ÖNCESİ RİSK YÖNETİMİ (PTRM)

Transkript

1 İŞLEM BISTECH ÖNCESİ Üye Bilgilendirme RİSK Toplantısı YÖNETİMİ (PTRM) 14/01/ /04/2016

2 İçerik o Genel Bilgiler o Kullanıcı ve hesabın yetkisine ilişkin kontroller o Risk grubu kontrolleri o Teminat kontrolleri o Pozisyon limiti kontrolleri

4 İşlem Öncesi Risk Yönetimi Genel Yapı o İşlem Öncesi Risk Yönetimi; İşlem ve takas platformları ile bütünleşmiş bir uygulama kullanılarak yapılır. Pre-trade (emir öncesi) ve At-trade (emir sonrası) olmak üzere farklı iki aşamada kontrollere imkan verir. Borsa ve üyelere işlemlerin yanı sıra emirlerden kaynaklanan riski takip ve kontrol olanağı sağlar. o İşlem Öncesi Risk Yönetimi uygulamasının hedef kullanıcıları: Borsa ve Takasbank Pozisyonların yanı sıra BISTECH emir akışını Üye Bilgilendirme kontrol etmek Toplantısı isteyen takas üyeleri Sponsorlu Erişim (Sponsored Access) kullanıcılarına sponsorluk yapan üyeler

5 Kullanıcı Gateway Emir Değerleme RXP Emir Öncesi Risk Kontrolleri Emir Defteri İşlem Öncesi Risk Yönetimi Genel Yapı Yanıt Eşleştirme Motoru Takas Sistemi Teminat Hesap Yapısı Yeni Emir Pozisyonlar RX At-Trade Risk Kontrolleri Bulunması Gereken Teminat Hesaplaması RTM Takas Batch leri Teminat Hesabı

6 Enstrüman Hiyerarşisi Borsa (Borsa İstanbul-BI) Pazar (Örn: VİOP Endeks Türev Pazarı) Enstrüman Grubu (Örn: Vadeli İşlem Sözleşmeleri) Enstrüman Tipi (Örn: Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri) Dayanak Varlık (Örn: BIST 30 Endeks) Enstrüman Sınıfı (Örn: BIST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri) İşlem Gören Sözleşmeler (Örn: F_XU , F_XU )

7 Partition Yapısı Alım-Satım sistemi iki gruptan (partition) oluşacaktır. Sözleşmeler bu gruplara dayanak varlık bazında ayrılacaktır. Partition 1 Partition 2 AKBNK, ARCLK, EKGYO, EREGL, GARAN ve ISCTR Diğer Dayanak Varlıklar **Yeni dayanak varlıklar açıldıkça bu dağılımda güncelleme olacaktır. Bir sözleşme hangi grupta ise o gruplardan emir gönderilmekte ve yine bu gruplardan gönderilen emire cevap verilmektedir. FIX-OE (OrderEntry) ve BISTECH OUCH kanallarında Üye Bilgilendirme her iki Toplantısı gruba ayrı ayrı bağlantı kurulması gerekmektedir.

9 Kullanıcı ve Hesabın Yetkisine İlişkin Kontroller o Emir girişinde PTRM tarafından kullanıcı ve hesabın yetkisine ilişkin bazı kontroller yapılır; Kullanıcı ve sözleşme kontrolü o Kullanıcı sadece yetkisi olduğu sözleşmelerde emir gönderebilir. Hesap no kontrolü o Hesap no girilmeden veya var olmayan bir hesap numarasından emir gönderilemez. Hesap no ve sözleşme kontrolü o Her hesap no, yetkili olduğu sözleşmelerde emir girebilir. Kullanıcı ve hesap no kontrolü o Kullanıcı kendisine atanmış hesaplar ile emir gönderebilir.

