ST ATİK REAKTİF GÜÇ KOMP ANZASYONU UGYULAMASI VE MATLAB SIMULASYONU. Ümit PEKP ARLAK, Uğur ARİFOGLU
|
|
- Osman Irmak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 sau Fen Bilimleri EnstitUsU ergisi scilt!say (Mart 004) Statik Reaktif Güç Krpazasyn u Uygulamas ve \fatlab Simülasyu ü Pekparlak, U Arifglu ST ATİK REAKTİF GÜÇ KOMP ANZASYONU UGYULAMASI VE MATLAB SIMULASYONU Ümit PEKP ARLAK, Uğur ARİFOGLU Özet Elektrik enerjisi, günü n üzde en yaygn larak tüketilen, çk kullanşl fakat bir kadar da pahal bir enerji türüdür Enerjinin üreticisi, dağtcs ve tüketicisi, minimum maliyet ve maksimum tasarruf için çeşitli araştrmalar yapmaktadr İşte bu araştrmalarn bir snucu lan Reaktif Güç Kmpanzasynu bu gün önenli bir tasarruf önlemi larak karşmza çkmştr Teknljinin ilerlemesiyle daha kaliteli bir elektrik enerjisi ihtiyac hissedilmiş ve bu kaliteyi sağlamak için daha teknljik reaktif güç kmpanzatörleri kullanlmaya başlanmştr Bu çalşmada, klasil< kmpanzasyn sistemlerinin ve alternatif larak sunulan statik V AR sistemlerinin çalşmas simülasyn (benzetim) ylu ile anlatlarak avantaj ve dezavantajlar anlatlmştr Reaktif Güç, Kmpanzasyn, Yariletken, Kyc, Harmnik Anahtar Kelineler Abstrackt Electric energy is nt nly widespread used and serviceable but als an expensive type f energy Prducer, distributr and cnsumer are always researching fr ecnmizing electric energy Reactive Pwer Cmpensatin is ne result f these research W ith devetping technlgy, peple needs electric energy f better quality and t prvide this quality, mre effective reactive pwer cmpensatrs are used In this study, cnventinal cmpensatin systems and static V AR cmpensatin systens have been mentined via simulatin and these systems have been cmpared with each ther in terms f advantages and disadvantages Keywrds Reactive Pwer, Cmpensatin, Semicnductr, Chpper, Harmnic IGİRİŞ Bilindiği gibi reaktif guç, elektrik mühendisliğinin ayrlmaz bir parçasdr Elektrik enerjisinin üretiminde, dağtmnda ve kullanmnda kaçnlmaz larak rtaya çkar ve zararl etkileri nedeni ile kmpanze edilmesi istenir Öncelikle, rezistif yükün bir AC kaynaktan beslendiğinde nasl davrandğ görüldükten snra ayn AC kaynağa paralel baglanmş R, L ve C yüklerinin davranş biçimleri Matiab Simulink üzerinden elde edilmiş snuçlarla yrumlanacaktr Rezistif Yük Aşağda) bir AC kaynağa bağlanmş, stc, akkr lamba gibi rezistif bir yük görülmektedir Bu yükün üzerindeki gerilh9jle ve kaynaktan çektiği akma ilişkin eğriler verilmiştir t V +, Current Musurement ll(t)=0"" in(wi) R= 0 fl Akm + Gerilim V Vcltage Measurement X Güç Ü PEKP ARLAK, Federal Elektrik Elektrnik ArGe OSB Yl N : 5 Hanl/Sakarya UARİFOGLU, SAÜMUh Fak Elektrik Elektrnik Mühendislii Bölümü Şekil I AC kaynaga bai rezistif bir yükün Simulink devre mdeli 3
2 SAU Fen Bilimleri Enstitüsü ergisi 8Cilt, lsay (Mart 004) Statik Reaktif Gtç Kmpazasynn Uygulamas ve Matiab Simtllasynu ü Pekparlak, U Arifu :m J ve gerilim eğrileri ayn anda sfrdan geçmektedirler Yani rezistif bir yükün akm ile gerilimi arasnda faz fark yktur Güç eğrisine baklacak lursa frekans akm ya da gerilimin iki kat lan bir eğridir ve bu ein hep pzitif eksende lduğu görülür Bunun anlam rezistif (]) 0 + yükün hep güç tükettigi yani güç akşnn her an kaynaktan yüke dğru ldugudur Şekil 4 te görülen anlk güç eğrisine ait eşitlik aşağda verilmiştir: (() ;m 3ll p(t) = v(t)i(t) v(t) = vmax cs(mt) (l) ( ) Şekil AC kaynan geriliminin zamanla deişimi i(t) =lmax cs(mt) (3) p(t) = V max I max +V max I max cs(mt) (4) 0 Herhangi bir yükün faydal bir işe dönüştürmek üzere kaynaktan çektiği güce Aktif Güç denir Aktif gücü bulmak için ani gücün rtalamas hesaplanmaldr 0 3) Orrr+ T P = _!_ J v(t)i(t) dt T p = V max I may (5) (6) Şekil 3 AC kaynaga bal rezistif ytlkün kaynaktan çektigi akmn zamanla degişimi P=Vl (7) c (\ (\ (\ {\ {\ \ Rezistif bir yük için (7) ifadesinden de görüleceği BOII üzere aktif güç direncin üzerindeki gerilimin etkin değeri 7(0) ile üzerinden geçen akmn etkin değerinin çarpmna eşit lacaktr 5CJ 4CJ Paralel RLC evresi ll HJ \J,\i \; J l v J Şekil 5te bir paralel RLC devresine ait Matlah Simulink çizimi görülmektedir Burada, R direnci yülrün aktif güç tüketen karakterini, L ise yükün indüllif karakterini temsil etmektedir Paralel bağl C Şekil 4 RezistifyUkün kaynaktan çektii gücün zamanla degişimi devresindeki direnç yalnzca düzgün bir eğri elde etmek amac ile knmuş çk küçük değerde bir dirençtir Bu kl yalnzca kndansatörnüş gibi düşünülebilir Şekil de rezistif yük devresinin MatlabSimulinkteki çizimi görülmektedir Burada görülen silskplann gösterdiği eğriler ise Şekil gerilim, Şekil 3 akm ve Şekil 4güç değerinin zamanla değişimi verilmiştir Bu eğrilerden de görüldüğü gibi rezistif bir yükün akm 3
3 SAU Fen Bilimleri Enstitüsü ergisi 8Cilt, Say (Mart 004) Statik Reaktif Güç Kmpazasynu Uygulamas ve Matiab SimUiasynu Ü Pekparlak, U Arifğlu i, t AnaAim, r Rezistlf Akm Şekil 7 de R elemannn çektiği akm görülmektedir Bu akmn gerilim ile faz fark lmadğ ve bunun ifade ettiği anlam daha önce açklanmşt \, l+ + +, +,, 4 +, r+ f, = ;:; lndoktlt :, puitlf Ala m R L c ] KIYfltc Ger ilimi O rr+ _ X 5 Prduct X J Cgu 0 5 Prdct Lg uc Şekil 5 Paralel RLC devresinin Sinulink devre mdeli Bu devre üzerindeki silskplarn gösterdikleri eğriler incelenerek devam edilsin Şekil 6da devredeki kaynak geriliminin egrisi verilmiştir 00 0 n:j Şekil 8EndOktifyUkn çektii akmn zamanla degişimi Şekil 8, Lnin çektiği akm göstermektedir Bu eğrinin gerilim eğrisinden 90 derece geride lduğu görülmektedir Gerilim eğrisi tepe nktada iken akm eğrisi daha sfrdan geçmektedir Bu sebeple () ifadesinden de görüleceği üzere saf indüktif bir yük faydal bir işe dönüşecek lan aktif bir güç çekmez fakat buna karşn anlk güç değerinin sfr lmadğ görülmektedir Bunun anlam şudur; saf indüktif bir yük karakteri gereği, bir alternans içinde bir miktar gücü kaynaktan çeker ve ayn miktarda gücü kaynağa geri verir Bu lay Şekil 9da da görüldüğü gibi bir periytta iki defa gerçekleşir Şekil 9 L indüktansna ait ani güç eğrisidir J Şekil I 6Kaynak geriliminin zamanla deişimi 4()]) " (\ (\ {\ { 3(Q) (Q) 4 (Q) f 3 () f 3 m) V V V \J _j,4()]) 500 (XlJ (J)() CIX) Şekil 9EndUktifyOkn çektigi gucün zamanla degişimi 500 OOJ 500 :;m [ll) Şekil l7rezistif yokn çektigi akmn zamanla degişimi 33
