KPSS KONU ANLATIMI. Web: Mail:

Transkript

1 KPSS KONU ANLATIMI Web: Mail:

2 3. ÜNİTE PROGRAM GELİŞTİRMENİN TEMELLERİ

3 KPSS de bu bölümden her yıl ortalama 1 soru gelmektedir. Bu bölümdeki sorular genellikle bilgi veya örnek verilerek sorulan yarı bilgi sorusu şeklindedir.

4 A. TARİHİ TEMELLER Tarihi temeller, program geliştirme çalışmalarını daha sistemli hale getirmek için önceki çalışmaların göz önüne alınmasını sağlar. Eğitim programları adına günümüze kadar yapılan çalışmaların sonuçlarına bakılır ve bu sonuçlardan dersler çıkarılır. Böylece geleceğe dönük yapılan çalışmaların işlevselliği artar, hatalar azalır, plan ve programların kalitesi artar.

5 Türkiye de 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile tüm öğretim kurumları MEB bünyesinde toplanmıştır. Medreseler kapatılmış (böylece eğitimde ikilik kaldırılmış), eğitim-öğretim laikleştirilmiş, çağdaşlaştırılmış ve millileştirilmiş, herkese eğitim hakkı verilmiş, ilköğretim zorunlu hale getirilmiş, eğitim-öğretim parasız hale getirilmiştir de John Dewey Türkiye ye davet edilmiş ve hazırladığı rapor doğrultusunda Köy Enstitüleri kurulmuş ve öğrenci merkezli sistem yaygınlaştırılmıştır yılında ise eğitim programları yapılandırmacılık temel alınarak yeniden düzenlenerek uygulamaya konulmuştur.

6

7 B. EKONOMİK TEMELLER Toplumun nitelikli insan gücü ihtiyacını karşılamak için ekonomik temeller göz önünde bulundurulmalıdır. Bu doğrultuda program girişimci, yaratıcı ve üretici bireyler yetiştirmeye uygun olmalıdır. Aynı zamanda yapılacak programın bütçeye getireceği yük ve katkı için ekonomik temellerden yararlanılır. Bunun için israftan kaçan ve ekonomik kalkınmayı destekleyen çalışmalar yapılmalıdır.

8 C. TOPLUMSAL TEMELLER Program geliştirilirken toplumun kültürü, beklentileri, ihtiyaçları ve sorunları da dikkate alınmalıdır. Bilimsel ve teknolojik değişmeler sosyal yapıyı sürekli etkilemektedir. Toplumun yapısı ve toplumsal gelişmeler analiz edilip programa yansıtılmalıdır. Programlar toplumsal sorunları, ideolojik akım ve çatışmaları dikkate almalıdır. Bu doğrultuda, bireylerin sürekli değişen topluma uyumlarını ve sosyal gelişimlerini sağlamak eğitimin toplumsal işlevidir.

9 D. BİREYSEL TEMELLER Programın en önemli öğesi bireydir. Program geliştirme çalışmalarında tüm çabalar birey içindir. Hedefler ve konu birey için seçilir ve düzenlenir. Bu nedenle programlar hazırlanırken bireyin ilgileri, ihtiyaçları, ön öğrenmeleri ve gelecek yaşamı dikkate alınır. Çağdaş eğitim anlayışında öğrenci merkezli sistem uygulandığı için günümüz çağdaş yaklaşımlarda birey temelli programlar ve bireyin ilgi, ihtiyaç, gelişimsel özellikleri ve hazırbulunuşluğu önemli görülür.

10 E. PSİKOLOJİK TEMELLER Eğitim programında hedeflerin belirlenmesi aşamasında, hedeflerin oluşturulmasında ve ulaşılabilirliğinde, eğitim durumlarının (yöntem, teknik, araç-gereçlerde) seçiminde ve düzenlenmesinde büyük ölçüde psikolojiden yararlanılır. Öğrencinin gelişimsel özellikleri, hazırbulunuşluk ya da dikkat düzeyi gibi psikolojik çalışmalar plan yaparken hangi stratejinin, yöntemin, tekniğin veya araç gerecin daha uygun olduğu konusunda psikoloji bilimin bulgularından yararlanılır.

