DÜNYA KRUVAZİYER PAZARI NEREYE GİDİYOR? Hazırlayan: Mine Güneş / İzmir Ticaret Odası Kruvaziyer Sorumlusu Uzman RAKAMLARLA DÜNYA, VE İZMİR KRUVAZİYER TURİZMİ Kruvaziyer destinasyonlar içerisinde, Büyüme hızı bakımından sektöre en çok kaynak sağlayan bölge %41,8 payı ile Amerika dır. Amerika dan sonra ikinci gelen bölge ise % 21.7 lik payı ile Akdeniz. Daha sonra %10 ile Avrupa, %5 ile Asya Pasifik ve %3.4 ile Asya gelmektedir. Kruvaziyer Endüstrisinde Bölgelere Göre Yolcu Talepleri ve Bölgelerin Aldığı Paylar (Milyon Yolcu) Bölge 1995 1996 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kuzey Amerika 4.35 4.61 5.40 6.88 6.91 7.70 8.23 9.14 9.96 10.38 10.45 10.29 10.40 11.11 11.5 11.6 Avrupa (Rusya ve Doğu Avrupa ülkeleri dahil) 1.00 1.20 1.71 2.06 2.14 2.39 2.74 2.80 3.16 3.46 4.08 4.50 5.00 5.54 6.18 6.26 Ara Toplam 5.35 5.81 7.11 8.94 9.04 10.09 10.97 11.94 13.12 13.84 14.53 14.79 15.40 16.95 17.7 17.9 Diğer (Güney Amerika, Çin ve Asya Ülkeleri) 0.37 0.44 0.68 0.78 0.87 1.05 1.05 1.13 1.21 1.29 1.37 1.45 2.10 2.25 2.91 3.00 Genel Toplam 5.72 6.26 7.79 9.72 9.91 12.04 12.02 13.07 14.33 15.13 15.90 16.24 17.50 18.8 20.6 20.9 Kuzey Amerika nın payı (%) % % % % % % % % % % % % % % % % 76 73.6 69.3 70.8 69.7 68.4 68.5 69.8 69.5 68.6 65.7 63.4 59.4 59.4 55.8 55.7 Avrupa nın Payı (%) % % % % % % % % % % % % % % % % 17,48 19,1 24 21,1 21,5 23,6 22,9 21,8 22,2 22,9 25,6 27,7 28,5 28.5 30 20.9 (Kaynak: European Cruise Council Report, 2008, 2011 ve 2013 raporlarından derlenerek hazırlanmıştır) Tablo da verildiği üzere1995 yılından 2012 yılına kadar olan 17 yıllık periyod içinde, kruvaziyer seyahatiyle yolculuğa çıkmak isteyenlerin sayısı 5.72 milyondan 20.9 milyona çıkmıştır. Bu rakam sektörde, yaklaşık 4 kat artışın olduğunu göstermektedir. Kuzey Amerika da kruvaziyer seyahatleri ile yolculuğa çıkmak isteyen kişilerin talebi son 17 yılda iki katına çıkarken, bölgenin son yıllarda talep oranında aldığı pay düşmüş, Avrupa ve Akdeniz bölgesi ivme kazanmıştır. 1
Son yıllarda Çin ve Asya ülkelerinden de kruvaziyer seyahatine ilgi hızla artmaktadır. Ancak önümüzdeki dönemde Brezilya, Rusya ve Türk pazarının da kruvaziyer sektörüne önemli katkılar yapacağını öngörülmektedir. Sektörde şu anda toplamda 500.000 yatak kapasiteli 297 gemisi bulunmaktadır. Sadece 2000 yılından bu yana 167 yeni gemi inşa edilmiştir. 