Türk sermaye piyasalar n n uluslararas aktörü 2006 FAAL YET RAPORU

Transkript

1 Türk sermaye piyasalar n n uluslararas aktörü 2006 FAAL YET RAPORU

2

3 1 TAKASBANK 2006 FAAL YET RAPORU K saca Takasbank stanbul Menkul K ymetler Borsas nda ( MKB) menkul k ymet al m ve sat m ifllemlerinin takas, 1988 y l nda, MKB bünyesinde kurulan bir birim taraf ndan yap lmaya bafllanm flt r. Ocak 1992 tarihinde takas ve saklama görevi, MKB ve üyelerinin ortakl ile kurulan MKB Takas ve Saklama A.fi. adl flirkete devredilmifltir. 2 Ocak 1996 tarihinde Takasbank MKB Takas ve Saklama Bankas A.fi. ad yla bir sektör bankas na dönüfltürülen flirketin faaliyetleri, o tarihten itibaren bir yat r m bankas statüsünde sürdürülmektedir. Sermaye piyasas kat l mc lar n n ortakl ile kurulan Takasbank, üstlendi i fonksiyonlar itibariyle, para ve sermaye piyasalar aras nda köprü ifllevi görmekte ve ülkemizin önemli finansal kurumlar aras nda yer almaktad r. Takas, saklama ve transfer hizmetleri gibi fonksiyonlar bir banka çat s alt nda toplamas nedeniyle Takasbank, dünyadaki benzer kurumlar aras nda özel bir yere sahip olmufltur. Kurucu ortaklar aras nda Takasbank n da yer ald ve kuruluflunda altyap çal flmalar n üstlendi i Merkezi Kay t Kuruluflu nun (MKK) 2005 y l nda faaliyete geçmesi ile birlikte MKB de ifllem gören hisse senetlerinin kaydilefltirilmesi çal flmalar tamamlanm flt r. Sermaye Piyasas Kurulu nun 10 Aral k 2004 tarihinde vermifl oldu u yetki ile 4 fiubat 2005 tarihinde faaliyete geçen Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas (VOB) ifllemlerinin takas ve teminatland rma ifllemleri, fiubat 2005 tarihinden itibaren Takasbank bünyesinde oluflturulan VOB Takas Merkezi taraf ndan gerçeklefltirilmektedir. Ayr ca yat r m fon ve ortakl klar n n portföy varl klar da Takasbank nezdinde izlenmektedir. Takasbank, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yat r m Sistemi kapsam nda 2003 y l nda faaliyete geçen Bireysel Emeklilik Fonlar na iliflkin olarak da çeflitli görevler üstlenmifltir. Bu fonlar n varl klar n n saklanmas, takas ve di er ilgili ifllemler Takasbank taraf ndan yerine getirilmektedir. Türk Sermaye Piyasalar n n geliflmesinde önemli bir rol oynayacak Bireysel Emeklilik Sistemi nin iflleyiflinde Takasbank n katk s büyüktür. Uluslararas merkezi takas ve saklama kuruluflu Euroclear Bank ile muhabirlik iliflkisine sahip olan Takasbank, yurtd fl piyasalarda gerçeklefltirilen Eurobond, yabanc tahvil, depo sertifikas ve benzeri yabanc menkul k ymetlerin takas ve saklama ifllemlerine iliflkin yurtd fl muhabirlik hizmeti vermektedir. Bu hizmet ile yurtiçi takas ve saklama konusundaki uzmanl n, yurtd fl piyasalara da tafl yan Takasbank, yurtd fl piyasalarda ifllem sonras hizmetleri teknik olanaklar, operasyonel deneyim ve maliyet aç s ndan tüm finansal kurumlar için ulafl labilir k lmay hedeflemifltir y lsonu itibariyle Takasbank tan yurtd fl menkul k ymet muhabirlik hizmeti alan kurum say s 74 tür. Nakit kredi ile arac kurulufllara k sa vadeli nakit kolayl klar sunan Takasbank, kurmufl oldu u Para Piyasas ile arac kurulufllar aras ndaki para al flverifllerinin fleffaf, h zl ve güvenilir bir ortamda yap lmas n sa lamaktad r. Son dokuz y ld r en yüksek EFT ifllem hacmini gerçeklefltiren iki bankadan biri olma konumunu sürdüren Takasbank, Türkiye nin en yüksek kurumlar vergisi ödeyen kurulufllar aras ndad r. Nakit kredi ile arac kurulufllara k sa vadeli nakit kolayl klar sunan Takasbank, kurmufl oldu u Para Piyasas ile arac kurulufllar aras ndaki para al flverifllerinin fleffaf, h zl ve güvenilir bir ortamda yap lmas n sa lamaktad r.

4

5 Uluslararas merkezi takas ve saklama kuruluflu Euroclear Bank ile muhabirlik iliflkisine sahip olan Takasbank, yurtd fl piyasalarda gerçeklefltirilen Eurobond, yabanc tahvil, depo sertifikas takas ve saklama ifllemlerine iliflkin yurtd fl muhabirlik hizmeti vermektedir.

6 4 1. BÖLÜM Özet Finansal Bilgiler Takasbank, 1 Ocak Aral k 2006 dönemindeki faaliyetleri sonucunda bin YTL'lik vergi öncesi dönem kâr elde etmifltir y l dönem mali kâr üzerinden %20 oran nda hesaplanan bin YTL'lik kurumlar vergisi, dönem ticari kâr ndan düflüldü ünde bin YTL vergi sonras kâr elde edildi i görülmektedir. Takasbank, 2006 y l içinde bin YTL'lik faiz geliri elde etmifl olup, söz konusu faiz gelirlerinin büyük bir k sm n vadeye kadar elde tutulan menkul de erlerden elde edilen bin YTL'lik faiz gelirleri ile bankalardan al nan bin YTL'lik faiz gelirleri oluflturmaktad r. Cari dönemde yurtiçi bankalara 999 bin YTL faiz gideri verilmifl, gayri nakdi kredilerden bin YTL ücret ve komisyon al nm fl, Türk paras ve yabanc para ifllemleri için bin YTL tutar nda komisyon verilmifltir. Takasbank' n esas faaliyetleri olan takas ve saklama hizmetlerinden elde etmifl oldu u komisyon gelirlerinin de yer ald Di er Faaliyet Gelirleri hesap grubunda ise bin YTL bakiye görülmektedir. Y l içinde kredi ve di er alacaklar de er düflüfl karfl l olarak 411 bin YTL ayr lm flt r Y l çinde Ana Sözleflme de Yap lan De ifliklikler ve Nedenleri 2006 y l içinde Takasbank Ana Sözleflmesi nde herhangi bir de ifliklik yap lmam flt r.