11 Öğrenme-öğretme sürecinde (Eğitim durumları), öğrenme modelleri, öğrenme kuramları, öğrenme stratejileri ve öğrenme stillerinde, gelişim ve öğrenme psikolojisinden büyük oranda yararlanılır. Planlarda yer alan yöntem, teknik ve araç gereçlerin öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyine uygun olup olmadığının belirlenmesinde ve düzenlenmesinde özellikle gelişim psikolojisinden yararlanılır. Ölçme ve değerlendirme alanında da psikometri en temel desteği sağlamaktadır. Psikoloji bilimi, insan nasıl öğrenir? Öğrenme ortamları nasıl düzenlenmelidir? Hangi davranışı hangi yöntem/teknikle öğretebiliriz? Hedefleri ulaşılabilir kılmak için neler yapabiliriz? gibi sorulara yanıt arayarak program geliştirmeye destek olmaktadır. PSİKOLOJİK TEMELLER

12 Bir dersin öğretim programının geliştirilmesi sırasında Bandura nın öğrenme kuramından esinlenilerek öğrencilerin örnek davranışlar görmelerini sağlamak amacıyla programın öğrenme-öğretme sürecinde, videofilmlerin hazırlanmasına yer verilmesi, aşağıdaki kuramsal temellerden hangisinin kapsamına girer? A) Felsefi B) Sosyal C) Ekonomik D) Duyuşsal E) Psikolojik

13 Okulun başlama yaşının 66 aya çekilmesiyle birlikte ilkokul 1.sınıf öğretim programlarının gözden geçirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Buna göre programda yapılması gereken değişiklikler, program geliştirmenin aşağıdaki kuramsal temellerinden hangisiyle ilgilidir? A) Psikolojik B) Tarihi C) Ekonomik D) Felsefi E) Toplumsal

14 F. KONU ALAN TEMELİ Program geliştirme çabalarında öğrenilmesi gereken konuların olması ve bunların öğrenilmesi zorunluluğu konu alan temelini oluşturur. Program geliştirme çalışmalarında konuların ve çalışma alanlarının ihtiyaçları, programların hedeflerinin belirlenmesinden önce yer almalıdır. Konu alanındaki değişmeler program geliştirmeyi gerekli kılar. Konu alanının ihtiyacı program geliştirmeyi etkiler.

15 *F. FELSEFİ TEMELLER Program tasarımı ve hedeflerin belirlenmesi aşamasında felsefeden yararlanılır. Aday hedeflere yenilerini eklemede, hedeflerin iç ve dış tutarlılığını denetlemede, hedefleri önem sırasına koymada, eğitime egemen dünya görüşünde üstü kapalı olan amaç ve varsayımları açığa çıkarırken ve yorumlarken yani varsayımları (temel sayıltıları) netleştirmede felsefeden yararlanılır. Örneğin; bireyi önemseyen felsefeden etkilenen programcı birey merkezli, toplu önemseyen felsefeden etkilenen programcı ise toplum merkezli programlar yapar. Yani programın hangi anlayışla hazırlandığı felsefi temelle ilgilidir.

16 Aşağıdakilerden hangisi, öğretim programı geliştirmede eğitim felsefesinin temel işlevlerinden birini vurgulamaktadır? A) Kazanımların işlevsel olup olmadığını inceleme B) Kazanımların iç ve dış tutarlılığını denetleme C) Kazanımların öğrenci düzeyine uygunluğunu kontrol etme D) Toplumun ihtiyaç duyduğu meslekleri belirleme E) Programın deneme uygulamasına karar verme

17 Bir ülkede uygulanmakta olan öğretim programı, temel eserlerin incelenmesi esasına dayanmakta iken bunun yerine öğrencilerin hazırbulunuşlukları, ilgileri ve ihtiyaçları esas alınarak programın ögelerinin belirlendiği yeni bir program anlayışına geçiş yapılmıştır. Bu anlayış değişikliği, aşağıdaki program geliştirme temellerinden hangisiyle en fazla ilişkilidir? A) Felsefi B) Toplumsal C) Tarihî D) Ekonomik E) Psikolojik