4 SAU Fen Bilimleri Enstitüsü ergisi 8Cilt,!Say (Mart 004) Statik Reaktif GOç Kmpazasynu Uygulamas ve Matiab Simülasynu ü Pekparlak, U Arifglu v(t) = vmax cs(mt) (8) v(t) = vmax cs(mt) (3) i(t) = Imax cs(mtic /) (9) i(t) =/max cs(ct +tr ) (4) p(t) = V max I max cs(mt n ) ( O) p(t) =Vmax I max cs(ct +n ) (5) p(t) =!vmax lmax sin(mt) ( ll) p(t) =!vmax lmax sin(mt) ( 6) P = T J v(t)i(t) dt = O T () P = T J v(t)i(t) dt = O T (7) Şekil Kapasitif yükü n çektii akmn zamanla degişimi Şekil O da görüldüğü gibi kapasitif yükün de akm ile gerilimi arasnda 90 derece faz fark vardr İndüktif yükte gerilimi akmdan 90 derece önde, kapasitif yükte akm gerilimden 90 öndedir Kapasitif yük için de güç akş induktif yükte lduğunun ayndr Yani bir alternansn yarsnda kaynaktan çekilen güç, altemansn diğer yarsnda kaynağa geri verilir 4() (\ f\ (\ {\ 3fJ tn: Hm (JI) m: I V \) V \ s cm 500 JO & (II) Şekil 3 Kapasitif yükün çektii gücün zamanla değişimi Eşitlik ( ) ve ( 7) kapasitif ve indüktif yüklerin kaynaktan aktif güç çekmediklerini gösterir Fakat bu elemanlar bir periyatta ikişer defa kaynaktan bir miktar güç çekip kaynağa geri verirler Bu durum, kapasite ve indüktansn karakteristik özelliğidir Her ne kadar kaynaktan net bir güç çekmiyar iseler de bu güç salnmnn zararl etkileri vardr Kapasite ve indüktansn bir periyt byunca kaynaktan çektiği gilcün rtalamasna reaktif güç denir Bu elemanlarn reaktif gticlerini tekrar kaynağa veriyr lmas bir srun lmayacağ anlamna gelmez Reaktif güç çekildiği srada hatlar bu fazlalk gücü taşmak zrundadr ve kaynak da, altemansn ikinci yansmda bu gücü geri alacak lsa dahi bu fazladan gücü yüke anda sağlayabilnelidir Bunlar reaktif gücün sebep lduğu en temel prblemlerdir Reaktif güclin şebekeden sağlanmas durumunda bir çk saknca rtaya çkacaktr Bu sebeple, yükün kaçnlmaz larak ihtiyaç duyduğu reaktif gücün şebeke haricinde bir kaynaktan sağlanmasna reaktif güç kmpanzasynu ad verilmektedir indüktif ve kapasitif yüklere ait akm ( Şekil 8 ve Şekil lo ) ve güç ( Şekil 9 ve Şekil ll ) eğrilerine dikkatlice baklacak lursa, indüktansn kaynaktan güç çektiği srada kapasite kaynağa çektiği reaktif gücü geri vermektedir Bunun sebebi, indüktansta akmn gerilinden 90 derece geride lmasma karşn kapasite akmnn geriliminden 90 derece ileride lmasdr Paralel bir indüktans ve kapasite düşünüldüğünde ayn AC kaynaktan çekilecek indüktif ve kapasitif akmlann birbiri ile arasnda 80 derece faz farkl lduğu rtaya çkacaktr Bu durum paragrafn başndaki cumleyi açklamaktadr Snuç larak bir indüktansn kaynaktan çekeceği akmn, uygun bir değerde kendisine paralel bağl bir kapasiteden karşlanmas mümkündür Şekil 5 te yükün direncinin R, indüktansnm L ile gösterildiği belirtilmişti Şekil 5 te C, yükün indüktif karakterini temsil eden Lyi kmpanze etmek amac ile 34
5 SAU Fen Bilimleri Enstitüsü ergisi 8Cilt, lsay (Mart 004) Statik Reaktif Güç Kmpazasyu Uygulamas ve Matiab Simülasyn u ü Pekparlak, U Arifglu devreye knmuştur L ve Cye ait akm eğrileri sras ile Şekil 8 ve Şekil O da verilmişti Fakat şimdiye kadar kaynaktan gelen ana kl akmna daha değinilmediği hatrlanmaldr kapasitif reaktif gücü tayin ederek bu gücü sağlamak için kndansatör gruplarn tek tek devreye alp çkartr rv,, r t XCI ll, lt Jl B Lr L!r F _;:: r =,_ <; Yü \ \ i \) ) a Cl C C3 r\:) n cu ll i\ KU C cwpuuruyn Sutaml J Şekil I Klasik kmpanzasyn sistemi _ J,, )ekil 4 Ana kldan geçen akmn zamanla degişini Şekilde ana kl akmna ait dalga şekli verilniştir L ve Cnin çektiği akmlarn tepe değerleri 5A gibi değerlere ulaştğ halde bu aknn tepe değeri 3 A civarndadrbu akm ayn zamanda R direncinin akmdr Buradan da görtilüyr ki Şekil 5te verilen devrede C değeri, L yi kmpanze edecek değerde ayarlanmştr Yani devredeki yükun ( RL ) çekeceği indüktif kapasitif reaktif güç, kaynaktan değil C kapasitesi tarafndan sağlanmaktadr Bu işlem endüstride çeşitli yöntemler hullanlarak uygulanmaktadr Il KLASİK KOMPANZASYON SİSTEMLERİ Endüstride kullanlmakta lan elektrik yüklerinin önemli bir ksm indüktif karakterlidir yani indüktif reaktif güç çekmektedirler Bu in dilktif reaktif gücü kmpanze etmek anac ile işletmelerde sayaçlardan snra değişik kapasite değerlerinde kndansatör gruplar bulunur rektif güç kntrl rölesi ad verilen cihazlar, sistemin ihtiyac lan reaktif gücü belirler ve bu gücü kmpanze edecek kapasite değerini sağlayacak kndansatör gruplarn devreye alr ya da fazlasm devreden çkartr ar Şekili de görülen en yaygn kullanlan kmpanzasyn sistemidir Zaman zaman çalşan ve duran elektrik mtrlar gibi indüktif yükleri temsil etmek amac ile yük, Şekil de değişken bir indüktans ve na seri bağl direnç ile temsil edilmiştir Burada, reaktif güç kntrl rölesi ( RGKR ), sistemin güç katsaysm belirlenmiş snrlar içinde tutar Bu işlem için aldğ ölçüm snuçlarna göre sisteme gerekli Bu işlem, üçgen baği trifaze kndansatör gruplarna bağlanmş kmpanzasyn kntaktörleri açlp kapatlarak yaplr Kmpanzasyn kentaktörleri özel kentaktörlerdir ve üzerinde her faz için ikişer kntak bulundurur Bu kentaklardan birer tanesi faza direnç üzerinden bağlanrr irençlerin bai lduğu bu kntaklar ana kntaklardan çk ksa bir süre önce kapanr Bu şekilde kandansatörler ilk anda direnter üzerinden şebekeye bağlanmş lur Çk ksa bir süre snra kapanan ana kntaklar bu dirençleri ksadevre ederek kndansatörlerin şebekeye direkt bağlanmasn sağlar Burada amaç kdansatörlerin devreye gi ne srasnda çektiği ani akmlan snrlamaktr Kndansatörlerin içerisinde her ne kadar deşarj dirençleri mevcut ise de bunlar 00 K civarlarnda lup 0 KV Ar lk bir kndansatörü yaklaşk dakika içinde bşaltabilmektedirler, ysa kmpanzasyn sisteminde kndansatörlerin devreye girip çkmalar saniyeler mertebesinde lmaktadr Bu durumda kntaktör açlp kndansatör devre dş brakldğnda kapasite üzerinde luşan gerilim ile tekrar devreye ginnesi annda kapasite üzerine gelecek gerilim arasnda buyük farklar meydana gelir En kötü durum için şu basit hesab yapabiliriz: Üç fazl bir sistemde tepe gerilim 380"=535,8 Vlttur Bu durumda tepeden tepeye gerilim 07,6 vlt lacaktr Kntaktörün +535,8 vltta açlp 535,8 vltta tekrar kapandğn düşünürsek kndansatörün iç direnci üzerinde 07,6 vltluk bir ptansiyel fark luşacaktr ve bu da çk yüksek bir ani akmn üzerinden akmasna neden lacaktr Bu en kötü durumun luşma ihtimali düşük lsa da buna benzer aşr akmlara uygulamada sklkla rastlanr Bu tür aşr akmlar hem kentaktörlerin kntaklarnn ömrünü hem de kullanlan kndansatörlerin ömrünü önemli ölçüde ksaltacaktr Şekil ve Şekil 3 teki iki silgramda kmpanzasyn kentaktörü ile çeşitli t anlarnda devreye alma srasnda rtaya çkan aşr akmlar gösterilmiştir Bu silgramlar yaklaşk 00uFlk bir kapasitenin 0 vltta kmpanzasyn kntaktörü ile devreye alnnas srasnda kaydedilmiştir SUrekli akmn etkin degeri yaklaşk 3 A civarndadr Ani akm ise silgramdan 35
