Bülten Kasım 03 PİYASALAR Döviz Piyasası TCMB nin ekonomistlerle yaptığı toplantıda sıkılaştırma sinyalini yinelemesi TL ye destek olurken güne,0 seviyelerinden başlayan USD/TL kuru seviyesinin altına kadar geriledi. Ancak akşam saatlerinde açıklanan FOMC tutanaklarının ardından tahvil alım programında beklenenden erken bir yavaşlamaya gidilebileceği algısının oluşmasıyla kur yeniden yükselmeye başladı ve günü,053 seviyesinden sonlandırdı. Gün içinde dar bir bantta hareket eden EUR/USD paritesi FOMC toplantı tutanaklarında ekonomik görünüm iyileşmeden de tahvil alımlarının azaltılması olasılığının değerlendirilmesiyle gerileyerek,35 seviyesinin altına indi. Sepet bazında TL, TL nin Euro karşısında değer kazanmasına paralel olarak günü %0,3 gerileyerek,368 seviyesinden tamamladı. Faiz Piyasası $/TL,788,00,053 0,% 3,% /TL,359,73,709-0,5% 5,% Sepet*,067,3673,368-0,%,3% /$,30,3538,339-0,7%,8% $/Yen 86,67 00, 00,03-0,% 5,% $ Endeks 79,77 80,70 8, 0,5%,7% Kaynak: Reuters, Bloomberg * (0,5$+0,5 ) TCMB nin ekonomistlerle yaptığı toplantıda bankalara yapılan fonlamanın kısılarak sıkılaştırma yapılacağı ve yılsonu enflasyon tahminin gerçekleşmesi konusundaki endişeleri olduğunu belirtmesinin ardından yıllık gösterge tahvilin faizi 5 baz puan yükselerek günü %8,96 seviyesinden sonlandırdı. TCMB nin yaptığı toplam fonlama miktarı,3 milyar TL düzeyine yükselirken, bu rakamın 8 milyar TL lik kısmı %,50 den haftalık, 9,3 milyar TL lik kısmı %6,75 ten piyasa yapıcılığı imkanı ve milyar TL lik kısmı da %7,9 dan aylık fonlamadan oluştu. TCMB tarafından yapılan toplam fonlamanın maliyeti %6,6 düzeyine geriledi. TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru Gösterge Tahvil* 6,6 8,7 8,96 0,5,80 USD Libor( 3 aylık) 0,3 0, 0, 0,00-0,07 EUR Libor( 3 aylık) 0,3 0,7 0,7 0,00 0,0 O/N İMKB Repo 5,5 7,9 6,59-0,90,3 Eurobond 030*,06 6,0 6, 0,03,08 Kaynak: Reuters, BIST, Bloomberg,,,8,6,, * bileşik faiz Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi Eyl Ara Mar Haz Eyl Ara Mar 3 Haz 3 Eyl 3 Türkiye'nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti (CDS) 9 seviyesine yükseldi. 030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %6, seviyesine yükseldi. 0 8 6 Kaynak: TCMB $/TL /$ Sepet,368,053,339 Oca May Eyl Oca May Eyl Oca 3 May 3 Eyl 3 Kaynak: Bloomberg 6,6
Bülten Kasım 03 Emtia Piyasası Brent ham petrolün varil fiyatı, İran ile yapılan nükleer programa yönelik müzakerelere bağlı olarak yükselişini devam ettirirken günü %, yükselişle USD 08, seviyesinden tamamladı. Altın, FOMC toplantı tutanaklarının ardından tahvil alımının beklentilerden erken yavaşlatılabileceği beklentileriyle günü %,5 gerileyerek ons başına USD. seviyesinden sonlandırdı. Altın($/Ons).67.76. -,5% -5,7% Petrol(Brent), 06,9 08,,% -,7% Gümüş($/Ons) 30,3 0, 9,9 -,5% -3,% Kaynak: Reuters, Bloomberg Borsalar 000 900 800 700 600 500 00 300 00 00 Kaynak: Bloomberg Altın ($/Ons) Brent Petrol ($/Varil, sağ eksen) 08,. Oca May Eyl Oca May Eyl Oca 3May 3 Eyl 3 30 5 0 5 0 05 00 95 90 85 BIST-00 endeksi salı günü bankacılık hisselerinde TCMB'nin PPK kararları nedeniyle yaşanan sert düşüşün ardından gelen tepki alımlarıyla günü % yükselerek 75.38 puandan tamamladı. BIST-00 78.08 7.68 75.38,0% -3,6% BIST-30 97.78 9.3 9.8,0% -5,7% Sanayi 6.637 66.798 67.678,3%,7% Hizmetler 9.97 55.9 55.9,%,9% Mali 3.67 0.53 0.09 0,8% -0,% Bankalar Endeksi 63.08 38.57 39. 0,5% -,7% Dow Jones 3.0 5.967 5.90-0,%,3% S&P 500.6.788.78-0,%,9% DAX 7.6 9.93 9.0 0,% 0,9% Nikkei 5 0.33 5.7 5.076-0,3% 6,0% Bovespa 60.95 53.033 53.033 0,0% -3,0% Kaynak: Reuters, Bloomberg 5000 500 İşlem Hacmi (milyon TL) 000 BIST 00 Endeks (sağ eksen) 75.38 3500 3000 500 000 500 000 500 0 Ara. Mar. Haz. Eyl. Ara. Mar.3 Haz.3 Eyl.3 Kaynak: Reuters 98000 93000 88000 83000 78000 73000 68000 63000 58000 53000 8000
