Transkript

1 BU SAYIDA Yoksulluk Sempozyumu baþlýyor... Gelemeyene Gidiyoruz... Bir El hikayesi... Tavþanýn son atlayýþý... Deniz Feneri Ýzmir de... Dünyada ve Türkiye de yoksul olmak... Mustafa Kutlu ile röportaj Deniz Feneri evrensel bir simge... Çoban Kýz bir mücadele öyküsü... editör den... Deniz Feneri Derneði yoksul ve maðdur insanýmýzýn problemlerinin çözümü için olaðan ve olaðan dýþý dönemlerde faaliyet yapan bir sivil toplum kuruluþudur. Sürdürdüðümüz yoksullukla mücadelede hedefimiz her yeni günde daha fazla sayýda insaný mutlu etmek, her attýðýmýz adýmda daha çok insanýn yüzünü güldürmek. Deniz Feneri nin faaliyetlerinden bir buketle daha huzurlarýnýzdayýz. Ýlk sayýdan bu yana yapýlan çalýþmalarýn sadece baþlýklarýný yazarak küçük hatýrlatmalar yapmaya kalksak elinizdeki derginin hacmi yetersiz kalýrdý. Ekranda sadece birkaç kesitini sizlerle paylaþabildiðimiz, yoðun çalýþmalarýmýzýn mutfaðýna götürmek istedik sizleri. Ama mutfaðýn bütün tezgahlarýný, tüm koridorlarýný deðil de tadýmlýk, çeþni kabilinden birkaç yemeðin ön hazýrlýðýný paylaþacaðýz sizlerle. Deniz Feneri Derneði Yönetim Kurulu hazýrladýðý Yoksulluk Acil Eylem Planý ný yeni hükümete sundu. Projenin ana baþlýklarýný Genel Baþkan Av. Yusuf Atalay ýn kaleminden okuyacaksýnýz. Deniz Feneri ismi çoðu kimse tarafýndan merak edilir ve kimin tarafýndan konulduðu hep sorulur. Deniz Feneri nin isim babasý Mustafa Kutlu ile gerçekleþtirdiðimiz söyleþiyi ile ilgili okuyacaðýnýzý umuyoruz. Derneðimizin yüksek tempolu faaliyetleri ilgili sýcak haberlerimizi web adresimizi ( ziyaret ederek bulabilirsiniz. Yeni bir sayýda buluþmak ümidiyle. Recep Koçak Yoksulluk Acil Eylem Planý Bütün boyutlarýyla Türkiye de yoksulluk ve çareleri 4 7 Deniz Feneri nde kaliteli yönetim YOKSULLUK ACÝL EYLEM PLANI KALÝTELÝ YÖNETÝM YOKSULLUKLA MÜCADELEDE ARAYIÞLAR KANAYAN YARA GELEMEYENE GÝDÝYORUZ ÝL PROJESÝ BÝR EL HÝKAYESÝ TAVÞANIN SON ATLAYIÞI LOJÝSTÝK ÝZMÝR ÞUBE YOKSULLUÐUN TANIMI ANKARA ÞUBESÝ DENÝZ FENERÝ YARDIMLAÞMA VE DAYANIÞMA DERNEÐÝ TANITIM ve ÝLETÝÞÝM DERGÝSÝ YIL: 1 SAYI: 2 MART 2003 Bu derginin tüm maliyeti reklam gelirleriyle karþýlanmýþtýr. Ücretsiz daðýtýlmaktadýr. Sahibi Deniz Feneri Yrd. Dyn. Der. Adýna Av. Yusuf ATALAY Yazý Ýþleri Müdürü Osman ACUN Editör Recep KOÇAK Yayýn Hazýrlýk Gamze DÖNMEZ Art Director Serhat GENÇ 2022 ÝLE ÝLGÝLÝ GÖRÜÞLER ÇARE KAPISI KAÇAN ALÝ MUSTAFA KUTLU ÝLE RÖPORTAJ BASINDA DENÝZ FENERÝ ZÝYARETLER KELEBEK Þiir ALTIN BÝLEZÝK EÐÝTÝME DESTEK ÇOBAN KIZ BAÞVURU SÜREÇLERÝ HESAP NUMARALARI Yayýn Kurulu Av. Yusuf ATALAY Harun KAPIYOLDAÞ Engin YILMAZ Halit Volkan CENGÝZ Ýbrahim ALTAN Osman ACUN Recep KOÇAK Hamit KUNT Ýlker YILMAZ Bu Sayýya Katkýda Bulunanlar M. Ali CANTÜRK Dr. Arslan TAÞDEMÝR Çiðdem TAVKUL Habibe Yýldýz Hümeyra TÜRKSOY Dr. Fatma GÖNÜL Yrd. Doç. Dr. Mustafa TAÞDEMÝR Esra ÇELÝK Esra GÖKÇEL Yapým/Reklam Rezervasyon Renk Ajans Renk Ayrým Ekol Grafik Baský Fsf Matbaasý

2 KAPAK KONUSU Av. Yusuf Atalay DENÝZ FENERÝ DERNEÐÝ GENEL BAÞKANI Deniz Feneri Derneði sahip olduðu tecrübe ve birikimlerinden yola çýkarak yoksulluk sorununun ortadan kaldýrýlmasý için yapýlmasý gerekenleri tespit etmiþ, bunlarý özet bir plan dahilinde hükümete teklif etmiþtir. Deniz Feneri Derneði, Türkiye nin yoksulluk sorununa çözüm bulmak amacýyla hazýrladýðý Yoksulluk Acil Eylem Planý ný hükümet çevrelerine sundu. Ülkemizin büyük sorunlarýndan biri halini alan yoksulluk, ortaya çýkardýðý sonuçlar itibarýyla ele alýndýðýnda çözülmesi gereken en acil problem olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Yoksulluk kaynaklý adli, sosyal, saðlýk ve psikolojik problemler travma halini almadan çözülmesi gereken önemli sorunlardýr. Bu sorunlar toplumun temel taþý olan aileyi tehdit ederken saðlýksýz bir sosyal yapýyý da ortaya çýkarmaktadýr. Bu yapý toplumumuzu, gelecekte, günümüzden daha çok rahatsýz eder bir hal alacaktýr. Özellikle terör, adli vakalarýn, hýrsýzlýk, kapkaç, cinayetlerin çoðalmasý, sosyal problemlerin gün geçtikçe daha fazla medyatik hal almasý; intihar, uyuþturucu, tinerci terim ve kavramlarýna yenilerinin eklenmesi kaçýnýlmaz olacaktýr. Toplumumuz ise gelenek ve görenekleri, sosyal ve ekonomik imkanlarý, güçlü aile baðlarý ve yardýmseverlik anlayýþý ile bu olumsuz tabloyu aþacak güç ve imkana sahiptir. Sorun toplumumuz içinde varolan bu dinamiklerin ortaya çýkarýlýp harekete geçirilememesidir. Mevcut imkan ve kaynaklar deðerlendirildiðinde yoksul ve fakir insanlarýmýzýn da daha güzel bir hayata kavuþmalarý mümkün hale gelecektir. Bu sayede fakirlik girdabýndaki kiþiler ve aileler de sýcak yuva, mutlu aile ortamýna kavuþacak, sosyal ve kültürel imkanlardan yararlanma fýrsatýný elde edeceklerdir. Deniz Feneri Derneði sahip olduðu tecrübe ve birikimlerinden yola çýkarak yoksulluk sorununun ortadan kaldýrýlmasý için yapýlmasý gerekenleri tespit etmiþ, bunlarý özet bir plan dahilinde hükümete teklif etmiþtir. Yoksulluk sorunu çözmek için yapýlmasý gerekenleri özet olarak þu þekilde sýralayabiliriz; Psikolojik Boyut 2003 Dayanýþma Yýlý Hükümet seksen bin civarýndaki STK ile kamu kaynaklarýný harekete geçirecek bir karar almalý ve 2003 yýlýný Dayanýþma Yýlý ilan etmelidir. Bir Devlet Bakaný nýn koordinatörlüðünde gerçekleþtirilecek olan bu çalýþma Devlet, STK ve vatandaþ kaynaþmasýný saðlayacak, kamu imkanlarýyla diðer kaynaklar bir araya gelerek ortaya koyacaklarý projelerle sorunun çözümüne katký saðlayacaklardýr. Dayanýþma Yýlý ilaný konu ile ilgili STK ve diðer kesimleri teþvik edecek önemli bir psikolojik unsur olarak mutlaka deðerlendirilmelidir. Çalýþma Boyutu Yoksulluk Haritasýnýn Çýkarýlmasý: Ülkemizde fakirlik ve yoksulluk sorunu ile ilgili birtakým çalýþmalarýn varlýðý herkes tarafýndan bilinmektedir. Özellikle fakirliðin boyutlarý ve açlýk sýnýrý gibi konularda çeþitli veriler ortaya konmaktadýr. Ayrýca devletin ilgili kurumlarý da konu ile ilgili istatistiksel araþtýrmalar yaparak sonuçlarýný yayýmlamakta ve sorun etrafýnda birtakým çözüm önerileri ortaya koymaktadýrlar. Genel olarak fakirlik boyutlarýný ele alan bu çalýþmalar gerekli fakat eksik gayretler olarak deðerlendirilmektedir. Zira bu çalýþmalarda ortaya konan oranlardan daha önemli olan kimlerin fakir veya yoksul olduðunun bilinmesidir. Bu bilinmeden söylenecek sözler, çözüme uzak, politik ve belirli amaca yönelik olarak kalmaya mahkumdur. Bu konuda acilen yapýlmasý gereken ilgili Devlet Bakanlýðý nýn koordinatörlüðünde yurt genelinde bir seferberlik anlayýþýyla Milli Eðitim Bakanlýðý, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý ve diðer kamu kaynaklarý harekete geçirilmeli, ekipler oluþturulmalý, tanýmlanmýþ formlarla yapýlacak olan sosyal incelemeler bilgisayar ortamýnda deðerlendirilmelidir. Deðerlendirmeler sonucunda tespit edilecek olan fakir ve yoksul aileler oluþturulmuþ olan ekiplere emanet edilmeli ve bu ailelerin bilgileri altý ayda bir güncellenmelidir. Ülkemizde dört milyon fakir aile varolduðu varsayýmýndan hareket ettiðimizde bir öðretmenin sekiz aile ile ilgilenmesi gerekmektedir. Buna baþka kurumlarýn personeli katýldýðýnda sayý daha da düþmektedir. Deniz Feneri nin kullanmakta olduðu bilgisayar programý ve kayýt düzeni bu çalýþmayý mümkün kýlacak özelliktedir. Acil Müdahale Yapýlan tespit ve deðerlendirme çalýþmalarýndan sonra iþbölümüne gidilmeli ortaya çýkan sorunlarýn giderilmesinde rol alacak paydaþlar belirlenerek acil müdahale programý baþlatýlmalýdýr. Acil müdahale programýnda kamu ile STK lar arasýnda uyumlu bir çalýþma düzeni kurulmalý, kamu- STK çatýþmasýna müsaade edilmemeli, kamu ve STK lar acil müdahale alanlarýný net olarak tespit etmelidirler. Acil müdahalede gýda, saðlýk, giyim, yakacak, barýnma, eðitim vb konulara öncelik verilmelidir. Orta ve Uzun Vade Müdahale Programý Acil müdahale, ilk etap çalýþmasý olarak devam ederken diðer yandan yoksulluk ve fakirlik sorununun nihai bir þekilde çözümüne yönelik çalýþmalar yapýlmalýdýr. Özellikle

3 YOKSULLUK ACÝL EYLEM PLANI barýnma, saðlýk ve eðitim, iþ edindirme gibi sorunlar devlet tarafýndan karþýlanmalýdýr. STK lar ise bir yandan yardým çalýþmalarýný sürdürürken diðer yandan vasýf kazandýrma, topluma uyum amaçlý rehabilitasyon çalýþmalarýna önem vermeliler. Fakirlik sorunu içinde bunalan insanlarýn yapýlacak toplumsal kazaným çalýþmalarýyla sosyal hayattaki normal rollerine kavuþmalarý saðlanmalýdýr. Kaynak Boyutu Ýnsan Kaynaklarý Aþaðýda verilen tabloda insan kaynaðý ortaya konmaktadýr. Bu tabloya göre düþündüðümüzde fakirlik ve yoksulluk sorununun çözülmemesi bir sorun olarak algýlanmalýdýr. Bütçe Ülkemizde büyük bir hayýr potansiyeli vardýr. Ancak bu potansiyelin kayýt dýþý olmasý nedeniyle ne baðýþçýnýn maksadýna ne de sorunun çözümüne katkýsý istenilen düzeyde olmamaktadýr. Zekat, fitre, adak, kurban vs. baðýþlarýn ülkemiz açýsýndan yýllýk toplamý 5-6 milyar dolar mertebesindedir. Baðýþçý güvendiði yere baðýþ yapmak istemektedir. Baðýþçýnýn yaptýðý baðýþý giderine katarak vergiden düþme imkanýnýn istisna olmaktan çýkarýlýp kural haline getirilmesi hem sivil kuruluþlarýn bütçelerini büyütecek hem de kayýtlý ekonominin geliþmesine katký saðlayacaktýr. Bilimsel Boyut Hükümet yoksulluk ve fakirlik sorunu etrafýnda þekillenen düþünceleri bir araya getirmek ve çözüm yollarýný belirlemek üzere 2003 yýlý ikinci yarýsýnda Yoksulluk Þurasý düzenlemelidir. Bu çalýþma ile özellikle yoksulluðun giderilmesi için yapýlmasý gereken toplumsal katýlým projeleri ortaya çýkarýlmalý, kamu ve STK lar için yol gösterici bir sonuçlar elde edilmelidir. Bu sayede çok az sayýda olan yoksulluk çalýþmalarý da çoðalarak özellikle Üniversite çevreleri sorunun çözümüne yönelik bilimsel katkýlarý saðlayacaktýr. Hukuksal Boyut Ülkemiz ve insanýmýzdaki yardým potansiyelinin harekete geçirilmesi ve daha verimli bir hale getirilmesi için yardým mevzuatý çerçevesinde düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadýr. Bu çalýþmalar yapýldýðýnda insanlarýmýz daha fazla katký saðlayacaklardýr. Deniz Feneri Derneði sosyal sorumluluðunun bilinci içinde yapýlacak çalýþmalarda rol almayý taahhüt etmektedir. Sivil toplum örgütleri içinde her bakýmdan en hassas konumda olaný kuþkusuz yardým kuruluþlarý dýr. Bu tür kuruluþlarda iþleyiþ hemen tümüyle güven e dayalýdýr. Güven iki þekilde saðlanabilir: 1) yakýndan tanýmakla, 2) uzaktan bilmekle. Faaliyet alaný ülke sýnýrlarýný aþan bir kuruluþu yakýndan tanýmak çok az kimse için mümkündür. Dolayýsýyla, büyük çoðunluk uzaktan güvenmek ya da güvenmemek durumundadýr. Burada çeþitli kriterler söz konusudur. Bunlarýn esasýný da baþkalarýnýn yakýndan bilmesine itibar etmek oluþturur. Bu baþkalarý arkadaþ, akraba vb. olabilir. Daha sistemli ve formel olaný ise, bu kuruluþlarýn düzgün ve düzenli olarak denetlenmesi ve tabii, denetim sonuçlarýnýn olumlu olmasýdýr. Resmi denetimlere ek olarak, üçüncü taraf ya da baðýmsýz olarak nitelenen denetimlerin bu baðlamda büyük önemi ve etkisi vardýr. Bir yardým kuruluþunun kendi isteðiyle bir baðýmsýz ve çoðu zaman da uluslararasý denetim kuruluþuna sürekli ve düzenli olarak denetlenmek üzere baþvuruda bulunmasý dahi çok önemli bir gösterge ve güven unsurudur. Ýþte, Deniz Feneri de bunu yapmýþtýr. Dernek henüz emekleme çaðýnda iken, yetkin ve basiretli yöneticileri kaliteli yönetim* arayýþýna girmiþler; sivil toplum kuruluþlarý içinde eþsiz bir konum kazanma yolunda en önemli adýmlardan birini atmýþlardýr. Kaliteli yönetim ne demektir? Kaliteli yönetim sistem demektir. Sistem; yapýlan iþlerin ne zaman, nerede, kim tarafýndan, nasýl yapýlacaðýnýn; kiþilerin yetki ve sorumluluklarýnýn ve birbirleriyle iliþkilerinin tanýmlanmasý, yazýya dökülmesi yoluyla tesis edilebilir. Sistemin tesis edilmesinden daha da önemlisi sürekliliðinin saðlanmasýdýr. Bu hiç de kolay bir iþ deðildir. Bunu saðlamak için uluslararasý platformda standartlar geliþtirilmiþtir. Kaliteli yönetimin temelini de ISO 9000 Hazýrlayan Yrd. Doç. Dr. Mustafa Taþdemir * Ýngilizcede quality management denen kavram son yýllarýn neredeyse her kelimenin arkasýna yönetim eklememodasýna uygun olarak Türkçe de kalite yönetimi þeklinde karþýlýðýný buldu. Bu terim son on yýlda öylesine sýk kullanýlýr oldu, öylesine yerleþti ki; kaliteli yönetim adeta kulak týrmalayan ve söyleyeni de duraksatan bir ifade olarak durmaktadýr. Biz modayý deðil, yakýþaný tercih ederek burada ve her yerde kaliteli yönetim i kullanacaðýz.

