VARLIK KAYNAK EŞİTLİĞİ (MUHASEBE DENKLEMİ) UYGULAMA ÖRNEKLERİ ÖRNEK 1: X işletmesinin varlık ve kaynak kalemleri aşağıdaki gibi verilmiştir: Kasa Hesabı 5.000 Ticari Mallar Hesabı 25.000 Binalar Hesabı 50.000 Bankalar Hesabı 35.000 Taşıtlar Hesabı 65.000 Alınan Çekler Hesabı 30.000 Alacak Senetleri Hesabı 40.000 Alıcılar Hesabı 30.000 Banka Kredileri Hesabı 40.000 Sermaye Hesabı? İSTENEN: X işletmesinin varlık kaynak denklemini oluşturarak işletmenin sermaye tutarını hesaplayınız ÇÖZÜM 1: X işletmesinin varlık ve kaynak kalemlerine ilişkin muhasebe denklemi aşağıdaki gibi oluşmaktadır. X İŞLETMESİNİN VARLIK - KAYNAK DENKLEMİ Kasa 5.000 Banka Kredileri 40.000 Alınan Çekler 30.000 Bankalar 35.000 Alıcılar 30.000 Alacak Senetleri 40.000 Ticari Mallar 25.000 SERMAYE 240.000 Binalar 50.000 Taşıtlar 65.000 VARLIK TOPLAMI 280.000 PASİF TOPLAMI 280.000
ÖRNEK 2: X işletmesinin 01.06.2013 tarihi itibariyle mali işler departmanından elde edilen varlık ve kaynak kalemleri aşağıdaki gibi verilmiştir: Haklar Hesabı 50.000 Kasa Hesabı 30.000 Mamuller Hesabı 45.000 İlk Madde Ve Malzeme Hesabı 15.000 Binalar Hesabı 75.000 Bankalar Hesabı 25.000 Demirbaşlar Hesabı 5.000 Taşıtlar Hesabı 45.000 Alınan Çekler Hesabı 15.000 Alacak Senetleri Hesabı 25.000 Alıcılar Hesabı 35.000 Banka Kredileri Hesabı 25.000 Satıcılar Hesabı 35.000 Verilen Çekler Hesabı 15.000 Banka Kredileri Hesabı 55.000 İSTENEN: X işletmesinin varlık kaynak denklemini oluşturarak işletmenin sermaye tutarını hesaplayınız.
ÇÖZÜM 2: X işletmesinin 01.06.2013 tarihi itibariyle mali işler departmanından elde edilen varlık ve kaynak kalemlerine ilişkin muhasebe denklemi aşağıdaki gibi oluşmaktadır. Aşağıda yer alan tabloda varlık hesaplarının tümü sol tarafta; kaynak hesaplarının tamamı sağ tarafta yer almaktadır. X İŞLETMESİNİN VARLIK - KAYNAK DENKLEMİ Kasa 30.000 Banka Kredileri K.V.* 25.000 Alınan Çekler 15.000 Satıcılar 35.000 Bankalar 25.000 Verilen Çekler 15.000 Alıcılar 35.000 Alacak Senetleri 25.000 İlk Madde Ve Malzeme Hesabı 15.000 Banka Kredileri U.V.** 55.000 Mamuller 45.000 Binalar 75.000 Taşıtlar 45.000 Demirbaşlar 5.000 SERMAYE 235.000 Haklar 50.000 VARLIK TOPLAMI 365.000 PASİF TOPLAMI 365.000 * İşletmenin 1 Yıldan kısa vadeli Banka kredileri tutarıdır. ** İşletmenin 1 Yıldan uzun vadeli Banka kredileri tutarıdır.
