Soru ve Cevap SORU 1 CEVAP 1 SMMMO YAYIN ORGANI

Transkript

1 Soru ve Cevap SORU 1 fiirketimiz ayn ticari iflletmeden hem al m yap pmakta hem de sat fl yapmaktad r. Tek Düzen Hesap Plan çerçevesinde 120 Al c lar hesab mal al m n mal sat fl nda da 320 Sat c lar hesab kullan lmaktad r. Al m ve Stam tutarlar genelde mahsuplaflarak kapat lmaktad r. VUK mük. 257/1-2 numaral bendine göre ödemeler banka ve finans Kurumlar nca düzenlenen belgelerle teflvik edilmemektedir.yapm fl oldu umuz ifllem VUK aç s ndan do rumudur? CEVAP 1 Vergi Usul Kanunu nun mükerrer 257 nci maddesinin birinci f kras n n (2) numaral bendi ile Maliye Bakanl na mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka veya benzeri finans kurumlar nca düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunlulu unu getirme ve bu zorunlulu un kapsam n ve uygulamaya iliflkin usul ve esaslar n belirleme yetkisi verilmifltir. Bu yetkiye dayan larak tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunlulu unun kapsam, ifllem tutar, bafllang ç tarihleri ve uygulanma esaslar yay mlanan No.lu VUK Tebli lerinde düzenlenmifltir. Söz konusu tebli lerde ayr nt l olarak belirtildi i üzere; Birinci ve ikinci s n f tüccarlar, kazanc basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler, serbest meslek erbab ile vergiden muaf esnaf n kendi aralar nda yapacaklar ticari ifllemleri ile nihai tüketicilerden (Türkiye de mukim olmayan yabanc lar hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacaklar Türk Liras n aflan tahsilat ve ödemelerinin ( tarihinden sonra TL. aflan tutarlar) banka veya özel finans kurumlar ile posta idaresi arac k l narak yap lmas ve bu ku- 277 EYLÜL - EK M 2008 SMMMO YAYIN ORGANI

2 rumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsiki zorunludur. Tespit edilen tutar n alt nda kalan tahsilat veya ödemelerin banka veya özel finans kurumlar ile posta idaresi arac l yla yap lmas ihtiyaridir. Yine; Tespit edilen tutar aflan avanslar n da banka veya özel finans kurumlar ile posta idaresince düzenlenen belgelerle tevsiki zorunludur. flletmelerin kendi ortaklar ile di er gerçek ve tüzel kiflilerle olan ve herhangi bir ticari içeri i olmayan nakit hareketlerinde ifllem tutar YTL. yi aflmas halinde de tahsilat ve ödemelerin banka veya özel finans kurumlar ile posta idaresince düzenlenen belgelerle tevsiki zorunludur. Ticari ifllemlerinizi sürdürdü ünüz al c veya sat c firmalarla cari hesap mahsuplaflmas olmas durumunda finansal bir hareketten bahsedilemeyece inden mahsup yoluyla kapat lan tutarlar içinde banka veya özel finans kurumlar ile posta idaresince düzenlenen belgelerle tevsiki de mümkün bulunmamaktad r. Cari hesap mahsuplaflmas sonucu oluflacak art veya eksi bakiyenin oluflmas ve bunun belirtilen haddi aflmas halinde bunun banka veya özel finans kurumlar ile posta idaresince düzenlenen belgelerle tevsiki zorunludur. Ancak, cari hesap mahsup ifllemlerinde vergilendirme dönemi geçirilmemelidir. SORU 2 fiirketimiz önceki y llara ait da t lmayan karlar sermayeye ilave ederek sermaye artt r m n yapm fl, daha sonra kapasitenin düflmesinden dolay sermaye azalt lmas karar al nm flt r. Azalt lan tutar ortaklara hisseleri nispetinde da t lacakt r. Burada sermayeye eklenen geçmifl y l karlar n n vergilendirilmesi gerekecek midir? CEVAP 2 ''213 say l Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (A) f kras n n 5 inci bendinde; '' Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplar, herhangi bir suretle baflka bir hesaba nakledildi i veya iflletmeden çekildi i takdirde, bu ifllemlerin yap ld dönemlerin kazanc ile iliflkilendi- SMMMO YAYIN ORGANI EYLÜL - EK M

