Internet Information Server 6.0

Transkript

1 Cihan Baykal Server 2003 e baktığımız zaman en köklü değişikliklerin IIS 6.0 da olduğunu görmekteyiz. Internet Information Server 6.0 Nisan ay n n sonunda ç kan Server 2003 ile beraber gelen bu yeni web server servisi, Server 2003 e terfi nedenlerinin bafl nda gösterilmekte. Server 2003 e bakt m z zaman gerçekten de en köklü de iflikliklerin IIS 6.0 da oldu unu görmekteyiz. Bu sayede gerek Internet Servis Sa lay c lar olsun gerekse web server bar nd ran herkes, IIS 6.0 n getirdiklerini gördükten sonra, Server 2003 yaz l m n bir kat fazla düflünecektir. Bu yaz m zda öncelikle geriye do ru bir dönüfl yaparak IIS 4,0 dan sonra gelen tüm IIS lerin ne gibi köklü de iflikliklere u rad klar n bir tablo halinde görece iz. Ard ndan IIS 6.0 n en temel yeniliklerini ve özelliklerini s ralayarak bunlara aç kl k getirmeye çal flaca z. Örne in; Web Garden Nedir? Worker Process in amac nedir? HTTP.SYS nas l çal fl r? Ard ndan security bölümünde advanced digest ve passport security konular na girifl yapaca z. Son olarak IIS 6.0 da kullan labilen cmd araçlar na bir göz atarak ne ifle yarad klar n ve nas l kullan ld klar n örneklerle sizlere göstermeye çal flaca z. Server 2003 ile beraber IIS 6.0 n kurulum sonras standart olarak çal flmamas n sa lad. K sacas Server 2003 kurdu unuzda IIS 6.0 kurulmam fl olacak. En az ndan bu flekilde bir önlem al nm fl gözüküyor. Bildi iniz gibi, 4 adet Server 2003 iflletim sistemi mevcut. Server 2003 Standart Edition Server 2003 Enterprise Edition Server 2003 Datacenter Edition Server 2003 Web Edition IIS 6.0 tüm bu iflletim sistemlerine yüklenebilmektedir. Yap lmas gereken, iflletim sistemini kurduktan sonra Manage Your Server uygulamas n çal flt rarak Server Role alt ndaki Application Server (IIS, ASP.NET) bölümüne Yes demek. IIS 6.0 kurulumu için bu yeterli olacakt r. IIS 6.0 kurulum ve önceki sürümlerden upgrade 2000 ile Server 2003 aras ndaki en büyük farklardan birini flu flekilde aç klayal m. Bildi iniz gibi 2000 kurulumu bitti inde beraberinde IIS 5.0 de standart olarak kurulurken, son yap lan virüs sald r lar, Nimda ve benzeri tüm ataklar çok ilginç bir istatisti i gözler önüne ç kard. Nimda ve benzeri sald r lara maruz kalan makinelerin sahiplerinin %75 i makinelerinde IIS oldu unun ve IIS servislerinin çal fl r durumda olduklar - n n fark nda bile de iller!!! Tüm bu ataklar ve istatistiklerden sonra Microsoft, C HAN BAYKAL (cihanb@winnetmag. com.tr) Chip Türkiye ve &.Net Magazine'e katk da bulunan yazarlardand r. Özel bir firmada Kurumsal Destek Mühendisi olarak görev yapmaktad r. MCSE, MCP+I sertifikalar na sahiptir. fiekil 1: Manage Your Server bölümü kulland n z iflletim sisteminin hangi servislerinin aç k olaca n ayarlayabildi iniz bir bölüm. IIS 5.0 dan yani 2000 seviyesinden Server 2003 e upgrade s ras nda ise dikkat edilmesi gerek baz noktalar mevcut. Örne in upgrade edilmeden IIS 5.0 üzerin- 36 MAYIS 2003 &.NET Magazine

2 IIS Tarihçesi IIS Özellikleri IIS 4,0 IIS 5.0 IIS 5,1 IIS 6.0 flletim Sistemi NT 4, XP Server 2003 Yap 32 Bit 32 Bit 32 Bit 64 Bit 32 Bit 64 Bit Process Modeli Winsock (User Mode) MTX.exe Winsock (User Mode)DLLHost.exe Winsock (User Mode)DLLHost.exe http.sys (kernel mode) W3WP.exe Metabase Binary Binary Binary XML Güvenlik, SSL, SSL, Kerberos, Kerberos, Security Wizard, Kerberos, Security Wizard, Passport Wizard Uzaktan Yönetim HTMLA HTMLA, Terminal Services Terminal Services Remote Admin Tool (html), Terminal Services Cluster Deste i IIS baz nda IIS baz nda Generic Resource baz nda