4 DENÝZ FENERÝ NDE KALÝTELÝ YÖNETÝM Deniz Feneri Derneði Yönetim Kurulu Soldan Saða; Ýbrahim Altan, Harun Kapýyoldaþ, Av. Yusuf Atalay, Engin Yýlmaz, Halit Volkan Cengiz standardý oluþturmaktadýr. ISO 9000 ülke, sektör ve ölçek ayrýmý gözetilmeksizin tüm iþletme ve kuruluþlara uyarlanabilir özellikte, oldukça esnek bir yönetim standardýdýr. Tek tek kiþilerin kendi bilgi ve deneyimleriyle yapmayý akledebilecekleri hemen tüm kurumlaþma (Yine modaya inat; kurumsallaþma deðil), kurumlaþma faaliyetlerini kapsayan ve topyekün kalite ye Toplam kalite yerine uzanan yolculuðun baþlangýç noktasýný oluþturmaktadýr. ISO 9000 standardýna göre yapýlanmasýný tamamlayan kuruluþ bir belgelendirme kuruluþuna baþvurarak denetim talebinde bulunur. Baþarýlý denetim sonrasýnda kazanýlan belgenin geçerlilik süresi üç yýldýr ve bu üç yýl boyunca da ara denetimler yapýlmaktadýr. Belgenin iptali ya da yenilenememesi, alýn(a)mamýþ olmasýndan daha olumsuz bir durumdur; dolayýsýyla belgeyi bir kez almýþ olmak sürekliliði için de kýsmi bir güvence oluþturur. Deniz Feneri nde neler yapýldý? ISO 9000 standardýna göre yapýlanma sürecinde gerçekleþen iþlerden bazýlarý þöylece sýralanabilir: Mevcut organizasyon þemasý revize edildi ve görev tanýmlarý yapýldý. Kalite felsefesi, deðerler, misyon ve vizyon netleþtirildi. Ýnsan kaynaklarý yönetimi yasal düzenlemeler de dikkate alýnarak dokümante edildi. Tüm baðýþ ve yardým süreçleri ayrýntýlý olarak dokümante edildi. Satýnalma süreci; tedarikçi seçme ve deðerlendirme sistemi oluþturularak, kalite ve fiyatýn optimum kesiþme noktasýný esas alacak þekilde dokümante edildi. Baðýþçýdan baþlayarak yardým alanlara kadar malzemenin tüm serüveni kayýt altýna alýndý. Bir baðýþçý herhangi bir tarihte baðýþladýðý malzemelerden harhangi birinin nerede, kime, ne zaman, kim tarafýndan teslim edildiðini istediði zaman öðrenebilmektedir. Bunu saðlayabilmek için giriþ kalite kontrolü, ayýrma, ambalajlama, barkodlama, taþýma, depolama, muhafaza, çýkýþ kontrolü, sevkiyat ve teslimat þartlarý ayrýntýlý olarak dokümante edildi. Mavi Masa vb. çeþitli yapýlanmalar gerçekleþtirildi. Hangi sorunlu durumlarda (uygunsuzluklarda) ne tür düzeltici faaliyetler yapýlacaðý belirlendi; önleyici faaliyetlerin artýrýlmasý bilinci yerleþti. Dýþ denetimlerden ayrý olarak, kuruluþ içi denetim sistemi kuruldu; denetçiler yetiþtirildi ve düzenli denetimler baþlatýldý. Çalýþanlarýn eðitimi sistemli bir faaliyet haline getirildi. Ýhtiyaçlar periyodik olarak belirlenerek; eðitimler düzenli, sürekli ve kayýtlý olarak yürütülmeye baþladý. Tüm cihazlarýn ve araçlarýn bakým planlarý ve talimatlarý oluþturuldu; önleyici bakýmlar düzenli bir þekilde yapýlmaya baþladý. Hedefler belirlendi; ölçülmeyen þey geliþtirilemez ilkesinden hareketle, süreçlerin ve birimlerin performanslarý çeþitli istatistiksel teknikler kullanýlarak izlenmeye baþladý. Þubeler, diðer sivil toplum örgütleri, resmi kurumlar, baðýþçýlar, gönüllüler ve yardým alanlarla iliþkiler ayrý prosedürler halinde dokümante edildi. Yeni düzenlemelerin yansýtýlmasýyla, mevcut bilgisayar yazýlýmý daha da geliþtirildi ve bu geliþim süreklilik arzetmektedir. Sonuçta; baðýþçýlarýn, gönüllülerin, yardým alanlarýn, çalýþanlarýn ve faaliyetlerini izleyen herkesin takdir ettiði ve gurur duyduðu Deniz Feneri lâyýk olduðu onurlu mevkie yerleþti. Deniz Feneri ni yakýndan tanýma fýrsatý bulan üst düzey kamu otoritelerinin Deniz Feneri sisteminin kamu kuruluþlarý için de örnek oluþturduðunu ifade etmeleri ayrý bir motivasyon kaynaðý oldu. Son söz olarak, Deniz Feneri ne uzunince kalite yolculuðunda baþarýlar dileyelim ve bir de dilek tutalým: Yeryüzünde yardýma muhtaç son kiþiye ulaþma vizyonu tez zamanda gerçek olsun.

5 YOKSULLUK SEMPOZYUMU YOKSULLUK SEMPOZYUMU Tarih Mayýs / 1 Haziran 2003 Yer Grand Cevahir Hotel / ÝSTANBUL Düzenleyen Deniz Feneri Derneði Haberleþme Adresi 10. Yýl Cd. Cinoðlu Çýkmazý No: 4 Zeytinburnu / Ýstanbul Telefon / 145 Faks e posta yoksulluksempozyumu@denizfeneri.org.tr web site www. denizfeneri.org.tr Sempozyumun Hedefi Yoksulluk, günümüz toplumlarýnda evrensel bir sosyal problem olarak varlýðýný artarak devam ettirmektedir. Türkiye deki bütün gözlem ve göstergeler de bu yöndedir. Ülkemizde yoksulluða iliþkin sosyal bilim disiplinlerince bilimsel olarak ortaya konulmuþ bilgi birikimi istenen seviyenin oldukça altýnda bulunmaktadýr. Yoksulluðun Türkiye ve Dünya ölçeðinde ortaya çýkan yansýmalarýný bir kez daha dikkatlere sunmak ve kaynaklarýný tartýþmak kaçýnýlmaz hale gelmiþtir. Sosyal sorumluluðumuz gereði bu platformu birikimlerimiz ve deneyimlerimizle desteklemek zorunda olduðumuzu düþünüyoruz. Bu sempozyumun amacý; yoksulluk olgusunu bütün boyutlarýyla ve farklý sosyal bilim disiplinlerince ele almak, bireysel ve toplumsal olarak yoksulluðun kurumsallaþmadan önlenmesi için sivil toplum kuruluþlarýnýn, kamu yönetimlerinin ve bireysel çabalarýmýzýn ne tür sonuçlarý olabileceðini hep birlikte tasarlayýp geliþtirmek ve hayata geçirmek, ayný zamanda bu doðrultuda oluþabilecek sosyal politikalara kaynaklýk etmesini saðlamaktýr. Sempozyumun Alt Baþlýklarý Yoksulluk ve Sosyoloji/Sosyal Psikoloji Yoksulluk ve Psikoloji/Psikiyatri Yoksulluk ve Siyaset Yoksulluk ve Saðlýk Yoksulluk ve Hukuk Yoksulluk ve Ýnsan Haklarý Yoksulluk ve Ekonomi Yoksulluk ve Kamu Yönetimi Yoksulluk ve Tarih Yoksulluk ve Din Yoksulluk Kültürüne Sosyo Antropolojik Yaklaþým Yoksulluk ve Edebiyat Yoksulluk ve Müzik Yoksulluk ve Güzel Sanatlar Yoksulluk ve Devlet Yoksulluk ve Yerel Yönetimler Yoksulluk ve Sivil Toplum Kuruluþlarý Yoksulluk ve Toplam Kalite Çabalarý Yoksulluk ve Hayýr Potansiyeli Yoksulluk ve Çocuk Yoksulluk ve Kent/Kýr Yoksulluk ve Eðitim Yoksulluk ve Medya Yoksulluk ve Küreselleþme Yoksulluk ve Uluslararasý Örgütler Yoksulluk ve Sinema Yoksulluk ve Yolsuzluk Yoksulluk ve Gecekondu Yoksulluk ve Kadýn Sapkýn (Deviant) Davranýþlar ve Yoksulluk Etkileþimi AB Süreci ve Yoksulluk Bilim Kurulu Adnan Kulaksýzoðlu, Prof. Dr. Bilal Eryýlmaz, Prof. Dr. Ý. Mete Doðruer, Prof. Dr. Korkut Tuna, Prof. Dr. Mehmet Altan, Prof. Dr. Nazif Gürdoðan, Prof. Dr. Orhan Türkdoðan, Prof. Dr. Sadettin Ökten, Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili, Doç. Dr. Azim Öztürk, Doç. Dr. Kemal Sayar, Doç. Dr. Raþit Küçük, Doç. Dr Mustafa Taþdemir, Y. Doç.Dr. Adnan Tekþen, Dr. Kemal Kahraman, Dr. Celil Güngör, Yönetim uzmaný Erdem Beyazýt, Yazar Yoksullukla Mücadelede Yeni Arayýþlar Yoksulluk, bugün geldiði nokta itibariyle basit bir þekilde tanýmlanmanýn ötesine geçmiþ, derinleþmiþ, çeþitlenmiþ ve günümüz toplumlarýnda evrensel bir sosyal problem olarak varlýðýný artarak devam ettirmektedir. Türkiye deki bütün gözlem ve göstergeler de maalesef bu yöndedir. Yoksulluðu Önleme Stratejileri, hükümetler tarafýndan istenen verimlilikte uygulanamamýþ, yapýlanlar da asla yeterli olmamýþtýr. Bu ve diðer faktörlerin etkileri ile yoksulluk oranýnda giderek bir artýþ gözlenmektedir. Gelinen bu nokta, devletin yoksullukla mücadele sürecinde kendi üzerine düþeni yapsa da yalnýz baþýna yüksek verimli bir baþarýyý yakalayamayacaðý, bu sebeple konunun bir sosyal sorumluluk formatý içerisinde ele alýnmasý ve devreye sivil toplum kuruluþlarýnýn dahil edilmesi zorunlu görülmektedir. Diðer bir deyiþle sivil toplum kuruluþlarý, yoksulluðu önleme stratejileri kapsamýnda devleti tamamlayýcý bir fonksiyon icra etmeleri gerekmektedir. Bununla birlikte toplumda var olan hayýr potansiyelinin ortaya çýkarýlmasý, yönlendirilmesi, kurumlara aktarýlmasý ve yönetilmesi önemli bir problem olarak varlýðýný sürdürmektedir. Yoksullukla mücadele eden sivil toplum kuruluþlarýnýn çalýþmalarý; birbirlerinden kopuk, disiplin ve sistem sorunlarý ile iç içe ve büyük ölçüde geleneksel usullerle yapýldýðýndan ortak bir deneyim ve birikime dönüþememiþtir. Bunlarýn yanýnda hayýr potansiyelini taþýyan birey ve kurumlar için güven tesis etmede problemler yaþanmaktadýr. Türkiye de yoksulluða iliþkin sosyal bilim disiplinlerince bilimsel olarak ortaya konulmuþ bilgi birikimi ne yazýk ki istenen seviyenin oldukça altýnda bulunmaktadýr. Yoksulluðun önlenmesinde hükümetler, sorunu hem asgari düzeye çekici sosyal politikalar geliþtirememiþ hem de kurum olarak kendisinin nerede durmasý gerektiðini netleþtirememiþtir. Ayrýca; kamu, yerel yönetimler ve sivil kuruluþlar arasýndaki koordinasyonu da yeterince saðlayamamýþtýr. Tüm bunlarla birlikte sorunu çözme süreçlerinde asýl gerekli olan ülkemizle ilgili yoksulluk haritasý henüz çýkarýlmýþ deðildir. Diðer bir deyiþle yoksulluðu önleme çalýþmalarýnda büyük önem arz eden bilgi ve yöntem konusunda belirsizlikler bulunmaktadýr. Ýþte yukarýda özetlenen sorunlarý bizatihi yaþayan ama umutlarýný hiç kaybetmeyen Deniz Feneri Derneði, þimdiye kadar baþarýyla yürüttüðü ve bundan sonra da devam ettireceði yoksulluðu önlemeye yönelik çabalarýna yeni bir pencere açýyor. Yoksulluðun insanlýðýn bir kaderi olmadýðý inancýný taþýyan Deniz Feneri Derneði, vizyonunu ve misyonunu geniþleterek Türkiye de kendi alanýnda bir ilki daha gerçekleþtiriyor. Yoksulluk gibi yaþamsal önemi haiz, çok boyutlu bu sorunu tartýþmak ve çözümler üretmek amacýyla bütün bilim disiplinlerinden katýlýmlarýn olacaðý bilimsel bir etkinlik düzenliyor. Yoksulluk Sempozyumu 30,31 Mayýs-1 Haziran 2003 tarihleri arasýnda Ýstanbul da Deniz Feneri Derneði nin ev sahipliðinde ve organizasyonunda yapýlacak. Çok sayýda bilim ve düþünce insanýnýn, sivil toplum kuruluþlarýnýn ve üst düzey bürokratlarýn katýlacaðý sempozyumda yoksulluk, bütün boyutlarý ile incelenecek, tartýþýlacak ve çözümler üretilecek. Bu amaçla oluþturulan ve seçkin isimlerin yer aldýðý sempozyumun bilim kurulu, çalýþmalarýný hýzlý bir þekilde yürütmektedir. Sempozyumun gerçekleþmesi ile birlikte yoksulluðu önlemeye yönelik çabalar ve deneyimler bir sistem dahilinde incelenmiþ, tartýþýlmýþ ve bu alanda bilimsel bir bilgi birikimi ortaya çýkmýþ olacaktýr. Sempozyumda sunulan bildirilerin ve tartýþmalarýn yayýn haline gelmesi ile birlikte, bu birikimden bütün sivil toplum kuruluþlarýnýn, kamu kuruluþlarýnýn ve bilim dünyasýnýn istifadesine sunulacaðý bilinmektedir. Çok önemli gördüðümüz bu bilimsel çabamýza bütün bilim insanlarýnýn destek vereceðini ve dolayýsýyla yoksulluðu önlemeye yönelik çabalarýmýzda umutlarýmýzýn artarak devam edeceðine inanýyoruz. Yoksullukla mücadelede bilimsel ve pratik çalýþmalarýndan tanýdýðýmýz Muhammed Yunus un kitabýna verdiði isim gibi Yoksulluðun Bulunmadýðý Bir Dünyaya Doðru ve insanlarýn açlýk ve yoksulluk çilelerini çekmek üzere yaratýlmýþ olmadýklarýna ve en doðrusu da eðer istenirse yoksulluðun olmadýðý bir dünya yaratabileceðimize, bunun ise hayal olmadýðýna inanmamýz gerekmektedir. Deniz Feneri Derneði nin bu çabasý ve sosyal sorumluluðunun sýnýrlarýný geniþletmesi takdir edilecek bir husustur. Ortak iyiye ulaþmak hepimizin gayreti ile mümkün olabilir. Doç. Dr. Ahmet Bilgili Yoksulluk Sempozyumu Koordinatörü

