T.C. KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ 2016 YILI TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠM PROGRAMI

Transkript

1 T.C. KAHRAMANMARAġ SÜTÇÜ ĠMAM ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ 2016 YILI TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠM PROGRAMI

2 ĠÇĠNDEKĠLER DAHĠLĠ TIP BĠLĠMLERĠ BÖLÜMÜ... 2 ACĠL TIP ANABĠLĠM DALI...3 ADLĠ TIP ANABĠLĠM DALI AĠLE HEKĠMLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI ÇOCUK KARDĠYOLOJĠ BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ ÇOCUK NÖROLOJĠ BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ ÇOCUK YOĞUN BAKIM BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI DERĠ VE ZÜHREVĠ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ANABĠLĠM DALI ENFEKSĠYON HASTALIKLARI VE KLĠNĠK MĠKROBĠYOJĠ ANABĠLĠM DALI HALK SAĞLIĞI ANABĠLĠM DALI GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI ĠÇ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI ENDOKRĠNOLOJĠ BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ GASTROENTEROLOJĠ BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ KARDĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI NÖROLOJĠ ANABĠLĠM DALI RADYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI CERRAHĠ TIP BĠLĠMLERĠ BÖLÜMÜ ANESTEZĠYOLOJĠ VE REANĠMASYON ANABĠLĠM DALI BEYĠN VE SĠNĠR CERRAHĠSĠ ANABĠLĠM DALI ÇOCUK CERRAHĠSĠ ANABĠLĠM DALI GENEL CERRAHĠ ANABĠLĠM DALI GÖZ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABĠLĠM DALI KALP VE DAMAR CERRAHĠ ANABĠLĠM DALI KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI ORTOPEDĠ VE TRAVMATOLOJĠ ANABĠLĠM DALI TIBBĠ PATOLOJĠ ANABĠLĠM DALI ÜROLOJĠ ANABĠLĠM DALI

3 DAHĠLĠ TIP BĠLĠMLERĠ BÖLÜMÜ 2

4 ACĠL TIP ANABĠLĠM DALI ÖĞRETĠM ÜYELERĠ ACĠL TIP ANABĠLĠM DALI 2016 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ REHBERĠ Doç. Dr. Selim BOZKURT Yrd. Doç. Dr. Fatih Nazmi YAMAN 1. GĠRĠġ 1993 yılında Türkiye de Tıpta Uzmanlık Eğitim Tüzüğünde ayrı bir uzmanlık dalı olarak kabul edilmiģ ve eğitim verilmeye baģlanılmıģtır. Acil tıp, geniģ bir yelpazede bilgi ve beceri gerektiren, her yaģ grubunu kapsayan, tanısı konulmamıģ fiziksel ve davranıģsal bozuklukları da içeren, tüm akut-acil hastalık ve yaralanmaların tanı ve yönetimine dayanan tıbbi uzmanlık alanıdır. Hayat kurtarmaya ve mevcut klinik durumun daha kötüye gitmesini engellemeye, çok dramatik iyileģmeler sağlamaya yönelik Altın VuruĢ niteliğinde müdahaleler yapma özelliğine sahip müstesna bir tıp dalıdır. Bu uzmanlık alanında diğer uzmanlık alanlarından farklı olarak zaman kritiktir ve yaklaģım multidisiplinerdir. Ayrıca hastanede acil tıp sistemlerinin iliģkilerini geliģtirme çalıģmaları yanı sıra hastane öncesi bazı hizmetlerde de görev alır. Afet organizasyonlarında yer alır. Son derece geniģ bir yelpazeye dağılan acil tıp hasta grubu bir taraftan çok kritik tıbbi bakım alırken bir taraftan da bu hizmeti veren hizmet sunucuların en iyi eğitimi alması gerekmektedir. Bu yüzden standart bir eğitim müfredatının oluģması çok önemlidir. Bölgeden bölgeye hastaneden hastaneye acil servis hizmetlerinin değiģik özellikler arz etmesi de bu standardizasyonun önemini arttırmaktadır. Bu çok geniģ müfredatlarda ilgili algoritmaların oluģturulması, uygulanması, gerekli invaziv giriģimlerin her yerde gerekli olduğu Ģekilde eğitimin bir parçası olması çok önemlidir. Bu müfredatta acil tıp asistanlarına bu en geniģ ve genç branģta gerekli eğitimi vermeyi hedefliyoruz. Bu müfredatın hedef kitlesi ülkemizde baģta tıp fakültesi ve eğitim ve araģtırma hastaneleri acil tıp kliniklerindeki uzmanlık öğrencileri baģta olmak üzere, acil tıp ile ilgili eğiticiler, acil tıp eğitimi veren kurum ve programlardır. Bu müfredat, uzmanlık eğitimi boyunca uzmanlık öğrencilerinin acil tıp ile ilgili bilmesi ve uygulaması gereken bilgi, beceri ve tutumları kapsamaktadır. MÜFREDAT TANITIMI 1.1. Müfredatın Amacı ve Hedefleri Acil Tıp eğitim müfredatının amacı, eğitim sürecinin tanımlanması, içeriğinin belirlenmesi ve bu eğitim süreci sonucunda Acil Tıp Kliniğini yönetebilecek bilgi ve becerinin kazandırılmasıdır. Acil Tıp Uzmanlık Eğitimin ulusal standardizasyonunu amaçlar. Ülkemizin farklı yerlerindeki üniversite ve eğitim araģtırma hastanelerindeki acil tıp uzmanlık eğitimi veren acil tıp kliniklerindeki standartların oluģturulması, acil tıp konusunda güncel uluslararası kabul görmüģ kılavuzların ve yapılması gerekli asgari bilgi, beceri ve tutumların bu eğitimi alan tüm acil tıp uzmanlık öğrencilerine ulaģtırılması hedeflenmektedir Müfredat ÇalıĢmasının Tarihsel Süreci Acil tıp 1993 yılında Türkiye de tıp dalı olarak kuruldu. Bu müfredat programının hazırlığına 15 Ocak 2010 da Acil Tıp TUKMOS Komisyonu Prof. Dr. BaĢar CANDER Prof. Dr. Cahfer GÜLOĞLU Doç. Dr. Mehmet GÜL Doç. Dr. Figen COġKUN, Doç. Dr. Mehtap BULUT, Doç. Dr. Erden Erol ÜNLÜER Doç. Dr. Yücel YAVUZ Doç. Dr. Doğaç Niyazi ÖZÜÇELĠK, Yrd. Doç. Dr. Orhan ÇINAR ın katılımıyla Antalya da yapılan Müfredat OluĢturma Sistemi ÇalıĢtay ında baģlanılmıģtır. ÇalıĢtayda Prof. Dr. BaĢar CANDER komisyon baģkanı olarak seçilmiģtir. Komisyon müfredat oluģturmada 2009 yılında güncellenmiģ olan Avrupa Acil Tıp (EUSEM) müfredatını örnek almıģtır. Ġkinci toplantı Ağustos 2011 de Ankara da Prof. Dr. BaĢar CANDER, Prof. Dr. Cahfer GÜLOĞLU, Doç. Dr. Mehmet GÜL, Doç. Dr. Figen COġKUN, Doç. Dr. Mehtap BULUT, Doç. Dr. Erden Erol ÜNLÜER, Doç. Dr. Yücel YAVUZ un katılımıyla yapılmıģ ve müfredatın 1.0 versiyonu tamamlanmıģtır. Komisyon çalıģmaları hızlandırılması ve geliģtirilmesi açısından komisyon üyeleri arasında bazı değiģiklikler yapıldı ve yeni komisyon Ģu Ģekilde oluģturuldu: Prof. Dr. BaĢar CANDER Prof. Dr. Cahfer GÜLOĞLU Doç. Dr. Mehmet GÜL, Doç. Dr. Mehtap BULUT BOZKURT, Doç. Dr. Ahmet DEMĠRCAN, Doç. Dr. Mustafa SERĠNKEN, Doç. Dr. ġule AKKÖSE AYDIN. 3

5 Daha sonra Nisan 2013 tarihinde Ankara da yapılan TUKMOS Acil Tıp Komisyonu toplantısında Prof. Dr. BaĢar CANDER Prof. Dr. Cahfer GÜLOĞLU Doç. Dr. Mehmet GÜL, Doç. Dr. Mehtap BULUT BOZKURT, Doç. Dr. Ahmet DEMĠRCAN, Doç. Dr. Mustafa SERĠNKEN, Doç. Dr. ġule AKKÖSE AYDIN ın katılımlarıyla müfredatın 2.0 versiyonu hazırlanmıģtır Uzmanlık Eğitimi Süreci Acil Tıp uzmanlık dalı eğitim süresi dört yıldır. Bu sürede ilgili uzmanlık alanları ile birlikte çalıģılarak, Acil Tıp ile ilgili hastalık ve klinik durumların tanı, tedavi ve takibi için multidisipliner yaklaģım becerisi kazandırılır. Uzmanlık eğitim süreci bakanlık tarafından yayınlanan Tıpta Ve DiĢ Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları üç ay, Ġç Hastalıkları iki ay, Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Genel Cerrahi, Göğüs Hastalıkları, Kardiyoloji, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Nöroloji, Ortopedi ve Travmatoloji, Radyoloji uzmanlık alanlarına birer ay rotasyonları zorunludur. Uzmanlık eğitim sürecinin sonunda tez çalıģması ve akabinde bitirme sınavı yapılır Kariyer Olasılıkları Acil Tıp uzmanlık öğrencileri eğitimini tamamlandıktan sonra kamu, vakıf veya özel kurumlarda Acil Tıp uzmanı olarak görev yaparlar. Bu alanda aktif çalıģan uzman sayısının henüz yeterli düzeye ulaģmaması ve kazanılan yetkinlikler nedeniyle üst düzey merkezlerde görev alma fırsatı vardır. Ayrıca arzu edenlerin akademik kariyer yapmalarına uygun alt yapı donanımları da bu süreçte tamamlanır. TEMEL YETKĠNLĠKLER Yetkinlik, bir uzmanın bir iģ ya da iģlemin gerektiği gibi yapılabilmesi için kritik değer taģıyan, eğitim ve öğretim yoluyla kazanılıp iyileģtirilebilen, gözlenip ölçülebilen, özellikleri daha önceden tarif edilmiģ olan, bilgi, beceri, tutum ve davranıģların toplamıdır. Yetkinlikler 7 temel alanda toplanmıģlardır. Her bir temel yetkinlik alanı, uzmanın ayrı bir rolünü temsil eder (ġekil 1). Yedinci temel alan olan Hizmet Sunucusu alanına ait yetkinlikler klinik yetkinlikler ve giriģimsel yetkinlikler olarak ikiye ayrılırlar. Sağlık hizmeti sunumu ile doğrudan iliģkili Hizmet Sunucusu alanını oluģturan yetkinlikler diğer 6 temel alana ait yetkinlikler olmadan gerçek anlamlarını kazanamazlar ve verimli bir Ģekilde kullanılamazlar. BaĢka bir deyiģle 6 temel alandaki yetkinlikler, uzmanın Hizmet Sunucusu alanındaki yetkinliklerini sosyal ortamda hasta ve toplum merkezli ve etkin bir Ģekilde kullanması için kazanılması gereken yetkinliklerdir. Bir uzmanlık dalındaki eğitim sürecinde kazanılan bu 7 temel alana ait yetkinlikler uyumlu bir Ģekilde kullanılabildiğinde yeterlilikten bahsedilebilir. Bu temel yetkinlik alanları aģağıda listelenmiģtir; Yönetici Ekip Üyesi Sağlık Koruyucusu ĠletiĢim Kuran Değer ve Sorumluluk Sahibi Öğrenen ve Öğreten Hizmet Sunucusu Hizmet sunucusu temel yetkinlik alanındaki yetkinlikler, kullanılıģ yerlerine göre iki türdür: 4

6 Klinik Yetkinlik: Bilgiyi, kiģisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri tıbbi kararlar konusunda kullanabilme yeteneğidir; GiriĢimsel Yetkinlik: Bilgiyi, kiģisel, sosyal ve/veya metodolojik becerileri tıbbi giriģimler konusunda kullanabilme yeteneğidir. Klinik ve giriģimsel yetkinlikler edinilirken ve uygulanırken Temel Yetkinlik alanlarında belirtilen diğer yetkinliklerle uyum içinde olmalı ve uzmanlığa özel klinik karar süreçlerini kolaylaģtırmalıdır. KLĠNĠK YETKĠNLĠKLER Uzman Hekim aģağıda listelenmiģ klinik yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer bütünleyici temel yetkinlikleri eģ zamanlı ve uygun Ģekilde kullanarak uygular. KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em SENKOP A,K 1 ġok A,K 1 ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ KARDĠYAK BOZUKLUKLAR 2 KONJENĠTAL KALP HASTALIKLARI T,A 2 YETĠġKĠN ve ÇOCUKLARDA KARDĠYOVASKÜLER ACĠLLER ARĠTMĠLER 1 DERĠN TROMBOZU VEN 1 PULMONER TROMBOEMBOLĠ 1 PULMONER HĠPERTANSĠYON 2 AORT ANEVRĠZMA/ AORT DĠSSEKSĠYONU 1 5

7 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em HĠPERTANSĠF ACĠLLER 1 AKUT ÖDEM PULMONER 1 KONTRAKTĠLĠTE BOZUKLUKLARI 1 AKUT SENDROMLAR KORONER 1 OKLÜZĠV BOZUKLUKLAR ARTERĠYEL TT,A,K 1 DERMATOZLAR TT,A,K 2 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA DERMATOLOJĠK ACĠLLER ĠNFEKSĠYÖZ HASTALIKLAR ĠNFLAMATUAR HASTALIKLAR TT,A,K TT,A,K 2 2 DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR TT,A,K 2 HĠPERGLĠSEMĠK ACĠLLER 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA ENDOKRĠN VE METABOLĠK ACĠLLER HĠPOGLĠSEMĠK ACĠLLER ADRENAL YETERSĠZLĠK VE KRĠZ 1 2 TROĠD HASTALIKLARI ACĠLLERĠ 2 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA SIVI ELEKTROLĠT BOZUKLUKLARI ASĠT BOZUKLUKLARI ELEKTROLĠT BOZUKLUKLARI BAZ A A 1 1 6

8 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em VOLÜM DURUMU VE SIVI DENGESĠ BOZUKLUKLARI 1 KANAMA 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA KULAK-BURUN-BOĞAZ, ORAL VE BOYUN ACĠLLERĠ TÜMÖR KOMPLĠKASYONLARI YABANCI CĠSĠM 1 1 ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ BOZUKLUKLAR 1 GASTROĠNTESTĠNAL SĠSTEM KONJENĠTAL HASTALIKLARI 2 GASTROĠNTESTĠNAL SĠSTEM VASKÜLER HASTALIKLAR 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA GASTROĠNTESTĠNAL ACĠLLER GASTROĠNTESTĠNAL ĠNFLAMATUAR VE ENFEKSĠYÖZ HASTALIKLARI 1 GASTROĠNTESTĠNAL SĠSTEM TRAVMATĠK VE MEKANĠK BOZUKLUKLAR 1 GASTROĠNTESTĠNAL SĠSTEM METABOLĠK BOZUKLUKLAR 1 GASTROĠNTESTĠNAL SĠSTEM TÜMÖRLERĠ 2 JĠNEKOLOJĠK VE OBSTETRĠK ACĠLLER JĠNEKOLOJĠK VE OBSTETRĠK SĠSTEM ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ HASTALIKLAR 2 7

9 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em OBSTETRĠK HASTALIKLAR KOMPLĠKASYONLARI ACĠL VE 1 OVER TORSĠYONU T,A 1 VASKÜLER BOZUKLUKLAR 2 TÜMÖRLER T,A 2 ANEMĠLER 1 LENFOMA LÖSEMĠLER VE 2 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA HEMATOLOJĠK VE ONKOLOJĠK ACĠLLER KONJENĠTAL BOZUKLUKLAR ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ HASTALIKLAR 2 1 VASKÜLER BOZUKLUKLAR 2 TRANSFÜZYON REAKSĠYONLARI 1 ALERJĠK VE ANAFLAKTĠK REAKSĠYONLAR 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA ĠMMÜNOLOJĠK ACĠLLER ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ BOZUKLUKLAR 2 ALERJĠK ANAFLAKTĠK REAKSĠYONLAR VE 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA ENFEKSĠYÖZ ACĠLLER SEPSĠS VE SEPTĠK ġok 1 8

10 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em CĠNSEL YOLLA BULAġAN HASTALIKLAR 2 HIV ENFEKSĠYONU VE AIDS 2 YAYGIN HASTALIKLAR TROPĠKAL 2 KUDUZ 1 SU VE GIDA KAYNAKLI ENFEKSĠYON HASTALIKLARI 1 YAYGIN VĠRAL VE BAKTERĠYEL ENFEKSĠYONLAR 1 STREPTOKOKSĠK TOKSĠK ġok SENDROMU 2 TETANOZ 1 KONJENĠTAL BOZUKLUKLAR 2 ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ BOZUKLUKLAR 2 KAS-ĠSKELET SĠSTEMĠ ACĠLLERĠ TRAVMATĠK DEJENARATĠF BOZUKLUKLAR VE 2 TÜMÖRLER 2 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA NÖROLOJĠK ACĠLLER ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYOZ BOZUKLUKLAR TÜMÖRLER 1 1 9

11 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em VASKÜLER BOZUKLUKLAR 1 DĠĞER PROBLEMLER 1 ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ BOZUKLUKLAR 2 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA GÖZ ACĠLLERĠ VASKÜLER BOZUKLUKLAR AKUT GLOKOM 2 1 RETĠNA DEKOLMANI 2 KONJENĠTAL BOZUKLUKLAR 1 ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ BOZUKLUKLAR 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA PULMONER ACĠLLERĠ TÜMÖRLER VASKÜLER BOZUKLUKLAR 2 1 ATELEKTAZĠ 1 SPONTAN PNÖMOTORAKS 1 RENAL VE ÜROLOJĠK ĠNFLAMATUAR VE ĠNFEKSĠYÖZ BOZUKLUKLAR 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA RENAL VE ÜROLOJĠK ACĠLLER METABOLĠK BOZUKLUKLAR 1 TÜMÖRLER T,A 2 10

12 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em VASKÜLER BOZUKLUKLAR 2 RABDOMĠYOLĠZ 2 KÜNT TRAVMA 1 PENETRAN TRAVMA 1 YANIKLAR 1 KAFA TRAVMASI 1 MAKSĠLLOFASĠAL TRAVMA 1 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA TRAVMA ACĠLLER BOYUN TRAVMASI GÖĞÜS TRAVMASI 1 1 KARIN TRAVMASI 2 PELVĠS TRAVMASI 1 VERTEBRA TRAVMASI 2 EKSTREMĠTE TRAVMASI 2 GENĠTOÜRĠNER TRAVMA 2 11

13 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em ÇOKLU TRAVMA 1 SPESĠFĠK POPÜLASYONLARDAKĠ TRAVMA 1: ÇOCUK TRAVMALARI 1 SPESĠFĠK POPÜLASYONLARDAKĠ TRAVMA 2: YAġLI TRAVMALARI 1 SPESĠFĠK POPÜLASYONLARDAKĠ TRAVMA 3 GEBELĠK TRAVMALARI 1 KULAK BURUN BOĞAZ TRAVMASI 1 GÖZ TRAVMALARI 1 YUMUġAK YARALANMALARI DOKU 1 CRUSH YARALANMALARI 1 KOMPARTMAN SENDROMU 1 YAġLI VE ENGELLĠ ĠSTĠSMARI 2 YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA ĠSTĠSMAR ÇOCUK ĠSTĠSMARI VE ĠHMALĠ FĠZĠKSEL ĠSTĠSMAR 2 2 CĠNSEL SALDIRI 2 12