ÖRNEK 3: X işletmesinin 01.06.2013 tarihi itibariyle mali işler departmanından elde edilen varlık ve kaynak kalemleri aşağıdaki gibi verilmiştir: Kasa Hesabı 20.000 Banka Kredileri (K.V.) hesabı 45.000 Binalar Hesabı 150.000 Taşıtlar Hesabı 50.000 Banka Kredileri (U.V.) hesabı 55.000 Alıcılar Hesabı 35.000 Alacak Senetleri 25.000 Demirbaşlar Hesabı 10.000 Alınan Çekler Hesabı 15.000 Borç Senetleri (K.V.) hesabı 15.000 Verilen Çekler Hesabı 30.000 Satıcılar Hesabı 25.000 Bankalar Hesabı 25.000 Ticari Mallar Hesabı 30.000 Ayrıca X işletmesinin, Haziran ayına ait bir takım mali hareketleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir: 1. 02.10.2012 tarihinde 20.000 mal alınmıştır. Karşılığında 5.000 TL si çek, 10.000 TL si senet verilmiş, geriye kalan tutar ise borçlanılmıştır. 2. 03.10.2012 tarihinde banka, X işletmesi adına 5.000 TL lik alacak çekini tahsil etmiştir. 3. 05.10.2012 tarihinde bankadan borçlu olunan firmaya 10.000 TL havale yapmıştır. 4. 06.10.2012 tarihinde 25.000 TL mal satılmıştır. Karşılığında 5.000 nakit, 5.000 senet 5.000 çek alınmıştır. 5. 07.10.2012 tarihinde 10.000 TL senet elden(kasadan) ödenmiştir. 6. 10.10.2012 tarihinde bankadan 10.000 TL K.V. banka kredileri borcu ödemiştir. 7. 12.10.2012 tarihinde bankadan 5.000 TL çek ödemesi yapılmıştır. 8. 15.10.2012 tarihinde 25.000 TL lik KV banka kredisi alınıp bankaya yatırılmıştır. 9. 20.10.2012 tarihinde müşteri Bay C den 10.000 TL elden tahsil edilmiştir. İSTENENLER: 1. X işletmesinin 01.06.2013 tarihli varlık kaynak denklemini oluşturarak işletmenin sermaye tutarını hesaplayınız. 2. İşletmenin mali karakterli işlemlerini büyük defterlere aktarınız.
ÇÖZÜM 3: X işletmesinin 01.06.2013 tarihi itibariyle mali işler departmanından elde edilen varlık ve kaynak kalemlerine ilişkin muhasebe denklemi aşağıdaki gibi oluşmaktadır. X İŞLETMESİNİN VARLIK - KAYNAK DENKLEMİ Kasa 20.000 Banka Kredileri K.V. 45.000 Alınan Çekler 15.000 Verilen Çekler 30.000 Bankalar 25.000 Satıcılar 25.000 Alıcılar 35.000 Borç Senetleri K.V. 15.000 Alacak Senetleri 25.000 Ticari Mallar 30.000 Binalar 150.000 Banka Kredileri U.V. 55.000 Taşıtlar 50.000 Demirbaşlar 10.000 SERMAYE 190.000 VARLIK TOPLAMI 360.000 PASİF TOPLAMI 360.000 İşletmenin varlık kaynak denkleminin ardından ekim ayı içerisinde gerçekleştirilen mali olaylar aşağıda bulunan büyük defter kayıtlarında varlık ve kaynak hesaplarının işleyişi formatına uygun yer almaktadır. TİCARİ MALLAR VERİLEN ÇEKLER 30.000 (1) 20.000 25.000 (4) (7) 5.000 30.000 5.000 (1) BORÇ SENETLERİ (5) 10.000 15.000 10.000 (1) SATICILAR 10.000 (3) 25.000 5.000 (1)
ALINAN ÇEKLER BANKALAR 15.000 (4) 5.000 5.000 (2) 25.000 (2) 5.000 (8) 25.000 10.000 (3) 10.000 (6) 5.000 (7) KASA ALACAK SENETLERİ 20.000 (4) 5.000 (9) 10.000 10.000 (5) 25.000 (4) 5.000 BANKA KREDİLERİ (K.V.) (6) 10.000 45.000 25.000 (8) ALICILAR 35.000 10.000 (9)
ÇÖZÜMSÜZ ÖRNEK 1: X işletmesinin varlık ve kaynak kalemleri aşağıdaki gibi verilmiştir: Alınan Çekler Hesabı 150.000 Taşıtlar Hesabı 125.000 Alıcılar Hesabı 35.000 Bankalar Hesabı 55.000 Kasa Hesabı 15.000 Binalar Hesabı 355.000 Alacak Senetleri 125.000 Ticari Mallar Hesabı 485.000 Banka kredileri K.V. Hesabı 185.000 İSTENEN: X işletmesinin varlık kaynak denklemini oluşturarak işletmenin sermaye tutarını hesaplayınız.