18 1. Eğitimi Etkileyen Felsefi Akımlar a) İdealizm (Ülkücülük): Evreni ve gerçeği arama da ruh, zihin, düşünce gibi kavramları temele alır ve gerçeğin temeline bunları yerleştirir. Yani madde gerçek değildir, gerçek olan ideadır (düşüncedir). Gerçek, akılda mevcuttur; yani tüm bilgilerimiz doğuştan gelir. Gerçeğe ve doğruya ancak düşünce ve sezgiyle ulaşılabilir. Gerçek (ve doğru) ise değişmez yani mutlak bir yapıya sahiptir. Bir bilginin doğruluğu diğer bilgilerle tutarlılığına bağlıdır. Okulda öğrencilere kültürel mirası oluşturan değerler ve bu değerlerle nasıl yaşayacağı öğretilmelidir. Bunun için de klasik eserlerin okutulmasına öncelik verilmelidir. İdealizm anlayışında evrensel doğrular ve değerler vardır, bunları aktaracak olan ve model olan öğretmen önemlidir. En etkili öğretme yöntemleri anlatma, tartışma (sokratik yöntem) ve benzetimdir. En iyi eğitim anlayışı öğrencilere seçme özgürlüğü veren liberal eğitimdir. Esasicilik ve daimicilik eğitim felsefelerini etkilemiştir.

19 İyinin, doğrunun ve güzelin evrenselliğini, değerlerin mutlak olduğunu ve değişmezliğini, tutarlılık kavramının önemli olduğunu savunan bir öğretmen, öğrencilerine seçme özgürlüğü tanımakta, onların seçme ve karar verme becerilerini geliştirmek istemektedir. Bu öğretmen için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Gerçekçi B) İdealist C) Yararcı D) Varoluşçu E) İlerlemeci

20 b) Realizm (Gerçekçilik) İdealizme tepki olarak ortaya çıkmıştır. Evreni, doğayı madde ve somut olarak var olanlarla açıklar. Gerçek maddeseldir. Gerçeklik insan zihninden bağımsızdır. Doğuştan bilgilerimiz yoktur. Realizm de idealizm gibi gerçeğin (ve doğrunun) tek ve değişmez olduğunu kabul eder ama realizme göre gerçek, maddenin içindedir. Bir bilginin doğruluğu, dile getirdiği nesne ya da olgunun var olmasına bağlıdır. Kişisel deneyimler ve bilimsel yöntem (deney, gözlem) ön plandadır. Realistler; okulda insanın yalnız akıl yönünden eğitimine önem vermişler, ruhsal ve sosyal yanlarını yok saymışlardır. Bu doğrultuda, okulun görevi (eğitimin işlevi) zihinsel gelişimi sağlamak, belli bir konuda bilgi ve becerileri öğretmektir. Öğrencinin ilgi ve isteklerini eğitimde göz ardı etmişlerdir. Bu eğitimde ezber ön plana çıkarken öğrencinin iradesi reddedilmiştir. Öğretmen öğrencilere hem bilgi kazandırmalı hem de bu bilgilerin uygulamasını göstermelidir. Esasicilik ve daimicilik eğitim felsefelerini etkilemiştir.

21 c) Pragmatizm (Faydacılık) İnsanın işine yarayan şeylerin gerçek ve doğru olduğunu savunan felsefi görüştür. Gerçeklik sürekli değişir ve değerlerde görecelidir. Eğitimin başlıca amacı; insan hayatını kalite yönünden yükseltmektir. Eğitimin çıkış noktası konu değil, bireydir. Öğrenme ise problem çözme esnasında gerçekleşir. Öğrenme (yani bilgi) yaşantı ürünüdür. Bireyin tüm yaşamı bir bütün olduğundan eğitim yaşamın kendisidir. Bireysel özellikler ve çocuğun etkin katılımı önemlidir. Öğretmen yol gösterici olmalıdır. Eğitimde demokratik ortam önemlidir. İlerlemecilik ve yeniden kurmacılık eğitim felsefelerini etkiledi.

22 d) Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk) İnsan her şeyden daha önemlidir. İnsan kendi kararlarını kendi vermelidir. İnsan kendi davranışlarının ürünüdür; o kendi kendini var eder. Okul ve programlar öğrencilerin özgürlüklerini kısıtlar; eğitimin amacı bu özgürlükleri artırarak, bireyin kendi varlığını geliştirmesine imkân yaratmaktır. Her öğrencinin, kendi değerler sistemini özgürce ve zorlama olmaksızın geliştirmesine izin verilmeli ve yardımcı olunmalıdır. Varoluşçu öğretmen; yardıma gereksinim duyan öğrencinin yardımına koşan ve öğrencilerin kendilerini geliştirmelerine yardım eden bir kişidir. Her türlü meslek eğitimine karşıdır, kişilerin ne olacağını okul belirlememelidir. Herkese uyan standart bir eğitim sistemi olamaz. Kesin ve değişmez bir gerçeklik yoktur. Gerçeklik özneldir. Her bireyin kendi öznel gerçeği vardır ve her bireyi ancak kendi anlamlarına bakarak tanıyabiliriz. Hümanist eğitimi etkilemiştir.

