TER CÜMAN ELDIVEN EZICI IMPASS BİYONİK GÖZ ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER.

Transkript

1 RobotOkulu Dergisi e- a y l ı k r o b o t t e k n o l o j i l e r i d e r g i s i o c a k - ş u b a t - m a r t ` 0 8 ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER BİYONİK GÖZ G Ü V E N L İ K Ç İ R O B O T A L S O K TER CÜMAN ELDIVEN EZICI IMPASS HARİTALAMA ROBOT YARIŞLARI BIGDOG UN KARDEŞİ P E R V A N E L I H Ü M A N O I D BLADESTAR

2 ROBOTLAR ALEMİNDEN HABERLER GÜVENLİKÇİ ROBOT ALSOK TRANSLATOR GLOVE TERCÜMAN ELDİVEN Japonya nın büyük güvenlik şirketlerinden biri olan Aslok, Ribogu-Q adında bir güvenlik robot üretti. Tekerlekli bir mobil robot olan Aslok un silah taşımaya yetkisi yok, fakat kalabalık yerlerde devriye atarken insanların yüzünü tanıyabiliyor. Bu sayede hafızasına yüklenmiş olan aranan suçluların yüzünü, gördükleriyle karşılaştırabiliyor. Eğer bir eşleşme yakalarsa, gördüğü kişinin fotoğrafını kablosuz ağ üzerinden yetkililere göndererek onları haberdar ediyor. Ribogu-Q kalabalık arasında devriye atarken pilleri azalırsa da duvardaki şarj istasyonuna gidip kendini şarj edebiliyor. Yani tamamen otonom olarak çalışıyor. Yüz tanıma sistemleri son zamanlarda oldukça seviye kaydetti. Honda da Asimo ya da yüz tanıma sistemlerini yakın zamanda ekledi. Bu sistemler ayrıca parmak izi ya da retina taraması gibi şifre, anahtar olarak kullanılabilir. Mesela şu anda piyasada kullanılan plaka tanıma sistemleri otopark girişlerinde abone olmayan araçları içeri almıyor, ya da otobanlarda hızlı giden araçları plakalarından tanıyıp adreslerine ceza kesebiliyor. Tabi yüz tanımak daha zor bir konu. Alsok fi rması robotunu gelecek yıl havaalanı ya da alışveriş merkezi gibi kalabalık yerlerde kullanmayı planlıyor. İşaret dilini yazıya dökebilen bir eldiven yapıldı, hem de bir lise öğrencisi tarafından. Siemens-Westinghaus tarafından düzenlenen yarışmada birinci olan tercüman eldiven, engelli insanların kullandıkları işaret dilindeki el hareketlerini tanıyarak bunları yazılı hale getirebiliyor. Yazılı hale getirdikten sonra seslendirmek de problem değil zaten. Ryan Petterson adındaki öğrenci, 3 Aralık da yapılan yarışmadan 100,000 dolarlık burs kazanmadan önce Mayıs ayında yapılan Intel in uluslar arası fuarında da büyük ödül olan 216,000 doları kapmıştı. Normal bir golf eldivenine giydirilmiş devrelerden, bir işlemci, 10 adet sensör,alıcı-verici ve bir tek satır yazı monitöründen oluşan sistem, işaret dilini kullanan engelli insanlar ile bu dili bilmeyen insanlar arasında akıcı bir iletişim sağlayabiliyor. Mucit genç bir restoranda sipariş vermeye çalışan engelli bir çocuğu görünce aklına bu fi kir gelmiş &CFID= &CFTOKEN=

