KÜRESEL MALİ KRİZİN AZERBAYCAN EKONOMİSİNE ETKİLERİ
|
|
- Emel Mehmed
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KÜRESEL MALİ KRİZİN AZERBAYCAN EKONOMİSİNE ETKİLERİ Elçin SÜLEYMANOV Qafqaz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler fakültesi Maliye Bölümü Bakü / AZERBAYCAN elsuleymanov@qu.edu.az Elvin ALİRZAYEV Qafqaz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler fakültesi Maliye Bölümü Bakü / AZERBAYCAN eelirzayev@qu.edu.az Ayaz ZEYNALOV Qafqaz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler fakültesi Uluslararası İktisat Bölümü Bakü / AZERBAYCAN azerayaz@hotmail.com ÖZET Azerbaycanın bağımsızlık sonrası dünya ekonomi sistemine hızlı entegre olması ve birçok gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerle yakın ekonomik ilişkileri, küresel mali krizin ülke ekonomisinde belli izler bırakmasına neden olmuştur. Azerbaycan ekonomisine baktığımızda, GSYİH daki artım, enflasyonun düşmesi, işsizliyin azalması ve diğer pozitif iktisadi faktörlerde yükselmenin esas sebeplerinden biri de petrol üretimi ve yükselen petrol fiyatlarına bağlı olduğundan, kriz sonrası global borsalarda, petrol fiyatlarının düşmesi ülke ekonomisi için bazı zorluklar çıkarmıştır. Bu makalede Küresel Mali Krizin, Azerbaycan ekonomisine makro ve mikro düzeyde, petrol ve petrol dışı sektörüne, tarıma, ticaret hacmine, devlet borcuna, devlet bütçesine ve doğrudan yatırımlara olan etkileri üzerine araştırma yapılmıştır. Anahtar kelimeler: Azerbaycan ekonomisi, Küresel Mali Kriz, petrol ve petrol dışı sektör THE INFLUENCE OF THE GLOBAL FINANCIAL CRISIS TO AZERBAIJANI ECONOMY ABSTRACT The global financial crisis influenced the economy of the government, because of the speedy integration of Azerbaijan to the world economical system and wide economical relations with developed and developing countries. If we pay attention to the general economy of Azerbaijan, we can see the main reason of GDP growth, the inflation tempo s coming down, decrease of the unemployment and increase of the tempos of other positive economical developments is increase of oil prices and oil production. After the global crisis, decline in oil prices in the stocks has created some difficulties for government economy. In this article the influence of the global financial crisis on Azerbaijani Economy on the micro and macro levels, including oil and non-oil sectors, agricultural sector, trade volume, state debt, state budget and direct investments have been analyzed. Key words: Economy of Azerbaijan, the global financial crisis, the oil and non-oil sector Electronic copy available at:
2 GİRİŞ ABD de ipotek kredilerindeki geri dönüşüm problemleriyle başlayan mali sorunlar giderek dibe vurarak 2008 yilinda bütün dünyanı etkisi altına alan büyük bir krize dönüştü. Konut kredilerinde piyasanın yeniden gelişimi için oluşturulan Freddie Mac ve Fannie Mae nin devlet denetimine geçmesinin ardından büyük yatırım bankası Lehman Brothers iflas etdi, Merrill Lynch düşük fiyata Bank of Amerika ya satılmış ve dev sıgorta şirketi AIG ayakta kalabilmek için FED'ten (ABD Merkez Bankası) büyük miktarda kredi kullanmak zorunda kalmıştır. Krizin İngiltere, Avrupa ve GOÜ lerde hissedilmesi ve küresel bir ölçü kazanmasının ardından yaklaşık 700 milyar dolarlık kurtarma paketi (bailout bill) ABD meclisinde onaylansa da krizin dağıtıcı etkisi hızla tüm dünyayı sarmıştır yılında dünya ekonomisinde önceki yıllardaki gelişme ve büyüme azalmağa başlamıştı. Dünya ekonomisinin kaderini belirleyen ülkelerden (ABD, Japonya, Çin, İngiltere, Hindistan, Almanya, Fransa, İtalya, Rusya) hiç birisi küresel krizin etkilerinden kaçamadı. Dünya GSYİH sının yaklaşık 80 %i bu ülkelerin etkisinde olması krizin boyutunu göz önüne sermektedir. Dünya nüfusunun nerdeyse yarısı onların payına düşür. Dünya üzre orta yıllık artış hızı 2 katı düşmekle, 2007 yıla nazaran 5 %ten 2,5 %a indi. Daha 2008 yılının ilk aylarından bankalar ipotek altında olan konutları tekrar satış piyasalarına geri vermeye başladı. Artık haziran ayında genel değeri 1 trln. doları geçen 4 mln. konut piyasada kendine alıcı aramaya başlamıştı. Konut piyasalarında fiyatların düşmesi sonucunda ABD konut piyasalarının 4 trln. dolar kaybettiği bildiriliyor. Tahminlere karşın, birçok ülkede ekonomik büyüme oranı daha da düşmüştür. Uzmanlara göre, sermaye yetersizliği ile sonuclanan mali kriz yavaşlamakta ve kendi yerini daha kötü olan üretim krizine vermektedir. Dolayısıyla, kriz finans sektöründen üretim sektörüne kaymağa başladı. Krizin bu aşaması daha ciddi sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Son zamanlar birçok ülkede otomotiv, teknoloji, hafif sanayi sektörlerinde bir çok şirketin batması, konut piyasalarındaki durgunluk işsizliğe hız veren faktörlerden oldu. Krizin daha çok işgücü yoğun sektörleri vurması ve bunun işsizlikle sonuçlanması bir surpriz olmadı. Bu da tüketim eğilimini düşürmeye başladı. KÜRESEL MALİ KRİZ VE NEDENLERİ Hala etkileri süren krizin zayıf noktası olan bankalar çeşitli ülkelerden mevduat şeklinde gelen ve yıldan yıla artan paralarla krize karşı çevik davranamadılar. Daha yakın zamanlara kadar bu paralar kısa vadeli ve yüksek faizlerle ticaret və hizmet sektörlerine akıyordu. Az çok uygun şartlarla borç götürerek eski borçları ödeme tecrübesi de yeteri kadar vardır. Son yıllarda ise bu krediler Şanhay, New York, Londra, Frankfurt gibi büyükşehirlerde ipotekli konut alımına yönelmiştir. Hatta İngiltere və İsviçre nin yeteri kadar konservatif olan bankacılık sistemi de bu maliye piramitinin tuzağına düştü - müşterilerin güvenirliliğini dikkatle öyrenmeden on milyarlarla doları ipoteke yatırmıştı. Bu durumda yatırımcılar sermayelerini konut ve diğer gayrimenkul türlerine yatırmaya başladılar. İpotek piyasasında lüzumsuz harcamalar gayrimenkul fiyatlarının yükselmesini kaçınılmaz olmuştu. Önceler ipotek kredisi konut değerinin 70 %inden yüksek verilmiyordu (geri kalan 30 %unu müşteri ödüyordu). İlk ödeniş sonralar 80%, bir Electronic copy available at:
3 daha sonra 90%, belli zaman keçtiktən sonra ise 100 % ü verilmeye başlandı. Hatta bazı bankalar konut değerinin %i hacminde kredi veriyordu. Tabii ki, bu bir müşteri çekmek yöntemiydi ek olarak da 5-10 % konuta mobilya döşeme masrafı düşünülmüştü. İpoteğin bol zamanında ücret ve gelirler de yüksek idi. Ama kimse dikkate almıyordu ki, büyük devletlerde, (başta ABD ve İngiltere) bütçede giderler gelirleri, ithalat ihracı devamlı aşarsa, böyle büyüme bir gün duracaktı. Kriz dolayısıyla, ABD ve Avrupada bine yakın büyük banka ve finans kurumu battı veya devletin yardımlarıyla iflastan kendini korurdu. MALİ KRİZİN AZERBAYCAN EKONOMİSİNE ETKİSİ 1. Ekonomik kalkınmaya etkisi Ülke ekonomisine genel baktığımızda GSYİH nın artışı, enflyasyon oranının düşmesi, işsizliğin azalması ve diğer pozitif ekonomik kalkınma göstergelerinin arttığını görürüz. Azerbaycanda GSYİH nın artışı ülkenin daha fazla petrol üretim kapasitesi ve yükselen petrol fiyatları ile bağlı olduğu bilinmektedir. Bu kriz öncesi Azerbaycan GSYİH nın artış hızına göre, 2005 yılında 26.4%, 2006 yılında 34.5%, 2007 yılında ise ekonomik büyüme 25% olmasına rağmen, 2008 yılında yüzde 10.8% luk bir ekonomik büyüme yakalamıştır. IMF nin verilerine göre Azerbaycanın 2009 yılında GSYİH nın artış oranında ilk defa, -11,5% düzeyinde gerileme olmuştur sonrası ekonomik büyüme araştırılırsa, ülkede aynı düzeyde petrol üretimi yapılmasına rağmen, petrol fiyatlarının düşmesi sonucunda üretilen mal ve hizmetlerin üretim kapasitesinde düşüş olduğu görülür. Bu da Azerbaycanın gelirlerinin petrole, petrol gelirlerinin ise dünya piyasasında gelişen fiyat konjöktürüyle doğrudan bağlantılı olduğunun kanıtıdır. GSYİH nın sürekli artmasını sağlamak için ekonomik büyümenin petrol gelirlerinden bağımlılığını minimuma düşürmek gerekmektedir. Tablo 1 Yıllar Ekonomik GSYİH Kişibaşına büyüme Milyon (önceki yıla Milyon $ manat $ manat oranla) ,3 4874, Kaynak: Azerbaycan Cümhuriyyeti Merkez Bankası verileri
4 2009 yılında ilk defa GSYİH da önceki yıllara göre düşüş yaşanmıştır.bu genelde, petrol fiyatlarında yaşanan düşüş, inşaat sektöründeki çöküşle ortaya çıkmıştır. 2. Petrol ve petrol dışı sektörlere etkileri Petrol üretici ülkeler gibi Azerbaycan dünya piyasasında petrol fiyatlarının düşmesiyle çok büyük zararlara yol açmıştır. Kriz öncesi varil başına 150 dolar olan petrol dolara kadar düştü. Bu da Azerbaycanın petrol gelirlerini negatif etkiledi. Genelde, petrol fiyatlarının düşmesi devlet bütçesinin 75% nin petrolden gelen gelirle oluşması, ihracatının 97% den fazlasını petrol ve petrol ürünlerinin olması ülke ekonomisinin gelişimi için birçok sorunları da beraberinde getirmektedir. Petrol fiyatlarının düşmesi yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal açıdan da kötü sonuçlar verebilirdi. Bu mali kriz sonrası Azerbaycan hükümeti birçok büyük altyapı projelerinin yapımını bir kaç yıl sonraya ertelemek zorunda kalmıştır. Özellikle yeni metro yapımı projeleri, Hazar denizi üzerinde köprü ve birçok istasyonların yapımı projeleri krizin etkilerinin bitmesinden sonraya ertelenmiştir. 3. Tarım sektörüne etkisi Küresel Mali krizin etkilerinin azalmasında ve özellikle ülkenin gida güvenliği sorunun çözümünde tarım sektörünün konumu büyüktür. Azerbaycanda tarım sektörünün, özellikle ziraatın kendi mali kaynaklarıyla etkin çalışması nerdeyse imkansızdır. Gelişmiş ülkelerin bazılarında son yıllara kadar devletin ziraata bakışı, genelde krizden çıkma yönündeydise, şimdi bu etki tarımın sistemli gelişimine hizmet etmektedir. Azerbaycanda ziraat ürünlerine talebin iç piyasadan sağlanması hem ülkenin ziraat güvenliği açısından, hem de ithalata bağlılığın zayıflaması açısından önemlidir. Tarıma devletin desteği sermaye bölgüsünden, onun gerçekleştirilmesi ve innovasiyonundan(yeni teknolojilerin ülkeye çekilmesi), sermayenin etkin kullanımına bağlıdır yılında mal grupları üzre dış ticaret bilançosunda ihracatta 97% petrol ve doğal gaz gibi enerji sektörü ürünleri yer almaktadır, tarıma düşen pay ise 1.1%-i geçmemektedir. Bunun için tarım şirketlerinin ihracat potansiyelinin yükseltilmesi şarttır. Ziraatın, aynı zamanda tarımın yatırımlara ihtiyacı, önemli ölçüde gelir ve masraf oranından asılıdır. Bu oranın belirlenmesinde bu alanın gelişiminin modern ölçüde halen temel verilerin eksikliği sorunu ortaya çıkmaktadır. Sorun şu ki, mevcut istatistik (hanehalkı araştırmasında anket sonuçları dışında) köylü ve hanehalkı mali işlemlerini gerekli incelikle hesapla imkanı yoktur. Bu yüzden, üretim giderleri, gelir ve etkinliğin belirlenmesinde, ziraat girişimcilerinin ve tarım şirketlerin verileriyle yetinmek gerek. Şöyle ki, Azerbaycanda istihdamın 40%-nın çalıştığı sektörün GSYİH dakı payı 2000 yılından itibaren azalmakla 2008 yılında 5.7 % e düşmüştür. Kriz bir daha kanıtladı ki, Azerbaycanın sürekli gelişimi için yalnızca ham petrol ve doğal gaz sektörü değil, aynı zamanda tarım sektörünün gelişimine daha fazla önemsemek lazımdır. 4. Dış ticaret üzerine etkileri 2008 yılında tam ve dar mükellefler tarafından 141 ülkeyle yapılmış ticari işlemler 54.9 milyar dolar olmuştur. Bu dönem 47.8 milyar dolarlık 2127 çeşitde mal
5 ihrac, 7.2 milyar dolarlık 5893 çeşitte mal ise ithal olunmuş, dış ticaret fazlası 40.6 milyar dolar olmuştur yılının 10 ayında Azerbaycan ticari alanda 136 ülkeyle 16,5 milyar dolar hacminde dış ticaret işlemleri yapılmıştır senesinin ocak-ekim aylarında dış ticaret bilançosunun $11,5 milyarını ihrac, $5 milyarını ise ithal ürünleri oluşturmuştur. Dış ticaret bilançosunda $6,5 milyarlık dış ticaret fazlası olmuştur. 2 GRAFİK 1 Dış Ticaret Bilançosunun gelişimi (milyon ABD doları) , , , , , , , , ,00 0, ocak-haziran 2009 ocak-haziran İthal 840,20 813,30 İhrac 9 807, ,96 Bilanço , ,26 Kaynak: Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Kurumu 2010 yayınları 5. Azerbaycan ın yabancı ülkelerden sağladığı dış borclanmaya etkisi Kriz döneminde Azerbaycanın kamu dış borcu 2008 yılında 22.9% artarak 2009 yılının ocak ayının 1-ne 3 milyar dolara varmıştır. Dış borcun GSYİH a oranı son bir yılda 8.2%-den 6.4%-e düşmüşdür. Kişibaşına kamu dış borcu ise aksine, dolardan dollara yükselmiştir. 3 Hükumet ve devlet kurumları tarafından alınan kredilerin esas hissesi altyapı yatırımlarıyla ilgilidir. Ekonomik projeler amaçlı krediler mln. dolar olmuştur. Bu rakamın 266 mln. doları Dünya Bankası, 78.9 mln. doları ise İMF kredilerini oluşturmaktadır yılında ek olarak ülkeye ithal olunan ve kullanılan yabancı kredilerin miktarı 58% artarak 697 mln. dolara varmıştır. Bunun yanı sıra, dış borc ödemelerine mln. dolar harcanmıştır. Bu oran son bir yılda 67.9% artmış ve onun çeyreği kadarı (¼) borç faizlerine ödenilmiştir. Dünya Bankası 2008 verilerine göre Azerbaycanda cari işlemler bilançosunun GSYİH a Dekabr $11,5 milyard ixrac etmişik, $5 milyard idxal, 07 Aralık Azərbaycanın xarici dövlət borcu 2008-ci ildə 23% artıb, economy/1049.html, 13 Şubat 2009