23 2. Eğitim Felsefeleri a) Daimicilik (Değişmezcilik): Temsilcisi Robert Huckins dir. Temelinde Realizm yatar. Akımı İdealistlerin birçoğu da destekler. İnsanın doğası ve ahlaki ilkeler değişmezdir (idealizm etkisi). Bunun için insan doğası gibi, eğitimin de hedefleri ve temel ilkeleri evrensel (değişmez) bir nitelikte olmalıdır. İnsanlar da bu değişmeyen ilkelere göre yetiştirilmelidir. İnsan doğasının evrenselliği ve insan aklının en iyi eserleri klasik yapıtlarda örneklendirilmiştir. Bu nedenle eğitimde klasik yapıtlara ağırlık verilmelidir. Öğrencilere her zaman, her yerde ve her yaş için geçerli olan bilgi ve değerler kazandırılmalıdır. Öğrencilere dünyanın hem manevi hem de maddi gerçeklerini öğretecek bilgiler vermek gerekir. Bu bilgiler beşeri bilimler, matematik, felsefe ve mantıkta bulunur.

24 İnsanın en önemli özelliği aklı olup eğitimin temel hedefi de bu özelliği geliştirmek olmalıdır. Bunun için entelektüel eğitime önem verilmeli ve böylece elit, akıllı ve üstün zekâlı bireyler yetiştirilmelidir. Akılla her doğru bulunabilir. Tüm doğrular akılda doğuştan vardır (idealizm). Eğitim, hayata hazırlanmaktır. Okul gerçek hayatın bir kopyası değil, kültürün yeni kuşaklara aktarıldığı bir yerdir. Okulun temel işlevi; insan zihnini geliştirmek, ahlak gelişimini sağlamak ve kültürü etkili bir şekilde yeni kuşaklara aktarmaktır. Eğitim programı konu merkezlidir ve öğretmen alanının uzmanıdır.

25 Dünyanın maddi ve manevi değerlerinin öğrenilmesinde klasik eserlerin önemini ve değişmeyen evrensel bir eğitim ilkesini savunan eğitim felsefesi aşağıdakilerden hangisidir? A) İlerlemecilik B) Varoluşçuluk C) Esasicilik D) Daimicilik E) Kurmacılık

26 Aşağıdakilerin hangisinde öğretmenin rolü daimicilik felsefesine göre belirlenmiştir? A) Geçmişten gelen kesin doğruları ve bilgiyi nesilden nesile aktarmak B) Bireyin doğrulara ulaşabilmesi için bizzat etkileşimde bulunmasını sağlamak C) Bireyde problem çözme becerilerini geliştirmek D) Bireyin özgür bir ortamda doğruya ve bilgiye kendisinin ulaşmasını sağlamak E) Gerekli bilgi ve doğruları bireyin yaşantısıyla ilişkilendirmesini sağlamak

27 b) Esasicilik (Essentializm-Özcülük) Temsilcisi Bagley dir. İdealizm ve Realizm den etkilendi. İlerlemecilik akımına karşıdır. İlerlemecileri öğrenciye verdikleri aşırı serbestlikten, programda öğrenci ilgisine verdikleri aşırı önemden ve okulda olması gereken sıkı çalışma ve disiplin gibi olguları ihtimal etmelerinden dolayı eleştirirler. Disiplini ön plana alan eğitimi savunurlar. İnsan aklı doğuştan boştur (Empirizm etkisi). Geleneksel değerlerin yaygın bir şekilde öğretimi vardır ve geleneksel yöntemleri kullanır (soyut düşünme, alıştırma/tekrar, okuma ve ezberleme yöntemleri). Öğrencinin ilgi ve yeteneklerini göz önüne almaz. Öğretmen otoritesinin sınıfta yeniden oturtulmasını savunurlar.