14 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em ANALJEZĠ VE SEDASYON AĞRI DEĞERLENDĠRMESĠ YÖNETĠMĠ VE 1 BĠLĠNÇLĠ SEDASYON 2 KAZALARIN EPĠDEMĠYOLOJĠSĠ 2 YARALANMANIN ENGELLENMESĠ YARALANMANIN ÖNLENMESĠ ĠLE ĠLGĠLĠ VERĠ TOPLANMASI 2 AFETE HAZIRLIK 2 KĠTLE YARALANMALARI 2 AFET TIBBI SPESĠFĠK KONULAR TIBBI 2 AFETE KARġI KOYMA VE CEVAP 2 ELEKTRĠK VE YILDIRIM ÇARPMALARI 1 ZEHĠRLĠ BĠTKĠ VE HAYVAN MARUZĠYET YARALANMALARI 1 YETĠġKĠN ve ÇOCUKLARDA ÇEVRESEL ACĠLLER YÜKSEK HASTALIKLARI ĠRTĠFA 2 ISIYLA ĠLGĠLĠ ACĠLLER 1 BAROTRAVMA 2 BOĞULMA VE DALMA YARALANMALARI 2 13

15 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em KĠMYASAL, BĠYOLOJĠK, RADYOLOJĠK, NÜKLEER MARUZĠYET YARALANMALARI 2 KARBONMONOKSĠT ZEHĠRLENMESĠ 1 SEYAHAT TIBBI 2 TIBBI DELĠLLER T, K 1 ADLĠ TIP MEDĠKOLEGAL DURUMLAR T 1 ĠLGĠLĠ KANUN VE YÖNETMELĠKLER B 1 ZEHĠRLENMĠġ HASTA 1 TOKSĠDROMLAR 1 ĠLAÇ 1 TOKSĠKOLOJĠ ENDÜSTRĠYEL KĠMYASAL ve 1 BĠTKĠLER, MANTARLAR 1 ALKOL 1 AJĠTE HASTA 1 PSĠKOSOSYAL PROBLEMLER AKUT PSĠKOZ 1 14

16 KLĠNĠK YETKĠNLĠK Dü zey K ıdem Yönt em ANKSĠYETE BOZUKLUKLARI 1 NÖROLEPTĠK MALĠGN SENDROM 1 SUICID GĠRĠġĠMLERĠ 1 SOLUNUM YETMEZLĠKLERĠ 1 ARDS 1 ġoklar 1 ANSTABĠL HASTA 1 KRĠTĠK HASTA BAKIMI KRĠTĠK ENFEKSĠYON HASTADA 2 KRĠTĠK HASTADA YARA BAKIMI 2 SEPSĠS 2 KOMA 1 GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠKLER Uzman Hekim aģağıda listelenmiģ giriģimsel yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer bütünleyici temel yetkinlikleri eģ zamanlı ve uygun Ģekilde kullanarak uygular. GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK Düz ey K ıdem Yönte m CPR BECERĠLERĠ YETĠġKĠN VE ÇOCUKLARDA ETKĠN CPR GĠRĠġĠMLERĠ 4 1 E,BE 15

17 GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK Düz ey K ıdem Yönte m ĠLERĠ CPR BECERĠLERĠ (ÖRNEĞĠN TERAPÖTĠK HĠPOTERMĠ, AÇIK GÖĞÜS CPR) 4 2 E,BE OROFARENGEAL NAZOFARENGEAL UYGULAMA VE AĠRWAY 4 1 E,BE ENDOTRAKEAL ENTÜBASYON 4 1 E,BE LARENGEAL MASK AĠRWAY, KOMBĠ TÜP, I-GEL, FASTRACK VB 4 1 E,BE ACĠL HAVA YOLU CERRAHĠ HAVA YOLU SAĞLANMASI 4 2 E,BE ZOR HAVA YOLU YÖNETĠMĠ ALGORĠTMASI 4 2 E,BE ACĠL DURUMLARDA HIZLI SERĠ ENTÜBASYON 4 1 E,BE ANESTEZĠK ĠNDÜKSĠYONU KULLANMA 4 1 E,BE ANALJEZĠ VE SEDASYON MONĠTORĠZASYONU 4 1 E,BE ANALJEZĠ VE SEDASYONUN BĠLĠNÇLĠ GĠRĠġĠMSEL SEDASYON VE ANALJEZĠ 4 1 E,BE LOKAL, TOPĠKAL VE REGĠONAL ANESTEZĠ TEKNĠKLERĠ 4 1 E,BE OKSĠJEN TEDAVĠSĠ 4 1 E,BE KAN GAZI ANALĠZĠ, PULSE OXĠMETRE VE KAPNOGRAFĠNĠN KARġILAġTIRILMASI 4 1 E,BE SOLUNUM VE VENTĠLASYONUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ BAG-MASK-VALVE VENTĠLASYON TORASENTEZ E,BE E,BE GÖĞÜS TÜPÜ UYGULAMA, SUALTI-DRENAJ TAKĠBĠ 4 1 E,BE NON ĠNVAZĠF VENTĠLASYON TEKNĠKLERĠ 4 1 E,BE 16

18 GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK Düz ey K ıdem Yönte m ĠNVAZĠF VENTĠLASYON TEKNĠKLERĠ 4 2 E,BE WEENĠNG 4 2 E,BE DEFĠBRĠLASYON VE PACE UYGULAMA (KARDĠYOVERSĠYON, TRANSKUTAN PACĠNG) 4 1 E,BE EKG VE DOLAġIMIN MONĠTORĠZASYONU ACĠL PERĠKARDĠYOSENTEZ 4 2 E,BE ĠNVAZĠV VE NONĠNVAZĠF HEMODĠNAMĠK MONĠTORĠZASYON PERĠFERĠK KATETERĠZASYON VENÖZ 4 1 E,BE ARTERĠYEL KATETERĠZASYON 4 1 E,BE ĠNTRAOSSEÖZ YOL 4 1 E,BE VASKÜLER YOL SANTRAL KATETERĠZASYON VENÖZ 4 1 E,BE USG GĠRĠġĠMLER, UYGULAMALARI EġLĠĞĠNDE FAST 4 2 E,BE NONĠNVAZĠV MYOKARDĠYAL GÖRÜNTÜLEME 4 2 E,BE ANTERĠOR RĠNOSKOPĠ 4 2 E,BE NAZAL UYGULAMASI TAMPON 4 1 E,BE OROFARĠNKS ĠNSPEKSĠYONU 4 1 E,BE KBB GĠRĠġĠMLERĠ OTOSKOPĠ 4 1 E,BE HAVA YABANCI ÇIKARILMASI YOLUNDAN CĠSĠM 3 2 E,BE TRAKEOSTOMĠ YAPILMASI 3 2 E,BE GASTROĠNTESTĠNAL GĠRĠġĠMLER NAZOGASTRĠK YERLEġTĠRME DĠAGNOSTĠK PERĠTONEAL LAVAJ TÜP E,BE E,BE 17

19 GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK Düz ey K ıdem Yönte m ABDOMĠNAL REDÜKSĠYONU HERNĠ 4 2 E,BE GASTRĠK LAVAJ 4 1 E,BE ABDOMĠNAL PARASENTEZ 4 1 E,BE ABDOMĠNAL ÖLÇÜMÜ BASINÇ 2 2 E,BE ÖZOFAGUS VARĠSĠNDE BALON TAMPONAD (SANGSTAKEN BLACKMORE TÜPÜ GĠBĠ) 4 2 E,BE PROKTOSKOPĠ 3 2 E,BE MESANE KATETERĠZASYONU YERLEġTĠRME 3 2 E,BE GENĠTOÜRĠNER GĠRĠġĠMLER SUPRAPUBĠK SĠSTOSTOMĠ 2 2 E,BE TESTĠKÜLER TORSĠYON REDÜKSĠYONU 3 2 E,BE HASTA VE ÇEVRE DEKONTAMĠNASYONU 4 1 E,BE HĠJYENĠK GĠRĠġĠM VE BECERĠLER HASTA ĠZOLASYONU VE PERSONEL KORUMA 4 2 E,BE KĠMYASAL BĠYOLOJĠK RADYOLOJĠK VE NÜKLEER DEKONTAMĠNASYON 4 2 E,BE ASEPTĠK ASPĠRASYONU EKLEM 4 2 E,BE FRAKTÜR ĠMMOBĠLĠZASYONU 4 1 E,BE EKLEM DĠSLOKASYON REDÜKSĠYONU 4 1 E,BE KAS- ĠSKELET SĠSTEM GĠRĠġĠMLERĠ OMURGA TAHTASI VE SPĠNAL ĠMMOBĠLĠZASYON SPLĠNT UYGULAMA (FLASTER, BANT, SPANCH, BANDAJ) E,BE E,BE KOMPARTMAN SENDROMU YÖNETĠMĠ 4 2 E,BE FASĠOTOMĠ, 3 2 E,BE ESKARATOMĠ E,BE

20 GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK Düz ey K ıdem Yönte m GKS DAHĠL BĠLĠNÇ KAYBI DEĞERLENDĠRMESĠ 4 1 E,BE NÖROLOJĠK GĠRĠġĠM VE BECERĠLER FUNDOSKOPĠ LOMBER PONKSĠYON E,BE E,BE NÖRO-ĠMAGĠNG YORUMLAMA 4 1 E,BE ACĠL DOĞUM 4 1 E,BE OBSTETRĠKVE JĠNEKOLOJĠK GĠRĠġĠMLER VE BECERĠLER PERĠMORTEM SEZARYAN SPEKULUMLA MUAYENE VAJĠNAL E,BE E,BE SEKSÜEL SUĠSTĠMAL OLGUSUNUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ 4 1 E,BE GÖZDEN YABANCI CĠSĠM ÇIKARILMASI 3 2 E,BE OFTALMĠK GĠRĠġĠM VE BECERĠLER SLĠT LAMP 2 2 E,BE LATERAL KANTOTOMĠ 2 2 E,BE VÜCUT ISISI ÖLÇÜMÜ VE MONĠTORĠZASYONU 4 1 E,BE SOĞUTMA TEKNĠKLERĠ (EVAPORATĠF SOĞUTMA, BUZLU SU, VB) 4 2 E,BE ATEġ KONTROL GĠRĠġĠMLERĠ ĠNTERNAL METODLARI ISITMA UYGULAMA SOĞUTMA TEKNĠKLERĠNĠ E,BE E,BE SICAK ÇARPMALI HASTANIN MONĠTORĠZASYONU 4 1 E,BE HĠPER-HĠPO TERMĠ ÖNLEME VE TEDAVĠSĠ 4 2 E,BE TELEKOMUNĠKASYON VE TELEMEDĠCĠNE UYGULAMALARI 4 2 E,BE KRĠTĠK HASTANIN TRANSPORTU BECERĠLERĠ ACĠL TIP SĠSTEMĠ ARACININ HAZIRLANMASI 4 1 E,BE TRANSPORT ESNASINDA TEDAVĠ VE MONĠTORĠZASYONUN 4 1 E,BE 19

21 GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK Düz ey K ıdem Yönte m SPESĠFĠK YÖNLERĠ APSE ĠNSĠZYON VE DRENAJI ASEPTĠK TEKNĠKLER E,BE E,BE YARA BAKIMI YUMUġAK YARALANMALARI LASERASYONLARIN TEDAVĠSĠ DOKU VE 4 1 E,BE YARA ĠRRĠGASYONU VE YARA KAPAMA SUTÜR TEKNĠKLERĠ,STAPLER, DOKU YAPIġTIRICISI UYGULAMALARI E,BE E,BE UYGUN BĠLDĠRĠMLERĠ YAPMA ADLĠ 4 1 E,BE ADLĠ TIP MEDĠKOLEGAL DOKÜMANTASYONLARIN YAZILMASI VE KORUNMASI 4 1 E,BE KRĠTĠK HASTA KRĠTĠK BESLENME HASTADA 3 2 E,BE ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNTEMLERĠ Teorik dersler: Haftalık minimum 6 saat çekirdek müfredata paralel olarak planlanır. Pratik uygulama: Eğitim materyalleri üzerinde (maketler,..) giriģim becerilerinin geliģtirilmesi sağlanır. Mortalite saati: Haftalık minimum 1 saat interaktif olarak düzenlenir. Makale saati: Haftalık minimum 1 saat güncel literatür takip edilir. Vaka saati: Haftalık minimum 1 saat interaktif olarak düzenlenir. Hasta baģı eğitim vizitleri: Eğitim sorumlusu tarafından haftada minimum 2 kere eğitim vizitleri yapılır. KiĢisel eğitim ve geliģim: Zaman, kriz yönetimi gibi acil servis için kritik konularda yılda minimum 2 kez paneller Ģeklinde organize edilir. Bilimsel araģtırma metodolojisi: Ġstatistik, bilimsel makale yazımı, değerlendirilmesi, araģtırma planlama konularında yılda minimum 1 kere kurs Ģeklinde organize edilir. Tıpta uzmanlık öğrencisi, uzmanlık eğitimi sürecinde en az 1 orijinal makale yayınında yer almalıdır. Sivil Toplum Örgütleri Eğitim programları: Kurs, Panel, Sempozyum, Kongre katılımları Uzmanlık eğitimi sürecinde yıllara göre düzenlenir. Eğitimini tamamladığında en az 1 sempozyum ve 1 Ulusal Kongreye katılmıģ olmalıdır. TUKMOS tarafından önerilen öğrenme ve öğretme yöntemleri üçe ayrılmaktadır: YapılandırılmıĢ Eğitim Etkinlikleri (YE), Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri (UE) ve Bağımsız ve KeĢfederek Öğrenme Etkinlikleri (BE). YapılandırılmıĢ Eğitim Etkinlikleri (YE) Sunum Bir konu hakkında görsel iģitsel araç kullanılarak yapılan anlatımlardır. Genel olarak nadir veya çok nadir görülen konular/durumlar hakkında veya sık görülen konu/durumların yeni geliģmeleri hakkında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde eğitici öğrencide eksik olduğunu bildiği bir konuda ve öğrencinin pasif olduğu bir durumda anlatımda bulunur. Sunum etkileģimli olabilir veya hiç etkileģim olmayabilir. Seminer Sık görülmeyen bir konu hakkında deneyimli birinin konuyu kendi deneyimlerini de yansıtarak anlatması ve anlatılan konunun karģılıklı soru ve cevaplar ile geçmesidir. Sunumdan farkı konuyu dinleyenlerin de kendi deneyimleri doğrultusunda anlatıcı ile 20

22 Olgu tartıģması Makale tartıģması Dosya tartıģması Konsey karģılıklı etkileģim içinde olmasıdır. Seminer karģılıklı diyalogların yoğun olduğu, deneyimlerin yargılanmadan paylaģıldığı ve farklı düzeylerde kiģilerin aynı konu hakkında farklı düzeydeki sorular ile eksik yanlarını tamamlayabildikleri bir eğitim etkinliğidir. Bir veya birkaç sık görülen olgunun konu edildiği bir küçük grup eğitim aktivitesidir. Bu eğitim aktivitesinin hedefi, farklı düzeydeki kiģilerin bir olgunun çözümlenmesi sürecini tartıģmalarını sağlayarak, tüm katılımcıların kendi eksik veya hatalı yanlarını fark etmelerini sağlamak ve eksiklerini tamamlamaktır. Bu olgularda bulunan hastalık veya durumlar ile ilgili bilgi eksikliklerinin küçük gruplarda tartıģılması ile tamamlanması veya yanlıģ bilgilerin düzeltilmesi sağlanır. Ayrıca aynı durum ile ilgili çok sayıda olgunun çözümlenmesi yoluyla aynı bilginin farklı durumlarda nasıl kullanılacağı konusunda deneyim kazandırır. Olgunun/ların basamaklı olarak sunulması ve her basamak için fikir üretilmesi ile sürdürülür. Eğitici her basamakta doğru bilgiyi verir ve doğru kararı açıklar. Makalenin kanıt düzeyinin anlaģılması, bir uygulamanın kanıta dayandırılması ve bir konuda yeni bilgilere ulaģılması amacıyla gerçekleģtirilen bir küçük grup etkinliğidir. Makalenin tüm bölümleri sırası ile okunur ve metodolojik açıdan doğruluğu ve klinik uygulamaya yansıması ile ilgili fikir üretilmesi ve gerektiğinde eleģtirilmesi ile sürdürülür. Eğitici her basamakta doğru bilgiyi verir ve doğru kararı açıklar. Uzman adayına, benzer çalıģmalar planlayabilmesi için problemleri bilimsel yöntemlerle analiz etme, sorgulama, sonuçları tartıģma ve bir yayın haline dönüģtürme becerisi kazandırılır. Sık görülmeyen olgular ya da sık görülen olguların daha nadir görülen farklı Ģekilleri hakkında bilgi edinilmesi, hatırlanması ve kullanılmasını amaçlayan bir eğitim yöntemidir. Eğitici, dosya üzerinden yazı, rapor, görüntü ve diğer dosya eklerini kullanarak, öğrencinin olgu hakkında her basamakta karar almasını sağlar ve aldığı kararlar hakkında geribildirim verir. Geribildirimler öğrencinin doğru kararlarını devam ettirmesi ve geliģmesi gereken kararlarının açık ve anlaģılır bir biçimde ifade edilerek geliģtirmesi amacıyla yapılır. Olgunun/ların farklı disiplinler ile birlikte değerlendirilmesi sürecidir. Olgunun sık görünürlüğünden çok karmaģık olması öğrencinin karmaģık durumlarda farklı disiplinlerin farklı bakıģ açılarını algılamasını sağlar. Kurs Bir konu hakkında belli bir amaca ulaģmak için düzenlenmiģ birden fazla oturumda gerçekleģtirilen bir eğitim etkinliğidir. Amaç genellikle bir veya birkaç klinik veya giriģimsel yetkinliğin edinilmesidir. Kurs süresince sunumlar, küçük grup çalıģmaları, uygulama eğitimleri birbiri ile uyum içinde gerçekleģtirilir. Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri (UE) Yatan hasta bakımı Vizit Farklı öğrenciler için farklı öğrenme ortamı oluģturan etkili bir eğitim yöntemidir. Hasta takibini yapan ve yapmayan öğrenciler vizitten farklı Ģekilde faydalanırlar. Hastayı takip eden öğrenci hasta takibi yaparak ve yaptıkları için geribildirim alarak öğrenir, diğer öğrenciler bu deneyimi izleyerek öğrenirler. Vizit klinikte görülen olguların hasta yanından çıktıktan sonra da tartıģılması ve olgunun gerçek ortamda gözlemlenmesiyle öğrenmeyi sağlar Nöbet Öğrencinin sorumluluğu yüksek bir ortamda derin ve kalıcı öğrenmesine etki eder. Olguyu yüksek sorumluluk durumunda değerlendirmek öğrencinin var olan bilgisini ve becerisini kullanmasını ve eksik olanı öğrenmeye motive olmasını sağlar. Nöbet, gereken yetkinliklere sahip olunan olgularda özgüveni arttırırken, gereken yetkinliğin henüz edinilmemiģ olduğu olgularda bilgi ve beceri kazanma motivasyonunu arttırır. Nöbetlerde sık kullanılması gereken yetkinliklerin 1 inci kıdem yetkinlikleri arasında sınıflandırılmıģ olmaları bu açıdan önemlidir. 21