WWW Servisi NT 4,0 üzerinde IIS 9x üzerinde PWS ve 2000 üzerinde IIS XP Pro üzerinde istenirse IIS Server 2003 ailesinin bir üyesidir IIS 6.0 da Cluster sadece Server 2003 cluster servisi çal flt r larak kurulabilmektedir. IIS 6.0 uygulamas na ait bir cluster özelli i veya servisi bulunmamaktad r. Cluster, kurulmak istendi inde ise öncelikle cluster olacak makinelerden ilkini (ilk node u) kurduktan sonra IISSWITCH.BAT dosyas n kullanarak IIS 6.0 üzerinde bulunan tüm resource lar convert ediyoruz. Bu, cluster kurulumu için gerekli bir ad m. Bu ad mdan sonra di er oluflturulacak makineleri (node lar ) IISCONFIG dosyas n kullanarak oluflturuyor ve konfigure ediyoruz. Bunun ard ndan Server 2003 alt nda çal flan cluster servislerini açarak cluster yap s n aya a kald r yoruz. fiekil 2: Isolation Mode yap s. de kesinlikle IIS Lock Down Tool kurulu olmas gerekiyor. Ayr ca IIS 5.0 olan makinede önceden RetainW3SVCStatus anahtar n n HKEY_LOCAL_MACHI- NE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\W3SVC alt nda yarat lm fl olmas gerekiyor (DWORD olarak). Bu key alt - na da yine DWORD olarak do_not_disable anahtar n n yap lmas ve de erinin 1 yap lmas upgrade den önceki son ifllem olarak göze çarpmakta. Tüm bunlar yap ld ktan sonra IIS 5.0 yüklü makineyi Server 2003 iflletim sistemine yükselterek ile IIS 6.0 in kurulu olarak direk bafllamas sa lanabilmekte. Burada önemli bir nokta daha var. IIS 4.0 dan ve IIS 5.0 dan Server 2003 e yükseltmeniz halinde IIS 6.0 a terfi edebiliyorsunuz, ancak IIS 6.0 farkl bir modda çal fl yor. Bu modun ismi IIS Isolation Mode. IIS 6.0 n Isolation Mode da çal flmas - n n tek bir sebebi var. Son bir kontrol daha yaparak IIS 6.0 ya geçiflinizin s k nt l ve problemli olmamas n sa laman z. Bilindi i gibi yazm fl oldu unuz uygulaman n yap sal yönden birçok de iflime u rayan IIS 6.0 üzerinde yazm fl oldu unuz uygulaman n çal flmama riski her zaman mevcut. IIS 5.0 da çal flan uygulaman z 2003 e terfi etti inizde ISS 6.0 da çal flmad ysa, ISS 5.0 Isolation Mode sayesinde sorunsuzca çal flmas n sa layabiliyorsunuz. Microsoft un buradaki önerisi ise bir an önce uygulaman z yeniden tasar mlamak. IIS5 isolation mode dan IIS 6 n n kendi moduna geçmeniz sizin aç n zdan önemli. Çünkü IIS 5 Isolation Mode da en önemli özelliklerden olan Recycle, Health Detection, Config ID gibi özellikler çal flmayacak ve applica- Son olarak küçük bir tablo halinde terfi ve s f rdan kurulum farklar na bir göz atal m; Dinamik içerik Statik içerik Isolation Mode Metabase Temiz Kurulum Kapal Global Mime Tipi WPIM Yeni bir xml metabase yarat l r IIS4,5 Terfi Aç k Eski Mime ayarlar geçerli IIS 5.0 Isolation Mode Eski metabase XML dosyas na gönderilir. &.NET Magazine MAYIS

3 IIS 6.0 ile beraber art k ASP, WEBDAV, ISAPI ve benzeri tüm web servislerini çal fl p çal flmad n kontrol etmek ve gerekti inde kapat p açmak art k çok daha kolay. fiekilde de gördü ünüz gibi IIS Manager içinden Web Service Extensions içinden ister ASP yi enable edin isterseniz de WEBDAV disable edin çok h zl ve kolay kullan ml bir kullan c ekran oldu unu hemen fark edeceksiniz. fiekil 3: Web Sites Properties de Isolation Mode ayar n yapabilmektesiniz. fiekil 4: Web Service Extensions ekleme ç karma art k çok daha kolay. tion pool bölümü de kaybolacakt r. IIS 6.0 dan Isolation Mode a geri dönüfl veya tekrar IIS 6.0 a yapabilmek ise çok basit. Sadece bir seçenek ile bunu yapabilmektesiniz. IIS Manager içinden Web Sites Properties alt nda Services bölümündeki Run Web Service in IIS 5.0 Isolation Mode seçene i bunu sa lamaktad