2013-2016 Yılları Arasında Gemi Siparişleri İNŞA EDİLECEK MALİ DEĞER YILLAR GEMİ SAYISI YATAK KAPASİTESİ (MİLYON EURO) 2013 6 14,050 2,497 2014 6 18,898 3,305 2015 7 21,319 3,766 2016 3 12,650 1,961 TOPLAM 22 66,917 11,529 2009-2013 Yılları Arasında Akdeniz de Önemli Limanlar No Liman Adı Ülke 2009 2012 2013 1 Barselona İspanya 2.350.283 2.408.960 2.599.232 2 Civitavecchia Italya 2.458.000 2.190.000 2.538.259 3 Venedik Italya 1.617.011 1.775.944 1.815.823 4 Balear Adaları (Palma De İspanya 1.541.376 1.341.510 1.237.362 Mallorca) 5 Marsilya Fransa 631.000 890.020 1.188.031 6 Napoli İtalya 1.154.742 1.297.233 1.175.018 7 Dubrovnik / Hırvatistan Korcula 901.389 981.448 1.136.503 8 Cenova Italya 860.290 797.239 1.050.085 9 Pire (Atina) Yunanistan 1.210.000 1.199.000 1.302.581 10 Savona Italya 780.672 810.097 939.038 Halihazırda Akdeniz de bulunan kruvaziyer limanlar incelendiğinde ise pastanın İspanya, İtalya, Fransa, Hırvatistan ve Yunanistan arasında paylaşıldığı görülmektedir. Akdeniz Kruvaziyer Birliği nin rakamlarına göre bölgesel olarak bakıldığında ise 2013 yılında 2012 yılına göre % 4.7 sefer sayısı ve % 2.8 yolcu sayısı artışı ile 18 milyon kişinin Batı Akdeniz i ziyaret ettiği, % 55 sefer sayısı ve % 35.7 yolcu sayısı artışı ile 213 bin kişinin Kara Deniz i ziyaret ettiği,% 0.5 oranında sefer sayısı kaybedilerek, % 6.2 yolcu sayısı artışı ile 5 milyon kişinin Adriyatik i ziyaret ettiği, % 0.1 oranında sefer sayısı kaybedilerek, % 8.5 yolcu sayısı artışı ile 2.8 milyon kişinin Doğu Akdeniz i ziyaret ettiği, Bilinmektedir. Bu durum halihazırda Türkiye nin de içinde bulunduğu havzada kruvaziyer yolcu sayısı artışında gidişatın beklenen düzeyde olmadığını göstermekte ve istikrar ile turizm ilişkisine vurgu yapmaktadır. 2
KRUVAZİYER PAZARI NE DURUMDA? Türkiye İspanya, İtalya, Yunanistan dan sonra destinasyon bakımından ilgi çekici olarak 4. sırada yer almaktadır. Türkiye içinde 3 marka destinasyon dikkat çekmektedir: İstanbul, İzmir, Kuşadası. İngiliz GP Wilds Danışmanlık şirketinin açıklamalarına göre Türkiye dünya kruvaziyer pazarındaki yolcu ve değişim oranları yine aynı şirket tarafından ekte bulunmaktadır: 2011 2012 2013 Oranı (2011-2012) % Oranı (2012-2013) % Kruvaziyer Sefer Sayısı 1.475 1633 1541 9,6 9,6 Yolcu Sefer Sayısı 1.990.760 2.095.673 2.240.776 5,5 6.4 YILLAR DÜNYA KRUVAZİYER YOLCU SAYISI KRUVAZİYER YOLCU SAYISI 2010 18.8 1.798.947 9,56 2011 20.6 1.990.760 9,66 2012 20.9 2.095.673 10,02 Dünya pazarından Türkiye nin kruvaziyer pazarına gelen yolcu payı % Aynı şirketin açıklamalarına göre 2010 yılında 18.8 olan yolcu sayısı içinde 1,7 milyon Türkiye nin payı vardır ve dünya pazarının %9,56 sını teşkil etmektedir. Yine 2011 yılında 20.6 oranında olan yolcu sayısı içinde Türkiye nin payı 1.9 milyondur ve dünya kruvaziyer piyasası içinde %9.66 oranında pay almaktadır. 2012 yılında 20.9 oranında olan dünya yolcu sayısı içinde Türkiye nin payı 2 milyondur ve dünya kruvaziyer piyasası içinde %10.02 oranında pay almaktadır. 