23 GiriĢim Tanı ve tedaviye yönelik tüm giriģimler, eğitici tarafından gösterildikten sonra belli bir kılavuz eģliğinde basamak basamak gözlem altında uygulama yoluyla öğretilir. Her uygulama basamağı için öğrenciye geribildirim verilir. Öğrencinin doğru yaptıklarını doğru yapmaya devam etmesi, eksik ve geliģmesi gereken taraflarını düzeltebilmesi için öğrenciye zamanında, net ve yapıcı müdahalelerle teģvik edici ve destekleyici ya da uyarıcı ve yol gösterici geribildirimler verilmelidir. Her giriģim için öğrenciye önceden belirlenmiģ yetkinlik düzeyine ulaģacak sayıda tekrar yaptırılması sağlanır Ameliyat Ayaktan hasta bakımı Ġçinde çok sayıda karar ve giriģim barındıran müdahale süreçleridir. Her karar ve giriģimin ayrı ayrı gereken yetkinlik düzeylerine ulaģması amacıyla en az riskli/karmaģık olandan en riskli/karmaģık olana doğru olacak Ģekilde ameliyat sürecinin tüm basamakları yüksek gözlem altında öğretilir. Öğrencinin tüm basamaklarda gereken yetkinlik düzeyine ulaģması için yeterli sayıda tekrar yaptırılması sağlanır. Öğrenci gözlem altında olgu değerlendirmesi yapar ve tanı, tedavi seçeneklerine karar verir. Öğrencinin yüksek/orta sıklıkta görülen acil veya acil olmayan olguların farklı baģvuru Ģekillerini ve farklı tedavi seçeneklerini öğrendiği etkili bir yöntemdir. Ayaktan hasta bakımında sık kullanılması gereken yetkinliklerin 1 inci kıdem yetkinlikleri arasında sınıflandırılmıģ olmaları bu açıdan önemlidir. Bağımsız ve KeĢfederek Öğrenme Etkinlikleri (BE) Yatan hasta takibi Yatarak takip edilen bir olgu hakkında yeterliğe eriģmemiģ bir öğrencinin gözetim ve denetim altında, yeterliğe ulaģmıģ bir öğrencinin gözlem altında yaptığı çalıģmalar sırasında eksikliğini fark ettiği konularda öğrenme gereksinimini belirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. Bu eğitim kaynaklarının doğru ve güvenilir olmasından eğitici sorumludur. Ayaktan hasta/materyal takibi Ayaktan baģvuran acil veya acil olmayan bir olgu hakkında gereken yetkinlik düzeyine eriģmemiģ bir öğrencinin gözetim ve denetim gözlem altında, eğitici eģliğinde ve gereken yetkinlik düzeyine ulaģmıģ bir öğrencinin yüksek gözlem altında yaptığı çalıģmalar sırasında eksikliğini fark ettiği konularda öğrenme gereksinimini belirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. Bu eğitim kaynaklarının doğru ve güvenilir olmasından eğitici sorumludur. Akran öğrenmesi Literatür okuma AraĢtırma Öğretme Öğrencinin bir olgunun çözümlenmesi veya bir giriģimin uygulanması sırasında bir akranı ile tartıģarak veya onu gözlemleyerek öğrenmesi sürecidir. Öğrencinin öğrenme gereksinimi olan konularda literatür okuması ve klinik uygulama ile iliģkilendirmesi sürecidir. Öğrencinin bir konuda tek baģına veya bir ekip ile araģtırma tasarlaması ve bu sırada öğrenme gereksinimini belirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. Öğrencinin bir baģkasına bir giriģim veya bir klinik konuyu öğretirken bu konuda farklı bakıģ açılarını, daha önce düģünmediği soruları veya varlığını fark etmediği durumları fark ederek öğrenme gereksinimi belirlemesi ve bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. EĞĠTĠM KAYNAKLARI 1.1. Eğitici Standartları 22

24 Acil Tıp eğiticisinin nitelikleri baģlıca Ģunlardır -Örnek insan, rol model: Akıllı, bilgili, klinik anlamda usta, iyi bir hasta doktor iletiģimi sergileyen iyi bir model olarak algılanmalıdır. -Klinik danıģman -Öğretici lider -Destekleyici kiģi: Asistan ya da öğrenciye destek olduğunu gösterir. -Etkili danıģman -Dinamik eğitici -Ġyi bir acil tıp eğiticisi cana yakındır, ilgi gösterir, yardımseverdir, öğretmeye karģı pozitif bir tutum gösterir, öğrenmeyi kolaylaģtıran bir eğitim ortamı sağlar. Aynı zamanda aktif katılımı sağlar, hasta bakımına asistanları dahil eder, yönlendirme ve danıģmanlık sağlar yapıcı geribildirim verir. Ġyi bir acil tıp eğiticisi, öğretmekten gerçekten hoģlanan, espri anlayıģına sahip, kendi bilgisinin sınırları hakkında açık bir fikre sahip olan kiģidir. Ayrıca öğrenenlerin sınırlarına da negatif olmaksızın saygılı olmak, müfredata oldukça iyi bir Ģekilde aģina olmakta özelliklerindendir. Eğitici/ Uzmanlık Öğrencisi Oranı: BeĢ ve üzeri asistana 1 eğitimci 1.2. Mekan Standartları Yatak sayısı (minimum adet) Muayene alanları Resüsitasyon odası MüĢahede odası Triyaj Primer tedavi birimi Görüntüleme Ünitesi Dekontaminasyon Odası Eğitim salonu Tedavi hizmetleri için yeterli alanların olması 1.3. Donanım Standartları Solunum ile ilgili malzemeler, Oksijen tedavisi için gerekli olan nazal kanül, yüz maskesi ve seyyar oksijen tüpleri, Pulse oksimetre, Göğüs tüpü malzemeleri ve aletleri, Transport Ventilatör, Alternatif havayolu malzemeleri.(combitube, LMA) Nabız pulse oksimetre, Endotrakeal tüpler (Çocuk ve eriģkin) Manuel ya da duvara monte tansiyon aletleri Steteskop, Portable veya sabit oksijen Trakeostomi seti ve malzemeleri, Krikotirotomi seti ve malzemeleri Acil torakotomi seti ve aletleri End tidal CO2 monitorü Fiberoptik laringoskop, Nebülizatör, Peak flow metre BĠPAB/CPAP ventilasyon sistemi DolaĢım ile ilgili malzemeler Monitör, 12 deriasyon EKG Noninvazif otomatik kan basıncı monitörleri, Ġnfüzyon pompaları veya ayarlı ilaç infüzyon setleri, Kan ve sıvı ısıtıcı cihaz, Pediyatrik kaģıkları da olan monitor/defibrilatör Geçici eksternal pacemakerlar Santral venöz (CV) kateterleri ve takmak için gerekli olan malzemeler ve monitör Perikardiyosentez seti ve malzemeleri Ġntraosseöz iğneler (çocuk ve eriģkin boylarda) Transvenöz ve trans torasik pacemaker Görüntüleme Acil servis içerisinde; Röntgen cihazı ve ekipmanları, 23

25 Ultrasonografi, Vasküler doppler, EKO, Bilgisayarlı Tomografi (Hastane içerisinde olmasıyeterlidir) Negatoskop ve sarı ıģık kaynağı, Travma ve Diğer Resüsitasyon GiriĢimleri Ġçin Boyunluklar (EriĢkin ve çocuk) Travma tahtası Yeni doğan resusitasyonu için radyan ısıtıcılar Peritoneal lavaj seti Nazogastrik sondalar, Gastrik lavaj aletleri ve geniģ lümenli tüpler, Glukometre, Sütür ve küçük cerrahi müdahale setleri, Korunma malzemeleri Enfekte atıkların toplanabileceği çöp tenekeleri, Kesici aletlerin atılacağı kutular, Kan ve hava yolu ile bulaģan hastalıklardan korunabilmek için gerekli olan maske, elbise, eldiven gibi kiģisel korunma malzemeleri, DĠĞER MALZEMELER Uygun sedyeler, tekerlekli sandalyeler, TaĢınabilir veya duvara monte otoskop ve oftalmoskoplar, Buzdolabı Tedavi protokolünü içeren hasta kartları, Hasta kayıt ekipmanları, Boy ve kilo ölçme aletleri, Acil KBB seti Acil Ortopedi malzemeleri (Alçı ve atel, bandaj,.) Jinekolojik aciller için hazırlanmıģ setler Ürolojik aciller için set Göz acilleri için (Tonometre Biyomikroskop Slitlamp, IĢık mikroskobu ) Ambulanslar ile haberleģebilmek için gerekli olan komünikasyon sistemi, Lomber ponksiyon seti ile malzemeleri, Hastalar için hemģire çağırma sistemi(tercihli) Hipotermi termometreleri Hastayı ısıtan veya serinleten battaniyeler ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME Ölçme Araçları Sınavlar: Yılda iki teorik sınav yapılması, gerekirse sözlü geri bildirimlerle desteklenmesi Karne: Dört yıl boyunca yapılması gereken bütün giriģimleri ve rotasyon hedeflerini değerlendiren ayrıntılı dokümentasyon Değerlendirme Ölçütleri Sınav sonuçları, yapılan giriģimler, eğitim çalıģmaları, araģtırmalar, hasta baģı performansa ve karnedeki ölçütlere göre değerlendirme yapılır. KAYNAKÇA TUKMOS, TIPTA UZMANLIK KURULU MÜFREDAT OLUġTURMA VE STANDART BELĠRLEME SĠSTEMĠ, Çekirdek Müfredat Hazırlama Kılavuzu, v.1.1, 2013 UEMS MULTIDISCIPLINARY JOINT COMMITTEE ΟN EMERGENCY MEDICINE, EUROPEAN CURRICULUM FOR EMERGENCY MEDICINE, Brussels, 2009 ÖNERĠLER Eğitici sayısının yetersiz olduğu Acil Tıp kliniklerinde eğitimin yapılmaması Bir eğiticiye ortalama 5-8 araģtırma görevlisi eğitim alacak Ģekilde düzenlenmesi Hekimliğin bir gereği olarak tüm tıp branģlarında bir aylık Acil Tıp rotasyonunun konması, Bütün araģtırma görevlilerinin eğitim programlarında temel yaģam desteği ve ileri yaģam desteği eğitimlerinin yer alması zorunlu hale getirilmelidir. Göğüs hastalıkları, Nöroloji ve Anestezi rotasyonları yerine Yoğun bakım 1 ay, Göğüs cerrahisi 1 ay eklenmesi ve rotasyonların sonunda rotasyon değerlendirme formu gönderilmesi. 24

26 Acil Tıp alanının geliģtirilmesi, uluslararası standartlara kavuģması ve tıbba hizmet için Ģu yan dalların mutlaka acil tıp yan dalı olarak tescil edilmesi gerekir: Çocuk Acil Tıp Toksikoloji Yoğun Bakım Afet Tıbbı Travma ve Acil Cerrahi Uluslararası Acil Tıp Tıpta Uzmanlık Kurulunda Acil Tıp Temsilcisinin bulunması ACĠL TIP ANABĠLĠM DALI 2016 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ DERSLERĠ ACL 701: Acil Tıp AD Klinik Teorik Dersleri: ( ) ACL 702: Acil GiriĢimsel ĠĢlemler Eğitimi: (2 2 4) ACL 703: Seminer, Makaleler, Ġnteraktif Olgu Sunumu (2 0 2) ACĠL YARDIM ANABĠLĠM DALI TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ PROGRAMI ACL 701: Acil Tıp Anabilim Dalı Hasta BaĢı Dersleri: ( ) Dersin Kapsamı: Temel alan dersleri tüm lisans ve asistan dersi olarak ortak yapılır. Acil servise gelen hastaların tanıları, tedavileri ve takipleri hasta baģında teorik ve uygulamalı olarak değerlendirilir. Dersin Yeri:. Ġlk ve Acil Yardım Anabilim Dalındaki Travma Müdahale Birimi, Dahili Müdahale Birimi, Muayene Odası Dersin Saati: Grup 1: Teorik dersler: Pazartesi : , Salı : , Pratik dersler: ÇarĢamba : PerĢembe : Cuma : Grup 2: Teorik dersler: PerĢembe : , Cuma : , Pratik Dersler: Pazartesi : Salı : ÇarĢamba : Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Acil Tıp Uzmanlık Öğrencileri, Rotasyoner Uzmanlık öğrencileri ve Dönem VI Ġlk ve Acil Yardım Anabilim Dalı Staj Öğrencileri Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: Her bir birimdeki ve muayene odasındaki konsültan öğretim üyesi/üyeleri her ay Ġlk ve Acil Yardım Ana Bilim Dalı BaĢkanı tarafından görevlendirilir. ACL 702:Acil Tıp AD Acil GiriĢimsel ĠĢlemler Eğitimi; (2-2-4) Dersin Kapsamı: Acil serviste endikasyonu olan giriģimsel iģlemler teorik olarak değerlendirilir ve endikasyon olan durumlarda iģlem uygulanır. Dersin Yeri: Ġlk ve Acil Yardım Anabilim Dalı Travma ve Dahili Müdahale Birimleri Dersin Saati: o Grup 1: Teorik dersler: Pazartesi: Pratik dersler: ÇarĢamba: Grup 2: Teorik dersler: PerĢembe: Pratik dersler: ÇarĢamba: Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Acil Tıp uzmanlık öğrencileri Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi:. Ġlk ve Acil Yardım AD BaĢkanı tarafından görevlendirilen öğretim üyesi/üyeleri ACL 703: Seminer, Makaleler, Ġnteraktif Olgu Sunumu, Laboratuvar Görüntüleme Değerlendirmeleri (2-0-2) Dersin Kapsamı: Eğitim günlerindeki dersler interaktif tarzda yapılmaktadır. Seminerler: Acil Tıp ile ilgili konularda güncel geliģmeleri içeren bir konu sunulur ve interaktif bir ders ortamında tartıģılır. 25

27 Makaleler: Acil Tıp alanında yayınlanan yerli ve yabancı dergilerden öğretim üyeleri tarafından seçilen güncel konulardaki makaleler anabilim dalı tıpta uzmanlık öğrencileri tarafından sunulur. Makaleler interaktif bir tarzda tartıģılır. Dersin Yeri: Ġlk ve Acil Yardım Anabilim Dalı Eğitim Odası Dersin Saati: Grup 1: Seminerler: Salı: Grup 2: Seminerler: Cuma: Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Tıpta uzmanlık öğrencileri Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: Ġlk ve Acil Yardım AD BaĢkanı tarafından görevlendirilen öğretim üyesi/üyeleri Ders Saati Pazartesi Salı ÇarĢamba PerĢembe Cuma 08:00-08:50 09:00-09:50 10:00-10:50 11:00-11:50 ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-D ACL701-D ACL701-D ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T ACL701-D ACL701-T 13:00-13:50 ACL701-T ACL701-T ACL702-D ACL701-T ACL701-T 14:00-14:50 ACL702-T ACL703-T ACL702-D ACL702-T ACL703-T 15:00-15:50 ACL702-T ACL703-T ACL702-T ACL703-T 16:00-16:50 26

28 ADLĠ TIP ANABĠLĠM DALI 2015 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ REHBERĠ ÖĞRETĠM ÜYELERĠ Adı Soyadı Ünvanı Görevi Ramazan KARANFĠL Doç. Dr. Anabilim Dalı BaĢkanı Abdullah AVġAR Yrd. Doç. Dr. Öğretim Üyesi Dersin Adı ATD 701: ÖLÜM ve ADLĠ PATOLOJĠ Dersin Ġçeriği - Ölümün tanımı, adli tıbbi yönden araģtırılması ve adli iģlemler - Adli tıbbi otopsi teknikleri - Adli tıbbi otopside dıģ muayene ve vücut boģluklarının açılması, iç organ diseksiyonu ve muayenesi, yardımcı araģtırmalar(histopatoloji, toksikoloji ve mikrobiyoloji) için örneklerin toplanması ve saklanması - Histopatolojik inceleme yöntemleri - Toksikolojik ve mikrobiyolojik yardımcı araģtırma yöntemleri - Adli otopsi raporu yazma, adli otopsi raporunun yorumlanması - Adli ölü muayenesi ve adli tıbbi otopsi uygulamalarında enfeksiyon kontrolü - Ölüm nedeni tespitinde otopsinin rolü, ölüm nedeni/mekanizması/orijini - Adli otopside farklı iģlemler (hava embolisi, pnömotoraks, bacaklarda trombüsün gösterilmesi, kimliklendirme ve travma tipini belirlemek için kafatasının yeniden yapılanması, beynin fiksasyonu, otopsi salonunda fotoğrafçılık, olası cinsel saldırılarda postmortem muayene, olası boyuna yönelik travmalarda boyun diseksiyonu, gözaltı ölümlerinde diseksiyon tekniği ) - Mezar açma teknikleri - Olay yeri incelemesi, adli ölü muayenesi, adli tıbbi otopsi ve ölülerin defni ile ilgili yasal düzenlemeler - Ölüm zamanı ve ölüm sonrası değiģiklikler, postmortem artefaktlar, postmortem biyokimya, adli entomoloji - Kimliklendirme (giysi muayenesi, kiģisel özelliklerin kayıt edilmesi, dental inceleme, parmak izi ve ayak izi muayenesi, radyolojik inceleme, iskeletin muayenesi) - Adli odontolojide dental terminoloji, ağız içi otopsisi ve diseksiyon teknikleri, postmortem dental kayıt, antemortem dental kayıtların toplanması ve karģılaģtırma yöntemleri, ısırık izleri inceleme, tanımlama, saklama ve değerlendirme - Kitlesel ölümlerde olay yeri incelemesi ve delillerin toplanması - EriĢkinlerde doğal nedenlere bağlı ani-beklenmeyen ölümler - Travma ve hastalığın birlikteliği -ilgili yasal düzenlemeler- - Künt travmaya bağlı oluģan yaralanmalar - Kesici alet yaraları (Kesici, kesici/delici, kesici/ezici aletlere bağlı yaralanmalar) - AteĢli silahlar ve genel özellikleri - ilgili yasal düzenlemeler - AteĢli silah yaralanmaları - AtıĢ artıkları, silah, vücut ve giysiden örnek toplanması ve sonuçların değerlendirilmesi - Mermilerin ve kovanların karģılaģtırılması ile ilgili yöntemler, atıģ artıkları tespit edilmesi ile ilgili yöntemler - Patlayıcı madde yaralanmaları - TaĢımacılığa bağlı yaralanmalar (trafik kazaları/yol kenarındaki kanıtlar, tren ve uçak kazaları) - Isıya bağlı yaralanmalar (yangın ve yanık sonucu geliģen ölümler, sıcak ve soğuğa maruz kalmaya bağlı ölümler) - Kimyasal yaralanmalar ve kimyasal silahlar - Biyolojik kökenli yaralanmalar ve biyolojik silahlar - Elektrik akımı ve yıldırımın meydana getirdiği yaralanmalar - Gözaltı ölümleri, Minnesoto otopsi protokolü - Tıbbi giriģim hataları sonucu meydana gelen ölümler - Asfiksiye bağlı ölümler (yetersiz oksijen içeren havayı soluma, ağız burun tıkama/tıkanması, yabancı cisim aspirasyonu, ası, elle/bağla boğma, travmatik asfiksi, otoerotik asfiksi, kimyasal asfiksi) - Sudan çıkan cesetler (ölüm nedenleri, tatlı ve tuzlu suda boğulma, dalıģa bağlı ölümler, soğuk suda meydana gelen ölümler) - Bölgesel yaralanmalar (Kraniyo-serebral travmalar, göğüs, batın ve ekstremite yaralanmaları) - Yara komplikasyonları (Kanama, enfeksiyon, embolizm, eriģkin solunum stresi sendromu, travma sonrası böbrek yetersizliği, dissemine intravasküler koagülasyon, subendokardiyal kanama) - Yara iyileģmesi ve yara yasının tespitinde kullanılan inceleme yöntemleri - Ġntrauterin ölümler, ölü doğumlar - Çocukluk çağı ölümlerin araģtırılması (Çocuklarda doğal nedenlere bağlı ani ölümler, ani bebek ölümü sendromu (ABÖS), infantisit, kazaya bağlı çocuk ölümleri, çocuğa yönelik istismar sonucu ölümler) - Bebek otopsi disseksiyon tekniği, ABÖS otopsi protokolü - Cinsel saldırıya bağlı ölümler 27