r. Bu ifllem sonunda tabii ki web servisi yeniden bafllat l yor. WWW servis yönetimi ve uygulamalar n gözlemlenmesi (W3ADM) Worker Process zolasyon Modu, Web Garden Modeli, Recycle fllemi XML Metabase CMD içinden Yönetim ASP.NET ve IIS Entegrasyonu Dinamik içeri in cachelenmesi ISAPI deste inin geniflletilmesi IIS Lock Down Tool bütünleflmifl geliyor olmas Advanced Digest ve Passport HTTP.SYS Microsoft, http.sys nin art k kernel mode da çal flmas n sa layarak öncelikle performans art fl n hedeflemekte. Ayr ca http.sys bu aflamada cache deste i de veriyor. Sadece ve sadece http isteklerine cevap vererek e er cache de istenen obje yoksa içerideki ilgili application pool a giderek gerekli objeyi istekte bulunuyor ve cache ine yaz - yor, ard ndan istek yapan kullan c ya geri dönüyor. kinci bir kullan c ayn objeyi isterse http.sys hiçbir flekilde bir kez daha application pool a gitmiyor ve cache inden çok daha h zl bir flekilde kullan c ya objeyi döndürüyor. Ne zaman application pool da bir update olursa, http.sys, ntfs notification servisi taraf ndan bu konuda uyar l yor ve ilk istekte tekrar http.sys application pool a giderek bu objeyi önce kendi cache inde update ediyor, ard ndan da istek yapan kullan c ya döndürüyor. Burada önemli olan noktalar ise; kernel mode da çal flmas ndan dolay performans art fl, cache ifllemi oldu undan dolay bir kat daha performans art fl, ftp, smtp, nntp gibi servislere kar flmamas ve sadece http isteklerine cevap vermesi olarak s ralayabiliriz Burada ak llara flöyle bir soru gelebilir. Peki, http.sys nin kulland cache size ne kadar? Veya istedi imi belirleyebilir miyim? Ne yaz k ki sistemde ne kadar bofl yer varsa https.sys o kadar n kullan yor. Bu konuda biz en az ndan flu an için bir müdahalede bulunmuyoruz. W3ADM En önemli özelliklerden biri dedi imiz health detection, yani sa l k kontrolü ifllemini yapan ve gerekti inde müdahale eden bir servis olarak göze çarp yor W3ADM servisi, IIS 6.0 ile beraber gelen worker process lerin ayakta olup olmad n, CPU nun kullan m seviyesini, application pool lar n durmas na sebep olan kullan c ifllemlerinin tamam n monitor ederek gerekti inde thread ve session lar n restart edilmesini, yani recycle iflleminin yap lmas n sa layan servis oldu unu söyleyebiliriz. Burada bir ekleme yapmak gerekirse, e er IIS 6.0 yeni özellikler Internet Information Server 6.0 uygulamas için en çok öne ç kan özellikleri flu flekilde s ralayabiliriz: http.sys ve Kernel Mode Queue fiekil 5: IIS 5.0 Yap s. 38 MAYIS 2003 &.NET Magazine

4 recycle ifle yaramazsa belli bir süre sonra tamamen stop da edebilmekte. Application Pool / Worker Process: Bildi iniz gibi IIS 5 zaman nda birden çok uygulaman z web server da çal flmas gerekse bile ayn kaynaklar kullanmak zorundalard ve birinde problem ç kt nda tüm web server bundan etkilendi i için tüm ifllemler durma noktas - na gelebiliyordu. IIS 6.0 ile beraber worker process mant ifllemeye bafllad ve her uygulama için ayr bir Application Pool oluflturularak içerisinde Worker Process e ait kaynaklar atand. Bunlar di er Application Pool lar ile izole çal flt ndan dolay bir Application Pool da olan problemli uygulama, di er Application Pool lar ve haliyle Worker Porcess leri etkilememekte. Bu sayede IIS de bundan etkilenmiyor ve çal flmaya devam ediyor. W3ADM in de yapt tüm worker process lerin istikrarl bir flekilde çal flmas n sa lamak. Gerekirse recycle etmek, gerekirse düzgün çal flmad belirlendi inde otomatik stop etmek. Bunlar n sonucunda IIS ulafl labilirlili i en üst seviyede tutulabiliyor. Son