3 EZİCİ BIGDOG UN KARDEŞİ RHEX Uzunca bir süredir Carnegie Mellon Üniversitesinde yürütülen ve devamlı geliştirilen bir proje olan Crusher için 14,4 milyon dolarlık yeni bir kaynak daha ayrıldı. Crusher, askeri bir insansız yer aracı. Her türlü yer koşulunda insansız olarak hareket edebilmek için tasarlandı. 6,5 ton ağırlığındaki zırhlı ve 6 tekerlekli bu aracın DARPA nın her sene düzenlediği Grand Challenge yarışmalarının bir ürünü olduğunu söylemek yanlış olmaz. Araç kompakt tasarlanmış. Sürüş 6 tekerlekte de ayrı ayrı elektrik motorları ile sağlanıyor. Ayrıca her tekerinde bağımsız süspansiyonu var. Böylece önüne çıkan birçok engeli aşabiliyor ve bozuk arazide ilerleyebiliyor. İşte Impass gibi tekerlek-bacak arası bir sistemle haeket eden bir robot daha: Rhex. Bu robot daha önce BigDog olarak isimlendirilen dinamik dengeli 4 bacaklı robotu üreten Boston Dynamics fi rmasının bir ürünü. Rhex in yarım daire şeklindeki bacakları gövde eklemi etrafında 360 derece dönüyor. Bacaklar birbirine göre farklı pozisyonlarda döndüğü için herhangi bir anda yere değen bacaklar bir üçgen oluşturuyor ve robot ayakta kalıyor. Ayrıca bacakların esnemeye uygun şekli sayesinde gövde bacaklar üzerinde yaylanıyor ve darbe etkisi gövdeye iletilmiyor. Bu robot da Impass gibi engebeli arazi, dağ, taş, merdiven dinlemiyor. Fakat bunlara ek yağmur, çamur da dinlemiyor. Rhex in gövdesi ve eklemleri su geçirmiyor. Bu sayede her türlü hava şartında kullanılabiliyor. Gövdenin su geçirmemez yapılmasının asıl sebebi ise robotun suyun üzerinde ve içinde yüzebilmesi. Su üzerinde yüzmek için bacaklarının hareketinden faydalanırken dalmak için bacak yerine yüzgeç takılması gerekiyor. Bu yüzgeçleri kullanarak bir kaplumbağa gibi yüzüyor. ier.pdf h t t p : / / w w w. c n e t. c o m / _ html?tag=bnpr php?section=rhex

4 PERVANELI HUMANOID Cyborg kavramını bilirsiniz, bir robot sistemini organik yapılar ile birleştirirsiniz. Cyborg un beyni bir bilgisayardır ve robot gibi düşünüp hareket eder. Tabi gerçek dünyada bunu tam anlamıyla sadece fi lmlerde görüyoruz. Bunun nedeni de özellikle beyni taklit etmenin zorluğu. Araştırmacılar Cyborg yerine daha gerçekçi, yeni bir kavram geliştirdiler. Madem ki beyni taklit eden bir robot yapamıyoruz, o halde gerçek beyni robota yerleştirelim. Bunun bir insanın beynini alıp robota yerleştirmekten daha kolay bir yolu var, insanı robotun içine yerleştirmek. Exoskeleton, yani dışiskelet denen bu robotlar aslında bir çeşit giyilebilen robot. Özellikleri tamamen insan iskelet ve kas yapısını desteklemek ve güçlendirmek üzere tasarlanmış olmaları. Japonya da ve Amerika da bu konuda yapılan başarılı çalışmalar var. Bu çalışmaların amacı her zamanki gibi, Amerika da askeri, Japonya da ise sağlık ile ilgili konular. Ama ikisinin de geldiği noktalar benzer durumda. Dışiskelet robotlarının eklem bölgelerinde kuvvetli motorlar var ve bu motorlu eklemler, içindeki insanın hareketlerine uyumlu olarak çalışıyor. Yani siz hafi fçe kolunuzu kaldırdığınızda robot da kolundaki eklemlere güç veriyor ve büyük ağırlıkları tek kolunuzla kaldırabiliyorsunuz. Amerika daki Sarcos fi rmasının geliştirdiği Dışiskelet sistemini giyen kişi el ve ayak hareketleri ile kontrol ediyor. Yani ellerinizi ve ayaklarınızı hareket ettirdikçe, bir joistik kullanır gibi, giydiğiniz robotu da hareket ettiriyorsunuz. Japonya daki Tsukuba Üniversitesinde geliştirilen HAL ismindeki Dışiskelet ise farklı olarak doğrudan giyen kişinin kas sisteminden aldığı sinyaller ile çalışıyor. Normal bir insanın gücünü 10 kata kadar arttırabilen HAL ı giymek için öncelikle kaslarınıza bazı elektrotlar yapıştırmanız ve biraz alıştırma yapmanız gerekiyor. HAL ın piyasa fi yatının $ civarında olması bekleniyor.