ÇÖZÜMSÜZ ÖRNEK 2: X işletmesinin 01.07.2013 tarihi itibariyle mali işler departmanından elde edilen varlık ve kaynak kalemlerine ilişkin muhasebe denklemi aşağıdaki gibi oluşmaktadır. Demirbaşlar Hesabı 45.000 Bankalar Hesabı 25.000 Satıcılar Hesabı 95.000 Banka kredileri K.V. Hesabı 115.000 Binalar Hesabı 650.000 Alınan Çekler Hesabı 125.000 Kasa Hesabı 20.000 Taşıtlar Hesabı 150.000 İlk Madde Ve Malzeme Hesabı 55.000 Alacak Senetleri Hesabı 85.000 Alıcılar Hesabı 120.000 Banka Kredileri U.V. Hesabı 350.000 Mamuller Hesabı 150.000 Verilen Çekler Hesabı 85.000 Haklar Hesabı 115.000 İSTENEN: X işletmesinin varlık kaynak denklemini oluşturarak işletmenin sermaye tutarını hesaplayınız.
ÇÖZÜMSÜZ ÖRNEK 3: X işletmesinin 01.04.2013 tarihi itibariyle mali işler departmanından elde edilen varlık ve kaynak kalemleri aşağıdaki gibi verilmiştir: Taşıtlar hesabı 145.000 Banka kredileri (K.V.) hesabı 115.000 Alınan çekler hesabı 135.000 Alıcılar hesabı 120.000 Banka kredileri (U.V.) hesabı 400.000 Binalar hesabı 850.000 Alacak senetleri 85.000 Demirbaşlar hesabı 65.000 Kasa hesabı 35.000 Borç senetleri (K.V.) hesabı 105.000 Verilen çekler hesabı 300.000 Satıcılar hesabı 125.000 Bankalar hesabı 25.000 Ticari mallar hesabı 450.000 Ayrıca X işletmesinin, Nisan ayına ait bir takım mali hareketleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir: 1. 02.04.2012 tarihinde müşteri Bay C den 10.000 TL elden tahsil edilmiştir. 2. 04.04.2012 tarihinde 25.000 TL lik KV banka kredisi alınıp bankaya yatırılmıştır. 3. 09.04.2012 tarihinde bankadan 5.000 TL çek ödemesi yapılmıştır. 4. 12.04.2012 tarihinde bankadan 10.000 TL K.V. banka kredileri borcu ödemiştir. 5. 15.04.2012 tarihinde 10.000 TL senet elden(kasadan) ödenmiştir. 6. 19.04.2012 tarihinde 25.000 TL mal satılmıştır. Karşılığında 5.000 nakit, 5.000 senet 5.000 çek alınmıştır. 7. 22.04.2012 tarihinde bankadan borçlu olunan firmaya 10.000 TL havale yapmıştır. 8. 27.04.2012 tarihinde banka, X işletmesi adına 5.000 TL lik alacak çekini tahsil etmiştir. 9. 29.04.2012 tarihinde 20.000 mal alınmıştır. Karşılığında 5.000 TL si çek, 10.000 TL si senet verilmiş, geriye kalan tutar ise borçlanılmıştır. İSTENENLER: 1. X işletmesinin 01.04.2013 tarihli varlık kaynak denklemini oluşturarak işletmenin sermaye tutarını hesaplayınız. 2. İşletmenin mali karakterli işlemlerini büyük defterlere aktarınız.