2010 2011 Oranı % Kruvaziyer Sefer Sayısı 1.202 1.475 22 Yolcu Sefer Sayısı 1.506.000 1.990.760 34 Dünya toplamında Türkiye nin kruvaziyer pazarına gelen yolcu payı % 8,01 % 9.66 1.65 İZMİR KRUVAZİYER PAZARI NE DURUMDA? 2004 yılından bu yana Odamızın yoğun çabaları ile gerçekleştirilen kruvaziyer turizmi projesinde İzmir de hızlı bir ilerleme sağlanmıştır. 2004 yılından bu yana 6 Mayıs 2014 itibari ile kentimize 1454 sefer ile 3.185.222 yolcu gelmiştir. Odamız, 2008 yılından bu yana kentimizi kruvaziyer dünyasına tanıtmak için ulusal ve uluslararası düzeyde 30 etkinliğe katılmıştır. 2008 yılından bu yana 116.954 deniz mili yol yapılmıştır. 2014 yılı sonunda İzmir i son 10 yılda 39 farklı şirket ile 99 farklı gemi İzmir i ziyaret etmiş olacaktır. 3
2004-2008 yılları arasında İzmir de kruvaziyer sefer sayısında %300, yolcu sayısında %317 oranında artış sağlanmıştır. 2009 ile 2012 yılları arasında ise kruvaziyer sefer sayısında yaklaşık %125, yolcu sayısında ise %65 oranında artış sağlanmıştır. YILLARA GÖRE İZMİR ALSANCAK LİMANI DA GELEN YOLCU VE SEFER SAYISI DEĞİŞİM ORANLARI (2004-2008) % (2008-2012) % (2009-2012) % Yıl 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Toplam İzmir Alsancak Limanı na Yapılan Toplam Kruvaziyer Sefer Sayısı 5 32 26 94 122 128 127 141 272 286 1233 300% 123% 125% Kruvaziyer Seferleriyle İzmir e Gelen Toplam Yolcu Sayısı 3.271 77.000 58.042 183.198 288.017 321.279 309.603 355.899 504.921 510.042 2.611.272 317% 59% 65% 4
İzmir, T.C Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nın 2013 yılı 12 aylık istatistiklerine göre Türkiye kruvaziyer trafiğinin %21,7 sini yönetmekte ve 3. sırada yer almaktadır. Çalışmalarımız sonucunda İzmir, 2011, 2012 ve son olarak 2013 yılında Turizm Oscar ları olarak tabir edilen Dünya Seyahat Ödülleri nde Avrupa nın Lider Kruvaziyer Destinasyonu ödülünü almaya hak kazanmıştır. İzmir, 512 dünya limanı arasında 2012 yılı verileri ile ilk 50 transit liman arasına girmiştir. Gelinen noktada İzmir in yeni kruvaziyer liman çalışmalarının aksaması kentteki sektörün gelişimini bir parça yavaşlatsa da, limanın tamamlanmasından önce önemli altyapı çalışmalarının hayata geçirilmesi gerekmektedir. İzmir Alsancak Limanı na Yapılan Toplam Kruvaziyer Sefer Sayısı Kruvaziyer Seferleriyle İzmir e Gelen Toplam Yolcu Sayısı Yıl 2003 5 3.271 2004 32 77.000 2005 26 58.042 2006 94 183.198 2007 122 288.017 2008 128 321.279 2009 127 309.603 2010 141 355.899 2011 272 504.921 2012 286 552.764 2013 191 463.204 2014 (6 Mayıs 2014 itibari ile) 30 68.024 TOPLAM 1.454 3.185.222 5