11 Risk Grubu Kontrolleri o Emir gönderen/ işlem yapan kullanıcıların neden olabileceği risklerin kontrolünde aşağıda belirtilen limitler kullanılır: Maksimum emir büyüklüğü Pozisyon risk limitleri Emir/sn limiti İşlem yapılabilir enstrüman kısıdı

12 Kullanıcı Gateway Emir Değerleme RXP Emir Öncesi Risk Kontrolleri Emir Defteri Risk Grubu Kontrolleri Yanıt 4 Eşleştirme Motoru Takas Sistemi Teminat Hesap Yapısı Yeni Emir 6 RX At-Trade Risk Kontrolleri 5 4 Pozisyonlar Bulunması Gereken Teminat Hesaplaması RTM Takas Batch leri Teminat Hesabı

13 Risk Grubu Kontrolleri Üyenin kullanıcılarının gruplandırılmasıyla risk grupları oluşturulur. Bir üye farklı risk limitleriyle oluşturulmuş birden çok risk grubuna sahip olabilir. Bir kullanıcı birden fazla risk grubuna atanamaz. Her risk grubu için farklı Borsa ve üye limitleri tanımlanabilir. Risk gruplarına ait risk limitleri ve risk hesaplama yöntemi enstrüman sınıfı & tipi seviyesinde belirlenebilir. Belirlenen limitlerin aşılması durumunda ilgili risk grubu engellenir.

14 Risk Grubu Kontrolleri Borsa Enstrüman X Pozisyon Limitleri Maksimum Emir Büyüklüğü Sponsor Olunan Müşteri Risk Parametreleri Enstrüman Y Enstrüman Z Pozisyon Limitleri Maksimum Emir Büyüklüğü Pozisyon Limitleri Maksimum Emir Büyüklüğü Üye Risk Grubu Emir/sn Limiti E-Posta Uyarıları Kullanıcılar Bildirimler Bildiriler (%) İkazlar (%)

15 Risk Grubu Kontrolleri Risk Hesaplama Yöntemleri o Risk hesaplama yöntemleri: Adet (sözleşme adedi) Miktar (sözleşme adedi*sözleşme büyüklüğü) Hacim (sözleşme adedi* sözleşme büyüklüğü* fiyat*döviz kuru)

16 Risk Grubu Kontrolleri Maksimum Emir Büyüklüğü o Maksimum emir büyüklüğü bir emrin maksimum miktarı, değeri ya da hacmidir. o Bir emir sisteme kabul edilmeden maksimum emir büyüklüğü kontrolünden geçer. o "Emir Büyüklüğü " (miktar/ değeri/ hacim) " Maksimum Emir Büyüklüğü " ise emir girişine izin verilmez. o " Maksimum Emir Büyüklüğü ", enstrüman sınıfı & tipi seviyesinde farklılaştırılabilir.

17 Risk Grubu Kontrolleri Pozisyon Risk Limitleri o Her bir risk grubu için enstrüman sınıfı & tipi seviyesinde farklı limitlerin belirlenmesi mümkündür. a b c Bekleyen Alım Emirleri Bekleyen Satım Emirleri Alım İşlemleri o Bir risk grubu enstrüman sınıfı & tipi seviyesinde belirlenmiş olan limitlere eriştiğinde bu risk grubu içindeki kullanıcıların emir girmesi ve işlem yapması engellenir. d Satım İşlemleri e Net İşlemler e = c-d f Toplam Alım f = a+c g Toplam Satım g = b+d o Pozisyon limitlerinin hesaplanmasında kullanılacak olan yöntem değer, miktar veya hacim olarak belirlenebilir. h Toplam Net Alım h = c-d+a ı Toplam Net Satım ı = d-c+b

18 Risk Grubu Kontrolleri Enstrüman Limiti Aşımı o Enstrüman bazında belirlenmiş risk limitlerinin aşılması halinde risk grubu enstrümanı limit ihlali durumuna geçer. o Bir risk grubu enstrümanı limit ihlalindeyken, risk grubu içindeki kullanıcılar: İhlal edilmiş enstrümanlarda yeni emir giremez. İhlal edilmiş enstrümanlarda mevcut emirlerinde değişiklik yapamaz. Bekleyen emirleri iptal edebilir. İhlal edilmemiş enstrümanlarda emir girişine devam edebilir. o Risk grubu içindeki kullanıcıların limit aşımını önleyecek şekilde bekleyen emirleri iptal etmesiyle ihlal sınırlaması otomatik olarak kalkar. o Borsa ya da üye risk grubu tarafından ihlal edilen limiti gün içinde arttırarak ihlal durumunu kaldırabilir.

