31 TEMMUZ 2015 2015 MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU İETT İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MALİ HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI
SUNUŞ 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun 30. maddesinde Genel yönetim kapsamındaki idareler bütçelerinin ilk altı aylık uygulama sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini kapsayan mali durumu Temmuz ayı içinde kamuoyuna açıklar denilmektedir. Bu hüküm ile, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, hesap verilebilirliğin ve mali saydamlığın sağlanmasını, kamu mali yönetim yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanarak mali kontrolü düzenlemeyi amaçlamıştır. Bunun gereği olarak Ocak - Haziran dönemi bütçe gerçekleşmeleri ve faaliyetleri Temmuz Aralık dönemine ilişkin Hedef ve beklentilerin yer aldığı İETT Genel Müdürlüğü 2015 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu ilgili mevzuat doğrultusunda hesap verilebilirlik, saydamlık ve güvenilirlik çerçevesinde hazırlanıp kamuoyunun bilgisine sunulmuştur. Sunmuş olduğumuz raporun tüm kamuoyuna, Genel Müdürlüğümüzün mevcut mali durumu ile önümüzdeki döneme ait hedef ve beklentileriyle ilgili aydınlatıcı bilgiler sunacağı düşüncesi ile sevgi ve saygılarımı sunarım. Mümin KAHVECİ Genel Müdür V.
GİRİŞ OCAK-HAZİRAN 2015 BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI
GİRİŞ İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğünün, Büyükşehir Belediye Meclis kararıyla kabul edilen 2015 mali yılı gider bütçesi 1.700.000.000 TL dir. 2015 Gider Bütçemizin 2014 Mali Yılı Gider Bütçesi ile kıyaslandığında aynı seyirde olacağı öngörülmüştür. 2015 Ocak-Haziran döneminde 660.846.791 TL gider bütçe gerçekleşmesi sağlanmıştır. 2014 Mali yılı gelir bütçemiz mülkiyeti İETT de olan bazı raylı sistem hatlarının bir protokol ile İstanbul Büyükşehir Belediyesine devredilmesi sebebiyle planlanan bütçenin %300 üzerinde (4,5 milyar TL) gerçekleşmiştir. 2015 yılı bütçesi 1.950.000.000 TL olarak hedeflenmiştir. Bu azalışın sebebi böyle büyük çaplı bir satışın planlanmamasından kaynaklıdır. 2015 yılının ilk altı aylık döneminde gelir gerçekleşmemiz 1.091.655.644 TL dir.
661 1.092 MİLYON 1.950 1.700 I.OCAK-HAZİRAN 2015 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI BÜTÇE 2015 YILI BÜTÇE PERFORMANSI GERÇEKLEŞME (OCAK-HAZİRAN) ORAN(%) GELİR 1.950.000.000 1.091.655.644 55,98 GİDER 1.700.000.000 660.846.791 38,87 G E L İR G İ D ER BÜTÇE GERÇEKLEŞME (OCAK-HAZİRAN) İstanbul Büyükşehir Meclis kararıyla onaylanan Kurumumuz 2015 Mali Yılı Gider Bütçesi için 1.700.000.000 TL ödenek verilmiştir. 6 Aylık dönemde Bütçe giderleri 660.846.791 TL olarak gerçekleşmiştir. Gerçekleşme oranı %39 olmuştur.