6 oranının 41.6% a varacağını, 2009 senesinde ise bunun 30.7% olacağını öngörmüş ve büyük ölçüde de bu oran gerçekleşmiştir. 4 Azerbaycanın kamu dış borcunun GSYİH a oranı kritik noktada olmasa da, dış borçların hızlı bir şekilde devamlı artımı endişevericidir. Şöyle ki, kriz sonrası dış borcun GSYİH daki payının 2 katına çıkması ciddi sinyaldir. 5 Ek olarak, böylesine artış hızı Azerbaycanın mali imkanlarının önceki yıllara oranla yeterince düştüğü bir zamana denk gelmiştir. Zamanında alınmış ve kullanılmış büyük kredilerin geri ödemesi Azerbaycanın petrol gelirlerinin azaldığı döneme yıl sonra olacak. 6. Krizin konut sektörüne etkisi 2009 senesinde Azerbaycanda konut şirketlerinin yaptığı projelerin hacmi 3 158,9 mln. manat olmuş ki, 2008 senesine oranla işlerin hacmi 12,2 % düşmüştür. Cari hesap yılında yapılmış işlerin 2,163 milyar manatını (toplam miktarın 68,5% i) yeni konut inşası, imar ve kalkınma, 610 mln. manatını (sırasiyla 19,3%) tadilat, 132,4 mln. manatını (4,2 faiz) tamirat, 253,5 mln. manatını (8%) ise diğer inşaat işleri kapsamaktadır. Devlet dışı inşaat şirketleri 2 363,6 mln. manatlık, devlet inşaat şirketleri ise 795,3 mln. manatlık projeler yapmıştır. Bunun yanı sıra, 2009 yılının onbir ayında inşaat sektöründe çalışmış 62,1 bin kişinin ortalama aylık nominal ücreti 449,8 manat olmuştur ve bu da önceki yılın uygun dönemine oranla 10,7% artmıştır. Büyük ve orta inşaat şirketlerinde çalışanların ortalama aylık nominal ücreti ise 500,4 manat olmuştur. Devlet mülkiyetindeki inşaat şirketlerinde işçilerin ortalama aylık nominal ücretleri 365,9 manat olmuştur. Tüm bu göstergelere rağmen gerçekte, Küresel krizin Azerbaycanda en çok etkisinin hissedildiyi sektör inşaat sektörü olmuştur. Evvelki yıllarda patlak veren inşaat sektoru kriz sonrası müşteri ve sermaye kıtlığından dolayı gerilemesi açık hissedilen bir sektör olmuştur. 7. Doğrudan Yabancı Yatırımlara etkileri Küresel Mali Krizin Gelişmekte Olan ülkelere en önemli etki alanlarından biri DYY fon akımının yavaşlamasıdır. Azerbaycanda genelde devlet yatırım programı çerçevesinde altyapı yatırımlarına yönelik sermayelerle ülke içi yatırımların artışı karşısında, 2008 yılında ülke ekonomisine yönelik DYY ların miktarı bir miktar düşmüştür. Dış kaynaklı fonların esas sermayedeki payı 2008 yılında 2.2 milyar manat (2.75 milyar dolar) olmakla, önceki yılın uygun döneminden 16.3% az olmuştur. Eğer önceki yıllarda (bu akım 2006 yılından sonra gözlenmiştir) azalmanın nedeni daha çok petrol- doğal gaz projlerinin sermaye dönüşü aşamasıyla ilişkin olmuşduysa, 2008 yılında buna krizin etkilerini de eklememiz gerekmektedir. 4 Qlobal iqtisadi böhranın Azərbaycana təsirləri: yeni miflər yeni reallıqlara qarşı, Azerbaycan-Türkiye İşAdamları Birliği, Projeler ve Tədqiqatlar Şubesi yayını, s-4 5 Son 6 ayda xarici borcumuz 14,2% artıb, 10 Kasım 2009
7 TABLO 2 Ekonomiye yönelik yatırımlar Yatırımlar: milyon manat milyon dolar Yabancı sermaye: milyon manat mln.dolar Ülke içi sermaye: mln.manat mln.dolar Kaynak: Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi 2009 verileri Azerbaycana 2008 senesinde Dogrudan Yabancı Yatrım üzre yabancı ülkeler ve uluslararası kuruluşlardan en büyük pay İngilterenin olmuştur. İngiliz mükelleflerin Azerbaycandakı yatırımların hacmi 1.27 milyar dolara yakın (1 milyard manat) olmuştur. Önceki yılın analoji rakamlarına oranla İngiliz yatırımcılarının sermayeleri 202 mln. manat veya 16.5% azalmış durumdadır. İngiltereyle beraber Azerbaycan ekonomisinde əsas yabancı yatırımcılardan ilk beşe ABD, Japonya, Türkiye ve Norveçi de ekleyebiliriz. Bu dört ülkenin yapmış olduğu toplam fon hacmi mln. manata yakındır, onların ağırlığı ise 42.3% e eşittir. Hatırlatmak gerekirse, 2008 yılında Azerbaycanın ekonomik ve sosyal alanlarının gelişimine tüm mali kaynaklardan 9 milyar manatlık veya 2007 yılına oranla 34.3% daha fazla sermaye yapılmıştır. ülkede çeşitli ithalat mallarının satış hacminde de azalma olmuştur. Örneğin, bazi otomobil markaları üzrə 2008 senesinde satışlar 40% a kadar azalmıştır. 6 TABLO 3 Yabancı sermaye (mlyn. ABŞ dolları) Toplam yabancı sermaye aynı zamanda: Mali krediler Petrol sanayisine Petrol avansları Ortak ve yabancı sermayeli şirketler Kaynak: Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi 8. Devlet bütçesine etkisi 6 Qlobal iqtisadi böhranın Azərbaycana təsirləri: yeni miflər yeni reallıqlara qarşı, Azərbaycan-Türkiyə İş Adamları Birliyi, Layihələr və Tədqiqatlar Şöbəsinin nəşri, s-2
8 Azerbaycan Cumhuriyetinin 2009 yılı devlet bütçesinin gelirleri 12 mlr. 177 mln. manat, giderleri 12 mlrd. 355 mln. manat gerçekleşmiştir yılına oranla devlet bütçesinin petrole bağlılığı bir az artmıştır senesinde doğrudan petrol gelirlerinin devlet bütçesinde payı 62.4% bekleniyordusa, 2009 senesinde bu göstergenin 65.4% e çıkacağı tahmin edilirdi yılında petrol sektöründen doğrudan gelirler 7595 mln. manat, aynı zamanda, 2680 mln. manat petrol sektörü üzre doğrudan vergi ödnişleri, 4915 mln. manat ACDPF nun transferleri (bütçe gelirlerinin 40.4% ü) oluşturacaktır. Cari yılda bütçe gelirlerinin artışının (1693 mln. manat) 74% ü ( mln. manat) tekbaşına petrol sektörü üzre ödemelerde artış ile olacaktır. Aynı zamanda, bütçenin petrol gelirlerine bağlılığı petrol dışı bütçe açığının artışında da gözlemlenir. Eğer 2007 senesinde devlet bütçesinin petrol dışı bütçe açığının petrol dışı sektörde oluşan GSYİH ya oranı 32% olmuşsa, 2009 senesinde bu gösterge 42.5% e kadar yükseleceği beklenir yılında ekonomik krizle ilişkin petrol fiyatının yıllık değişimi de (amplitudası ) yüksek olmuştur. Şöyle ki, brent markalı petrolün fiyatı yıl boyu ABD dolarından 38.1 ABD dolarına kadar değişmiştir. Azerbaycan için ise petrolün 1 varilinin 10 dolar düşmesi toplamda 2.2 milyar dolar kayıp anlamındadır. Lakin ham petrolün variline hatta 40 dolara düşse bile bütçede önemli sorun beklenmiyor. Dikkate almak lazım ki, bütçede petrol gelirlerinin dörtte üçü Devlet Petrol Fonunun transferlerinden gelmektedir yılı üzrə genel bütçenin gelirleri tahmin edilirken, petrolün hükümet tarafından baz alınan fiyat limiti (yetkili devlet kurumları verilerinde ham petrolün varili için 70 dolardan hesapladıklarını söylense de, 2009 yılının bütçe kayıtlarında bu gösterge 80 dolar yazılmış) gerçekleşirse, DNF nun gelirleri mln. manat olmuştır. Bölyece, cari yıl için Fon dan tahmin edilen bütçe ödemeleri DPF nun gelirlerinin toplam 34% nü kapsayacak. Söylediğimiz üzere, en kötü piyasa fiyatıyla dahi (örn: 1 varil 40 ABD doları olursa) DNF nun tahmin edilen gelirlerinin 2 defadan çok düşmesi imkansızdır. Görüyoruz ki, hatta bu tür ani düşme olsa bile, DNF yalnızca devlet bütçesi ödemelerini değil, Fon un kendi harcamalarını da yapabilme gücüne sahip olacak. Lakin bu durumda DNF nun toplam gelirlerinin 60% a kadarı devlet bütçesine transfer edilebilir. 7 Sonuçta petrol fiyatının düşmesinden kaynaklanan kayıplar devlet bütçesinde değil de, genel bütçede hissolunacaktır. Bütçe harcamalarına ekonomik yanaşmak lazım. Krizle yanaşı petrol fiyatlarının düşmesi bütçe gelirlerinde de birkaç sorun yaratmıştır. Bunun en iyi göstergesi 2010 yılında devlet bütçesinin hem gelirlerinde, hem de giderlerinde ilk dafa azalma olmasıdır. (2010 yılı devlet bütçesinin gelirleri 10 milyar 15 milyon manat, giderleri 11 milyar 264 milyon manat tahmin edilmiş) 9. Makroekonomiye etkisi Önemli sorunlar çıkarabilecek konu buhranın Azerbaycan Devlet Petrol Fon unun (ACDPF) gelirlerini etkilemesidir. "Azeri light" markalı petrolün varilinin fiyatının son 3 yılda en uç psikolok düzeyden - 50 $ ın altına inmesi fonun gelirlerini ciddi oranda azaltmıştır. Dikkat etmek gerekli ki, 2009 yılında devlet bütçesinde petrolün 7 Qlobal iqtisadi böhranın Azərbaycana təsirləri: yeni miflər yeni reallıqlara qarşı, Azərbaycan-Türkiyə İş Adamları Birliyi, Layihələr və Tədqiqatlar Şöbəsinin nəşri, s-3