7 5 TAKASBANK 2006 FAAL YET RAPORU Ortakl k Yap s, Sermayede ve Ortakl k Yap s nda Hesap Dönemi çinde Meydana Gelen De ifliklikler, Nitelikli Paya Sahip Gerçek veya Tüzel Kiflilerin Unvanlar ve Paylar Takasbank n ödenmifl sermayesi YTL nominal de erli olup, A ve B grubu paylar n temsilen ç kar lacak hisse senetlerinin tamam nama yaz l olmakta, hisse senetleri ancak MKB ve üyeleri ile kurulmufl ve ileride kurulacak olan alt n, döviz, vadeli ifllem ve menkul k ymet borsalar ve bunlar n üyeleri aras nda devredilebilmekte, MKB hariç her bir orta n pay do rudan ve dolayl olarak Banka sermayesinin %5 ini geçememektedir. Takasbank sermayesi içerisinde bulunan adet A grubu paylar n temsil eden hisse senetleri, sadece MKB ye ait olup devredilememekte, sermaye art r mlar nda yeni A grubu hisse senedi ihdas edilememekte ve MKB ye ait olan 200 YTL nominal de erdeki A grubu hisseler, MKB ye Banka Yönetim Kurulu nda dört üye ile temsil edilebilme hakk tan maktad r. Sermayenin %10'undan Fazlas na Sahip Olan Gerçek veya Tüzel Kiflilerin Unvanlar ve Paylar 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle Takasbank n toplam 87 orta bulunmakta olup, sermayenin %10 undan fazlas na sahip olan tek ortak konumunda bulunan MKB, YTL pay tutar ile toplam sermayenin %32,63 üne sahiptir. Takasbank sermayesinin %34,48 lik k sm 19 adet bankaya ve geri kalan %32,89 luk k sm ise 67 adet arac kuruma aittir. Banka n n Yönetim Kurulu Baflkan ve Üyeleri, Denetim Kurulu Üyeleri ile Genel Müdür ve Yard mc lar n n Varsa Banka da Sahip Olduklar Paylara liflkin Aç klamalar Takasbank n Yönetim Kurulu Baflkan ve Üyeleri, Denetim Kurulu Üyeleri ile Genel Müdür ve Yard mc lar n n Banka da sahip oldu u pay bulunmamaktad r.

8 6 1. BÖLÜM Yönetim Kurulu Baflkan n n Mesaj Onuncu y l m z geride b rakt m z bu dönemde, Takasbank n deneyimli ve zengin insan kaynaklar, güçlü teknolojik altyap s ve yenilikçi uygulamalar ile geliflmifl ve geliflmekte olan ülkelerin sermaye piyasalar na örnek bir kurulufl oldu unu görmekten büyük memnunluk duydu umu ifade etmek istiyorum y l n n hemen ilk günlerinde Avrupa Birli i ile bafllayan müzakere sürecinin ekonomiye olumlu yans mas ile kazan lan ivme, y lsonuna do ru müzakerelerin t kanma aflamas na gelmesine ra men devam etmifltir. Ekonomimizin kazand güçlü büyüme ivmesi ve özellikle büyük miktarlarda süregelen do rudan yabanc sermaye giriflleri sayesinde, May s ay nda geliflmekte olan ülkeleri etkileyen dalgalanmadan önemli bir yara almadan ç km fl bulunuyoruz. Ekonomideki bu olumlu geliflmeler sonucunda tek haneli rakamlara inen enflasyon, nispi ekonomik istikrar da beraberinde getirmifl ve bankac l k sektörü yabanc bankalar n da gelmesi ile güç kazanm flt r. Ancak cari aç n büyük boyutlarda sürmesi ve 2007 y l n n bir seçim y l olmas bu istikrar tehdit eder durumdad r y l nda sermaye piyasalar nda hareketlilik ve hacim kazand ran ifllemler devam etmifltir. Yabanc kurumsal yat r mc lar n MKB deki yat r mlar önemli ölçüde artm flt r. MKB-100 Endeksi yeni rekorlara do ru yükselmifl ancak dünya piyasalar na da ba l olarak y lsonuna do ru bir düflme e ilimine girmifltir. Uluslararas derecelendirme kurulufllar Türkiye nin ülke notu ile baz önde gelen bankalar n notlar n yükseltmeye devam etmifllerdir. Kuruluflundan itibaren hedefledi i kaydi sisteme geçifli planl ad mlarla zaman içinde gerçeklefltiren Takasbank, Merkezi Kay t Kuruluflu A.fi. nin (MKK) hayata geçmesi ile bu görevini de baflar yla tamamlam flt r. MKB de ifllem gören ve MKK da karfl l klar kayden izlenen hisse senedi ve yat r m fonu kat lma belgelerinin MKK ad na Takasbank taraf ndan fiziken teslim al nmas na 2006 y l nda devam edilmifltir. Y lsonu itibariyle karfl l klar MKK nezdinde kayden izlenen YTL nominal de erde adet hisse senedi Takasbank kasalar nda saklanmaktad r. Ayn flekilde saklanan yat r m fonu kat lma belgesi sertifika adedi ise e ulaflm flt r. Kaydi sisteme geçifl nedeniyle Takasbank ile MKK aras nda gerçek zamanl ve eflanl çal flan bir elektronik mesaj sistemi gelifltirilmifltir y l nda, MKB Tahvil ve Bono Piyasas Kesin Al m Sat m Pazar ile Repo-Ters Repo Pazar nda toplam 2.919,9 milyar YTL tutar nda ifllem yap lm flt r. Takasbank sisteminde çok tarafl netlefltirme sonucu, 437,9 milyar YTL lik nakit takas ile 1.741,9 milyar YTL piyasa de erli menkul k ymet takas ifllemi gerçeklefltirilmifltir. MKK bünyesinde kaydi olarak ihraç edilen ve MKB Tahvil ve Bono Piyasas nda ifllem görmeye bafllayan özel sektör tahvillerinin takas ifllemleri de A ustos ay ndan itibaren Takasbank taraf ndan sonuçland r lmaya bafllanm flt r. Bu amaçla Takasbank takas sisteminde gerekli düzenlemeler yapm flt r y l nda Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas takas üyeli ine kabul edilen dört yeni kurumun kat l m ile toplam üye say s 60 a ulaflm flt r y l içinde VOB da ifllem hacminin art fl na paralel olarak aç k pozisyon say s nda da bir art fl gözlemlenmifltir. Aç k pozisyon say s 29 Aral k 2006 tarihinde olarak gerçekleflmifltir. Ayn tarihte aç k pozisyonun piyasa de eri 387,8 milyon YTL dir y l bafl ndan itibaren MKB Hisse Senetleri Piyasas ifllem hacmi ve endeks rakam nda görülen hareketlere paralel olarak Takasbank kredileri de artan bir ivme ile büyümüfl ve günlük ortalama kredi hacmi 19,9 milyon YTL ye ulaflm flt r. Bu art fla ba l olarak nakit kredi faiz geliri 3,9 milyon YTL ile bir önceki y l n %18 üzerinde gerçekleflmifltir Kas m ay n n sonunda uygulamaya al nan Ödünç Pay Senedi Piyasas 2006 y l içinde arac kurulufllarca giderek artan oranlarda kullan lmaya bafllanm flt r. Y l içinde bu piyasan n iflleyiflini kolaylaflt rmak ve daha yayg n kullan m n sa lamak amac ile sürekli iyilefltirmeler yap lm flt r. Takasbank gerek Türkiye deki güçlü konumu gerekse s n r ötesine uzanan çal flmalar n n sonucu olarak art k uluslararas piyasalarda da ad çokça duyulan ve örnek al nan bir kurum haline gelmifltir. Ülkemizi ve sermaye piyasalar m z uluslararas platformlarda baflar ile temsil eden Takasbank n bu y lki faaliyet raporunda bu konuya biraz daha fazla yer ay rd k. Bu nedenle uluslararas çal flmalar m z n önemli bir hedefi olan Uluslararas Takas ve Saklama Konular na liflkin Önerilere ve Standartlara Uyum konulu bir bölümü faaliyet raporuna ekledik. Say s z yenilikçi projeye imza atarak sermaye piyasalar m z n geliflimine do rudan somut katk lar sa layan Takasbank, bundan sonra da ayn baflarma azmi ile gelece e h zla yürümeye devam edecektir. Baflar l çal flmalar nedeniyle de erli yöneticilerimize ve çal flanlar m za, flahs m ve Yönetim Kurulu ad na teflekkürlerimi iletirim.