6 SAU Fen Bilimleri Enstitts ergisi 8Cilt, lsay (Mart 004) Statik Reaktif GOç Kmpazasynu Uygulamas ve Matiab SimOiasynu {J Pekparlak, U Arifğlu görüldüğü üzere 00 A civarlarna anlk larak çkmaktadr Böyle bir ani akm önemli sakncalar meydana getirir Tek \un: 5,CtkS/s mfj IQ ( =f > Tzdan ve nem gibi kötu çevre kşullarndan etkilenir ler Mekanik anahtarlamann bu sakncalarn rtadan kaldrnak amac ile anahtarlama eleman larak çeşitli yartiletkenler kullanlmaya başlanmştr Bu sayede önemli avantajlar sağlanmştr t ;! 4 < : I TRİSTÖR ANAHTARLAMALI KONANSA TÖRLER J > "" t ", \, + ", " " ll ", v, _, "" l, " ",,,, 8 Nv nj l4s 7 ŞekiiKmpanzsyn kntaktört ile devreye alnan kndansatörün, " akm dalga şekli ) : t f l! t >, l > ; l i,,,,, " Tristör anahtarlamal kndansatör yöntemi, adndan da anlaşlacağ üzere anahtarlama eleman larak kntaktör yerine tristör kullanlan kmpanzasyn yöntemidir Bu yöntemde elektrmanyetik ve mekanik gürültü luşmamas ve aşnma meydana gelmemesinin yannda çk önemli bir avantaj daha söz knusudur Birbirine ters paralel bagl iki adet tristörle bir kndansatör anahtarlanacağ zaman kndansatör üzerine uygulanacak gerilimin sfrdan geçme an beklenir ve tam bu anda anahtarlama yaplr Bunun nedeni, kndasatörün üzerindeki gerilimin her zaman sfrdan başlamas ve bu sayede bir aşr akm luşmamasdr Kndansatör devteden çkanldktan snra da tmatik larak devreye giren bir deşarj devresi tarafndan kndansatör üzerindeki yük tamamen ksa sürede bşaltlr ki ksa bir süre snra kndansatör tekrar devreye alnmak istendiğinde kndansatör üzerindeki gerilim sfr lsun ve bir aşr akm meydana gelmesin il k, + + J g m Thyristr Knd;nsrnir Akm Şe kil 3 Kmpanzsyn kntaktöru ile devreye alnan kndansatörün akm dalga şekli & l\4)c 003 H : J ij ;q 9 Step Thyrstr krtsl m g Bu kmpanzasyn yöntemi daha önce de belirtildiği gibi en yaygn larak kullanlan kmpanzasyn yöntemidir Kapasiteler genellikle 5 adet, 7 adet ya da adet grup halinde bulunurlar Bu gruplar Reaktif Güç Knrl Rölesinin kntrlunde kmpanzasyn kntaktörleri ile devreye alrup çkartlrlar Fakat bu durunda da yukarda açklandğ gibi bu yöntemin baz sakncalar mevcuttur Bu sistemdeki sakncalarn en önemli nedeni mekanik anahtarlamadr Mekanik anahtarlamann neden lduğu lumsuz etkiler şöylece sralanabilir: Kntaklarda aşnma meydana gelir ve mekanik parçalarn ömrü ksadr evrede aşr akmlar meydana getirir bu da aşr snnalara yl açar Elektrmanyetik gürültü kaynağdr Sesli çalşrlar Surce Şekil 3Tristör anahtarlamal kndansatör Şekil 3 de kmpanzasyn kndansatörünü sfr geçiş annda devreye alabilen tristörlü bir yap görülmektedir Birbirine ters iki tristörün gerilimin sfrdan geçiş annda tetiktennesi ile V AKs sfrdan büyük lan tristör iletime geçerek kndansatörü devreye almş lur evammda ise tristörün gate devresine sürekli tetikleme verildiği için tristörler sra ile akm yönlerine göre iletime geçerek kndansatörün devrede kalmasn sağlar Kap tetikleme sinyali kesildiğinde ise kndansatör akm sfrdan geçtiği ilk anda tristörler de kesime gideceği için kndansatör de devreden çkmş lur İndüktif akm çekerler 36
7 SAU Fen Bilimleri Enstitüsü ergisi 8Cilt, Say (Mart 004) Statik Reaktif Güç Krpazasyn u Uygulamas ve Matiab Simülasyn u Ü Pekparlak, U Arifglu h geçişlerini alglamak ve istenen açda tetiklemeyi sağlamak için ilave yaplar da bulunmaktadr Ayrca devre kaynaktan çekilen aktif reaktif gücü izlemek için PQ ölçümü eklenmiştir Bilindiği gibi kyclar gibi akm dalga şeklinin sinüs frmunun dşna çkarlmas durumunda barnnikierden bahsetmemek lanakszdr Burada da kmpanzasyn yöntemi her ne kadar hassas ve etkin ise de en büyük dezavantaj larak harnnik prbleminden bahsedilmeli dir Şekil 43 teki devrede bir harmnik filtresi görülmektedir J t COJ!ill Şekil 3 Tristör ile anahtarianan kndansatörün çekigi akmn dalga şekli Şekil4 ve Şekil4de, 7 derece tetikleme açsyla çalşan kycya bağl indüktansn üzerinden elde edilen akm ve gerilim dalga şekilleri görülmektedir Şekil 3 de kndansatörün tristörler ile devreye alnmas srasnda kndansatörden geçen akmn dalga şekli gösterilmiştir Burada yaplan simulasyn gerçeğe ldukça uygundur GörUldUğü gibi kandansatörler devreye girdiginde herhangi bir aşr akm luşmamaktad r Kndansatörün devreden çkartldğ t anndan itibaren ksa bir süre için devreye girip çkacak lan basit bir deşarj devresi yardm ile kandansatörler ksa bir süre içinde deşarj edilirse bir snraki devreye alma işleminde yine herhangi bir aşr akm luşnaz Tristörlerle yaplan anahtarlamada akm tetikleme kesilse de akun sfra gitmeden iletim durnayacağ için kndansatörün akm sfira gittiğinde ise llzerindeki gerilim negatif ya da pzitif tepe geriliminde lacaktr Bu gerilun ksa sürede deşarj edilmez ise bir snraki devreye alma işlemi sfrdan geçişte lsa da aşr akm gözlenecektir IV TRİSTÖR TETİKLEMELİ İNÜKT ANS A (\ {\ 40, \ J V Şekil 4 Tristör tetiklemeli indük:ans akm dalga şekli \ r \ Gtiç elektrniği elemanlar ile gerçekleştirilen kmpanzasyn devrelerinde daha etkin bir yöntem larak AC kyc yöntemi uygulannaktadr Bu yöntemde, bir indüktansn AC kaynaktan çektiği akm tristörlerle kylarak etkin değeri değiştirilmek sureti ile çektiği reaktif güç değeri ayarlanr Buna paralel bağlanmş bir kndansatör düşünüldüğünde devrenin tamamna : tristör kntrllü kapasitör ismi verilmektedir Burada güçleri birbirine eşit bir kapasite ve indüktans ( Qc = QL ) düşünülürse, indüktansn çekeceği akm değeri tristörler kullanlarak O ile maksimum değer arasnda ayarlandğnda, tüm devrenin vereceği kapasitif reaktif güç de Qc değeri ile sfr arasnda ayarlanmş lur Şekil 43 te Iristör Kntrllü Kapasitör devresine ait bir Matiab Simulink devre çizimi mevcuttur evrede sfr HIJ 00 j :m EilJ B{]) (Jl) al (lx) Şekil 4 Tristör tetiklemeli induktans üzerindeki gerilim dalga şekl i 37
