkında bilgi için bkz. (Bensghir, 2000b).
Web 'deki Belediyeferiliii;:: Kayseri Biiyükşehir Belediyesi 123 rak halkla ilişkiler odaklı yararlanabilmesi için sitede diğer belediyeler (örneğin İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi) gibi web sitesinde beyaz masa uygulamasına gidilebilir. Ayrıca sitede yer alan anket sorusu belli aralıklarla farklılaştırarak değişik konularda kamuoyunun eğilim, tutum ve beklentilerini saptanabilir. Yönetime Katılımı Sağlayan ve Teşvik Eden Uygulamalar Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesinde halkı bilgilendirici ve aydınlatıcı yönüne ağırlık veren uygulamalara sınırlı düzeyde yer verildiği gibi, halkla İ lişkiler işlevinin önemli bir boyutunu oluşturan katılım, halkla işbirliği sağlama ve üretilen hizmetlerin geliştirilmesine katkı sağlama ile ilgili uygulamalara henüz hiç yer verilmediği gözlenmektedir. E-Ticaret/Hizmet Uygulamaları Genelolarak belediyelerde e-ticaret/hizmet olgusunun henüz gündemde olmadığı gözlenmektedir. Kayseri Büyükşehir Belediyesi 'nin de bu kapsamda henüz bir uygulaması yoktur. Sosyal Sorumluluk Uygulamaları Kayseri Büyükşehir Belediyesinin bu kapsamdaki uygulamaları oldukça sınırlıdır. Ancak sitede, belediyenin fakirlere yönelik yardımlara İlişkin duyuruların yapılması ve halka sağlık taraması ve aşı kampanyası ile ilgili bilgiler sunulması bu kapsamda değerlendirilebilir. Değerlendirme ve Öneriler Kuruluşların dışa açılan pencereleri olan web sitelerini web politikası, web hizmetleri ve web tasarım ıo özelliklerini (web sitesini örgüt şemasına göre düzenleme, URL, adresleri biyografı, arşiv, server'a erişim, güncellik, içeriği yansıtmayan başlıklar, iyelik ve yasal haklar, güvenlik ve kişisel bilgilerin gizliliği, yabancı dil/çeviri seçeneği, engeleler için erişim kolaylığı ve site haritası) dikkate alarak değerlendirmek olanaklıdır. Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesinin bu çerçevede değerlendirilmesinde ulaşılan bulguları ve önerileri şöyle özetleyebiliriz: Web Politikası Kayseri Büyükşehir Belediyesinin web sitesi ile ilgili belirlenmiş bir politikası yoktur. 11 Ancak, sitede yer verilen Başkanın mesajından ve inceleme süresince LO Web tasarım ve yönetime ilişkin daha fazla bilgi için bkz.(bensghir,1999). ii Sitenin webmastarı kendisine e-posta ile gönderilen araştırma formunda henüz bir web politikasına sahip olmadıklarını dile getirmiştir.
124 Web 'deki Belediyelerimiz: Kayseri Büyükşehir Belediyesi siteye yapılan erişimlerde edinilen izlenimlere göre belediyenin web politikasının modem bir iletişim aracı olarak görülen web kanalıyla belediye hizmetleriyle ilgili halka doğrudan bilgi sunmak olduğu söylenebilir. Web Hizmetleri Kayseri Büyükşehir Belediyesinin daha çok haber-duyuru niteliği taşıyan içeriği ile basit bir broşür görünümü arz ettiği ve bu haliyle halkla ilişkiler odaklı uygulamaları yeterince içennediği gözlenmektedir. Aynı şekilde sitede önemli web hizmeti olarak sunulabilecek halkın yönetime katılımını teşvik eden ve belediyenin e-iş (ticaret) olanaklarından yararlanmasına yönelik uygulamalarla rastlanmamaktadır. Sitenin bu özellikleri kapsayacak şekilde içerik olarak web hizmetlerini zenginleştirilmesi gerekir. Web Sitesini Örgüt Şemasına Göre Düzenlemek Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesi tasarımında işlevler ön plana alınmış olup, sitenin tasarımı örgüt şemasını yansıtacak özelliklere dayandırılmamıştır. URL Adresleri Kayseri Büyükşehir Belediyesinin web adresi (http://www.kayseri-bld.gov.tr/) diğer belediyelerde olduğu gibi bld uzantısı taşıyarak, belediye kimliğini taşımaktadır. Sitede yer alan sayfa adresleri için de anlamlı kısaltmalara gidildiği gözlenmektedir. Rejerans/Biyograji Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesinde de diğer çoğu belediyelerde olduğu gibi, bilgi ve/görüş niteliğinde sunular için referans ve biyografılere yer verilmediği görülmektedir. Bu tür görüş, yorum ve istatistiki bilgi sunumlarının bulunduğu site sayfalarında kaynak kişi ve referanslara yer verilmesi güvenirliliği sağlayacaktır. Arşiv Kayseri Büyükşehir web sitesinde sanal bir arşivoluşturulmuş ve arama (search) mekanizması ile bu arşive ulaşılması sağlanmıştır. Server'a Erişim Kayseri Büyükşehir web sitesinde server'a erişimi yavaşlatacak resim ve imgelere yer verilmediği görülmektedir.