6 81 ÝL PROJESÝ elemeyene idiyoruz Ýnsan hayatýnda sürekli yeni tecrübeler kazanýyor, yeni þeyler öðreniyor. Bir süredir çalýþmalarýna gönüllü olarak katýldýðým Deniz Feneri Derneði nde ben de yardýmlaþmaya dair pek çok þey öðrendim. Geçtiðimiz Ramazan ayýnda da sefer tasýyla sýcak yemek daðýtýmý projesine katýlarak hayatýn bazý insanlar için ne kadar zor olduðunu daha iyi kavradým. Bir ay boyunca Zeytinburnu ilçesinde on aileye sýcak yemek daðýtýmý yaptým. Günler geçtikçe bu iþ benim için farklý bir boyut kazandý. Sadece kapýdan ekmek ve yemek verip dönmek deðildi bizim yaptýðýmýz. Hal hatýr sormakla baþlayan sohbetler her gün biraz daha uzadý. Her birinin farklý hayat hikayeleri vardý, ama hepsine acý ve hüzün hâkimdi. Sanýrým artýk kendimi o insanlardan sorumlu hissediyorum. Yýllardýr evlatlarýnýn arayýp sormadýðý 90 yaþýndaki Fatime Teyze artýk beni torunu sayýyor. Banyosu, mutfaðý olmayan 10 m 2 lik tek odadan ibaret evinde her gün yolumu gözlüyor, birkaç çift laf etmek, sarýlýp öpmek için. 75 yaþýndaki Osman Amca iki apartman arasýna sýkýþmýþ gecekondusuna inerken düþmemem için bana merdiven yaptý.yalnýzlýðýna ve saðlýk sorunlarýna raðmen hep gülümseyerek açtý kapýyý. Benim Sadece kapýdan ekmek ve yemek verip dönmek deðil bizim yaptýðýmýz Hazýrlayan Esra Gökçel evlatlarým yaþamadý, Allah bana seni gönderdi deyiþi hep kulaklarýmda. Babasý cezaevinde olan 2 yaþýndaki Beyhan götürdüðüm oyuncak bebeðe o kadar çok sevindi ki... Bu, ona hediye edilen ilk oyuncaktý. Þimdi minicik elleriyle sýmsýký tutuyor benim adýmý verdiði bebeðini. Deniz Feneri Derneði yetkilileri projeye katýldýðým için bana teþekkür ediyorlar. Ama esas ben teþekkür etmeliyim; böyle projeler ürettikleri ve bizlere de katýlma imkaný saðladýklarý için... Bugün ise önümüzde yepyeni bir fýrsat var. Projenin devamý için hep beraber çalýþma fýrsatý. Ýstanbul un deðiþik ilçelerinde tespit edilen onlarca muhtaç aileye ulaþýp sofralarýna sýcak yemek götürebilmek için daha çok gönüllünün desteðine ihtiyacýmýz var. Hepimiz yakýn çevremizdeki aileleri hiç deðilse haftanýn bir günü ziyaret ederek o günkü yemeðini götürürsek bu yardým çemberi daha da büyüyecek. Maðdur ailelerin dertlerini paylaþmak, onlara sýcak bir sofra kurmak için Gelemeyene gidiyoruz il, aile! Deniz Feneri Derneði gönüllülerinden ve baðýþçýlarýndan aldýðý destekle 81 Ýl aileye yardým projesini sürdürüyor. 81 ÝL AÝLE Derneðimiz, 2002 yýlý faaliyetlerinden olmak üzere baþlattýðý 81 Ýl 40 Bin Aile Projesiyle her ilimizde ihtiyaç sahibi 500 aileye yardým yapmayý hedeflemiþ bulunmaktadýr. Doðu Anadolu ve Güney Doðu Anadolu illerinden gelen taleplerin fazlalýðý nedeniyle bu bölgelerdeki illerde yardým yapýlacak aile sayýsý 750 ye çýkartýlmýþtýr. 81 Ýl 40 Bin Aile Projesi kapsamýnda gidilen illerden bazýlarý Balýkesir, Bursa, Ýzmir, Yozgat, Çanakkale, Zonguldak, Amasya, Niðde, Aksaray, Bilecik, Eskiþehir, Kýrýkkale, Kayseri, Kýrþehir, Nevþehir, Manisa, Tokat, Sivas, Erzurum, Aðrý, Muþ, Bingöl dür. Þu ana kadar 22 il merkezi ve bu illere baðlý 576 ilçenin yardým daðýtýmý yapýlmýþtýr. 81 Ýl 40 Bin Aile Projesi aile kapsamýnda Hakkari, Þýrnak, Kars, Iðdýr, Siirt ve Van illerinde ihtiyaçlý aile araþtýrmasý tamamlanmýþtýr. Bu illerden 750 þer aileye çeþitli yardýmlar yapýlmasý için hazýrlýklar devam etmektedir. Deniz Feneri Derneði gönüllülerinden ve baðýþçýlarýndan aldýðý destekle 81 Ýl aileye yardým projesini sürdürüyor. Deniz Feneri Ýstanbul dan ziyaretine hiç gelinmemiþ, hikayesini anlatmaya hasret insanlarýn yanýnda olmaya, 7 yaþýndaki bir çocuða nasýlsýn? neye ihtiyacýn var dediðinde her þeyim var bir kitabýmý alamadým diyen o çok büyük küçüklerin, elleri öpülesi ninelerin, gözü yaþlý insanlarýn dertlerine ortak olmaya yaptýðý projelerle devam ediyor.

7 SAÐLIK 2022 SAYILI KANUN veya Fakirliðin Bir Baþka Boyutu Hazýrlayan Çare Kapýsý Hazýrlayan Dr. Fatma Gönül Tarih ve sayýlý Resmi Gazete de yayýnlanarak yürürlüðe giren 2022 sayýlý kanunla; sakatlar ve 65 yaþ üzeri muhtaç, kimsesiz yaþlýlar için baðlanan maaþ 3ana guruba ayrýlýr: A-) Yaþlýlýk Maaþý B-) Sakatlýk Maaþý C-) Malullük Maaþý Yaþlýlýk Maaþý için aranan muhtaçlýk ve kimsesizlik gibi kriterlerle ilgili uygulama hatalarý ve çözüm yollarý baþlý baþýna bir yazý konusu olmakla birlikte asýl sorun Sakatlýk ve Malullük Maaþý ile ilgilidir. Sakatlýk ve Malullük maaþý baðlanmasýnda : * Deðiþmez þartlar; a-) T.C. vatandaþý olmak b-) 18 Yaþýný doldurmuþ olmak * Deðiþebilir þartlar; c-) Herhangi bir iþte çalýþýyor olmamak d-) Herhangi bir saðlýk güvencesine ve gelire sahip olmamak e-) Özürlü (Sakatlýk Maaþý için en az % 40, Malullük için en az % 70 oranýnda Çalýþma Gücü Kaybý) olduðunu Saðlýk Kurulu Raporu ile belgelemek. c Ve d de bilgilerin güncellenmesi ve belgelenmesinde bazý sorunlar yaþanmaktadýr. Son madde e ise uygulamalar ve kriterler açýsýndan karmaþýklýklarla doludur. Özür oranýnýn belirlenmesinde kullanýlan güncel yönetmelik 18 Mart 1998 tarih ve sayýlý Resmi gazete de yayýnlanmýþtýr. Bu yönetmelikte Özür Durumuna Göre Çalýþma Gücü Kaybý ný gösteren cetvele yer verilmiþtir. T.C. Saðlýk Bakanlýðý Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüðünce hazýrlanan yönetmelikte Hastalýklar ya da sakatlýklar guruplandýrýlmýþ her biri ayrý ayrý puanlandýrýlmýþtýr. Buna Göre, her bir kategoride verilmiþ olan puan deðeri Kiþinin Özür Durumuna Göre Çalýþma Gücü Kaybý ný ifade etmektedir. Ancak ilgili yönetmeliktekanaatimce; klinik durum ile çalýþma gücü arasýnda iliþki kurulmasýndan çok, klinik tablolar arasýnda deðer iliþkisi kurulmuþ gibidir. Örneðin; cinsel kimlik bozukluklarýndan olan Fetiþizm % 60, Bilateral testis yokluðu % 40 ile puanlandýrýlmýþtýr. Fetiþizm ya da testis yokluðu nun Çalýþma Gücü Kaybý na ne kadar ve nasýl yol açtýðý izaha muhtaç bir konudur. Yine Özür Durumuna Göre çalýþma Gücü Kaybý hesaplanýrken, birden fazla özür e sahip olunmasý durumunda Balthazard formülü esas alýnmaktadýr. Örneðin, bir gözün hiç görmemesi durumunda puan % 32 dir. Dalak yokluðunda % 15 dir. Her bir durum ayrý ayrý kiþinin çalýþmasýna engel olmadýðý halde, birbiriyle hiçbir ilgisi olmayan bu iki klinik durum Balthazard formülüyle hesaplandýðýnda % 45 Çalýþma Gücü kaybý na yol açtýðý ortaya çýkmaktadýr. Ayný þekilde; ayak parmaðý yokluðu, safra kesesi yokluðu ve hafif derecede solunum yetmezliði gibi birbiri ile doðrudan iliþkisi olmayan klinik bulgular eklendiðinde ise çalýþma gücü kaybý oraný % 70 e varabilmektedir. Sýnýrlý kaynaklar, çok sayýda fert arasýnda dengesiz ve gereksiz daðýtýldýðýndan baðlanan maaþlar günümüz ekonomik koþullarýnda anlamsýz kalmaktadýr. Üstelik fertleri tembelliðe itmekle üretken birey olmaktan uzaklaþtýrmaktadýr. Eðer sayýlý Resmi Gazete de yayýnlanan yönetmelik ayný biçimde uygulanmaya devam edecekse; 2022 sayýlý kanun kapsamýnda maaþ baðlanmasý iþleminde, 5434 sayýlý T.C. Emekli Sandýðý kanununun 72. ve 74. maddelerinde hükme baðlanan, Malullük te ölçü alýnan Çalýþarak Hayatýný Kazanamaz ilkesinin esas alýnmasý gerekmektedir. Bu durumda Çalýþarak Hayatýný Kazanamayacak bir kiþiye daha yüksek deðerde maaþ baðlanma imkaný doðacaktýr. Özür Durumuna göre çalýþma Gücü Kaybý ölçüsünün esas alýndýðý, tüm kanun ve yönetmeliklerle saðlanan; istihdam, emeklilik, vergi indirimi, özürlü kimlik kartý verilmesi gibi haklarýn süreçlerinde yine benzer sorunlar yaþanmakta ve böylelikle asýl ulaþýlmak istenen denge noktasýna varýlamamaktadýr... Ýhtiyaçlý insanlara bir çok alanda yardýmlar yapan Deniz Feneri Derneði nin faaliyetleri arasýnda saðlýk konusu aðýrlýklý bir yer tutmaktadýr. Bizler, saðlýk yardýmlarýný organize ederken kendimizi bin bir türlü acýlý hikaye ve bin bir çeþit öykünün içinde buluruz. 17 yaþýndaki L. ÞÝMÞEK kahramanlarýmýzdan biri. L.Þ. aile bütçesine katkýda bulunmak için bir otobüs firmasýnda hosteslik yaparken kaza geçirir ve sað bacaðý birkaç yerinden kýrýlýr. Ýlk ameliyatýný çalýþtýðý þirket karþýlar ama tedavisinin devamý konusunda yardýmcý olunmaz. Ailenin de imkaný ve sosyal güvencesi olmadýðý için Lilifer in durumu aðýrlaþýr. Bu durum artýk L.Þ. ailesi ve çevresi için içinden çýkýlmaz bir hal aldýðýnda Lilifer in bir arkadaþý, çare adresi olarak görülen Derneðimize müracaat etti. L.Þ. anlaþmalý saðlýk kuruluþuna yönlendirip takiplerini yaptýk. Ameliyat ettirildi. Kýsa süre sonra saðlýðýna kavuþtu. O artýk toplumumuzun saðlýklý ve üretken bir bireyi. L.Þ. evine dönerken gözlerinin içi gülüyordu. O artýk hayata güvenle bakan, umutlu ve üretken bir birey. Ýkinci hikayemiz, Balýkesir de ikamet eden 36 yaþýndaki E. FÝL ile ilgili. E.F. üç çocuk annesi bir haným. Eþinin sebebiyet verdiði bir trafik kazasýnda sað bacaðýný diz altýndan kaybetmiþ. Eþi kazadan sonra E.F. Hanýmý bu durumda býrakýp onu terketmiþ. Yardýmlarla bacaðýna bir protez taktýrmýþ. Protezli bacaðýyla merdiven silerek evini geçindirmeye çalýþýrken, protezin eskimesi ve fonksiyonunu kaybetmesi nedeniyle yürümesi bile zor hale gelmiþ. E.F. Hanýmýn bu halini büyük oðlu Ramazan ýn derneðimize yazdýðý mektupla öðrendik. Ramazan küçük yaþýna raðmen annesinin çektiði sýkýntýlarý fark eden olgunlukta bir çocuk. Mektubu okuyan Deniz Feneri ekibi E.F. Haným ý Ýstanbul a getirip yeni bir protez taktýrdý. O artýk yüzü gülen, hayatýn ta içinde eþinin paylaþmak istemediði sýkýntýlarý tek baþýna göðüslemeye çalýþan bir anne. Son hikayemiz 76 yaþýndaki S. GÜVEN isimli teyzemizle ilgili. S. Haným, tek baþýna yaþýyor. Yaþlýlýðý nedeniyle pek çok saðlýk problemi vardý. Yapýlan muayenelerde guatr hastalýðý teþhis edildi. Uzun süreli ilaç tedavisinden sonra subtotal tiroidektemi operasyonu yapýldý ve þifa buldu. O þimdi ömrünün sonbaharýnda daha mutlu, gözleri daha ýþýltýlý.