29 - Gebelik/ doğum ve sonrası dönem anne ölümleri - Karbon monoksit zehirlenmesi - Kötüye kullanılan ilaçlara (uyutucu-uyuģturucu maddelere) bağlı ölümlerin araģtırılması, ilgili yasal düzenlemeler - Alkole bağlı ölümler (Etil ve metil alkole bağlı zehirlenmeler), alkol ile ilgili yasal düzenlemeler - Kimyasal zehirlenmeler, ilaçlara bağlı zehirlenmeler, koroziv madde ve metal zehirlenmeleri, organik çözücülere bağlı ölümler DavranıĢsal hedefler: Objektivite, ölü bedene saygı, ölenin yakınlarının içinde bulunduğu psikolojik durumu kavrama ve buna uygun yaklaģım, diğer adli bilim çalıģanları ile ekip çalıģması içinde olma. Dersin Adı Dersin Ġçeriği ATD 702: KLĠNĠK ADLĠ TIP - Adli olgu kavramının tanımı ve ilgili yasal düzenlemeler - Adli olguda temel görüģme teknikleri ve muayene - Adli raporla ilgili temel kavramlar ve düzenlemesi - Travmatik lezyonun ağırlık derecesinin belirlenmesi - Adli raporların yasal dayanakları (suç kavramı, kasıtlı-taksirli suçlar, etkili eylem, ilgili yasal düzenlemeler) - Yanıltma yaraları - Yara muayenesinde, yardımcı laboratuar teknikleri için alınması gereken örnekler ve delil zinciri - Yaraların uygun olarak kayıt edilmesi ve rapor yazılması - Cinsel suçların tanımı (ilgili yasal düzenlemeler ve etik boyutu) - Cinsel suçlarda görüģme koģul ve teknikleri, muayene yöntemleri (tanıya yardımcı diğer muayene yöntemleri) - Cinsel suç eylemi sonucunda oluģan fiziksel ve psikolojik bulgular/ayırıcı tanısı - Cinsel yolla bulaģan hastalıklar - Cinsel suçlarda tanıya yardımcı laboratuar incelemeleri, bunların tanıdaki değeri ve geçerlilikleri (KiĢiye az zarar verecek Ģekilde tüm tıbbi delillerin toplanması, korunması ve saklanması) - Cinsel suç mağdurlarında ortaya çıkan fiziksel ve psikolojik bulguların teģhisi ve tedavisinin yönlendirilmesi - Cinsel suçlarda saldırganda oluģan yaralar ve saldırganın muayenesi - Cinsel suçlarda bulguların uygun olarak kayıt edilmesi ve rapor yazılması - Aile içi istismarın tanımı, sınıflaması, etiyoloji ve epidemiyolojisi - Kadına/yaĢlılara yönelik Ģiddet kavramı (ilgili yasal düzenlemeler - Çocuk kavramı ve çocuk hakları sözleģmesi (ilgili yasal düzenlemeler) - Çocuk istismarı ve ihmalinin tanımı, sınıflaması, etiyoloji ve epidemiyolojisi - Çocuk ile görüģme teknikleri ve muayene koģulları - Çocuk istismarı ve ihmalinin fiziksel ve psikolojik bulguları/ayırıcı tanısı - Çocuk istismarı ve ihmaline multidisipliner yaklaģım - Çocuk istismarı ve ihmalinde bulguların uygun olarak kayıt edilmesi, yorumlanması ve rapor yazma - Ġnsan hakları kavramı ve hekimin rolü (ilgili ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler, sözleģmeler ve meslek kuruluģlarınca hazırlanmıģ konu ile ilgili metinler) - ĠĢkencenin tanımı ve yöntemleri - Anamnez alımı, uygun muayene koģullarının sağlanması ve muayene yapılması, gerekli uzmanlık alanlarından konsültasyon alınması/ġstanbul Protokolü - ĠĢkencenin fiziksel ve psikoloji bulguları, bulguların değerlendirilmesi/ ayırıcı tanısı - ĠĢkencenin belirlenmesinde kullanılan laboratuar ve yardımcı muayene teknikleri, yeterlilikleri, hassasiyetleri ve tanıdaki değerleri Dersin Adı ATD 703: ADLĠ PSĠKĠYATRĠ ve DAVRANIġ BĠLĠMLERĠ - Saldırganlık ve Ģiddette etiyoloji, epidemiyoloji, koruyucu hekimlik ve öngörme - Ruhsal Durum Muayenesi - Muayene ve değerlendirme için temel etik ve yasal düzenlemeler - Riskli hastada uygun görüģme ortamı hazırlama - Farklı görüģme tekniklerini uygulayabilme - Fizik ve nörolojik muayeneyi uygulayabilme - BaĢlıca ruhsal ve nörolojik semptomları tanımlayıp sınıflandırabilme - Çocukla görüģme teknikleri ve öykü alabilme - Yapılan muayene ve konsültasyon sonuçlarını değerlendirme - Çocukla yapılan görüģmede tıbbi ve hukuksal yönlendirme 28

30 - Adli psikiyatrik yapılanma ve sağlık kurumlarının adli psikiyatri içindeki yeri ve iģlevi - Adli psikiyatrik olgunun yasal ve etik çerçevesi - Adli psikiyatri olgularında gözlem, izlem ve tedavinin yasal ve etik çerçevesi - Saldırganlık, Ģiddet ve psikopatoloji iliģkisi - Ġsnat kabiliyeti-cezai ehliyet değerlendirilmesi - Gözlem, muhafaza ve tedavi, Ģifa kavramları ve kararı - Çocukta suçun anlam ve sonuçlarını değerlendirebilme kararı - Ġptila kavramı ve madde kullanımının sonuçlarının değerlendirilmesi - Mağdurda adli psikiyatrik değerlendirme (travma ile iliģkili ruhsal ve nörolojik bozukluklar, semptomatoloji, prognoz, etyopatogenez v.s) - Hukuksal iģlemlerde (akit, evlat edinme, bağıģ, velayet vb.) bulunan kiģilerde hukuki ehliyetin değerlendirmesi - Evlilik ve boģanma ile ilgili konularda adli psikiyatrik değerlendirme - Tazminat davalarında adli psikiyatrik değerlendirme - Cinsel faaliyete katılım ve iģlevsellik, cinsiyet değiģtirme konularında adli psikiyatrik değerlendirme - Emeklilik ve maluliyete yol açan psikiyatrik tablolar konusunda adli değerlendirme - Tüm adli psikiyatrik olgularda raporlama ya da adli psikiyatrik yorumu da gerektiren adli tıp raporlarında olgu ve dosya değerlendirme ile rapor yazma - BaĢlıca hukuk sistemlerinde, adli psikiyatrinin kullanıldığı adli tıbbi uygulamalar - ĠĢkencenin ile ilgili bulguların uygun olarak kayıt edilmesi, yorumlanması ve rapor yazma - Açlık grevleri, ölüm oruçları ve hekim yaklaģımı - Açlık grevleri/ölüm oruçlarının fiziksel ve psikolojik bulguları/sekelleri - Cezaevinde hastalanan mahkûmlar ve ceza tecili - Gebelik ve doğum - Adli tıp açısından travma ve gebelik - Abortus - Ġnfertilite, impotans, sterilizasyon/kastrasyon - Tüp bebek ve fertilizasyon - Üreme ile ilgili yasal düzenlemeler - Maluliyet kavramı ve hesaplamada kullanılan temel yöntemler, özürlülere verilecek sağlık kurulu raporları DavranıĢsal hedefler: Ġnsan haklarının öneminin kavranması, hekimin insan haklarındaki yerinin bilincine varılması DavranıĢsal hedefler: Çocuk istismar ve ihmalinin toplumsal ve tıbbi öneminin kavranması, Çocuk istismarı ve ihmaline multidisipliner yaklaģım gerektiğinin bilincine varılmas., YanlıĢ, eksik ve uygunsuz koģullarda yapılan muayenenin çocuk için travmatize edici olacağının bilincine varılması Dersin Adı Dersin Ġçeriği ATD 704: TIP HUKUKU VE ADLĠ TIP ĠLE ĠLGĠLĠ YASAL DÜZENLEMELER - Hastayı aydınlatma ve onam alma yükümlülüğü - Sır saklama yükümlülüğü - Hasta hakları ve ilgili yasal düzenlemeler - BilirkiĢilikle ilgili yasal düzenlemeler, Ceza hukukunda bilirkiģilik, Hukuk mahkemelerinde bilirkiģilik - Adli tabiplik görevi ile yasal düzenlemeler - Hekimin tıbbi giriģimler nedeniyle ceza sorumluluğu - Acil hastalarda hekim sorumluluğu - Hekimin tazminat sorumluluğu - Hekim hataları ve konu ile ilgili çalıģan bilirkiģilik kurumları/çalıģma sistemleri - Etik tartıģmalarda metodoloji, Etik kurulların çalıģma düzeni, Ġnsan deneyleri ve klinik araģtırmalar - Beyin ölümü, doku ve organ transplantasyonu, ötanazi Dersin Adı ATD 705: DĠĞER KONULAR 29

31 Dersin Ġçeriği -Toksikolojinin temel ilkeleri ve mekanizmaları - Zehirler ve türlerine göre zehirlenme etki biçimleri - Adli toksikoloji laboratuarları için geçerli örnek alma yöntemleri, örneğin delil olarak sayılıp iģleme alınma koģulları (Antemortem, Postmortem) - Adli toksikoloji laboratuar raporunun yorumlanması - Biyolojik materyali tanıma, toplama, saklama ve gönderme - Adli genetik rapor sonuçlarının yorumlanması - Ġnsan ve hayvan osteolojisi - Ġskeletin bulunduğu olay yerinin inceleme tekniği - Kemiklerden yaģ, cinsiyet, boy, ırk tayin ve tahminleri - Ġskelet varyasyonu ile normali anormalden ayırma, postmortem ve antemortem lezyon ayırımı - Makale yazımı ve araģtırma yöntemleri/teknikleri ve etiği Dersin Adı Dersin Ġçeriği ATD 706: Makale Saati - Adli Tıp alanında güncel ulusal ve uluslar arası dergilerde çıkan örnek makaleler incelenecektir Dersin Adı Dersin Ġçeriği ATD 707: Seminer Saati - Adli Tıp alanında önemli konularla ilgili seminerler Dersin Adı Dersin Ġçeriği ATD 708: Olgu Sunumu Saati - Adli Tıp alanında önemli olguların değerlendirilmesi 30

32 ADLĠ TIP ANABĠLĠM DALI HAFTALIK DERS PROGRAMI SAAT 1.Gün 2.Gün 3.Gün 4.Gün 5.Gün Doç.Dr.Ramazan Karanfil (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Yrd. Doç. Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç.Dr.Ramazan Karanfil (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç.Dr.R. Karanfil (Pratik) Yrd.Doç.Dr. A. AvĢar (Pratik) Yrd.Doç.Dr. Abdullah AvĢar (Teorik) Doç. Dr. Ramazan Karanfil (Teorik) 31

33 ADLĠ TIP ANABĠLĠM DALI UZMANLIK EĞĠTĠM DERSLERĠ Dersin Kodu Adı Teorik Pratik Ders Yükü ATD 701 Ölüm ve Adli Patoloji ATD 702 Klinik Adli Tıp ATD 703 Adli Psikiyatri ve DavranıĢ Bilimleri ATD 704 Tıp Hukuku ve Adli Tıp ile Ġlgili Yasal Düzenlemeler ATD 705 Diğer Konular ATD 706 Makale Saati ATD 707 Seminer Saati ATD 708 Olgu Sunumu Saati Toplam ADLĠ TIP ANABĠLĠM DALI UZMANLIK EĞĠTĠMĠ DERSLERĠ DAĞILIMI Öğretim Üyesi Dersin Kodu Ramazan KARANFĠL Abdullah AVġAR Teorik Pratik Teorik Pratik Toplam Ders Yükü ATD ATD ATD ATD ATD ATD ATD ATD TOPLAM

34 AĠLE HEKĠMLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI 2016 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ REHBERĠ AĠLE HEKĠMLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI ÖĞRETĠM ÜYELERĠ Doç. Dr. Mustafa ÇELĠK Doç. Dr. Mustafa Haki SUCAKLI Yrd. Doç. Dr. YaĢar KOġAR AĠLE HEKĠMLĠĞĠ UZMANLIK EĞĠTĠMĠ PROGRAMI PROGRAMIN TANIMI VE GENEL AMACI Aile Hekimliği uzmanlık eğitimi, uzmanlık öğrencisinin, aile hekimliği tanımı içinde yer alan temel prensipler doğrultusunda, klinik bilgi, beceri, tutum ve davranıģlarının yanı sıra eğiticilik, araģtırmacılık ve yöneticilik niteliklerinin geliģtirilmesi için uygun olanaklar sağlamayı amaçlamaktadır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRELERĠ Tıpta Uzmanlık Kurulu nun Tıpta Uzmanlık dallarının rotasyonlarını ve bu rotasyonların sürelerini belirleyen /06/2010 tarih ve 82 nolu kararı gereği Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi 36 aydır. Bu süre aģağıdaki bileģenlerden oluģur: Yılı Süre (ay) Aile Hekimliği/Rotasyon Ġsmi Aile Hekimliği* 4 Ġç Hastalıkları 4 Kadın Hastalıkları ve Doğum 5 Aile Hekimliği 5 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 2 Ruh Sağlığı ve Hastalıkları 1 Göğüs Hastalıkları 1 Kardiyoloji 1 Genel Cerrahi 9 Aile Hekimliği *Aile Hekimliği nde geçen süreler Tıpta Uzmanlık Kurulunun belirttiği rotasyon süreleri haricinde kalan süredir ve 18 aydır. Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitiminin içeriği Türkiye Aile Hekimliği Yeterlilik Kurulu-Yürütme Kurulu (TAHYK- YK) nun Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitim Programına göre düzenlenmiģtir. PROGRAM SORUMLUSU Aile Hekimliği Anabilim Dalı PROGRAM YÜRÜTÜCÜLERĠ Aile Hekimliği Anabilim Dalı BaĢkanı (AHEK BaĢkanı) Aile Hekimliği Anabilim Dalı Akademik Kurulu (AHEK-ADK) AĠLE HEKĠMLĠĞĠ A. Aile Hekimliğinin Tanımı Aile Hekimliği, birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere, çocukluk, ergenlik, eriģkinlik ve ileri yaģ gibi yaģamın bütün evrelerinde ve süreklilik içinde, cinsiyet, yakınma, hastalık gibi herhangi bir ayrım yapmaksızın, sağlığın korunması ve geliģtirilmesi ile karģılaģılabilecek tüm sağlık sorunlarının birinci basamakta erken tanı, tedavi, izlem ve rehabilitasyonuna yönelik olarak, tıp etiği ilkeleri ile uyum içinde çağdaģ, nitelikli, kanıta dayalı bir sağlık hizmeti sunabilmek için gerekli bilgi, beceri ve tutumları edinmiģ olmayı gerektiren bir uzmanlık dalıdır. Özellikleri a. Ġlk temas noktası b. Kolay ulaģılabilir c. Entegre ve koordine bakım d. Süreklilik e. Bütüncül, biyopsikososyal yaklaģım f. KiĢisel, aile ve toplum yönelimli g. Gizlilik ve yakınlık h. Savunuculuk 33

35 i. Sağlık kaynaklarının etkili kullanımı j. Özgün görüģme ve klinik karar verme süreci k. Ekip hizmeti Temel yeterlilikler a. Birinci basamak yönetimi b. KiĢi/Hasta merkezli bakım c. Özgün problemleri çözebilme d. Kapsamlı yaklaģım e. Toplum yönelimli olma f. Bütüncül yaklaģım modelleme B. Aile Hekimliği Uzmanının Tanımı Klinisyen Aile Hekimi Aile hekimliğinde tüm klinik uygulamalar multidisipliner bir ekip çalıģması ile biyopsikososyal yaklaģımla ve kiģi merkezli yürütülür. A. Bireyin Sağlık Yönetimi (Koruyucu/Tedavi edici hekimlik) 1. Sağlığın geliģtirilmesi ve korunması 2. Sağlıklı bireyin izlenmesi 3. Hasta yönetimi 4. Toplumun sağlık eğitimi B. Hastalık yönetimi 1. KiĢileri risk etmenlerine göre değerlendirmek, riskli bireyleri saptamak (risk yönetimi-birincil koruma) 2. Kanıta dayalı birinci basamak rehberlerinin kullanımı 3. Riskli bireylere danıģmanlık vermek (birincil koruma) 4. Riskli bireyleri belli aralıklarla taramak 5. Hasta kiģileri belirlemek-tanı koymak 6. Tedavi uygulamak 7. Hastalığın komplikasyonlarını önlemek (ikincil korunma) 8. Rehabilitasyon (üçüncül koruma) AraĢtırmacı Aile Hekimi 1. Epidemiyolojide Temel Kavram, Ġlke ve Yöntemleri Benimseme 2. AraĢtırma Planlama ve Yürütme 3. EleĢtirel Makale Okuma 4. Bilimsel Makale Yazma 5. Bildiri ve Poster Hazırlama 6. Kanıta Dayalı Tıp YaklaĢımı Eğitici Aile Hekimi Bireye ve topluma yönelik sağlık eğitimi, birinci basamak çalıģanlarına yönelik hizmet içi eğitim, saha eğiticiliği 1. DanıĢmanlık 2. YetiĢkin Eğitimi Ġlkeleri 3. EtkileĢimli Eğitim Yöntemleri 4. Yeterliğe Dayalı Eğitim 5. Probleme Dayalı Öğrenim 6. Kurs Planlama ve Yürütme 7. Hasta hekim iletiģimi: i. Aile hekimliğinde iletiģim ii. GörüĢme teknikleri iii. Zor hasta iv. Hasta eğitimi ve danıģmanlık v. Kötü haber verme Ġdareci Aile Hekimi 1. Hasta kayıtları ve rapor oluģturma 2. Personel yönetimi 3. Kriz afet yönetimi AĠLE HEKĠMLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI UZMANLIK EĞĠTĠM DERSLERĠ AHE 701 Aile Hekimliği Dersleri (4-0-4) AHE 702 Seminer, Olgu Sunumu ve Literatür (0-3-3) AHE 703 Poliklinik Hasta BaĢı Dersleri ( ) AHE 704 AraĢtırma Planlama-Değerlendirme (0-2-2) AHE 701 Aile Hekimliği Dersleri (4-0-4) 34