9 7 TAKASBANK 2006 FAAL YET RAPORU Takasbank gerek Türkiye deki güçlü konumu gerekse s n r ötesine uzanan çal flmalar n n sonucu olarak art k uluslararas piyasalarda da ad çokça duyulan ve örnek al nan bir kurum haline gelmifltir. OSMAN B RSEN YÖNET M KURULU BAflKAN

10 8 1. BÖLÜM Genel Müdür ün Mesaj H zl haberleflme olanaklar n n ve bilgi paylafl m n n artmas ile dünya h zla küçülmekte, internet sayesinde yayg nlaflan küreselleflme, ülkeleri, kültürleri ve ifl yapma flekillerini büyük ölçüde birbirlerine yak nlaflt rmaktad r. Bugün için baflar l kurumlar n sadece yerel piyasalarda kalmalar mümkün de ildir. E er baflar l olmaya azmettiyseniz mutlaka uluslararas arenaya ç kmak zorundas n z. Takasbank n öncelikli misyonu ülkemizin sermaye piyasalar n n ak flkanl n sa layarak geliflimine katk da bulunmak olmakla birlikte, daha genifl bir yaklafl mla nihai misyonu küresel bir aktör olarak uluslararas sermaye hareketlerinden ülkemizin en iyi flartlarda azami yarar sa lamas n kolaylaflt rmakt r. Takasbank, kuruluflundaki önemli misyonlar ndan biri olan menkul k ymetlerin kaydilefltirilmesi projesini 2005 y l n n sonunda MKK n n faaliyete geçmesi ile tamamlam flt r. Türk sermaye piyasalar için çok önemli olan bu projeden sonra Takasbank uluslararas çal flmalar na ivme kazand rmak amac ndad r. Bu nedenle, baflar larla dolu bir on y l geride b rak rken bu y lki faaliyet raporumuzda uluslararas çal flmalar m za biraz daha fazlaca de inmek istedik y l içinde MKK ad na Takasbank nezdinde saklanan hisse senedi ve yat r m fonu kat lma belgelerinin iptal ve imha sürecine yönelik MKK yetkilileri ile birlikte yöntem belirleme çal flmalar yap lm flt r. Belirlenecek yöntem dahilinde iptal ve imha çal flmalar na 2007 y l nda bafllanacakt r. Takasbank, SWIFT üyesi olmayan kurumlar n daha düflük maliyetlerle üye olabilmesi amac yla SWIFT taraf ndan gelifltirilen Üye/Konsantratör modeli çerçevesinde hizmet vermek üzere 2006 y l nda çal flmalara bafllam flt r. Üye/Konsantratör modeli ile SWIFT üyesi olan bir kurum, kendi network sistemi üzerinden, SWIFT üyesi olmayan kurulufllara, kolay ve düflük maliyetli olarak SWIFT e eriflim olana sa layabilmektedir. Takasbank, Üye/Konsantratör kurum olarak, hizmet verece i kurumlar n SWIFT sisteminin yönetiminden, SWIFTNet ba lant s n n kurulmas ndan, devaml l n n sa lanmas ndan ve SWIFTNet üzerinden güvenilir bir flekilde mesajlar n n iletilmesinden sorumlu olacakt r. Projenin 2007 y l n n ilk alt ay içerisinde uygulamaya al nmas planlanmaktad r. Di er taraftan, flartl virman ifllemlerinin tam otomasyon ortam nda gerçeklefltirilebilmesi için SWIFT sistemi ile entegre flekilde gelifltirilmekte olan otomasyon sisteminin analiz ve yaz l m çal flmalar nda son aflamaya gelinmifltir. Yeni sistemin 2007 y l n n ilk yar s nda uygulamaya al nmas planlanmaktad r. Bu proje ile saklamac bankalara ve yabanc kurumsal yat r mc lara hizmet veren arac kurumlar aras ndaki takas teyitleflme ifllemlerinin elektronik ortamda ve T+1 günü akflam na kadar tamamlanmas hedeflenmektedir. Devlet ç Borçlanma Senetleri nin MKK bünyesinde kaydilefltirilerek yat r mc isminde izlenmesi projesi kapsam nda, MKK ve TCMB ile eflgüdümlü yürütülen çal flmalar tamamlanm flt r. Yabanc menkul k ymet ve Eurobond takas/saklama hizmetleri halen 27 Bireysel Emeklilik Fonu (BEF) ve 22 yat r m fonu için sunulmaktad r y lsonu itibariyle 11 emeklilik flirketi taraf ndan kurulan 103 adet BEF in toplam fon varl k de eri bir önceki y la göre yaklafl k %120,9 luk art fl ile 2.821,9 milyon YTL olmufltur. Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas taraf ndan yeni düzenlenen alt n sözleflmeleri 1 Mart ta, gösterge D BS üzerine V S ise 27 Nisan da ifllem görmeye bafllam flt r y l içinde aç k pozisyonlar n a rl 2005 y l ndaki gibi döviz ve hisse senedi endeks sözleflmelerinde toplanm flt r y l nda döviz sözleflmeleri lehinde olan ifllem yo unlaflmas, 2006 y l nda hisse senedi endeks sözleflmelerinde gerçekleflmifltir. Ulusal Pazar daki tüm hisse senetlerinin ifllemlere konu olabildi i Ödünç Pay Senedi Piyasas nda 2006 y l içinde 220 adet farkl hisse senedi ifllem görmüfltür y l nda bu piyasada gerçekleflen ifllemlerin toplam hacmi 127 milyon adet ve 769 milyon YTL olmufltur. Takasbank Borsa Para Piyasas ifllem hacmi 2006 y l nda 44,98 milyar YTL (31,67 milyar ABD dolar ) olmufltur. Günlük ifllem hacmi ortalamas 179,21 milyon YTL olurken, ortalama ifllem büyüklü ü 0,92 milyon YTL, ifllem adedi ise olmufltur. Fon yönetimi ifllemleri Takasbank n en önemli gelir kayna n oluflturmaktad r y l nda Takasbank n gelirlerinin yaklafl k %57 si fon yönetimi ifllemlerinden sa lanm flt r y l sonunda yurtd fl nda saklamada bulunan menkul k ymetlerin ortalama de eri 629,92 milyon avroya ulaflm flt r. Y l içinde takas na arac l k edilen menkul k ymetlerin toplam de eri ise 4,7 milyar avro olarak gerçekleflmifltir y lsonu itibariyle yabanc kurulufllar n Takasbank nezdinde saklamada tuttu u sabit getirili menkul k ymetlerin ayl k ortalama nominal de eri 25 milyon avro, hisse senetlerinin piyasa de eri ise 7,8 milyon avro olarak gerçekleflmifltir. FEAS Affiliate Member Çal flma Grubu nun birinci toplant s, Takasbank baflkanl nda Nisan 2006 tarihinde stanbul da, ikinci toplant s ise, yine Takasbank baflkanl nda Ekim 2006 tarihinde Kahire de gerçeklefltirilmifltir. Takasbank, merkezi takas ve saklama kurulufllar aras nda karfl l kl ç karlar do rultusunda ortak projeler oluflturulmas ve görüfl al flveriflinde bulunulabilmesi amac yla kurulmufl bir birlik olan Avrupa Merkezi Saklamac lar Birli i ne (European Central Securities Depositories Association-ECSDA) 2006 y l nda üye olmufltur. Takasbank 2006 y l nda, Ödeme ve Menkul K ymet Takas Sistemlerinde Takas n Sonland r lmas çin AB Direktifi nin Türk mevzuat na uyarlanmas çal flmalar çerçevesinde, Sermaye Piyasas Kurulu nun koordinatörlü ünde Alman Sermaye Piyasas yetkilileri ile birlikte yürütülen Twinning Projesi ne aktif olarak kat larak Türk Sermaye Piyasas Takas ve Saklama Mevzuat n n flekillenmesinde önemli katk larda bulunmufltur. Ülkemizin ulusal numaraland rma kuruluflu olarak 1995 y l ndan bu yana ANNA n n aktif bir üyesi olan Takasbank, son iki y ld r ISIN kodu ve temel menkul k ymet bilgilerinin dünya genelinde internet arac l ile toplanmas n ve ürün olarak finansal kurulufllara sunulmas n amaçlayan ANNA Service Bureau nun (ASB) Yönetim Kurulu Baflkanl n yürütmektedir. Tüm çal flmalar m zda bizleri her zaman destekleyen ve teflvik eden SPK ve MKB yönetimlerine, ortaklar m za ve müflterilerimize Takasbank a gösterdikleri yak n ilgi ve güven için teflekkür ederim. Takasbank n uluslararas platformda örnek al nan bir kurum olmas nda flüphesiz ki en büyük pay çal flanlar m za aittir. Bu nedenle kendilerine özel teflekkürü bir borç bilirim.