8 Basýnda Deniz Feneri Deniz Feneri ni Kutlarým Yardýma muhtaç insanlarýn umudu olan Deniz Feneri ni kutlamak lazým. 81 Ýl 40 bin aile ve her ilde 500 yoksul aileye yardým projesini hayata geçirdi. Yoksulun ýþýðý olmaya devam eden program harika. Dileðimiz bu tarz yapýtlarýn örnek teþkil etmesidir. Hadi hayýrlýsý... Nazlý Engelmann, Türkiye de Yeni Çað, ÇUVALDIZ DENÝZ FENERÝ: Deniz Feneri, fakir ve muhtaç insanlarýn evlerini aydýnlatmaya devam ediyor. ( Kanal 7 ) Program gerçekten insanlarýn yardým yapabileceði duygusunu aþýlýyor. Sofrasýnda ekmek bulamayan, camlarý kýrýk küçücük odalarda hayatýný idame ettiren insanlar, bu ülkenin öteki Türkiye sini yansýtýyor. Program yetkilileri, sadece gýda yardýmý deðil, giyecek ve barýnacak bir yerde temin ediliyor. Bunu, insan onuruna zarar vermeden yapýyorlar. Garip ve duygulu bir sahne yaþandý önceki programda: Ramazan Uðurlu, bakýmsýz ve çöp gibi bir yere giriyor. Hasta yaþlý bir adam yataðýnda uzanmýþ. Kalkamýyor. Uðurlu soruyor: Beni tanýdýn mý? diye. Hasta ve yaþlý adam: Tanýdým. Beni aðlatan adamsýn diyor. Her ikisi de aðlýyor. Bu program bir belgesel niteliðinde. Türkiye nin öteki yüzünü gösteriyor. Sorumlularý tek tek tebrik ediyoruz. Davut Þahin, Yeni Asya, PAZARTESÝ YAZILARI Kanal 7 de bir program var... Aklýmda zor tuttum... Deniz ile fener arasýnda. Yüreðimiz burkuluyor seyrederken. Haným, bak nasýl yaþýyor insanlar, halimize þükredelim diyorum. Diyorum da seyrederken hiç de öyle gelmiyor. Bu programý hazýrlayanlarýn bir de minibüsleri var. Ýçi erzak dolu. Kapý kapý geziyorlar. Ahh diyorum kaç kiþinin karnýný doyurabilirler. O kadar çok fakir var ki. Ramazan boyunca içimiz daha bir cýz etti. Lokma bozaðýndan geçmiyor insanýn. Ýftar sofralarýný görüyoruz haberlerde. Hangi þarkýcý yemeðe katýlmýþ... Yok efendim, fukaralarla yemek yemiþ bir ünlü haným... Hani zorla komünist yapacaklar insaný. Bir de Avrupa ya katýlacaðýz diye tutturmuþlar. Bu halimizle kim alýr bizi? Bu programý seyreden Avrupalý ne der? Siyasiler seyrediyor mu acaba? Kimleri gördük, kimleri bu ülkede... Sina Koloðlu, Milliyet, ÝZDER YILIN ADAMLARI VE KURULUÞLARI ÖDÜL TÖRENÝ Kýsa adý ÝZDER olan ve Merkezi Mersin de bulunan Seçilmiþ ve Atanmýþlarý Ýzleme Derneði nin geleneksel olarak düzenlediði Türkiye de yýlýn adamlarý ve kuruluþlarý ödül töreni Ankara Ticaret Odasý nda düzenlenen organizasyonla sahiplerini buldu. ÝZDER in ödül töreninde Turizm Bakaný Mustafa Taþar Yýlýn Bakaný seçildi. Genç Parti Genel Baþkaný Cem Uzan da Yýlýn En Hýzlý Yükselen Siyasetçisi seçildi. Ödül alan diðer kiþi ve kuruluþlar þunlar: Anayasa Mahkemesi Baþkaný Mustafa Bumin Yýlýn hukukçusu, Adýyaman Valisi Halil Iþýk yýlýn Valisi ATO Baþkaný Sinan Aygün Yýlýn Adamý TOBB, TÜRMOB ve Deniz Feneri Derneði Yýlýn Sivil Toplum örgütleri, Adana Büyükþehir Belediye Baþkaný Aytaç Durak Yýlýn Belediye Baþkaný, Yýlýn Ýþadamý Sakýp Sabancý, CNN- Türk TV Yýlýn Haber Kanalý Türkiye Kamu-Sen Genel Baþkaný Bircan Akyýldýz ise Yýlýn Sendikacýsý. Ýstanbul Gazetesi, BAYRAMLIK AYAKKABILAR AHESTE Bayramlarda herkes en yeni, en temiz, en gýcýr kýyafetlerini giyer, malumaliniz. Pantolon, ceket, etek, elbise, palto ve diðerlerinin hepsi bir tarafa, ayakkabýlar bir tarafa. Bayramlýk ayakkabýlarýn ayrý bir yeri vardýr. Hem çocuklar, hem büyükler için. Hafýzanýzý bir yoklayýn, mutlaka gýcýr ayakkabýlarla ilgili bir hatýranýz çýkacaktýr. Yataðýn baþucuna koyup uyumak. Kokusunu hissetmek. Kimse araklamasýn diye çok gizli bir yere saklamak. Bazýlarý, ayakkabýnýn baðcýklarýný baðlamayý bir bayram gecesi öðrenmiþtir muhakkak. Belki elli yýl sonra, bayramlýk ayakkabý ile bayramlýk gömleðin veya kazaðýn herhangi bir farký kalmayacaktýr. Öyle bir farkýn bugünde olmadýðýný düþünenler var. Dikkat edin, onlar zengin çocuklarýdýr. Altý timsah aðzý gibi açýlmýþ ayakkabýlarla dolaþýrken, babasýnýn bayramdýr diyerek aldýðý yeni ayakkabýlarýn kýymetini fakir çocuklarý çok iyi bilir. Hele o bayramlýk bir çift ayakkabý hediye geldiyse, deðme gitsin. Dünyalar o çocuðun olmuþtur. Bu bayram, bir çocuðu bu þekilde sevindirdiyseniz, yahut bu tür yardýmlar yapmak için kurulan Deniz Feneri gibi derneklerden birine baðýþta bulunduysanýz, ne mutlu size. Mehmet Þeker, Yeni Þafak,

9 DENÝZ FENERÝ ZÝYARETLERÝ Deniz Feneri Yardýmlaþma ve Dayanýþma Derneði Yönetim Kurulu üyeleri Hükümet üyelerini ziyaret etti de kurulan Deniz Feneri Yardýmlaþma ve Dayanýþma Derneði beþinci yýl faaliyetlerine devam ediyor. Türkiye genelinde baþvuru kabul eden ve ciddi sosyal incelemeler sonunda gerçek ihtiyaçlýlarý tespit ederek maðdur ailelere nakit, giyim, gýda, ev eþyalarý, eðitim ve saðlýk yardýmlarý yapan Deniz Feneri, beþ yýldýr yoksullukla mücadele ediyor. Vizyonuna yeryüzündeki son yoksula ulaþmayý koyan Deniz Feneri Yardýmlaþma ve Dayanýþma Derneði Yönetim Kurulu üyeleri, Hükümet üyelerini ziyaret etti. Dernek Genel Baþkaný Av. Yusuf Atalay, Baþkan Yardýmcýlarý Harun Kapýyoldaþ, Engin Yýlmaz, Genel Muhasip Halit Volkan Cengiz, Genel Sekreter Ýbrahim Altan, Genel Müdür Osman Acun ve Ankara Þubesi Yönetim Kurulu Baþkaný Mevlüt Koca dan oluþan Deniz Feneri ekibi, Baþbakan Yardýmcýsý Abdüllatif Þener, Meclis Baþkaný Bülent Arýnç, Ýçiþleri Bakaný Abdülkadir Aksu, Devlet Bakaný Beþir Atalay ve CHP Genel Baþkaný Deniz Baykal ý ziyaret etti. Ziyaretlerde Deniz Feneri Derneði ni tanýtan ve yapýlan faaliyetleri anlatan Yönetim Kurulu üyeleri, Türkiye nin yoksulluk probleminin çözümü için hazýrladýklarý Yoksulluk Acil Eylem Planý ný da sundular. Zaman Gazetesi GenelYayýn Editörü Eyüp Can,Türkiye Gazetesi Genel Yayýn Müdürü Resul Ýzmirli, Ortadoðu Gazetesi Genel Yayýn Koordinatörü Tarýk Tavatoðlu,Milli Gazete Yazý Ýþleri Müdürü Ekrem Kýzýltaþ, Yeni Þafak Genel Yayýn Yönetmeni Selahattin Sadýkoðlu, Yeni Asya Genel Yayýn Müdürü Kazým Güleçyüz, Akþam Gazetesi yazarý Burhan Ayeri,CNN TÜRK Genel Yayýn Yönetmeni Ferhat Boratav, Program Koordinatörü Baþar Baþarýr, Ýletiþim Yönetmeni Neslihan Sadýkoðlu, NTV Program Yapýmcýsý Ayzen Topaloðlu,TV8 Genel Yayýn Yönetmeni Turan Yavuz u Deniz Feneri Derneði Yönetim Kurulu Üyeleri ziyaretti. Ziyaretlerde Deniz Feneri Derneðinin çalýþmalarý ve faaliyetleri anlatýldý. TZU CHI VAKFI Tzu Chi Vakfý, 1996 yýlýnda Hualien de Cheng Yen öncülüðünde fakirlere yardým amacýyla, günlük harçlýklarýndan bir miktar ayýran 30 ev hanýmýnýn katkýlarýyla kuruldu. Tzu Chi Vakfý felakete maruz kalanlara, hastalara ve yaþlýlara gýda, giyecek, týbbi bakým ve manevi destek konularýnda yardýmcý olmaktadýr. Tzu chý vakfý geçtiðimiz aylarda Deniz Feneri Derneðini ziyaret eden kuruluþlar arasýndadýr. Deniz Feneri Derneðinin her yaþtan ziyaretçileri vardýr. Kübra Çocuk yuvasýnda sevimli çocuklarda bunlarýn bir örneðidir. Küçücük bedenleriyle dernek merkezini gezdiler büyük laflar ettiler kendi harçlýklarýndan biriktirdiklerini onlarla ayný kaderi paylaþmayan ihtiyaçlý çocuklara ulaþtýrmak üzere Deniz Fenerine baðýþladýlar.

10 RÖPORTAJ Röportaj Recep Koçak Fotoðraf Serhat Genç Deniz Feneri programýnýn isim babasý olduðunuz biliniyor. Deniz Feneri adýnýn hangi þartlarda doðduðunu anlatýr mýsýnýz? Kanal 7 yi kuran kiþiler benim arkadaþlarým. Benim sinemayla, yazýyla iliþkim olduðu için, Sen buralarda bulun dediler. Ben de ilk gününden beri bir genel danýþman olarak Bizim düþüncemize, misyonumuza. TV anlayýþýmýza uygun olarak neler yapabiliriz? diye fikir üretmeye çalýþýyoruz. Ben Kanal 7 ye 10 tane proje yaptým. O projelerde Neler yapabiliriz? Mesela eðlenceyi nasýl yapabiliriz? diye düþünüyordum. Ýþte bizim geçmiþimizden ve bugünden kullanýlabilecek unsurlardan birisi. Sýra Gecesiydi mesela. O bize bir cesaret verdi. Hem finans bakýmýndan büyük bir zorluk olmuyordu. Televizyonlarda Güneydoðu aðýrlýklý bir müzik piyasasý vardý. Mesela Ýbrahim Tatlýses in müzik müþterisi çok fazlaydý. Tutmuþtu. Bir ara bütün televizyonlarda benzer programlar yapýldý. Biz de bir Karadeniz fýrtýnasý yapalým dedik. Erkan Ocaklý ile baþladýk. Türüt le devam ediyor þimdi. Bunlar orijinaldir hakikaten. Yani bir alaný kapsayan bir þey. Uður orada haber sunuyordu. Akþam haberlerini. Ben Bu arkadaþa program yaptýralým dedim. O sýrada Ramazan ayý gelmiþti. Özkul un gayretiyle Þehir ve Ramazan diye bir program baþladý. Þehir ve Ramazan da þehirde Ramazan ýn nasýl geçtiði anlatýlýyordu. Ben o sýrada bir hamle yaptýrmak için bizim Kanal 7 deki halk elemanlarý olan Uður Arslan, Ýbrahim Sadri ve Hüseyin Goncagül e birer proje yaptým. Þehir ve Ramazan dan Deniz Feneri ne geçiþ nasýl oldu? Uður Arslan a Þehir ve Ramazan ý daha fonksiyonel baþka bir alana taþýyalým dedim. Bir nevi bizim yardýmlaþma geleneðimizin Ramazan daki yükselen hamiyet, fazilet, merhamet duygusunun kanalize edilmesi, teþvik edilmesi olacaktý bu. Burada yapmak istediðimiz þey, baþlangýçta tanýdýk gýda, market, giyim, kuþam satan yerlerin idarecileriyle konuþarak, oralardan alýnan yardým malzemelerini Ramazan da tespit edilebilen fakir fukaraya ulaþtýrmaktý. Böylece Þehir ve Ramazan ýn mütevazý görüntüsünü projelendirmiþ olacaktýk. Önce Ramazan ýn içinde böyle bir þey olsun dedik. Çünkü hakikaten Ramazan içerisinde insanlarda duygu uyanýþý yoðunlaþýyordu. Ramazan ýn içinde böyle bir þey olunca olaðanüstü ilgi gördü. Çoðu kimse, Ne kadar güzel, bu güzel faaliyete biz de katýlalým, katkýda bulunalým dedi. O Ramazan, Þehir ve Ramazan Programý bambaþka bir hüviyet kazandý. O zaman, Bu çok ilgi gördü. Bunu sene içine de yayalým, daha da geliþtirelim. Hatta buna bir isim koyalým denildi. Çünkü Þehir ve Ramazan, Ramazan a mahsus bir programdý. Çok sayýda isim gündeme geldi. Deniz Feneri ni ben münasip gördüm. Çünkü Deniz Feneri mana itibariyle, yolda kalmýþlara, yolculara veya herkese yol gösteren, ýþýk tutan, gidilecek noktayý tayin eden bir nevi darda kalmýþlarýn yardýmýna koþma gibi bir sembolik manasý olan, ayrýca --ben sinema ile de uðraþýrým- görsel olarak da Deniz Feneri bana göre çok hoþ bir þey. Karanlýkta o projektörün dolaþmasý görsellik bakýmýndan da çok hoþ bir þey. Öte yandan Deniz Feneri evrensel bir simge. Dünyanýn her yerinde bu simge ayný çaðrýþýmlarý yapar. Deniz Feneri, gecenin bir vakti, hangi uyruktan olursa olsun, büyük ya da küçük deniz taþýtlarýna ýþýk tutar, yol gösterir. Böylece Deniz Feneri programý Þehir ve Ramazan ýn içinden çýkarak daha fonksiyonel daha yaygýn daha yurt çapýnda bir yardýmlaþma dayanýþma programýna dönüþtü. Bir de memleketteki doðrusu benim çok sýklýkla tekrar ettiðim ve çok üzerinde durduðum Kanal 7 nin baþýný çekmesini istediðim bir genel stratejinin örnek programlarýndan biri oldu. O genel stratejiyle ilgili birkaç þey söylemek ister misiniz? Bizim yaptýðýmýz büyük toplantýlardan birinde ben bazen böyle çok heyecanlandýðým zaman birazda baðýra çaðýra konuþarak bundan 3 sene 4 sene 5 sene evvel belki asýl yolumuzun netice itibariyle kendi düþünce ve inançlarýmýz doðrultusunda bütün Türkiye için hiçbir ayrým yapmaksýzýn, mazlumdan, yoksuldan, zarurete düþmüþten yana olan bir yayýn sürdürmemiz gerektiðini, bu anlayýþý her programda takip etmemiz gerektiðini, Sessiz kalabalýklarýn sesi olmamýz gerektiðini söylemiþimdir. O günlerde bu sloganlar kullanýldý bir süre. Deniz Feneri tahminlerimin ötesine geçen bir ilgi gördü. Bütün Türkiye dýþýna taþtý. Daha sonra dernek hüviyeti de alarak, burada iþe koyulan arkadaþlarýmýzýn çok büyük feragat ve çalýþmalarýyla buna katkýda bulunan bütün insanlarýn bu hareketi yani ruhu bir vücuda büründürerek çok büyük bir noktaya, yani bir dernekten umulabilen en yüksek noktaya çýktý. Mesela, diyorlar ki saðlýk kuruluþlarý sponsor olarak çalýþýyor, kendi reklamlarýný yapýyor. Böyle bir takým tenkitler var. Ben vallahi o dað baþlarýna gidip insanlara yardýma giden her kuruluþun reklamýna helal olsun diyorum. Ýnsanlar çýkýyor oraya, kimisi isim veriyor, kimisi isim vermiyor. Bir takým iyilikler yapýyorlar. Verenlere de helal olsun vermeyenlere de helal olsun. Þu anda Türkiye nin durumunu anlatmaya gerek yok zaten. Açlýk sýnýrýna gelmiþ milyonlarca insanýn yaþadýðý ýstýrap ortada. Daha düne kadar Baþbakanlýðýn önünde ikide bir gösteriler yapýlýyordu. Hele hele geçenlerde bir tanesi gýrtlak kanseriydi. Bana çok dokundu o adamýn durumu. Sesi çýkmýyor, gýrtlak kanseri olduðu için, açým, açým! diye baðýracak, baðýrýyor, sesi çýkmýyor, polis çýkmayan sesi kapatýyor. Adamýn aðzý kapatýlýyor. Böyle bir ülkede yaþýyoruz. Böyle bir ülkede bir televizyon kanalýnýn bu dertlerle, bu meselelerle, milletin büyük çoðunluðunun problemleriyle ilgilenmesi tebrik edilmesi gereken bir yayýn anlayýþýdýr. Türkiye de çok küçük bir grup þu anda mutlu azýnlýk halinde yaþýyor. Çok büyük bir çoðunluk sürünüyor. Bunlarýn sivil bir kuruluþ olarak, herhangi bir parti, toplum, cemaat, cemiyet, mezhep, tarikat ve herhangi bir anlayýþ ayrýcalýðý göstermeksizin, bütünü kucaklayan bir anlayýþla ve herhangi bir menfaat kaygýsý gütmeksizin bu programý kotarmýþ olmalarý, bunun dernek üyeleriyle, yönetim kuruluyla yardým yapanlarla, televizyonun kendi kadrosuyla, þoföründen taþýyýcýsýna kadar bence çok mübarek, çok muazzam ve çok olaðanüstü bir iþ yapýlmaktadýr. Bu faaliyetlerin çapý ve kalitesi insanýmýz tarafýndan yeteri kadar biliniyor mu dersiniz? Bizim medyamýz kendi menfaatleri çizgisinde ve doðrultusunda olmayan iþlere kulaðý kapalý, gözü kapalý kaldýðýndan o müthiþ manzaranýn, müthiþ çalýþmanýn, performansýn gereken tanýtýmýný yapmýyorlar. Ama insanlar neyin ne olduðunu biliyorlar. Ve 75 binden fazla ailenin baþvurusunun kayýtlara geçtiðini görüyoruz. Ben önümüzdeki yýl bu yapýlan yardýmlar çerçevesinde Kanal 7 nin omurgasýný teþkil eden insanlara saðlýk, gýda, her türlü yardýmýn ötesinde birkaç tatbiki açýlým daha söyledim. Ýnþaallah onlarý da yaparlar. Birisi bu dað baþlarýndaki köylerdeki çocuklarýn eðitimiyle ilgili þeyler. Mesela köylü okul yapmýþ, içinde sýra yok. Orada öðretmenler de çok zor durumdalar. Onlarýn da dertleriyle ilgilenmek lazým. Muhtaç çocuklar var ama parlak zekalý, akýllý. Çok yetersiz imkanlarla okuyan çocuklarýn tanýmýný yapýp, onlarýn tahsilini bazý baðýþçýlarýn üstlenmesine yardýmcý olmak gerek. Türkiye de bir eþitsizlik var. Sen istediðin kadar çok þey ol. Ücra bir köyde, daðýn baþýndasýn. Sen okuyamýyorsun. Öbür taraftaki adam her türlü imkanla okuyor. Bu çocuklarý odak alan, onlarýn geleceðini kurtarmayý, güzelleþtirmeyi amaçlayan bir çaba hep olmalý. Bunun için gidilen her yerde fidan dikilmesi, hem de bunun çocuklarýmýz eliyle yapýlmasý çok anlamlý olacaktýr. Slogan da bellidir: Çocuklar bir fidandýr. Türkiye ye fidanlar lazým diyerek Türkiye nin çevre, orman, yeþil ve erozyon meselesini gündemde tutmak gerek. Tarýmýn göz ardý edildiði