36 Dersin Kapsamı: Temel alan dersleri 2 saat tüm lisans ve asistan dersi olarak ortak yapılır. Hasta ve sağlam kiģilere Aile hekimliği yaklaģımı ile sağlık hizmeti verilmesini önceleyen teorik bilgileri kapsar Dersin Yeri: Aile hekimliği anabilim dalında verilir Dersin Saati: Pazartesi günleri saat arasında ve PerĢembe günleri saat arasında haftada 2 kez verilir. Haftada 4 saat, Yıllık 52x4 saat=208 saat Dersin Süresi: 2 ay (Yılda 6 kez açılır) Dersin Öğrencisi: Aile Hekimliği uzmanlık öğrencileridir. Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: Bu ders programının hazırlanmasından Aile hekimliği anabilim dalı öğretim üyeleri koordinasyonundan anabilim dalı baģkanı sorumludur. Dersin içeriği: Aile Hekimliği temel uygulamalarını içeren aģağıda verilen konularda hasta ve sağlam kiģilere Aile hekimliği yaklaģımı ile sağlık hizmeti verilmesini önceleyen teorik bilgileri kapsar. o Aile Hekimliği (AH) nin Tanımı o Dünyada ve Türkiye de AH o Aile Genogramı o Ailenin Sağlık Üzerine Etkileri o Biyopsikososyal Tıp o Aile Ġçi ġiddet o YaĢlı Hasta Bakımı o Ölmekte Olan Hastaya YaklaĢım o Aile Hekimliğinde Etik o Peryodik Sağlık Muayenesi o Kanıta Dayalı Tıp o Koruyucu Sağlık Bakımı o Konsültasyonun Kullanımı ve Sevkler o Fonksiyonel Sağlık Durumunun Değerlendirilmesi o Rapor Düzenleme o Hasta Yönetimi o Hasta Eğitimi o GörüĢme Teknikleri o Aile Hekimliğinde Klinik Problem Çözme o Nikotin Bağımlılığı ve Tedavisi o Medikal Kayıtlar AHE 702 Seminer, Olgu Sunumu ve Literatür (0-3-3) Dersin Kapsamı: Birinci basamakta sık karģılaģılan klinik sorunlara Aile Hekimliği bakıģ açısıyla yaklaģmayı öğreten teorik bilgiler, Aile hekimliği anabilim dalı uzmanlık öğrencilerinin çalıģtıkları kliniklerde karģılaģtıkları ilginç vakaları ve öğretim üyelerince sunulması önerilen vakaları kapsar. Dersin Yeri: Aile hekimliği anabilim dalında verilir Dersin Saati: Salı günleri saat arası ve PerĢembe günleri saat arasında haftada 2 kez verilir. Haftada 2+1 saat= 3 saat, Yıllık 52x3 saat=156 saat Dersin Süresi: 2 ay (Yılda 6 kez açılır) Dersin Öğrencisi: Aile Hekimliği uzmanlık öğrencileri ve Dönem VI Aile Hekimliği stajına gelen öğrenciler Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: Bu ders programının hazırlanmasından Aile hekimliği anabilim dalı öğretim üyeleri koordinasyonundan anabilim dalı baģkanı sorumludur. Dersin içeriği: Birinci basamakta sık karģılaģılan klinik sorunlara Aile Hekimliği bakıģ açısıyla yaklaģmayı öğreten teorik bilgiler, Aile hekimliği anabilim dalı uzmanlık öğrencilerinin çalıģtıkları kliniklerde karģılaģtıkları ilginç vakaları ve öğretim üyelerince sunulması önerilen vakaları kapsar. Galaktore Tanı ve Değerlendirmesi Anormal Uterin Kanama Vaginitler Prekonsepsiyonel Bakım Gebelik Takibi Normal Vaginal Doğum Postpartum Bakım Kontrasepsiyon Yenidoğan Takibi Ġnfantil Kolik Çocukluk Dönemi AĢıları Çocuklarda Ġnfeksiyon Hastalıklarına YaklaĢım Çocuk ve Adölesanda Obesitenin Önlenmesi ve Tedavisi USAP Ve Non-ST Segment Elevasyonu KAH dan Korunma ve KAH tedavisi MI Sonrası Bakım Hipertansiyon Kalp Yetmezliği Diabetes Mellitus Obesite 35

37 Demir Eksikliği Anemisi Tiroid Hastalıkları Hepatit B ve C nin Tanı ve Tedavisi Metabolik Sendrom Dispepsi ve Ġrritable Barsak Sendromu ÜSYE Sinüzit Birinci Basamakta Akciğer Enfeksiyonlarına YaklaĢım KOAH Akut Atağa YaklaĢım Kronik Öksürüğü Olan Hastanın Değerlendirilmesi Tüberküloz Memede Muayenesi ve Meme Kitlelerine YaklaĢım Gastrointestinal Kanamaya YaklaĢım Birinci Basamakta Sık Görülen Dermatolojik Sorunlara YaklaĢım Birinci Basamakta Anksiyete Bozukluklarına YaklaĢım Birinci Basamakta Depresyona YaklaĢım Birinci Basamakta Psikosomatik Hastalıklara YaklaĢım KiĢilik Bozukluklarına YaklaĢım EriĢkin ve Seyahat AĢılaması Birinci Basamakta Yapılabilecek Cerrahi ĠĢlemler Birinci Basamakta Acil Cerrahi Hastalıklara YaklaĢım Kalp-Akciğer Canlandırması Brucella Tedavisi Akut Gastoenterit Tedavisi Üriner Sistem Hastalıkları Sık Görülen Barsak Parazitleri AHE 703 Poliklinik Hasta BaĢı Dersleri ( ) Dersin Kapsamı: Aile Hekimliği polikliniğinde ayaktan takip edilen hastaların tanı, takip ve tedavileri hasta baģında teorik ve pratik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: Aile Hekimliği Polikliniği Dersin Saati: Haftanın her günü arası 10 saat teorik+10 saat pratik olarak yapılır. Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Aile Hekimliği uzmanlık öğrencileri ve Dönem VI Aile Hekimliği stajına gelen öğrencilerdir. Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: AD BaĢkanı tarafından görevlendirilen öğretim üyesi / üyeleri Dersin Ġçeriği: Aile Hekimliği temel uygulamalarını içeren aģağıda verilen konularda hasta ve sağlam kiģilere Aile hekimliği yaklaģımı ile sağlık hizmeti verilmesini önceleyen teorik ve pratik bilgileri kapsar. Wheezing Diare Gebelik Yenidoğan Bakımı Hiperaktivite Kısa Boylu Çocuk Okul Öncesi Fizik Muayene Karın Ağrısı Göğüste Kitle Laserasyon Tamiri Lökore Amenore Postmenapozal Vajinal Kanama Kontrasepsiyon Anormal Pap Smear Menopoz Göğüs Ağrısı Nefes Darlığı Hipertansiyon Hiperkolesterolemi Diz Yaralanması Boyun Ağrısı Omuz Ağrısı Dirsek Ağrısı Bilek ve El Ağrısı Bel Ağrısı Ayak Bileği Yaralanması Eklem Ağrısı ve Sertliği 36

38 Papuler Hastalıklar Ekzema Akne Döküntü ve AteĢ Obezite AHE 704 AraĢtırma Planlama-Değerlendirme (0-2-2) Dersin Kapsamı: Aile hekimliği anabilim dalı tarafından yapılacak araģtırmaların planlanması, değerlendirilmesi ve makale halinde yayınlanması iģlerini kapsar. Dersin Yeri: Aile hekimliği anabilim dalı. Dersin Saati: Cuma günleri saat arasında haftada bir kez 2 saat 2 verilir (Aile Hekimliği uzmanlık öğrencileri 2 gruba ayrılır). Haftada 1x2 saat= 2 saat, Yıllık 52x2 saat=104 saat. Dersin Süresi: 2 ay (Yılda 6 kez açılır) Dersin Öğrencisi: Aile Hekimliği uzmanlık öğrencileridir. Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: Aile Hekimliği Anabilim dalı BaĢkanının koordinasyonunda Aile Hekimliği Öğretim üyeleri danıģmanı oldukları araģtırmaların yürütülmesinden sorumludur. Dersin Ġçeriği: Anabilim dalımızca araģtırmaların planlanması, değerlendirme ve makale halinde yayına hazırlanması çalıģmalarını kapsar. AĠLE HEKĠMLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI 2013 EĞĠTĠM ÖĞRETĠM YILI HAFTALIK TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ ÇĠZELGESĠ AHE 701 Aile Hekimliği Dersleri (4-0-4) AHE 702 Seminer, Olgu Sunumu ve Literatür (0-3-3) AHE 703 Poliklinik Hasta BaĢı Dersleri ( ) AHE 704 AraĢtırma Planlama-Değerlendirme (0-2-2) 37

39 38

40 39

41 40

42 41

43 *YETERLĠLĠK B:Bilir U:Uygular K: Koruyucu hekimlik hizmeti verme T: Tanı koyma TT: Tanı koyup tedavi etme A: Acil müdahale **EĞĠTĠM BĠRĠMĠ 1. Aile Hekimliği 2. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 3. Ġç Hastalıkları 4. Kadın Hastalıkları ve Doğum 5. Genel Cerrahi 6. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları 42

44 43

45 44

46 45

47 46

48 TEMEL UYGULAMALAR A. Aile Hekimliği Eğitimlerine Katkı ve Katılım *Aile Hekimliği uzmanlık eğitimine yeni baģlayan asistanlara fiziki ortamı, personeli, uygulama yöntemlerini tanıtmak amacı ile ve uyumlarını sağlamaya yönelik olarak Aile Hekimliği biriminde uyum eğitimi verilir. *Aile Hekimliği uzmanlık öğrencileri haftada en az yarım gün Aile Hekimliği Anabilim Dalındaki asistan eğitim programına katılmak ile yükümlüdür. *Her uzmanlık öğrencisi uzmanlık eğitimi süresince yılda en az 1 seminer, 1 olgu sunumu, 2 makale sunumu yapmalıdır. Bu çalıģmalar, içerik ve yöntemle ilgili olarak hazırlanan bir form kılavuzluğunda öğretim üyeleri tarafından değerlendirilir. Tüm sunumların yazılı olarak Anabilim Dalı BaĢkanlığına teslim edilmesi gerekmektedir. Bu sayılara rotasyonlardaki sunumlar dahil değildir.3 Rotasyonlarda yapılan seminer, makale ve olgu sunumlarının da, yazılı olarak rotasyon sonunda Anabilim Dalı BaĢkanlığına ulaģtırılması gerekmektedir. B. Bilimsel ÇalıĢmalara Katkı ve Katılım Her uzmanlık öğrencisi, eğitimi süresince araģtırma, bildiri ve poster çalıģmasına katkıda bulunmuģ ve kongrelere katılmıģ olmalıdır. Bu çalıģmalar Aile Hekimliği Bölümü içinde olabileceği gibi, rotasyon çalıģmaları sırasında da yapılabilir. Uzmanlık eğitimi süresince en az biri bildirili olmak üzere, iki adet ulusal Aile Hekimliği toplantısına (kongre, günler) katılımı gerekmektedir. Tezi dıģında en az bir araģtırmaya katılmalıdır. C. DanıĢmanlık ve Sağlık Eğitimlerine Katkı ve Katılım Her uzmanlık öğrencisi eğitimi süresince poliklinik ya da benzer ortamlarda yapılan bireye yönelik danıģmanlık ve eğitim çalıģmalarının yanı sıra, hasta grupları ya da sağlıklı bireylere yönelik sağlık eğitimi toplantılarına da katkı sağlamıģ olmalıdır. Poliklinikte yapılan eğitim sorumlu uzman tarafından değerlendirilir ve belgelendirilir. ĠÇ HASTALIKLARI GENEL AMAÇ ve ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Genel Amaç; Birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere; ergenlik sonrası, eriģkinlik ve ileri yaģ dönemlerinde sağlığı korumak, geliģtirmek ve karģılaģılabilecek sağlık sorunlarının tanı, tedavi, takip ve rehabilitasyonu ile ilgili uygulamalarda görev almak için gerekli bilgi, beceri ve tutumlarını yenilemiģ, gözden geçirmiģ ve/veya edinmiģ olmaktır. 47

49 Öğrenim Hedefleri; Program süresince aile hekimliği uzmanlık öğrencisinin kuramsal olarak sorumlu olduğu minimum çerçeveyi belirlemektedir. Bu çerçevenin oluģmasında sık karģılaģılan yakınma, belirti, bulgular, morbidite ve/veya mortalitesi yüksek hastalıklar, aciller, gibi baģlıklar yol gösterici olacaktır. Temel konularda edinilmesi gereken bilgi ile ilgili ayrıntılandırma ayrıca yapılacaktır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRELERĠ-Toplam süre 4 ay A. ACĠL POLĠKLĠNĠK* Amaç ve öğrenim hedefleri Acil durumlarda ayırıcı tanı ve ilk müdaheleyi yapabilmeli. Hastanın bir üst merkeze nakli konusunda karar verebilmeli ve uygun koģulları sağlayabilmeli. Süresi: 1 ay *(Uzmanlık eğitimi veren kurumun özelliğine göre, Acil Dahiliye Polikliniğinde veya Acil Anabilim Dalına ait Acil Serviste tamamlanır.). POLĠKLĠNĠK Amaç: Müfredat içeriğine uygun öğrenim hedefleri doğrultusunda ayaktan hasta değerlendirmesi ve yönetimi konusunda deneyim sahibi olmak. Öğrenim hedefleri Dahili yakınmaları tanımalı, ayrıcı tanısını yapabilmeli. Müfredatta iç hastalıkları rotasyonu kapsamında yer alan semptom ve hastalıkların yönetimi konusunda deneyim kazanmalı. Tanı testlerinin etkin kullanılmasında deneyim kazanmalı. Hastaneye yatırma kriterlerini bilmeli. Hasta eğitimi ve danıģmanlık deneyimi kazanmalı. Sevk ve konsültasyon kriterlerini ve sınırlılıklarını bilmeli. Süresi: 2 ay C. KLĠNĠK Amaç: Ġç hastalıklarına yönelik yatan hasta yönetimi konusunda deneyim kazanmak. Öğrenim hedefleri Yatan hastanın tedavisini ve izlemini öğrenmeli. Hasta ve yakınını yapılacak iģlemler hakkında bilgilendirmeli ve bakım kararlarına dahil etmeli. Klinik uygulamalarda, ilaç ve ilaç kombinasyonlarının kullanımını bilmeli. Etkin konsültasyon isteyebilmeli. Hastanın taburcu edilme kriterlerini bilmeli. Taburcu notu (epikriz) yazmayı bilmeli. Terminal dönem hasta ve ailesine yaklaģımı bilmeli, tıbbi ve psikolojik destek sağlayabilmeli. Süresi: 1 ay KARDĠYOLOJĠ GENEL AMAÇ ve ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Genel Amaç; Birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere; ergenlik sonrası, eriģkinlik ve ileri yaģ dönemlerinde sağlığı korumak, geliģtirmek ve karģılaģılabilecek kardiyovasküler hastalıklarının tanı, tedavi, takip ve rehabilitasyonu ile ilgili uygulamalarda görev almak için gerekli bilgi, beceri ve tutumlarını yenilemiģ, gözden geçirmiģ ve/veya edinmiģ olmaktır. Öğrenim Hedefleri; Program süresince aile hekimliği uzmanlık öğrencisinin kuramsal olarak sorumlu olduğu minimum çerçeveyi belirlemektedir. Bu çerçevenin oluģmasında sık karģılaģılan yakınma, belirti, bulgular, morbidite ve/veya mortalitesi yüksek hastalıklar, aciller, gibi baģlıklar yol gösterici olacaktır. Temel konularda edinilmesi gereken bilgi ile ilgili ayrıntılandırma ayrıca yapılacaktır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRELERĠ-Toplam süre 1 ay A. KARDĠYOLOJĠ POLĠKLĠNĠĞĠ Amaç: Müfredat içeriğine uygun öğrenim hedefleri doğrultusunda ayaktan hasta değerlendirmesi ve yönetimi konusunda deneyim sahibi olmak. * (Uzmanlık eğitimi veren kurumun özelliğine göre, Kardiyoloji polikliniği veya Kardiyoloji Anabilim Dalına ait poliklinikte yapılır.) Öğrenim hedefleri Kardiyovasküler hastalıklara ait yakınmaları tanımalı, ayrıcı tanısını yapabilmeli. Müfredatta kardiyoloji rotasyonu kapsamında yer alan semptom ve hastalıkların yönetimi konusunda deneyim kazanmalı. Tanı testlerinin etkin kullanılmasında deneyim kazanmalı. Hastaneye yatırma kriterlerini bilmeli. 48

50 Hasta eğitimi ve danıģmanlık deneyimi kazanmalı. Sevk ve konsültasyon kriterlerini ve sınırlılıklarını bilmeli. Süresi: 1 ay GÖĞÜS HASTALIKLARI GENEL AMAÇ ve ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Genel Amaç; Birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere; ergenlik sonrası, eriģkinlik ve ileri yaģ dönemlerinde sağlığı korumak, geliģtirmek ve karģılaģılabilecek göğüs hastalıklarının tanı, tedavi, takip ve rehabilitasyonu ile ilgili uygulamalarda görev almak için gerekli bilgi, beceri ve tutumlarını yenilemiģ, gözden geçirmiģ ve/veya edinmiģ olmaktır. Öğrenim Hedefleri; Program süresince aile hekimliği uzmanlık öğrencisinin kuramsal olarak sorumlu olduğu minimum çerçeveyi belirlemektedir. Bu çerçevenin oluģmasında sık karģılaģılan yakınma, belirti, bulgular, morbidite ve/veya mortalitesi yüksek hastalıklar, aciller, gibi baģlıklar yol gösterici olacaktır. Temel konularda edinilmesi gereken bilgi ile ilgili ayrıntılandırma ayrıca yapılacaktır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRELERĠ-Toplam süre 1 ay A. GÖĞÜS HASTALIKLARI POLĠKLĠNĠĞĠ Amaç: Müfredat içeriğine uygun öğrenim hedefleri doğrultusunda ayaktan hasta değerlendirmesi ve yönetimi konusunda deneyim sahibi olmak. * (Uzmanlık eğitimi veren kurumun özelliğine göre, Göğüs Hastalıkları polikliniği veya Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalına ait poliklinikte yapılır.) Öğrenim hedefleri Göğüs hastalıklarına ait yakınmaları tanımalı, ayrıcı tanısını yapabilmeli. Müfredatta kardiyoloji rotasyonu kapsamında yer alan semptom ve hastalıkların yönetimi konusunda deneyim kazanmalı. Tanı testlerinin etkin kullanılmasında deneyim kazanmalı. Hastaneye yatırma kriterlerini bilmeli. Hasta eğitimi ve danıģmanlık deneyimi kazanmalı. Sevk ve konsültasyon kriterlerini ve sınırlılıklarını bilmeli. Süresi: 1 ay ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI (ÇSH) GENEL AMAÇ ve ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Genel Amaç; Birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere; tüm çocukluk döneminde sağlığı korumak, geliģtirmek ve karģılaģılabilecek çocukluk çağı sağlık sorunlarının çözümü için gerekli bilgi, beceri ve tutumlarını yenilemiģ, gözden geçirmiģ ve/veya edinmiģ olmaktır. Öğrenim Hedefleri; Program süresince aile hekimliği uzmanlık öğrencisinin kuramsal olarak sorumlu olduğu minimum çerçeveyi belirlemektedir. Bu çerçevenin oluģmasında sık karģılaģılan yakınma, belirti, bulgular, morbidite ve/veya mortalitesi yüksek hastalıklar, aciller, gibi baģlıklar yol gösterici olacaktır. Temel konularda edinilmesi gereken bilgi ile ilgili ayrıntılandırma ayrıca yapılacaktır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRELERĠ: Toplam süre 5 ay A. ACĠL POLĠKLĠNĠK Amaç ve öğrenim hedefleri Acil durumlarda ayırıcı tanı ve ilk müdahaleyi yapabilmeli. Hastanın bir üst merkeze nakli konusunda karar verebilmeli ve uygun koģulları sağlayabilmeli. Süresi: 1 Ay B. POLĠKLĠNĠK Amaç: Müfredat içeriğine uygun öğrenim hedefleri doğrultusunda ayaktan hasta değerlendirmesi ve yönetimi konusunda deneyim sahibi olmak. Öğrenim hedefleri Sağlıklı çocuk geliģimi ve izlenmesini bilmeli. AĢılama, tarama test ve muayeneleri gibi koruyucu hekimlik yaklaģımlarını bilmeli. Müfredatta pediyatri rotasyonu kapsamında yer alan semptom ve hastalıkların yönetimi konusunda deneyim kazanmalı. Tanı testlerinin etkin kullanımımda deneyim kazanmalı. Hastaneye yatırma kriterlerini bilmeli. Hasta eğitimi ve danıģmanlık deneyimi kazanmalı. Sevk ve konsültasyon kriterlerini ve sınırlılıklarını bilmeli. Süresi: 3 ay 49