3 247 rilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur.ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklar düzeltme sonucu oluflan geçmifl y l zararlar na mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu ifllemler kâr da t m say lmaz.'' hükmü yer almaktad r. Di er taraftan, 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanununun 6 nc maddesinde kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazanc üzerinden hesaplanaca, safi kurum kazanc n n tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakk ndaki hükümlerinin uygulanaca hükme ba lanm flt r. 193 say l Gelir Vergisi Kanununun ''Bilanço esas nda ticari kazanc n tespiti'' bafll kl 38 inci maddesinin birinci f kras nda ise, bilanço esas na göre ticari kazanc n, teflebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve bafl ndaki de erleri aras ndaki müspet fark oldu u, bu dönem zarf nda sahip veya sahiplerce iflletmeye ilave olunan de erlerin bu farktan indirilece i, iflletmeden çekilen de erlerin ise farka ilave olunaca hükmüne yer verilmifltir say l Kurumlar Vergisi Kanununun ''Tasfiye'' bafll kl 17 nci maddesinin birinci f kras nda her ne sebeple olursa olsun tasfiye haline girmifl kurumlar n vergilendirmesinde hesap dönemi yerine tasfiye döneminin geçerli olaca, tasfiyenin kurumun tasfiyeye girmesine iliflkin genel kurul karar n n tescil edildi i tarihte bafllayaca ve tasfiye karar n n tescil edildi i tarihte sona erece i, bafllang ç tarihinden ayn takvim y l sonuna kadar olan dönem ile bu dönemden sonraki her takvim y l ve sonraki dönem için ilgili takvim y l bafl ndan tasfiyenin bitifl tarihine kadar olan dönemin ba ms z bir tasfiye dönemi say laca hükme ba lanm flt r. An lan maddenin dördüncü f kras nda ise tasfiye halindeki kurumlar n vergi matrah n n tasfiye kâr oldu u, tasfiye kâr n n da tasfiye döneminin sonundaki servet de eri ile tasfiye döneminin bafl ndaki servet de- eri aras ndaki olumlu fark oldu u, tasfiye kâr hesaplan rken, ortaklara veya kurum sahiplerine tasfiye esnas nda avans olarak veya di er flekillerde yap lan her türlü ödemelerin tasfiye sonundaki servet de erine; 279 EYLÜL - EK M 2008 SMMMO YAYIN ORGANI

4 mevcut sermayeye ilave olarak ortaklar veya sahipleri taraf ndan yap lan ödemeler ile tasfiye esnas nda elde edilen ve vergiden istisna edilmifl olan kazanç ve iratlar n tasfiye döneminin bafl ndaki servet de erine eklenece i; beflinci f kras nda da tasfiye döneminin bafl ndaki ve sonundaki servet de erinin, kurumun tasfiye dönemi bafl ndaki ve sonundaki bilançosunda görülen öz sermayesi oldu u hüküm alt na al nm flt r. Ayn Kanunun 15 inci maddesinin ikinci f kras nda ise vergiden muaf olan kurumlara da t lan (kâr n sermayeye eklenmesi kâr da t m say lmaz.) Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci f kras n n (1), (2) ve (3) numaral bentlerinde yaz l kâr paylar ndan, 30 uncu maddesinin üçüncü f kras nda da tam mükellef kurumlar taraf ndan, Türkiye de bir ifl yeri veya daimi temsilci arac l yla kâr pay elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere da t - lan (Kâr n sermayeye eklenmesi kâr da t m say lmaz.) ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci f kras n n (1), (2) ve (3) numaral bentlerinde yaz l kâr paylar üzerinden bu Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü f kras uyar nca vergi kesintisine tabi tutulanlar hariç olmak üzere vergi kesintisi yap laca hüküm alt na al nm flt r. 193 say l Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci f kras - n n (6) numaral bendinin (b) alt bendinde ise, tam mükellef kurumlar taraf ndan; tam mükellef gerçek kiflilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara, dar mükellef gerçek kiflilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye de bir iflyeri veya daimi temsilci arac l yla kâr pay elde edenler hariç) gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere da t lan, 75 inci maddenin ikinci f kras n n (1), (2) ve (3) numaral bendlerinde yaz l kâr paylar ndan birinci f krada belirtilenler taraf ndan tevkifat yap laca hükme ba lanm flt r tarih ve 2006/10731 say l Bakanlar Kurulu Karar ile vergi kesintisi oranlar, say l Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin ikinci f kras nda yaz l kâr paylar üzerinden % 15, say l Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin üçüncü f kras nda yaz l kâr paylar üzerinden % 15, SMMMO YAYIN ORGANI EYLÜL - EK M

