ANTALYA İLİ ALANYA İLÇESİ KESTEL MAHALLESİ 1/1000 ÖLÇEKLİ İSKELE AMAÇLI UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2014
ANTALYA İLİ ALANYA İLÇESİ KESTEL MAHALLESİ 1/1000 ÖLÇEKLİ İSKELE AMAÇLI UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU 2014
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... i TABLOLAR DİZİNİ... ii HARİTALAR DİZİNİ... ii GİRİŞ... 1 1. Planlama Alanının Ülke ve Bölgesindeki Yeri... 2 2. Planlama Alanının Coğrafi Yapısı... 2 3. Nüfus ve Demografik Yapı... 3 4. Ekonomik Yapı... 4 4.1. Sanayi... 4 4.2. Turizm... 5 4.3. Tarım... 9 4.4. Hayvancılık... 10 5. Sosyal Yapı... 11 5.1. Aile Yapısı... 11 5.2. Eğitim Durumu... 11 6. Planlama Alanının Ulaşım Ağındaki Konumu... 12 6.1. Karayolu... 13 6.2. Havayolu... 14 6.3. Denizyolu... 15 6.4. Demiryolu... 15 7. Yönetimsel Yapı, İdari Bölünüş... 15 8. Planlama Alanı Yakın Çevresinde Bulunan Kıyı Tesisleri... 16 9. Planlama Alanı ve Yakın Çevresindeki Özel Kanunlara Tabi Alanlar... 16 10. Mülkiyet Bilgisi... 17 11. Üst Ölçek Plan Kararları... 18 12. Planlama Alanı Yakın Çevresi Mer i İmar Planları... 19 13. Halihazır Harita Bilgisi... 20 14. Plana İlişkin Raporlar... 20 15. Plan Kararları... 21 16. Plan Notları... 23 i
TABLOLAR DİZİNİ Tablo.1. Alanya ya Gelen Yabancı Turistleri Türkiye ve Antalya İçindeki Payı... 6 Tablo.2. Antalya ya Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Aylara Göre Dağılımı... 6 Tablo.3. Alanya nın 2001-2011 Yılları Arasındaki Turizm Geliri... 7 Tablo.4. Alanya da Hizmet Veren Belediye İşletme Belgeli Tesisler... 7 Tablo.5. Alanya da Hizmet Veren Bakanlık İşletme Belgeli Tesisler... 8 Tablo.6. 6 Yaş Üstü Nüfusta Okuma Yazma Bilme Oranı... 11 Tablo.7. 6 Yaş Üstü Nüfusta Bitirilen Eğitim Düzeyi... 12 Tablo.8. Antalya İli Yol Ağı ve Satıh Durumu... 13 Tablo.9. Alanya İlçesinin Karayolu İle Bazı Önemli Merkezlere Uzaklığı... 14 Tablo.10. Antalya Havalimanı na İnen Uçak, Yolcu Sayıları ve Milletlere Göre Dağılımı... 14 Tablo.11. Alanya İlçesinde Bulunan Turizm Merkezleri... 17 Tablo.12. Planlama Alanı Noktaları ve Bu Noktalara Ait Koordinat Değerleri... 22 HARİTALAR DİZİNİ Harita 1. Ülke ve Bölgesindeki Yeri Harita 2. Planlama Alanı ve Yakın Çevresi Uzak Uydu Görüntüsü Harita 3. Planlama Alanı ve Yakın Çevresi Yakın Uydu Görüntüsü Harita 4. Bölgesel Ulaşım Ağı İçindeki Konumu Harita 5. Önemli Merkezlere Uzaklıklar Harita 6. İl Sınırları Harita 7. İlçe Sınırları Harita 8. Belediye Sınırları Harita 9. Planlama Alanı Yakın Çevresindeki Kıyı Tesisleri Harita 10. Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Harita 11. Kestel (Antalya) İlave ve Revizyon Nazım İmar Planı Harita 12. Kestel (Antalya) 2 No lu Bölge Uygulama İmar Planı Harita 13. Türkiye Deprem Durumu Harita 14. Yerleşime Uygunluk Harita 15. Jeoloji Durum Harita 16. Uygulama İmar Planı Şeması ii
GİRİŞ Bu Plan Açıklama Raporu Antalya İli, Alanya İlçesi, Kestel Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Sun Set Beach Hotel in güneyinde ve kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında bulunan, büyüklüğü ise 419,40 m² olan iskele için hazırlanacak 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kapsamında, sosyal, ekonomik ve fiziki bilgilerinin ortaya çıkartılmasını ve planlamayı yönlendirecek olan verilere ulaşılarak planlamaya konu alan içerisinde alanın doğal ve kültürel özelliklerini koruyarak sağlıklı ve sürdürülebilir kullanım kriterleri esas alınarak yapılacak planlamaya altlık oluşturmayı amaçlamaktadır. Söz konusu plan açıklama raporu hazırlanırken, 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümleri, 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümleri ile, 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri doğrultusunda hazırlanmıştır. Plan açıklama raporunun içeriği, plan gerekçesi, ilgili kurum ve kuruluşlardan alınan görüşler, yerinde yapılan tespitler ve planlama alanında yapılan diğer plan ve etütler ile bu bilgiler doğrultusunda getirilen plan kararlarında oluşmaktadır. 1
1. Planlama Alanının Ülke ve Bölgesindeki Yeri Planlama alanının sınırları içinde kaldığı Antalya ili Akdeniz bölgesinin batısında yer almaktadır. İl in yüzölçümü 20.723 km² ile Türkiye nin yaklaşık % 2,7 sini oluşturmaktadır. İlin kara sınırlarını kuzeyde yer alan Toros Dağları meydana getirmektedir. Antalya nın güneyinde Akdeniz, doğusunda İçel, Konya ve Karaman, kuzeyinde Isparta ve Burdur, batısında ise Muğla illeri vardır. Planlamaya konu alan Antalya ilinin doğusunda bulunan Alanya İlçesi Kestel Mahallesinde yer almaktadır. Planlama çalışması yapılan alan Alanya ilçe sınırları içerisinde yer alan Kestel Mahallesinde bulunmaktadır. Kestel Mahallesi Alanya ilçe merkezinin doğusunda yer almakta olup, güneyde Akdeniz, doğuda Mahmutlar Mahallesi, kuzeyde Yaylalı Mahallesi ve batıda ise Alanya ilçe merkezi ile çevrilidir. Planlama alanı sınırları içerisinde bulunduğu Kestel Mahallesi nin doğusunda yer almaktadır. Planlamaya konu alanın büyüklüğü, 419,40 m² dir. Harita 1. Ülke ve Bölgesindeki Yeri Harita 2. Planlama Alanı ve Yakın Çevresi Uzak Uydu Görüntüsü Harita 3. Planlama Alanı ve Yakın Çevresi Yakın Uydu Görüntüsü 2. Planlama Alanının Coğrafi Yapısı Antalya ili Türkiye nin güneybatısında 29 20-32 35 doğu boylamları ile 36 07-37 29 kuzey enlemleri arasındadır. Güneyinde Akdeniz ve kuzeyinde denize paralel uzanan Toroslar ile çevrilidir. Akdeniz Bölgesi nin batısında bulunan Antalya ilinin ortalama olarak %77,8 i dağlık, %10,2 si ova, %12,2 si ise engebeli arazilerden oluşmaktadır. Antalya Körfezi nin batısında Teke Platosu yer alır. Batı ve Orta Toroslar arasında Göksu nun kanyon vadilerle yardığı Taşeli Platosu bulunur. Antalya ilinde yer şekillerindeki farklılık dikkat çekicidir. Karstik şekillenmede başta tektonizma olmak üzere akarsuların rolü önemli olmuştur. Kıyı veya akarsu dinamiklerine ait şekillerin de bulunduğu sahanın bugünkü görünümünü kazanmasında karstlaşmanın, genç tektonik hareketlerin ve akarsuların, hem geçmiş jeolojik devirlerde hem de günümüzde artarak veya azalarak sürdürdüğü etkinlikler önemlidir. Turistik öneme sahip mağaralar ise Karain ve Kocain (Antalya), Zeytintaşı (Serik), Altınbeşik (İbradi), Damlataş ve Dim (Alanya) ile Yalandünya (Gazipaşa) mağaralarıdır. Antalya da bilinen en önemli karstik kaynak Kırkgöz Kaynaklarıdır. Bu kaynakların suları Bıyıklı Düdeni vasıtasıyla yeraltında intikal eder ve Düdenbaşı Kaynakları şeklinde tekrar yüzeye çıkar. Antalya ilinde karstik kaynaklardan beslenen, üzerinde şelale bulunan diğer bir akarsu Manavgat Çayı dır. Düden ve Manavgat Çayı dışında ilin diğer önemli akarsuları Köprü, Aksu, Dim, Alakır ve Korkuteli Çayı dır. Manavgat Çayı üzerinde Oymapınar, Alakır Çayı üzerinde Alakır, Korkuteli Çayı üzerinde ise Korkuteli Barajı vardır. Sulama amaçlı bu barajlardan sadece Oymapınar Barajı enerji ve içme suyu sağlanmasında da kullanılır. 2