19 Risk Grubu Kontrolleri Emir/sn Limiti o Emir/sn limiti, emir iletim oranına uygulanacak olan kısıtlamadır. o Borsa ve üyeler tarafından risk grubu bazında farklı limitler belirlenebilir ve iki limit arasından kısıtlayıcı olan uygulanır. o Sisteme gönderilen yeni emirlerin kontrolüne dayanır ve aşağıda belirtilen emirler kontrolde dikkate alınmaz: Emir iptalleri Reddedilen emirler Emir güncellemeleri Emir defterinde kalmayan emirler (Giriş anında işleme dönen emirler hesaba katılır) o Bu kontroller, saniyenin 10 a bölünmesiyle oluşan zaman dilimlerinin her birinde bir kere yapılır.

20 Risk Grubu Kontrolleri Emir/sn Limiti Aşımı o Emir iletim hızının belirlenen limitin onda birinden daha yüksek olması durumunda limit aşımı gerçekleşir. o Emir/sn limitinin aşılması halinde, kullanıcının bağlı olduğu risk grubu engellenir. o Engellenmiş bir risk grubu içindeki kullanıcılar: Yeni emir giremez. Bekleyen emirleri güncelleyebilir. Bekleyen emirleri iptal edebilir. Sisteme bağlanabilir, broadcast alabilir ve sorgulama yapabilir. o Emir/sn limiti ihlalinden kaynaklanan engelleme gün içinde otomatik olarak kaldırılmaz ancak üye veya borsa tarafından manuel olarak kaldırılabilir. o Limit ihlalinin gerçekleştiği gün manuel olarak kaldırılmamış engellemeler ertesi işlem günün başında otomatik olarak kaldırılır.

21 Risk Grubu Kontrolleri İşlem Yapılabilir Enstrüman Kısıdı o Bir risk grubu içerisindeki kullanıcıların işlem yapabileceği enstrümanlara sınırlama getirilmesi mümkündür. o İşlem yapılabilen enstrümanların kısıtlanması halinde kullanıcılar yalnızca risk limiti tanımlanmış enstrümanlarda işlem yapabilir.

22 Risk Grubu Kontrolleri Örnekler Geçerli Enstrüman Kullanıcı Tipi Tipleri USD/TRY VİS Kullanıcı Tipi 1 EUR/USD VİS Kullanıcı Tipi 2 Döviz VİS Kullanıcı Tipi 3 Döviz VİS Kullanıcı Tipi 4 USD/TRY VİS EUR/TRY VİS Risk Grubu Kullanıcılar Kullanıcı M11 M1_M1_1 Kullanıcı M12 Kullanıcı M13 M2_M2_1 Kullanıcı M21 Kullanıcı M22 M3_S1_1 Kullanıcı 1 Kullanıcı 2 M3_S1_2 Kullanıcı 3 M3_S1_3 Kullanıcı 4 Üye Kullanıcı Kullanıcı Tipi Kullanıcı M11 Kullanıcı Tipi 1 Üye 1 Kullanıcı M12 Kullanıcı Tipi 1 Kullanıcı M13 Kullanıcı Tipi 1 Üye 2 Kullanıcı M21 Kullanıcı Tipi 2 Kullanıcı M22 Kullanıcı Tipi 2 Üye 3 Kullanıcı M31 Kullanıcı Tipi 3 Kullanıcı 1 Kullanıcı Tipi 4 Sponsor Kullanıcı 2 Kullanıcı Tipi 4 Olunan Kullanıcı 3 Kullanıcı Tipi 4 Müşteri 1 Kullanıcı 4 Kullanıcı Tipi 4 Enstrüman Borsa Tarafından Belirlenen Genel Limitler USD/TRY VİS (A) EUR/TRY VİS (B) EUR/USD VİS (C) Döviz VİS (D)