28 Eğitim sürecinin özünü, konu alanının çok iyi özümsenmesi oluşturur. Bunu sağlamak için çok sıkı çalışma ve çoğu zaman zorlama vardır. Yani eğitim; belli bir disiplin içinde zorlu bir çalışma sürecini gerektirir. Kurallara uymayan öğrenciler ise cezalandırılmalıdır. Temel yetenekleri ve bilgileri en iyi şekilde öğretmek için, öğretmen hem konusunda, hem de öğretiminde uzman olmalıdır. Çünkü öğrenci ne istediğini bilmez, bu nedenle eğitim ve öğretimde girişim öğrenciden çok öğretmende olmalıdır. Ayrıca öğretmen kültürün de temsilcisi ve koruyucusu olmalıdır. Okulun eğitimsel işlevinin (mesleğe ve vatandaşlığa bir hazırlıktır) korunması gerektiği savunulur. Eğitim programlarının çekirdeğini oluşturan dersler; matematik, fen, dil, edebiyat ve tarihtir. Eğitim programı anlayışı konu merkezlidir.

29 Türkiye de 2005 öncesi eğitim programları Esasiciliğe göre hazırlanmıştı. 29

30 Matematik dersinde, öğretmen ile öğrenciler arasında geçen bir konuşma şöyledir: Öğretmen: Şimdi öğreneceğimiz çok zor bir konu ama disiplinli çalışırsanız öğrenirsiniz. Yaşam, kurallı ve disiplinli olmayı gerektirir. Zeynep: Öğretmenim tahtadaki şekli defterime yan olarak çizebilir miyim? Öğretmen: Hayır, ben ne yapıyorsam aynısını yapın. Siz her şeyi benden öğreniyorsunuz. Selim: Öğretmenim ben o soruyu formül kullanmadan başka bir yoldan da çözdüm, isterseniz göstereyim. Öğretmen: Benim verdiğim formülü ezberle ve o şekilde çöz. Sınavda formülsüz çözümleri kabul etmeyeceğim. Bu formüller yüzyıllardır kullanılıyor, sen de kullan. Bu örnekteki öğretmen hangi eğitim felsefesine göre davranmaktadır? A) Daimicilik B) Esasicilik C) İlerlemecilik D) Yeniden kurmacılık E) Yararcılık

31 c) İlerlemecilik Önemli temsilcileri; William James ve John Dewey dir. Pragmatizm den etkilenmiştir. İlerlemecilik geleneksel eğitimin aşırı şekilciliğine, değişmezliğine (Daimicilik), sıkı disiplin anlayışına, pasif öğretime (Esasicilik) karşıdır. Eğitimde öğrenci merkeze alınmalıdır ve eğitimde öğrenci aktif olmalıdır. Eğitim programlarında öğrencinin ilgi ve ihtiyaçları merkeze alınmalıdır. Eğitim bir ürün değil süreçtir ve sürekli kendini yeniler. Bu yüzden eğitim, sürekli değişen hayatı öğretmelidir. Bu nedenle Okul yaşamın kendisi olmalıdır.

32 Eğitimde problem çözme yöntemi esas alınmalı ve uygulamalara ağırlık verilmelidir. Çünkü öğrenme yaşantı yoluyla gerçekleşir. Bilgi öğretenden öğrenene doğrudan aktarılmaz, bunun yerine öğrenci bilgiyi kendisi yapılandırılmalıdır (yapılandırmacılık) ve kendi deneyimleriyle (birincil veri kaynakları: gezi) bilgiyi özümsemelidir. Öğretmenin görevi yönetmek değil, öğrenmeye rehberlik etmektir. Öğrenciler kendi gelişimlerini kendileri planlamalı, öğretmen bu konuda öğrencilere rehberlik etmelidir. Okul öğrencileri yarıştırmamalı, işbirliği içinde çalışmalarını sağlamalıdır. Eğitimde işbirliği yaparak öğrenme, yarışmadan daha değerlidir. Bu yüzden sosyal amaçlar birey için önemlidir. Demokratik eğitim ortamı sağlanmalıdır. Okul ortamında öğrencilerin kendi kendilerini yönetmelerine ve katılımcı olmalarına ortam hazırlanmalıdır.