11 yerde yurdu bir baþtan bir baþa sembolik Deniz Feneri ormanlarýyla donatmalýyýz. Aðaç dikimi yapacaðýmýz yerlerde Deniz Feneri programlarýnda okul çocuklarýný, kaymakamý, valiyi, belediye baþkanýný, bütün sivil kuruluþlarý, Hayrettin Karaca yý, Orman Bakanýný ve ilgili baþka kiþileri de davet etmeli. Davulla zurnayla bir tepeye götüreceðimiz 100 tane fidaný dikip tabelayý da Deniz Feneri Ormaný diye çakmalýyýz. Gittiðimiz yerlerde hem bir faaliyet alaný olarak, hem de bizi izleyenlerde bir kývýlcýma vesile olsun diye bir fidan, bir çocuk ikisi de büyümeye, beslenmeye, memleketin geleceðine, çok güler yüzlü, çok umut veren bir bakýþ açýsý getirmesi bakýmýndan ve Deniz Feneri nin mevcut programýna katký olarak böyle yapýlmalý. Bir ara arkadaþlar bunlarý yaptýlar. Programlarda televizyonun kendi doðasý icabý böyle yeniliklerin, yeni temalarýn getirilmesi icap eder. Bu temalar da Deniz Feneri ne uygun olmasý lazým. Benim bu ve benzeri tekliflerim, Neyi daha iyi yapabiliriz? konusunda düþünmekten, arkadaþlara tavsiyeden ibaret. Ýnþallah þimdiye kadar gösterilen performans artarak, geniþleyerek bütün Türkiye yi, yurt içini ve yurt dýþýný kucaklayarak devam edecek. Ben çok memnunum. Böyle bir programa baþlangýçtan bu güne ufak bir katkým olduysa eðer, Ýyi ki bu programý yapmýþýz diye bir iþe yaradýðýmý düþünerek gah bu dünya için gah öteki dünya için kendi kendime seviniyorum. Çünkü televizyonlarda böyle formatlar bulmak, böyle gerçekten uzun soluklu iþleri kotarmak da kolay deðildir. Deniz Feneri nin önümüzdeki dönemde baþka ne tür faaliyetler yapmasýný tavsiye edersiniz? Düþündüðüm bir þey var ilerisi için. Gönüllü doktorlarla, saðlýkçýlarla yapýlacak bir organizasyon bu. Belki Deniz Feneri nin içinde, belki dýþýnda olmasýný düþündüðüm bir çalýþma bu. Bu bir program formatýna da getirilebilir. Mesela Erzincan ýn bir köyüne gidiliyor arabalarla. Araba gidiyor, yukarýdan çekiyorsunuz; doktorlar çýkýyorlar, beyaz önlükleriyle, haným doktorlar da var içlerinde. Bütün köye daðýlýyorlar. Her biri bir tarafa gidiyor filan böyle... Görsel olarak ta çok hoþ bir þey. Nerden bir salgýn haberi, nerden bir rahatsýzlýk haberi geliyorsa bunu belki periyodik yayýna sokamayabiliriz veya sokabiliriz bilemiyorum ama gönlümde böyle bir proje var. Hani sýnýr tanýmayan RÖPORTAJ doktorlar var ya; Bunlar Azerbaycan daki göçmen kampýna da gidebilirler, bilmem neredeki afet durumunda da koþup gidebilirler icabýnda. Bir nevi belki bir sembolleri de olabilir. Böyle bir genç doktor arkadaþ var. Bunlarýn hepsi bir organizasyonla ilgili. Yani Deniz Feneri nin organizasyonu, disiplini, derneði olmamýþ olsaydý, bu performansý gösteremezdi. Her þeyin mevzuata, prosedüre baðlanmýþ olmasý, titizlenmiþ olmasý, arkada çok güçlü bir iradesinin bulunmasý anlattýðýnýz hikayelerin aslýnýn faslýnýn araþtýrýlmasý bunlar iþin cýlkýnýn çýkmasý önleyen þeyler. Ama benim hep gönlümde ya Deniz Feneri nin içinde ya Deniz Feneri nin yaný baþýnda böyle beyaz önlüklü, melekler gibi bir ekip var. Bunu düþünüyorum yani böyle bir þeyin televizyonculuk bakýmýndan da faydalý olacaðýný düþünüyorum. Çünkü televizyonlarýn pek çoðunda içerde ve dýþarýda Doktorlar diye diziler yapýlmýþtýr. Ve Doktorlar dizileri gerek konusuyla gerek diziyi götüren oyuncularla, gerek onlarýn senaryolarýyla çoðu zaman ilgi çekmiþtir. Ýlgi çektiði için sürekli doktor dizileri, hastane dizileri yapýlmýþtýr. Bu onlara benzemiyor. Bu Deniz Feneri formatýnda onlarýn dýþýnda bir anlayýþ daha. Baþka türlü bir anlayýþ. Bu da hayallerimden biri. Çünkü saðlýk en önde gelen þey. Sigorta Hastanelerine Devlet Hastanelerine gittiði zaman insan ne yapacaðýný, nereye bakacaðýný þaþýrýyor. Her yandan bir feryat yükseliyor. Her yandan bir ah yükseliyor. Memleketin en önemli meselelerinden biri. Çünkü saðlýk o kadar nazik bir þey ki, insanýn eli ayaðý baðlý kalýyor. Mutlaka dediðim gibi Süpermen gibi bir doktor gelmesi lazým oraya. Bizim insanýmýz da doktorlarýn karþýsýnda aynen savcýlarýn karþýsýnda durduðu gibi durmasýnýn nedeni de budur. Yani can meselesi. Emirlere çok baðlýdýrlar; doktorlara karþý çok mahcup dururlar. Böyle bir projem de var. Tabi Allah ömür verirse...

12 altýn bilezik projesi devam ediyor... Deniz Feneri Derneði faaliyete baþladýðý ilk günden beri ihtiyaç sahibi ailelerin acil ihtiyaçlarýna imkanlar ölçüsünde çare bulmaya çalýþýyor. Aç gördü ise karnýný doyuruyor, açýk gördü ise giydiriyor. Barýnma problemi olan ailelerin genel ekonomik durumu yardýma uygunsa nakit yardýmla destekleyerek kiralarýný kolay ödemelerini saðlýyor. Acil ihtiyacý karþýlamak yetmiyor elbette. Meþhur sözde ifade de edildiði gibi daha önemlisi ve kalýcý olaný, balýk yedirmek deðil, balýk tutmayý öðretmek tir. Deniz Feneri Derneði yardým ettiði ailelerdeki genç kýzlarý ve eðitime uygun bayanlarý Altýn Bilezik Projesi dahilinde meslek edindirme kurslarýna ve Halk Eðitim Merkezlerine göndererek beceri kazanmalarýný, dikiþ nakýþ öðrenmelerini teþvik etti. Kursu baþarý ile bitirenlere birer dikiþ makinesi hediye ederek, sarf malzemesi ve kumaþla destekleyerek onlarýn Derneðimizden sürekli yardým alan durumundan üretken ve ev ekonomisine katkýda bulunan birer vatandaþ haline gelmesine yardýmcý oldu. Ýlk etapta 260 dikiþ makinesinin bu þekilde sahiplerini bulmasý için çalýþmalar devam etmektedir. Ekonomik durumu zayýf ailelerin gençlerini bilgisayar, muhasebe ve üniversiteye hazýrlýk kurslarýna gönderen Deniz Feneri, onlarýn istikbalde ülkemizin vasýflý ve donanýmlý birer vatandaþ olarak hizmet sahasýna çýkmalarýný kolaylaþtýrdý. Halen, çeþitli dersanelerin saðladýðý kontenjan dahilinde yeni yönlendirmeler yapýlmaktadýr. Bu arada çeþitli sivil toplum kuruluþlarýndan gelen ve altýn bilezik projesi kapsamýnda deðerlendirilen teklifler süratle sonuçlandýrýlmakta ve özgüven sahibi, üretken vatandaþlarýmýzýn çoðalmasý için her türlü imkan seferber edilmektedir. Derneðin geçtiðimiz günlerde dikiþ makinesi ve çorap örme makinesi vererek desteklediði birkaç kuruluþ: Beyaz Ay Derneði Sivas Þubesi ne 10 adet çorap örme makinesi Ümraniye de Zehra Ülker Ýlköðretim Okulu nda Halk Eðitim Merkezi için oluþturulmuþ dikiþ nakýþ kurusuna 5 adet dikiþ makinesi Halk Eðitim Merkezlerinde kurs gördükten sonra baþarýlý olan kursiyerlere verilen dikiþ makineleri. ( Kurslar ve makine teslimleri devam etmektedir.) Deniz Feneri Derneði Altýn Bilezik Projesi ve benzer çalýþmalarla insanýmýza destek olmayý ve umut vermeyi sürdürecektir. Hazýrlayan Gamze Dönmez

13 ltýncý Þehir Sivas tayýz. 81 Ýl 40 Bin Aile Projesi dahilinde belirlenen yüzlerce aileye çeþitli yardýmlar ulaþtýrmak üzere birkaç saat önce þehre girdik. Kalacaðýmýz otele yerleþtikten sonra Valiliðe gittik. Vali Bey þehir dýþýnda. Vali yardýmcý ile verimli ve sýcak bir sohbet yaptýk. Derneðimizin faaliyetlerinden bahsettik, sorulara cevap verdik. Ekip olarak dýþarý çýktýðýmýzda öðle yemeðini yemediðimizi hatýrladýk. Çevredeki lokantalara göz gezdirdik. Birisini gözümüze kestirip girdik. Lokanta personeli sýcak bir ilgi ile karþýladý bizleri. Deniz Feneri amblemli þapka ve tiþörtlerimizi görünce bizden bir ekibin daha önce lokantalarýnda yemek yediðini anlattýlar. Kalkmak üzere idik ki, garsonumuz elinde bir kartvizitle geldi. Kartvizit bir þahsa ait deðildi. Lokanta için hazýrlanmýþ bir kartvizitle karþý karþýya idik. Elimize tutuþturulan iþyeri kartvizitini dikkatle incelediðimizde üzerinde üç fotoðraf karesinin yer aldýðýný fark ettik. Karelerden birisi daha önce bu lokantada yemek yiyen Deniz Feneri ekibini gösteriyordu. Garson elimdeki kartviziti alýp ekibimizi gösteren karedeki bir ayrýntýya dikkat çekti. Þu eli görüyor musunuz aðabey dedi. Evet! Aðabey, iþte o el benim elim! Ne söyleyeceðimi bilemedim. Ya öyle mi! demekle yetindim. Ýstanbul a döndük. Arkadaþlarla toplantý yapýyoruz. Sivas izlenimlerimi merak ediyorlar. Kartviziti çýkarýp sýrayla hepsinin incelemesini saðladým. Bakýn bakalým ne göreceksiniz þu kartvizitte dedim. Hepsi dikkatle inceledi kartviziti. Ekibimizin görüntüsü hepsini heyecanlandýrdý. Diðer detaylara kafa yordular. Boþuna kendinizi yormayýn. Kýrk yýl düþünseniz aklýnýza gelmeyecek bir þey benim aradýðým dedim. Meraklarý daha da arttý. Arkadaþlar bizim ekibin masasýna uzanan þu eli görüyor musunuz? Ben iþte o eli sýktým! dedim.... tavþanýn son atlayýþý... Bir haber geçiyor televizyonda Kepsut un ormanlarý yanýyor. Deniz Feneri Derneði her zaman olduðu gibi bölgenin mülki amirleriyle irtibat kuruyor ve durumun ne olduðunu ve neye ihtiyaç olduðunu öðreniyor. Yangýn köylerin içine kadar sýçramýþ, otuza yakýn ev yanmýþ. Köylerden ikisinde, baþta su olmak üzere gýda ve ev eþyasýna ihtiyaç duyulduðunu öðreniyoruz. Çok hýzlý bir þekilde afet ekibi oluþturulup bir kamyon gýda, bir kamyon çekyat, yatak, halý, battaniye, tüp, ocak vb. ev eþyasý, bir kamyonda su olmak üzere üç kamyon yardým malzemesiyle yola çýkýyoruz. Bölgeye ulaþtýðýmýzda, yangýnýn en çok Kepsut un Göbel ve Sarýfakýlar köylerini etkilediðini ve iki ölü olduðu haberini alýyoruz. Sarýfakýlar köyündeyiz. Muhtara ulaþýncaya kadar köyde araþtýrmalar yapýyoruz. Kýzýlay çadýr kurmuþ, seyyar mutfak getirmiþ yemek daðýtýlýyor. Komþu köylerden vatandaþlar ne toplamýþlarsa bir arabaya doldurup yardým getirmiþler. Asker güvenliði saðlýyor. Bir asker, çam kozalaklarýnýn nasýl patlayarak uzaklara fýrladýðýný ve düþtüðü yerde yeni bir yangýn baþlattýðýný anlatýyor. Ýlginç, ayný kozalaðýn, güneþten çatlayarak çekirdeðini uzaklara fýrlatýp bozkýrlarýn bu yöntemle orman haline geldiði bilgisini daha önce öðrenmiþtim. Var oluþla yok oluþ yöntemi ayný. Sarýfakýlar köyünde yanarak ölen yatalak bir hasta ve eþinin hikayesi çok üzdü bizi. Evin erkeði yatalak ve hanýmý ise 81 ÝL PROJESÝ NDE EDÝNÝLEN ÝZLENÝMLER psikolojik sorunlarý olan ve yýllardýr hiç dýþarý çýkmayan bir kadýn. Kadýn istese rahatlýkla yangýndan kurtarýlabilirmiþ yatalak kocasýný yangýndan kurtarmaya gücü yetmediði için beraber ölmeyi tercih ettiðini söylüyor köylüler. Daha ilginç olaný kadýn zaman zaman köylülere Allah bir gün köyü yakacak diyormuþ. Köyün geneline gýda, yanan evlere ise ev eþyalarýný teslim ediyoruz. Köylüler en makbul yardýmýn Deniz Feneri nin yardýmý olduðunu söylüyorlar. Özellikle evleri yanan ailelere ev eþyasý çok yerinde bir yardým oldu. Sarýfakýlar köyünden sonra, Göbel köyü ne geçiyoruz. Göbel, yangýndan en çok etkilenen köy. Ayný zamanda su sýkýntýsý da var. Eþeklerle su taþýyorlar. Yangýn köyün ara sokaklarýna kadar uzanmýþ, evlerin bahçe duvarlarýnýn çalýlardan olmasý ev yangýnlarýnýn baþlýca nedeni olmuþ. Hayvanlar samanlýklar, buðdaylar... Kýsaca köylünün hayat kaynaklarý yanmýþ. Özellikle o daðlar yaklaþýk km arasýnda bir hatta ormanlar kömür silüeti haline gelmiþ. Ýðne ucu kadar yeþillik kalmamýþ. Ormandan köyün ara sokaklarýna kaçan bir kaplumbaða, köyün tam ortasýnda yakalanmýþ alevlere... Aðzýndan sýcak kanlar hala damlýyordu. Hemen yanýnda bir tavþanýn alevlerin içine daldýðýný anlattý bir köylü... Kaplumbaða ile tavþanýn yaþanmýþ en hazin yarýþýna tanýklýk etmiþ Göbel. Göbel de de en kýymetli yardýmlarýmýz, evi yananlara götürdüðümüz ev eþyalarý oldu. Evlerinin yanma tehlikesine karþý çeyizlerini sokaða taþýyan, ne yazýk ki alevlerin sokakta yakýp kül ettiði çeyizlere aðlarken, Deniz Feneri nden çeyiz sözü alan gariban kýzýn sevincini görmek yolculuðumuzun en güzel hatýralarýndan biriydi. Hazýrlayan Hamit Kunt