23 Risk Grubu Kontrolleri Örnek I & II Enstrüman Geçerli Sözleşmeye Geçerli Risk Grubu Kullanıcılar Enstrüman Üye Limiti Borsa Limiti Kısıdı Enstrüman Erişim Limit USD/TRY VİS Kullanıcı M11 EUR/TRY VİS X X 0 M1_M1_1 Kullanıcı M12 EUR/USD VİS Kullanıcı M13 Döviz VİS X (A & C) Enstrüman Geçerli Sözleşmeye Geçerli Risk Grubu Kullanıcılar Enstrüman Üye Limiti Borsa Limiti Kısıdı Enstrüman Erişim Limit USD/TRY VİS Kullanıcı M21 EUR/TRY VİS M2_M2_1 Kullanıcı M22 X EUR/USD VİS Döviz VİS Üst seviyeden devrolan limit

24 Risk Grubu Kontrolleri Örnek III & IV & V Enstrüman Geçerli Sözleşmeye Geçerli Risk Grubu Kullanıcılar Enstrüman Üye Limiti Borsa Limiti Kısıdı Enstrüman Erişim Limit USD/TRY VİS Kullanıcı 1 EUR/TRY VİS X 0 M3_S1_1 Kullanıcı 2 EUR/USD VİS X X 0 Döviz VİS X (A) Enstrüman Geçerli Sözleşmeye Geçerli Risk Grubu Kullanıcılar Enstrüman Üye Limiti Borsa Limiti Kısıdı Enstrüman Erişim Limit USD/TRY VİS EUR/TRY VİS M3_S1_2 Kullanıcı 3 X EUR/USD VİS X X 0 Döviz VİS X (A & B) Enstrüman Geçerli Sözleşmeye Geçerli Risk Grubu Kullanıcılar Enstrüman Üye Limiti Borsa Limiti Kısıdı Enstrüman Erişim Limit USD/TRY VİS EUR/TRY BISTECH VİS Üye Bilgilendirme Toplantısı M3_S1_3 Kullanıcı 4 EUR/USD VİS X X 0 Döviz VİS X (A & B) Üst seviyeden devrolan limit

25 Risk Grubu Kontrolleri E- Posta Uyarıları o Bir risk grubunun riskinin herhangi bir bildirim seviyesini aşması halinde, risk grubuna ait bildirim listesindeki tüm alıcılara e-posta gönderimi yapılır. o Üç tip bildirim seviyesi vardır: Bildiriler: Uyarının en düşük seviyesidir. İkazlar: Uyarının en yüksek seviyesidir. İhlaller: Risk limitleri aşılmıştır. o Bir risk grubu için tanımlanmış her limit, bir işlem gününde sadece bir bildiri, ikaz ve ihlal e-postası oluşturur.

26 Risk Grubu Kontrolleri Gün İçi Değişiklikleri o Aşağıdaki değişiklikler PTRM uygulaması ara yüzünde her zaman için yapılabilir ve etkin duruma gelir: Limitlerin güncellenmesi (pozisyon limitleri, emir/sn limiti, maksimum emir büyüklüğü) İkaz & bildiri yüzdelerinin ve e-posta uyarılarının güncellenmesi E-posta alıcılarına ekleme yapılması Risk gruplarının engellenmesi ya da engellemelerin kaldırılması Emir/sn limiti ihlalinden kaynaklanan engellemenin kaldırılması Bir risk grubuna dahil edilmiş kullanıcıların işlem yapabileceği sözleşmelerin kısıtlanması Bir risk grubuna dahil edilmiş BISTECH tüm Üye kullanıcıların Bilgilendirme tek Toplantısı seferde tüm bekleyen emirlerinin iptal edilmesi

27 Risk Grubu Kontrolleri Ertesi Gün Değişiklikleri o Aşağıdaki değişiklikler PTRM uygulaması ara yüzünde her zaman için yapılabilir ancak bir gün sonra sistem açıldığında etkin duruma gelir: Yeni bir limit ekleme ya da mevcut bir limiti silme E-posta uyarılarını tetikleyen eşik değerlerinin güncellenmesi E-posta alıcılarının silinmesi Risk gruplarına yeni kullanıcı eklenmesi Yeni bir risk grubu oluşturulması ya da mevcut bir risk grubunu silinmesi Bir risk grubundan kullanıcı çıkarılması İzlenen kullanıcının değiştirilmesi Varsayılan grubun belirlenmesi