Bülten Kasım 03 PİYASALARDAKİ GELİŞMELER 03 Eylül ayında net uluslararası yatırım pozisyonu USD -399,9 milyar oldu. TCMB banka ekonomistleriyle olağan toplantısını gerçekleştirdi. Hazine verilerine göre merkezi yönetim brüt borç stoku ekim sonu itibariyle 57,9 milyar TL olurken borç stokunun 06,9 milyar TL tutarındaki kısmı TL cinsi, 68 milyar TL tutarındaki kısmı döviz cinsi borçlardan oluştu. ABD'de ekimde TÜFE değişim beklenmemesine karşılık %0, azaldı. ABD'de perakende satışlar ekimde %0, ile beklentilerin üzerinde artış kaydederken, otomotiv dışındaki çekirdek satışlar %0, ile yine beklentilerin üzerinde yükseldi. ABD'de ikinci el konut satışları ekimde 5, milyon adete geriledi. ABD'de 9-30 Ekim'de gerçekleştirilen Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısının yayınlanan tutanaklarına göre, toplantının ana gündem maddeleri aylık USD 85 milyar olan tahvil alım programının yavaşlatılma zamanlaması ve FED'in uyguladığı ileriye dönük sözlü yönlendirme politikası oldu. FED New York Başkanı William C. Dudley, kendisinin teşviklerin azaltımını desteklemesini sağlayacak sürdürülebilir istihdam kazançları için daha hızlı büyümenin gerekli olduğunu söyledi. Kongre Bütçe Ofisi (CBO), ABD'nin borç limitinde bir artışı 0 Haziran ayına kadar erteleme imkanı olabileceğini bildirdi. Japonya Merkez Bankası Politika Kurulu, bu ayki toplantısında faiz politikasını ve ekonomiyi canlandırmak için uyguladığı programın büyüklüğünü değiştirmedi. Çin de imalat verileri ay sonra düşüş gösterdi. 03 Eylül ayında net uluslararası yatırım pozisyonu USD -399,9 milyar oldu. 03 ağustos ayında USD -37,5 milyar olan net uluslararası yatırım pozisyonu eylül ayında USD -399,9 milyar olarak gerçekleşti. Net UYP bir önceki aya göre %6,8 artarken, yılsonuna göre ise %5, azalış gösterdi. Varlık tarafını incelediğimizde; toplam yurtdışı döviz varlıklarımızın bir önceki aydaki USD 5,7 milyar seviyesinden USD 6,5 seviyesine yükseldiği görülmektedir. Varlıklardaki artış bir önceki aya göre %0,, yılsonuna göre ise %6,5 oldu. Varlık tarafının alt kalemlerine bakıldığında, yurtiçi yerleşiklerin yurtdışında yaptığı doğrudan yatırımlar bir önceki aya göre %0,6, yılsonuna göre ise %6,5 artış kaydetti. Eylül ayında portföy yatırımları bir önceki aya göre %9,, yılsonuna göre ise %37, azalış kaydetti. Portföy yatırımları alt kalemine bakıldığında hisse senetlerinde bir önceki aya göre artış görülürken borç senetlerinde ise azalış kaydedildi. Diğer yatırımlar kalemi ise ağustos ayındaki USD 6,5 milyar seviyesinden eylül ayında %, artışla USD 63,3 milyar seviyesine yükseldi. Rezerv varlıklar, 0 yılsonuna göre USD,6 milyar artış göstererek USD 30,8 milyara ulaşırken, rezerv varlıklarda bir önceki aya göre %0, oranında bir artış yaşandı. Yükümlülükler tarafı incelendiğinde; yükümlülüklerin bir önceki aya göre %, artış göstererek USD 66, milyar seviyesine yükseldi. Alt kalemlerine bakıldığında; doğrudan yatırım kaleminin bir önceki aya göre %,6 artış; yılsonuna göre ise %, azalış göstererek USD 60, milyar olduğu görülmektedir. Diğer yatırımlar bir önceki aya göre değişim kaydetmeyerek USD 9,6 milyar seviyesinde kaldı. Diğer yatırımların alt kalemi olan ticari krediler bir önceki aya göre %,7 azalarak USD 30,8 milyara geriledi. Krediler kalemi ise bir önceki aya göre %, artışla USD 06,9 milyara yükseldi. 