8 SAU Fen Bilimleri Enstitüsü ergisi 8Cilt, Say (Mart 004) Statik Reaktif GOç Kmpaasynu Uygulamasi ve Ma da b Simülasynu Ü Pekparlak, U Arifg]u : r,,, L+0,r+lt,_, r, atliilli: tt l IL J t, r+ V t Atin i = = SIQIll TN 000 T dial ;nnari: iwrsi ( tl) ll J V Grilin i J rw a fllfj I I Jl;rrnati rilrczi L rr JL laild f" O9S c I:J t:lrt < Gt, l Şekil 43 Tristör tetiklemeli indüktans yönteminin MATLABSIMULINK benzetimi VSONUÇ Çektiği aktif ve reaktif güçlerin sürekli değişim gösterdiği ark caklar, haddehaneler gibi yüklerin reaktif güç ihtiyacn karşlamak için statik reaktif güç Kmpanzasyn sistemlerinin kullanlmas kaçnlmazdr Statik VAR sistemlerinin kaçnlmaz larak kullanlmasnn yannda klasik kmpanzasyn sistemlerinin alternatifi larak kullanlmas da işletmelere bir çk fayda sağlayacaktr Teknljinin ilerlemesi ile güç elektrniği elemanlarnn fyatlar duşecek ve statik V AR sistemleri küçük işletmeler içinde eknmik bir çöziim halini alacaktr Bu çalşmada, klasik kmpanzasyn sistemlerinin çalşmas simülasyn yardm ie açklanmş ve mevcut dezavantajlarna değinilmiştir Ayrca alternatif larak sunulan statik V AR sistemlerinin çalşmas da açklanmş, sisteme ait bir simülasyn devresi verilmiş ve üzerinden elde edilen eğriler gösterilmiştir KAYNAKLAR [ ]BAYRAM M, Prf r, Kevvetli Akm Tesislerinde Reaktif Güç Kmpanazasynu, Birsen Y aynevl İstanbul 000 []UZUNOGLU M, Yrd ç r, Her Yönü ile Matlab, Türkmen Kitabevi, İstanbul 003 [3]ÖZEMİR A, Elektrik Yüksek Müh, Reaktif Gücün Hzl eğişen laylarda Yapay Sinir Ağ ile Kntrlü, ktra Tezi, Istanbul 997 [4]GÜLSJÜN R, Prf r, Güç Elektrniği, Yldz Teknik U niversitesi BastmYayn Merkezi, YTÜEL , İstanbul l999 [5]GÜRAL 0, ç r, Güç Elektrniği ( Analiz, Tasarm, Simülasyn), Nbel Yayn ağtm, Ankara 000 [6]ARİFOGLU U, ç r, Güç Sistemlerinin Bilgisayar estekli Analizi, Alfa Yaynlar, Sakarya 00 38
ENERJİ SİSTEMLERİNDE KESME YÖNTEMİ İLE GÜVENİLİRLİK ANALIZI
6Ci1t, lsay1 (Mart 2002) Eneji Sistemlerinde Kesme Y önterni ile Güvenilirlik Anafu FVatansever, FUysal, EYamkğ1u, YUyarğh ENERJİ SİSTEMLERİNDE KESME YÖNTEMİ İLE GÜVENİLİRLİK ANALIZI Fahri VATANSEVER,
DetaylıSAÜ.MÜH.FAK. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ GÜÇ ELEKTRONİĞİ DEVRELERİ VİZE SINAV SORULARI ve çözümleri
SAÜ.MÜH.FAK. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜH. BÖLÜMÜ GÜÇ ELEKTRONİĞİ DERELERİ İZE SINA SORULARI ve çözümleri Sru ) Şekil de verilen TCR (tristör kntrllü reaktör) devresinde L= mh; L= mh;
DetaylıAC Circuits Review Assoc.Prof.Dr.Bahtiyar DURSUN Department of Energy Systems Engineering
ESM 14701 POWER QUALITY IN ENERGY SYSTEMS AND HARMONICS AC Circuits Review Assoc.Prof.Dr.Bahtiyar DURSUN Department of Energy Systems Engineering FAZÖR (PHASOR) Elektrik terminolojisinde kullanılan iki
DetaylıBÖLÜM 2 D YOTLU DO RULTUCULAR
BÖLÜ 2 DYOTLU DORULTUCULAR A. DENEYN AACI: Tek faz ve 3 faz diyotlu dorultucularn çalmasn ve davranlarn incelemek. Bu deneyde tek faz ve 3 faz olmak üzere tüm yarm ve tam dalga dorultucular, omik ve indüktif
DetaylıŞekil-1. Doğru ve Alternatif Akım dalga şekilleri
2. Alternatif Akım =AC (Alternating Current) Değeri ve yönü zamana göre belirli bir düzen içerisinde değişen akıma AC denir. En çok bilinen AC dalga biçimi Sinüs dalgasıdır. Bununla birlikte farklı uygulamalarda
DetaylıDC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta olmak üzere çok yoğun bir şekilde kullanılan devrelerdir.
DC/DC gerilim çeviriciler güç kaynakları başta lmak üzere çk yğun bir şekilde kullanılan devrelerdir. 1. Düşüren DC/DC Gerilim Çevirici (Buck (Step Dwn) DC/DC Cnverter). Yükselten DC/DC Gerilim Çevirici
DetaylıŞekil 1: Direnç-bobin seri devresi. gerilim düşümü ile akımdan 90 o ileri fazlı olan bobin uçlarındaki U L gerilim düşümüdür.
1 TEME DEVEEİN KAMAŞIK SAYIAA ÇÖÜMÜ 1. Direnç Bbin Seri Devresi: (- Seri Devresi Direnç ve bbinin seri bağlı lduğu Şekil 1 deki devreyi alalım. Burada devre gerilimi birbirine dik lan iki bileşene ayrılabilir.
Detaylı1.1 FET Çal³ma Bölgeleri. Elektronik-I Laboratuvar 6. Deney. Ad-Soyad: mza: Grup No: JFET; jonksiyon FET. MOSFET; metal-oksit yar iletken FET
Elektronik-I Laboratuvar 6. eney Ad-oyad: mza: rup No: 1 FET ve FET Çal³ma Bölgeleri Alan etkili transistorlar ksaca FET (Field-Eect Transistor) olarak bilinmektedir. Aktif devre eleman olan alan etkili
DetaylıDers 04. Elektronik Devre Tasarımı. Güç Elektroniği 1. Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir.
Elektronik Devre Tasarımı Ders 04 Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir. www.ozersenyurt.net www.orbeetech.com / 1 AC-DC Dönüştürücüler AC-DC dönüştürücüler
DetaylıDeney 2: FET in DC ve AC Analizi
Deneyin Amacı: Deney 2: FET in DC ve AC Analizi FET in iç yapısının öğrenilmesi ve uygulamalarla çalışma yapısının anlaşılması. A.ÖNBİLGİ FET (Field Effect Transistr) (Alan Etkili Transistör) FET yarıiletken
DetaylıT.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATUVARI II
T.C. LDAĞ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELN3304 ELEKTRONİK DEVRELER LABORATVARI II DENEY 5: KOMPARATÖRLER DENEY GRB :... DENEYİ YAPANLAR :......... RAPOR HAZIRLAYAN
Detaylı3 FAZLI SİSTEMLER fazlı sistemler 1
3 FAL SİSTEMLER Çok lı sistemler, gerilimlerinin arasında farkı bulunan iki veya daha la tek lı sistemin birleştirilmiş halidir ve bu işlem simetrik bir şekilde yapılır. Tek lı sistemlerde güç dalgalı
DetaylıAlternatif Akım. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören. Alternatif Akım
Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören Paralel devre 2 İlk durum: 3 Ohm kanunu uygulandığında; 4 Ohm kanunu uygulandığında; 5 Paralel devrede empedans denklemi, 6 Kondansatör (Kapasitans) Alternatif gerilimin etkisi
DetaylıBİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM FİNAL PROJE ÖDEVİ
BİLGİSAYA DESTEKLİ TASAIM FİNAL POJE ÖDEVİ Teslim Tarihi 22 Ocak 2014 (Saat 17:00) Ödev rapru elden teslim edilecektir. İlgili MATLAB dsyaları ise sduehmcad@gmail.cm adresine gönderilecektir. Elden teslimler
Detaylı2- Tristör ile yük akımı değiştirilerek ayarlı yükkontrolü yapılabilir.