11 9 TAKASBANK 2006 FAAL YET RAPORU 2006 y lsonu itibariyle yabanc kurulufllar n Takasbank nezdinde saklamada tuttu u sabit getirili menkul k ymetlerin ayl k ortalama nominal de eri 25 milyon avro, hisse senetlerinin piyasa de eri ise 7,8 milyon avro olarak gerçekleflmifltir. EM N S. ÇATANA GENEL MÜDÜR VE YÖNET M KURULU ÜYES

12 Takasbank, merkezi takas ve saklama kurulufllar aras nda karfl l kl ç karlar do rultusunda ortak projeler oluflturulmas ve görüfl al flveriflinde bulunabilmesi amac yla kurulmufl bir birlik olan Avrupa Merkezi Saklamac lar Birli i ne 2006 y l nda üye olmufltur.

13

14 12 1. BÖLÜM 2006 Y l Faaliyetleri Saklama Kaydilefltirme uygulamalar çerçevesinde, MKB de ifllem gören ve Merkezi Kay t Kuruluflu A.fi. de karfl l klar kayden izlenen hisse senedi ve yat r m fonu kat lma belgelerinin MKK ad na Takasbank taraf ndan fiziki teslim al nmas ifllemleri, 2006 y l boyunca sürdürülmüfltür. Y l içinde YTL nominal ve adet hisse senedi, YTL nominal ve adet yat r m fonu kat lma belgesi fiziken teslim al nm flt r. 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle karfl l klar MKK nezdinde kayden izlenen YTL nominal de erde adet hisse senedi Takasbank kasalar nda MKK ad na saklanmaktad r. Ayn flekilde saklanan yat r m fonu kat lma belgesi sertifika adedi ise e ulaflm flt r. MKK ad na Takasbank nezdinde saklanan hisse senedi ve yat r m fonu kat lma belgelerinin iptal ve imha sürecine yönelik olarak 2006 y l içinde MKK yetkilileri ile birlikte yöntem belirleme ve uygulama çal flmalar yap lm flt r. Bu konuyla ilgili çerçeve sözleflme 25 Aral k 2006 tarihi itibariyle imzalanm flt r. Belirlenecek prosedür dahilinde iptal ve imha çal flmalar na 2007 y l nda bafllanacakt r. Aynen saklama sisteminde hesap aç lmak suretiyle, kurumsal yat r mc lara aynen saklama hizmeti verilmeye devam edilmifltir. 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle Takasbank aynen saklama kasalar nda adet sertifikadan oluflan adet hisse senedi bulunmaktad r. Söz konusu k ymetlerin piyasa de eri YTL dir. Takasbank 2003 y l ndan itibaren bireysel emeklilik flirketlerine saklay c s fat yla hizmet vermektedir. Bu kapsamda, bireysel emeklilik flirketleri kat l mc lar na hesaplar ndaki fon paylar n Takasbank nezdinde isimlerine aç lm fl hesaplarda izleme olana getirilmifltir. Bireysel emeklilik sistemi kat l mc lar, Takasbank internet adresinde bulunan TakasNET sistemine ba lanarak fon portföy de erlerini adet ve piyasa de eri cinsinden ö renebilmektedir. 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle bireysel emeklilik flirketleri toplam aç k hesap say s a, bakiyeli hesap say s ise e ulaflm flt r. Takasbank nezdinde 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle 11 adet emeklilik flirketine ait 103 adet emeklilik fonu bulunmaktad r y l içinde Vadeli fllemler Piyasas müflterileri için Takasbank sisteminde aç lan hesaplar n isme çevirme ifllemlerine devam edilmifltir. 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle VOB sisteminde yaklafl k aç k hesap bulunmaktad r. VOB müflterileri Takasbank internet adresinde bulunan TakasNET sistemine ba lanarak hesaplar n n pozisyon, portföy de eri ve kâr/zarar durumlar n gösteren raporlara ulaflabilmektedirler. H SSE SENETLER TAKAS filemler MKB Hisse Senetleri Piyasas takas sisteminde 98 arac kurum organize piyasa takas ifllemlerini gerçeklefltirmekte, bunlar n d fl nda 16 banka, 11 emeklilik flirketi, 103 emeklilik fonu, 328 yat r m fonu/ortakl ve 21 portföy yönetim flirketi, sekiz borsa yat r m fonu organize piyasa takas ba lant l olarak takas sisteminde faaliyet göstermektedir y l içinde MKB Hisse Senetleri Piyasas nda toplam 325,70 milyar YTL ifllem hacmi gerçeklefltirilmifl, takas sistemindeki etkinli in en önemli unsurlar ndan biri olan çok tarafl netlefltirme ifllemi sonucunda, 31,60 milyar YTL lik nakit (%9,70) ve 106,66 milyar YTL piyasa de erli menkul k ymet (%32,75) takas yap lm flt r. fiartl virman ifllemleri ise 2005 y l na göre %33,49 oran nda artarak, toplam 146,63 milyar YTL piyasa de erli menkul k ymet ve 146,41 milyar YTL tutar nda nakit transferi yap lm fl, bu ifllemlerin 3,49 milyar YTL si Takas Tan ml fiartl Virman ifllemi olarak gerçeklefltirilmifltir. Kurumsal yat r mc lar taraf ndan da toplam 15,87 milyar YTL piyasa de erli serbest virman ifllemi yap lm flt r. 8 Kas m 2004 tarihinde uygulamaya al nan ve fon portföyünde bulunan menkul k ymet ve sermaye piyasas araçlar fon ad na saklanan, fon pay oluflturma ve geri al m ifllemleri ile ikincil piyasa takas ifllemleri Takasbank sisteminde gerçeklefltirilen hisse senetlerine dayal Borsa Yat r m Fonu (BYF) say s 2006 y l nda yediye ulaflm flt r. Ayr ca 2006 y l içinde alt n ve di er k ymetli madenlere dayal Borsa Yat r m Fonlar n n da Takasbank BYF sisteminde ifllem görebilmelerine olanak sa layacak revizyonlar yap lm fl ve fon portföyünde yer alan k ymetli madenlerin fon ad na saklanmas için stanbul Alt n Borsas nezdinde hesap aç lm flt r y l içinde kurulan alt na dayal bir adet Borsa Yat r m Fonu ifllem görmeye bafllam flt r. Borsa Yat r m Fonlar d fl nda portföyünde k ymetli maden bulunan yat r m fonlar na saklama hizmeti verilebilmesi amac yla yine

