1. Tüketici kredileri ve tüketicilerin korunması Tüketici kredisi sözleşmesinin tarafları ve konusu Kredi sözleşmelerinin yazılı biçimde

Transkript

1 1. FAİZ KAVRAMI, UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE TÜRLERİ-1 I. FAİZ KAVRAMI VE UNSURLARI-1 II. FAİZİN HUKUKİ NİTELİĞİ-3 A. Faizin Asıl Alacağa Bağlı Olması (Fer ilik Kuralı)-3 B. Faizin Asıl Alacaktan Bağımsız Olması (İstisna)-4 III. FAİZİN TÜRLERİ-5 A. Anapara - Temerrüt Faizi Ayrımı-5 B. Vade Farkı Kavramı ve Bunun Hukuki Niteliği-7 1. Genel olarak-7 2. Satış sözleşmesinde bedel borcunun faizine ilişkin TBK. m. 234 hükmü TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN FAİZLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ-17 I. ANAPARA (SERMAYE) FAİZİ HAKKINDAKİ TBK. m. 88 HÜKMÜ-17 II. TEMERRÜT FAİZİ HAKKINDAKİ TBK. m. 120 HÜKMÜ-22 III SAYILI KANUNUN 4. MADDESİ GEREĞİNCE SAKLI TUTULAN ÖZEL FAİZ HÜKÜMLERİ-26 A. Kat Mülkiyeti Kanunu Açısından-26 B. Kredi Kartları Açısından-27 C. İş Kanunu Açısından-29 IV. TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN ANAPARA VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN SINIRLANDIRMALARININ GEÇMİŞE ETKİLİ OLARAK UYGULANMASI SORUNU (TBKYUŞK. m. 7)-30 A. Temerrüt Faizi Bakımından-31 B. Anapara Faizi Bakımından-32 V. GEÇİCİ ÖDEMELERE İLİŞKİN TBK. m. 76 HÜKMÜ AÇISINDAN FAİZ TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNUN FAİZLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ-41 I. GENEL OLARAK-41 II SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE 27 MAYIS 2014 TARİHİNE KADAR (BU TARİH DAHİL) GEÇERLİ OLAN HÜKÜMLERE GÖRE DEĞERLENDİRME-41 A. Taksitle Satış Sözleşmesinde Faiz (Madde 6/A)-41 B. Tüketici Kredisinde Faiz (Madde 10)-44

2 1. Tüketici kredileri ve tüketicilerin korunması Tüketici kredisi sözleşmesinin tarafları ve konusu Kredi sözleşmelerinin yazılı biçimde yapılması ve sözleşmenin bir örneğinin tüketiciye verilmesi zorunluluğu Sözleşme koşullarında tek yanlı değişiklik yapma yasağı Tüketici kredisi işlem şartları Erken ödemede faizden indirim yapma zorunluluğu ve erken ödeme cezası istenememesi Muacceliyet kayıtları Ödemelerin kıymetli evraka bağlanması yasağı-71 C. Kredi Kartlarında Faiz (Madde 10/A) Genel bilgi Kredi kartı ile ilgili tanımlar Kredi kartı sisteminin işleyişi Kredi kartı ilişkisinin hukuki niteliği Kredi kartı sözleşmesinin hukuki niteliği ve uygulanacak hükümler Üye işyeri sözleşmesinde tarafların hak ve borçları Kredi kartı sözleşmesinde tarafların hakları ve borçları-96 a. Kredi verenin (kartı çıkaran kuruluşun) hakları ve borçları-96 b. Kredi kartı sözleşmesinde tüketicinin (kart hamilinin) hak ve borçları Kredi kartı sözleşmesinin şekli ve zorunlu bilgilerin verilmesi Kredi kartlarında tüketicinin korunması-108 a. Tüketici kredileri ile ilgili bazı hükümlerin uygulanması yoluyla koruma-108 b. Kredi kartlarındaki tüketiciyi koruyan doğrudan hükümler-114 c. Kredi kartı kullanırken tüketicilerin alması gereken güvenlik tedbirleri-124 D. Konut Finansmanı Sözleşmelerinde Faiz (Madde 10/B) Konut finansman sistemi hakkında genel bilgiler Konuyla ilgili mevzuat-134 a. Yönetmelikler-134 b. Tebliğler-134 c. Diğer mevzuat Konut finansman sisteminin tüketici hukukuna yaptığı genel etkiler Konut finansman sisteminin işleyişi Konut finansmanı sisteminin olumlu yanları-147