28 Risk Grubu Kontrolleri İzlenen Kullanıcı & Varsayılan Grup o İzlenen Kullanıcı Bir risk grubu, borsa üyesinin belirlenmiş bir kullanıcısının bağlantı durumunun izlenmesi üzerine yapılandırılabilir. Bu kullanıcının belirlenmesi tercihe bağlıdır. Bu kullanıcının bağlantısının kopması halinde, bağlantı yeniden sağlanana kadar, risk grubuna dahil edilmiş tüm kullanıcıların emir girişi engellenir ve bekleyen tüm emirleri iptal edilir. o Varsayılan Grup Bir risk grubunun varsayılan grup olarak belirlenmesi halinde, kullanıcı alanı geçerli kullanıcı id si içermeyen işlemlerin riski bu grup altında takip edilir. Aksi halde, bu işlemler toplam riske yansıtılmaz.

30 Teminat Kontrolleri - I Emir giriş/düzeltme/iptal anında, ilgili emir de dikkate alınarak, hesap bazında teminat yeterliliği kontrolü yapılır. Teminat yeterliliği, PTRM tarafından hesaplanan bulunması gereken teminat değeri ile takas sisteminden gelen kullanılabilir teminat değeri bilgisinin karşılaştırılmasıyla kontrol edilir. Bulunması Gereken Teminat > Kullanılabilir Teminat Yetersiz Teminat Teminat yeterliliğini sağlayan emirler sisteme kabul edilir, yetersiz teminatı olan hesaplara ait emirler reddedilir.

31 Teminat Kontrolleri - II PTRM tarafından hesaplanan bulunması gereken teminat değerinin takas sisteminden gelen kullanılabilir teminat değerini aşması halinde hesap riskli duruma düşer. Riskli durumda olan bir hesap yalnızca pozisyon kapatıcı emir gönderebilir. Riskli durumda olan hesapların bekleyen emirlerinin iptal edilmesi konfigürasyon ile mümkündür.

32 Teminat Kontrolleri - III PTRM, risk hesaplamalarını yaparken gün başında ve gün içinde takas sisteminden aldığı bilgileri kullanır. Hesap yapısı, gün başı pozisyonları ve risk hesaplamalarına baz oluşturan parametreler gibi bilgiler PTRM tarafından gün başında; kullanılabilir teminat bilgisi ise gün içinde gerçek zamanlı olarak takas sisteminden alınır.

33 Teminat Kontrolleri - RTM PTRM, gün içinde takas sisteminin gerçek zamanlı risk hesabı yapan bileşeni olan RTM ile bütünleşmiş çalışır. Bir işlem gerçekleştikten sonra, hesabın son pozisyon bilgisi ve gün içinde yeni fiyatlara göre güncellenmiş parametreler dikkate alınarak RTM tarafından bulunması gereken teminat ve kullanılabilir teminat hesaplanır. Kullanılabilir teminatın güncel değeri ve bu değer hesaplanırken dikkate alınan ilgili güne ait işlem bilgileri RTM tarafından PTRM e gönderilir. RTM den gelen güncellemenin ardından PTRM, o Teminat yeterliliği kontrolünde güncel kullanılabilir teminat değeri bilgisini kullanır. o Bulunması gereken teminat değerini hesaplarken RTM hesabına dahil edilmiş işlemlere ilişkin bir hesaplama yapmaz.

35 Gateway Emir Değerleme RXP Kullanıcı RXP Emir Öncesi Risk Emir Öncesi Risk Kontrolleri Kontrolleri Emir Defteri İşlem Öncesi Risk Yönetimi Genel Yapı Yanıt Eşleştirme Motoru Takas Sistemi Teminat Hesap Yapısı Yeni Emir Pozisyonlar RX At-Trade Risk Kontrolleri Bulunması Gereken Teminat Hesaplaması RTM Takas Batch leri Teminat Hesabı

37 Kullanıcı Gateway Emir Değerleme RXP Emir Öncesi Risk Kontrolleri Emir Defteri İşlem Öncesi Risk Yönetimi Genel Yapı Yanıt Eşleştirme Motoru Takas Sistemi Teminat Hesap Yapısı Yeni Emir Pozisyonlar RX At-Trade Risk Kontrolleri Bulunması Gereken Teminat Hesaplaması Takas RTM Batch leri Teminat Hesabı