Antalya ilinde göllerin çoğu ilin batı kesiminde yer alır. Küçük alanlı olan bu göllerin kapladıkları alan kurak olan yaz devresinde oldukça küçülür. Yağışlı devrede ise taşarak çevreleri bataklık halini alır. İlde yer alan başlıca göller; Karagöl, Avlan Gölü, Söğüt Gölü ve Ova Gölü dür. Avlan Gölü tarım alanı açmak amacıyla 1976 yılında kurutulmuş, ancak saha ekolojisinin bundan ciddi zarar görmesi üzerine 1997 yılında tekrar su tutulmaya başlanmıştır. Diğer iki gölden Söğüt Gölü, Antalya ve Burdur arasında, Ova Gölü ise Kaş ın batısında bulunur. Planlamaya konu alanın sınırları içerisinde bulunduğu Alanya ilçesinin kuzeyi Torosların bir parçası olan Geyik ve Akçalı Dağları nın birleştiği yükseklikleri 1000 metreyi aşan tepe ve platolardan oluşan kıyı silsileleri ile çevrilidir. Burada yerli halk tarafından yayla olarak yazları yaşanan yerler mevcuttur. Dağların alçak kısımlarında kıyı boyunca uzanan ovalar meydana gelmiştir. Alanya yarımadası böyle bir ovayla Toroslardan ayrılmıştır. Alanya irili ufaklı rejimleri düzensiz olan birçok akarsuya sahiptir. Akarsuların debileri mevsimlere göre farklılıklar gösterir. Yazların sıcak ve kurak geçmesi yüzünden akarsuların debileri yaz sonlarına doğru azalmaktadır, hatta bazıları kurumaktadır. Sonbaharda yağmurların başlamasıyla birlikte su seviyesi gittikçe yükselir. İlkbaharda Toroslar daki karların erimesiyle son hadlerini bulur. Kaynakları Toroslar olan dere ve çaylar denize inerken arazinin fazla eğimi nedeni ile hızlı akarken sel tahribi yaparak erozyon olayını kuvvetlendirmektedir. Az veya çok sulama amacıyla kullanılan bu akarsuların en önemlileri Alara Çayı, Kargı Çayı, Serapsu Çayı, Oba Çayı ve Dim Çayıdır. Alara Çayı; Manavgat ile Alanya ilçeleri arasındaki sınırı çizmektedir. Dim çayında bulunan küçük regülatör tesisi mesire yeri olarak da kullanılmaktadır. Dim Çayı üzerinde halen proje aşamasında olan Dim Barajı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Planlama çalışması yapılan alanın sınırları içerisinde bulunduğu Kestel Mahallesi Akdeniz kıyısında bir yerleşme olmasına karşı sırtını Batı Toroslara dayamıştır. Mahallenin batısında Antalya İlinin önemli çaylarından olan Dim Çayı bulunmaktadır. Mahalle merkezine 6 km uzaklıkta olan Dim Çayı Torosların eteklerinden doğup 60 km lik bir kolla sularını Akdeniz e boşaltmaktadır. Kestel Mahallesinin bir diğer önemli coğrafi değeri ise Dim Mağarasıdır. Dim Mağarası, Dim Çayı Vadisi nin güney yamaçlarında yer almaktadır. Denizden yüksekliği 232 m olan Dim Mağarası doğal ve karstik bir mağaradır. Dim Mağarası 360 m uzunluğunda yatay, 10-15 m genişliğinde ve yüksekliğindedir. Mağara içi çok çeşitli ve zengin damlataş oluşumları ile kaplıdır. Günümüzde bu gelişim yer yer devam etmektedir. Mağaranın sonunda, girişten 17 m daha derinde 200 m² su yüzeyi bulunan küçük bir göl bulunmaktadır. Suyun bu bölümde birikmesinin nedeni göl tabanının geçirimsiz şistlerden oluşmasındandır. Toros Dağları Alanya da yaşamın ayrılmaz bir parçasıdır. Kestel Mahallesi sınırlarında yer alan Gökbel Yaylası mahallede yer alan önemli coğrafi oluşumlardan bir diğerdir. 3. Nüfus ve Demografik Yapı 5216 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanununda 12.11.2012 tarihinde yapılan değişiklikle; bu tarihten sonra yapılacak il yerel seçimleri ile birlikte Antalya ili mülki sınırlarının tamamı Antalya Büyükşehir Belediyesi nin sınırı kabul edilmiştir. İlçe sınırları ise aynı yasa ile korunmuş olup ilçe sınırları içerisinde kalan belde belediyeleri kapatılmış ve ilçe merkezlerinin mahalleleri durumuna gelmiştir. Kestel Mahallesi 30 Mart 2014 tarihine kadar belde belediyesi statüsüne sahip iken, bu tarihten sonra Alanya ilçesinin mahallesi statüsüne dönüşmüştür. 3
Bu doğrultuda 2013 yılı başında açıklanan TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre Antalya il geneli nüfusu 2.158.265 kişidir. Bu nüfusun tamamı 5216 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanunu kapsamında kentsel nüfus olarak değerlendirilmiştir. Aynı verilere göre Alanya ilçesinin nüfusu ise 276.277 kişidir. Bu nüfusun da tamamı kentsel nüfus olarak değerlendirmiş olup herhangi bir kırsal nüfustan bahsetmek söz konusu değildir. Planlama alanının sınırları içerisinde bulunduğu Kestel Mahallesinin nüfusu ise 7.273 kişi olarak tespit edilmiştir. 4. Ekonomik Yapı Antalya ilinin ekonomisinde turizm, ticaret ve tarım ön planda olup son dönemlerde sanayi faaliyetleri de gelişme göstermektedir. Bunun dışında Antalya da hayvancılık ve madencilik faaliyetleri de diğer sektörlere nazaran daha az gelişmiş olmasına rağmen, kentin ekonomisinde katkıda bulunan faaliyetlerdendir. Antalya'daki ticaret sektörü, toplam gelirlerin %34'ünü oluşturan önemli bir ağırlığa sahiptir. Antalya'da ihracatın %67'si ve ithalatın %60'ı Avrupa Birliği üye ülkeleri ile gerçekleşmektedir. Türkiye'de serbest ticaret bölgesine olanak veren yasanın 1985 yılında çıkmasından bu yana Türkiye'de 21 serbest ticaret bölgesi kurulmuştur. Bunlardan ikincisi olan Antalya Serbest Ticaret Bölgesi 14 Kasım 1987 tarihinde faaliyetlerine başlamıştır. Şu an 607.130 m²'lik bir alanda etkinlik gösteren Antalya Serbest Ticaret Bölgesi, Antalya'nın Konyaaltı Mahallesi sınırları içinde bulunmaktadır. Alanya'nın ekonomisi 1960 yılına kadar kapalı bir yapıya sahiptir. Bu zamana kadar ancak orman ürünlerinden sedir kerestesini tarih boyunca gemi yapımında kullanmak üzere deniz yolu ile Mısır'a gönderildiği bilinmektedir. 1960 yılından itibaren Antalya-Mersin Karayolunun açılması ile tarım ürünlerinin diğer şehirlere ve dış ülkelere gönderilmesi ve turizm hareketinin başlaması sayesinde İlçe ekonomisinde önemli gelişmeler olmuştur. Bu gelişmeler ışığında ilçenin ekonomik yapısını tarım, turizm, ticaret ve hizmetler sektörünün oluşturduğu ifade edilebilmektedir. Planlama çalışmasının yapıldığı Kestel Mahallesinin ekonomisini ağırlıklı olarak turizm, tarım ve hayvancılık oluşturmaktadır. Yerleşmede hizmet kalitesi yüksek birçok otel ve konaklama tesisi ile çok sayıda turistik restoran bulunmaktadır. Planlama alanının bulunduğu bölgenin yakın çevresinde ise temel ekonomik sektör turizme dayalıdır. 4.1. Sanayi Antalya, Türkiye'nin gelişmişlik düzeyine göre 7. ili olmasına rağmen sanayi alanında Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır. Bunun temel nedeni olarak Antalya'da turizmin ve tarımın ön planda olması şeklinde açıklanabilir. Sanayi sektörünün gayrisafi hasıla içindeki payı Türkiye genelinde %28 iken, Antalya'da %7 düzeyindedir. Antalya ili milli geliri içerisindeki sanayi payı sadece %4,3 gibi bir oranda kalmaktadır. 4