BÖLÜM I BÜTÇE GİDERLERİ
MİLYON 165 172 380 384 BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 2014 ve 2015 yılları Ocak Haziran dönemi Bütçe Giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre ilk altı aylık gerçekleşmelerin aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 71 31 30 8 3 2 2 8 PERSONEL GİDERİ SOSYAL GÜV. KUR. DEV. PRİMİ GİD. MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ FAİZ GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ 2014 DÖNEMİ OCAK- HAZİRAN GERÇEKLEŞME 2015 DÖNEMİ OCAK- HAZİRAN GERÇEKLEŞME
MİLYON BÜTÇE GİDERLERİ 915 349 384 172 64 30 4 3 3 2 251 71 PERSONEL GİDERİ SOSYAL GÜV. KUR. DEV. PRİMİ GİD. MAL VE HİZMET FAİZ GİDERLERİ ALIM GİDERLERİ CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ 2015 BÜTÇE GERÇEKLEŞME (30.06.2015) 1.700.000.000 TL olarak belirlenen bu ödeneklerin gider kalemlerine göre bütçeden aldığı paylara bakacak olursak; Personel Giderlerimiz ile Sosyal Güvenlik Kurumlarına Ödenen Devlet Primi Giderlerine %24, Mal ve Hizmet Giderlerine %54, Faiz Giderlerine %0,23, Cari Transferlere %0,18, tamamı yatırımlardan oluşan Sermaye Giderlerine ise %15 yine önemli bir
kısmı yatırımların finansmanı amacıyla kullanılacak olan Yedek Ödenek kalemine %7 oranında bütçeden pay ayrılmıştır. 2014-2015 Yılları Ocak-Haziran Dönemi Gider Gerçekleşmeleri Artış Azalış Oranları İle Toplam Gerçekleşme İçindeki Payları. 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde Personel Giderleri bütçesine göre %49,22'lik bir oran ile 171 milyon 746 bin; Sosyal Güvenlik Kurumuna Devlet Primi Giderleri %47,13'lük bir oran ile 29 milyon 976 bin; Mal ve Hizmet Alım Giderleri %41,95'lik bir oran ile 383 milyon 682 bin; Faiz Giderleri %66,38'lik bir oran ile 2 milyon 655 bin; Cari Transferler %64,50'lik bir oran ile 2 milyon 058 bin; Sermaye Giderleri 28,21'lik bir oran ile 70 milyon 729 bin gerçekleşmiştir.
MİLYON 01. PERSONEL GİDERLERİ 37 31 27 23 35 33 26 23 25 23 28 27 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 2014 YILI GERÇEKLEŞME 2015 YILI GERÇEKLEŞME 2015 Bütçe Ödeneği 348.940.000 TL olan Personel Giderleri ilk altı aylık dönemde 171.745.836 TL olarak gerçekleşmiş olup, gerçekleşme oranı %49,22'dir. Bir önceki yıla oranla %3,89 artmıştır.
02. SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA DEVLET PRİM GİDERLERİ 6 6 4 6 4 4 5 6 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 2014 YILI GERÇEKLEŞME 2015 YILI GERÇEKLEŞME 2015 Bütçe Ödeneği 63.606.000 TL olan SGK Devlet Primi Giderleri ilk altı ayda 29.976.357 TL olarak gerçekleşmiş olup gerçekleşme oranı %47,13'dür. Bir önceki yıla oranla % 2,94 azalmıştır.
03. MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ Üretime yönelik Mal ve Malzeme alımları Elektronik kart alımlarından oluşmaktadır. Tüketime yönelik Mal ve Malzeme alımlarının içerisinde yer alan akaryakıt giderleri ilk altı ayda 150.500.608 TL olarak gerçekleşmiştir. Bununla birlikte; Kırtasiye ve büro malzemeleri, enerji ve su giderleri, yiyecek içecek ve giyim alımları diğer gider kalemlerini oluşturmaktadır. Görev Giderleri; kusursuz tazminatlar, vergi resim harç giderleri vb. giderlerden oluşmaktadır. 2015 yılının ilk altı ayında 383.681.723 TL olarak gerçekleşen mal ve hizmet alımları içerisinde en büyük payı Müşavir Firma ve Kişilere Ödemeler oluşturmaktadır. Bu gider kalemini; şoför, temizlik, güvenlik, yemek, vb. personel hizmet alımları oluşturmaktadır. Menkul mal gayri maddi hak alım bakım onarım giderleri otobüslerin bakım onarımı için alınan yedek parça ve bakım onarım giderlerinden oluşmaktadır. Mal ve hizmet alımları içerisindeki diğer gider kalemleri yolluklar, gayrimenkul mal bakım onarım giderleri, temsil tanıtma giderleri ve tedavi cenaze giderlerinden oluşmaktadır.
03. MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ (ÖZET) 2015 Yılı Ocak-Haziran Döneminde; İdaremiz mal ve hizmet giderleri için toplam 383 milyon 682 bin TL harcama yapmıştır. Toplam giderler tablosunda en yüksek payı alan Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin 2014 yılı Ocak-Haziran döneminde gerçekleşmesi 380.428.293 TL iken bu oran 2015 yılı Ocak-Haziran döneminde 383.681.723 TL olarak belirlenmiştir. bir önceki yıla oranla %0,86 oranında artmıştır. 2015 yılında Mal ve Hizmet Alım Giderleri aylar itibariyle incelendiğinde 6 aylık dönem içinde Ocak ayında %1,13 ile en düşük, Haziran ayında ise %21,29 ile en yüksek seviyede gerçekleşmiştir
04.FAİZ GİDERLERİ OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 2014 YILI GERÇEKLEŞME 2015 YILI GERÇEKLEŞME 2014 yılının Ocak-Haziran döneminde iç ve dış borç olmak üzere toplamda 7.881.123 TL faiz ödemesi yapılmışken 2015 yılında %66 oranında bir azalmayla 2.655.325 TL ödenmiştir. Bu azalmada kurumumuzun mevcut borçlarının azalması ve bankalardan yeni borçlanma yapılmaması etkili olmuştur.
05.CARİ TRANSFERLER OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 2014 GERÇ. PAYI 2015 GERÇ. PAYI Emekli sandığına ödediğimiz makam tazminatları, emekli ikramiyeleri, ek karşılıklar, sendika aidatları vb. giderlerimizden oluşan Cari Transferler 2015 yılının ilk altı ayında 2.058.134 TL gerçekleşmiştir. 2014 yılının aynı dönemine göre %14,95'lik bir artış göstermiştir. Gerçekleşme oranı %64,50'dir.
Millions 06.SERMAYE GİDERLERİ 250 TL 200 TL 150 TL 100 TL 50 TL 0 TL MAMÜL MAL ALIMLARI GAYRİ MADDİ GAYRİMENKUL HAK ALIMLARI SERMAYE ÜRETİM GİDERLERİ MENKUL MALLARIN BÜYÜK ONARIM GİDERLERİ GAYRİMENKUL BÜYÜK ONARIM GİDERLERİ BÜTÇE 30.06.2015 GERÇEKLEŞME 2015 Yılı Bütçesinde Sermaye Giderleri için 250.750.000 TL ödenek öngörülmüştür. Sermaye giderleri içinde en büyük pay filomuzu yenilemek için yapmış olduğumuz otobüs alımlarından oluşmaktadır. 2015 yılı ilk altı ayında 70.729.416 TL gerçekleşme sağlanmış olup gerçekleşme oranı %28,21'dir.
2014-2015 SERMAYE GİDERLERİ (ÖZET) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 2014 TOPLAM GERÇ.İÇİNDEKİ PAYI 2015 TOPLAM GERÇ. İÇİNDEKİ PAYI
FİNANSMANIN EKONOMİK SINIFLANDIRILMASI
BÖLÜM II BÜTÇE GELİRLERİ
2015 YILI GELİR BÜTÇESİ VE ALTI AYLIK GERÇEKLEŞME 2015 YILI GELİR BÜTÇESİ VE ALTI AYLIK GERÇEKLEŞME (TL) AÇIKLAMA BÜTÇE GERÇEKLEŞME 30.06.2015 GERÇ. ORANI (%) VERGİ GELİRLERİ 0 0 0,00% TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GELİRLERİ 3.021.087.000 1.620.633.729 53,64% ALINAN BAĞIŞ VE YARDIMLAR İLE ÖZEL GELİRLER 673.000.000 382.458.990 56,83% DİĞER GELİRLER 14.913.000 16.352.249 109,65% SERMAYE GELİRLERİ 30.000.000 260 0,00% RED VE İADELER(-) 1.789.000.000 927.789.584 51,86% TOPLAM 1.950.000.000 1.091.655.644 55,98% VERGİ GELİRLERİ TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GELİRLERİ ALINAN BAĞIŞ VE YARDIMLAR İLE ÖZEL GELİRLER DİĞER GELİRLER SERMAYE GELİRLERİ RED VE İADELER(-) BÜTÇE GERÇEKLEŞME 30.06.2015 2015 yılı ilk altı aylık Bütçe Gelirleri 1.091.655.644 TL olarak gerçekleşmiştir. Gerçekleşme oranı %55,98'dir.
