Fənn: Auditoriya saatlarının miqdarı: Kafedra: Qruplar: Bölmə Sual

Transkript

1 Fənn: Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti Auditoriya saatlarının miqdarı: 60 saat (mühazirə 15 s., məşğələ 45 s.) Kafedra: Azərbaycan dili və pedaqogika Qruplar: AzTU Bölmə Sual 1 1 Azərbaycan dilinin inkişaf mərhələləri. Onun türk dilləri ailəsində yeri. 2 1 Azərbaycan dili dövlət dili kimi. Ana dilimizə dövlət qayğısı. 3 1 Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti fənninin mövzusu, məqsədi və vəzifələri. 4 1 Nitq mədəniyyəti anlayışı. Nitq mədəniyyətinin bir elm kimi formalaşması tarixi və inkişafı. 5 1 Dil, nitq və nitq mədəniyyəti. Ünsiyyət prosesində nitq mədəniyyətinin mövqeyi. 6 1 Nitq mədəniyyəti tarixindən. Nitqin milli səciyyəliliyi və ictimai əhəmiyyəti. 7 1 Nitq mədəniyyətinin başqa elm sahələri ilə əlaqəsi. 8 1 Nitq mədəniyyəti və natiqlik sənəti. 9 1 Dünya natiqlik sənətinin inkişaf mərhələləri Məşhur söz ustalarının nitq mədəniyyətinin inkişafına verdiyi töhfələr və gözəl nitq haqqında qiymətli fikirlər Azərbaycanda natiqlik sənəti Natiqliyin sahələri Heydər Əliyev və Azərbaycan nitq mədəniyyəti Nitq mədəniyyəti milli mədəniyyətin tərkib hissəsi kimi Nitqin növləri Nitq mədəniyyətinə verilən tələblər Nitqin mədəni və qeyri-mədəni formaları. Mədəni nitqin əsas xüsusiyyətləri Dildə ifadəlilik yaradan vasitələr. Nitqi tamamlayan ifadəli hərəkətlər Nitq mədəniyyəti və dil normaları Ədəbi dilin fonetik normaları. Durğu işarələri və nitq mədəniyyəti Ədəbi dilin leksik normaları Ədəbi dilin qrammatik normaları Nitq mədəniyyəti və üslubiyyat. Onların qarşılıqlı əlaqəsi Funksional üslublar Üslub normaları. Dil vahidlərinin üslubi imkanları Danışıq üslubu və bədii üslub Elmi və publistik üslub Məişət üslubu və epistolyar üslub.

2 29 2 Rəsmi-kargüzarlıq üslubu. Rəsmi sənədlər üçün səciyyəvi cəhətlər Danışıq etikası və nitq etiketləri. Nitqin etik məsələsi Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Artıran söz qədrini sidq ilə, qədrin artırar, Kim nə miqdr olsa, əhlin eylər ol miqdar söz. (M.Füzuli) 32 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Bir inci saflığı varsa da suda, Artıq içiləndə dərd verir o da. (M.Füzuli) 33 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş İnci tək sözlər seç, az danış, az din, Qoy az sözlərinlə dünya bəzənsin. (N.Gəncəvi) 34 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Az sözün inci tək mənası solmaz, Çox sözün kərpic tək qiyməti olmaz. (N.Gəncəvi) 35 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Kamil bir palançı olsa da insan, Yaxşıdır yrımçıq papaqçılıqdan. (N.Gəncəvi) 36 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Qüvvət elmdədir, başqa cür heç kəs Heç kəsə üstünlük eyləyə bilməz. (N.Gəncəvi) 37 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Vətən daşı olmayandan, olmaz ölkə vətəndaşı. (M.Araz) 38 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Vətən mənə oğul desə, nə dərdim, Mamır olub qayasında bitərdim. (M.Araz) 39 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Məndən ötən sənə dəydi, Səndən ötən mənə dəydi. Məndən, səndən ötən Vətən, Vətən sənə dəydi (M.Araz) 40 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Azərbaycan deyiləndə ayağa dur ki, Füzulinin ürəyinə toxuna bilər. (M.Araz) 41 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş

3 İnsan öz dili altında gizlənir. (Həzrət İmam Əli) 42 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş İnsan sağlam olar az-az yeməkdən, Uzun ömr etməz əsla çox yeyən. (N.Gəncəvi) 43 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Həyalı söz danış, öyrənib səndən, Həyalı danışsın səni dinləyən. (N.Gəncəvi) 44 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Ağıllı bir işdir yumşaq danışmaq, Kobudluq axmağa yaraşar ancaq. (N.Gəncəvi) 45 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş İnsana arxadır onun kamalı, Ağıldır hər kəsin dövləti, malı. (N.Gəncəvi) 46 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Daxili nitq hansı dildədirsə, ana dili odur. (Z.Yaqub) 47 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Danışmaq gümüşdürsə, susmaq qızıldır Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Azərbaycan dili silahdı qafil, Qalacaq cahanda Günəş qalınca. Gül yarpağı qədər bu tər, incə dil, Qəzəbli vaxtında dönür qılınca. (B.Dubrovin) 49 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Səadət kamalla yetişir başa, Xalqa hörmət elə, ədəblə yaşa. (N.Gəncəvi) 50 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Hər kim öyrənməyi bilməyirsə ar, Sudan dürr, daşdan da gövhər çıxarar. Ancaq öyrənməyi ar bilən insan Məhrumdur dünyada bilik almaqdan. (N.Gəncəvi) 51 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Əvvəl əyri bitən bir cavan ağac Zənn etmə qocalsa düzgün olacaq. (N.Gəncəvi) 52 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş

4 Bilik qazanmaqda qane oma sən, Öyrəndikcə oxu, yenə də öyrən. (Nəvai) 53 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Yazıq o şəxsə ki, sevmir nəsihət, Nəsihət sevənlər qazanar sərvət. (Sədi) 54 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Ayrılarmı könül candan? Azərbaycan, Azərbaycan! (S.Vurğun) 55 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Bir də görürsən ki, açılan solur, Düşünən bir beyin bir torpaq olur. (S.Vurğun) 56 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Soyuq məzara da zinnətdir insan! (S.Vurğun) 57 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Vətən əcdadımızın mədfənidir, Vətən övladımızın məskənidir. Vətəni sevməyən insan olmaz, Olsa da ol şəxsdə vicdan olmaz. (A.Səhhət) 58 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Qızılı udsa da, qara torpaqlar, Yenə qiymətini özündə saxlar. (S.Vurğun) 59 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Əzəldən hüdudu yoxdur kamalın... (S.Vurğun) 60 3 Nitq və təfəkkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla verilmiş Anadır hər kişiyə öz vətəni (A.Səhhət) 61 4 Tərcümeyi-halın yazılmasına verilən tələbləri izah etməklə bu sənəd 62 4 Protokolun yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd növünə aid 63 4 Müqavilənin yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd növünə aid 64 4 Etibarnamənin yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd 65 4 Hesabatın yazılmasına verilən tələbələri izah etməklə bu sənəd

5 66 4 İzahatın yazılmasına verilən tələbləri izah etməklə bu sənəd 67 4 Elan və bildirişin yazılmasına verilən tələbləri qeyd etməklə bu sənəd növlərinə aid 68 4 Məlumatın yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd növünə aid 69 4 Tələbnamənin yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd növünə aid 70 4 Aktın yazılmasına verilən tələbləri qeyd etməklə bu sənəd 71 4 Arayışın yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd növünə aid 72 4 Xasiyyətnamənin yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd 73 4 Rəyin yazılmasına verilən tələbləri qeyd etməklə bu sənəd 74 4 Zəmanətin yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd növünə aid 75 4 Ərizənin yazılma formasını qeyd etməklə bu sənəd növünə aid 76 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Azərbaycan ana yurdum, canına can qatan yurdum! 77 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Azərbaycan - təbiətin zər qarışıq nur damlası, Nə gözəldir yurdumuzun Azərbaycan adlanması! mövzusunda mətn tərtib 78 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Mən həmişə fəxr etmişəm, bu gün də fəxr edirəm ki, mən Azərbaycanlıyam! 79 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Qarabağa bizsiz gəlir bu yaz da! mövzusunda mətn tərtib 80 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Dəhşətlər dəhşətidir, Xocalı müsibəti! 81 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Əcdadımızın yadigarı, nişanəsi, nəfəsi Ana dilim 82 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Millimənəvi dəyərlərimiz varlığımızdır. mövzusunda mətn tərtib 83 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Xalqımızın varlığını şərtləndirən amillər: torpağımız, dilimiz və mənəviyyatımız

6 84 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Adətənənələrimizi yaşatmaq soy kökümüzə bağlılığın nişanəsidir Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Azərbaycanda multikultural dəyərlər və tolerantlıq 86 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Ali təhsil aldığım müqəddəs elm ocağı mövzusunda mətn tərtib edin 87 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Azərbaycan təbiətinin inciləri 88 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Vurğunam Bakıya, Azərbaycana! mövzusunda mətn tərtib 89 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Baxdıqca hüsnünə doymayır gözüm, Təbrizim, Təbrizim, gözəl Təbrizim! 90 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Azadlığım rəng alıb şəhidliyə yüksələn igidlərin qanından! mövzusunda mətn tərtib 91 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Gənclik ömrümüzün bahar çağıdır! 92 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Adın şərəflidir sənin, ey qadın! Dahilər anası çağrılır adın! 93 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Bayraqları bayraq edən üstündəki qandır,torpaq, uğrunda ölən varsa, Vətəndir! 94 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Öz canımı verərəm, Qarabağı vermərəm! 95 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Bizi Vətən çağırır! 96 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Təhsil millətin gələcəyidir! 97 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Ümid sənədir ancaq, Azərbaycan əsgəri! mövzusunda mətn tərtib 98 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Ana, ana Sənə mən rahibəm itaətdə! 99 5 Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Valideynlərim məni göydən yerə endirdi, müəllimim isə məni yerdən göyə qaldırdı Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Tələbəyik, biz zamanın tələbiyik! Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Biz

7 gəncliyik!; ideya cəhətdən möhkəm, siyasi cəhətdən yetkin! Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Dünyanı gözəllik xilas edəcəkdir! Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Qəlbimizə nur çiləyən müqəddəs səs Qurani- Kərim! mövzusunda mətn tərtib Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Hər kim mənə bir hərf öyrətsə, mən ona qul, kölə olaram. mövzusunda mətn tərtib Nitq və təfükkürün qarşılıqlı əlaqəsinə əsaslanmaqla Göylərin nur yağmuru, yerlərin göy qurşağı - Azərbaycan bayrağı!