olarak yaratm fl oldu unuz bir web sitesinin veya virtual sites n hangi application pool da çal flaca bilgisi Web Site Properties de Home Directory bölümünde mevcut. Web Garden: Bilindi i gibi daha önce buna benzer bir kavram mevcuttu piyasada. Web Farm. Yani birden çok IIS makinesinin oldu u bir lab veya production fiekil 7: Application Pool & Worker Process ve Web Garden terminolojisinin IIS6.0 daki yerleri. ortam düflünelim ve hepsinde ayn içerik olsun. Bunun amac birinde bir problem olsa bile load balancing veya benzeri bir servis/uygulama/donan m ile di er ayn içeri i tafl yan makineler hizmet vermeye devam edebilir, kullan c lar bundan etkilenmez denirdi. fiimdi bunun bir küçük modeli gelifltirildi. Web Garden n buradaki amac yine ulafl labilirlili in en üst düzeyde olmas n n sa lanmas. Ayn uygulamay birden çok application pool da tan mlayabiliyoruz. Ve bunlar birbirinin yede i olarak çal flmaya bafll yorlar. E er bir application pool da sorun oluflursa, http.sys istekleri di er application poola göndermeye devam edecek ve web garden mant çal flmaya bafllayacak. Tabi ki Web Farm ile karfl laflt r lmas mümkün de il, ancak ayn server da böyle bir alternatif olmas hiç de kötü de il bizce. Not- IIS 7 içinde FTP, SMTP ve NNTP servisleri de inetinfo.exe den ba- ms z çal flaca bilgisini edindik. Recycle: W3ADM taraf ndan yap lan bu ifllem application pool seviyesinde çal flarak, gerekti i veya tan mland zaman sessionlar n ve thread lerin resetlenmesini sa lamaktad r. Ekran görüntüsünden de takip edilebilece iniz gibi, istendi i takdirde belli bir süre sonunda hiçbir problem olmasa bile recycle ifllemi yapt r labiliyor. Ayr ca belli bir say da istek oldu unda yine recycle ifllemini yapt rabiliyorsunuz W3ADM servisine. Ayr ca sanal bellekte ve normal kullan lan bellekte belli bir seviyeye gelindi inde gene recycle ifllemi yap labiliyor. Bunlar n sonucunda web server n daha sa l kl çal flmas mümkün. Ancak, bu recycle ifllemi yap lmasa da onun yerine buna gerek kalmayacak fiekil 6: stedi iniz Application Poola ba layabiliyorsunuz web site. fiekil 8: Herhangi bir Application Pool Özelliklerinden girerek Recycle bölümüne ulaflabilirsiniz. &.NET Magazine MAYIS

5 daha sa lam bir web servisi yap lsayd derseniz, onu biz cevaplayamay z iflte Bu ad mda Application Pool dan bahsetmeye bafllam flken di er alanlar da k saca aç klamaya çal flal m. Performance ad m nda belli bir idle zaman sonras nda application pool un kapat labilmesini sa layabiliyorsunuz. E er kapal olan bir application pool a bir istek gelirse, http.sys den geçerek bu process manager taraf ndan W3WP.EXE ye ulaflt r l yor ve application pool bafllat larak gelen isteklere cevap verecek duruma geçebiliyor. Ayn bölümde isterseniz CPU nun ne kadar kullan laca n (sadece o application pool için) belirleme flans n z var. E er CPU kullan m sizin iste iniz d fl - na taflarsa Application Pool un kapat lmas n da sa layabilmektesiniz. Health bölümünde ise application poola ping gönderebiliyorsunuz. Örne in 30 saniye arayla. Ve belli bir time out mesaj al nd ktan sonra application poolun restart edilmesini veya tamamen kapat lmas n sa layabiliyorsunuz. Identity bölümünde ise Application Pool için bir security account tan tma flans n z mevcut. Ancak bu security account un IIS_WPG grubuna daha önceden dahil edilmesi gerekti ini hat rlatal m. Aksi takdirde Application Pool çal flmayacakt r. XML Metabase IIS 6.0 da http.sys in kernel mode a geçmesinden sonra belki de en büyük de ifliklik metabase de kaydedildi. Daha önceki tüm sürümlerinde