51 C. KLĠNĠK Amaç: Pediyatrik hastalıklara yönelik yatan hasta yönetimi konusunda deneyim kazanmak. Öğrenim hedefleri: Yatan hastanın tedavisini ve izlemini öğrenmeli. Hasta ve yakınını yapılacak iģlemler hakkında bilgilendirmeli ve bakım kararlarına dahil etmeli. Klinik uygulamalarda, ilaç ve ilaç kombinasyonlarının kullanımını bilmeli. Etkin konsültasyon isteyebilmeli. Hastanın taburcu edilme kriterlerini bilmeli. Taburcu notu (epikriz) yazmayı bilmeli. Terminal dönem hasta ve ailesine yaklaģımı bilmeli, tıbbi ve psikolojik destek sağlayabilmeli. Süresi: 1 ay KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM (KHD) GENEL AMAÇ ve ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Genel Amaç; Birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere; tüm çocukluk, ergenlik, eriģkinlik ve ileri yaģ dönemlerinde sağlığı korumak, geliģtirmek ve karģılaģılabilecek kadın sağlığı, ana-çocuk sağlığı ve üreme sağlığı ile ilgili sağlık sorunlarının çözümü için gerekli bilgi, beceri ve tutumlarını yenilemiģ, gözden geçirmiģ ve/veya edinmiģ olmaktır. Öğrenim Hedefleri; Program süresince aile hekimliği uzmanlık öğrencisinin kuramsal olarak sorumlu olduğu minimum çerçeveyi belirlemektedir. Bu çerçevenin oluģmasında sık karģılaģılan yakınma, belirti, bulgular, morbidite ve/veya mortalitesi yüksek hastalıklar, aciller, gibi baģlıklar yol gösterici olacaktır. Temel konularda edinilmesi gereken bilgi ile ilgili ayrıntılandırma ayrıca yapılacaktır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRELERĠ Toplam süre 4 ay A. ACĠL POLĠKLĠNĠK Amaç ve öğrenim hedefleri Obstetrik ve/veya jinekolojik acil durumlarda ayırıcı tanı ve ilk müdaheleyi yapabilmeli. Hastanın bir üst merkeze nakli konusunda karar verebilmeli ve uygun koģulları sağlayabilmeli. Süresi: 1 Ay B. POLĠKLĠNĠK Amaç: Müfredat içeriğine uygun öğrenim hedefleri doğrultusunda ayaktan hasta değerlendirmesi ve yönetimi konusunda deneyim sahibi olmak. Öğrenim hedefleri Obstetrik ve/veya jinekolojik yakınmaları tanımalı, ayrıcı tanısını yapabilmeli. Jinekolojik birincil ve ikincil koruyucu hekimlik yaklaģımlarını bilmeli ve hastayı bu konuda eğitebilmeli. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı danıģmanlığı, hizmeti ve eğitimini verebilmeli. Gebe muayenesi ve gebe takibini yapabilmeli. Gebelikte güvenli ilaç kullanımını bilmeli. Riskli gebelikleri tanımalı. Lohusalık döneminde oluģabilecek sağlık sorunlarını yönetebilmeli. Müfredatta kadın hastalıkları ve doğum rotasyonu kapsamında yer alan semptom ve hastalıkların yönetimi konusunda deneyim kazanmalı. GiriĢimsel ve giriģimsel olmayan iģlemlere ait becerileri kazanmalı. Tanı testlerinin etkin kullanılmasında deneyim kazanmalı. Hastaneye yatırma kriterlerini bilmeli. Hasta eğitimi ve danıģmanlık deneyimi kazanmalı. Sevk ve konsültasyon kriterlerini ve sınırlılıklarını bilmeli. Süresi: 3 ay C. KLĠNĠK Amaç: Obstetrik ve jinekolojik problemlere yönelik yatan hasta yönetimi konusunda deneyim kazanmak. Öğrenim hedefleri Jinekolojik ve/veya obstetrik nedenlerle yatan hastanın tedavisini ve izlemini öğrenmeli. Normal vajinal doğum yaptırabilmeli. Hasta ve yakınını yapılacak iģlemler hakkında bilgilendirmeli ve bakım kararlarına dahil etmeli. Klinik uygulamalarda, ilaç ve ilaç kombinasyonlarının kullanımını bilmeli. 50

52 Etkin konsültasyon isteyebilmeli. Hastanın taburcu edilme kriterlerini bilmeli. Taburcu notu (epikriz) yazmayı bilmeli. Terminal dönem hasta ve ailesine yaklaģımı bilmeli, tıbbi ve psikolojik destek sağlayabilmeli. Süresi: 1 ay GENEL CERRAHĠ GENEL AMAÇ ve ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Genel Amaç; Tüm yaģ gruplarında karģılaģılabilecek acil cerrahi sorunların tanı, tedavi, izlem, sevk ve hastaneye yatırma ile ilgili uygulamalarda görev almak için gerekli bilgi, beceri ve tutumlarını yenilemiģ, gözden geçirmiģ ve/veya edinmiģ olmaktır. Öğrenim Hedefleri; Program süresince aile hekimliği uzmanlık öğrencisinin kuramsal olarak sorumlu olduğu minimum çerçeveyi belirlemektedir. Bu çerçevenin oluģmasında sık karģılaģılan cerrahi acil durumlar, morbidite ve/veya mortalitesi yüksek hastalıklar gibi baģlıklar yol gösterici olacaktır. Temel konularda edinilmesi gereken bilgi ile ilgili ayrıntılandırma ayrıca yapılacaktır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRESĠ -Toplam süre 1 ay A. GENEL CERRAHĠ POLĠKLĠNĠĞĠ Amaç: Müfredat içeriğine uygun öğrenim hedefleri doğrultusunda ayaktan hasta değerlendirmesi ve yönetimi konusunda deneyim sahibi olmak. Öğrenim Hedefleri: Cerrahi hastalıklara ait yakınmaları tanımalı, ayrıcı tanısını yapabilmeli. Müfredatta cerrahi rotasyonu kapsamında yer alan semptom ve hastalıkların yönetimi konusunda deneyim kazanmalı. Tanı testlerinin etkin kullanılmasında deneyim kazanmalı. Hastaneye yatırma kriterlerini bilmeli. Hasta eğitimi ve danıģmanlık deneyimi kazanmalı. Sevk ve konsültasyon kriterlerini ve sınırlılıklarını bilmeli. Süresi: 1 ay RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI (PSĠKĠYATRĠ) GENEL AMAÇ ve ÖĞRENĠM HEDEFLERĠ Genel Amaç; Birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere; tüm yaģ gruplarında ruh sağlığını korumak, geliģtirmek ve karģılaģılabilecek ruh sağlığı ile ilgili sorunlarının tanı, tedavi, takip ve rehabilitasyonu ile ilgili uygulamalarda görev almak için gerekli bilgi, beceri ve tutumlarını yenilemiģ, gözden geçirmiģ ve/veya edinmiģ olmaktır. Öğrenim Hedefleri; Program süresince aile hekimliği uzmanlık öğrencisinin kuramsal olarak sorumlu olduğu minimum çerçeveyi belirlemektedir. Bu çerçevenin oluģmasında sık karģılaģılan yakınma, belirti, bulgular, morbidite ve/veya mortalitesi yüksek hastalıklar, aciller, gibi baģlıklar yol gösterici olacaktır. Temel konularda edinilmesi gereken bilgi ile ilgili ayrıntılandırma ayrıca yapılacaktır. PROGRAMIN BĠLEġENLERĠ VE SÜRELERĠ-Toplam süre 2 ay A. POLĠKLĠNĠK Amaç: Müfredat içeriğine uygun öğrenim hedefleri doğrultusunda ayaktan hasta değerlendirmesi ve yönetimi konusunda deneyim sahibi olmak. Öğrenim hedefleri Psikiyatrik yakınmaları tanımalı, ayrıcı tanısını yapabilmeli. Müfredatta psikiyatri rotasyonu kapsamında yer alan semptom ve hastalıkların yönetimi konusunda deneyim kazanmalı. Acil durumlarda ayırıcı tanı ve ilk müdahaleyi yapabilmeli. Psikiyatride sık kullanılan ilaç ve kombinasyonlarının etkinliğini, güvenliğini, etkileģimlerini ve yan etkilerini bilmeli. Hastaneye yatırma kriterlerini bilmeli. Hasta eğitimi ve danıģmanlık deneyimi kazanmalı. Sevk ve konsültasyon kriterlerini ve sınırlılıklarını bilmeli. Süresi: 1 ay B. KLĠNĠK Amaç: Psikiyatrik nedenlerle yatan hasta yönetimi konusunda deneyim kazanmak. Öğrenim hedefleri 51

53 Yatan hastanın tedavisini ve izlemini öğrenmeli. Hasta ve yakınını yapılacak iģlemler hakkında bilgilendirmeli ve bakım kararlarına dahil etmeli. Klinik uygulamalarda, ilaç ve ilaç kombinasyonlarının kullanımını bilmeli. Etkin konsültasyon isteyebilmeli. Hastanın taburcu edilme kriterlerini bilmeli. Taburcu notu (epikriz) yazmayı bilmeli. Psikiyatrik hasta ve ailesine yaklaģımı bilmeli, tıbbi ve psikolojik destek sağlayabilmeli. Süresi: 1 ay Kaynaklar: Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Türkiye Aile Hekimliği Yeterlilik Kurulu-Yürütme Kurulu (TAHYK-YK)-Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Programı Ders Saati Pazartesi Salı ÇarĢamba PerĢembe Cuma 08:00-08:50 AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T 09:00-09:50 AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T 10:00-10:50 AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T 11:00-11:50 AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T AH703-D AH703-T 13:00-13:50 AH701-T AH702-D HS702-D AH701-T HS702-D AH704-D HS701-T 14:00-14:50 AH701-T AH702-D HS702-D AH701-T AH704-D 15:00-15:50 AH702-D AH704-D 16:00-16:50 AH704-D 52

54 ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI 2016 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ REHBERĠ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Mehmet DAVUTOĞLU Prof. Dr. ġeref OLĞAR Doç. Dr. Fatih TEMĠZ Doç. Dr. Can ACIPAYAM Doç. Dr. Sedat IġIKAY Yrd. Doç. Dr. Sadık YURTTUTAN Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÇETĠNKAYA PEDĠATRĠ ANABĠLĠM DALI EĞĠTĠMĠ DERSLERĠ PED 700: Tez danıģmanlığı (0 1 1) PED 701: Pediatri Servisleri hasta baģı dersleri ( ) PED 702: Pediatri poliklinik hasta baģı eğitimi (4 0 4) PED 703: Pediatri Makale- seminer saati (0 4 4) PED 704: Pediatri vaka saati (0 1 1) ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI TIPTA UZMANLIK PEDĠATRĠ EĞĠTĠMĠ PROGRAMI PED 700: Tez danıģmanlığı:(0-1-1) Dersin Kapsamı: Öğretim üyesi ile tıpta uzmanlık öğrencisinin bir araya gelerek tez çalıģmasının değerlendirilmesidir. Bir saat teorik dıģı ders yükü kapsamındadır. Dersin yeri: Ġlgili öğretim üyesinin odasıdır. Dersin saati: Cuma günleri Dersin süresi: Haftada 1 saat olup tez tamamlanıncaya kadar sürer. Dersin öğrencisi: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Tıpta Uzmanlık öğrencileri. Dersin Sorumlu Öğretim Üyesi: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Akademik Kurulu tarafından tez danıģmanı olarak görevlendiren öğretim üyesidir. Dersin Ġçeriği: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Akademik Kurulu tarafından kabul edilmiģ uzmanlık tez projesi PED 701: PED Anabilim Dalı Hasta BaĢı Dersleri ( ) Dersin Kapsamı: Temel alan dersleri 2 saat tüm lisans ve asistan dersi olarak ortak yapılır. Pediatri ve yeni doğan servislerinde hastalarının tanı-takip ve tedavileri hasta baģında teorik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: Pediatri ve yenidoğan servisleri Dersin saati: Pazartesi 09.00, 15.00, 16.00; Salı 09.00, 10.00, 11.00, 15.00; ÇarĢamba 09.00, 10.00, 11.00, 16.00; PerĢembe 09.00, 10.00, 11.00, 15.00; Cuma 09.00, 10.00, 15.00, saatlerinde teorik- Pazartesi 10.00, 16.00; Salı 10.00, 15.00, 16.00; ÇarĢamba 09.00, 15.00, PerĢembe 09.00, 10.00, 13,00, 16.00; Cuma 09.00, 10.00, 11.00, 15.00, da uygulama olarak yapılır. Dersin süresi: 3 ay yılda 4 kez açılır. Dersin öğrencileri: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanlık öğrencileri katılır ve Dönem VI öğrencileri izler. Ders sorumlusu öğretim üyesi: PED öğretim üyeleri tarafından dönüģümlü olarak verilir. Her bir ünitedeki servis konsultanı öğretim üyesi her ay Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Anabilim Dalı baģkanı tarafından görevlendirilir. Dersin Ġçeriği: Endokrin Sistem Diabetes mellitus, tanısı, kliniği, tedavisi ve takibi. Obezitenin değerlendirilmesi, Konjenital adrenal hiperplazi, tanısı ve tedavisi, Cinsiyet farklılaģma bozuklukları, Endokrin hipertansiyon, Diabetes insipitus, uygunsuz ADH salınması sendromu, serebral tuz kaybı, 53

55 Poliendokrinopati sendromları, Prematürenin metabolik kemik hastalıkları, Prematürenin tiroid hastalıkları, Hiperinsülinizm, Hipoglisemide ayırıcı tanı, Yenidoğanda bulgu veren metabolik hastalıklar, Ciddi metabolik asidoz ayırıcı tanısı, Hiperamonemi ayırıcı tanısı, Hasta çocukların beslenmesi, Kistik fibrozis tanısı ve tedavisi, Konjenital hipotiroidi tanısı ve tedavisi, Hashimoto tiroiditi, Gastrointestinal sistem Peptik Ülser Hastalığı Tanı ve Tedavisi Gastroözefageal Reflü Tanı ve Tedavisi Üst GĠS Kanaması, Tanı ve Tedavisi Portal Hipertansiyon Tanı, Tedavi ve Ġzlemi Alt GĠS Kanaması Tanı ve Tedavisi Neonatal Kolestazda Tanı ve Tedavi Dehidratasyon Tedavisi Çölyak Hastalığı Tanı ve Tedavisi Ülseratif Kolit Tanı ve Tedavisi Crohn Hastalığı Tanı ve Tedavisi Kistik Fibrozis Tanı ve Tedavisi Karın Ağrısında Değerlendirme Akalazya Tanı ve Tedavisi Korozive Özefajitler Sirozlu Hastanın izlemi Akut Karaciğer Yetersizliğinde Tedavi Kronik Viral Hepatitlerde Tedavi Wilson Hastalığı, Tanı ve Tedavisi Otoimmün Hepatitlerde Tedavi Glikojen Depo Hastalıklarının tanı ve Tedavisi GĠS ile Ġlgili Radyografilerin Ġstenmesi ve Yorumlanması Kardiyovasküler sistem Kardiyovasküler sistem değerlendirilmesinde hikaye alma, fizik muayene ve laboratuvar bulgularının değerlendirilmesi Normal elektrokardiyografi Telekardiyografi Siyanotik hastanın değerlendirilmesi Doğumsal kalp hastalıkları Disritmiler Genitoüriner Sistem Nefrolojide anamnez ve fizik muayene Nefrolojide laboratuvar ve radyolojik tetkiklerin yeri ve kullanımı Glomeruler ve tübüler fonksiyonların değerlendirilmesi Sıvı-elektrolit metabolizması bozukluklarında tedavi Asit-baz dengesi bozukluklarında tedavi Böbrek biyopsi endikasyonları ve biyopsi sonrası izlem Proteinürili hastanın değerlendirilmesi Ġdiopatik Nefrotik Sendrom Hematürili hastanın değerlendirilmesi APSGN ve IgA nefropatisi Kronik glomerulonefritler Kistik böbrek hastalıkları Renal tübüler asidoz ve Fanconi sendromu Tübülointerstisyel nefrit Renal vaskülitler HÜS Ġdrar yolu enfeksiyonları VUR ve obstrüktif üropati Enürezis ve mesane disfonksiyonu Ürolitiazis Pediatrik renal tümörler Hipertansiyon 54

56 Akut böbrek yetmezliği Diyaliz Kronik böbrek yetmezliği Renal replasman tedavileri Artritli hastanın değerlendirilmesi JRA Diğer kollojen doku hastalıkları FMF ve amiloidoz Nörolojik Sistem Nörolojik Muayene: Bilinç muayenesi, kraniyal sinirler, somatik motor muayene, somatik duyu muayenesi, yenidoğan ve süt çocuğunun nörolojik muayenesi, serebellar sistem, ekstrapiramidal sistem. Antenatal Ve Postnatal Beyin GeliĢimi Mental Motor GeliĢim Santral Sinir Sisteminin GeliĢim Bozuklukları (malformasyonlar) Serebral Palsi Yenidoğan Nörolojisi: Yenidoğan konvülziyonları, hipoksik iskemik ensefalopati, intrakraniyal kanamalar, menenjit, brakial pleksus yaralanmaları, hipotoni, metabolik hastalıklar Çocukluk Çağı Akut Konvülziyonları Epilepsiler: Epilepsi sınıflandırılması, nöbet tipleri, antikonvülzan tedavi, çocukluk çağı epileptik sendromları, status epileptikus. Non epileptik Paroksismal bozukluklar Hipotoni Ataksiler Merkez sinir sistemi tümörleri Serebrovasküler Olaylar Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonları ve Postenfeksiyöz Hastalıklar Koma Kafa içi Basınç ArtıĢı Sendromu Pediatrik nörolojide genetik Nöromusküler hastalıklar Sinir Sistemi Travmaları,periferik nöropatiler BaĢ Ağrıları Nörometabolik ve Nörodejeneratif Hastalıklara Genel BakıĢ(gri cevher hastalıkları, beyaz cevher hastalıkları) Nörokutanöz Hastalıklar Sistematik Hastalıkların Nörolojik Belirtileri : Sıvı-elektrolit bozuklukları, metabolik hastalıklar, endokrinolojik hastalıklar, renal hastalıklar, kollajen doku hastalıkları, kalp hastalıkları, sistemik malignensiler ve tedavi komplikasyonları..nöropsikiyatrik Hastalıklar: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hastalığı, otistik spektrum hastalıkları, somatizasyon. Yoğun Bakım Sorunları : Status epileptikus, koma, kafa içi basınç artıģı sendromu, kalp ve toraks cerrahisi komplikasyonları, metabolik ensefalopatiler ve santral sinir sistemi enfeksiyonları Santral sinir sistemi enfeksiyonları(menenjitler,ensefalitler) Extrapiramidal sistem hastalıkları Hematolojik sistem.normal Hematopoez.Anemilerin baģlangıç değerlendirilmesi Mikrositik anemiler Normositik anemiler Makrositik Anemiler Yenidoğan Anemisi Eritroblastozis fötalis nedenleri Hemolitik Anemiler Demir Metobolizması ve Eksikliği Talasemi ve tedavisi Anormal hemoglobinler Orak hücreli anemi Orak hücreli anemide tedavi Pansitopeni ve ayırıcı tanısı Konjenital ve akkiz aplastik anemiler Polisitemi Kan grupları Kan ve kan ürünlerinin kullanımı Transfüzyon komplikasyonları 55