1976 yılında Bakanlar Kurulu'nun verdiği onayla yapımına başlanan Antalya Organize Sanayi Bölgesi, bir yıl iki aylık bir sürenin ardından tamamlanıp 370 hektarlık bir alanda faaliyet göstermeye başlamıştır. 2005 yılında çevresindeki 294 hektarı da bünyesine katarak 664 hektarlık bir alana yayılmıştır. Antalya-Burdur karayolunun 26. kilometresinde bulunan Organize Sanayi Bölgesi%84.86'lık bir doluluk oranına sahiptir. OSB'de 179 firmaya ait 208 adet alan tahsis edilmiştir. Alanya ilçesinde sanayi çok gelişmiş olmamakla birlikte turizme ve gıdaya dayalı bazı üretim tesisleri ile küçük çaplı imalathaneler faaliyet göstermektedir. 4.2. Turizm Antalya Türkiye'de İstanbul'la birlikte turizmin lokomotifi konumundadır. Antalya, dört mevsimde de turizm olanaklarının ve tesislerinin olduğu bir ildir. Antalya'da kültür turizmi başta olmak üzere deniz, spor, sağlık, kış, kongre, yayla, mağara, kamp ve inanç turizmi yapılabilmekte bu turizm seçenekleri için tesisler bulunmaktadır. Antalya da kültür turizminin ağırlıklı olarak yapıldığı yerler kıyı şeridinin çeşitli yöreleridir. Bu bölgelerde Kaleiçi, tarihi yapılar, tarihi cami ve kiliseler bulunmaktadır. Antalya da deniz turizmi de yine kıyı şeridi boyunca yapılmaktadır. Bu bölgelerde kıyı turizmi ile birlikte deniz turları da gerçekleştirilebilmektedir. 1950 li yıllarda Damlataş Mağarası nın şifalı havası nedeniyle sağlık amaçlı iç turizm hareketlerinin ortaya çıkması ve yine bu yıllarda Almanların yöreye gelmeye başlamasıyla Alanya turizmle tanışmıştır. Bireysel olarak seyahat eden turistlerin Alanya yı ziyaret etmeleri 1970 li yıllarda ilçede ev pansiyonculuğunun gelişmesine yol açmıştır. 1982 yılında Turizmi Teşvik Kanunu nun çıkarılmasıyla Alanya nın doğu ve batısı turizm merkezi olarak ilan edilmiş ve bu durum ilçede turistik yatırımlara hız kazandırmıştır. Başta konaklama tesisleri olmak üzere gerçekleştirilen turistik yatırımlarla o yıllarda başlayan kitlesel turistik hareketler bölgede yoğunluk kazanmış ve Alanya Türkiye de kitle turizminin başladığı ilk yöre olmuştur. 1990 lı yıllara kadar turizmdeki hızlı gelişimini sürdüren Alanya, 1991 yılında yaşanan körfez krizinin olumsuz sonuçlarından etkilenmiştir. Alanya da kent ile iç içe girmiş bir turizm gelişimi turistik tesislerin yanında başta yiyecek içecek sektörü olmak üzere seyahat işletmeleri, eğlence işletmeleri ve diğer sektörlerin de gelişmesini sağlamıştır. 1990 lı yıllara kadar Alanya ya gelen yabancı turistlerin neredeyse tamamını Alman turistler oluştururken, sonraki yıllarda turist profili değişmeye başlamış ve başta Rusya olmak üzere, Hollanda, Ukrayna, Polonya ve İskandinav ülkelerinden gelen turistlerin oranları önemli ölçüde artmıştır Alanya ya gelen turistlerin yıllar itibariyle ve sayıları ile Türkiye ve Antalya içindeki payları aşağıdaki tabloda görülmektedir. 2002 yılında bir milyonu aşan yabancı turist sayısı 2003, 2006 ve 2009 yıllarında bir önceki yıla göre azalmıştır. Son iki yılda Antalya ya gelen turist sayısında önemli artışlar olmuştur. 2011 yılında Antalya ya gelen yabancı turist sayısının bir önceki yıla göre % 12,10 arttığı dikkate alınarak, 2011 yılında Antalya ya gelen yabancı turist sayısı 10.464.425 ve Alanya ya gelen turist sayısı da 2.500.000 civarında hesaplanmıştır. 5
Tablo.1. Alanya ya Gelen Yabancı Turistleri Türkiye ve Antalya İçindeki Payı Yllar Türkiye Antalya Alanya Antalya'nın Payı (%) Alanya'nın Payı (%) Türkiye Antalya 2002 12 921 981 4 747 328 1 029 350 36,73 7,96 21,68 2003 13 701 418 4 681 951 988 785 34,17 7,21 21.11 2004 17 202 996 6 047 168 1 133 616 35,15 6.58 18,74 2005 20 522 621 6 884 024 1 464 686 33,54 7,13 21,27 2006 19 275 948 6 011 183 1 357 554 31,18 7,04 22,58 2007 23 017 081 7 291 356 1 510 000 31,67 6,56 20,70 2008 26 379 845 8 564 513 1 715 000 32,46 6,50 20,02 2009 27 077 114 8 350 869 1 654 975 30,50 6,11 20,03 2010 28 632 204 9 334 171 1 848 607 32,60 6,45 19,80 2011 31 456 076 10 464 425 2 500 000 33,26 7,94 23,89 Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Alanya da turizm sezonu genel olarak Mart-Nisan aylarında başlamakta ve Kasım ayı sonuna kadar sürmektedir. Kışın açık olan turistik tesisler olmakla birlikte turistlerin Alanya yı ziyaretleri özellikle Haziran- Eylül ayları arasındaki dönemde yoğunlaşmaktadır. Aşağıdaki tabloda Antalya ya gelen yabancı turistlerin 2006-2011 yılları arasında aylara göre dağılımı verilmiştir. Tablo incelendiğinde yabancı turistlerin son dört yılda Antalya ya en çok Haziran- Eylül ayları arasındaki dönemlerde geldiği görülmektedir. Tablo.2. Antalya ya Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Aylara Göre Dağılımı AYLAR 2007 2008 2009 2010 2011 Ocak 105 584 121 458 90 024 121 544 110 176 Şubat 134 207 152 011 129 468 156 355 187 131 Mart 225 024 291 077 210 815 317 239 373 780 Nisan 421 626 473 912 452 509 461 000 735 233 Mayıs 801 861 1 037 877 952 162 1 224 458 1 296 872 Haziran 1 043 007 1.282 156 1 219 695 1 375 388 1 515 467 Temmuz 1 213 745 1 444 204 1 423 721 1 525 669 1 697 739 Ağustos 1 228 820 1 430 502 1 401 751 1 494 028 1 653 337 Eylül 1 082 107 1 206 548 1 204 096 1 308 744 1 442 266 Ekim 662 198 772 849 800 997 966 175 1 039 042 Kasım 234 414 230 038 245 607 263 007 296 240 Aralık 138 763 121 881 129 554 120 564 117 142 Toplam 7 291 356 8 564 513 8 350 869 9 334 171 10 464 425 Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Turist sayılarının yanında turizm sektörü açısından diğer önemli bir konu turizmden elde edilen gelirdir. Alanya nın turizm gelirinin hesaplanmasında Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçilerin yıllar itibariyle ortalama harcama miktarlarından yararlanılmıştır. Turizm gelirinin tespit edilmesi 6