GELİR BÜTÇESİ 2014-2015 KARŞILAŞTIRMA KODU AÇIKLAMA 2014-2015 YILI İLK 6 AYLIK GERÇEKLEŞMELER ( ) TOPLAM GERÇEKLEŞME İLK ALTI AY DEĞİŞİM GERÇ. 2014 YILI 2015 YILI 2014 2015 1 VERGİ GELİRLERİ 0 0 0% 0% 0% 3 4 TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GELİRLERİ ALINAN BAĞIŞ VE YARDIMLAR İLE ÖZEL GELİRLER 605.762.261 692.864.280 14% 74% 63% 79.303.199 382.458.990 382% 10% 35% 5 DİĞER GELİRLER 13.633.725 16.332.113 20% 2% 1% 6 SERMAYE GELİRLERİ 118.702.330 260-100% 15% 0% TOPLAM 817.401.516 1.091.655.644 34% 100% 100% * Bütçe gelirlerinden red ve iadeler düşülmüştür.
BÜTÇE GELİRLERİ 2014-2015 YILI BÜTÇE GELİR GERÇEKLEŞMELERİ AYLAR 2014 YILI GERÇEKLEŞME 2015 YILI GERÇEKLEŞME ARTIŞ- AZALIŞ ORANI OCAK 152.139.043 230.691.628 51,63% ŞUBAT 275.419.094 115.838.477-57,94% MART 92.575.692 230.050.377 148,50% NİSAN 115.705.181 177.097.214 53,06% MAYIS 122.335.083 146.462.477 19,72% HAZİRAN 59.227.423 191.515.471 223,36% TOPLAM 817.401.516 1.091.655.644 33,55% OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN 2014 YILI GERÇEKLEŞME 2015 YILI GERÇEKLEŞME 2014 yılı ilk altı ayda 817.401.516 TL gerçekleşmiş iken 2015 yılında 1.091.655.644 TL gerçekleşme olmuştur. Bir önceki yıla oranla % 33,55 artmıştır.
Millions 03.TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GELİRLERİ TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GELİRLERİ (İLK 6 AY) ( ) KODU AÇIKLAMA 2014 YILI 2015 YILI DEĞİŞİM 03.1 MAL VE HİZMET SATIŞ GELİRLERİ 54.321.128 64.263.246 18,30% 03.2 03.3 MALLARIN KULLANMA VEYA FAALİYETTE BULUNMA İZNİ GELİRLERİ KİT VE KAMU BANKALARI GELİRLERİ(İŞTİRAK GELİRLERİ) 1.407.281 1.312.304-6,75% 13.946.927 03.4 KURUMLAR HASILATI(RED VE İADELER DÜŞÜLMÜŞ) 474.577.571 512.409.971 7,97% 03.6 KİRA GELİRLERİ 75.450.780 100.931.833 33,77% 03.9 DİĞER TEŞEBBÜS VE MÜLKİYET GELİRLERİ 5.502 0-100% TOPLAM 605.762.261 692.864.280 14,38% 600 500 400 300 200 100 0 2014 YILI 2015 YILI 2014 yılı ilk altı aylık Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 605.762.261 TL iken 2015 yılında 692.864.280 TL gerçekleşme olmuştur. Bir önceki yıla oranla %14,38 artmıştır.