15 13 TAKASBANK 2006 FAAL YET RAPORU stanbul Alt n Borsas nezdinde hesap aç lm fl ve yat r m fonlar na Takasbank ekranlar arac l yla hesaplar n izleme ve ç k fl ifllemlerini gerçeklefltirme olana verilmifltir. Kaydi sisteme geçifl nedeniyle Takasbank ile Merkezi Kay t Kuruluflu A.fi. aras nda gerçek zamanl ve eflanl oluflan elektronik mesaja dayanan sistem entegrasyonu sa lanm flt r y l içinde kurumlardan gelen talepler ve sistem iyilefltirme kapsam nda revizyonlar gerçeklefltirilmifltir. fiartl virman ifllemlerinde, ön efllefltirme ifllemlerinde ileri valörlü talimatlar n flartl virman bitifl saatinden sonra da sisteme tan mlanabilmesi ve efllefltirme ifllemlerinde küsurat farklar n n kabul edilebilmesi için revizyonlar yap lm flt r. fiartl virman ifllemlerinin tam otomasyon ortam nda gerçeklefltirilebilmesi için SWIFT sistemi ile entegre flekilde gelifltirilmekte olan otomasyon sisteminin analiz ve yaz l m çal flmalar son aflamaya gelmifltir. Yeni sistemin 2007 y l n n ilk yar s nda uygulamaya al nmas planlanmaktad r. Uygulamaya al nacak tam otomasyon sisteminde, takas talimatlar n SWIFT arac l ile arac kurulufllar na veya saklamac kurulufllar na gönderen yabanc kurumsal yat r mc lar n ifllemleri, yine SWIFT sistemi üzerinden Takasbank sistemine 2006 Y l Virman fllemleri (milyon YTL) aktar lacak ve Takasbank sistemine ulaflan bu talimatlar otomatik olarak flartl virman sistemine dahil edilecektir. Böylece kurumlar n SWIFT üzerinden ald klar talimatlar tekrar Takasbank sistemine tan mlamalar na gerek kalmayacak ve ifllemler tam otomasyon ortam nda gerçeklefltirilecektir. Ayr ca, SWIFT sisteminden al nan talimatlara istinaden oluflturulan flartl virman talimatlar n n durumlar (eflleflme ve gerçekleflme gibi) ilgili kuruma SWIFT mesaj olarak gönderilecek, kurumlar taraf ndan SWIFT mesaj gönderilerek talimat n durumu hakk nda sorgulama yap labilecektir. Bu proje ile ayn zamanda saklamac bankalar ile yabanc kurumsal yat r mc lara hizmet veren arac kurumlar aras ndaki takas teyitleflme ifllemlerinin elektronik ortamda ve T+1 günü akflam na kadar tamamlanmas hedeflenmektedir. MKB piyasalar na iliflkin ifllem teminatlar n n Takasbank nezdinde tutulmas, de erlenmesi ve Hisse Senetleri Piyasas ifllem teminat sisteminin yeniden yap land r lmas amac yla MKB ve Takasbank uzmanlar ndan oluflan MKB-Takasbank Teminatlama Sistemi Gelifltirme ve Uygulama Proje Ekibi kurulmufltur. Bu konudaki çal flmalar 2007 y l içinde sürdürülecektir. Toplam Serbest fiartl fiartl Virman/ Aylar Virman Virman Virman Toplam Virman Ocak - fiubat ,30 Mart - Nisan ,77 May s - Haziran ,34 Temmuz - A ustos ,23 Eylül - Ekim ,66 Kas m - Aral k ,58 Toplam ,23 Hisse Senedi fllem Hacimleri (milyon YTL) ARALIK KASIM EK M EYLÜL A USTOS TEMMUZ HAZ RAN MAYIS N SAN MART fiubat OCAK Borsa fllem Hacmi Net Nakit Takas Tutar Net Menkul Takas Tutar MKB Not: Günlük ortalama de erler verilmifltir.

16 14 1. BÖLÜM 2006 Y l Faaliyetleri Nak t Operasyon fllemler Y llar Aras nda Takasbank Üzerinden Yap lan hale Tekliflerinin Adet ve Nominal Tutarlar Y llar Aras nda Gelen/Giden Nakit Mesajlar n Toplam Adet ve Tutarlar gelen G den 2000 gelen G den G den gelen G den gelen G den gelen gelen G den 2002 gelen G den 2006 y l içinde MKB Hisse Senetleri Piyasas nda toplam 325,70 milyar YTL ifllem hacmi gerçeklefltirilmifl, takas sistemindeki etkinli in en önemli unsurlar ndan biri olan çok tarafl netlefltirme ifllemi sonucunda, 31,60 milyar YTL lik nakit (%9,70) ve 106,66 milyar YTL piyasa de erli menkul k ymet (%32,75) takas yap lm flt r. hale Teklif Say s hale Teklifi Nominal De er (milyon YTL) Toplam Adet Toplam Tutar (milyon YTL)