2001-2002 yıllarında Turizm Bakanlığı ve Devlet İstatistik Kurumu tarafından, 2003 yılından itibaren ise Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu ve Merkez Bankası tarafından Çıkış Yapan Ziyaretçi Anketi sonuçlarından elde edilen bilgiler kullanılarak yapılan hesaplamalar ile gerçekleştirilmektedir. Türkiye nin yıllık turizm gelirleri ve ziyaretçi başına ortalama harcama miktarları belirtilen yöntemle hesaplanırken, bölgesel düzeyde bu hesaplamalarla ilgili bir istatistikî veri bulunmamaktadır. Dolayısıyla Alanya nın turizmden elde ettiği gelirin belirlenebilmesi için Türkiye ye gelen yabancı turistlerin yaptığı ortalama harcama miktarları dikkate alınarak bir hesaplama yoluna gidilmiştir. Alanya nın yıllar itibariyle yabancı turistlerden elde ettiği tahmini turizm gelirleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tablo.3. Alanya nın 2001-2011 Yılları Arasındaki Turizm Geliri Yıllar K.B.O.H ($)* Yabancı Turist Toplam Gelir ($) 2001 655 866 130 567 315 150 2002 697 1 029 350 717 456 950 2003 706 988 785 698 082 210 2004 705 1 133 616 799 199 280 2005 679 1 464 686 994 521 794 2006 651 1 357 554 883 767 654 2007 608 1 510 000 918 080 000 2008 635 1 715 000 1 089 025 000 2009 580 1 654 975 959 885 500 2010 546 1 848 607 1 009 339 422 2011 565 2 500 000 1 412 500 000 Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Kültür ve Turizm Bakanlığı istatistiklerinde 2011 yılı için 565 $ olarak açıklanan yabancı ziyaretçi başına ortalama harcama miktarı göz önüne alınarak, Alanya nın 2011 yılı için turizm geliri 1 412 500 000 $ olarak hesaplanmıştır. Bir önceki yıla göre yabancı turist sayısındaki artış sonucunda turizm geliri büyük bir sıçrama yaparak % 39 oranında artışa neden olmuştur. Alanya da hizmet veren konaklama tesisleri Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli ve belediye belgeli tesisler olarak faaliyet göstermektedir. Turizmi Teşvik Kanunu nun çıkarılmasından sonra, 1983 yılında Alanya da bakanlık işletme belgeli konaklama tesislerinde 3141 olan yatak kapasitesi 31.07.2012 tarihi itibarı ile 311 (Yatırım belgeli dahil) tesiste toplam 110.394 e ulaşmıştır. Tablo.4. Alanya da Hizmet Veren Belediye İşletme Belgeli Tesisler Sınıflandırma Haziran 2011 Haziran 2012 Tesis Oda Yatak Tesis Oda Yatak Bakanlık Belgeli 301 47535 101660 311 51987 110394 Belediye Belgeli 377 22664 56215 377 21413 53707 Toplam 678 70199 157875 688 73400 164101 Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 7
Turizm işletme belgeli konaklama tesislerinin türlerine göre dağılımı incelendiğinde, Alanya da en çok 3 ve 4 yıldızlı otellerin bulunduğu ve 2011 yılında, bu tesislerin 50.427 yatak kapasitesine sahip olduğu görülmektedir. Bununla birlikte 53 ü 5 yıldızlı otel ve 4 ü 5 yıldızlı tatil köyü olmak üzere 57 adet büyük ölçekli konaklama tesisinde toplam 40.204 yatak kapasitesi mevcuttur. Alanya da Bakanlık belgeli pansiyon bulunmamakla birlikte, 36 adet müstakil apart otel ise 5.194 yatak kapasitesine sahiptir. Tablo.5. Alanya da Hizmet Veren Bakanlık İşletme Belgeli Tesisler Sınıflandırma Haziran 2011 Haziran 2012 Tesis Oda Yatak Tesis Oda Yatak ***** 45 14.566 30.989 53 17.369 36.934 **** 79 15.469 32.982 92 17.588 37.101 *** 65 6.495 13.446 63 6.387 13.326 ** 31 1.511 3.177 27 1.339 2.824 * 3 117 228 5 159 312 Apart (A) 34 2191 5.418 36 2153 5.194 Butik 2 87 194 3 86 214 Tatil Köyü ***** 4 1.388 3.27 4 1.388 3.27 Tatil Köyü**** 1 312 624 2 1475 2924 Toplam 264 42136 90.328 285 47.944 102.099 Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Alanya da turizm yatırım belgeli tesislerdeki yatak kapasitesinin büyük bölümünü 3 ve 4 yıldızlı konaklama tesisleri oluşturmaktadır. Halen Alanya bölgesinde yatırım ve proje safhasında 8.295 yatak kapasitesine sahip 26 tesis bulunmaktadır. İlçede bakanlık belgeli konaklama tesislerinin yanında belediye belgeli konaklama tesisleri de önemli bir yere sahiptir. Son yıllarda sayılarda azalma olsa da mevcut konaklama kapasitesinin % 32 si Belediye Belgeli olarak faaliyet göstermektedir. Otel, motel, pansiyon ve apart otel statülerinde belgelendirilen bu tesislerden, özellikle apart oteller 1990 lı yılların ortalarından itibaren hızla gelişme göstermiş ve şehirle iç içe bir turizm gelişimine neden olmuştur. 2000 li yıllarda bakanlık belgeli büyük ölçekli konaklama tesislerinin hizmete girmesi sonucunda, apart otellerin sayılarında bir azalma görülmüştür. Bu gelişmeye karşın apart oteller, yine de toplam yatak arzı içinde önemli bir yere sahiptir. 2005 yılında 541 adet belediye belgeli tesisteki toplam yatak kapasitesi 69.171 e ulaşarak, Turizm Bakanlığı ndan belgeli tesislerin 77.131 olan yatak sayısına yaklaşmıştır. 2011 yılı sonu itibari ile ilçede toplam 377 belediye belgeli tesiste toplam 53.707 yatak mevcuttur. Son yıllarda özellikle belediye belgeli apart otellerden bazılarının kapanmasına ya da el değiştirmesine rağmen, Alanya günümüzde bakanlık ve belediye belgeli tesisleriyle birlikte yaklaşık 164 bini geçen yatak kapasitesiyle Türkiye ve Akdeniz çanağının en önemli turizm destinasyonlarından biri konumundadır. 8
Planlama alanının sınırları içerisinde yer aldığı Kestel Mahallesi nde yukarıda da ifade edildiği üzere turizm yerleşme ekonomisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Yerleşmede hizmet kalitesi yüksek birçok otel ve konaklama tesisi ile çok sayıda turistik restoran bulunmaktadır. Plana konu olan İskele Sunset Beach otelin kıyı bandında yer almaktadır. Söz konusu otelde 229 oda, 16 suit, 20 içten geçmeli oda, engelli odaları, sigara içilmeyen odaları mevcuttur. Bununla beraber otelde 600 kişilik restoran, açık-kapalı ve aqua, park çocuk kulübü, 80 kişilik konferans salonu gibi tesisleri bünyesinde barındırmaktadır. Ayrıca bilardo, masa tenisi, 1 adet tenis kortu, basketbol ve voleybol sahaları, su sporları, sauna, Türk hamamı, fitness, center, masaj, disco, lobby bar, pool bar, disco bar, alışveriş merkezi, kuaför, oyun alanı, çocuk büfesi gibi hizmetleride bünyesinde gerçekleştirecek tesis ve donanıma sahiptir. Bu özellikleri ile her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlamakta olan otel, bölgede ekonomiye önemli miktarda katkı sağlayan bir tesis özelliği taşımaktadır. 