3 6. Konut finansmanı sisteminin olumsuz yanları Konut finansman sisteminin uygulama koşulu olarak konut finansman sözleşmesinin varlığı-156 a. Tüketicinin varlığı-157 b. Konut finansman kuruluşunun varlığı-160 c. Konut finansman sözleşmesinin konusunu oluşturan taşınmazın varlığı Konut finansman sisteminde tüketici lehinde ve aleyhindeki hükümler-166 a. Sözleşme öncesi ve sözleşmede bilgi verme zorunluluğu-167 b. Tüketicinin temerrüdü halinde tüketici lehine hükümler-174 c. Sözleşmede belirlenen faiz oranı ile ilgili tüketiciyi koruyan hükümler-178 d. Erken ödemede tüketicinin korunmasına yönelik hükümler-180 e. Kıymetli evrak yasağı bakımından tüketici lehine hükümler-182 f. Şahsi teminat (kefalet) verildiğinde teminat veren lehine hükümler-183 g. Konut finansman kuruluşunun sorumluluğun zaman ve süre bakımından sınırlanması nedeniyle tüketici aleyhine hükümler-187 h. Kredinin devri halinde tüketici aleyhine hükümler-188 III. 28 MAYIS 2014 TARİHİNDEN İTİBAREN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK VE BUNDAN SONRA UYGULANACAK OLAN 6502 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRMELER-193 A. Genel Olarak-193 B Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun un Uygulama Alanı (Tüketici İşleminin Şartları) sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun a göre tüketici işlemi (sözleşmesi) kavramı Tüketici işleminin (sözleşmesinin) taraf şartı-195 a. Tüketici kavramı-195 aa. Genel olarak-195 bb. Tüketicinin gerçek veya tüzel kişi olma imkânı-197 cc. Tüketicinin mal veya hizmetten yararlanma sırasında ticarî veya meslekî olmayan amaçlarla hareket etmiş olması-199 aaa. Genel olarak-199 bbb. Ticari iş ve tüketim karinesinden yola çıkarak amacın belirlenmesi-200 ccc. Karma amaçlı işlemlerde durum-201 b. Satıcı veya sağlayıcı-202

4 aa. Genel olarak-202 bb. Satıcının veya sağlayıcının gerçek veya tüzel kişi olma imkânı-202 cc. Satıcının veya sağlayıcının mal veya hizmet sunmayı meslek edinmiş olması Tüketici sözleşmesinde konu şartı-205 C Sayılı Kanun un Faiz İle İlgili Özel Hükümleri-214 D Sayılı Kanun un Geçiş Hükümleri ve Yürürlük (Zaman) İtibariyle Uygulanması TÜRK TİCARET KANUNUNUN, BORÇLAR HUKUKUNU İLGİLENDİREN FAİZLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİ-223 I. KEFALET SÖZLEŞMESİNDE, KEFİLİN TEMERRÜT FAİZİNDEN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN TTK. m. 7/I, SON CÜMLE HÜKMÜ-223 II. TİCARİ İŞLERDE FAİZE İLİŞKİN TTK. m. 8, 9 ve 10 HÜKÜMLERİ-227 A. Genel Olarak-227 B. Ticari İşlerde Uygulanacak Olan Faiz Oranları Türk Lirası bakımından Yabancı para borçları bakımından-231 C. Anapara ve Temerrüt Faizine Sınır Getiren TBK. m. 88 ve 120 Hükümlerinin, Ticari İşlerde de Geçerli Olup Olmadığı Meselesi Sınırlamaların ticari işlerde de geçerli olduğu görüşü Sınırlamaların ticari işlerde geçerli olmadığı görüşü-236 D. Bileşik Faiz Genel olarak Ticari işlerde-241 III. TİCARİ İŞLETMELER ARASINDAKİ BAZI İŞLEMLERDE BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ VE UYGULANACAK TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN TTK. m / 2 8 HÜKÜMLERİ-242 A. Genel Olarak-242 B. Hükümde Geçen Bazı Kavramlar Hakkında Genel Açıklamalar Fatura veya eşdeğer ödeme talebi Küçük veya orta ölçekli işletme (Kobi) ve büyük ölçekli işletme Tarımsal ve hayvansal üretici-255 C. Hükmün Uygulanma Alanı Taraflar bakımından Konu bakımından-259