38 Teminat Hesaplamasında Kullanılan Parametreler o PTRM, bulunması gereken teminat değerini mevcut işlemleri, bekleyen emirleri ve bu emirlerin gerçekleşmesi halindeki en kötü durum senaryosunu dikkate alarak hesaplar. o PTRM algoritması teminat hesaplamasında aşağıdaki parametreleri kullanır: Birim Teminat (unit margin) Sözleşme bazında uzun/ kısa olmak üzere belirlenir. Birim Teminat Katsayısı (unit margin coefficient) MCA bazında belirlenir. Bekleyen Emir Teminatı Katsayısı (open orders coefficient) MCA bazında belirlenir. Netleştirme Katsayısı (netting coefficient) Sözleşme grubu bazında belirlenir. Tüketim Katsayısı (consumption coefficient) MRA bazında belirlenir.

39 Teminat Kontrolleri Sözleşme Grupları PTRM, bulunması gereken teminat değerini hesaplarken sözleşme gruplarını esas alır. Aynı dayanak varlığa sahip ya da dayanak varlık fiyat hareketleri yakın olan sözleşmeler aynı grupta yer alır. Bir sözleşme grubunun bulunması gereken teminat değerine katkısı hesaplanırken bu grup altındaki sözleşmeler arasındaki netleştirme hesaplamaları yapılır ve her sözleşme grubu için uzun ve kısa taraftaki riskler ayrı ayrı incelenerek en kötü durum senaryosu oluşturulur. Bir hesabın pozisyon ve emir bulunan tüm sözleşme gruplarının teminata katkısı toplanarak ilgili hesap için bulunması gereken teminat değeri hesaplanır.

40 Teminat Hesaplaması - Örnek Sözleşme Birim Teminat (Uzun) Birim Teminat (Kısa) F_XU TL 900 TL Birim Teminat Katsayısı = 1 Bekleyen Emir Teminatı Katsayısı = 0,5 Netleştirme Katsayısı = 1 Tüketim Katsayısı = 1 Pozisyon Sayısı Bekleyen Emir Sayısı Gönderilen Emir Sayısı Bulunması Gereken Teminat (PTRM) Kullanılabilir Teminat Emir Girişi (alış) 450 TL 2.300TL Emir kabul edilir. Emir Girişi 0 1 (alış) 1 (alış) 900 TL 2.300TL Emir kabul edilir. İşlem 1 (uzun) 1 (alış) TL 2.300TL RTM Güncelleme 1 (uzun)* 1 (alış) TL 1.400TL Emir Girişi 1 (uzun)* 1 (alış) 3 (alış) TL 1.400TL Emir reddedilir. Emir Girişi 1 (uzun)* 1 (alış) 1 (alış) 900 TL 1.400TL Emir kabul edilir. İşlem 2 (uzun) 1 (alış) TL 1.400TL RTM Güncelleme 2 (uzun)* 1 (alış) TL 400TL Riskli Hesap XXX

41 Teminat Kontrolleri - Kullanıcılar Tarafından Oluşturulan Sözleşmeler Normal seans süresince kullanıcılar pay, endeks ve döviz opsiyon sözleşmeleri için vade tarihini ve kullanım fiyatını belirli kısıtlar altında değiştirerek sistemde olmayan opsiyon sözleşmelerini anlık olarak oluşturabilir. Kullanıcılar tarafından oluşturulan bu sözleşmelerde risk değerlerinin güncellenmesi sonrasında işlem yapabilir. Risk değerleri güncellemesi tamamlanana kadar bu sözleşmelere gönderilen emirler reddedilir.