4.3. Tarım Antalya ili sahip olduğu Antalya Ovası ile tarımsal potansiyel ve ekolojik uygunluk açısından Türkiye tarımında önemli bir yere sahiptir. Antalya, topraklarının beşte birinde tarım yapılan bir bölgedir. İl Türkiye deki toplu ekilebilir, dikilebilir alanların %1,6 sına sahiptir. Ancak ilin tarımsal üretim değeri bakımından yaptığı katkı (%4,3) daha büyüktür. Antalya ili ülkemizde en önemli turunçgil yetiştiricisi iller arasında olup, portakal üretiminde %30'luk payla ilk sırayı almaktadır. (DİE, 1998) Diğer yandan Türkiye cam sera alanının %80'i, plastik sera alanının ise %50'si Antalya'da bulunmaktadır. Yine dış piyasaya yönelik kesme çiçek üretiminden aldığı %90 payla Antalya ili merkez durumundadır. Antalya'da tarım yapılan alanlar; kıyı kesiminde portakal, muz, avakado gibi tropikal bitkilerin yetiştirilebilmesinin yanında sera tarımına da uygundur. Ancak kıyıdan uzak kesimlerde ise elma, armut, ayva gibi meyve türleri yetiştirilebilir. Turizmin gelişmesine paralel olarak sahilde turizme elverişli tarım arazilerinin turistik yatırıma kayması sonucunda, ekilebilen verimli tarım arazilerinin azaldığı da bir gerçektir. Modern tarım tekniklerinin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte ekilen topraklarda birim başına verimlilik artmıştır. Alanya da açık tarım alanlarındaki azalışa karşın, devamlı artan sera alanlarında da gerileme yaşanmıştır. 2007 yılında ise az da olsa bir artış görülmektedir; toplam sera alanı, 2006 ya göre %4,08 oranında artarak, toplam 24.250 dekara çıkarken, 2008 de bir önceki yıla göre %13,40 oranında bir gerileme ile 21.000 dekara gerileyerek, son altı yılın en düşük örtülü tarım alanı kaydedilmiştir. 2011 yılında ise toplam örtülü tarım alanında bir değişiklik yaşanmamıştır. Planlama çalışmasına konu alanın sınırları içerisinde bulunduğu Kestel Mahallesi nde turizmin yanı sıra tarımda yerleşmenin ekonomisinde önemli bir paya sahiptir. Yerleşmede örtüaltı yetiştiriciliği (seracılık) yaygın olarak yapılmaktadır. Domates, patlıcan, salatalık ve muz seralarda 9
yetiştirilen başlıca ürünlerdir. Ayrıca muz, portakal, mandalina, limon ve yenidünya üretimi yerleşmenin önemli gelir kaynaklarını teşkil etmektedir. Planlamaya konu alanın bulunduğu bölgede kıyı kenar çizgisinin kara tarafında turizm faaliyetleri yapılmaktadır. Herhangi bir tarımsal üretim söz konusu değildir. 4.4. Hayvancılık Antalya İli Türkiye hayvancılığına en büyük katkıyı küçükbaş hayvan varlığı ile yapmaktadır. İlin arazi yapısı nedeniyle hayvan varlığında kıl keçisi en büyük payı almaktadır. Yayla kesimlerinde kıl keçisi ve koyunculuk, kısmen süt sığırcılığı, sahilde ise süt sığırcılığı ve tavukçuluk ağırlık kazanmaktadır. Arıcılık; gezginci arıcılık şeklinde yapılmakla beraber, Antalya ili arıcılık için ideal bir kışlatma bölgesidir. İl genelinde balık çiftlikleri hızla yaygınlaşmakta olup, balık üretimi sektöründe de Antalya ülkemizin önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Şehrin kuzeyindeki Kepez Su Ürünleri Üretme İstasyonu'nda ise balık çeşitlerinin artırılması yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Alanya'da hayvancılık geleneksel kalıplarından kurtulamamış olup, küçük çaplı üretim yapılmaktadır. İlçede hayvansal ürünlerin üretiminde iktisadi yapıyı etkileyebilecek çapta gelişmeler yoktur. Ülke çapında yaşanan ekonomik kriz nedeni ile hayvancılık teşviklerinin ve tarım kredilerin azalması, bölge ekonomisine hakim olan turizm nedeni ile de zaman zaman ekonomik krizler yaşanması ve buna bağlı olarak bölgeden sağlanan et ve süt ürünlerine talepteki belirsizlik Alanya da hayvan besiciliğinde büyük sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır. Modern besicilik tesislerinin olmaması, küçük ölçekli besiciliğin köy ve yaylalara kayması nedeniyle ürünlerinin toplanmasında yaşanan güçlükler Alanya da hayvan varlığının azalmasının başlıca nedenleridir. Bütün teşviklere rağmen bakımı zor olan ipekböceği ve yaş koza üretimi ise her geçen gün azalmaya devam etmektedir. Hayvancılık alanında zaman zaman devletin verdiği teşvikler ile sayısı artan hayvan varlığı, yine ekonomik problemlere bağlı olarak zayıflamaktadır. 2010 yılında 2009 yılına göre; sığır sayısı %24,16, kıl keçisi sayısı % 42,73, at sayısı %18,9, katır sayısı %16,47, eşek sayısı %13,33, kanatlı miktarı %17,46, arı kovanı sayısı %0,04 ve ipek böceği sayısı %19,15 azalmıştır. Sayılarında artış kaydedilen hayvanlar sadece koyun ve deve olup artış oranları sırasıyla %22,34 ve %4,16 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında ise bu azalma eğilimi sona ermiş sığır sayısı % 4,6 lık artışla 8.853 adede ulaşmış aynı şekilde koyun sayısı da %3,5 artışla 7.797 adede ulaşmıştır. Geçtiğimiz yıl en dikkat çekici artış % 15,48 lik ve %38,46 lık artışla kanatlılar da ve arı kovanında yaşanmıştır. Genel olarak bakıldığında son yıllarda hayvansal üretim kalemlerinin çoğunluğunda daralma görülmektedir. Son yıllarda yün-yapağı, kıl, balmumu ve yaş koza üretimi artmıştır. Et Kırmızı et üretimi ve deri sayısında ise yarı yarıya düşüş gözlenmiştir. Alanya da hayvancılık özellikle özel sektör tarafından kurulan et ve et ürünlerini işleyen tesislerin artması ile daha bilinçli yapılır hale gelmiştir. Yetiştirilen hayvanların etleri kesimden sonra bu tesislerde işlenmeye başlanmıştır. Alanya da beslenen ev, kümes ve besi hayvanlarının insan sağlığını etkilememesi için Tarım İlçe Müdürlüğü bünyesinde koruyucu hayvan sağlığı çalışmaları devam etmektedir. Alanya da her yıl ortalama 85.000 hayvanın kontrolü yapılırken hastalıklara karşı da aşılama çalışmaları yapılmaktadır. 10
Aşılama çalışmaların bir kısmı devlet tarafından programlanan koruyucu aşılama, bir kısmı ise hayvan sahipleri tarafından talep edilen aşılama çalışmalarıdır. Alanya'nın 60 km gibi uzun bir kıyı şeridine sahip olmasına rağmen zaman içinde balık yuvalarının tahrip edilmesi ve bilinçsiz avlanma nedeniyle balıkçılık ve balık rezervinin zenginliği fazla gelişmemiştir. Özellikle dışarıdan Karadeniz Bölgesinden gelen büyük balıkçı motorları ile açıkta avlanan balıkçılar deniz ürünlerinde büyük artış yaratmaktadır. 2006 dan 2007 ye %16.5 oranında artarak 265,7 tona çıkan su ürünleri üretimi, 2007 den 2008 e yaklaşık %129 gibi ciddi bir oranda artarak son yılların en yüksek üretim miktarına ulaşmıştır. 2009 yılında ciddi bir düşüş yaşansa da 2010 ve 2011 yıllarında tekrar artış eğilimine girmiş ve 2011 yılında toplam 435.468 kg olarak gerçekleşmiştir. Kestel Mahallesi nde küçük ve büyük baş hayvan yetiştiriciliği de ekonomiye girdi oluşturmaktadır. Az sayıda vatandaşın gerçekleştirdiği küçük ve büyük baş hayvan besiciliği yapılarak elde edilen et ve süt ürünleri de ekonomiye katkıda bulunmaktadır. 5. Sosyal Yapı 5.1. Aile Yapısı 2012 yılı TUİK verilerine göre aile yapısı incelendiğinde, ülkemizde hanehalkı sayısı 19.842.850, ortalama hanehalkı büyüklüğü ise 3,7 dir. Bu değer Antalya il genelinde ise 3,3 olarak tespit edilmiştir. Bu değerlerden de anlaşılacağı üzere Planlama alanının sınırları içerisinde bulunduğu Antalya il genelinde ortalama hane halkı büyüklüğü Türkiye geneline göre daha küçüktür. 5.2. Eğitim Durumu TUİK 2013 verilerine göre ülke genelinde 6 yaş üstü nüfusta okuma yazma bilme oranı Türkiye genelinde %93,66 dır. Bu değer Antalya il genelinde Türkiye ortalamasının üstünde olup %95,47 dir. Alanya da ise 6 yaş üstü nüfusta okuma yazma bilme oranı %95,17 olup Türkiye ortalamasının üstünde, Antalya il genelinin altındadır. Kestel Mahallesinde ise okuma yazma bilme oranı Türkiye, Antalya ve Alanya dan yüksek olup %95.92 dir. Tablo.6. 6 Yaş Üstü Nüfusta Okuma Yazma Bilme Oranı Türkiye Antalya Alanya Kestel Mahallesi (*) Nüfus (6 + Yaş) 68,735,145 Okuma Yazma Bilen Sayısı 64,374,134 Oran (%) 93.66 Nüfus (6 + Yaş) 1,918,729 Okuma Yazma Bilen Sayısı 1,831,757 Oran (%) 95.47 Nüfus (6 + Yaş) 236,553 Okuma Yazma Bilen Sayısı 225,120 Oran (%) 95.17 Nüfus (6 + Yaş) 5,904 Okuma Yazma Bilen Sayısı 5,663 Oran (%) 95.92 Kaynak: TUİK, 2012 ve 2013 yılı verileri 11