5 D. Borçlunun Temerrüdünün Koşullarının Madde Açısından İncelenmesi Borcun ifasının mümkün olması Borcun muaccel olması ve ifa edilmemiş olması-266 a. Borcun muaccel olacağı tarihin taraflarca kararlaştırılmadığı ve hukuki ilişkinin özelliğinden anlaşılmadığı hallerde, muacceliyetin yedek hukuk kurallarıyla belirlenmesi-266 b. Muacceliyetin serbestçe belirlenmesi ilkesi-268 aa. Bedelin peşin ödeneceği sözleşmelerde-268 aaa. Hükümde geçen altmış günlük sürenin başlangıcı-270 bbb. Bu kuralın aksine sözleşme yapma koşulları-271 i. Genel koşullar-271 ii. Taraflara yönelik olumsuz koşullar-272 ccc. Bu hükme aykırı olan sözleşme hükümlerinin hukuki durumu-274 bb. Bedelin taksitle ödeneceği kararlaştırılan sözleşmelerde İhtar-278 a. Türk Borçlar Kanunu bakımından-278 b. TTK. m bakımından-283 aa. Borçlar kanunu hükümleri gereğince borçlunun temerrüdü için ihtara gerek olmayan hallerde-283 bb. Borçlar kanunu hükümleri gereğince borçlunun temerrüdü için ihtara gerek olan hallerde- 285 aaa. Genel olarak-285 bbb. Fatura veya eşdeğer ödeme talebinin, para borçlusu tarafından malın tesliminden veya hizmetin ifasından sonra alması halinde-289 ccc. Fatura veya eşdeğer ödeme talebinin, para borçlusu tarafından malın tesliminden veya hizmetin ifasından önce alması halinde-290 ddd. Fatura veya Eşdeğer Ödeme Talebinin Para Borçlusu Tarafından Alındığı Tarihin Belirsiz Olması Halinde-292 eee. Kanunda veya sözleşmede, mal veya hizmetin kabul veya gözden geçirme usulünün öngörüldüğü hallerde Borcun ifa edilmemesinin objektif borca aykırı davranış niteliğinde olması-297 E. Borçlunun Temerrüdünün Sonuçlarının Madde Açısından İncelenmesi Temerrüt faizi bakımından Alacağın tahsili amacıyla alacaklının yaptığı masraflar Temerrüt faizini aşan zarar-310

6 F. Türk Ticaret Kanunu nun Maddesine İlişkin Genel Değerlendirmeler-310 EKLER-313 Tablo. 1-Türk Lirası İçin Geçerli Olan Yasal Faiz Oranları-313 Tablo. 2-Ticari İşlerde Uygulanan (TL Borçları İçin) Ticari Temerrüt Faizi Oranları (Avans Faizleri)-314 Tablo. 3-Kamu Bankalarınca ABD Doları Cinsinden Açılmış Döviz Tevdiat Hesaplarına Uygulanan Yıllık En Yüksek Faiz Oranları-315 Tablo. 4-Kamu Bankalarınca Euro Cinsinden Açılmış Döviz Tevdiat Hesaplarına Uygulanan Yıllık En Yüksek Faiz Oranları-317 Tablo. 5-TTK. m Gereğince TL Borçları İçin İstenebilecek Yüksek Temerrüt Faizi Oranları-319 Tablo. 6-TTK. m Gereğince Euro ve ABD Doları Borçları İçin İstenebilecek Yüksek Temerrüt Faizi Oranları-319 Tablo. 7-Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları-320 Tablo. 8-T. C. Merkez Bankası Tarafından İlan Edilen Faiz Oranları-321 Tablo. 9-Bankalarca TL Mevduatına Uygulanan En Yüksek Faiz Oranları (1 yıl vadeli)-323 Tablo Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun a Göre İdari Para Cezalarında Son Durum-324 İLGİLİ MEVZUAT-325 I Sayılı Türk Borçlar Kanunu-325 II Sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun-328 III Sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun-329 IV Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun-330 V Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun-338 VI Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu-343 VII Sayılı Türk Ticaret Kanunu-346 VIII. 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu-348 IX Sayılı İş Kanunu-349 X Sayılı İş Kanunu-352 İLGİLİ YARGITAY KARARLARI TBK 88 ve 120 Hükümlerinin Banka Kredi Kartlarına da Uygulanmasına İlişkin Yargıtay Kararları-353

7 2. Temerrüt Faizine Sınır Getiren TBK 120. Madde Hükmünün Geçmişe Etkili Olarak Uygulanmasına İlişkin Yargıtay Kararları TBK 120 Hükmünün Ticari İşlere de Uygulanması Yönündeki Yargıtay Kararları-381 YARARLANILAN ESERLER-415