33 Yeni eğitim programları (2005) ağırlıklı olarak İlerlemecilik eğitim felsefesine dayalı olarak hazırlanmıştır. 33

34 Yapılandırmacılık yaklaşımına göre hazırlanan bir eğitim programı geliştirilirken bireyin ilgi ve ihtiyaçları göz önünde bulundurulmuş, okuldaki deneyimler yaşamın kendisi olarak benimsenmiştir. Buna göre bu eğitim programları hangi eğitim felsefesini temel almıştır? A) Yeniden kurmacılık B) İlerlemecilik C) Gerçekçilik D) Daimicilik E) Esasicilik

35 Yeni ilköğretim programlarının dayandığı öğrenme yaklaşımları, öğrenenlerin öğrendikleri bilgilerle günlük yaşam durumları arasında bağlantı kurmalarına, bilgiyi özümsemelerine ve kalıcı bilgi edinmelerine fırsat vermektedir. Bu özellikler dikkate alındığında, yeni ilköğretim programlarının ağırlıklı olarak hangi eğitim felsefesine dayandırılmaya çalışıldığı söylenebilir? A) Yeniden Kurmacılık B) Esasicilik C) İlerlemecilik D) Varoluşçuluk E) Daimicilik

36 d) Yeniden Kurmacılık Kurucusu T. Brameid, temsilcileri John Dewey, Bergson dur. İlerlemecilik eğitim akımının devamıdır. İlerlemecilikten farklı olarak öğrenen merkezli eğitim anlayışı yerine toplum merkezli eğitim anlayışı vardır. Temelde pragmatizme ve kısmen de varoluşçuluğa dayanır. En önemli özelliği, eğitim sayesinde toplumun yeniden inşa edileceğine inanılmasıdır. Ülkemizde köy enstitülerinin programları yeniden kurmacılığa göre hazırlandığı söylenebilir. Bu okullarla, köylerde toplumun lideri olacak ve köylülerin ekonomik, sosyal sorunlarına çözüm getirecek öğretmenler yetiştirmek hedeflenmiştir.

37 Eğitimin amacı toplumu yeniden düzenlemek ve toplumda gerçek demokrasiyi yerleştirmektir. Eğitim sosyal bir reform gerçekleştirmelidir. Toplumu değiştirmede (reformun yapılmasında) temel sorumluluk okullardadır ve toplumsal değişimde (reformda) en önemli görev öğretmenlerindir. Demokratik sınıf ortamını ve eğitimde fırsat eşitliğini sağlamayı hedefler. Temel felsefesi; Yarın ölecekmiş gibi bugünü yaşa Eğitim programı anlayışı sorun merkezlidir. Eğitim programları eşitlik, çevre kirliliği, etnik-dini sorunlar ve sağlık gibi çözülemeyen konular üzerine çalışılmalı ve çözüm yolu aranmalıdır. Yani eğitim sürecinde uygulamalara ağırlık verilmelidir.

38 Mezunların niteliklerinin piyasa ihtiyaçlarına cevap vermemesi, toplumda okula karşı güvenin sarsılmasına ve okulun işlevlerinin sorgulanmasına sebep olmuştur. Okulun itibarının devam etmesi ve geliştirilmesi konusunda çeşitli görüşler tartışılmaktadır. Bunlardan biri Okul, gelişimin merkezi olmalı, piyasaya ürün satmalı, bir adım önde gitmeli ve topluma liderlik yapmalıdır. şeklinde özetlenmiştir. Bu görüşü savunan kişinin esas aldığı eğitim felsefesi aşağıdakilerden hangisidir? A) İdealizm B) Daimicilik C) Esasicilik D) Yeniden kurmacılık E) İlerlemecilik

39 I. İlerlemecilik II. Daimicilik III. Esasicilik IV. Yeniden Kurmacılık Yukarıdaki eğitim felsefelerinin yeniliklere en açık olanından kapalı olanına doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) IV, II, III ve I B) I, IV, III, ve II C) III, II, IV ve I D) II, IV, I ve III E) IV, I, III ve II

40 ÖNEMLİ HATIRLATMALAR Esasicilik ve daimicilikte konular önemlidir. Fakat daimicilikte değişmeyen (evrensel) konular önemliyken esasicilikte temel bilgiler önemlidir ve konular değişebilmektedir. İlerlemecilik ve yeniden kurmacılıkta birey önemlidir. Fakat ilerlemecilikte bireyin ihtiyaçları ön plandayken yeniden kurmacılıkta ise toplumsal ihtiyaçlar ön plandadır. Tarihsel süreçte ortaya çıkış sırasına göre; Daimicilik, İlerlemecilik, Esasicilik, Yeniden kurmacılık En gelenekselden en çağdaşa olanına göre; Daimicilik, Esasicilik, İlerlemecilik, Yeniden kurmacılık 40