binary olan metabase de import-export olsun, geniflletilebilirlik alan nda olsun çok fazla sorun ç kmas ndan dolay tamamen xml altyap s na geçilerek büyük bir aflama kaydedilmifl oldu. ki farkl xml dosyas ndan oluflan IIS 6 metabase de IIS konfigürasyon bilgisinin tamam Metabase. xml dosyas nda, flema ile ilgili tüm bilgiler de MBSchema.xml dosyas nda tutulmakta. Metabase in XML olmas bize afla - daki olanaklar sa lamakta: Kolay bir flekilde backup restore yap labilmesi Sorun çözme ad mlar n n n kolaylaflmas Metabase dosyalar n n herhangi bir text editor program yard m ile kolayca aç labilir olmas Performans ve sa laml n artm fl olmas Öncelikle IIS 6.0 da Metabase export ifllemini görelim Buradaki dikkat edilmesi gereken konu, export edildikten sonra import iflleminin hangi makineye yap laca. Nedeni ise flu: Export ifllemi local machine account ile yap lmakta ve e er baflka makineye import edecekseniz Save Configuration To Disk bölümünde password verilmesi gerekmekte. Bu arada yine Web Server üzerine sa tufl ile t klayarak All Tasks alt nda Backup / Restore Configuration bölümünü de kullanabilmek mümkün. Bu bölümün ilginç ve güzel bir yan daha var. IIS te yap lan tüm de iflikliklerden sonra kendi kendine otomatik olarak bir backup al yor. Backup almam fl olsan z bile, yapt n z de iflikliklerden sonra IIS te sorunlar ç k yorsa, buradan bir önceki IIS yap land rmas na geri fiekil 9: Web Server isminin üzerine sa tufl ile t klayarak All Tasks alt ndaki Save Configuration To Disk diyerek Metabase Export edebiliyorsunuz. dönebiliyorsunuz. Bunu k - saca XP deki System Restore özelli i gibi alg layabiliriz. Ayr ca otomatik history seçene ini metabase dosyas içindeki Enable History = 1 sat r n 0 a çevirerek durdurabilmekteyiz. fiekil 10: Otomatik yarat lan bu dosyalara \winnt\system32\inetsrv\history den ulaflabilirsiniz. Buna ek olarak MaxHistoryFiles=10 bölümünde de en fazla kaç tane otomatik backup yarataca n z da belirtebiliyoruz. Son olarak, EnableEditWhileRunning=1 ise IIS çal fl r durumdayken metabase de de ifliklik yapabilmenize olanak sa l yor. Yap lan de ifliklikler ise 2 dakika içinde devreye girmekte. Yine ayn bölümde (Web server üzerine sa tufl ile t klayarak All Tasks alt nda) Restart IIS deme flans n z da mevcut. CMD içinden yönetim IIS 6.0 ile beraber command prompt içinden yönetim yap lmas aç s ndan da yenilikler ve ek araçlar tasarlanm fl görünüyor. Bu sayede birçok ifllemi bir batch dosyas veya bir script ile de yapabilmeniz mümkün olabilir. Di er bir güzel taraf ise IIS 6 ile beraber kullan lan scriptlerin yaz m dili. Tüm scriptler WMI tabanl olarak karfl m za geliyor. Bu sayede WMI scripting ile gelen tüm avantajlar kullanabiliyoruz. Bildi iniz gibi bundan önceki scriptler ADSI teknolojisi ile haz rlanm flt. Tüm WMI tabanl IIS scriptlerine dizini alt ndaki system32 dizininden eriflmeniz de mümkün. fiimdi dilerseniz cmd araçlar ndan birkaç n inceleyelim. IIS_SWITCH.BAT: Daha önce de belirtti imiz gibi bu arac cluster kurulmadan önce kullanabiliyoruz. Amac ise tüm web ve ftp objelerini generic script haline dönüfltürmek. Çünkü IIS 6.0 da cluster servisi ile uyumlu çal flabilmesi için objelerin generic script olmas flart. Bilindi i gibi 2000 zaman nda clusweb.vbs ve clusftp.vbs scriptleri vard. Burada önemli bir nokta da 2000 de haz rlanm fl ve kullan lan bir cluster ortam n n 2003 e yükseltilmesinden sonra cluster n ba lant s n n kopaca. Yük- 40 MAYIS 2003 &.NET Magazine

