Transfer Fiyatlamasına Yöntemsel Bakış ve Türkiye de Beklenen Düzenlemeler Transfer fiyatlaması uygulamalarına giriş

Transkript

1 Transfer Fiyatlamasına Yöntemsel Bakış ve Türkiye de Beklenen Düzenlemeler Transfer fiyatlaması uygulamalarına giriş Av. Zeki Gündüz,YMM 27 Haziran 2006, Swissotel-İstanbul PwC

2 İçerik Yeni düzenlemenin getirdikleri Geçiş Süreci Sorunları Önerilerimiz

3 Neler Transfer Fiyatlaması Konusuna Girer? Mal ve Hak Satışı - Mal - Hisse - Gayrimenkul - Her türlü hak vb. Hizmet -Danışmanlık vb.her türlü hizmet - Finansman hizmeti -Kiralama -Ücret Page 3

4 Transfer Fiyatlaması neden önemlidir? Şirket işlemlerinizin ne kadarının ilişkili alım/satım/hizmet olduğunu biliyor musunuz? Yeni kanunda adı geçen fiyatlama yöntemleri den itibaren uygulamak gerekecek. Transfer fiyatını belirlerken dokümantasyonun vergi otoritelerine ibraza hazır olarak şirkette bulundurulması zorunlu hale geldi. Türkiye finansal raporlama standartları ( TFRS ) uygulamaya geçirildi. İş yapılan ülkelerdeki vergi otoriteleri ile Türkiye arasında giderek artan bilgi paylaşım sistemleri mevcut Transfer fiyatlaması her zaman önemli idi ancak yeni düzenleme ile Mali idare kuralları ortaya koydu Page 4

5 Türkiye de bugüne kadar mevcut düzenlemeler KVK örtülü kazanç 33 No lu kurumlar vergisi genel tebliği, 1986 VUK emsal bedel düzenlemeleri Yargı kararları Sermaye piyasası kanunu Page 5

6 Yeni düzenlemenin getirdikleri Emsal bedel tanımı İlişkili şirket tanımı Yöntemler getirildi ve tanımlandı Dokümantasyon zorunluluğu Önceden fiyat anlaşmaları imkanı OECD prensipleri Page 6

7 OECD Emsal bedel prensibi (Arm s length principle): Uygun transfer fiyatının kullanıldığını ölçen uluslararası kabul görmüş mukayese standardı Vergi otoritelerine matrah düzeltmesi imkanı sağlayan araç Bağımsız kurum yaklaşımı Ticari piyasa koşulları ile oluşturulmuş pazar fiyatına referans OECD nin temel aldığı prensiplere göre çokuluslu şirket bünyesindeki kuruluşlar bağımsız şirket gibi değerlendirilir. OECD Rehberi 1995 yılında Çokuluslu Şirketler ve Vergi İdareleri İçin Transfer Fiyatlaması Rehberi olarak yayınlanan nihai çalışmadır. Page 7

8 OECD dışında çalışmalar Avrupa birliği birleşik transfer fiyatlaması forumu çalışmaları Amerika birleşik devletleri 482 no lu transfer fiyatlaması kanunu Avrupa birliği üye ülkelerinin yerel transfer fiyatlandırması mevzuatları Page 8

9 Karşılaştırma Mevcut Düşünülen Zararlı Vergi Rekabeti Düzenleme Yok İlişkili şirkete yapılmış sayılır Ülke/ Bölge İle İlişkiler Emsal Bedeli Tespit Düzenleme Yok Tanım Yapılmış Yöntemi Belgeleme Düzenleme Yok Saklanması mecburi Page 9

10 Karşılaştırma Mevcut Düşünülen Ön Anlaşma İmkanı Düzenleme Yok Üç yılı aşmamak üzere mümkün Kar Dağıtımı Sayılması Düzenleme Yok Kar dağıtımı sayılıyor Konusu Usul ve Esasların Düzenleme Yok Düzenleneceği Belirtilmiş Belirlenmesi Page 10

11 Karşılaştırma Mevcut Düşünülen Hazine Zararı Konusu Düzenleme Yok Düzenleme Yok Gelir/Ödeme Türleri Düzenleme Var Yok İtibariyle Ayrı Düzenleme Emsale Uygunluk İlkesi Tanımı Muğlak OECD normlarına uygun Page 11

12 Karşılaştırma Mevcut Düşünülen Karşılaştırma şekli Yok Yok konusunda açıklama Geçiş dönemi konusunda - Yok düzenleme Page 12