14 LOJÝSTÝK LOJÝSTÝK deniz feneri ve bay lojistik Bir rivayete göre Napolyon un Lojistik adýnda bir emir subayý vardýr. Napolyon un askerlerinden, atlarýndan, at arabalarýndan çok çekmiþtir Bay lojistik Napolyon un askerleri at arabalarý çok önemlidir. Öyle olunca askerlerin giydiði elbiselerin hangi kumaþtan dikildiði yedikleri nohutun hangi tarladan toplandýðý, nerelerde ve nasýl depolandýðý da önemlidir. Atlar önemli olunca onlarýn sapý, samaný, nalý, mýhý, eyeri de önem arz etmektedir tabii. Kýsacasý Bay Lojistik in iþi çoktur ve çok çalýþmasý gerekmektedir. Deniz Feneri Derneði nin on binden fazla yardým edeni, yüz bin aileye yaklaþan yardým alaný vardýr. Sadece bu bilgi, Deniz Feneri Derneði nde çalýþan bay ve bayan Deniz Fenerleri nin iþlerinin Bay Lojistik ten daha zor, sorumluluðun da daha aðýr olduðunu anlatmaya yeter. Çünkü bu millet yardým nedeniyle ve yardým alanýyla, bizim için çok kýymetlidir. Deniz Feneri Derneði nin yardým toplama ve daðýtým organizasyonlarýnýn yapýldýðý Ýstanbul da 4300m², Ankara da 2130 m², Ýzmir de 1000m² olmak üzere toplam 7430m² lojistik merkezi vardýr. Roma ve Bizans ordularýnda, idari iþlerden sorumlu subaylara logista denirdi.yunanca hesap bilimi anlamýna gelen logistikos, Fransýzca da askerlerin konaklama anlamýnda kullanýlan loger sözcüklerinin de kökenleri aynýdýr. 17. yüzyýl sonlarýnda Fransýz ordusunda askerlerin hareket etmesi ve konaklamasýndan sorumlu bir karargah subayý (Marechal Des Logis) görev yapmaya baþladý. 18.yüzyýlda Avrupa ordularýnýn hareket ve konaklamasýyla ilgili bir kavram olarak kullanýlan lojistik terimi, 1882 de A.B.D li bir deniz subayý tarafýndan Ülke kaynaklarýný seferber ederek silahlý kuvvetleri destekleme biçiminde tanýmlanarak bu anlamýyla daha da yaygýnlýk kazandý. 2. Dünya savaþýna kadar A.B.D. dýþýndaki ülkelerde lojistik kavramýnýn üzerinde pek durulmadý.günümüzde, Türkiye nin de içinde bulunduðu NATO Ülkelerinin askeri terminolojisinde resmi bir terim olarak kullanýlan lojistik, 20. yüzyýlýn baþlarýndan itibaren yine Amerika da baþta olmak üzere endüstri ve ticari hayatta kullanýlmaya baþladý. Böylelikle bu alanda ciddi yatýrýmlarý olan bir ticari sektör oluþtu. Lojistik yönetimi-nin þöyle bir tanýmý vardýr. Malzeme, hizmet ve bunlarla ilgili tüm bilgilerin, doðduklarý noktadan, tüketildikleri noktaya kadar, müþterilerin taleplerini karþýlayacak þekilde verimli olarak planlama uygulama ve kontrol etme süreçleri. Bir baþka deyiþle tedarikçinin tedarikçisiyle, müþterinin müþterisi arasýnda iþlek ve güvenli bir iletiþim saðlamak. Lojistik teriminin ticari hayata girmesiyle kazandýðý yeni anlamlar hem kavramýn kendisini geliþtirmiþ hem de ticarete yeni formatlar kazandýrmýþtýr. Malzeme tedarikin den son müþteriye ulaþýncaya kadar taþýma, depolama, ambalajlama, üretim, daðýtým vb. gibi alt baþlýklar oluþmuþ; her alt baþlýk için organizasyon stratejileri ve planlarý oluþturulmuþtur. Artýk sadece üst üste yýðma anlamýný çaðrýþtýran, neyin nereye, ne zaman, nasýl konulduðunun bilinmediði klasik depolarýn yerini, her malzemenin adresinin belli olduðu, nereden geldiðinin, gönderildiði zaman da nereye gönderildiðine dair kayýtlarýnýn hassasiyetle tutulduðu lojistik merkezleri almýþtýr. Depolama, günümüz lojistik merkezlerinin içinde modern teknik ve araçlarla yapýlan bir birimdir sadece. Kurulduðu günden beri, gelen yardýmlarý depolanacak malzemeler deðil, sahibine ulaþtýrýlacak emanetler olarak gören Deniz Feneri Derneði, emanetlerin sahibine ulaþýncaya kadar güvenliðini saðlayacak sistemler araþtýrdý. Yardým kuruluþlarýna güvenin sarsýldýðý bir dönemde Deniz Feneri ne yönelen teveccüh manen daha anlamlý daha aðýrdý. Fiziki kapasitesi de her geçen gün artan yardým sirkülasyonunu yönetmek, eski, hantal yöntemlerle deðil, ancak modern teknik, yöntem ve aletlerle mümkün olabilirdi. Hal böyle olunca bir ramazan ayýnda sokaklarda iyilik daðýtmaya çalýþan iki adamýn ellerindeki iki küçük poþet, kýsa zamanda iyilik daðýtan 4 dev lojistik merkezi haline geldi. Þu anda Deniz Feneri Derneði nin yardým toplama ve daðýtým organizasyonlarýnýn yapýldýðý Ýstanbul da 4300m², Ankara da 2130 m², Ýzmir de 1000m² olmak üzere toplam 7430m² lojistik merkezi vardýr. Bu merkezlere ulaþan her bir yardým malzemesi ayrýlýr, sayýlýr, tanýmlanýr, baðýþçýnýn adýna kaydedilir, barkotlanýr ve lojistik merkezindeki uygun adresine yerleþtirilir. Oradan en kýsa zamanda, o yardýma en çok ihtiyacý olan kiþiye, yine baðýþçýnýn adýna kaydý tutularak ulaþtýrýlýr. Böylelikle Deniz Feneri Derneði ne yardým eden her baðýþçýmýz baðýþladýðý her paltonun, lojistik merkezinde hangi rafta hangi þartlar da muhafaza edildiði, veya daðýtýldýysa hangi çobanýn hangi yetimin sýrtýnda olduðu bilgisini öðrenme imkanýna sahiptir. Artýk halkýmýzýn baðýþlarý emin ellerdedir. Deniz Feneri Derneði bütün bu çalýþmalar esnasýnda, askeriye ve ticarette kullanýlan lojistik teriminin bütün foksiyonlarýný yardým literatürüne uyarlamýþ, daha da geliþtirerek bu kavramý çalýþmalarýnda kullanan ilk yardým kuruluþu olmuþtur.

15 Ýzmir ve çevresinden gelen yoðun talep ve ilgiye daha ivedi bir tarzda cevap verebilmek; amacýyla açýlýþýna karar verilen Deniz Feneri Yardýmlaþma ve Dayanýþma Derneði nin Ýzmir Þubesi, Ýzmir Ýnternational Fuarý döneminde tanýtýma yönelik atýlan ilk amlarýn ardýndan, tarihinde kuruluþunu tamamlamýþ oldu. Mevcut süreçte bir hayýrseverin tahsis ettiði Çankaya semtindeki ufak bir büroda 8 kiþilik bir ekiple mütavazi çalýþmalarýný sürdüren þubenin en önemli hedefi, 2001 yýlý sonunda ISO 9002 Kalite Belgesini almaya hak kazanan merkezin izinden giderek kurumsal iþleyiþini; Özveri artý Profesyonellik parolasýyla saðlamlaþtýrabilmektir. Bu yönde atýlan adýmlarýn baþýnda, Genel Merkez in tecrübelerinden faydalanmak geliyor. Þubemiz kýsa ve orta vadede elindeki mevcut kadroyu görev alacaklarý birimlere göre Genel Merkez e eðitime göndermeyi hedeflemektedir. Þubemiz ayný zamanda iki ay gibi kýsa bir sürede yüzlerce aileye gýda, giyecek ve nakit yardýmý yapmýþtýr. Bütün bunlarýn yanýnda, Pýnarbaþý semtinde yaklaþýk 1000 m2 kapalý alanýn içerisinde Lojistik ve Yönetim binasý inþaatlarý baþlatýlmýþ ve kýsa sürede tamamlama aþamasýna getirilmiþtir. Bina içerisinde 375 m2 yönetim binasý ( Kurumsal iþlemler, Toplantý ve Seminer salonu, Ýdari iþler, Mali iþler ve Saðlýk departmanlarý), 75 m2 barkotlama bölümü, 27 m2 soðuk hava deposu, 28 m2 yemekhane ve sosyal alan geri kalanlar da depo, sayma ayýrma, sevkiyat bulunmaktadýr. Hazýrlayan Bahadýr Kurbanoðlu Bölgelere göre geliþmiþlik düzeyi ve yoksul iller.yoksulluðun sebepleri, derneðe müracat yoðunluklarý, Dünya da ve Türkiye de yoksulluða dair rakamlar... DÜNYA VE TÜRKÝYE ÝÇÝN ÇEÞÝTLÝ YOKSULLUK TANIMLARI; Yoksulluðun göreli bir kavram olmasýndan dolayý bütün literatürlerce kabul edilmiþ bir tanýmý bulunmamaktadýr. Çeþitli otoritelerin bazý deðerleri göz önünde bulundurarak elde ettiði yoksulluk tanýmlarý aþaðýda verilmektedir: MUTLAK YOKSULLUK: Dünya Bankasý nýn 1990 daki bir çalýþmasýna göre bu taným þöyledir; Günlük geliri 2400 k/ cal. besini almaya yetmeyen insanlar Mutlak Yoksul insanlardýr. Mutlak yoksulluk sýnýrý az geliþmiþ ülkeler için kiþi baþýna günde 1$, Latin Amerika ve Karaibler için bu sýnýr 2$, Türkiye nin de dahil edildiði Doðu Avrupa ülkelerinin de içinde bulunduðu grup için 4$, geliþmiþ sanayi ülkeleri için $ olarak belirlenmiþtir. GÖRELÝ YOKSULLUK: Minimum kalori ihtiyacýnýn yaný sýra temel kültürel ve toplumsal açýdan tüketimi yoksul olanlar için de zorunlu görülen mallarýn kapsama alýndýðý yoksulluk türüdür. ÝNSANÝ YOKSULLUK: Ýnsanýn saðlýk hizmetlerine, temiz su kaynaklarýna, eðitim hizmetlerine ulaþabilirliði, uzun bir yaþam sürme hakký ve sürdürülebilirlik kriterlerine dayalý olarak, yeni fýrsat ve seçenekleri kullanabilmek için gerekli altyapýnýn varlýðý ya da yokluðu ile belirlenen yoksulluk kriteridir. Bu endeks UNDP tarafýndan yapýlmýþtýr. ULTRA YOKSUL: Gelirinin tamamýný harcadýðý halde, mutlak yoksulluk kriterinde esas alýnan günlük kalori miktarýnýn yalnýzca %80 ini karþýlayabilenler olarak tanýmlanmaktadýr. Ultra yoksullarýn yoksulluk durumlarýnýn beþ yýldan daha fazla sürmesi halinde onlarýn durumlarýnýn düzeltilmesinin olanaksýz olduðu savunularak bu kategoridekiler kronik yoksul olarak tanýmlanmaktadýr.