17 15 TAKASBANK 2006 FAAL YET RAPORU TAHV L VE BONO TAKAS filemler 2006 y l nda, MKB Tahvil ve Bono Piyasas Kesin Al m Sat m Pazar ile Repo-Ters Repo Pazar nda toplam 2.919,9 milyar YTL tutar nda ifllem yap lm flt r. Takasbank sisteminde çok tarafl netlefltirme sonucu, 437,9 milyar YTL lik nakit takas ile 1.741,9 milyar YTL piyasa de erli menkul k ymet takas ifllemi gerçeklefltirilmifltir. Ayr ca, döviz ödemeli devlet iç borçlanma senetleri pazar nda gerçeklefltirilen 17 milyon avro ve 432,8 milyon ABD dolar tutar ndaki kesin al m sat m ifllemlerinin netlefltirilmesi sonucunda, 16,8 milyon avro ve 426,4 milyon ABD dolar tutar nda nakit takas ifllemi muhabir bankalar arac l ile sonuçland r lm flt r. Merkezi Kay t Kuruluflu A.fi. bünyesinde kaydi olarak ihraç edilen ve 10 A ustos 2006 tarihi itibariyle MKB Tahvil ve Bono Piyasas nda ifllem görmeye bafllayan özel sektör tahvillerinin takas ifllemleri de ayn tarih itibariyle Takasbank taraf ndan sonuçland r lmaya bafllanm flt r. Bu amaçla Takasbank takas sisteminde gerekli revizyonlar gerçeklefltirilmifltir. Döviz ödemeli k ymetlerin itfa ve kupon ödemesi ifllemlerine iliflkin otomasyon tamamlanm fl olup, 2007 Ocak ay içinde uygulamaya al nacakt r. Transferi (EMKT) ifllemleri ve virman yaz l m nda gerekli de ifliklikler yap lm flt r. Sigorta flirketlerinin Hazine Müsteflarl ad na teminat olarak verdikleri k ymetlerin MKK nezdindeki Takasbank hesaplar nda kaydi olarak izlenmesi temin edilmifl, MKK nezdindeki müflteri hesaplar ndan verilen teminatlar n takibi için gerekli revizyonlar tamamlanm fl ve ilgili raporlar revize edilmifltir. 23 Temmuz 2006 tarihli Resmi Gazete de yay mlanan, 2006/10731 say l Bakanlar Kurulu Karar ile Gelir Vergisi Kanunu nun 94 üncü ve Geçici 67 nci maddesi ile stopaj oranlar na iliflkin yap lan düzenlemeler çerçevesinde Takasbank Devlet ç Borçlanma Senetleri Saklama Sistemi nde yeni vergi düzenlemelerine iliflkin revizyonlar yap lm flt r Y l D BS Borsa ve Takas fllem Hacimleri (milyon YTL) ARALIK KASIM EK M EYLÜL A USTOS TEMMUZ HAZ RAN Devlet ç Borçlanma Senetleri nin (D BS) Merkezi Kay t Kuruluflu A.fi. (MKK) bünyesinde kaydilefltirilerek yat r mc isminde izlenmesi projesi kapsam nda, MKK ve TCMB ile koordineli olarak yürütülen çal flmalar tamamlanm flt r. Bu kapsamda, Tahvil Otomasyon Sistemi nde yer alan, itfa/kupon ödemesi ifllemleri, Elektronik Menkul K ymet MAYIS N SAN MART OCAK fiubat Borsa fllem Hacmi Nakit Takas fllem Hacmi K ymet Takas fllem Hacmi

18 16 1. BÖLÜM 2006 Y l Faaliyetleri Y llara Göre D BS Saklama Bakiyeleri ABD dolar : TCMB Döviz Al fl Kuru (29 Aral k 2006 = 1,4131 YTL) D BS (milyon YTL) ABD Dolar Piyasa De eri Nominal Piyasa De eri (milyon ABD dolar ) , , , , , , , , , , , ,99 Takasbank sisteminde çok tarafl netlefltirme sonucu, 437,9 milyar YTL lik nakit takas ile 1.741,9 milyar YTL piyasa de erli menkul k ymet takas ifllemi gerçeklefltirilmifltir , , ,12 Ortalama , , , D BS Saklama Bakiyeleri (Nominal) , , , , , Y l nda tfa ve Kupon Ödemesi fllemleri tfa Kupon YTL (milyon) , ,34 USD (milyon) 11,32 4,70 EUR (milyon) - 0, Y l Tahvil ve Bono Piyasas Menkul K ymet Takas fllemleri Borsa fllem Hacmi TVS Nakit Takas TVS Menkul Takas YTL (milyar) 2.919,94 437, ,88 USD (milyon) 432,85 426,42 433,07 EUR (milyon) 17,00 16,84 16,61