900 800 700 600 500 Uluslararası Yatırım Pozisyonu/GSYH (%) GSYH (Milyar USD, Sol Eksen) Toplam Varlıklar/GSYH (Sağ Eksen) Toplam Yükümlülükler/GSYH (Sağ Eksen) Uluslararası Yatırım Pozisyonu (Net)/GSYH (Sağ Eksen) 0% 00% 80% 60% 0% 0% 00 300 00 00 Kaynak: TCMB, TÜİK 0% -0% -0% -60% -80% 3
Bülten Kasım 03 TCMB banka ekonomistleriyle olağan toplantısını gerçekleştirdi. Toplantıda başlıca aşağıdaki konulara değinildi. Döviz kurundaki geçmiş volatiliteden dolayı enflasyon bir süre daha hedefin üzerinde kalacaktır. Fiyatlama davranışları üzerindeki etkilerinin sınırlandırılması için PPK temkinli duruşun güçlendirilmesi ve para piyasası faiz oranlarındaki oynaklığın azaltılmasına karar vermiştir. Aylık reponun kaldırılması likidite koşullarını sıkılaştırılacak ve bankalararası para piyasasındaki gecelik faiz oranlarının %7,75'e yakın seviyelerde oluşmasını sağlayacaktır. Aylık reponun kaldırılması sonrası para piyasası faizlerindeki toplam sıkılaşma Mayıs'tan itibaren yaklaşık 350 baz puan olacaktır. Bir yıllık enflasyon beklentilerindeki yükseliş ise 60 baz puan seviyesindedir. Enflasyon görünümü orta vadeli hedeflerle uyumlu olana kadar para politikasındaki temkinli duruş korunacaktır. Enflasyona olan odak artmıştır. İşlenmemiş gıda fiyatlarında terse dönüş beklenmektedir. Ancak bu dönüşün yılsonu için yapılan %6,8 lik tahmine ulaşmada yeterli olamayacağı düşünülmektedir. Çekirdek enflasyondaki yükseliş endişelere neden olmaktadır. Ayrıca hizmet fiyatlarında -düşme eğilimi görülmekle birlikteyaşanan yüksek seyir ve enflasyon beklentilerindeki kötüleşme de endişe kaynağıdır. Daha sıkı duruşun nedenleri bu endişelere dayanmaktadır. Bankalararası piyasada oluşan faiz oranları TCMB nin fonlama maliyeti yerine marjinal maliyeti daha iyi yansıtmaktadır. ay vadeli repo ihalelerinin sonlandırılması sonrasında bankalar TCMB gecelik borç verme faiz oranı olan %7,75 üzerinden fonlama imkanı bulacaktır. Bu imkanın daha ucuz olan piyasa yapıcılığı borçlanma imkanı (%6,75) gibi bir tavanı bulunmamaktadır. Kısa vadeli faiz oranları mayıs ayından bu yana 350 baz puan artmış olacaktır ve bu benzer konumdaki ülkelerde görülen artışlardan daha fazladır. Dün PPK da alınan kararla sıkılaştırmaya ilişkin yeni adımlar atılmıştır. Şu anda ek parasal sıkılaştırma uygulanan günlere ilişkin aksiyon alma gereği bulunmamaktadır. TL de aşırı değer kaybı görülürse ek parasal sıkılaştırmaya gidilebilecektir. Yeni sistem enflasyon görünümüne bağlı olacak ve büyük olasılıkla ay boyunca uygulamada kalacaktır. Döviz ihalelerine ilişkin olarak, döviz likidite koşullarında değişim söz konusudur. Ama gerekli hallerde olağanüstü gün veya sadece daha yüksek döviz ihaleleri söz konusu olabilecektir. Şu anki günlük USD 0 milyonluk satış yeterli görünmektedir. hafta vadeli repo ihalelerine artık politika faizi olarak referans verilmeyecektir. (Şu aşamada politika faizi olarak hangi oranın alınacağı net olarak ifade edilmemektedir. Ancak efektif politika faizi olan %7,75 in baz alınabileceği değerlendirmesi paylaşılmaktadır.) Makro ihtiyati tedbirler sonrasında önümüzdeki aylarda kredi