PRİMER HİPERPARATH PERPARATİROİDİDE DE CERRAHİ SONRASI NORMOKALSEMİK PARATHORMON YÜKSEKLY KSEKLİĞİ Mehmet Uludağ 1, Bülent Çitgez 2, Gürkan Yetkin 1, M. Fevzi Celayir 1, M. Ferhat Ferhatoğlu 2, Süleyman Öden 2, Adnan İşgör r 3 Şişli Etfal Eğitim E ve Araştırma rma Hastanesi; 1- I. Genel Cerrahi Kliniği, i, 2-2 II. Genel Cerrahi Kliniği 3- Medicalpark Göztepe G Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği
AMAÇ Primer hiperparatiroidide küratif k cerrahi tedavi sonrası normokalsemik parathormon (PTH) yüksekliy ksekliği i görülebilmektedir. g Bunun nedeni ve önemi halen net değildir. Bu durumu açıklamak a için i in persistan ve rekürren rren hastalık k dışıd ışında; Düşük k D vitamini düzeyid, Bozulan renal fonksiyon Kemik remineralizasyonuna sekonder cevap gibi faktörler öne sürülms lmüştür. Tracy S. Surgery. 2005;138:1130-6. Sally E. Surgery. 2002;138:1068-2093 Solorzano CC. Arch 2008;143:659-63. Bu çalışmada postoperatif PTH yüksekliy ksekliği i için i in risk faktörlerini değerlendirmeyi erlendirmeyi amaçlad ladık.
MATERYAL METOD Ocak 2006-Aral Aralık k 2010 tarihleri arasında primer hiperparatiroidi tanısı ile opere edilen hastaların n verileri retrospektif incelendi. Çalışma dışıd tutulan hastalar; Familyal hiperparatiroidizmli hastalar, Postoperatif hipoparatiroidizm gelişen en hastalar, Rekürren hiperparatiroidili hastalar, Kriterlere uyup takiplerine ulaşı şılamayan hastalar çalışma dışıd tutuldu. Primer hiperparatiroidi tanısı ile opere edilen 108 hastadan kriterlere uyan ve verilerine ulaşı şılabilen normokalsemik 56 hastanın n verileri değerlendirildi. erlendirildi. Hastalar postoperatif PTH değerine erine göre g 2 gruba ayrıld ldı. Grup 1: PTH değeri eri normal olan hastalar Grup 2: PTH yüksekliy ksekliği i gelişen en hastalar
MATERYAL METOD DEĞERLEND ERLENDİRİLEN KRİTERLER Yaş,, cinsiyet Preoperatif laboratuvar değerleri: erleri: PTH Ca P ALP 25OH vit D3 Preoperatif 17 hastanın n 25OH vit D3 düzeyi d mevcut olup, 20 ng/dl nin nin altı D vitamini yetmezliği i olarak kabul edildi. Kreatinin Kemik dansitometresinde T skoru Postoperatif laboratuvar değerleri erleri Birinci gün g n Ca En yüksek y PTH değerleri erleri Ameliyat tipi: Tek taraflı girişim im İki taraflı girişim im Patolojik tanılar: Tek adenom Çift adenom Hiperplazi Takip süresi s karşı şılaştırıldı.
BULGULAR Grup I (Normal) n:25 Grup II (Yüksek) n:31 P değeri eri Yaş 56.6+10.5 10.5 53.93+10.31 >0.05 Cinsiyet (K/E) 21/4 25/6 >0.05 Pre-op PTH 174.70+71.52 71.52 405.90+392.16 <0.05 Ca 11.66+1.12 1.12 14.63+17.74 17.74 >0.05 Post-op op PTH 59.20+10.83 144.24+75.31 <0.05 P 2.55+0.51 2.53+0.52 >0.05 ALP 101.35+32.43 175.24+133.00 133.00 <0.05 Kreatinin 0.89+0.20 0.20 0.90+0.36 0.36 >0.05 Femur yoğunluk (T skor) -1.59+1.101.10-1.69+1.241.24 >0.05 Lomber yoğunluk (T skor) -1.8+1.221.22-2.10+1.031.03 >0.05 D vit Yet (Ulaşı şılabilen) 10/5 7/0 <0.05
BULGULAR Patoloji Grup I Grup II P değeri eri Tek Adenom 24 27 >0.05 Hiperplazi 1 1 >0.05 Çift Adenom 0 3 >0.05
BULGULAR Operasyon Tipi Tek Taraflı Eksplorasyon Çift Taraflı Eksplorasyon Grup I Grup II P değeri eri 19 24 >0.05 6 7 >0.05
SONUÇLAR Yüksek PTH ve ALP düzeyleri d daha ciddi hiperparatiroidi ve yüksek y kemik döngd ngüsünün n göstergeleridir. g Sally E. Surgery. 2002;132:1086-93 Bu hastalar paratiroidektomi sonrası kemik açlığıa ığına bağlı olarak postoperatif hipokalsemi gelişimine imine daha yatkınd ndırlar. Bu normal ekstraselüler ler Ca düzeyini d sürds rdürebilmek rebilmek için i in sekonder PTH yükselmesine y neden olabilir. D vitamini eksikliği i preoperatif PTH yüksekliy ksekliğini ini daha da arttırabilir. rabilir. Biscobing DM. Endocr Pract. 201;16:112-7. Çalışmamızda preoperatif PTH, Ca ve D vitamini yetmezliği i literatür r ile benzer şekilde postoperatif normokalsemik PTH yüksekliği i gelişimi imi açısından a risk faktörü olarak belirlendi.
SONUÇLAR Etyoloji multifaktöriyel olup, altta yatan başka faktörler de olabilir. Primer hiperparatiroidili birçok hastada (%55) paratiroidektomi sonrası normokalsemik PTH yüksekliy ksekliği i görülebilir. g Hastaların n takibinde bu durumun tek başı şına persistan veya rekürrensin rrensin göstergesi olmadığı akılda bulundurulmalıdır. r. Biscobing DM. Endocr Pract. 201;16:112-7.