19 17 TAKASBANK 2006 FAAL YET RAPORU B reysel Emekl l k Fonlar ve YatIrIm Fonlar fllemler Yabanc menkul k ymet ve Eurobond takas/saklama hizmetleri halen 27 Bireysel Emeklilik Fonu (BEF) için sunulmaktad r. 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle 11 emeklilik flirketi taraf ndan kurulan 103 adet BEF in toplam fon varl k de eri 2.821,9 milyon YTL dir. Bu tutar bir önceki y la göre yaklafl k %120,9 luk bir büyümeyi göstermektedir. Yabanc menkul k ymet ve Eurobond takas/saklama hizmetleri halen 22 yat r m fonu için sunulmaktad r. 31 Aral k 2006 tarihi itibariyle 295 adet yat r m fonunun toplam fon varl k de eri bir önceki y la göre %25,3 azalarak ,5 milyon YTL ye düflmüfltür. Bireysel Emeklilik Fonlar için gelifltirilen Fon Tür Kontrol ve Fon Portföy S n rlama Kontrolü mekanizmalar n n Yat r m Fonlar ve Menkul K ymet Yat r m Ortakl klar için de oluflturulabilmesi amac yla Fon Takas, Saklama ve Bilgi Ak fl Sistemi nde yap lan de ifliklikler 2 May s 2006 tarihi itibariyle uygulamaya al nm flt r. Sermaye Piyasas Kurulu nun talepleri kapsam nda bahse konu sistemde; Her fon ve ortakl k için vadeli ifllemler aç k pozisyon tutarlar n, Fon ve ortakl klar n Ödünç Pay Senedi Piyasas nda yapt klar ifllem tutarlar n, Fon ve ortakl klar n hisse senedi piyasas, yabanc menkul k ymetler, devlet iç borçlanma senetleri kesin al m-sat m pazar, repo-ters repo piyasas ifllem tutarlar n gösteren dosyalar sistem taraf ndan otomatik olarak oluflturularak Sermaye Piyasas Kurulu sistemine aktar lmaya bafllanm flt r. Ayr ca bireysel emeklilik yat r m fonlar ve yat r m fonlar birim pay de eri de erleme farklar n gidermek amac yla yürütülen iyilefltirme çal flmalar çerçevesinde; Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas nda ifllem yapan fonlar n hak kazand klar kâr tutarlar n n de erleme tarihinde fon de erleme tablosuna yans t lmas, Fonlar n portföylerinde bulundurduklar Özel Sektör Tahvilleri nin de erleme esaslar çerçevesinde fiyatlanarak fon portföy tablosunda raporlanmas, Devlet ç Borçlanma Senetleri nin de erlemesinde, ayn gün valörlü olarak ifllem görmeyen k ymetlerin de erlenmesinde ifllem gördükleri son gün ayn gün valörlü ifllemlerde oluflan a rl kl ortalama fiyat n baz al narak hesaplanmas, Repo-ters repo de erleme ifllemlerinde kullan lan faiz oran n n 10 hane küsuratl olarak hesaplanmas, Takasbank arac l ile stanbul Alt n Borsas nda alt n saklamas yapan fonlar n alt n de erlemelerinin otomatik olarak Banka sistemince yap lmas sa lanm flt r y l nda, bireysel emeklilik yat r m fonlar ve yat r m fonlar birim pay de eri de erleme farklar n gidermek amac yla Fon Takas, Saklama ve Bilgi Ak fl sisteminde gerekli de iflikliklerin yap lmas na devam edilmesi planlanmaktad r. Bu çerçevede, baflta de iflken faizli Devlet ç Borçlanma Senetleri nin fiyat hesaplamalar n n Takasbank taraf ndan gerçeklefltirilmesi ve hisse senedi halka arz ndan k ymet alan fonlara ve k ymetlere iliflkin bakiye bilgilerinin Banka sistemine girifline olanak tan nmas olmak üzere çeflitli konularda çal flmalar yap lacakt r. Bireysel Emeklilik Fonlar Portföy Da l mlar 67,83 0,10 Borsa Para Piyasas Vadeli Mevduat Eurobond-Yabanc Menkul K ymet Yat r m Fonlar Portföy Da l mlar 38,40 2,10 Borsa Para Piyasas Eurobond-Yabanc Menkul K ymet 3,18 1,37 5,38 8,60 % 14,91 % 0,10 Hisse Senedi Ters Repo Tahvil-Bono 58,03 Hisse Senedi Ters Repo Tahvil-Bono