5 - Tam mükellef kurumlar taraf ndan; tam mükellef gerçek kiflilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara da t lan, 75 inci maddenin ikinci f kras n n (1), (2) ve (3) numaral bentlerinde yaz l kâr paylar ndan (kâr n sermayeye eklenmesi kâr da t m say lmaz) % 15, - Tam mükellef kurumlar taraf ndan; dar mükellef gerçek kiflilere ve gelir vergisinden muaf olan dar mükelleflere da t lan, 75 inci maddenin ikinci f kras n n (1), (2) ve (3) numaral bentlerinde yaz l kâr paylar ndan (kâr n sermayeye eklenmesi kâr da t m say lmaz) % 15 olarak belirlenmifltir. Bu hüküm ve aç klamalar uyar nca, daha önceki y llarda flirket sermayesine eklenmifl olan geçmifl y l kârlar n n, flirketin sermaye azalt m yapmas veya tasfiye edilmesi sebebiyle ortaklara da t lmas durumunda, kâr da- t m na ba l vergi kesintisi yap lmas gerekmektedir. Öte yandan, daha önce sermayeye eklenmifl olan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplar n n, flirketin sermaye azalt m yapmas veya tasfiye edilmesi sebebiyle ortaklara da t lmas halinde, iflletmeden çekilen tutarlar n öncelikle kurumlar vergisine tabi tutulmas, vergi sonras da t lan kazanc n da kâr da t m na ba l vergi kesintisine tabi tutulmas gerekmektedir. SORU 3 -SSK dan yafll l k veya malullük ayl almakta iken 5510 say l Kanunun yürürlük tarihinden sonra 4/b kapsam nda çal flmaya bafllayanlardan sosyal güvenlik destek primi kesilecek midir? CEVAP y l Ekim ay bafl ndan önce sigortal olanlar ile malullük veya yafll l k ayl ba lananlar ve Kanunun yürürlü e girdi i tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çal flmaya devam edenler hakk nda sosyal güvenlik destek primine tabi olma bak m ndan Kanunla yürürlükten kald r lan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmas na devam edilecektir. Ancak, tar msal faaliyetlerde kendi ad na ve hesab na ba ms z çal flan- 281 EYLÜL - EK M 2008 SMMMO YAYIN ORGANI

6 lar hariç, 4 (b) kapsam nda çal flmaya bafllayanlar n sosyal güvenlik destek primleri, almakta olduklar yafll l k ve malullük ayl klar ndan kesilecektir. Ayl klardan kesilecek sosyal güvenlik destek primi tutar, 2008 y l Ekim ay bafl ndan itibaren % 12, takip eden her y l n Ocak ay nda bir puan art r larak % 15 i geçmeyecek flekilde uygulanacakt r. Kesilecek olan bu tutar, 4/b sigortal lar na ilgili y l n Ocak ay nda ödenen en yüksek yafll l k ayl ndan al nabilecek sosyal güvenlik destek priminden fazla olmayacakt r. Kanunun yürürlük tarihinden sonra yafll l k ve malullük ayl klar ndan süresinde kesilmeyen sosyal güvenlik destek primi borçlar için gecikme cezas ve gecikme zamm uygulanacakt r SORU 4 4/b kapsam nda ki sigortal lara geçici ifl göremezlik ödene i hangi flartla ve hangi miktar üzerinden ödenecektir? CEVAP 4 Ayr ca, mevcut uygulamada Ba -Kur da herhangi bir geçici ifl göremezlik ödene i olmamas na ra men yeni düzenlemede bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f kras n n b bendi kapsam nda çal flanlara ifl kazas ve meslek hastal sigortas kolundan istirahatli b rak ld klar günler için genel sa l k sigortas dahil prim ve her türlü borçlar n n ödenmifl olmas flart yla yatarak tedavi sonras bu tedavinin gere i olarak istirahat raporu almas, flart yla geçici iflgöremezlik ödene i ödenmektedir. Öte yandan bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f kras n n (b) bendinin (1), (2) ve (4) alt bentlerine tabi çal flanlara 90 gün k sa vadeli sigorta primi bildirilmifl olmas ve genel sa l k sigortas dahil prim ve her türlü borçlar n n ödenmifl olmas flart yla geçici ifl göremezlik ödene i imkan getirilmektedir. stirahatl b rak lan sigortal ya bu süre içerisinde çal flmama kofluluyla, ifl kazas, meslek hastal, hastal k ve sigortal kad n n anal halinde verilecek geçici ifl göremezlik ödene i, yatarak tedavilerde Kanunun 17 nci maddesine göre hesaplanacak günlük kazanc n n yar s, ayaktan tedavilerde ise 2/3 ü üzerinden hesap edilecektir. SMMMO YAYIN ORGANI EYLÜL - EK M