13 Karşılaştırma Mevcut Düşünülen Yöntem Serbestisi Konusunda Düzenleme Yok Var Emsale Uygun Kısmı Aşan Bölümün Eleştirisi Konusu Var Var (Uygulamada yok) (Uygulama?) Kimler Tabi Sermaye Şirk. Tüm Kurumlar Page 13

14 Önerilerimiz Düzenlemeye İlişkin Önerilerimiz İdareye Önerilerimiz Şirketlere Önerilerimiz Page 14

15 Düzenlemeye İlişkin Önerilerimiz Geçiş dönemi için ayrı düzenleme yapılmalı Örneğin başlangıçta karşılaştırma için yurt dışı verileri kullanabilme imkanı verilebilir. Ayrıntılı düzenleme ve veri olmadığı için geçmiş dönemler bu konuda yeni kavramlardan hareketle incelenmemeli. Karşılaştırma yapılabilmesi için veri havuzları oluşturulmalı. Page 15

16 Düzenlemeye İlişkin Önerilerimiz Amerika yı yeniden keşfe gerek yok. Yapılacak düzenlemeler OECD rehberlerine uygun olmalı.bu nedenle biran önce bu rehberler Türkçeye çevrilmeli ve yapılacak düzenlemede bu rehberler esas alınmalıdır. Bağ, ilgi ve nüfuz kavramları kanunda olmasa bile tebliğlerle açıklığa kavuşturulmalıdır. Page 16

17 İdareye Önerilerimiz Transfer Fiyatlaması konusunda sadece bu işle ilgilenecek ve uzmanlaşacak ayrı bir birim oluşturulmalı Bir eğitim grubu oluşturulmalı. OECD den destek alınabileceği düşüncesindeyim - İdare içinde ve - İnceleme elemanları için Veri tabanı konusunda düzenleme yapılmalı Kısa,orta ve uzun vadeli bir plan yapılmalı -Her dönem için ayrı düzenleme yapılmalı Page 17

18 İdareye Önerilerimiz İlk defa bu kapsamda düzenleme yapılıyor olması nedeniyle fiyatların bir yöntem içinde belirlenebilmesi ve bunun belgelenebilmesi 2007 yılı için kolay olmayacaktır. Belirlenecek fiyatlarla geçmiş dönem fiyatları arasında farklılık olabilecektir. Geçmişe göre fiyatların farklılaştığı durumların eleştirilmemesi gerekir. Page 18

19 İdareye Önerilerimiz Yapılacak düzenlemelerde ve açıklamalarda gecikilmemeli,yerinde ve zamanında yönlendirmeler yapılmalıdır. Bu düzenlemelere yabancı ortaklı şirketlerin daha hızlı uyum sağlayacağını düşünüyoruz.merkezi olarak alışık olunan kavramlar olduğundan,oecd ile paralellik ölçüsünde uyum daha hızlı sağlanabilecektir. İnceleme elemanları geçmiş dönemlerle fiyat farklılıkları oluşursa geçmiş dönemle ilgili belirsizlik nedeniyle bu konuda eleştiri yapmamalıdırlar. Page 19

20 Şirketlere Önerilerimiz ve Uyarılarımız Kısa, orta vadeli planlama yapılmalı ve Mali İdarenin açıklamalarına paralel olarak çalışmalara başlanılmalıdır. Yabancı ortaklı işletmeler merkezlerini bu gelişmelerden süratle haberdar etmelidirler. Bu konuda 2006 dönemi beyanlarından başlayarak farklı yaklaşılması gerekmektedir. Çünkü bu konuda her zaman düzenleme vardı ancak yöntem tarifi yapılmamıştı. Page 20

21 Şirketlere Önerilerimiz ve Uyarılarımız Türk şirketleri özellikle dışarıdaki faaliyetleri için de duyarlı hale gelmeli Bir çok ülkede sorun potansiyelinin varlığı göz ardı edilmemeli İdarenin ve inceleme elemanlarının dikkati bu konuya dönecek ve giderek daha önemli ve sürekli incelenen bir konu haline gelecek İdare ve inceleme elemanları uzmanlaşacak Büyük mükellefler vergi dairesi her yıl inceleme anlamına gelecektir Page 21

22 Şirketlere Önerilerimiz ve Uyarılarımız İçerideki gruplar ne yapacak? Birbirleriyle olan ilişkilerinde de bu düzenlemeler önemli Yazılı, tutarlı, objektif, yıldan yıla değişmeyen anlaşmalar Hizmetin verildiğinin belgelenmesi İktisadi, ticari, teknik, mantıki esaslara uygun fiyatlama Page 22