Tristörlü Redresörler ( Doğrultmaçlar ) : Alternatif akımı doğru akıma çeviren sistemlere redresör denir. Redresörler sanayi için gerekli olan DC gerilimin elde edilmesini sağlar. Büyük akım ve gerilimlerin
DetaylıBÖLÜM 3. A. Deneyin Amac
BÖLÜM 3 TRSTÖRLÜ DORULTUCULAR A. Deneyin Amac Tek faz ve 3 faz tristörlü dorultucularn çalmasn ve davranlarn incelemek. Bu deneyde tek faz ve 3 faz olmak üzere tüm yarm ve tam dalga tristörlü dorultucular,
DetaylıALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ ALTERNATİF AKIMIN TEMEL ESASLARI Dr. Öğr. Üyesi Ahmet ÇİFCİ Elektrik enerjisi, alternatif akım ve doğru akım olarak
DetaylıÇukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği
Çukurova Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği BMM309 Elektronik-2 Laboratuarı Deney Föyü Deney#6 İşlemsel Kuvvetlendiriciler (OP-AMP) - 2 Doç. Dr. Mutlu AVCI Arş. Gör. Mustafa İSTANBULLU ADANA, 2015 DENEY
DetaylıTEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) TEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLSÜZ DOĞRULTUCULAR 1. DENEYİN
DetaylıWATTPILOTE ÖLÇME VE KONTROL SİSTEMLERİ.
2018 WATTPILOTE ÖLÇME VE KONTROL SİSTEMLERİ www.tempocnc.com info@tempocnc.com WattPilote, Digital Way şirketi tarafndan geliştirilen ve güç kontrolünü kullanan cihazlarn genel addr. Takm aşnmalarn ve
DetaylıELEKTRİK MOTOR SÜRÜCÜLERİ: PWM AC KIYICILAR
ELEKTRİK MOTOR SÜRÜCÜLERİ: PWM AC KIYICILAR Hazırlayan ve Sunan: ELEKTRİK_55 SUNUM AKIŞI: PWM (DARBE GENİŞLİK MODÜLASYONU) NEDİR? Çalışma Oranı PWM in Elde Edilmesi Temelleri PWM in Kullanım Alanları AC
DetaylıMultivibratörler. Monastable (Tek Kararlı) Multivibratör
Multivibratörler Kare dalga veya dikdörtgen dalga meydana getiren devrelere MULTİVİBRATÖR adı verilir. Bu devreler temel olarak pozitif geri beslemeli iki yükselteç devresinden oluşur. Genelde çalışma
DetaylıDİCLE NEHRİNDE TAŞINAN AYLIK SÜSPANSE-SEDİMENT MİKTARININ YAPAY SİNİR AĞLARI İLE BELİRLENMESİ
DİCLE NEHRİNDE TAŞINAN AYLIK SÜSPANSE-SEDİMENT MİKTARININ YAPAY SİNİR AĞLARI İLE BELİRLENMESİ Necati KAYAALP Dicle Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Hidrlik Anabilim
DetaylıENDÜKTİF REAKTİF AKIM NEDİR?
ENDÜKTİF REAKTİF AKIM NEDİR? Elektrodinamik sisteme göre çalışan transformatör, elektrik motorları gibi cihazlar şebekeden mıknatıslanma akımı çekerler. Mıknatıslanma akımı manyetik alan varken şebekeden
DetaylıAC/DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (Doğrultucular)
AC/DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (Doğrultucular) AC-DC dönüştürücüler (doğrultucular), AC gerilimi DC gerilime dönüştüren güç elektroniği devreleridir. Güç elektroniğinin temel güç devrelerinden doğrultucuları 2 temel
DetaylıDENEY 5: ALTERNATİF AKIMDA FAZ FARKI (R, L VE C İÇİN)
DENEY 5: ALTERNATİF AKIMDA FAZ FARKI (R, L VE C İÇİN) A. DENEYİN AMACI : Bu deneyin amacı, pasif elemanların (direnç, bobin ve sığaç) AC tepkilerini incelemek ve pasif elemanlar üzerindeki faz farkını
DetaylıDENEY-3. Devre Çözüm Teknikleri
DENEY-3 Devre Çözüm Teknikleri A) Hazırlık Sruları Deneye gelmeden önce aşağıda belirtilen aşamaları eksiksiz yapınız. İstenilen tüm verileri rapr halinde deneye gelirken ilgili araştırma görevlisine teslim
DetaylıDENEY 4: SERİ VE PARALEL REZONANS DEVRELERİ
Deneyin Amacı DENEY 4: SERİ VE PARALEL REZONANS DEVRELERİ Seri ve paralel RLC devrelerinde rezonans durumunun gözlenmesi, rezonans eğrisinin elde edilmesi ve devrenin karakteristik parametrelerinin ölçülmesi
DetaylıEnerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü
YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü ESM 413 Enerji Sistemleri Laboratuvarı-II RL, RC ve RLC DEVRELERİNİN AC ANALİZİ Puanlandırma Sistemi: Hazırlık Soruları:
DetaylıFotovoltaj Güneş Pilleri : Uygulama Örnekleri
Ftvltaj Güneş Pilleri : Uygulama Örnekleri Dç. Dr. İsmail H. ALTAŞ Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektrnik Mühendisliği Bölümü 618 Trabzn FAX : (46) 35 745 E-POSTA : altas@eedec.ktu.edu.tr INTERNET
DetaylıEET-202 DEVRE ANALİZİ-II DENEY FÖYÜ OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME
OSİLOSKOP İLE PERİYOT, FREKANS VE GERİLİM ÖLÇME Deney No:1 Amaç: Osiloskop kullanarak AC gerilimin genlik periyot ve frekans değerlerinin ölçmesi Gerekli Ekipmanlar: AC Güç Kaynağı, Osiloskop, 2 tane 1k
Detaylı3 Fazlı Açma-Kapama Kontrollü AC Voltaj Kontrolcü. (yıldız bağlı rezistif yükte);
3 FAZLI AC KIYICILAR 1 fazlı AC kıyıcılar, daha önce de belirtildiği gibi, düşük güçlü ısıtıcı kontrolü, aydınlatma kontrolü ve motor kontrolünde kullanılmaktadır. Orta ve yüksek güçteki benzer uygulamalarda
DetaylıREAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU ve REZONANS HESAPLARI
REAKTİF GÜÇ KOMPANZASYONU ve REZONANS HESAPLARI Alper Terciyanlı TÜBİTAK-BİLTEN alper.terciyanli@emo.org.tr EMO Ankara Şube Reaktif Güç Kompanzasyonu Eğitimi 16.07.2005 1 Kapsam Genel Kavramlar Reaktif
DetaylıDENEY 2: DĠYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERĠ
DENEY 2: DĠYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERĠ 1- Kırpıcı Devreler: Girişine uygulanan sinyalin bir bölümünü kırpan devrelere denir. En basit kırpıcı devre, şekil 1 'de görüldüğü gibi yarım
DetaylıBölüm 3 AC Devreler. 1. AC devrede, seri RC ağının karakteristiklerini anlamak. 2. Kapasitif reaktans, empedans ve faz açısı kavramlarını anlamak.