9 fiyatı önceden tahmin edilmiş fiyatdan daha az olması krizin en etkin negatif sonucunu doğurmuştur (bütçede petrolün varili 70 dolar düşünülmüştü). Resmi statistiğe göre, ülkenin ihracatında ham petrol en yüksek orandadır (93,80 faiz). Aynı zamanda kriz yabancı yatırımcıların (girişimcileri) ülke ekonomisine yönelik yatırımlarının ertelenmesine neden olmuştur ki, bu da ekonomik kalkınmanın gerilemesine ve ekonomik büyümenin yılın sonuna beklenen düzeyin altında olmasına getirecektir. Ekonominin temelini oluşturan petrol gelirlerinin azalması; Birçok büyük sosyal-ekonomik yatırım projeleri ertelenmiştir; Ekonomik büyümenin yıl sonuna beklenen düzeyden az olması; Talebin gerilemesi sonucu girişimcilerin faaliyetlerinin zayıflaması. 10. Mikroekonomiye etkileri 2008 yılının sonu 2009 yılı başlarında Merkez gevşek para politikası yürütmüştür. MB Yönetim Kurulu kararıyla 2009 senesi şubatın 2 den faiz oranı 3% indirilmiş ve 5% olmuştur.daha sonra bir daha faiz indirimine gederek bu oran 2 % olmuştur.ticaret Bankalarının Faiz oranlarının üst sınırı 13% ten 10% a kadar düşürülmüştür. Manat ve dövizde zorunlu rezerv düzeyi 6% dan 3% e indirilmiştir. Krizin daha da ağırlaşmasıyla, 2009 yılında para politikasına uyumlu olarak MB, makroekonomik dengenin, finansal istikrarın ve ülkede ekonomik aktifliğin korunması amacıyla bank sektoruna devlet desteyi artırılmıştır. Krize karşı yapılan işlerden, hükumetin mali yardımının bir kanıtı olarak, sigorta şirketlerinde üç yıl boyunca kazancın yatırıma ayrılan kısmının vergiden muaf tutulması olmuştur. Krizin sigorta şirketlerine etkisinin minimuma indirilmesi için bu dönemde gereksiz harcamaları azaltmak, müşteri sayını artırmak ve piyasaya yeni ürünler sunmak gerekmektedir. Hükumet ise kendi tarafından 2008 yılının sonunda hem sigorta şirketlerini, hem de bankaları gelir vergisinden muaf tutarak önemli bir adım atmış oldu. 8 Azerbaycan finansal sisteminin krize karşı daha da zayıf sektörü bankacılık sektörüdür. Azerbaycan Merkez Bankası faiz oranlarını 2 katı kadar indirmeğe ve bankaları piyasadaki durumu tam değerlendirmekle dikkatli politika yürütmeğe davet edib. Kredilerin daha düşük riskli girişimcilere verilmesi önerilir. Artık özel bankaların kredi verme düzeyi düşmüş durumdadır. Azerbaycan bankaları yabancı finansal kaynaklardan 2 milyar dolarlık bağımsız sermayeyi ülkeye çekmişler. Şimdilik böyle sermayenin ülkeye girişi durmuştur. Çünki dünyada kredilerin serbestliği geniş çaplı düşmüş, faiz oranları oldukca yükselmiştir. Bu da, Azerbaycan ticari bankalarının yurtdışından gerekli miktarda kredi çekme sıkıntısını getirmektedir ve bunun sonucu olarak bankalar tüketici ve girişimcilere tüketim ve ticari krediler veremiyorlar. Finans banka sektöründeki sorunlar reel sektöre atlayacak. Çünki bankadan kredi alamayan girişimcilerin para muslukları kapanınca, üretim ve inşaat şirketlerinin birçoğunda dövriyyə həcmi düşecek, hizmet ve satış alanlarında gerileme yaşanması muhtemeldir. Tüm bunlar ise binlerle insanın işsiz kalması ile sonuçlanacak. Diğer taraftan, Azerbaycan bankacılık sektörünün de kapalı olması bizim faydamızadır. Ülkedeki şirketlerde ve özel sektörlerde işsizlerin sayısı önemli boyutlara ulaşmıştır. Bazı uzmanlar finansal krizin Azerbaycan ekonomisine etkilerini kabul etmemelerine rağmen, en büyük 12 şirkette toplamda 3400 işçinin işten atıldığı biliniyor. 8 "Azərbaycan" gazetesi Milli iqtisadiyyatın lokomotivi olan bank sektoru qlobal böhranı əzmlə dəf edir
10 Ülkenin döviz ödeme bilançosunda büyük ölçülü fazla (9.7 milyar $) 2 kat artmış. Önceki yıllara oranla ihracatın önemli ölçüde artması ithalatı 5 katı geçiyor. Stratejik rezervler 28 ay içinde petrol dışı sektörün ithalını aralıksız finansmanını sağlayabilir. Uluslararası tecrübede alt sınır 3 aydır, bankaların toplam aktiflerinde dış kaynaklı aktiflerin az olması. Söylediyimiz üzere, bankacılık sektörünün dış borcu 2 mlrd. dolardır. Bu ise aktiflerin 18%-ni oluşturmaktadır. Ülkede döviz piyasası Merkez Bankası nın tam kontrolündedir ve sonuçta döviz piyasası istikrarlıdır. Manatın dolara oranı geçen yılın başlarından 4.2% güçlenmiştir. Ekonomik etkinlik önemli ölçüde artmaktadır. Şöyle ki, petrol dışı sektörlerin ekonomiye katkısı son 9 ayda 8.6% artmıştır. SONUÇ Azerbaycan ın Küresel Mali Krizden diğer BDT ülkelerinden en az etkilendiği bilinse de, yapacağımız önerilerle krizin cari ve muhtemel etkilerini minimuma indirebilinir. - Tarıma yönelik yatırım ve sermaye miktarını artırmak; Dikkat edersek, Azerbaycan nüfusunun 46% sı kırsal bölgelerde arazilerde yaşamaktadır ve ekonominin temelini tarım ( ziraat) oluşturur ve tarımsal ürünler sanayi alanları için girdi niteliğindedir, sonuçta bu, sanayinin gelişimini destekleyecek. - Petrol gelirlerine bağımlılığı azaltmak ve petrol dışı sektörlerin gelişimini sağlamakla ekonominin üretim alanlarını büyüme aşamasına hazırlamak; - Bütçe açığını kapatmak için bütçe yapısına tekrar bakmak ve bazı gider kalemlerini azaltmak; - Petrol Fonu vasıtasıyla yapılan birçok sosyal ve konut projelerinden elde olunan kazançların yalnış kanallara gitmesinin karşısını almak için kamu denetimi ve devlet kontrolünü artırmak; - Portföy yatırımlarını uzundönemli yatırımlara dönüştürmek. - Spekülasyon amaçlı fiyat artışlarına, tekel ve haksız rekabete karşı devlet kontrolünün güçlendirilmesi; - Yurtdışındaki döviz rezervlerinin bir hissesinin belli şartlarla yerli bankaların kullanımına verilmesi, genelde, bankalararası ve vatandaşa yönelik güzeştli kredilerin uygun şartlara bağlanması; (teşfik edilmesi) - Ziraat ve diğer alanlarda çalışan girişimcilere devlet yardımının artırılması, bölgesel ve sektörel vergi indirimlerinin uygulanması, - Petrol dışı sektörler üzre ihracatı teşfik politikalarının uygulanması; - Kamu yatırım programının önceliklerine yeniden bakılması, bütçe kaynaklarının etkin kullanımının ve kamu mali disiplinin korunması; - Riskli borçların bazıları için seçime bağlı devlet garantisinin uygulanması ve kayıtdışı ekonomini kayıtlı ekonomiye aktarmak; - Giderek artan işsizlere yönelik meslek eğitimli projelerin finasedilmesi ve işsizlik sigortalarının artırılması; - Hanehalkı ve her türlü şirketlerde israfa karşı bilgilendirme kampanyalarının yapılması; - Menkul Kıymetler Borsasında sektörünün gelişimini ekonomik yollarla teşfikinin yapılması; enflasyona karşı politikalardan eşit ağırlıklı olarak parasal ve mali araçları bir paket halinde uygulamak.