57 Plazma değiģimi Lokositoz ve ayırıcı tanısı Nötropeni nedenleri Nötrofil fonksiyon bozuklukları Kanamalı hastaya yaklaģım Hemofili Von Willebrand Hastalığı ve tipleri Dissemine Ġntravasküler Kogülasyon Kanamalı hastaların tedavisi ve faktör kullanımı Trombositopeni nedenleri ITP ve tedavisi Yenidoğan trombositopenisi Trombosit fonksiyon bozuklukları Trombositoz Tromboz nedenleri Antikoagülan tedavi Lenfadenopati nedenleri Hepatosplenomegali nedenleri Mediastinal kitlelerin değerlendirilmesi ALL ve tedavisi AML ve tedavisi KML ve tedavisi MDS ve tedavisi Lösemilerde ümmunofenoitiplendirme Non Hodgkin Lenfoma Hodgkin Lenfoma Kemoterapi Prensipleri ve ilaçların yan etkileri Lösemilerin geç komplikasyonları Sitokinler ĠVĠG kullanımı Kemik Ġliği Transplantasyonu Hematolojik malinitelerde aģılama Hematolojik malinitelerde destek tedavisi Tümör lizis Sendromu ve tedavisi Febril Nötropeni Sistemik Hastalıkların Hematolojik bulguları Kök hücre ve nakli Alerji Ġmmünoloji Hücresel Ġmmünite ĠliĢkili Hastalıklar Humoral Ġmmünite ĠliĢkili Hastalıkar Ġmmünitenin enfeksiyonlarla iliģkisi Kompleman aktivitesi ve bozuklukları Fagositik akvite ve bozuklukları Sitokinler Ġmmün yetmezlikli çocuğa yaklaģım Primer immün yetmezliğe bağlı hastalıkların tanısı için gerekli tarama testleri IVIG özellikleri ve kullanım alanları Vizingli hastaya yaklaģım Egzemalı hastaya yaklaģım Astım Mesleksel astım Deri allerjileri: ürtiker, anjioödem, atopik dermatit Besin allerjileri Ġlaç allerjileri Anaflaksi Herediter anjioödem Neonatoloji Yenidoğan Muayenesi Yenidoğanın Beslenmesi Yenidoğanın Genel Bakım Prensipleri Yenidoğanda Isı Kontrolü Fizyolojik Sarılık Patolojik Ġndirekt Hiperbilirubinemi, Eritroblastozis Fetalis Yenidoğanda Kan değiģimi, uygulama endikasyon ve komplikasyonları 56

58 Yenidoğanda UzamıĢ Sarılık Anemik Yenidoğana YaklaĢım Yenidoğanda Polisitemi Yenidoğan Konvülsiyonları Konjenital Hipotiroidi Tuz Kaybı ve KuĢkulu Genitalia Yenidoğanda Hipoglisemi Diabetik Anne Bebeği Yenidoğanın Bakteriyel Enfeksiyonları ve Korunma Prensipleri Kronik ĠU Enfeksiyonlar Ġskelet Displazileri, Yenidoğanın Sık Görülen Ortopedik Sorunları Yenidoğanda Ġlaç Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar Yenidoğanın Deri Muayenesi ve Deri Hastalıkları Sendromik Bebeklere YaklaĢım Sık Görülen Kromozomal Anomaliler DoğuĢtan Metabolizma Hastalıklarının Yenidoğanda Presantasyonu Metabolik Hastalık muhtemel Yenidoğana YaklaĢım Yenidoğanda Hipokalsemi, Hipomagnezemi Yenidoğanda Pnömoni Yenidoğanda Menenjit ve Menenjitli Hastalara YaklaĢım UzamıĢ Sarılık Tanımı ve Nedenleri Konjenital Böbrek Hastalıkları Prematüre Bebeklerin Değerlendirilmesi Gestasyonel YaĢın Tayini, Ballard ve Yeni Ballard Skorlamaları Fetal Malnutrisyon ve Sorunları Prematürede Isı Kontrolü Çoğul Gebelikler ve Ġkiz Bebeklerin Takibi Prematüre Bebeğin Sıvı-Elektrolit Ġhtiyacı ve Dikkat Edilecek Özellikler Parenteral Beslenme Prematüre Bebekte Cilt Bakımı Apne ve Apnedeki Bebeğe YaklaĢım Prematüre Bebeğin Beslenmesi Nekrotizan Enterokolit, Tanı ve Tedavisi Prematürede Duktus Arteriozus Açıklığı Prematüre bebeklerde Ġmmun Sistemin Özellikleri Ġntrauterin Enfeksiyonlar Prematüre Retinopatisi Prematüre Bebekte Anemi ve Tedavi Prensipleri Preeklamptik ve Eklamptik Anne Bebekleri ve Bu Bebeklerin Takibi HELLP Sendromlu Anne Bebeği Prematürede Kronik Akciğer Hastalığı Prematüre Ospeopenisi Prematüre Retinopatisi Prematürite ve CNS Komplikasyonları Stabil Preterm Bebeklerin Ġzlenmesi Prematüre Bebeklerde Vitamin ve Mineral Takviyesi Fötal Neonatal DolaĢım Yenidoğanda Solunum Sıkıntısı Yapan Sebepler Respiratuar Distres Sendromu Yenidoğanın Geçici Takipnesi Surfaktan Tedavisi Oksijenle Tedavi ve Yan Etkileri Kan Gazlarının Değerlendirilmesi Mekanik Ventilasyon endikasyon ve komplikasyonları Mekanik Ventilasyon ve Weaning Parenteral Beslenme Komplikasyonları Persistan Pulmoner Hipertansiyon Mekonyum Aspirasyon Sendromu Hava Kaçağı Sendromları Konjenital Kalp Hastalıkları Yenidoğanda Disritmiler Hidrops Fetalis Yenidoğanda Kanama Bozuklukları Hipoksik Ġskemik Ensefalopati Ġntrakranial Kanamalar Yenidoğan Transportu 57

59 Neonatal Etik Akut Böbrek Yetmezliği Nedenleri ve Tedavisi Kadın Doğum Servisi Bebek Odası Hasta BaĢı Dersleri Doğum odasında ilk değerlendirme ve yapılacak iģlemler, Apgar skorlaması ve Resüsitasyon, vücut ısısının korunması Gebelik, doğum ve anne ile ilgili edinilmesi gerekli bilgiler Travmatik doğum ve komplikasyonları Doğumdan sonra ilk fizik muayene ve günlük izlem EMR ve varlığında yapılması gerekli iģlemler Doğumu izleyen ilk günlerde bebeğin beslenmesi Emzirme Tekniği ve Emzirmenin Faydaları Anne Hastalıklarının Fetus ve Yenidoğana Etkileri Anne Sütü ve Özellikleri Anne Sütüne Geçen Ġlaçlar K vitamini Uygulanması Hepatit B li Anne Bebeğine YaklaĢım Antenatal Steroid Kullanımı ve Neonatal Etkileri ITP li Anne Bebeği Yenidoğan Konjonktiviti Doğumda Yapılan AĢılar PED 702:PED Anabilim Dalı Poliklinik Hasta BaĢı Eğitimi (4-0-4): Dersin Kapsamı: PED Anabilim Dalı Polikliniğinde ayaktan takip edilen hastaların tanı-takip ve tedavileri hasta baģında teorik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: PED Polikliniği Dersin Saati: Her sabah Uzmanlık öğrencileri ve öğretim üyeleri ABD tarafından belirlenen poliklinik gruplarına bölünerek, PED Anabilim Dalı Polikliniklerinde Salı, ÇarĢamba, PerĢembe, Cuma günleri arasında bizzat-bilfiil ve aktif olarak gerçekleģtirilir. Haftada 4, yılda 52x4=208 saat teorik dersi verilir. Dersin Süresi: 3 ay (Yılda 4 kez açılır) Dersin Öğrencisi: PED Anabilim Dalı Polikliniği hasta baģı derslerine Pediatri Uzmanlık Öğrencileri katılır, PED Anabilim Dalı Yan Dal Uzmanlık Öğrencileri ve Dönem VI öğrencileri izler. Dersin Sorumlu Öğretim Üyesi: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD baģkanı tarafından görevlendirilen öğretim üyesi/ üyeleri. Dersin Ġçeriği: Endokrin sistem Büyümenin değerlendirilmesi Büyüme geriliğinin değerlendirilmesi Büyüme hormonu eksikliği ve tedavisi AĢırı büyüme, nedenleri ve tedavisi Pubertenin değerlendirilmesi, Puberte prekoks, prematür telarģ, prematür adrenarģ, Puberte gecikmesi, Pubertal jinekomasti, Cushing sendromu, tanısı ve tedavisi, Surrenal yetmezlik tanı ve tedavisi, Mikropenis, tanı ve tedavisi, ĠnmemiĢ testis ve tedavisi, Turner sendromu tanı ve takibi, Metabolik hastalık düģünülen hastalardan hangi tetkikler istenmelidir? Fenülketonüri kliniği ve tedavisi, MSUD kliniği ve tedavisi, Galaktozemi kliniği ve tedavisi, Herediter tirozinemi kliniği ve tedavisi, Primer ve sekonder hiperlipidemilerde klinik ve tedavi, Glikojen depo hastalıkları kliniği ve tedavisi, Lizozomal depo hastalıkları kliniği ve takibi, Gastrointestinal sistem Karın muayenesi Karın ağrısı olan hastaya yaklaģım, Ayırıcı Tanı Akut ve Kronik Karın Ağrısının Nedenleri 58

60 Ġnfantlarda Kusma Ayırıcı tanısı Büyük Çocuklarda Kusma Ayırıcı Tanı Akut Ġshali Olan Hastaya YaklaĢım Kronik Ġshali Olan Hastaya YaklaĢım Konstipasyonu Olan hastaya YaklaĢım Sarılıklı Hastaya YaklaĢım Kronik Hepatit B li Hastanın Ġzlemi Sirozlu Hastanın Ġzlemi Malabsorbsiyonlu Hastaya YaklaĢım Çöliyak Hastalığı Olan Hastanın Ġzlemi Hematemez ve Melena Ayırıcı Tanısı Neonatal Kolestazın Ayırıcı Tanısı Asitli hastanın Ayırıcı Tanısı GĠS de Yabancı Cisimlere YaklaĢım GĠS ile Ġlgili Radyografilerin Ġstenmesi ve Yorumlanması Kardiyovasküler sistem Üfürümlerin ayırıcı tanısı Pediatrik kardiyolojide uzun süreli takip prensipleri Pediatrik kardiyolojide cerrahi endikasyonları Kardiak hastalığı olan çocuklarda kalp dıģı cerrahi ve enfektif endokardit profilaksisi Fetal ve erken neonatal kardiak problemler (Hidrops fetalis, fetal disritmiler, fetal kalp yetersizliği, persistan pulmoner hipertansiyon...) Kardiak hastalığı olan çocuklarda fizik aktivite, beslenme, büyüme, aģılar,.. Masum üfürümler Çocukluk çağı göğüs ağrıları Nörolojik Sistem Nörolojik muayene Çocukluk çağı konvülsiyonları ve ayırıcı tanısı Kafa içi basıncı artımı sendromunda ayırıcı tanı Konvülsiyonlu hastada tedavi yaklaģımı Hipotonik infanta yaklaģım Çocukluk çağı inmelerine yaklaģım ve ayırıcı tanısı Çocukluk çağı baģ ağrıları, tanı ve ayırıcı tanı Akut flask paralizili hastaya yaklaģım Sistemik hastalıkların nörolojik bulguları Mental retardasyon ve ayırıcı tanı Mikrosefalik hastaya yaklaģım Makrosefalik hastaya yaklaģım Antiepileptik ilaç kullanımı ve ilaçların yan etkileri, komplikasyonları Metabolik hastalıklarda nörolojik belirtiler ayırıcı tanı Çocukluk çağı epilepsilerinde tanı,ayırıcı tanı Non epileptik fenomenler Hematolojik sistem Çocukluk çağı anemilerinin ayırıcı tanısı. Anemili hastaya yaklaģım. Pansitopenili hastaya yaklaģım. Kanamalı hastaya yaklaģım. Kanama testleri. Trombositopenili hastaya yaklaģım. Nütrisyonel anemilerin tedavisi Kan ve kan ürünlerinin kullanımı. Transfüzyon komplikasyonları. Kemoterapi uygulamaları, ilaçların yan etkileri. Faktör kullanımı. Lenfadenopatili hastaya yaklaģım. Hepatosplenomegalili hastaya yaklaģım. Mediastinal kitleli hastaya yaklaģım. Abdominal kitleli hastaya yaklaģım. Lökositoz ve ayırıcı tanısı Nötropeni ve ayırıcı tanısı Hematolojik malign hastalıklarda aģılama 59

61 YumuĢak doku ve iskelet sisteminde oluģan kitlelerde ayırıcı tanı. Kafa içi basınç artımı sendromunda ayırıcı Neonatoloji Çok düģük doğum ağırlıklı bebeklerin uzun dönem izlemi Yenidoğan servisinde yatmıģ prematür bebeklerin uzun dönem izlemi Sarılıklı Bebeğe yaklaģım Anne sütü ve emzirme teknikleri Prematüre bebeğin evde beslenmesi Sarılıklıbebeğe yaklaģım BPD li bebeklerin tedavilerinin değelendirilmesi ROP Kemik mineral metabolizması ve prematire osteopenisi PDA lı bebeğin izlemi Fizyolojik Anemi Hepatit B li Anne Bebeğine YaklaĢım Preeklamptik ve Eklamptik Anne Bebekleri ve Bu Bebeklerin Takibi Prematürede Isı Kontrolü Çoğul Gebelikler ve Ġkiz Bebeklerin Takibi Prematüre Bebekte Cilt Bakımı Yenidoğan konjonktiviti Solunum sıkıntısı olan bebeğe yaklaģım Alerji immünoloji Egzema ile gelen hastaya yaklaģım Vizing ile gelen hastaya yaklaģım Saman nezlesi Yıl boyu süren allerjik nezle Allerjik konjonktuvit Astım Mesleksel astım Deri allerjileri: ürtiker, anjioödem, atopik dermatit Besin allerjileri Lateks allerjisi Ġlaç allerjileri Arı allerjisi Anaflaksi Herediter anjioödem PED 703: Makale ve Seminer Saati (0-4-4): Dersin kapsamı: PED Anabilim Dalında Pazartesi, Salı ve PerĢembe günleri saat arasında yapılır. Pediatri Uzmanlık Öğrencileri katılır, PED Anabilim Dalı Yan Dal Uzmanlık Öğrencileri ve Dönem VI öğrencileri izler. Öğretim üyeleri yukarıdaki uygulamada bizzat bulunmalarına karģın bilfiil aktif olarak katılmadıkları için bu eğitim öğretim faaliyetlerinin her bir saati katılan öğretim üyesine 1 teorik ders dıģı faaliyete eģdeğerdir. DeğiĢmeli olarak öğretim üyeleri ile birlikte Pediatri Uzmanlık Öğrencileri katılır, PED Anabilim Dalı Yan Dal Uzmanlık Öğrencileri ve Dönem VI öğrencileri izler. Seminer saatine PED öğretim üyeleri katılır, ancak bilfiil-aktif olarak katılmazlar. Dersin Yeri: PED toplantı odası. Dersin saati: Pazartesi, Salı, ÇarĢamba ve PerĢembe günleri saat arasında, haftada 4 saat, yılda 4x52=208 saat. Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: PED tıpta uzmanlık, yan dal uzmanlık ve dönem VI öğrencileri. Dersin sorumlu öğretim üyesi: PED Anabilim Dalı öğretim üyeleri. Dersin içeriği: Endokrin Sistem Ġntrauterin büyüme bozukluklarının değerlendirilmesi, Diabetik anne çocuğunun endokrin sorunları, Neonatal diyabet, Prematürenin metabolik kemik hastalıkları, Metabolik hastalıklarda beslenme, Obezitenin endokrin yönü, Juvenil osteoporoz, 60

62 Çocuklarda kemik mineral dansitenin değerlendirilmesi, Yağ asidi oksidasyon defekteleri, PKOS tanısı ve izlemi, Ġnsülin direnci sendromları, Steroid kullanımı, yan etkileri, kesilmesi, Tirotoksikoz, tanısı, izlemi, Diyabetin geç komplikasyonları ve takibi, Poliürili hastanın değerlendirilmesi, Genitoüriner sistem Nefrolojide laboratuvar ve radyolojik tetkiklerin yeri Sıvı-elektrolit dengesi bozuklukları Asit-baz dengesi bozuklukları Ürolitiazis Ġdiopatik Nefrotik Sendrom Glomerüler hastalıklarda immün mekanizmalar Enürezis ve Mesane disfonksiyonları Böbrek biyopsisi endikasyonları, yapılıģı, izlemi Akut böbrek yetmezliği APSGN ve IgA nefropatisi Renal vaskülitler Kistik böbrek hastalıkları Kronik böbrek yetmezliği Hemolitik üremik sendrom Hipertansiyon Periton diyalizi Hemodiyaliz Nörolojik Sistem Çocuklukluk çağı epilepsileri Nörolojk hastalıklarda genetik ve yeni tedavi yaklaģımları Nöroimmünolojik hastalıklar ve tedavi Antiepileptik tedavi ve yeni antiepileptikler Beyaz ve gri cevher hastalıkları ayırıcı tanı ve genetik Sistemik hastalıkların nörolojik bulguları Çocukluk çağı hareket bozuklukları ayırıcı tanı tedavi Çocukluk çağı epilpsilerinde cerrahi tedavi Nörokütanöz sendromlar Santral sinir sisteminin konjenital malformasyonları Fonksiyonel nöroanotomi PED 704:Vaka saati (0-1-1): Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD dershanesinde Pazartesi günleri saat arasında yapılır. Pediatri Uzmanlık Öğrencileri katılır ve PED Anabilim Dalı Yan Dal Uzmanlık Öğrencileri ve Dönem VI öğrencileri izler. Öğretim üyeleri yukarıdaki uygulamada bizzat bulunmalarına karģın bilfiil aktif olarak katılmadıkları için bu eğitim öğretim faaliyetlerinin her bir saati katılan öğretim üyesine 1 teorik ders dıģı faaliyete eģdeğerdir. 61