* Türkiye, Antalya ve Alanya verileri 2013 yılına ait olup, Kestel Mahallesi verileri ise 2012 yılına aittir. Tablo.7. 6 Yaş Üstü Nüfusta Bitirilen Eğitim Düzeyi Türkiye Geneli Antalya Alanya Kişi Oran (%) Kestel Mahallesi (*) Kişi Oran (%) Kişi Oran (%) Kişi Oran (%) Okuma yazma bilmeyen 2,654,643 3.86 25,748 1.34 2,355 1.00 64 1.08 Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 14,053,831 20.45 355,957 18.55 47,016 19.88 1,224 20.73 İlkokul mezunu 14,994,232 21.81 449,695 23.44 58,831 24.87 1,777 30.10 İlköğretim mezunu 13,018,720 18.94 358,055 18.66 49,094 20.75 1,264 21.41 Ortaokul veya dengi okul mezunu 2,828,299 4.11 79,253 4.13 8,863 3.75 218 3.69 Lise veya dengi okul mezunu 12,085,335 17.58 360,848 18.81 39,704 16.78 913 15.46 Yüksekokul veya fakülte mezunu 6,706,780 9.76 212,628 11.08 21,612 9.14 267 4.52 Yüksek lisans mezunu 532,757 0.78 11,887 0.62 0 0.00 0 0.00 Doktora mezunu 154,180 0.22 3,434 0.18 0 0.00 0 0.00 Bilinmeyen 1,706,368 2.48 61,224 3.19 9,078 3.84 177 3.00 Toplam (6 üstü yaş grubu) 68,735,145 100.00 1,918,729 100.00 236,553 100.00 5,904 100.00 Kaynak: TUİK, 2012 ve 2013 yılı verileri * Türkiye, Antalya ve Alanya verileri 2013 yılına ait olup, Kestel Mahallesi verileri ise 2012 yılına aittir. Planlama alanının sınırları içerisinde bulunduğu Kestel Mahallesi nde TUİK verilerine göre 6 yaş üstü nüfusta, ilkokul mezunlarının oranı %30,10 dur. Bu oran Alanya, Antalya ve Türkiye genelinin üstünde bir değerdir. Kestel Mahallesinde ilköğretim mezunu olanları oranı ise %21,41 dir. Bu değer ilkokulda olduğu gibi yine Alanya, Antalya ve Türkiye deki ortalamanın üstünde bir değerdir. Planlama alanının bulunduğu yerleşmede ortaokul veya dengi okul mezunlarının oranı %3,69, lise veya dengi okul mezunlarının oranı %15,46, yüksekokul veya fakülte mezunlarının oranı ise %4,52 dir. Bu değerler Alanya, Antalya ve Türkiye ortalamalarının altında kalmaktadır. Mahalle sınırlarında yüksek lisans mezunu ve doktora mezunu tespit edilememiş olup bitirilen eğitim düzeyi bilinmeyenlerin oranı ise %3 tür. 6. Planlama Alanının Ulaşım Ağındaki Konumu Antalya iline karayolu, havayolu ve deniz yolu ile ulaşım sağlanabilmektedir. Alanya; karayolu, denizyolu ve havayolu ulaşımından birlikte yararlanılabilen turistik merkezlerden birisidir. Üç ulaşım yolundan faydalanma olanağına sahip olan Alanya'ya yurt içinden gelenler kara yolunu, yurt dışından gelenler ise hava yolu ve kara yolunu tercih etmektedir. Alanya limanının özelleştirilmesinden sonra denizyolu da özellikle Kıbrıs-Alanya seferleri, dünyanın değişik bölgelerinden gelen büyük yolcu gemileri ve yatlar ile hareketlenmiş ve her geçen gün artan yolcu sayısı ile büyük bir ulaşım alternatifi halini almıştır. Antalya-Alanya arasında deniz otobüsü seferlerinin yapılmasına ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Kıbrıs hattı için yeteri kadar tanıtım yapılamaması bu hattan beklenen yoğunluğun gerçekleşmesini engellemektedir. 12
Alanya ve Antalya'nın diğer bölgelerle demir yolu bağlantısı bulunmamakla birlikte Antalya- Nevşehir-Kayseri demiryolu çalışmaları halen devam etmektedir. 6.1. Karayolu Antalya ili, ulusal karayolu ağına devlet yolu tanımında olan altı ana aks ile bağlantılıdır. Coğrafi konumun da özendirdiği bu durum, ekonomik yapıyı da etkiler biçimde ilin ulaşımında karayolunu daima öne çıkarmıştır. İl merkezine ise üç aks ile girilmektedir. Yüksek standartlı Antalya- Mersin (E-24) karayolu, Antalya-Isparta devlet yolu, Seydişehir-Konya-Ankara devlet yolu Antalya ilinin ülke karayolları sistemi ile bağlantısını sağlayan ana yollarıdır. Antalya yı kuzeyde Torosları aşarak Burdur ve Afyon kentleri üzerinden Batı ve Orta Anadolu ya, doğuda ise kıyı şeridini izleyerek Silifke ve Mersin üzerinden Doğu Anadolu ya bağlar. Antalya kentini batıda Finike, Kaş, Fethiye gibi kıyı yerleşmelerine bağlayan karayolu da bölgesel düzeyde önem taşır. Antalya il genelinde Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olan toplam 3.441 km yol bulunmaktadır. Bu yolların 1997 km si Devlet Yolu statüsünde, 1444 km si ise İl Yolu statüsündedir. Karayolları ağında yer alan yolların tamamına yakınının sathi kaplaması yapılmış durumdadır. Tablo.8. Antalya İli Yol Ağı ve Satıh Durumu 13.Bölge Antalya Asfalt Betonu Sathi Kaplama Toplam Parke Stabilize Toprak Diğer Yollar Şebeke Uzunluğu Devlet Yolu 458 1486 1944 1 2 29 21 1997 İl Yolu 36 1368 1404 7 - - 33 1444 Toplam 494 2854 3348 8 2 29 54 3441 Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü Alanya ilçe merkezinde Karayolları 133.Şb. yer almaktadır. Yukarıda bahsedilen yollardan Alanya şehir merkezi, Gündoğmuş şehir merkezi, Gazipaşa-Anamur ve Akseki-Beyşehir yolları 133. (Alanya) Şubenin sorumluluk sahasında kalmaktadır. Planlama alanının sınırları içerisinde yer aldığı Alanya ilçesi karayolu açısından son derece elverişli bir konuma sahiptir. Antalya yı Mersin e bağlayan D-400 karayolu Alanya ve planlamaya konu alanın bulunduğu Kestel Mahallesi sınırları içerisinden geçmektedir. Planlama alanının bulunduğu Alanya ilçesi Antalya il merkezine 138 km, İstanbul a 838 km, Ankara ya 534 km uzaklıktadır. Planlama alanının bazı önemli merkezlere olan uzaklıklarını gösterir tablo aşağıda verilmiştir. 13