11 Yapılan analizler sonucunda, son küresel mali krizin kendine özgü olması ve Azerbaycana tüm genel mali ve değişim kanalları üzre derin etkilerinin olduğu kanaatine varabiliriz. Lakin bu etkinin tam resmi teşhis sistemli olmasa da, yapılan bazı işler hükumetin ve özel sektörün olası risklerin farkında olduğunu göstermektedir. KAYNAKÇA 1. Madura, Jeff, Financial Market and Institutions, 7th Edition, Thomson South Western, s Mahrez Gil, Kaufmann Daniel, Liberalization,Transparency and Financial Crisis, August 1999, s Wasserstom, Eric, On the Financial Crisis: It s Not Just Weak Oversight The New York Times, September Kenç, Turalay, Kredi Krizi Sonrasında Risk Modelleri ve Basel II Notu, BDDK 8. Kuruluş Yıl Dönümü Konferansı, Ağustos Aliyev E. Milli iqtisadiyyatın lokomotivi olan bank sektoru qlobal böhranı əzmlə dəf edir, Azerbaycan Gazetesi, 13 mart 2009, 6. IMF Resmi Web Sitesi ( 7. Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet İstatistik Komitesi 8. Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankası 9. Qlobal iqtisadi böhranın Azərbaycana təsirləri: yeni miflər yeni reallıqlara qarşı, Azerbaycan-Türkiye İş Adamları Birliyi, Proje ve Araştırmalar Şubesi yayınları 10. Azərbaycanın xarici dövlət borcu 2008-ci ildə 23% artıb, ( omy/1049.html), 13 Şubat 2009
2008 KÜRESEL MALİ KRİZİNİN AZERBAYCAN EKONOMİK KALKINMASINA ETKİSİNİN ANALİZİ
JOURNAL OF QAFQAZ UNIVERSITY- ECONOMICS AND ADMINISTRATION 2013. Volume 1, Number 1 Pages 114-123 UOT 336.71 2008 KÜRESEL MALİ KRİZİNİN AZERBAYCAN EKONOMİK KALKINMASINA ETKİSİNİN ANALİZİ Elçin SÜLEYMANOV,
Detaylı13.02.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ
13.02.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Aralık ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi olan -7,5 Milyar doların üzerinde -8,322 milyar dolar olarak geldi. 2013 yılı cari işlemler açığı bir önceki yıla göre
Detaylı11.12.2013 CARİ İŞLEMLER DENGESİ
11.12.2013 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Ekim ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi 2,9 Milyar dolar eksiyken, veri beklentilere paralel 2,89 milyar dolar açık olarak geldi. Ocak-Ekim arasındaki 2013 cari
Detaylı12.03.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ
12.03.2014 CARİ İŞLEMLER DENGESİ Ocak ayı cari işlemler açığı piyasa beklentisi olan -5,2 Milyar doların altında -4,88 milyar dolar olarak geldi. Ocak ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre
DetaylıINTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015
INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik
Detaylı2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI. (40 Test Sorusu)
ZİRAAT BANKASI 2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI (40 Test Sorusu) 1 ) Aşağıdakilerden hangisi bir kredi derecelendirme kuruluşudur? A ) FED B ) IMF C ) World Bank D ) Moody's E ) Bank
DetaylıTEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - BÜYÜME
1 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - BÜYÜME 12.0 Türkiye GSYİH Büyüme Oranları(%) 10.0 9.4 8.4 9.2 8.8 8.0 6.0 4.0 6.8 6.2 5.3 6.9 4.7 4.0 4.0 5.0 2.0 0.7 2.1 0.0-2.0-4.0-6.0-8.0-5.7-4.8 Tahmin(%) 2014
DetaylıANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş PARA PİYASASI LİKİT EMEKLİLİK YATIRIM FONU(KAMU) YILLIK RAPOR
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş PARA PİYASASI LİKİT EMEKLİLİK YATIRIM FONU(KAMU) YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Para Piyasası Likit Emeklilik Yatırım Fonu(KAMU) Emeklilik Yatırım Fonu nun
DetaylıEkonomi Bülteni. 17 Ekim 2016, Sayı: 40. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 40 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank
DetaylıBerlin Ekonomi Müşavirliği Verilerle Türkiye-Almanya Ekonomik İlişkiler Notu VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU
VERİLERLE TÜRKİYE-ALMANYA EKONOMİK İLİŞKİLERİ BİLGİ NOTU Berlin Ekonomi Müşavirliği Temmuz 2011 1 İÇİNDEKİLER Yönetici Özeti...3 1. Almanya dan Türkiye ye Doğrudan Yatırım Hareketleri...4 2. Türkiye den
DetaylıEkonomi Bülteni. 17 Ağustos 2015, Sayı: 23. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni 17 Ağustos 2015, Sayı: 23 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül
DetaylıEkonomi Bülteni. 18 Temmuz 2016, Sayı: 28. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 28 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya 1 DenizBank Ekonomi Bülteni
DetaylıANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. Gelir Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu nun 01.01.2008-31.12.2008 dönemine ilişkin
DetaylıEkonomi Bülteni. 22 Haziran 2015, Sayı: 16. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 16 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank
Detaylı2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2009 yılında ülkemiz halı ihracatı % 7,2 oranında düşüşle 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinin sonunda
DetaylıBankacılık sektörü. 2011 değerlendirmesi ve 2012 yılı beklentileri
Bankacılık sektörü 2011 değerlendirmesi ve 2012 yılı beklentileri Şubat 2012 İçerik Bankacılık sektörünü etkileyen gelişmeler ve yansımalar 2012 yılına ilişkin beklentiler Gündemdeki başlıca konular 2
DetaylıORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME ( )
ORTA VADELİ PROGRAMA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME (2014-2016) I- Dünya Ekonomisine İlişkin Öngörüler Orta Vadeli Program ın (OVP) global makroekonomik çerçevesi oluşturulurken, 2014-2016 döneminde; küresel büyümenin
DetaylıANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları
Detaylı2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi
2015 2017 Yılları Bütçesinin Makroekonomik Çerçevede Değerlendirilmesi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisadi ve Mali Analiz Yüksek Lisansı Bütçe Uygulamaları ve Mali Mevzuat Dersi Kıvanç
DetaylıİTKİB Genel Sekreterliği AR&GE ve Mevzuat Şubesi
HALI SEKTÖRÜ 2014 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ EKİİM 2014 1 2014 YILI EYLÜL AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemizin halı ihracatı
DetaylıORTA VADELİ PROGRAM ( ) 8 Ekim 2014
ORTA VADELİ PROGRAM (2015-201) 8 Ekim 2014 DÜNYA EKONOMİSİ 2 2005 2006 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 T 2015 T Küresel Büyüme (%) Küresel büyüme oranı kriz öncesi seviyelerin altında seyretmektedir.
DetaylıANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu nun 01.01.2008-31.12.2008
Detaylı5.21% -11.0% 25.2% 10.8% % Eylül 18 Ağustos 18 Eylül 18 Ekim 18 AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ ÖZET GÖSTERGELER. Piyasalar
ÖZET GÖSTERGELER Piyasalar USD/TRY 5.50 Altın (USD) 1,225 Ekim 18 EUR/TRY 6.24 Petrol (Brent) 76.2 BİST - 100 90,201 Gösterge Faiz 24.4 Büyüme Sanayi Üretimi Enflasyon İşsizlik 5.21% -11.0% 25.2% 10.8%
Detaylı2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk ayında ise halı
DetaylıŞUBAT 2019-BÜLTEN 13 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ
ŞUBAT 2019-BÜLTEN 13 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ 1 Bu Ay 1. Cari İşlemler Hesabında Dördüncü Kez Fazla... 2 2. Dış Ticaret Açığında Gerileme... 2 3. Dış Ticaret Haddinde
DetaylıİKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI. 25 Mayıs 2016 Ankara
İKTİSADİ GÖRÜNÜM VE PARA POLİTİKASI 25 Mayıs 2016 Ankara Özet: Makroekonomik Görünüm ve Para Politikası Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri cari dengedeki iyileşmeyi
DetaylıFİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4
FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça
DetaylıDünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Orta Vadeli Program. 22 Kasım 2013
Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve Orta Vadeli Program 22 Kasım 201 Büyüme Tahminleri (%) 4, 4,1 Küresel Büyüme Tahminleri (%) 4,1,2,0 ABD Büyüme Tahminleri (%) 2,,,,,,1,6,6 2,8 2,6 2,4 2,2
Detaylıtepav Küresel Kriz e Karşı ş TEPAV Politika Önerileri TBB İstanbul , 28 Nisan 2009
tepav Küresel Kriz e Karşı ş TEPAV Politika Önerileri TBB İstanbul, 28 Nisan2009 Küresel Krize Karşı TEPAV Politika Önerileri Slide 2 Çerçeve Krizi Türkiye ye taşıyan kanallar Krizin Türkiye üzerindeki
DetaylıDÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2,8 oranında büyüyen ABD ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 3,6 oranında büyümüştür. ABD de 6 Aralık 2013 te
DetaylıPAZAR BÜYÜKLÜĞÜ YATIRIM MALĐYETLERĐ AÇIKLIK EKO OMĐK VE POLĐTĐK ĐSTĐKRAR FĐ A SAL ĐSTĐKRAR
FDI doğrudan yabancı yatırım, bir ülke borsasında işlem gören şirketlerin hisselerinin bir diğer ülke veya ülkelerin kuruluşları tarafından satın alınmasını ifade eden portföy yatırımları dışında kalan
Detaylıİhracat azaldı, Merkez Bankası faiz indirdi
AYLIK RAPOR İhracat azaldı, Merkez Bankası faiz indirdi Ocak ayında başlıca pazarlara ihracat geriledi, enflasyonda gerileme beklentisi ile Merkez Bankası politika faizini indirdi. EKONOMİK VE SEKTÖREL
DetaylıAB Krizi ve TCMB Para Politikası
AB Krizi ve TCMB Para Politikası Erdem Başçı Başkan 28 Haziran 2012 Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara Sunum Planı I. Küresel Ekonomik Gelişmeler II. Yeni Politika Çerçevesi III. Dengelenme IV. Büyüme
DetaylıOCAK 2019-BÜLTEN 12 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ
OCAK 2019-BÜLTEN 12 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ 1 Bu Ay 1. Büyümede Duraksama... 2 2. İthalat Düşüyor... 2 3. Sanayi Üretiminde Duraklama... 3 4. İşsizlik Artıyor... 4
Detaylı2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 ŞUBAT AYI HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2009 yılını % 7,2 oranında düşüşle kapanmış ve 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk iki ayının
DetaylıDÜNYA BANKASI TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU TEMMUZ 2015. Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer. Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü
DÜNYA BANKASI TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU TEMMUZ 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü DÜNYA BANKASI TÜRKİYE DÜZENLİ EKONOMİ NOTU Temmuz ayı içerisinde Dünya Bankası Türkiye
Detaylı2001 2013 Döneminde Türk Bankacılık Sektörü
2001 2013 Döneminde Türk Bankacılık Sektörü Prof. Dr. Sudi Apak Beykent Üniversitesi İçerik 2 Slayt 1 - Türk Bankalarında kurum riski bulunmaktadır. 140,00% Türk Bankacılık Sektörünün Aktif Büyüklüğü /
DetaylıYeni yıla yüzde 13 seviyesinde başlayan işsizlik. Borsa İstanbul da işlem gören 10
GEÇTİĞİMİZ AY TÜRKİYE İşsizlik oranı yüzde 12,6 oldu Yeni yıla yüzde 13 seviyesinde başlayan işsizlik oranı Şubat döneminde yüzde 12,6 olarak açıklandı. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde
DetaylıAzerbaycan Enerji Görünümü GÖRÜNÜMÜ. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi. www.hazar.org
Azerbaycan Enerji GÖRÜNÜMÜ Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EKİM 214 www.hazar.org 1 HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi, Geniş Hazar Bölgesi ne yönelik enerji,
DetaylıTÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ?
TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ? Dr. Fatih Macit, Süleyman Şah Üniversitesi Öğretim Üyesi, HASEN Bilim ve Uzmanlar Kurulu Üyesi Giriş Türk Konseyi nin temelleri 3 Ekim 2009 da imzalanan Nahçivan
DetaylıÜLKELERİN 2015 YILI BÜYÜME ORANLARI (%)
2016/17 Global İhracat-Büyüme Tahminleri Kaynak : EDC Export Credit Agency - ÜLKE ANALİZLERİ BÜYÜME ORANLARI ÜLKELERİN YILI BÜYÜME ORANLARI (%) Avrupa Bölgesi; 1,5 % Japonya; 0,50 % Kanada ; 1,30 % Amerika;
DetaylıRUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU. Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Aralık Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu
RUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Aralık Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu 11 1 13 1 * GSMH (milyar dolar) 1.9..79 1.86 1.3 1.83 1.578 1.61
Detaylı1-Ekonominin Genel durumu
GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ALTIN EMEKLİLİK YATIRIM FONU 2014 YILI 12 AYLIK FAALİYET RAPORU 1-Ekonominin Genel durumu 2014 yılı TCMB nin Ocak ayında faizleri belirgin şekilde arttırmasıyla başlamıştır.