BÖLÜM III MALİ DURUM FAALİYETLER VE BEKLENTİLER
2015 OCAK-HAZİRAN DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER İstanbul on beş milyonluk nüfusu, kendine özgü coğrafyası ve sürekli göç alan yapısıyla dünya şehirleriyle yarışan küresel bir kenttir. Yüzyılı aşkın bilgi birikimi ve tecrübesiyle İstanbul un, can damarı sayılan ve yüz kırk dört yıldır toplu taşımanın yükünü omuzlayan, İETT şehir hayatını kolaylaştırmak ve çevreye duyarlı ve altarnatif enerji kaynaklarını yönetebilme vizyonu çerçevesinde yılın 365 günü 24 saat aralıksız çalışmaktadır. Hizmetlerini yerine getirirken 1.700.000.000 TL olan 2015 yılı gider bütçesinin Ocak-Haziran döneminde 660.846.791 TL sini harcamıştır. 2011-2023 iklim değişikliği eylem planı doğrultusunda yoğun bir çalışma içerisinde bulunan İETT bu kapsamda euro V ve euro 6 gibi çevreye duyarlı araç alımı yapmakta ve bu sayede sera gazı salınımını en aza indirgemeye çalışmaktadır. İdaremiz filosunda hizmet vermekte olan otobüslerim üzeri güneş panelleri ile desteklenerek araç içi elektrik aksamının enerji ihtiyacı bu panellerle sağlanmıştır. Enerji ihtiyacı karşılanan üniteler şunlardır; Araç bilgisayarı ve elektronik ücretlendirme cihazı(gkm), Araç içi, iç aydınlatma, Yolcu bilgilendirme ekranları ( LCD Ekranlar), Araç içi şarj üniteleri, Kameralar ve wifi hizmetleridir. İETT bünyesinde İkitelli Motor Yenileme Fabrikasında, Enerji ve Çevre Yönetim Müdürlüğü tarafından 25 kwp lik anma gücüne sahip On-Grid sistem güneş enerjili elektrik üretim tesisi kurulumu gerçekleştirilmiştir. Şebekeye entegre olarak kurulmuş olan bu sistemden üretilen enerji, iç ihtiyaç için kullanılmakta olup, mevcut elektrik şebekesine paralel olarak çalışmaktadır. Müşteri memnuniyetini arttırmayı hedefleyen İETT, yolcularımızın seyahatlerini daha konforlu yapabilmeleri için gelişen teknolojiye ayak uyduracak şeklide otobüslerini wifi internet hizmeti ve usb şarj ünitleri ile donatmıştır. Kesintisiz ulaşım hizmetlerinin yanında kesintisiz iletişim hizmeti de sunmaktadır. Daha hızlı işlem yapabilmesini ve gişelerle ilgili vatandaşların yaşadığı mağduriyetleri gidermeyi hedefleyen İETT, metrobüs istasyonlarındaki gişeler kaldırılarak, gişelerin yerine 170 insansız satış makinası ile hizmet verilmeye başlanmıştır.