Bölüm 3 AC Devreler DENEY 3-1 AC RC Devresi DENEYİN AMACI 1. AC devrede, seri RC ağının karakteristiklerini anlamak. 2. Kapasitif reaktans, empedans ve faz açısı kavramlarını anlamak. GENEL BİLGİLER Saf
DetaylıBÖLÜM 2 DİYOTLU DOĞRULTUCULAR
BÖLÜM 2 DİYOTLU DOĞRULTUCULAR A. DENEYİN AMACI: Tek faz diyotlu doğrultucuların çalışmasını ve davranışını incelemek. Bu deneyde tek faz yarım dalga doğrultucuları, omik ve indüktif yükler altında incelenecektir.
DetaylıBeş Seviyeli izole DC Kaynaklı Kaskat İnverterin SPWM Tekniği İle!(ontrolü. edeniz(a1firat.edu. tr, .. OZET ABSTRACT
SAÜ. Fen Bilünleri Dergisi ll. Ci lt. Say s.l92007 Beş Seviyeli izle DC Kaynakl Kaskat İnverterin SPWM Tekniği İle!(ntrlü BEŞ SEVİYELİ İZO.LE DC KAYNAKLI KASKAT İNVERTERİN SPWM TEKNiGi İLE KONTROLÜ Erkan
DetaylıDers 08. Elektronik Devre Tasarımı. Güç Elektroniği 1. Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir.
Elektronik Devre Tasarımı Ders 08 Ders Notları Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Mehmet Necdet YILDIZ a aittir. www.ozersenyurt.net www.orbeetech.com / 1 AC AC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER AC kıyıcılar (AC-AC
DetaylıT.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ESM 413 ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUVARI I
T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ESM 413 ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUVARI I DENEY 2: DİYOT KARAKTERİSTİKLERİ VE AC-DC DOĞRULTUCU UYGULAMALARI Ad Soyad
DetaylıSÜLEYMAN DEMİ REL ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K-Mİ MARLIK FAKÜLTESİ MAKİ NA MÜHENDİ SLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK LABORATUARI DENEY RAPORU
SÜLEYMAN DEMİ REL ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K-Mİ MARLIK FAKÜLTESİ MAKİ NA MÜHENDİ SLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK LABORATUARI DENEY RAPORU DENEY ADI DENEYSEL GERİLME ANALİZİ - EĞME DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DOÇ.DR.
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOULU
ANKARA ÜNİVERSİTESİ GAMA MESLEK YÜKSEKOULU BMT132 GÜÇ ELEKTRONİĞİ Öğr.Gör.Uğur YEDEKÇİOğLU GÜÇ DİYOTLARI Güç diyotları, kontrolsüz güç anahtarlarıdır. Bu diyotlar; 1) Genel amaçlı (şebeke) diyotlar, 2)
DetaylıDENEY 3: DOĞRULTUCU DEVRELER Deneyin Amacı
DENEY 3: DOĞRULTUCU DEVRELER 3.1. Deneyin Amacı Yarım ve tam dalga doğrultucunun çalışma prensibinin öğrenilmesi ve doğrultucu çıkışındaki dalgalanmayı azaltmak için kullanılan kondansatörün etkisinin
DetaylıBÖLÜM 3 ALTERNATİF AKIMDA SERİ DEVRELER
BÖÜM 3 ATENATİF AKMDA SEİ DEVEE 3.1 - (DİENÇ - BOBİN SEİ BAĞANMAS 3. - (DİENÇ - KONDANSATÖÜN SEİ BAĞANMAS 3.3 -- (DİENÇ-BOBİN - KONDANSATÖ SEİ BAĞANMAS 3.4 -- SEİ DEVESİNDE GÜÇ 77 ATENATİF AKM DEVE ANAİİ
DetaylıT.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ESM 413 ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUVARI I
T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ESM 413 ENERJİ SİSTEMLERİ LABORATUVARI I DENEY 6: DİYOT KARAKTERİSTİKLERİ VE AC-DC DOĞRULTUCU UYGULAMALARI Ad Soyad
DetaylıFatih Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü EEM 316 Haberleşme I DENEY 6 FM DEMODÜLATÖRÜ
Fatih Üniversitesi Elektrik ve Elektrnik Mühendisliği Bölümü EEM 36 Haberleşme I DENEY 6 FM DEMODÜATÖRÜ 6. AMAÇAR. Faz kilitli çevrimin (P) prensibinin çalışılması. P M565 in karakteristiğinin anlaşılması
DetaylıBÖLÜM VIII SERİ VE PARALEL REZONANS
Devre Terisi Ders Ntu Dr. Nurettin ACI ve Dr. Engin Ceal MENGÜÇ BÖLÜM III SEİ E PAALEL EZONANS Şu ana kadar sinüzidal kaynaklar tarafından uyarılan devrelerde kararlı duru gerili ve akıları sabit kaynak
DetaylıAC/DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (Doğrultucular)
AC/DC DÖNÜŞTÜRÜCÜLER (Doğrultucular) AC-DC dönüştürücüler (doğrultucular), AC gerilimi DC gerilime dönüştüren güç elektroniği devreleridir. Güç elektroniğinin temel güç devrelerinden doğrultucuları 2 temel
DetaylıPERDE BOYUT ORANI DEGİŞİMİNİN PERDELER VE ÇERÇEVE ARASINDA KESME KUVVETi DAGILIMINA ETKİSİ
6Cilt, lsay (Mart 2002) Perde Byut Oran Değişiminin Perdeler Ve Çerçeve Arasnda Kesme Kuvveti Dağhmna Etkisi HKasap, V Akyüncü PERDE BOYUT ORANI DEGİŞİMİNİN PERDELER VE ÇERÇEVE ARASINDA KESME KUVVETi DAGILIMINA
DetaylıArttıran tip DC kıyıcı çalışması (rezistif yükte);
NOT: Azaltan tip DC kıyıcı devresinde giriş gerilimi tamamen düzgün bir DC olmasına karsın yapılan anahtarlama sonucu oluşan çıkış gerilimi kare dalga formatındadır. Bu gerilimin düzgünleştirilmesi için
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DENEY FÖYÜ DENEY ADI AC AKIM, GERİLİM VE GÜÇ DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEY SORUMLUSU DENEY GRUBU: DENEY TARİHİ : TESLİM
DetaylıFOTOELEKTRİK OLAY. n.h.c FOTOELEKTRİK OLAY. Işık Şiddeti. Işık Yayan Kaynağın Gücü. Foton Enerjisi
FOTOELEKTRİK OLAY FOTOELEKTRİK OLAY Işığın yapısı için öne sürülen mdellerden birisi de tanecik mdelidir. Işığın tanecikli yapıda lduğunu ispatlayan bazı laylar vardır. Ftelektrik layı da bu laylardan
Detaylıgüç Atörleri Ans çak gerilim Al kond
Alçak gerilim Güç Kondansatörleri Alçak gerilim Güç Kondansatörleri İçindekiler Teknik Özellikler...241 Genel Bilgiler...241 Alçak Gerilim Güç Kondansatörleri Karakteristikleri...242 Kurulum ve Kullanım...242
DetaylıDomintell Home Technology ile Neleri Yaparsınız?