20 18 1. BÖLÜM 2006 Y l Faaliyetleri VOB Takas Merkez 2006 y l nda Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas takas üyeli ine kabul edilen dört yeni kurumun kat l m ile toplam üye say s 60 a ulaflm flt r. Y l içinde iki bankan n birleflmesi sürecinde bankalardan birinin sahip oldu u müflteri hesaplar n n di erine devri gerçeklefltirilmifl ve bu bankan n takas üyeli i sona ermifltir y l içinde VOB Takas Merkezi nce VOB da ifllem görecek hesaplar n aç lmas, teminatland rma, nemaland rma, günlük olarak hesap güncelleme ve kâr/zarar ödeme ifllemleri gerçeklefltirilmifltir. 29 Aral k 2006 itibariyle toplam aç k hesap say s dir y l içinde VOB da ifllem hacminin art fl na paralel olarak aç k pozisyon say s nda da art fl gözlemlenmifltir. Aç k pozisyon say s 29 Aral k 2006 tarihinde olarak gerçekleflmifltir. Ayn tarihte aç k pozisyonun piyasa de eri 387,8 milyon YTL dir. Vadeli fllem ve Opsiyon Borsas taraf ndan yeni düzenlenen alt n sözleflmeleri 1 Mart ta, gösterge D BS üzerine V S ise 27 Nisan da ifllem görmeye bafllam flt r y l içinde aç k pozisyonlar n a rl 2005 y l ndaki gibi döviz ve hisse senedi endeks kontratlar nda toplanm flt r y l nda döviz kontratlar lehinde olan ifllem yo unlaflmas, 2006 y l nda hisse senedi endeks kontratlar lehinde gerçekleflmifltir. 29 Aral k 2006 itibariyle V S aç k pozisyonlar n da l m ; Döviz: ( adedi USD/YTL, adedi EUR/YTL) Endeks: ( adedi MKB-30, 3 adedi MKB-100) Alt n: 4 olarak gerçekleflmifltir. Y lsonu itibariyle 60 Do rudan Takas Üyesi nin Garanti Fonu Katk Paylar toplam YTL dir. Fon büyüklü ünün YTL lik k sm Türk Liras nakit katk paylar ndan oluflmaktad r. 29 Aral k 2006 tarihi itibariyle Takasbank VOB Takas Merkezi nezdinde tutulan VOB ifllem teminatlar tutar YTL dir. Bunun YTL lik k sm nakit ifllem teminatlar ndan oluflmaktad r. VOB seans saatleri piyasa kat l mc lar ndan gelen yo un talep do rultusunda 20 Mart 2006 tarihinden itibaren 09:15-12:00 / 13:00-16:40 olarak düzenlenmifl ve VOB seans saatlerinin spot piyasalarla uyumu sa lanm flt r. Seans saatlerinin uzat lmas paralelinde takas süresi de ifllemin yap ld n n ertesi günü saat 14:30 olarak belirlenmifl ve böylece T+1 e geçifl sa lanm flt r. D BS cinsi k ymetlerin kaydilefltirilmesi çerçevesinde TV S'de MKK revizyonlar gerçeklefltirilmifl, VOB ve üyelerin kat l m ile MKK testleri yap lm flt r. Yabanc yat r mc lar n piyasada gerçeklefltirdikleri ifllemlere iliflkin teminat yükümlülüklerini zaman nda karfl layabilmeleri ve pozisyon devri (give-up) olana n n sunulmas kapsam nda analiz çal flmalar na devam edilmifl, saklamac bankalar ve arac kurumlar ile yap lan de erlendirmeler sonucunda pozisyon devri modeli oluflturulmufltur y l nda pozisyon devri projesinin hayata geçirilmesi planlanmaktad r y l n n ilk yar s ndan itibaren VOB da ifllem görecek olan hisse senedi vadeli ifllem sözleflmelerinin takas da Takasbank taraf ndan gerçeklefltirilecektir. Bu kapsamda sermaye art r m ve temettü durumunda (hisse senedi fiyat n n bölünmesi halinde) gerekli sistem revizyonlar ve haz rl k çal flmalar tamamlanm flt r. 29 Aral k 2006 tarihi itibariyle Takasbank VOB Takas Merkezi nezdinde tutulan VOB ifllem teminatlar tutar YTL dir. Bunun YTL lik k sm nakit ifllem teminatlar ndan oluflmaktad r.