DetaylıF. Gülçin Özkan York Üniversitesi
Finansal Đstikrar ve Makroekonomik Etkileşim F. Gülçin Özkan York Üniversitesi 1 Finansal kriz tanımı üzerinde hemfikir olunan bir tanım bulunmamakla birlikte, reel sektör etkisinin derecesi önemli bir
DetaylıEkonomi Bülteni. 7 Ağustos 2017, Sayı: 32. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 32 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank
DetaylıOcak 2015 HALI SEKTÖRÜ Ocak Aralık Dönemi İhracat Bilgi Notu. Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 01/2015 Page 1
Ocak 2015 HALI SEKTÖRÜ 2014 Ocak Aralık Dönemi İhracat Bilgi Notu Tekstil, Deri ve Halı Şubesi İTKİB Genel Sekreterliği 01/2015 Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2014 YILI ARALIK AYI İHRACAT PERFORMANSI Ülkemizin halı
Detaylı2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ
2010 OCAK NİSAN DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılına iyi başlayan ülkemiz halı ihracatı, yılın ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 23,1 oranında artarak
DetaylıAbdi İpekçi Caddesi No : 57, Reasürans Han, E Blok 7.Kat Harbiye İstanbul Tel : +90 (212) 315 10 70
GÜNLÜK EKONOMİ TAKVİMİ SAAT ÜLKE VERİ ÖNEM BEKLENEN ÖNCEKİ 10:00 EUR Fransa İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI) (Ağu) ORTA 49,7 49,6 10:00 EUR Fransa Markit Bileşik Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI)
Detaylı2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
2010 YILI DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılı Ocak-Mart döneminde, Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatı % 13,7 artışla 247,8 milyon dolara yükselmiştir. Aynı dönemde
DetaylıANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GRUPLARA YÖNELİK GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Karma Borçlanma
DetaylıİTKİB Tekstil, Deri ve Halı Şubesi
HALI SEKTÖRÜ 2014 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ TEKSTİİL,, DERİİ VE HALII ŞUBESİİ KASIIM 2014 1 2014 YILI EKİM AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemizin halı
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE HAZİRAN 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEKONOMİK GÖSTERGELER
EKONOMİK GÖSTERGELER 1. özel SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİLER 2. HANE HALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ 3. KISA VADELİ DIŞ BORÇLARIN GELİŞİMİ 4. SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ Dr. Adem KORKMAZ 1. ÖZEL SEKTÖRÜN
DetaylıAbdi İpekçi Caddesi No : 57, Reasürans Han, E Blok 7.Kat Harbiye İstanbul Tel : +90 (212) 315 10 70
GÜNLÜK EKONOMİ TAKVİMİ SAAT ÜLKE VERİ ÖNEM BEKLENEN ÖNCEKİ 08:45 CHF İşsizlik (Mevsimsel Olarak Ayarlanmamış) (Eyl) ORTA 3,3% 3,2% 08:45 CHF İşsizlik (Mevsimsel Olarak Ayarlanmış) (Eyl) ORTA 3,4% 3,3%
DetaylıANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU(EURO) YILLIK RAPOR
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI KARMA BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU(EURO) YILLIK RAPOR Bu rapor ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş Gelir Amaçlı Karma Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım
DetaylıEKONOMİK GÖRÜNÜM MEHMET ÖZÇELİK
Dünya Ekonomisine Küresel Bakış International Monetary Fund (IMF) tarafından Ekim 013 te açıklanan Dünya Ekonomik Görünüm raporuna göre, büyüme rakamları aşağı yönlü revize edilmiştir. 01 yılında dünya
DetaylıTÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015)
TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015) Hane Halkı İşgücü İstatistikleri 2014 te Türkiye de toplam işsizlik %10,1, tarım dışı işsizlik ise %12 olarak gerçekleşti. Genç nüfusta ise işsizlik
DetaylıMakro Veri. Cari açık yeni rekorda. Tablo 1: Cari Denge (milyon $) -month,
Makro Veri Ödemeler Dengesi: Cari açık yeni rekorda İbrahim Aksoy Ekonomist Tel: +90 212 334 91 04 E-mail: iaksoy@sekeryatirim.com.tr Cari denge Aralık ta 7,5 milyar $ rekor açık verirken, rakam, piyasa
DetaylıTÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Nisan Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri Merkez Bankası tarafından tarihinde yayımlanan 2011 yılı Nisan ayına ilişkin Ödemeler Dengesi bültenine göre; 2010 yılı
DetaylıEkonomi Bülteni. 22 Mayıs 2017, Sayı: 21. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 21 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank
DetaylıEkonomik Görünüm ve Tahminler: Nisan 2015
Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Nisan 215 BÜYÜME DÜŞMEYE DEVAM EDİYOR Zümrüt İmamoğlu* ve Barış Soybilgen ** 13 Nisan 215 Yönetici Özeti Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (SÜE)
DetaylıKÜRESEL KRİZ VE TÜRKİYE EKONOMİSİ K. ÖNDER ERGÜN MALİYE UZMANI
KÜRESEL KRİZ VE TÜRKİYE EKONOMİSİ K. ÖNDER ERGÜN MALİYE UZMANI SUNUM PLANI 1 KÜRESEL KRİZİN GELİŞİMİ 2 KÜRESEL KRİZİN TÜRKİYE YE ETKİLERİ 3 4 TÜRKİYE NİN KONUMU KRİZDE SON DURUM KÜRESEL KRİZ 1929 DÜNYA
DetaylıEKONOMİ DEKİ SON GELİŞMELER Y M M O D A S I P R O F. D R. M U S T A F A A. A Y S A N
1 EKONOMİ DEKİ SON GELİŞMELER 1 3 M A R T 2 0 1 4, P E R Ş E M B E Y M M O D A S I P R O F. D R. M U S T A F A A. A Y S A N 1948 DEKİ EKONOMİK DURUM 2 TABLO I Ülke ABD Doları Danimarka 689 Fransa 482 İtalya
DetaylıA Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ
M A R M A R A Ü N İ V E R S İ T E S İ İ K T İ S A T F A K Ü L T E S İ A Y L I K EKONOMİ BÜLTENİ DÜNYA FAİZ ORANLARI EURO/DOLAR PARİTESİ TÜRKİYE EKONOMİSİ NDE BÜYÜME ÖDEMELER DENGESİ DIŞ TİCARET ENFLASYON
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ŞUBAT 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıARALIK 2018-BÜLTEN 11 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ
ARALIK 2018-BÜLTEN 11 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ 1 Bu Ay 1. Enflasyon Oranında Düşüş... 2 2. İşsizlikte Yükselme... 2 3. PMI da Artış... 3 4. Dış Ticaret Açığı Kapanıyor...
DetaylıTürkiye Odalar ve Borsalar Birliği. Dünya da ve Türkiye de Ekonomik Görünüm
Dünya da ve Türkiye de Ekonomik Görünüm M. Rifat Hisarcıklıoğlu Kartepe, 12 Nisan 2014 Dünya 2013 Yeni Küresel Trendler 1. Finans haritası değişiyor 2. Ticaretin kuralları değişiyor 3. Enerji haritası
DetaylıHAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AYLIK EKONOMİK GÖSTERGELER EKİM 2015 Hazine Müsteşarlığı Matbaası Ankara, 22 Ekim 2015 İÇİNDEKİLER TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER i I. ÜRETİM I.1.1.
DetaylıDünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler
Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi Küresel Ekonomik Görünüm Çin Ekonomisi Nisan-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
ENFLASYON EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ekim 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,66 7,80 12,58 2,57 Yıllık Ort. 5,93 9,53 10,26 7,80 Aylık
DetaylıKıvanç Duru 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Programı Değerlendirmesi
Kıvanç Duru 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Programı Değerlendirmesi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisadi ve Mali Analiz Yüksek Lisansı Bütçe Uygulamaları ve Mali Mevzuat Dersi 2015 YILI
DetaylıTablo 1. Seçilen Ülkeler için Yıllar İtibariyle Hizmetler Sektörü İthalat ve İhracatı (cari fiyatlarla Toplam Hizmetler, cari döviz kuru milyon $)
4.2. HİZMETLER 1. Hizmetler sektörünün ekonomideki ağırlığı bir refah kriteri olarak değerlendirilmektedir (1). (2) tarafından bildirildiği üzere, sanayileşmeyle birlikte, ulaştırma hizmetleri ve belirli
DetaylıHOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015
HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı
Detaylı7.36% 2.9% 17.9% 9.7% % Temmuz 18 Nisan 18 Temmuz 18 Ağustos 18
ÖZET GÖSTERGELER Piyasalar USD/TRY 6.56 Altın (USD) 1,202 Ağustos 18 EUR/TRY 7.65 Petrol (Brent) 77.4 BİST - 100 92,723 Gösterge Faiz 24.5 Büyüme Sanayi Üretimi Enflasyon İşsizlik 7.36% 2.9% 17.9% 9.7%
DetaylıEkonomi Bülteni. 14 Aralık 2015, Sayı: 39. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni 14 Aralık 2015, Sayı: 39 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül
Detaylı2014 YILI EYLÜL AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
DERİ VE DERİ MAMULLERİ SEKTÖRÜ 2014 EYLÜL AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Ekiim 2014 2014 YILI EYLÜL AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
DetaylıAbdi İpekçi Caddesi No : 57, Reasürans Han, E Blok 7.Kat Harbiye İstanbul Tel : +90 (212) 315 10 70
GÜNLÜK EKONOMİ TAKVİMİ SAAT ÜLKE VERİ ÖNEM BEKLENEN ÖNCEKİ 12:00 CHF ZEW Beklentileri (Eyl) AZ 5,9 12:00 EUR Çekirdek Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) (Yıllık) (Ağu) ORTA 1,0% 1,0% 12:00 EUR Çekirdek Tüketici
DetaylıKüresel İktisadi Görünüm
MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ KÜRESEL İKTİSADİ GÖRÜNÜM TÜRKİYE EKONOMİSİ YAKIN DÖNEM BÜYÜME İŞSİZLİK VE BÜYÜME ENFLASYON YÜKSELİYOR Küresel İktisadi Görünüm 28 krizi sonrası
DetaylıEnflasyon çift haneye yaklaştı, cari açık daralıyor
AYLIK RAPOR Enflasyon çift haneye yaklaştı, cari açık daralıyor Mevsimsellik ve geçişkenlik nedeniyle yıllık enflasyon çift haneye yaklaştı, cari açıkta daralma devam ediyor. EKONOMİK VE SEKTÖREL GELİŞMELER
DetaylıORTA VADELİ PROGRAM ( ) 4 Ekim 2016
ORTA VADELİ PROGRAM (2017-2019) 4 Ekim 2016 İçindekiler 1. Dünya Ekonomisi 2. Orta Vadeli Programın Temel Amaçları ve Büyüme Stratejisi 3. Orta Vadeli Programın (2017-2019) Temel Makroekonomik Büyüklükleri
DetaylıTÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter
TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından
DetaylıBANK MELLAT Merkezi Tahran İstanbul Türkiye Merkez Şubesi 1 OCAK 31 MART 2010 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU
BANK MELLAT Merkezi Tahran İstanbul Türkiye Merkez Şubesi 1 OCAK 31 MART 2010 ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU 1 İ Ç İ N D E K İ L E R I. GENEL BİLGİLER 1. Şubenin Gelişimi Hakkında Özet Bilgi 2. Şubenin Sermaye
DetaylıHAFTALIK EKONOMİ RAPORU
Strateji Geliştirme Başkanlığı Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi HAFTALIK EKONOMİ RAPORU TÜRKİYE EKONOMİSİ IMKB 100 Endeksi haftanın ilk yüzde 0,4 oranında değer kazandı. Geçtiğimiz hafta İMKB 100 Endeksi,
DetaylıGRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ
GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Fethi SAYGIN Mart 2014 Kaynak :DESTATIS (Alman İstatistik Enstitüsü) GENEL DEĞERLENDİRME Ekonomi piyasalarındaki durgunluk ve sorunlara rağmen,
DetaylıEkonomi Bülteni. 14 Kasım 2016, Sayı: 44. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 44 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank
DetaylıCİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU 01.01.2015 30.06.2015 DÖNEMİ ALTI AYLIK RAPORU
CİGNA FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. PARA PİYASASI LİKİT KAMU EMEKLİLİK YATIRIM FONU 01.01.2015 30.06.2015 DÖNEMİ ALTI AYLIK RAPORU Bu rapor Cigna Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Para Piyasası Likit Kamu
DetaylıArtış. Ocak-Haziran Oranı (Yüzde) Ocak-Haziran 2014
6. Kamu Maliyesi 214 yılının ilk yarısı itibarıyla bütçe performansı, özellikle faiz dışı harcamalarda gözlenen yüksek artışın ve yılın ikinci çeyreğinde belirginleşen iç talebe dayalı vergilerdeki yavaşlamanın
Detaylı2014 YILI EKİM AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
DERİ VE DERİ MAMULLERİ SEKTÖRÜ 2014 EKİM AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ TEKSTİİL,, DERİİ VE HALII ŞUBESİİ Kasıım 2014 2014 YILI EKİM AYI TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
Detaylı7.26% 9.9% 10.8% 10.8% % Mart 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ ÖZET GÖSTERGELER. Piyasalar
ÖZET GÖSTERGELER Piyasalar USD/TRY 4.04 Altın (USD) 1,313 Nisan 18 EUR/TRY 4.90 Petrol (Brent) 75.9 BİST - 100 104,283 Gösterge Faiz 14.4 Büyüme Sanayi Üretimi Enflasyon İşsizlik 7.26% 9.9% 10.8% 10.8%
DetaylıKüresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü. 21 Ocak 2015
Küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü 21 Ocak 2015 Sunum Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın ın değerlendirmesi Küresel ekonomi Türkiye ekonomisi Bankacılık sektörü 2 Değerlendirme
DetaylıCari işlemler açığında neler oluyor? Bu defa farklı mı, yoksa aynı mı? Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti
Cari işlemler açığında neler oluyor? Bu defa farklı mı, yoksa aynı mı? Sarp Kalkan Ekonomi Politikaları Analisti TEPAV Değerlendirme Notu Şubat 2011 Cari işlemler açığında neler oluyor? Ekonomide gözlemlenen
DetaylıPolonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı
Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen
DetaylıEkonomi Bülteni. 29 Ağustos 2016, Sayı: 34. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 34 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya 1 DenizBank Ekonomi Bülteni
DetaylıAbdi İpekçi Caddesi No : 57, Reasürans Han, E Blok 7.Kat Harbiye İstanbul Tel : +90 (212) 315 10 70
GÜNLÜK EKONOMİ TAKVİMİ SAAT ÜLKE VERİ ÖNEM BEKLENEN ÖNCEKİ 10:00 EUR İspanya İşsizlik Değişimi ORTA 17,9K 21,7K 11:30 GBP İnşaat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI) (Eyl) YÜKSEK 57,5 57,3 12:00 EUR Üretici
DetaylıKüresel Kriz Sonrası Türkiye de Finansal Sistem Bankacılık Sektörü
Küresel Kriz Sonrası Türkiye de Finansal Sistem Bankacılık Sektörü Ekrem Keskin Mayıs 2010 Sunum Uluslararası gelişmeler Türkiye deki gelişmeler Bankacılık sektörüne yansıma Sonuç 2 Yapılanlar Ortak çaba:
DetaylıHAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AYLIK EKONOMİK GÖSTERGELER KASIM 2016 Hazine Müsteşarlığı Matbaası Ankara, 30 Kasım 2016 İÇİNDEKİLER TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER i I. ÜRETİM I.1.1.
DetaylıTürkiye Ekonomisindeki Son Gelişmeler
Türkiye Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi TÜRKİYE EKONOMİSİ BÜYÜME VE MİLLİ GELİR Kişi Başına GSYH, cari fiyatlarla 2010 yılında
DetaylıGSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla) GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla)
TÜRKİYE NİN GÖSTERGELERİ > > HABER Hazırlayan: Alaattin AKTAŞ ala.aktas@gmail.com PROJEKSİYON OVP: 2011-2013 dönemini kapsayan orta program nihayet açıklandı. Program 2011-2013 dönemini kapsıyor, ancak
DetaylıEkonomi Bülteni. 9 Mayıs 2016, Sayı: 19. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı
Ekonomi Bülteni, Sayı: 19 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül 1 DenizBank
DetaylıFİNANSAL RİSKLER & KORUNMA YÖNTEMLERİ
FİNANSAL RİSKLER & KORUNMA YÖNTEMLERİ Finans Önemli, Öğrenmek Heyecan Verici, Bilmek Değerlidir! DOÇ. DR. KORAY KAYALIDERE SUNUŞ İÇERİĞİ Finansal piyasalardaki riskler, Faiz - döviz kuru etkileşimi ve
Detaylı