İnsansız Satış Makinalarının fizibilite etüdü yapıldıktan sonra uygun noktalara yerleştirilmesi alt yapı ve diğer koşulların sağlanması açısından çok zorlu bir süreç olmasına karşın 2015 ikinci çeyrek Adalar Bölgesine yeni makineler yerleştirilmiştir. Bu makinaların yerleştirilmesi sonrası operasyonel yönetimi, güvenliği ve tüm verilerin detaylı olarak analiz edilmesi İstanbul un her yerinde 7/24 açık olması dolayısıyla büyük önem arz etmektedir. Engelli yolcularımızın da rahatlıkla kullanabileceği şekilde tasarlanmış olan bu makinalar Ocak 2014 itibariyle 339 olan OSM ve Biletmatik sayısı 540 a yükselmiştir. Yolcularımıza ulaşılabilir hizmetleri sunmak için Başakşehir belediyesiniden tahsis edilen 18 dönümlük arazi stabilize malzeme ile doldurularak otobüslerimizin parklanmasına uygun hale getirilmiştir. Bu sayede ölü km den kaynaklanan maliyetler aşağı çekilmiştir. Doğum günü olan yolcu İstanbulkartı ile İETT bünyesindeki araçlarda seyahat etmek için araç validatörü veya turnikelere kartını okuttuğunda, doğum günü mesajı yayınlanmasını sağlamak adına bir yazılım geliştirilmiş ve sahaya yayılımı sağlanmıştır. İETT, Türkiye ve Dünyaya malolmuş değerler için vefa durakları tasarlmaştır. Bunlardan bazıları Turgut Özal, Muhsin Yazıcıoğlu, Necmettin Erbakan, Süleyman Dermirel gibi siyaset adamları ve Barış Manço, Kayahan, Zeki Alasya gibi sanatçılardır. TEMMUZ-ARALIK 2015 DÖNEMİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER VE HEDEFLER BÜTÇE GİDERLERİ 2015 ilk 6 aylık dönemine baktığımızda, gider bütçe gerçekleşmelerimizin % 39 olduğu görülmektedir. Sermaye yatırımlarının ihalelerinin ağustos ayı içerisinde gerçekleşmesi ile beraber planlanan bütçe gerçekleşmesinin %90 üzeri olması beklenmektedir. BÜTÇE GELİRLERİ 2015 ilk altı aylık dönemde bütçe gelir gerçekleşmesi 1.091.655.644 TL olmuştur. Bütçe gerçekleştirme oranı % 56 dır. 2015 yılının ikinci altı aylık döneminde İBB yardımlarının bütçede öngörüldüğü gibi gerçekleşmesi ve planlanan gelirlerin tahsil edilmesiyle % 95 in üzerinde bir gelir gerçekleşmesi beklenmektedir.
TEMMUZ-ARALIK 2015 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLECEK FAALİYETLER İETT, 2013-2017 stratejik planında yer alan misyonu ve vizyonu çerçevesinde 2015 bütçe ve performans programı kapsamında Temmuz-Aralık döneminde de İstanbullulara dünya standartlarında kaliteli hizmet verebilmek için çalışmalarına hız kesmeden devam edecektir. Otobüs alımlarının ihaleleri tamamlanarak yeni otobüsler alınıp İETT filo yaşı gençleştirilecektir. Ölü kilometre oranını azaltmak ve daha iyi bir hizmet sunabilmek için yeni garajlar yapılacaktır. Mevcut garajlarda ve tesislerimizde düzenleme ve iyileştirme çalışmaları yapılmaya devam edilecektir. İdaremiz bünyesinde fotovoltaik sistemlerin kurulumuna uygun yerler ile ilgili araştırma çalışmaları devam etmekte olup 2015 yılı ikinci yarısında ilave sistemler kurulumu ile Fotovoltaik sistem kurulu gücü arttırılacaktır. İstanbulda bulunan üniversiteler ile yapılan işbirlikleri neticesinde üniversite kayıt döneminde üniversiteyi yeni kazanan öğrencilere İstanbulKartları kayıt esnasında dağıtımı yapılacaktır. Çalışanların mesleki ve teknik gelişimlerini arttırabilmek için gerekli eğitimler verilmeye devam edilecektir. Genel iş uygulamaları ve organizasyon yapısının modellenmesinde, yeni yazılım teknolojilerinin bütünü olan ERP uygulamasına geçilerek üretkenliğe ve verimliliğe katkıda bulunulacaktır. 2015 Yılının ikinci altı aylık döneminde de yaptığımız faaliyet ve hizmetlere etkin kaynak kullanımı hedeflenerek devam edilecektir. EKLER: 1. Bütçe Gelirlerinin Gelişimi 2. Bütçe Giderlerinin Gelişimi