5 IMPASS İşte Virginia Üniversitesi Robot Laboratuarından (Romela) bir mekanizma daha. Bu sistem aslında tekerlekle bacak karışımı bir mantık ile hareket ediyor. Tekerleğin arazide çalışamama dezavantajı ile bacakların karmaşık mekanizma dezavantajlarını yok eden bu birleştirilmiş sistemin ayrıca iki yönteme göre de farklı iyi yönler var. Mekanizma şöyle çalışıyor; Temel olarak bir at arabası tekerleği ve bu tekerleğin jantını oluşturan çubukların eksenin içinden geçerek hareket ettiğini düşünebiliriz. Böylece sistem kendi yüksekliğinin ¾ katı engellere tırmanabiliyor, eğimli ve engebeli yüzeylerde giderken gövdesini düz tutabiliyor ve gövdesini yukarı kaldırarak çeşitli engellerin üzerinden geçebiliyor. Tüm bunları yaparken bacaklı olmanın verdiği avantajı kullanıyor. Tekerlek benzeri sisteminin faydası da bacaklı robotlara göre çok daha hızlı hareket edebilmesi. les/urai2006_hong.pdf

6 HARİTALAMA ROBOT YARIŞLARI BAŞLADI Irak ve Afganistan da kullanılan I-Robot fi rmasının Packbot ları artık haritalama da yapıyor. Robotun üzerine takılan lazer tarayıcı sayesinde askerler kendilerinin girmeye korktuğu binalara robotu gönderip önce içerinin haritasını çıkartıyorlar. Daha sonra da bu harita ile operasyon planı yapabiliyorlar. Tabi içeride birileri varsa bunu da robotun kamerası ile görebiliyorlar. Son zamanlarda Packbot lara kokularından bombaları tanıyan bir sistem, ve keskin nişancıların yerini ilk atışlarından sonra sesinden belirlemek için başka bir sistem takıldı. Bu sistemler yeni olmakla birlikte gerçek savaş ortamlarında denenerek geliştiriliyor. Bu seneki robot yarışmaları da yine birbirine çok yakın tarihlerde. Aslında bizim tavsiyemiz bu yarışmaların karşılıklı görüşmelerle tarihlerinin ve kapsamlarının farklılaştırılması. Tüm katılımcılara başarılar ve bol eğlence diliyoruz. En yeni robot teknolojilerini, basit bir robotun nasıl yapıldığını görmek, öğrenmek veya robotlarınızı yarıştırmak istiyorsanız ODTÜ ROBOT GÜNLERİ ni kaçırmayın! Yarışmak ve Atölye Çalışmalarına katılmak için biran evvel kaydınızı yaptırın. Türkiye nin ilk ve en köklü robot organizasyonu olan ODTÜ Robot Günleri bu sene ULUSLARARASI.. Türkiyenin ilk uluslararası robot yarışmaları organizasyonu Mart 2008 tarihlerinde ODTÜ Kültür Kongre Merkezi nde gerçekleştirilecektir. İTÜ Kontrol ve Otomasyon Kulübü üyeleri, İTÜ Robot Olimpiyatlarını düzenlemekle Türkiye de robotik eğitimine ve bu değerli dalın sanayideki gelişimine katkıda bulunmak azmindedirler Mayıs 2008 tarihlerinde düzenlenecek olan İTÜ Robot Olimpiyatları 2008, ilk organizasyondan doğan gücü arkasına alarak her zaman daha ileriye gitme mecburiyetinin bilinciyle, Türkiye de robotiğin gelişimine katkıda bulunabilme yolunda bir büyük adım daha atmayı hedefl emektedir Şubat tarihlerinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bu yıl ikincisi düzenlecek olan robot yarışmasında Temalı - Çizgi İzleyen ve Serbest olmak üzere üç katagori olacaktır. Temalı kategoride konu İstanbulun fethi. Ayrıntılı bilgi ve katılım şartlarını MEB sayfasını ziyaret ederek öğrenebilirsiniz: h t t p : / / e t o g m. m e b. g o v. t r / i n d e x. a s p? s a y f a _ id=007&konu=duyuru_1