16 2002 YILINDA BÖLGELER BAZINDA D.F.D. YARDIM KARAR VE SONUÇLARI 2. Derecede Geliþmiþ Ýller 3. Derecede Geliþmiþ Ýller (1) D.P.T. Yayýnlarý Gelir Daðýlýmýnýn Ýyileþtirilmesi ve Yoksullukla Mücadele Özel Ýhtisas Komisyonu Raporu Yandaki grafikten de anlaþýlacaðý gibi bölgeler bazýnda Deniz Feneri Derneði ne yapýlan baþvurular göz önüne alýndýðýnda aþaðýdaki genel sonuçlar elde edilmektedir. Bu sonuçlara göre ülkemizdeki yardým taleplerine bakýldýðýnda en yüksek talep Marmara bölgemizden gelirken, en düþük talep ise G.D. Anadolu bölgemizden gelmiþtir. YARDIM KARARI ALINAN: AÝLE BAÞVURU AÞAMASINDA : AÝLE YARDIM UYGUN GÖRÜLMEYEN: AÝLE 4. Derecede Geliþmiþ Ýller 5. Derecede Geliþmiþ Ýller 1987 VERÝLERÝNE GÖRE BÖLGELER BAZINDA GÖRELÝ YOKSULLUK YÜZDE DAÐILIMI Yandaki grafikten de anlaþýlacaðý gibi ülkemizde bölgelere göre Marmara (15%) (15%) Akdeniz yoksulluk baz alýndýðýnda % 22 ile Karadeniz (14%) Güneydoðu Anadolu en yüksek payý G.Doðu Anadolu (22%) Ege Bölgesi alýrken, en az payý ise % 9 Ýç Anadolu (14%) Doðu Anadolu ile Marmara Bölgesi almaktadýr. (9%) (11%) GELÝÞMÝÞLÝK DÜZEYLERÝNE GÖRE ÝLLERÝMÝZ VE D.F.D. NÝN BU ÝLLERDEKÝ YARDIM TALEP SONUÇLARI (2) Tablolarda DPT tarafýndan yapýlan bir araþtýrma sonucunda elde edilen geliþmiþlik düzeylerine göre illerimizin sýralamasý yapýlmýþtýr. Bu sýralamalara göre ise Deniz Feneri Derneði nin bu illerdeki durumlarý da göz önüne alýnarak aþaðýdaki grafikler elde edilmiþtir. 1. Derecede Geliþmiþ Ýller Hazýrlayan Esra Çelik Sosyo-ekonomik geliþmiþlik yönünden bu beþ ayrý il grubu incelendiðinde beþinci derece geliþmiþ illerin tamamýnýn Doðu ve Güneydoðu Anadolu Bölgesi nde yer aldýðý görülmektedir. Dördüncü derece geliþmiþ illerin çoðunluðu Karadeniz Bölgesi nde, bir kýsmý da yine Doðu ve Güneydoðu Anadolu Bölgesi nde yer almaktadýr. Üçüncü derece geliþmiþ illerin çoðunluðunun Ýç Anadolu Bölgesi nde olduðu görülebilmektedir. Ýkinci derece geliþmiþ illerin çoðunluðu Akdeniz Bölgesi nde, bir kýsmý ise (Kýrklareli,Tekirdað, Balýkesir) ise Marmara Bölgesi nde toplanmýþtýr. Birinci derece geliþmiþ iller içerisinde ise önceki açýklamalarýmýzda da belirttiðimiz gibi Ýstanbul, Ankara, Ýzmir, Kocaeli ve Bursa yer almaktadýr. 76 il arasýnda sosyo-ekonomik yönden en geliþmiþ ilin Ýstanbul olduðu tespit edilmiþtir. Ýstanbul u takiben ikinci sýrada Ankara, üçüncü sýrada ise Ýzmir yer almaktadýr. 76 il içerisinde en geri kalmýþ ilimiz Muþ tur. Bu ili Þýrnak, Aðrý ve Bingöl takip etmektedir. ÇEÞÝTLÝ GÖSTERGELERLE TÜRKÝYE VE YOKSULLUK (3) - Türkiye, Ýnsani Geliþmiþlik Düzeyi açýsýndan sýralanan 173 ülke arasýnda 85. sýrada yer alýyor. -Türkiye, Orta Geliþmiþlik Düzeyi gösteren 84 ülke arasýnda ise 32. sýrada yer alýyor. - Beklenen ortalama yaþam süresi: 69,8 yýl (Kadýn 72.4, Erkek: 67.3) - Okullaþma oraný: %82 - Kiþi Baþýna Gelir düzeyi: 6,974 Dolar (2000 yýlý, PPP: Harcama Gücü Paritesine Göre) - 40 yaþýna kadar yaþamama olasýlýðý %9.6 - Saðlýklý içme suyuna ulaþamayanlar %17 - Günde 1 Dolarla geçinen nüfus %2.4 (Mutlak yoksulluk) - Devlet Ýstatistik Enstitüsü nün verilerine göre, Türkiye de 2 milyon 200 bin iþsiz var. - Bunlarýn %30 u bir yýldan uzun bir süredir iþsiz, %70 ise son bir yýlda iþsiz kalmýþ. - Okuldan yeni mezun 170 bin kiþi de iþ bekliyor. - Günde 2 Dolarla geçinen nüfus %18 (Yoksulluk) TÜRKÝYE DEKÝ YOKSULLUÐU GÖSTEREN GELÝR GÖSTERGELERÝ (4) - Dört kiþilik bir ailenin sadece karnýný doyurabilmesi için gerekli olan para, yani açlýk sýnýrý 390 milyon lira. - Buna giyim, ulaþým, kira, eðitim vb. ihtiyaçlar eklenerek hesaplanan yoksulluk sýnýrý ise 1 milyar 100 milyon liraya yükseldi. - Kamu çalýþanlarýnýn yaklaþýk 1 milyon 250 bini ancak açlýk sýnýrýnda yaþýyor. - Açlýk sýnýrýný geçenlerin sayýsý yaklaþýk 300 bin. - Yoksulluk sýnýrýný geçebilen ise sadece 37 bin. (2) DPT, Ýllerin Sosyo-Ekonomik Geliþmiþlik Sýralamasý Araþtýrmasý, Ankara:1996. (3) 1998 verileri kullanýlmýþtýr. (4) (2002 Ekim yazýsý)

17 Hazýrlayan M. Ali Cantürk Ankara Þubesi genel kurulumuz yapýlmýþ ve dernek Deniz Feneri yönetimimiz teþekkül etmiþtir. Derneði Genel Merkezi Yönetim Kongrede Yönetim Kurulu asil Kurulu 08.12,1999 tarih ve 38 üyeliklerine Mevlüt Koca, Mustafa numaralý kararýyla Ankara Þubesi'nin Sancar, Yakup Erikel, Necati Sungur kurulmasýný kararlaþtýrmýþ ve ve F. Kader Güngör, Denetim kuruluþu gerçekleþtirmek üzere Kurulu asil üyeliklerine ise Yusuf Mevlüt Koca, Yakup Erikel ve Tüzün, Sinan Kýlýçkaya ve Mustafa Mustafa Sancar'a yetki vermiþtir. Turan seçilmiþtir, Bu kiþiler ayný zamanda ilk dernek 30 Aralýk 2001 tarihinde yapýlan genel kurulunda dernek organlarý Olaðan Genel Kurumuzda ise teþekkül edene kadar derneði temsil dernek asil Üyeliklerine Mevlüt Koca, edecek geçici yönetim kurulu Mustafa Sancar, Necati Sungur ve olmuþtur. Sinan Kýlýçkaya yeniden seçilmiþler ayrýca Dlnçer Yetiþ ilk defa yönetim Geçici yönetim kurulumuz gerekli kuruluna girmiþtir. Denetim Kurulu müracaatlarý yaparak asil üyeliklerine ise Yusuf Tüzün, tarihinde Ankara Þubesi nin Mustafa Turan ve Osman Öztürk kuruluþunu tamamlayarak seçilmiþlerdir. faaliyetlerine baþlamýþtýr. 19 Mart 2001 tarihinde yapýlan tarihinde 1. olaðan genel kurulda ise seçim yapýlmamýþ, sadece yönetim ve denetim kurulu raporlarý görüþülerek kesin hesap bütçesi ve tahmini hesap bütçeleri okunup oylanmýþtýr. Yönetim Merkezi;Mülkiyeti Altýndað Belediyesi'ne ait olan þube merkezimiz kiralandýktan sonra restore ve tadilattan geçirilerek hizmete hazýr hale getirilmiþtir. Þube hizmet binamýz için özellikle ihtiyaç sahipleri gözönüne alýnarak Ankara'nýn gelir düzeyi düþük kesiminin ulaþým ve alýþveriþte merkez olarak kullandýðý Ulus/Çýkrýkçýlar civarý tercih edilmiþtir. Personel;Demeðimizin hizmetleri; 1 müdür, 1 tahkik görevlisi, 1 sekreter, 1 kurumsal iletiþim (Mavi Masa) görevlisi, 1 ulaþtýrma görevlisi, 1 lojistik sorumlusu, 2 lojistik görevlisi, 1 büro elemaný tarafýndan yürütülmektedir. Aþevi hizmetlerimiz ise; 1 sorumlu yönetici, 1 aþçý, 1 aþçý yardýmcýsý ve 2 yardýmcý elamanla yürütülmektedir. Araç;Derneðimiz 1 Citroen Panelvan Minibüs, 1 Renault Kango ve 1 Brodway (kiralanmýþtýr) marka binek arabayla hizmetlerine devam etmektedir. Derneðimiz aylýk gýda ve benzeri daðýtým organizasyonlarýnda araçlarýyla katkýda bulunan gönüllülerden yararlanmaktadýr. Lojistik;Derneðimiz 2002 yýlý baþlarýnda Siteler Malazgirt Caddesi'nde kiraladýðý 2000 metrekare kapalý alaný bulunan bir depoyu lojistik merkezi olarak hizmete sokarak depolama ihtiyacýný geçici olarak karþýlamýþtýr. Ayrýca þube binamýzýn arkasýndaki kapalý alaný da günlük ihtiyaçlar için depo olarak kullanmaya devam etmektedir. Diðer Yardýmlar SHÇEK'a baðlý 306 öðrenciye, ilköðretim kurumlarýnda özel eðitim gören görme, iþitme ve bedensel engelli 111 öðrenciye, Diyanet iþleri Baþkanlýðý'na baðlý kurslarda eðitim gören 450 kýz öðrenciye giysi ve ayakkabý yardýmlarý yapýldý. Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi'nde tedavi gören lösemili çocuklara 1000 adet oyuncak, resim defteri ve boya daðýtýldý. Barýnmaya elveriþli olmayan 10 evin inþaat malzemesi temin edilerek tamiratlarý yaptýrýldý. Kurban Bayramýnda derneðimize ulaþtýrýlan kurban etleri ihtiyaç sahibi ailelere ulaþtýrýldý. Köylere Yardým:2001 yýlýnda baþlattýðýmýz Ankara ilçe ve köylerine yardým çalýþmalarýmýz 2002 yýlýnda da bütün hýzýyla devam etti. Ankara'nýn 12 ilçesine baðlý 76 köyünde toplam 636 aileye gýda ve giysi yardýmý ulaþtýrýldý. Eðitim Yardýmlarý: a) ilköðretim ve lise öðrencilerine; Eðitim dönemi öncesinde 1945 öðrenciye defter, kalem, çanta ve diðer kýrtasiye malzemelerini içeren eðitim yardýmý paketi yardýmý yapýlmýþtýr. Ayrýca Eðitim yardýmý kapsamýnda öðrencilere giysi ve ayakkabý yardýmlarý yapýlmýþtýr. b) Ücretsiz Üniversiteye Hazýrlýk Kurslarý Yardým yaptýðýmýz ailelerin üniversiteye hazýrlanan 10 öðrencisinin Ankara'nýn muhtelif dershanelerinde üniversite hazýrlýk kursuna ücretsiz olarak katýlmalarý saðlanmýþtýr. Dersane imkanýna sahip olamayan 100 öðrenciye de üniversiteye hazýrlýk kitap setleri verildi.