Tablo.9. Alanya İlçesinin Karayolu İle Bazı Önemli Merkezlere Uzaklığı Önemli Merkezler Uzaklık (km) Antalya 138 İstanbul 838 Ankara 534 İzmir 610 Bursa 676 ALANYA Edirne 1072 Samsun 912 Trabzon 1189 Kayseri 614 Erzurum 1257 Kars 1420 Van 1345 Şanlıurfa 775 Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü 6.2. Havayolu Antalya il sınırları içerisinde 2 adet havaalanı bulunmaktadır. Bunlar Antalya Havalimanı ve Gazipaşa Havalimanıdır. Antalya Havalimanı: Antalya il merkezinin 10 km doğusunda yer almaktadır. Aşağıdaki tablodan da görüldüğü gibi 2010 yılında Antalya Havalimanı na 148.827 uçak ve 21.994.004 yolcu gelmiştir. 2011 yılında ise hem uçak sayısında hem de gelen yolcu sayısında 2010 yılına göre ciddi bir artış yaşanmıştır. Tablo.10. Antalya Havalimanı na İnen Uçak, Yolcu Sayıları ve Milletlere Göre Dağılımı Yıl İç Hat Seferleri Dış Hat Seferleri Toplam Dış Hat Seferleriyle Gelen Giden Yolcuların Milliyetleri Uçak Yolcu Uçak Yolcu Uçak Yolcu 2004 14455 1092858 74105 12566295 88560 13659153 %41 Alm, %18 Rus %8 Hol. 2005 19971 1608749 84606 14256114 104577 15864863 %36 Alm, %18 Rus, %7 Hol. 2006 24732 2354845 74414 12235789 99146 14590634 %34 Alm, %21 Rus, %6 Hol. 2007 25410 2547673 89592 15159991 115002 17707664 %30 Alm, %22 Rus, %5 Hol. 2008 27269 2588054 101438 16168448 128707 18756502 %27 Alm, %27 Rus, %5 Hol. 2009 28476 3163172 98802 15219245 127278 18382417 %28 Alm, %27 Rus, %5 Hol 2010 34203 3693552 114624 18300452 148827 21994004 %27 Alm, %27 Rus, %5 İng. %5Hol, %4 Ukr, %3 Fra, %2 Nor. 2011 40147 4555054 124613 20440290 164760 24995344 %26 Rus, %25 Alm, %5 Hol, %4 İng, %3.5 İsveç, %3.2 Ukr Kaynak: DHMİ 2004-2011 verileri 14
Gazipaşa Havalimanı: Alanya ilçesine uzaklığı 45 km dir. Gerek Antalya Havalimanı gerekse Gazipaşa Havalimanına karayolu ile kolaylıkla ulaşılabilir bir mesafede olması Alanya ya gelen ziyaretçilerin turistlerin önemli bir tercih sebebidir. Bu durum gerek Alanya merkezinin gerekse çevresinde yer alan mahalli yerleşmelerin turizm potansiyelini arttırmaktadır. Gazipaşa Havalimanı nın İç hatlarda Ankara ve İstanbul a seferleri bulunurken, dış hatlarda yaz döneminde Almanya nın 3 kentine karşılıklı seferleri bulunmaktadır. 6.3. Denizyolu Antalya Limanı: Ülkemizin önemli limanlarının başında gelmektedir. İl genelinde Antalya Limanı dışında birçok yat limanı ve balıkçı barınağı bulunmaktadır. Antalya ilinin en batı uç noktası olan Kemer çıkışında yer alan Antalya Limanı'nın açık deniz bağlantısı Akdeniz'dir. Yüksek standartta karayolları ile Alanya, Mersin, Konya, Akşehir, Afyon, Burdur, Denizli gibi önemli sanayi ve turizm merkezlerine bağlıdır. Yüksek iç/dış yolcu kapasitesine sahip Antalya havaalanı ile birlikte bölgenin önemli bir ulaşım merkezi haline gelmesinde, Antalya Limanı'nın tamamlayıcı bir rolü vardır. Alanya Limanı: Alanya'nın bir sahil şehri olmasının yanında kalenin bulunduğu yerin doğal bir liman meydana getirmesi denizyolu ulaşımına elverişli bir imkân yaratmıştır. Bu doğal liman içinde bir balıkçı barınağı ile bir iskele vardır. Alanya limanı uluslararası deniz trafiğine açıktır. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı verilerine göre transit geçen gemi sayısında 2007 yılına kadar belirgin bir artış yaşanırken, 2007 yılından sonrada ciddi oranda bir düşüş yaşanmıştır. Bu düşüş 2010 yılına kadar devam etse de 2011 yılında Alanya ya gelen gemi sayısı yeniden yükselişe geçmiştir. 2011yılında bir önceki yıla oranla önemli yükselişler yaşanmıştır. Kıbrıs Hatlı gemi sayısı da 2010 yılına göre %15 oranında artarak 39 ten 45 e yükselmiştir. 2011 yılında transit yolcu sayısı bir önceki yıla oranla %100 artış göstermiş ve 42.108 olarak gerçekleşmiştir. Toplam yolcu sayısı da 2010 yılına oranla %74 artarak 50.559 kişi olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılında bir önceki yıla oranla yaşanan tek düşüş gelen yat sayısında olmuştur. 2011 yılında Alanya ya gelen yat sayısı 2010 yılına oranla %50,4 oranında azalarak 182 olarak gerçekleşmiştir. 6.4. Demiryolu Antalya ilinin demiryolu bağlantısı bulunmamaktadır. İle en yakın demiryolu bağlantıları Burdur ve Konya da bulunmaktadır. Özellikle Konya-Ankara hızlı tren hattının açılması ve Alanya- Konya bağlantısının otobüslerle sağlanmasından sonra yörede demiryoluna olan talep artmıştır. Alanya ve Antalya'nın diğer bölgelerle demir yolu bağlantısı bulunmamakla birlikte Antalya- Nevşehir-Kayseri demiryolu çalışmaları halen devam etmektedir. Harita 4. Bölgesel Ulaşım Ağı İçindeki Konumu Harita 5. Önemli Merkezlere Uzaklıklar 7. Yönetimsel Yapı, İdari Bölünüş 5216 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanununda 12.11.2012 tarihinde yapılan değişiklikle; 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimler ile birlikte Antalya ili mülki sınırlarının tamamı Antalya Büyükşehir Belediyesi nin sınırı kabul edilmiştir. İlçe sınırları ise ilçelerin belediye sınırı olarak kabul 15
edilmiştir. 5216 sayılı yasa ile planlama alanının sınırları içerisinde kaldığı mülga Kestel Belde Belediyesi kapatılarak Alanya ilçesinin mahallesi statüsüne geçmiştir. 5216 sayılı yasa sonrasında Alanya ilçesinde, 102 adet mahalle bulunmaktadır. Harita 6. İl Sınırları Harita 7. İlçe Sınırları Harita 8. Belediye Sınırları 8. Planlama Alanı Yakın Çevresinde Bulunan Kıyı Tesisleri Planlama alanının sınırları içerisinde bulunduğu Alanya ilçesinde, en önemli kıyı tesisi Alanya Limanıdır. Söz konusu liman haricinde ilçe sınırları içerisinde turizm amaçlı kullanılmakta olan farklı büyüklüklerde birçok iskele bulunmaktadır. Kestel Mahallesinin kıyı şeridinde bulunan kıyı tesisleri incelendiğinde, planlama alanının yaklaşık 335 m batısında, 5 m genişliğinde 85 m uzunluğunda bir adet ahşap iskele bulunmaktadır. Harita 9. Planlama Alanı Yakın Çevresindeki Kıyı Tesisleri 9. Planlama Alanı ve Yakın Çevresindeki Özel Kanunlara Tabi Alanlar Binlerce yıllık uygarlık tarihi olan Anadolu coğrafyasında Antalya ve Alanya da birçok doğal ve tarihi kültür varlığı bulunmaktadır. Alanya nın ilk yerleşim alanı Alanya Kalesi dir. Alanya nın ilk kez ve ne zaman kurulduğu henüz bilinememektedir. Ancak Prof. Dr. Kılıç Kökten in 1957 yılında kent merkezine 12 km. uzaklıkta yer alan Kadıini Mağarasında yaptığı araştırmalar bölge tarihinin üst Palealitik (İ.