Web 'deki Belediyelerimi;.: Kayseri Büyükşehir Belediyesi ı 25 Güncellik Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesinde gerek tarih gerekse güncelleme tarihi gibi bilgilere yer verilmediği gibi sitede son eklemelerin izlenmesine kolaylık sağlayacak bir bölüm (son eklemelerlbölümü yenilikler) ve "yeni" ibaresi ile donatılmış sunumlara rastlanmamaktadır. İçeriği Yansıtmayan Başlıklar Kayseri Büyükşehir web sitesinde sunulan sayfalarda yer verilen başlıkların genelolarak içerikle uyumlu olduğu gözlenmiştir. İyelik (Copyright) ve Yasal Haklar Diğer pekçok belediye sitesinde olduğu gibi Kayseri Büyükşehir web sitesinde de iyelik ve yasal haklara ilişkin herhangi bir düzenlemeye rastlanılmamaktadır. Sitede sanalortamda fikri hakların korunmasına katkı sağlayacak bu düzenlemelere yer verilmesi yerinde olacaktır. Güvenlik ve Kişisel Bilgilerin Gizliliği Sitede bilgi güvenliği ve kişisel bilgilerin gizliliğine ilişkin bir düzenlemenin de olmadığı gözlenmektedir. Halihazırda sunulan bilgilerin genelolarak herkese açık bilgiler olduğu düşünülse de gelecekte gizlilik arz eden bilgilerin sunumunda bu tür düzenlemelerin yapılması gerekecektir. Yabancı DiVÇeviri Seçeneği Site Türkçe olarak tasarlanıp, sunulmakta olup; henüz bir yabancı dil yansısı (İngilizce ya da başka dilde) bulunmamaktadır. Aynı şekilde, sitede başka dillere çeviri olanağı sağlayan çevirici (translator) desteği de yoktur. Yabancıların siteden yararlanabilmelerine engel teşkil eden bu durumu ortadan kaldırmak i çin sitenin en azından geniş kullanım alanı bulabilecek İngilizce yansısı sunuimalı ya da siteye bir çevirici mekanizmasının kazandırılmasına yönelik çalışmalar başlatılmalıdır. Engelliler İçin Erişim Kolayltğı Kayseri Büyükşehir Belediyesi web sitesinde de ülkemizdeki diğer kamu kurum ve kuruluşlarında olduğu gibi görme ve işitme engellilere kolaylık sağlayan uygulamalara ve düzenlemelere (donanıınlyazılım desteği) henüz gidilmemiştir. Sitelerde bu amaçla oluşturulacak yazılım ve donanım desteği ülkemizde oldukça büyük olan (yaklaşık yüzde 95) sayısal uçurumunil (digital divide) giderilmesinde önemli katkısı olacaktır. ıı Sayısal uçurum, İnternet olanaklarından yararlanamayan nüfus büyüklüğünü ifade etmede kullanılan bir İ! rimdir. Daha fazla bilgi için bkz. (Bensghir, 2000c).
126 Web 'deki Belediye/erim;:::: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Site Haritası Sitede kullanıcılara erişim kolaylığı sunan bir site haritasını henüz oluşturulmadığı görülmektedir. Site içeriğini yansıtan ve erişime hız kazandıracak bu o lanağın siteye biran önce kazandırılmasında fayda vardır. Sonuç olarak, bu değerlendirmeler ışığında Kayseri Büyükşehir Belediyesinin bu yeni iletişim ve yönetim aracını belediye hizmetlerinin halka bir basit broşür mantığı ile tanıtıldığı ve belediyeden halka tek yönlü bir bilgi iletme ortam olarak algıladıkları söylenebilir. Ancak, sitenin katılımcı demokrasinin gelişimine doğrudan ve daha fazla katkı sağlayabilmesi için bünyesinde halkın belediye politika ve karar alma süreçlerine doğrudan katılımlarını sağlayan mekanizmalara ve online hizmetlere yer vermesi şarttır. Kaynakça Bensghir, Kaya Türksel; "Halkla ilişkilerde Etkileşimli İletişim: Web (www), Amme İ daresi Dergisi, Cilt 33, Sayı i, Mart 2000b, s. i i 1-13 1. Bensghir, Kaya Türksel; "Web'deki Belediyelerimiz: İstanbul Büyükşehir Belediyesi '\ Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 9, Sayı 3, Temmuz 2000a.,s. 108. Bensghir, Kaya Türksel; "Web'deki Belediyelerimiz: İzmir Büyükşehir Belediyesi ", Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 2, Nisan 2001, s.l 14. Bensghir, Kaya Türksel; Web Tasarımında ve Yönetiminde Etkililik", Amme İdaresi Dergisi, Cilt 32, Sayı 4, Aralık 1999, 118-1 ı 9. http://dns.metu.edu.tr/domcounlhtml (3.09.2001). http://epm.netratings.com/it/web/nrpublicreports.usagemonthly http://tis.tlnet (15.06.2001). http://ıis.tlnet. http://www.belediyeler.net http://www.bilkent.edu.tr (15.06.2001). http://www.kayseri-bld.gov.tr. http://www.turkish-media.com/tr/tr_belediyelelhtm (15.06.2001). http://wwwnetfactuel.com/index.php3?domains= 1