büyümesi hızının %5 düzeyine gerilemesi beklenmektedir. ABD'de 9-30 Ekim'de gerçekleştirilen Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısının yayınlanan tutanaklarına göre, toplantının ana gündem maddeleri aylık USD 85 milyar olan tahvil alım programının yavaşlatılma zamanlaması ve FED'in uyguladığı ileriye dönük sözlü yönlendirme politikası oldu. FED'in ekim ayı tutanaklarında, görünüm iyileşmeden önce tahvil alımlarının azaltılması olasılığının değerlendirildiği bildirildi. Tutanaklarda, daha iyi verilerle birlikte gelecek aylarda tahvil alımlarında azaltımın muhtemel olduğu ifade edildi. Tutanaklarda, istihdamda iyileşme görüldüğü ve eylül toplantısından bu yana ekonomik görünüm konusunda çok hafif değişiklikler olduğu belirtildi. Tutanaklarda, ''Faizler için işsizlik eşiğine enflasyon eşiği eklenmesinin faydaları belirsiz ve ılımlı olarak değerlendirildi. Diğer üyeler, işsizlik oranı eşiğinin değiştirilmesini kredibiliteye zarar verebileceği endişesini dile getirdiler'' ifadelerine yer verildi. Birkaç yetkili hazine kağıtları ve mortgage destekli kağıt alımlarının eşit oranda azaltılmasını tercih ettiklerini ifade ettiler. İleriye dönük sözlü yönlendirmede değişikliğin netliği ilerleteceği ve genişleme sağlayacağı savunuldu. Tutanaklarda, ileriye dönük sözle yönlendirmenin %6,5 eşiğine ulaşıldıktan sonraki faiz oranı planlarını anlatacağı kaydedildi. Tutanaklara göre, üyelerin çoğu, aşırı rezervlere ödenen faizin düşürülmesinin düşünülmeyi hak ettiğine inandıklarını ifade ettiler. Birkaç üye enflasyon oranı eşiğine destek verdi. İleriye dönük yönlendirmede yapılacak değişikliklerin de tartışıldığı toplantıda tutanaklara göre enflasyon oranın faizler için bir eşik olarak belirlenmesinin uygun olmadığı vurgulandı.
Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.0 Nis.0 Tem.0 Eki.0 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Bülten Kasım 03 ABD'de ekimde TÜFE değişim beklenmemesine karşılık %0, azaldı. Enerji ile gıda fiyatlarındaki değişimleri içermeyen çekirdek endeks ise %0, ile beklentiler seviyesinde arttı. Yıllık enflasyon ise geçen ayki %, seviyesinden % e geriledi. 6 5 ABD TÜFE (Yıllık, %) 3 0 - - -3,7,0 ABD Tüfe (%, Yıllık ) Enerji ve Gıda Fiyatları Hariç (Yıllık, %) Kongre Bütçe Ofisi (CBO), ABD'nin borç limitinde bir artışı 0 Haziran ayına kadar erteleme imkanı olabileceğini bildirdi. Kongre'de ekim ayında varılan anlaşma ile borç limiti uygulaması 7 Şubat 0 tarihine kadar askıya alınmıştı. CBO yaptığı açıklamada federal hükümetin, Mart-Haziran 0 arasında bir tarihe kadar borçlanmaya devam edebilmesinin muhtemel olduğunu, ifade etti. CBO, Kongre'de varılan anlaşmanın 7 Şubat'ta sona ereceğini, bu tarihten sonra Hazine Bakanlığı'nın acil tedbirleri devreye aktive ederek borçlanmayı sürdürebileceğini vurguladı. Çin de imalat verileri ay sonra düşüş gösterdi. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde iyileşme sinyallerinin arttığı ve 990 lardan bu yanan en kapsamlı reform paketinin açıklandığı dönemde HSBC imalat PMI verisi 50, seviyesinde açıkladı. Piyasa beklentisi 50,8 olurken ekim ayında ise veri 50,9 olarak açıklanmıştı. VERİ GÜNDEMİ Yurtiçinde açıklanacak bir veri bulunmazken; yurtdışında Euro Bölgesi, Almanya ve Fransa da PMI verileri ABD de işsizlik maaş başvuruları, ÜFE, PMI ve Philadelphia FED imalat endeksi verileri takip edilecek. UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz. 5