Ö. 20.000-17.000) dönemine kadar uzandığını göstermektedir. Planlama alanının sınırları içerisinde bulunduğu Kestel Mahallesinde de deniz, orman, çay gibi doğal kültür varlıkların haricinde tarihi kültür varlıkları da bulunmaktadır. Bunların başında Kestel Öreni gelmektedir. Kestel Öreni, Çam Yolu Mevkiinde yer almaktadır. Kestel Mahallesi sınırları içerisinde küçük bir yerleşim alanıdır. Kalıntılara bakılarak orta çağa ait olması gerektiği söylenebilir. Küçük bir tepe üzerindeki kalıntılar oldukça azdır. Yakın geçmişimizde kalıntılara ait taşların kullanılmak üzere taşındığı anlaşılmaktadır. Günümüzde yalnızca bir duvar kalıntısı ile bir sarnıcın kaldığı tespit edilmiştir. Yüzeyde çok sayıda seramik parçaları vardır. Kestel Mahallesindeki bir diğer önemli kültür varlığı ise Kestel Han dır. Kestel Han, Kestel Mahallesi, Hanönü Mevkii, 6 ada 177 parselde yer almaktadır. Han, doğu-batı yönünde dikdörtgen planlı olup, tonoz örtü sistemi ile örtülmüştür. Yapı malzemesi harç ve moloz taştır. Dıştan doğu kısımda yapının devam ettiğini gösteren yıkık duvar kalıntıları görülmektedir. Giriş batı yönünde yer almaktadır. Hanın iç kısmında girişin hemen kuzey ve güney cephesinde birer niş tonoza kadar uzanan baca vardır. Muhtemelen buralar ocak olarak kullanılmıştır. Ocakların bulunduğu her iki tarafta tabandan çok fazla yüksek olmayan birer seki vardır. Kuzey ve güney cephede mazgal deliği şeklinde açıklık vardır. Yapının kitabesi yoktur. Onun için tam bir tarihleme yapmak zordur. Yapı malzemesinden yapının tamirat geçirdiği anlaşılmaktadır. Yapı malzemesi ve bölgedeki benzer yapılarla karşılaştırıldığında Osmanlı dönemine ait olduğu düşünülmektedir. 16
Planlama alanında herhangi bir kültür varlığı bulunmamaktadır. Ayrıca planlama alanı herhangi bir milli park, tabiat parkı, tabiatı koruma alanı, tabiat anıtı ve yaban hayatı geliştirme sahası sınırları içerisinde kalmamaktadır. Alanya ilçesinde Kültür ve Turizm Korum ve Gelişim Bölgesi bulunmamakla beraber ve 9 adet Turizm Merkezi bulunmaktadır. Söz konusu Turizm Merkezleri kış, kıyı ve golf temalıdır. Alanya da bulunan Turizm Merkezleri 7411 hektarlık alanı kapsamaktadır. Söz konusu Turizm Merkezleri, temaları ve alan büyüklükleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo.11. Alanya İlçesinde Bulunan Turizm Merkezleri Adı Tema Alan (ha) Antalya Alanya Akdağ Kış Sporları TM Kış 2787 Antalya Alanya Alara Çayı Güneyi TM Kıyı 291 Antalya Alanya Baltepe TM Golf 529 Antalya Alanya Batısı TM Kıyı 1677 Antalya Alanya İncekum TM Kıyı 535 Antalya Alanya Kargıcak TM Golf 48 Antalya Alanya Mahmutlar Gökçebelen TM Golf 227 Antalya Alanya Okurcalar Ortaören TM Golf 1216 Antalya Alanya Türkler Akyar TM Golf 101 Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, 2014 Planlama alanı herhangi bir Turizm Merkezi veya Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi sınırları içerisinde kalmamaktadır. Ülkemizde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü verilerine göre 15 adet Özel Çevre Koruma Bölgesi bulunmaktadır. Bunlardan 3 tanesi Antalya il sınırları içerisinde kalmaktadır. Bunlar; Patara, Kaş-Kekova ve Belek Özel Çevre Koruma Bölgeleridir. Fakat; planlama alanı herhangi bir Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içerisinde kalmamaktadır. Planlama alanı içerisinde ÇED yönetmeliği hükümlerinin uygulanmasına da gerek yoktur. Planlama alanı kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında yer alması sebebi ile alanda her hangi bir orman varlığından da söz edilememektedir. 10. Mülkiyet Bilgisi Planlama alanı kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında yer alması sebebi ile herhangi bir özel mülkiyete konu olmamaktadır. Alan Devletindin hüküm ve tasarrufu altındaki alanlardan olup planlama alanı kuzeyinde bulunan ve mülkiyeti Doğa Turizm Seyahat ve İnşaat AŞ ye ait olan Sunset Beach Hotel tesislerinin denize açılan bölgesi konumundadır. 17
Bu doğrultuda planlama alanı kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalmasına bağlı olarak Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanlardandır. Planlama alanı güneşlenme ve sportif amaçla kullanılmak üzere Doğa Turizm Seyahat ve İnşaat AŞ ne Alanya Mal Müdürlüğü nce her sene tespit edilen rayiç bedel üzerinden kira ödemek koşulu ile tahsis edilmiştir. Harita 9. Mülkiyet Durumu 11. Üst Ölçek Plan Kararları Planlamaya konu alanın kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalması ve denizin üstünde yer almasına bağlı olarak planlama alanını kapsayan herhangi bir üst ölçekli plan kararı bulunmamaktadır. Ancak planlama alanının kuzeyinde bulunan ve planlama alanının tahsisinin yapıldığı Sunset Beach Hotel farklı ölçeklerde hazırlanmış olan onaylı plan sınırları dahilinde kalmaktadır. Plan hiyerarşisi doğrultusunda bu bölgede ki üst ölçekli planlardan bahsedildiğinde ilk sırayı Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı almaktadır. Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı, 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 7. Maddesi uyarınca 15.04.2014 tarihinde onaylanmıştır. Söz konusu planının plan açıklama raporunda planın amacı; sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması amacıyla doğal, tarih ve kültürel kaynakların rasyonel kullanımı, bölgenin ekolojik dengesinin korunması, konut, tarım, sanayi, turizm gibi arazi kullanım kararlarının düzenli ve dengeli gelişiminin sağlanması, bölgenin sosyokültürel kimliğinin korunması ve geliştirilmesi, bölgede bulunan çevre sorunlarının belirlenmesi ve çözüm kararlarının verilmesini amaçlamaktadır. şeklinde ifade edilmiştir. Yine aynı raporda Kestel yerleşmesi için; Kestel yerleşim alanı için onaylı 1/25000 ölçekli ÇDP bulunmaktadır. Bu çerçevede 1/100000 ölçekli ÇDP çalışmasında arazi yapısına ve yerleşim alanının 2025 projeksiyon nüfusuna uygun yeni onaylı 1/25000 ÇDP kabul edilmiştir. ifadelerine yer verilmiştir. Söz konusu raporda Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi içerisinde yer alan ve 1/100.000 ölçekli üst ölçek plan çalışmasında daha detaylı çözüm gerektiren alanların tespiti yapılmıştır. Raporda; Bu alanlar içerisinde kalan belediyeler için kendi yetki sınırları dahilinde bu plana uygun olarak 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı ve/veya 1/5000 ölçekli nazım imar planı yapılması zorunludur. denilmiştir. Planda öncelikle çevre düzeni planı yapılacak alanlardan biri Doğu Alanya (Cicikli, Tosmur, Oba, Çıplaklı, Kestel, Mahmutlar, Kargıcak, Demirtaş, Kahyalar, ve Gazipaşa) Planlama Alt Bölgesi olarak tanımlanmıştır. Söz konusu raporun ilgili bölümde; Alanya ilçe merkezinde, doğu ve batı yönlerinde 1980 sonrasında turizm sektörüne bağlı olarak hızla yapılaşmaların artması kentsel gelişmelerin, tarımsal değerlerin ve doğal değerlerin birbirleri ile çeliştiği bir gelişmeye neden olmuştur. Alanda 1980 yılından önce öncelikli sektörün tarım olması tarımsal alanların ve özel mahsul alanlarının korunmasına yönelik izlenen politikalara karşın 1980 sonrasında turizm olgusunun daha öne çıkmasına bağlı olarak turizm + II. Konut olgusu gelişmiştir. Bu nedenle Alanya ilçe merkezinin 18