18 ANKARA ÞUBESÝ 2002 RAPORU Ankara dýþýndan gelen hasta yakýnlarý ve yoksul aileler için Aþevi; Þubemiz, 2002 yýlý projeleri arasýna aldýðý Aþevi hizmetini gerçekleþtirerek Ramazan ayý baþlarýnda hizmete açmýþtýr. Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi ve Dýþ kapý SSK Hastanesi Çocuk Bölümü'nde yatan çocuk hastalarýn refakatçi ve yakýnlarý için Pazar günleri hariç, günlük ortalama 100 kiþilik olmak üzere haftanýn altý günü öðle yemeði çýkarýlmaktadýr. Adý geçen hastahanelere olabildiðince yakýn bir yerde açtýðýmýz bu aþevimize hasta yakýnlarý yürüyerek gidip gelebilmektedir. Aþevimizden ayrýca Ramazan ayý süresince sürekli yardým yaptýðýmýz yaklaþýk 100 aileye sefer taþýyla 5'er kiþilik sýcak iftar yemeði ulaþtýrýldý. Gelemeyecek durumdaki ailelerimize gönüllü daðýtýcýlarýmýz vasýtasýyla her gün yemekleri evlerine götürüldü. Aþevimizin mutfaðý yüksek kalite standartlarýnda ve her gün 1000 kiþiye yemek çýkarabilecek durumda olup 200 kiþilik yemek salonunda ihtiyaç sahiplerine hizmet vermektedir. BÝR SOKAK ÖYKÜSÜ... Bir kýþ günüydü. Odamda oturmuþ,bir arkadaþýmla sohbet ediyorduk. Derken kapýda biri belirdi. Kýrk yaþlarýnda bir adam,üstü baþý periþan bir vaziyette,tek gözü morarmýþ,soðuktan buz kesmiþ,tir tir titriyordu... Yüzünde yýlgýn bir ifade ve ardýnda onu buraya kadar getiren dramatik bir yaþam hikayesi vardý... Belki de neden burada olduðunu kestiremeyecek kadar kendinde deðildi.. Tek düþünebildiði; cebine kimin koyduðunu bilmediði o kaðýt parçasýndaki adresi bulmaktý.. Odama getirdiklerinde çok yorgun ve çaresiz görünüyordu. Adýný sordum ; Ali dedi ve baþladý bir bir anlatmaya onu buraya getiren hikayesini : Ticaret Lisesi mezunuymuþ Ali... Evli ve bir tane de çocuðu varmýþ. Ama ne yazýk ki geçirdiði problemli bir çocukluk dönemi ve kötü bir aile hayatý onun bir baba olmanýn gerektirdiði sorumluluklarý taþýyabilmesine engel olmuþ.. Her bir dönemeçte ayaðýna takýlmýþ geçmiþi.. Ne iyi bir eþ,ne de iyi bir baba olamamýþ Ali,anlattýðýna göre.. Bir çok iþte çalýþmýþ. Hatta bir iþ yerinin Lojistik biriminde müdür olarak görevlendirilmiþ bir süre.. Ama nihayetinde kaybedeceði onca güzellikleri düþünmeksizin önce iþinden sonra da evinden olmuþ... Ne olduðunu anlamadan sokaklarda bulmuþ kendini. Ve aslýnda bilinç altýnda hiç olmayan o aile kavramýný tamamen yitirmiþ Ali. Artýk ne eþiyle ne de çocuðuyla görüþmüyormuþ. Kaybettiði bir çok þey gibi inancýný da kaybetmeye baþlamýþ yavaþ yavaþ... Belki hayata tekrar tutunabilme, belki de ailesinin karþýsýna yeniden çýkabilme inancý... Artýk Ali nin hayatý arkadaþlarýyla sokaklarda geçirdiði sefil bir yaþam ve teselli diye sarýldýklarý içki þiþelerinden ibaretmiþ.. Çoðu kez onu da bulamýyor, bar ya da pavyon yakýnlarýndaki çöplüklerden içki þiþelerini topluyor ve þiþe diplerindeki artýklarla yetiniyorlarmýþ. Öyle sarhoþmuþ ki bir gün, sýzýp kalmýþ bir yol kenarýnda. Ne kadar süredir yattýðýný bilmediði o buz gibi taþlarýn üzerinden kendine gelip doðrulduðunda soðuktan titreyerek elini cebine atmýþ. Küçük bir kaðýt parçasý,yoksa para mý? diye düþünmüþ ama çýkarýp baktýðýnda kaðýdýn üzerinde ; Deniz Feneri Derneði, yazýyormuþ.. Bunu cebime kim koymuþ olabilir diye geçirmiþ içinden. Biraz zorlamýþ hafýzasýný ama nafile hiçbir þey hatýrlamýyormuþ. Ve biraz sorup soruþturduktan sonra kaðýtta yazýlý adresi bulabilmiþ sonunda... Evet! Ali baþýndan geçenleri anlattýkça rahatlamýþ, onun rahatladýðýný gördükçe ben de mutlu olmuþtum... Bir müddet sonra Ali yi derneðin misafirhane bölümüne götürdüm, Orada bir güzel yýkanýp temizlendi. Masmavi gözleri çýktý ortaya.. Pýrýl pýrýl parlýyor, umutla bakýyordu artýk. Sonra yeni, tertemiz giysiler giydirdik ona.. Öyle mutlu olmuþtu ki kimbilir kaç zamandýr böyle tertemiz giysilere hasretti.. Sonra misafirhanede iki-üç gün istirahata çekildi. Kendini toparlamaya baþlamýþtý yavaþ yavaþ.. Buradaki yöneticilerle yaptýðýmýz toplantý sonucu Ali nin sosyal hayata uyum saðlayabilmesi için bir süre Derneðimizin Lojistik bölümünde çalýþmasýna karar verdik. Burada çalýþanlarla dostluk kuracak, bir iþ yapýyor olmanýn rahatlýðýný duyacak ve böylelikle rehabilite olabilecekti... Ali yle tanýþalý tam üç ay olmuþtu ve hala bizimleydi. Bu süre zarfýnda hiç alkol almamýþtý, anlaþýldýðý üzere Ali aslýnda alkolik deðildi. Onun saðlýk problemleriyle ilgilendik. Göz muayenesini yaptýrýp gözlüðünü de aldýrdýk Ali nin. Artýk tamamýyla eski sosyal hayatýna geri dönmüþtü. Bir gün yine yanýma geldi ve önemli bir karar aldýðýný söyledi bana. Evine geri dönmeye, eþinden özür dileyip tekrar yuvasýnda ailesiyle birlikte olmaya karar vermiþti. Çok sevindim o an, ama neticesi yine kötü olacak bir gidiþti bu.ve Ali artýk yoktu. Haftalar geçmiþti ama tek bir haber bile alamamýþtýk kendisinden. Evet! Ne yazýk ki Ali evine varýp kapýyý çaldýðýnda onu yabancý bir adam karþýlayýnca neye uðradýðýný bilememiþ ve kendini sokaða atmýþ telaþla. Aylardýr içinde büyüttüðü tüm umutlar,yeniden kazanma ve kazandýrabilme sancýlarý, hepsi bir çýð gibi düþüvermiþ yüreðine. Ne aklý ne de duygularý ona kýlavuzluk edecek güçte deðilmiþ artýk. O soðuk kýþ günlerinde, yapayalnýz bir yaþam mücadelesinin tam ortasýna düþmüþ yine kýþýydý. Yoðun bir kar yaðýþý vardý þehrin genelinde. Soðuktan donarak ölen insanlarýn haberleri tüm televizyon kanallarýnda, baþý çeken en önemli haberdi. Ali den hiçbir haber alamamýþtýk ta ki derneðimiz çalýþanlarýndan birinin gelip Ali yi televizyonda gördüðü müjdesini verene dek.. Büyükþehir Belediyesi sokakta baþýboþ yaþayan ne kadar insan bulduysa, soðukta kalmamalarý için bir yöntem düþünmüþ ve onlarý Alibeyköy Kapalý Spor Salonu nda toplamýþtý. Haberlerde Ali nin iki saniyelik görüntüsünü yakalayan arkadaþýmýz bize durumu bildirir bildirmez derhal oraya gidip Ali yi bulduk. Hali periþandý ve hemen orada bir bir anlattý Ali baþýndan geçenleri. Eþiyle ilgili hadise hepimizi üzmüþtü ama yapýlabilecek bir þey yoktu. Ali nin durumu kötüydü, üstelik köprücük kýrýk kemiðinde de bir vardý.yine sarhoþ olduðu bir gün yolda yalpalayarak yürürken bir arabanýn hýzla ona çarptýðýný ve gözden kaçan ali... kaybolduðunu anlattý sonra... - Sizin aranýza dönemem! Diyordu ýsrarla. Utanýyordu halinden... Biraz dil döktükten sonra onu ikna edebildik geri dönmeye. Derhal anlaþmalý Hastanelerimizden birine gönderip ameliyatýný yaptýrdýk. Tekrar misafirhanede kalmaya baþlamýþtý. Eþiyle ilgili hadiseyi de artýk unutmuþ gibiydi. Benimle sýk sýk konuþmaya geliyordu. Bir gün baþka birinden bahsetti bana. Birkaç yýl önce, hastanede yattýðý dönemde bir hanýmla tanýþtýðýný, Bursa da yaþadýðýný ve onu bulmak istediðini söyledi. Bir süre sonra bahsettiði kiþiyi bulduk. Ama bu kez, ne yazýk ki bulduðumuz haným Ali yi tanýdýðýný inkar etti. Ali ne kadar konuþmaya çalýþtýysa da ýsrarla tanýmadýðýný söylüyordu. Büyük bir hayal kýrýklýðýna uðrayan Ali tekrar izini kaybettirdi. Bir süre sonra Bursa da olduðunu öðrendik. Ayný periþan hayat Bursa da da onun yakasýný býrakmamýþtý. Yine yalnýz, sokak ortalarýnda... Bir yýl sonra, bir akþam çýkageldi Ali. Çok þaþýrdýk. Bu kez onu Ümraniye deki Anadolu Lojistik Merkezimize gönderdik. Yeniden, sokaklarda kaybetmiþ olduðu gözlüðü alýndý... Ama ne yazýk yine ayný,kaçýnýlmaz haberi aldýk bir gün... Ali yine kaçmýþtý... Ali nin bu akýl almaz hikayesinin sonu neyle sonuçlanacak bilmiyorum. Ama bir þey var ki Ali gibi ülkemizde yüzlercesi var. Bozuk bir aile yapýsýnýn ve çevrenin yetiþtirdiði insanlarýn az ya da çok karþýlaþabileceði sýkýntýlardan bazýlarýydý sadece Ali nin yaþadýklarý. Bilinç altýna yerleþmiþ kötü bir aile tablosu, ona sürekli geçmiþi hatýrlatan kötü bir baba imajý ve buna müteakip sýkýntýlý geçmiþ çocukluk yýllarý; mutsuz bir insan olmaktan baþka ne kazandýrabilirdi ki Ali ye... Onunla ayný kaderi paylaþan bir çok isim gibi Ali yine sokaklarda þimdi... O bir gün geri dönecek biliyoruz. Ve biz de döneceðiz mütemadiyen! Nereye mi? Ali buraya, bizse baþladýðýmýz yere... Dr. Arslan Taþdemir

19 eðitime destek kampanyamýz devam ediyor ÝLKÖÐRETÝM OKULU PROJESÝ SON DURUM (TOPLAM 79 OKUL) Deniz Feneri Derneði, kurulduðu ilk günden itibaren eðitimi öncelikli olarak ele alýnmasý ve destek olunmasý gereken konu olarak görmüþtür. Derneðimizden yardým alan ailelerin okula giden çocuklarýna her eðitim öðretim yýlý baþýndan itibaren binlerce eðitim seti hediye edilmekte, bu yardýmlar yýl boyunca da sürdürülmektedir. Geçtiðimiz yýl Ýstanbul Valiliði ve Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü ile iþbirliði içinde gerçekleþtirilen bir proje çerçevesinde 610 okuldan belirlenen 2000 öðrenci ve ailelerine giyim, gýda ve kýrtasiye yardýmý yapýldý. Bu proje ile kiþi giydirilmiþ, 2000 ailenin evine gýda seti ulaþtýrýlmýþ ve her öðrenciye kýrtasiye seti hediye edilmiþ oldu. 17 Aðustos depreminin ilk saatlerinden itibaren bölgeye ulaþan ve maðdur vatandaþlarýmýza yaptýðý prefabrike konut, giyim, gýda, nakit, saðlýk gibi çeþitli yardýmlarla, acýlý ailelerin dertlerini paylaþan Deniz Feneri Derneði, öðretim döneminin baþýnda, bölgeden seçilmiþ 500 öðrenciye eðitim yardýmý yaparak bölge insanýný unutmadýðýný gösterdi. Bir süre önce baþlatýlan 500 Ýlköðretim Okulu Öðrenci Projesi çerçevesinde, gelir düzeyi düþük 49 ilin valiliklerinden 8 er okul ismi istenmiþ olup, merkeze ulaþan okullarýn kitap, kitaplýk, ansiklopedi ve kýrtasiyeden oluþan hediye paketlerinin teslimine devam edilmektedir. Baðýþlar ölçüsünde okullara bilgisayar yardýmlarý da yapýlmaktadýr. Bu arada geçtiðimiz aylarda Fatih Kaymakamlýðý ve Ýlçe Milli Eðitim Müdürlüðü nün belirlediði 500 öðrenciye kýrtasiye ve giyim yardýmý ulaþtýrýldý. Öte yandan Zeytinburnu Ziya Gökalp Ýlköðretim Okulu dan belirlenen en maðdur 250 öðrenciye kýrtasiye seti, giyim, diþ macunu ve diþ fýrçasý hediye edildi. ISPARTA ÇANKIRI KARABÜK SÝNOP OSMANÝYE KIRÞEHÝR AFYON ERZURUM Yardým Türü Bilgisayar Kitaplýk Kitap Kýrtasiye Giyim Defter AÐRI Yardým Sayýlarý BÝNGÖL Dernek merkezine Türkiye nin dört bir yanýndan okul müdürleri, öðretmenler, okul aile birlikleri ve öðrenciler aracýlýðýyla ulaþtýrýlan talepler deðerlendirilerek imkanlar çerçevesinde kitap, ansiklopedi, kitaplýk, kýrtasiye ve giysi yardýmlarý yapýlmaktadýr.

20 Çoban Hasan o akþam yine yorgun dönmüþtü evine. Eþinden aldýðý haberle meraklandý. Bölgedeki askeri birliðin en rütbeli komutanýndan haber vardý. Bir görüþelim diye haber göndermiþti komutan. Gece boyunca iki de bir, kafasýna takýldý komutanýn çaðrýsý. Komutan benimle neyi görüþmek istemiþ olabilir ki? sorusuna makul bir cevap bulamýyordu. Ýþin içinden çýkamayýnca, Sabah ola hayrola! deyip, unutmaya çalýþtý zihnini kemiren konuyu. Ertesi sabah ilk iþi içinde bin bir kuþku ile komutanýn huzuruna çýkmak oldu.. Komutan çok müþfik yaklaþtý. Mütebessim bir çehre ile, Hoþ geldiniz Hasan Bey dedi. Birkaç cümlelik hal hatýr sorma faslýndan sonra sadede geldi komutan. Hasan Bey, biliyorsunuz benim bir yakýným öðretmen. Sizin kýzýn derslerine giriyor. Kýzýnýz son zamanlarda derslerini aksatmaya baþlamýþ. Oysa çalýþkan bir öðrenci imiþ! Çoban Hasan, Evet iyidir dersleri, okumayý seviyor dedi. Komutan konuya doðrudan girdi, Kýzýnýzýn dersleri çok iyi imiþ. Ne var ki okula siz göndermiyormuþsunuz. Ona çobanlýk yaptýrýyormuþsunuz! Ýlerisini de okumak istiyormuþ üstelik. Ama siz müsaade etmiyormuþsunuz. diye sürdürdü sitemli cümlelerini. Komutanýn sözlerinde sitem vardý ama sertlikten eser yoktu. Suçlayýcý bir eda ile sormuyordu sorularýný. Çoban Hasan, Bazý günler gidemiyor okula. Doðrudur. Ama bundan ben de rahatsýzým. Okumasýný ben de istiyorum. Ben imkansýzlýktan okuyamadým. Kýzýmýn okumasýný çok istiyorum. Ne var ki, biz ekmeðimizi çobanlýk yaparak kazanýyoruz. Ben bir ihtiyaç için þehre indiðimde hayvanlarý otlatacak yaþta bir oðlum veya baþka bir yakýným yok dedi. Mecbur kalmasam çobanlýk yaptýrýr mýyým kýzýma? derken mahcup bir hali vardý. Komutan çok etkilendi Çoban Hasan ýn sözlerinden. Müþfik Komutan Çoban Hasan ý uðurlarken bir zarf uzattý, Bunu Nurgüzel e götürür müsünüz. Harçlýk yapsýn dedi. Bir de erzak kolisi hazýrlatmýþtý. Bunlarý da bizim aileden küçük bir hediye olarak kabul ederseniz seviniriz derken zorlandýðý besbelli idi. Çoban Hasan komutanýn yanýndan çýkarken yüzü gülüyordu. Ama bir taraftan da Nurgüzel e çobanlýk yaptýrýlýp okula gönderilmeyiþinden komutanýn nasýl haberdar olduðunu merak ediyordu. Bu nasýl olabilirdi? Akþam iþin aslý ortaya çýktý. Nurgüzel sözü hiç uzatmadan, Sizi öðretmenime ben þikayet ettim baba dedi. Nurgüzel cesur kýzdý. Sözünü esirgemeyen, kendini ezdirmeyen bir yaný vardý.... Hayvanlarýn otlatýldýðý çayýrda baba kýzý yan yana görmek heyecan vericiydi. Ýkisinin de gözelerinin içi gülüyordu. Nurgüzel þimdiden üniversite hayali kurmaya baþlamýþ, babasý ise diðer çocuklarý için nasýl bir çýkýþ yolu bulabileceðinin hesabýný yapmaya baþlamýþtý bile. Birkaç günden beri yaþananlar Çoban Hasan ailesi için inanýlmasý zor þeylerdi. Benzerine ancak filmlerde rastlanabilecek türden hýzlý geliþmeler söz konusu idi. Daha iki gün önce Nurgüzel bir gazeteye manþet olmuþtu. Genç kýz okumak istiyordu. Ama çobanlýk yapmak zorunda olduðu için okula gidemiyordu. Sonra devlet büyükleri Erzurum Valiliðini arayýp Çoban Kýz ýn bir okula kaydettirilmesini istemiþler. Þimdi o okullu olmuþtu. Gazetede haber olmak için ne yapýlmýþtý? Özel bir çaba harcanmýþ mýydý? Hayýr. Üniversiteden bir öðretim üyesi Söðütyaný köyünün yakýnlarýnda piknik yaparken Çoban Hasan la tanýþmýþ. Kars taraflarýndan göçüp gelmiþ, yýllardýr Erzurum un köylerinde çobanlýk yapan Çoban Hasan ýn hikayesi ilgisini çekmiþti. Özellikle de onun dirayetli kýzý Nurgüzel in geleceðe dair düþünceleri ve okuma hevesi üniversite öðretim üyesini çok etkilemiþti. Baba kýzýn fotoðraflarýný çekerken Nurgüzel babasýnýn elini öptü; Baba! Artýk ben kurtuldum. Darýsý kardeþlerimin baþýna dedi. Bunlarý söylerken Çoban Kýz ýn gözlerinin içi gülüyordu. Çoban Hasan kýzýnýn sevincine ortak oldu. Alnýndan öptü kýzýnýn, Allah zihin açýklýðý versin kýzým! dedi. Yandaki çayýrda otlayan sýðýrlarda batmakta olan güneþe paralel kýpýrdanmalar baþladý. Geceyi geçirecekleri maðaraya doðru birer ikiþer yürümeye baþladýlar. Hediyeleri sahiplerine teslim edelim dedim. Çoban Hasan hediyeler için teþekkür etti, Buyurun gidelim dedi. Maðarada toplanan hayvanlarýn baþýna oðlu Ali yi býraktý. Birlikte Söðütyaný Köyü nün yolunu tuttuk. Söðütyaný Köyünde hava kararmak üzere idi. Davarlar aðýlýna, sýðýrlar ahýrlarýna yürürken sevinç çýðlýðý anlamýnda garip sesler çýkarýyorlardý. Çoban Kýz Nurgüzel önden yürüdü. Annesine ve kardeþlerine müjde vermek istiyor gibiydi. Ama bir þey konuþmuyordu. Nurgüzel Çoban Hasan ýn en büyük çocuðu. Ýlkokula baþladýðý ilk günden beri Okuyacaðým diyordu kararlýlýkla. Ama nasýl? Hangi parayla? Bu sorular Çoban Hasan ýn belini büküyordu hep. Sadece Ýnþallah diyordu. Ýþte vakit tamamdý. Artýk Nurgüzel okuyacaktý. Üstelik onun coþkusu kardeþlerine de ýþýk tutmuþ, Deniz Feneri köylerine kadar ulaþmýþtý. Hediyelerimizi takdim edip müsaade istedik. Bizim, Ýstanbul a kadar uzanan zorlu bir yolculuðumuz, Çoban Kýzýn ýn ise sabýr ve kararlýlýk isteyen uzun bir tahsil hayatý vardý. Köyün kör ýþýklarýný geride býrakýrken Iþýðýn bol olsun Nurgüzel! dedim içimden. Yazan Recep Koçak