Tüm yaşam alanlarının güvene ve knfra kavuşturulmasını hedefleyen Digi Platfrm, yüksek teknlji ve düşük maliyetli çözümleri ile her yaşam alanına hizmet etmeyi kendine ilke edinmiştir. Uzmanlaşmış kadrsu
DetaylıDENEY 3 Kırpıcı ve Kenetleyici Devreler
ENEY 3 Kırpıcı ve Kenetleyici evreler 1. Amaç Bu deneyin amacı, diyot elemanının elektronik devrelerde diğer bir uygulaması olan ve dalgaların şekillendirilmesinde kullanılan kırpıcı ve kenetleyici devrelerinin
DetaylıYarım Dalga Doğrultma
Elektronik Devreler 1. Diyot Uygulamaları 1.1 Doğrultma Devreleri 1.1.1 Yarım dalga Doğrultma 1.1.2 Tam Dalga Doğrultma İki Diyotlu Tam Dalga Doğrultma Dört Diyotlu Tam Dalga Doğrultma Konunun Özeti *
Detaylı5. Elektriksel Büyüklüklerin Ölçülebilen Değerleri
Elektrik devrelerinde ölçülebilen büyüklükler olan; 5. Elektriksel Büyüklüklerin Ölçülebilen Değerleri Akım Gerilim Devrede bulunan kaynakların tiplerine göre değişik şekillerde olabilir. Zamana bağlı
DetaylıDENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ
9.1. DENEYİN AMAÇLARI DENEY 9- DOĞRU AKIM DA RC DEVRE ANALİZİ RC devresinde kondansatörün şarj ve deşarj eğrilerini elde etmek Zaman sabiti kavramını öğrenmek Seri RC devresinin geçici cevaplarını incelemek
DetaylıYrd. Doç. Dr. Levent Çetin. Alternatif Gerilim. Alternatif Akımın Fazör Olarak İfadesi. Temel Devre Elemanlarının AG Etkisi Altındaki Davranışları
Yrd. Doç. Dr. Levent Çetin İçerik Alternatif Gerilim Faz Kavramı ın Fazör Olarak İfadesi Direnç, Reaktans ve Empedans Kavramları Devresinde Güç 2 Alternatif Gerilim Alternatif gerilim, devre üzerindeki
DetaylıKOMPLEKS SAYILARIN ALTERNATİF AKIM DEVRELERİNE UYGULANMASI
BÖÜM 5 KOMPEKS SAYAN AENAİF AKM DEVEEİNE YGANMAS 5. - (DİENÇ BOBİN SEİ DEVESİ 5. - (DİENÇ KONDANSAÖ SEİ DEVESİ 5.3 -- (DİENÇ BOBİN KONDANSAÖ SEİ DEVESİ 5.4 - (DİENÇ BOBİN PAAE DEVESİ 5.5 - (DİENÇ KONDANSAÖ
DetaylıMühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. KAZIM EVECAN 25.05.2015
Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektrnik Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. KAZIM EVECAN 5.05.05 Özet: Bu dkümanda haberleşme elektrniği dersine başlamadan önce hatırlanması gereken ve temel bilgiler özet halinde
DetaylıNedim Tutkun, PhD, MIEEE Düzce Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Konuralp Düzce
GÜÇ ELEKTRONİĞİ ÖRNEK ARASINAV SORULARI Nedim Tutkun, PhD, MIEEE nedimtutkun@duzce.edu.tr Düzce Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 81620 Konuralp Düzce Soru-1) Şekildeki diyotlu R-L devresinde,
DetaylıKOMPANZASYON SİSTEMLERİ
Mühendislik Geliştirme Eğitimleri MÜGE 2018 BAHAR DÖNEMİ KOMPANZASYON SİSTEMLERİ 02.05.2018 Özgür BULUT Elektrik Elektronik Mühendisi (SMM) EMO Ankara Şube Üyesi EMO Ankara SMM Komisyon Başkanı ozgurbbulut@hotmail.com
DetaylıDENEY 2: DİYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERİ
DENEY 2: DİYOTLU KIRPICI, KENETLEME VE DOĞRULTMA DEVRELERİ 1. Kırpıcı Devreler: Girişine uygulanan sinyalin bir bölümünü kırpan devrelere denir. En basit kırpıcı devre, Şekil 1 de görüldüğü gibi yarım
DetaylıAlçak Gerilimde Aktif Filtre ile Akım Harmoniklerinin Etkisinin Azaltılması
618 Alçak Gerilimde Aktif Filtre ile Akım Harmoniklerinin Etkisinin Azaltılması 1 Latif TUĞ ve * 2 Cenk YAVUZ 1 Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Böl., Sakarya,
DetaylıALTERNATİF AKIMDA ANİ VE ORTALAMA GÜÇ
ALTERNATİF AKIMDA ANİ VE A akımda devreye uygulanan gerilim ve akım zamana bağlı olarak değişir. Elde edilen güç de zamana bağlı değişir. Güç her an akım ve gerilimin çarpımına (U*I) eşit değildir. ORTALAMA
DetaylıSamet Biricik Elk. Y. Müh. Elektrik Mühendisleri Odası 28 Ocak2011
Samet Biricik Elk. Y. Müh. Elektrik Mühendisleri Odası 28 Ocak2011 1 KompanzasyonSistemlerinde Kullanılan Elemanlar Güç Kondansatörleri ve deşarj dirençleri Kondansatör Kontaktörleri Pano Reaktif Güç Kontrol
DetaylıAnten Tasarımı. HFSS Anten Benzetimi
Bu dokümanda, antene ait temel bilgiler verilmiş ve HFSS programında anten tasarımının nasıl yapıldığı gösterilmiştir. Anten Tasarımı HFSS Anten Benzetimi KAZIM EVECAN Dumlupınar Üniversitesi Elektrik-Elektronik
DetaylıDENEY 1-1 AC Gerilim Ölçümü
DENEY 1-1 AC Gerilim Ölçümü DENEYİN AMACI 1. AC gerilimlerin nasıl ölçüldüğünü öğrenmek. 2. AC voltmetrenin nasıl kullanıldığını öğrenmek. GENEL BİLGİLER AC voltmetre, ac gerilimleri ölçmek için kullanılan
DetaylıELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU
T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU Mehmet SUCU (Teknik Öğretmen, BSc.)
DetaylıA.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ÖLÇME TEKNİĞİ 9. HAFTA
A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ÖLÇME TEKNİĞİ 9. HAFTA İÇİNDEKİLER Güç Çeşitleri ve Ölçümü Güç Çeşitleri Görünür Güç ve Hesaplaması Aktif Güç Aktif güç tüketen tüketiciler GÜÇ ÇEŞİTLERİ VE ÖLÇÜMÜ
DetaylıTEK FAZLI KONTROLLU VE KONTROLSUZ DOĞRULTUCULAR
FIRAT ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜÇ ELEKTRONİĞİ LABORATUVARI DENEY NO:1 TEK FAZLI KONTROLLU VE KONTROLSUZ DOĞRULTUCULAR 1.1 Giriş Diyod ve tristör gibi
DetaylıELEKTRONİK-2 DERSİ LABORATUVARI DENEY 1: Doğrultucu Deneyleri
ELEKTRONİK-2 DERSİ LABORATUVARI DENEY 1: Doğrultucu Deneyleri DENEYİN AMACI (1) Yarım-dalga, tam-dalga ve köprü doğrultucu devrelerinin çalışma prensiplerini anlamak. GENEL BİLGİLER Yeni Terimler (Önemli
DetaylıALTERNATİF AKIMIN TANIMI
ALTERNATİF AKIM ALTERNATİF AKIMIN TANIMI Belirli üreteçler sürekli kutup değiştiren elektrik enerjisi üretirler. (Örnek: Döner elektromekanik jeneratörler) Voltajın zamana bağlı olarak sürekli yön değiştirmesi
DetaylıSığa ve Dielektrik. Bölüm 25
Bölüm 25 Sığa ve Dielektrik Sığa nın Tanımı Sığa nın Hesaplanması Kndansatörlerin Bağlanması Yüklü Kndansatörlerde Deplanan Enerji Dielektrikli Kndansatörler Öğr. Gör. Dr. Mehmet Tarakçı http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/
DetaylıAlternatif Akım; Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir.
ALTERNATiF AKIM Alternatif Akım; Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir. Doğru akım ve alternatif akım devrelerinde akım yönleri şekilde görüldüğü
DetaylıDENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP
DENEY 7 DALGALI GERİLİM ÖLÇÜMLERİ - OSİLOSKOP Amaç: Bu deneyin amacı, öğrencilerin alternatif akım ve gerilim hakkında bilgi edinmesini sağlamaktır. Deney sonunda öğrencilerin, periyot, frekans, genlik,
DetaylıReaktif Güç Kompanzasyonu
Reaktif Güç Kompanzasyonu 09.05.2017 Satış Müdür Yardımcısı smamus@entes.com.tr 0543 885 22 28 Kompanzasyon nedir? Kompanzasyonun sistemlere etkileri. Kompanzasyon şekilleri. Entes in kompanzasyon ürünleri.