7 BIYONIK BILEĞIN DETAYLARI Önceki sayılarımızda bahsettiğimiz biyonik ayağın biraz da olsa detaylı resimlerini meraklıları için yayınlıyoruz. Aklınıza yeni fi kirler getirmesi ümidiyle BLADESTAR Öncelikle Robosaphien ve sonra da Dragonfl y ile robot piyasasında haklı bir yer edinen WowWee fi rması yine görenleri heyecanlandıran bir araç robot yapmış. Bladestar adındaki bu araç ilk bakışta bakkallarda satılan pervanelere benziyor. Fakat bu pervanelerden farklı olarak kumanda ile uçurabiliyorsunuz. Üzerindeki sensörler sayesinde de etrafındaki cisimleri algılayıp uzaklaşabiliyor. Mesela Bladestar uçarken yanına yaklaşırsanız sizden kaçıyor. Robot aslında bir helikopter mantığı ile çalışıyor. Büyük pervane aracı havalandırırken küçük pervaneler gövdenin sabit durmasını ve yönlenmeyi sağlıyor.

8 BİYONİK GÖZ Tüm görme engelliler için olmasa da, sonradan görme yetilerini kaybetmiş bazı insanlar için umut ışığı göründü. Dünya çapında biyonik göz yapmaya çalışan 22 gruptan biri olan Boston Retinal Implant Proje grubu bu amaca en çok yaklaşanlardan. Dr. Joseph Rizzo III bu grubu 1980 lerdu kurmuş ve 36 üye takımı koordine ediyor. Belirttiğine göre şimdiye kadar birçok farklı teknik, malzeme ve yaklaşım denenmiş fakat teknolojinin ilerlemesiyle çok küçük ve karmaşık sistemlerin mümkün hale gelmesi sayesinde artık biyonik bir göz yapmak mümkün. MIT ile yaptıkları çalışmada hastanın taktığı gözlüğün üzerinde bir kamera var ve bu kamera algıladığı görüntüleri saç teli kadar ve hatta daha ince kablolarla göz sinirlerine iletiyor. Göz protezinin 10 seneden fazla dayanmasını istiyorlar. Bunun için de suya, buhara ve daha birçok dış etkene karşı dayanıklı olması gerekli. Şu anda bir kase tuzlu suyun içinde çalışan bir modelleri var. Sonsuz dayanım için titanyum kaplama bir protez üzerinde çalışıyorlar ve beklentileri bu yaz hedefl erine ulaşmak. Protezin güzel bir yanı da göz yuvarlağının içini işgal etmemesi, gözün dış bölgesine yerleştirilmesi. Biyonik göz şimdilik doğuştan göre engellilere derman olamıyor. Çünkü böyle bir durumda beynin görme işini yapan kısmı farklılaşıyor ve duyma, dokunma gibi algılara yardımcı olacak şekilde değişiyor. Sonradan görme yeteneğini kaybedenlerde ise göz sinirleri ve beyin arasındaki bağlantılar yapılmış olduğu için bunları protez yoluyla kullanabiliyoruz. Biyonik göz ilkönce hayvanlarda denenecek ve daha sonra insanların hizmetine sunulacak. Öncelikle hedefl enen görüntü kalitesi pek yüksek değil, sadece etraftaki cisimleri ve engelleri algılamak ve farklı objeleri ayırt etmek. Fakat bu bile görme engellilerin hayatlarını önemli ölçüde değiştirecek bir gelişme. bg?articleid= h t t p : / / w w w. b o s t o n. c o m / n e w s / g l o b e / m a g a z i n e / a r t i - cles/2004/12/05/the_bionic_eye/

9 ROBOTOKULU.COM dan FUTABA S3003 STANDART SERVO MOTOR Bu motoru, standart bağlama parçaları da dahil, ister servo olarak ister redüktörlü DC motor olarak temin edebilirsiniz. ROBOMOBIL KONTROL KARTI, Hobi ve akademik amaçlarla çokça kullanılan Basic Stamp yongasını içeriyor. 16 adet dijital giriş/çıkış portu var ve bunları giriş ya da çıkış olarak istediğiniz gibi ayarlayabiliyorsunuz. SHARP IR MESAFE ALGILAYICILARI Kızılötesi mesafe algılama yapan bu algılayıcılar sumo robotlar için biçilmiş kaftan. Sumoların dışında daha birçok robot projesinde kullanılabilir. Ücretsizdir, basılabilir, çoğaltılabilir, dağıtılabilir. RobotOkulu tarafından hazırlanan bu derginin tüm hakkı okuyucularına aittir. haber göndermek, soru sormak veya diğer istekleriniz için bize yazın.