6 Web tablosu Method Security Seviyesi Password Yolluyor mu? Nas l? Proxy ve Firewall Geçifli Var m? Client ste i Anonymous Tüm Browserlar Basic Düflük Base64 kodlamas ile clear text Ço u Browser Digest Orta Seviye Hashleniyor IE 5 ve üstü Advanced Digest Orta Seviye Hashleniyor IE 5 ve üstü Integrated Yüksek Seviye NTLM kullan l rsa Hashleniyor, Kerberos kullan l rsa Kerberos Ticket kullan l yor Hay r IE 2,0 ve üstü NTLM de, IE5 ve Win2000 ve üstü Kerberos da Certificate Yüksek IE ve Netscape.NET Passport Yüksek fiifrelenmifl flekilde IE ve Netscape Bence bir an önce testlere başlayın ve IIS 5.0 a göre performans farkını görün. seltme ifllemi esnas nda IIS Instance n silinmesi gerekiyor. Bu sayede admin yeni bir generic resource yaratacak ve cluster ba lant s yeniden kurulacak. Bu konuda ifllem yapmadan önce test ortam n zda yeterince denemeler yapmal ve Microsoft/support sitesinden ilgili makalelere ve whitepaper lara göz atmal s n z. IISCNFG.VBS: Eskiden var olan IIS- SYNC.EXE dosyas art k IIS 6.0 da çal flmamakta ve IISCNFG.VBS dosyas ifllev görmektedir. Yapt ifl ise IIS Metabase ve flema verilerini bir bilgisayardan di erine aktarmak. IISAPP: Tüm IIS Application Pool PID lerini listelemekte. IISBACK: IIS 6.0 da backup / restore ifllemini command prompt tan yapman - z IISEXT: IIS Extensionlar n kapat l p aç lmas n IISFTP: Tüm FTP site lar n listelenmesini ve durdurulup çal flt r lmas n IISFTPDR: Tüm FTP dizinlerinin listelenmesini, yeni yarat lmas n veya silinmesini IISVDIR: Tüm WEB dizinlerinin listelenmesini, yeni yarat lmas n veya silinmesini IISWEB: Tüm Web sitelerininin listelenmesini, yeni yarat lmas n veya silinmesini Security IIS 6 ile beraber iki yeni authentication standard gelmekte. lki Advanced Digest. Advanced Digest standard n n, normal digest authentication a göre art lar flu flekilde; Öncelikle IIS Sub- DLL ne gerek kalm yor ve Server 2003 ile beraber gelen Active Directory yap - s nda daha da art r lm fl flema deste inin geldi ini görüyoruz. Örne in yeni yarat lan kullan c larda advanced digest authentication özelli inin geliyor olmas gibi art lar mevcut. kinci yeni özellik Passport. Bunun için Microsoft ile bir anlaflma yapman z gerekmekte. Bu anlaflma yap ld ktan sonra size verilen passport server bilgilerini IIS ayarlar n - za girdi inizde ve yine Microsoft taraf ndan verilen kodu kendi web sitenize ekledi inizde, kullan c lar kendi Hotmail accountlar ile sizin sitenize login olabilecek duruma geliyorlar. Buradaki en büyük avantaj, authentication yap lan makinenin sizin taraf n zda olmamas. Bu sayede bak m ve gözlem ifllemleri yapman za gerek kalmayacak ve authentication yapan makine Microsoft un sorumlulu unda olacak. Çal flma prensibi ise k saca flöyle: kullan c sizin sitenize ba lanmak istedi- inde karfl s na bir flablon sayfa gelmekte ve oraya yaz lan username ve parola do rudan Microsoft ta bulunan Passport Serverlar na giderek authentication kontrol edilmekte. E er do ru ise sizin sitenize Access token ile geri dönerek girifl yapabilece ine dair bilgiyi sunucunuza verdikten sonra, kullan c sitenize eriflim sa layabilmekte. Bu yeni özellik için Microsoft un nas l bir anlaflma ve ne kadar ücret ödedi- ini ise yine Microsoft tan ö renebilirsiniz. Ancak hiç de az bir rakam olmad gelen bilgiler aras nda. S d ramad m z ve anlatacak daha çok konu var. Ancak Server 2003 için en büyük özelliklerinden biri olan IIS 6 için söylenecek pek kötü fley yok. En az ndan flu an için bekleyip görece iz diyoruz. Ancak bizce flimdiden testlerine bafllay n ve performans art fl - n ve sa laml IIS 5 e göre ne kadar yüksek oldu unu bir de siz görün diyoruz. &.NET Magazine MAYIS