DetaylıGÜÇ ELEKTRONİĞİ TEMEL KONTROLLÜ GÜÇ ELEMANLARI YRD.DOÇ. MUHAMMED GARİP
GÜÇ ELEKTRONİĞİ TEMEL KONTROLLÜ GÜÇ ELEMANLARI YRD.DOÇ. MUHAMMED GARİP TRİSTÖR (SCR) Yapı ve Sembol İletim Karakteristiği KARAKTERİSTİK DEĞERLER I GT : Tetikleme Akımı. U GT : Tetikleme Gerilimi I GTM
DetaylıAlgoritma, Akış Şeması ve Örnek Program Kodu Uygulamaları Ünite-9
Örnek 1 Algritma, Akış Şeması ve Örnek Prgram Kdu Uygulamaları Ünite-9 Klavyeden girilen A, B, C sayılarına göre; A 50'den büyük ve 70'den küçük ise; A ile B sayılarını tplayıp C inci kuvvetini alan ve
DetaylıŞekil 7.1. (a) Sinüs dalga giriş sinyali, (b) yarım dalga doğrultmaç çıkışı, (c) tam dalga doğrultmaç çıkışı
DENEY NO : 7 DENEY ADI : DOĞRULTUCULAR Amaç 1. Yarım dalga ve tam dalga doğrultucu oluşturmak 2. Dalgacıkları azaltmak için kondansatör filtrelerinin kullanımını incelemek. 3. Dalgacıkları azaltmak için
DetaylıTIK ALAR OTOMA SIGORT
OTOMATIK SIGORTALAR OTOMATIK SIGORTALAR İçindekiler Teknik Özellikler................................. 4 ka Otomatik Sigortalar.......................... 6 Akm-Zaman Karakteristikleri.............................
DetaylıCihazın Bulunduğu Yer: Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü B-Blok, Enerji Verimliliği Laboratuvarı
Ölçüm Cihazının Adı: Enerji Analizörü Cihazın Bulunduğu Yer: Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü B-Blok, Enerji Verimliliği Laboratuvarı 1) Ölçümün Amacı Amaç; şebeke ya da cihazların(motor barındıran
Detaylı4. ÜNİTE ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ
4. ÜNİTE ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ KONULAR 1. Ani Güç, Ortalama Güç 2. Dirençli Devrelerde Güç 3. Bobinli Devrelerde Güç 4. Kondansatörlü Devrelerde Güç 5. Güç Üçgeni 6. Güç Ölçme GİRİŞ Bir doğru akım devresinde
DetaylıAYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON
AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON Dünyamızın son yıllarda karşı karşıya kaldığı enerji krizi, araştırmacıları bir yandan yeni enerji kaynaklarına yöneltirken diğer yandan daha verimli sistemlerin tasarlanması
DetaylıADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU
ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ ELEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ DEVRE ANALĠZĠ LABORATUVARI-II DENEY RAPORU DENEY NO : DENEYĠN ADI : DENEY TARĠHĠ : DENEYĠ YAPANLAR : RAPORU HAZIRLAYANIN
DetaylıKompanzasyon ve Harmonik Filtreleme. Eyüp AKPINAR DEÜ
Kompanzasyon ve Harmonik Filtreleme Eyüp AKPINAR DEÜ Dağıtım Hatlarında Reaktif Güç Kullanıcı yükleri genellikle endüktif olduğu için reaktif güç çekerler Hatlarda, transformatörlerde, iletim hatlarında
DetaylıGÜÇ ELEKTRONİĞİ EĞİTİM SETİ DENEY KİTABI KONU: PNPN DİYOT
KONU: PNPN DİYOT Giriş: Shockley diyot yada 4 tabaka diyot olarak da bilinen PNPN DİYOT, tek yönlü çalışan yarıiletken anahtar elemanıdır. Sembolü ve görünüşü şekil 6.1 de ve karakteristik eğrisi şekil
DetaylıÜÇ FAZLI KONTROLLÜ DOĞRULTUCU VE DİMMER DEVRE UYGULAMASI
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Güç Elektroniği Uygulamaları ÜÇ FAZLI KONTROLLÜ DOĞRULTUCU VE DİMMER DEVRE UYGULAMASI 1. DENEYİN AMACI Bu deneyin
DetaylıTemel Devre Elemanlarının Alternatif Gerilim Etkisi Altındaki Davranışları
Temel Devre Elemanlarının Alternatif Gerilim Etkisi Altındaki Davranışları Direnç (R) Alternatif gerilimin etkisi altındaki direnç, Ohm kanunun bilinen ifadesini korur. Denklemlerden elde edilen sonuç
DetaylıIşığın Modülasyonu. 2008 HSarı 1
şığın Mdülasynu 008 HSarı 1 Ders İçeriği Temel Mdülasyn Kavramları LED şık Mdülatörler Elektr-Optik Mdülatörler Akust-Optik Mdülatörler Raman-Nath Tipi Mdülatörler Bragg Tipi Mdülatörler Magnet-Optik Mdülatörler
DetaylıBLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR Yrd. Doç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY
BLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR 2016 Yrd. Dç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY 3. HAFTA: PLANLAMA Yazılım geliştirme sürecinin ilk aşaması, planlama aşamasıdır. Başarılı bir prje geliştirebilmek için prjenin
DetaylıGerilim beslemeli invertörler, akım beslemeli invertörler / 13. Hafta. Sekil-7.7 de endüktif yükte çalışan PWM invertör görülmektedir.
1 fazlı Gerilim Kaynaklı PWM invertörler (Endüktif yükte); Sekil-7.7 de endüktif yükte çalışan PWM invertör görülmektedir. Şekil-7.7 den görüldüğü gibi yükün endüktif olması durumunda, yük üzerindeki enerjinin
DetaylıDENEY FÖYÜ 7: Seri ve Paralel Rezonans Devreleri
DENEY FÖYÜ 7: Seri ve Paralel Rezonans Devreleri Deneyin Amacı: Seri ve paralel rezonans devrelerini incelemek, devrelerin karakteristik parametrelerini hesaplamak ve ölçmek, rezonans eğrilerini çizmek.
DetaylıKondansatörler Kullanım Kılavuzu
Kondansatörler Kullanım Kılavuzu GRUP ARGE ENERJİ VE KONTROL SİSTEMLERİ SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. İkitelli OSB Mah. YTÜ İkitelli Teknopark Sok. No: 1/2B1-2B7-2B8-2B9 Başakşehir / İstanbul Tel: +90 212 438
DetaylıTEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLLÜ DOĞRULTUCULAR
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Power Electronic Circuits (Güç Elektroniği Devreleri) TEK FAZLI VE ÜÇ FAZLI KONTROLLÜ DOĞRULTUCULAR 1. DENEYİN
Detaylı1. RC Devresi Bir RC devresinde zaman sabiti, eşdeğer kapasitörün uçlarındaki Thevenin direnci ve eşdeğer kapasitörün çarpımıdır.
DENEY 1: RC DEVRESİ GEÇİCİ HAL DURUMU Deneyin Amaçları RC devresini geçici hal durumunu incelemek Kondansatörün geçici hal eğrilerini (şarj ve deşarj) elde etmek, Zaman sabitini kavramını gerçek devrede
Detaylı4.4. Gerilim Kararlılığının Temel Geçici Hal Durumu
49 4.4. Gerilim Kararlılığının Temel Geçici Hal Durumu Đletim sistemine bağlı bir asenkron motorun şekil (4.3.b) ' deki P-V eğrileriyle, iletim sisteminin P-V eğrilerini biraraya getirerek, sürekli hal
DetaylıŞekil 1. n kanallı bir FET in Geçiş ve Çıkış Özeğrileri
DENEY NO : 3 DENEYİN ADI : FET - Elektriksel Alan Etkili Transistör lerin Karakteristikleri DENEYİN AMACI : FET - Elektriksel Alan Etkili Transistör lerin karakteristiklerini çıkarmak, ilgili parametrelerini
DetaylıELEKTRONİK DEVRE TASARIM LABORATUARI-I MOSFET YARI İLETKEN DEVRE ELEMANININ DAVRANIŞININ İNCELENMESİ
ELEKTRONİK DEVRE TASARIM LABORATUARI-I MOSFET YARI İLETKEN DEVRE ELEMANININ DAVRANIŞININ İNCELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Özhan ÖZKAN MOSFET: Metal-Oksit Yarıiletken Alan Etkili Transistor (Geçidi Yalıtılmış
DetaylıELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRİK DEVRELERİ I LABORATUVARI DENEY RAPORU. Deney No: 6 GEÇİCİ DURUM ANALİZİ
TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRİK DEVRELERİ I LABORATUVARI DENEY RAPORU Deney No: 6 GEÇİCİ DURUM ANALİZİ Yrd. Doç. Dr. Canan ORAL Arş. Gör. Ayşe AYDIN YURDUSEV Öğrenci: Adı
Detaylı