42 Teminat Kontrolleri Özel Emirler Mevcut özel emir işleyişi yerine işlem raporlama (trade reporting) özelliği kullanılacaktır. o Tek Taraflı İşlem Raporlama İşlemin tarafları farklı üyelerdir Üyelerden biri kendi işlemine ait bilgileri ve karşı üye kodunu sisteme iletir. o Çift Taraflı İşlem Raporlama İşlemin tarafları aynı üyedir Üye işleme ait bilgileri (fiyat, hesap, miktar vb) sisteme iletir. Karşı üye kendi bilgilerini girerek gelen işlem raporlamasını tamamlar. Herhangi bir teyide gerek kalmaksızın işlem gerçekleşir. Özel emirler de sisteme BISTECH kabul edilmeden Üye Bilgilendirme önce teminat Toplantısı kontrollerinden geçecek ve yetersiz teminat durumunda reddedilecektir. Bekleyen emir teminatı katsayısı özel emirler için daima 1 olarak belirlenecektir.

43 Teminat Kontrolleri Bağlı Emirler Bağlı emirler, miktarları aynı olmak üzere tek seferde 4 bacağa kadar alış/satış emri girişine imkan veren emir tipleridir. Tek seferde girilen bu emirler için "biri diğerini iptal eder" koşulu geçerlidir. Bağlı emirler teminat hesabına aşağıda belirtildiği gibi dahil edilir: o Bağlı emir alış emri ise: uzun birim teminatı en yüksek olan sözleşmedeki emir teminat hesabına dahil edilir. o Bağlı emir satış emri ise: kısa birim teminatı en yüksek olan sözleşmedeki emir teminat hesabına dahil edilir.

44 Teminat Kontrolleri Koşullu Emirler Koşullu emirler fiyat koşullu ya da seans koşullu olabilir ve koşul sağlanana kadar aktif değildir. Aktif olmayan koşullu emirler aktivasyon anına kadar teminat hesabına dahil edilmez. Koşullu emirler, aktivasyon anında teminatın yetersiz olması halinde reddedilir.

45 Teminat Kontrolleri Tarihli ve İptale Kadar Geçerli Emirler Tarihli ve iptale kadar geçerli emirler gün başlarında sisteme yüklenir ve bu esnada herhangi bir teminat kontrolü yapılmaz. Bu esnada emirlerin reddedilmesi ya da iptal edilmesi söz konusu değildir. Tarihli ve iptale kadar geçerli emirlerin sisteme yüklenmesinin tamamlanmasının ardından teminatın yetersiz olması halinde ilgili hesap riskli duruma gelir.

46 Teminat Kontrolleri Aktif Olmayan Emirler Üye temsilcileri aktif olmayan emir gönderebilir ya da emirlerini kendi isteği ile askıya alıp gün içerisinde istediği zaman tekrar aktif hale getirebilir. (Local Inactivation) o Bu emirler yalnızca temsilci bilgisayarında bulunur, emir numaraları yoktur, derinlik ekranlarında yer almaz ve teminat hesaplamasına dahil edilmez. Bekleyen emirler, sistem tarafından otomatik olarak da inaktif duruma getirilebilir. (Central Inactivation) o Sistem tarafından inaktif duruma getirilen emirler teminat hesabına dahil edilmeye devam eder. o Örnek: Normal seansta girilen " Tarihli " ve " İptale Kadar Geçerli " emirler, emir girişinde off-hours seçeneği seçilmezse inaktif edilerek after hours seanslarına aktarılmaz. Gerekli konfigürasyonun yapılması durumunda bağlantının kopması gibi belirli durumlarda, emirler sistem tarafından otomatik olarak inaktif duruma getirilebilir.

48 Pozisyon Limiti Kontrolleri Mevcut durumdaki pozisyon limiti kontrollerinin uygulanması planlanmaktadır. Gün başındaki pozisyonlara göre limitler belirlenir ve gün boyunca kullanılır. Gün içerisinde limit aşımında ilgili yatırımcı için bir kısıtlama uygulanmaz. Gün başındaki kontrollerde limit aşıldıysa, ilgili yatırımcı sadece pozisyon azaltıcı emir girebilir. Piyasa bazında da pozisyon limiti kontrolleri yapılır. Gün başındaki kontrollerde limit aşıldıysa sadece pozisyon azaltıcı emirler girilebilir. Limit aşımına yakın olunduğunda ve limit aşıldığında bilgilendirme e-postaları gönderilir.

49 Teşekkürler!