63 ÇOCUK KARDĠYOLOJĠ BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ Çocuk Kardiyoloji Sorumlu Öğretim üyesi: Doç. Dr. ġeref OLGAR ÇKAR 801: Çocuk kardiyoloji Bilim dalı Hasta baģı dersleri (2-2-4) ÇKAR 802: Çocuk Kardiyoloji Bilim dalı Poliklinik Hasta BaĢı eğitimi (0-4-4) ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI VE ÇOCUK KARDĠYOLOJĠ YAN DALI UZMANLIK EĞĠTĠMĠ TEORĠK VE TEORĠK DERS DIġI FAALĠYETLER PROĞRAMI ÇKAR 801: Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı Hasta baģı dersleri (Pratik ve teorik) Dersin kapsamı: Çocuk Kardiyoloji servisinde yatan hastalara yaklaģım, tanı, takip ve tedavileri hasta baģında teorik olarak değerlendirilir Dersin Yeri: Çocuk Kardiyoloji Servisi Dersin saati: Pazartesi saat 09:00-09:50, PerĢembe saat 11:00-11:50 arası teorik; Salı saat 09:00-09:50, PerĢembe saat 15:00-15:50 arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Kardiyoloji yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Doç. Dr. ġeref OLĞAR Dersin Ġçeriği: Çocuk Kardiyoloji servisinde yatan hastaya yaklaģım, öykü, fizik muayene, labaratuar, radyolojik bulguların değerlendirilmesi Siyanotik yenidoğana yaklaģım Artritli hastaya yaklaģım Soldan sağa Ģantlı asiyanotik hastalıkların değerlendirilmesi Sağdan sola Ģantlı siyanotik hastaların değerlendirilmesi Soldan sağa Ģantlı siyanotik hastalara yaklaģım Sol kalp çıkıģ yolu tıkanıklığı yapan hastalıklara yaklaģım Sağ kalp çıkıģ yolu tıkanıklığı yapan hastalıklara yaklaģım Konjestif kalp yetersizliğine yaklaģım Dilate kardiyomiyopatiye yaklaģım Hipertrofik kardiyomiyopatinin değerlendirilmesi Restriktif kardiyomiyopatinin değerlendirilmesi Hipertansif hastaya yaklaģım Hipotansif hastaya yaklaģım Senkoplu hastaya yaklaģım Göğüs ağrılı hastanın değerlendilmesi TaĢiaritmili hastanın değerlendirilmesi Bradiaritmili hastanın değerlendirilmesi Kardiyotoksik ilaçlara yaklaģım Artritli olgulara yaklaģım Vaskülitli olguların değerlendirilmesi Nörolojik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Hematolojik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Onkolojik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Metabolik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Endokrin hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Renal hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Dislipidemilere yaklaģım Sıvı elektrolit tedavisi Respiratuar hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Antiaritmik ilaçlara yaklaģım Genetik hastalıkların kardiyovasküler bulguları Elektrokardiyografinin değerlendirilmesi Ritim Holter EKG nin değerlendirilmesi Ambalatuar tansiyon holterin değerlendirilmesi Anjiyokardiyografik değerlendirmeler Ekokardiyografik inceleme Santral ve periferik damar yollarının değerlendirilmesi Enfektif endokardit ve proflaksisi Pulmoner Hipertansiyon 62

64 ÇKAR 802: Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı Poliklinik Hasta BaĢı eğitimi (Pratik ve teorik) Dersin kapsamı: Çocuk Kardiyoloji polikliniğinde ayaktan takip edilen hastaların tanı-takip ve tedavileri hasta baģında teori olarak değerlendirilir Dersin Yeri: Çocuk Kardiyoloji polikliniği, Dersin saati: Salı ve çarģamba saat :50, Cuma 13:00-15:00 arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Kardiyoloji yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Doç. Dr. ġeref OLĞAR Dersin Ġçeriği: Çocuk Kardiyoloji polikliniğine baģvuran hastaya yaklaģım, öykü, fizik muayene, labaratuar, radyolojik bulguların değerlendirilmesi Fetal dönemde kardiyovasküler hastalıkların tanınması Siyanotik yenidoğana yaklaģım Artritli hastaya yaklaģım Soldan sağa Ģantlı asiyanotik hastalıkların değerlendirilmesi Sağdan sola Ģantlı siyanotik hastaların değerlendirilmesi Soldan sağa Ģantlı siyanotik hastalara yaklaģım Sol kalp çıkıģ yolu tıkanıklığı yapan hastalıklara yaklaģım Sağ kalp çıkıģ yolu tıkanıklığı yapan hastalıklara yaklaģım Konjestif kalp yetersizliğine yaklaģım Dilate kardiyomiyopatiye yaklaģım Hipertrofik kardiyomiyopatinin değerlendirilmesi Restriktif kardiyomiyopatinin değerlendirilmesi Hipertansif hastanın değerlendilmesi Hipotansif hastanın değerlendilmesi Senkoplu hastanın değerlendilmesi Göğüs ağrılı hastanın değerlendilmesi TaĢiaritmili hastanın değerlendirilmesi Bradiaritmili hastanın değerlendirilmesi Kardiyotoksik ilaçların değerlendirilmesi Artritli olgulara yaklaģım Vaskülitli olguların değerlendirilmesi Nörolojik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Hematolojik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Onkolojik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Metabolik hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Endokrin hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Renal hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Dislipidemilere yaklaģım Sıvı elektrolit tedavisi Respiratuar hastalıkların kardiyovasküler etkilerinin değerlendirilmesi Antiaritmik ilaçlara yaklaģım Genetik hastalıkların kardiyovasküler bulguları Elektrokardiyografinin değerlendirilmesi Ritim Holter EKG nin değerlendirilmesi Ambalatuar tansiyon holterin değerlendirilmesi Anjiyokardiyografik değerlendirmeler Ekokardiyografik inceleme Efor testinin yapılması ve değerlendirilmesi Head up tilt table testinin yapılması ve değerlendirilmesi Kardiyoversiyon Santral ve periferik damar yollarının değerlendirilmesi Enfektif endokardit ve proflaksisi Angiokardiyografi ile hemodinamik inceleme Soldan sağa Ģantlı asiyanotik hastaların perkütan transkatater yöntemle kapatılması Sol kalp çıkıģ yolu darlıklarının balonla ve stentle perkütan transkatater yöntemle dilatasyonu Sağ kalp çıkıģ yolu darlıklarının balon ve stentle perkütan transkatater yöntemle dilatasyonu Akut siyanotik nöbetlerin tedavisi ve izlemi 63

65 ÇOCUK NÖROLOJĠ BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ Çocuk Nörolojisi Sorumlu Öğretim üyesi: Doç. Dr. Sedat IġIKAY ÇNÖR 800: Yan Dal Tez danıģmanlığı (0-1-1) ÇNÖR 801: Nörolojik giriģimler dersi (0-1-1) ÇNÖR 802: Pediatrik Nöroloji seminer saati (0-I-I) ÇNÖR 803: Serebral Palsi hastalannın değerlendirilmesi (1-1-2) ÇNÖR 804: Nörometabolik hastalarının değerlendirilmesi (1-1-2) ÇNÖR 805: Nöropsikiyatri hastaların değerlendirilmesi (1-1-2) ÇNÖR 806: EEG ve EEG video monitorizasyon eğitimi (0-5-5) TEORĠK VE TEORĠK DERS DIġI FAALĠYETLER PROGRAMI CNÖR 800: Yan Dal Tez danıģmanlığı (0-1-1) Dersin kapsamı: Öğretim üyelerinin danıģmanı olduğu her bir tez öğrencisi için haftalık olarak gerçeki eģti rd iği faal iyetlerid ir. Dersin Yeri: Çocuk Nöroloji Bilim Dalı tez danıģmanı öğretim üyesinin ofisi Dersin saati: Cuma günleri saat saatleri arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Nöroloji uzmanlık öğrencileri Dersin sorumlusu öğretim üyesi: Uzmanlık öğrencisinin tez danıģmanı olduğu her bir tez öğrencisi için haftalık bir saat ders dıģı faaliyet yüküne eģdeğerdir. Dersin Ġçeriği: Uzmanlık öğrencisinin tez konusu hakkında literatür bilgisinin geliģtirilmesi, ve dokümantasyonu Teze ait materyal metot bilgisinin öğretilmesi. kurulması ve geliģtirilmesi Sonuçların değerlendirilmesi Tezin yazılması ÇNÖR 801: NörolojikgiriĢimler dersi (0-1-1) Dersin kapsamı: Çocuk Nöroloj i servisinde yatan hastalara yaklaģım, tanı, takip ve tedavileri hasta baģında uygulama olarak değerlendirilir Dersin Yeri: Çocuk Nöroloj i Servisi Dersin saati: ÇarĢamba günü saat 08:00-08:50, arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Nöroloji yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Prof. Dr. Cengiz DĠLBER Dersin Ġçeriği: Çocuk Nöroloji servisinde yatan hastaya yaklaģım, öykü, fizik muayene, Iabaratuar, radyolojik bulguların değerlendirilmesi Nöroanotomi Nörolojik Muayene Doğum öncesi ve sonrasında beyin geliģimi Mentol motor geliģim Yenidoğan nörolojisi Serebral palsi Santral sinir sisteminin geliģim bozuklukları 64

66 Çocukluk çağı akut konvülziyonları Epilepsiler Non-epileptik paroksismal bozukluklar Hipotoni Ġstem dıģı hareketler Ataksiler Merkezi sinir sistemi tümörleri Ġnmeler Merkezi sinir sistemi enfeksiyonları ve postenfeksiyöz hastalıklar Koma Kafa içi basınç artıģı sendromu Nörogenetik Nöromusküler hastalıklar Sinir sistemi travmaları BaĢ ağrıları Nörometabolik ve nörodejeneratifhastalıklara genel bakıģ Nörokutane hastalıklar Sistematik hastalıkların nörolojik belirtileri Nöropsikiyatrik hastalıklar Yoğun bakım sorunları ÇNÖR 802: Pediatrik Nöroloji seminer saati (0-1-1) Dersin kapsamı: Çocuk Nöroloji açısından önemli, güncel konular ve ilginç olguların Sunumu Dersin Yeri: Çocuk Nöroloji Dersliği, Dersin saati: Cuma günü 13 :00-15 :00 arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Nöroloji yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Prof. Dr. Cengiz DĠLBER Dersin Ġçeriği: Belirlenecek konularda seminer ÇNÖR 803: Serebral Pal si hastalarının değerlendirilmesi (1-1-2) Dersin kapsamı: Çocuk Nöroloji servisinde Serebral Palsi hastalarının değerlendirilmesi uygulama ve teorik olarak değerlendirilir Dersin Yeri: Çocuk Nöroloji Servisi, Dersin saati: Cuma teorik arası, arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Nöroloji yan dal uzmanlık Öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Prof. Dr. Cengiz DiLBER Dersin Ġçeriği: Serebral Palsinin etiyolojisi, tanımı ve tedavisi ÇNÖR 804: Nörometabolik hastalarının değerlendirilmesi (1-1-2) Dersin kapsamı: Çocuk Nöroloji servisinde yatan Nörometabolik hastalarının uygulama ve teorik olarak değerlendirilmesi 65

67 Dersin Yeri: Çocuk Nöroloj i Servisi, Dersin saati: Salı arası teorik, arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Nöroloji yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Prof. Dr. Cengiz DĠLBER Dersin Ġçeriği: Nörometabolik hastalarının_etiyolojisi, tanımı ve tedavisi ÇNÖR 805: Nöropsikiyatri hastaların değerlendirilmesi (1-1-2) Dersin kapsamı: Çocuk Nöroloji servisinde yatan Nöropsikiyatri hastaların uygulama ve teorik olarak değerlendirilmesi Dersin Yeri: Çocuk Nöroloji polikliniği, Dersin saati: Cuma günü 10:00-10:50 arası teorik,11:00-11:50 arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Nöroloji yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Prof. Dr. Cengiz DiLBER Dersin Ġçeriği: Nöropsikiyatri hastaların değerlendirilmesi ÇNÖR 806: EEG ve EEG video monitorizasyon eğitimi (0-5-5) Dersin kapsamı: Çocuk Nöroloji servisinde yatan hastaların EEG ve EEG video monitorizasyon eğitimi yaklaģımı uygulama olarak değerlendirilmesi Dersin Yeri: Çocuk Nöroloji EEG'si Dersin saati: Pazartesi saat 10:00-10:50 arası teorik ve arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Nöroloji yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Prof. Dr. Cengiz DiLBER Öykü alma ve fizik muayene 1.2 EEG çekimi (en az 20 EEG) 1.3 EriĢkin EEG değerlendirilmesi (en az 100 EEG) 1.4 Çocuk EEG değerlendirilmesi (en az 300 EEG) 66

68 ÇOCUK YOĞUN BAKIM BĠLĠM DALI YAN DAL UZMANLIK EĞĠTĠMĠ Çocuk Yoğun Bakım Sorumlu Öğretim üyesi: Prof. Dr. Mehmet DAVUTOGLU ÇYBD 801: Çocuk Yoğun Bakım Bilim dalı hasta baģı dersleri (6-2-8) ÇYBD 802: Çocuk Yoğun Bakım Bilim dalı hasta baģı eğitimi (0-4-4) TEORiK VE TEORiK DERS DIġI FAAliYETLER PROGRAMI ÇYBD 801: Cocuk Yoğun Bakım Bilim Dalı Hasta baģı dersleri (Pratik ve teorik) Dersin kapsamı: Çocuk Yoğun bakım servisinde yatan hastalara yaklaģım, tanı, takip ve tedavileri hasta baģında teorik olarak değerlendirilir Dersin Yeri: Çocuk Yoğun Bakım Servisi Dersin saati: Pazartesi saat 08:00-10:50, 14:00-14:50, Salı saat 08:00-08:50, PerĢembe saat 11:00-11:50 arası teorik; Salı saat 09:00-09:50, PerĢembe saat 15:00-15:50 arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Yoğun Bakım yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Doç. Dr. Mehmet DAVUTOGLU Dersin içeriği: Çocuk Yoğun Bakım servisinde yatırılarak takip ve tedavi edilen hastalarda, muayene invaziv-non invaziv müdahale, klinik izlem, laboratuar ve radyolojik değiģkenlerin değerlendirilmesi, Miyokard mekanikleri Ritm bozuklukları Kardiyopulmoner etkileģim Pulmoner konjesyon etkileri Kardiyoendokrin iliģkiler Kardiyak malformasyonlar Kardiyak biyomarkırlar EKO Vasküler basınçların ve direncin ölçümü ġok Vazoaktiv ve inotrop tedavi planlanması Çoklu organ yetmezliği tanınması Kalp ve akciğer nakli endikasyonlarının bilinmesi 67

69 Üst solunum yolu hastalıkları Solunum meknizması, gaz değiģimi, pulmoner dolaģım ve kardiyopulmoner iliģkilerin BronĢ, bronģial sistem hastalıkları, bronģiyal hiperaktivite Pulmoner fonksiyonların mekanik bozuklukları Pulmoner dolaģım bozuklukları Solunum yetmezlikleri Mekanik ve asiste ventilasyon yöntemleri Pünomoniler Mekanik ventilasyon komplikasyonları Parasempatik sinir sistemi Serebral kan akımı, düzenlenmesi ve modulasyonu Evoked Potansiyelleri Metabolik hastalıkların santral sinir sistemi yönleri Hipoksik iskemik Ensefalopati Kafa ve spinal kord travması SSS ve neoplaziler ArtmıĢ kafa içi basıncı Konvulziyon Periferik Nöropatiler Motor nöron hastalıkları Miyopatiler Demiyelinizan Hastalıklar toksik sinir sistemi hastalıkları immün disfonksiyon Menenjit Ensefalit Beyin apsesi Fungal enfeksiyonlar Çoğulorgan yetmezliği, bakteriyel, viral, fungal Toksik Ģok sendromu invaziv monitörizasyonun infeksiyöz komplikasyonları YBD 802:_ Çocuk Yoğun Bakım Bilim dalı hasta baģı eğitimi (0-4-4) Dersin kapsamı: Çocuk yoğun bakımda takip edilen hastaların tanı-takip ve tedavileri hasta baģında teorik olarak değerlendirilir Dersin Yeri: Çocuk Yoğun Bakım Servisi Dersin saati: Salı ve çarģamba saat :50, Cuma 13:00-15:00 arası uygulama Dersin süresi: 1 yıl Dersin öğrencisi: Çocuk Yoğun Bakım yan dal uzmanlık öğrencileri Ders sorumlu öğretim üyesi: Doç. Dr. Mehmet DAVUTOGLU 68

70 Dersin içeriği: Çocuk Yoğun Bakım ihtiyaçı gösterebilecek sistem ve sistemleri etkileyen hastalıklar değerlendirilecek Kollajen vasküler hastalıklar Anaflaksi Sıvı-elektrolit dengesizliği Böbrek yetmezliği Renal replasman tedavileri Cushing sendromu Adrenal yetersizlik Paratiroid hormon ve kalsiyum metabolizması Diabetus mellitus, diabetik koma Diabetes insipidus Kan ve kan ürünleri kullanımı Hastalıkların nutrisyonel etkileri Karaciğer ve safra yolu hastalıkları Kawasaki sendromu Hemorojik Ģok Sekonder Hemofagositik sendrom Ürosepsis, Peritonit, abdominal apse, Nekrotizan fasit SIRS Hastalıkların nutrisyonel etkileri Hemoglobinopatiler Apıastik anemiler Polisitemi Trombositopeni- trombozitoz Febril nötropeni Koagülopatiler Tromboz Lösemiler Kas gevģeticiler Antibiyotik kullanımı Hastane enfeksiyonları Kök hücre transplantasyonu Maligniteler Malign hipertermi Nöroleptik malign sendrom Entoksikasyonlar 69

71 ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI 2016 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ REHBERĠ ÖĞRETĠM ÜYESĠ Yrd.Doç.Dr. Hatice ALTUN Yrd. Doç. Dr. Hayati SINIR ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI BRANġ TANIMI Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (ÇERSAH) uzmanlığı, tıp bilgisinin ruhsal, bedensel ve sosyal konuları kapsayan bilgilerle bütünleģtirilmesini gerektiren disiplinler arası bir nitelik taģıyan tıp dalıdır. ÇERSAH uzmanlık alanının bilimsel içeriğine bakıldığında; genetik, fizyolojik, biyokimyasal, nöroendokrin yapıyı doğum öncesi ve sonrası geliģimsel özellikleri incelemesi açısından biyolojik bir bilim dir. Çok erken dönemlerden baģlayarak, insanlar arası iliģkileri ve etkileģim biçimlerini inceleyen bir insan bilimi ; çocuk yetiģtirmeye iliģkin tutumları, ailesel ve çevresel etmenleri araģtırmasıyla bir toplum bilimi dir. Ayrıca, çocuklar, ergenler ve ailelerin davranıģlarının değerlendirilmesi, biçimlendirilmesi açısından bir eğitim, geliģim ve davranıģ bilimi ortaya çıkan ruhsal nitelikli sorunların, çocuklukta yerleģmeden, yaygınlaģmadan ele alınıp düzeltilmesi, sağlıklı bireylerin yetiģmesi için gerekli önlemlerin planlanması yönünden bir koruyucu hekimlik bilimi dir. ÇERSAH uzmanlık eğitimi güncel uluslararası psikiyatrik sınıflandırma sistemlerince tanımlanmıģ olan çocuk ve ergenlere iliģkin psikiyatrik durumların ayaktan ve yatırılarak bakımı, incelenmesi, takibi, tanı konması ve sağaltımını kapsar. ÇERSAH uzmanlığı çocuklar, ergenler, aileler ve toplumun çocukla ilgili kurumlarıyla çalıģmayı gerektirmektedir. Sağlık kurumları içinde, ÇERSAH uzmanları baģlıca pediatri, psikiyatri ve adli tıp uzmanlık alanları ile iģbirliği yaparlar. Kurum dıģı olarak da Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Adalet Bakanlığı, ĠçiĢleri Bakanlığı, Yerel Yönetimler, ilgili meslek örgütleri ve sivil toplum örgütleri ile bağlantı içinde çalıģırlar. ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI EĞĠTĠMĠ Eğitim Süresi ÇERSAH uzmanlık eğitiminin süresi dört yıl olarak belirlenmiģtir. Bu sürenin bir yılı eriģkin psikiyatrisi, üç ayı da çocuk nörolojisi rotasyonlarına ayrılmaktadır. Eğitimin Amacı ÇERSAH uzmanlık eğitiminde amaç, bu alanda yetiģecek hekimlere, çocuk ve ergenlerde ortaya çıkan ruhsal hastalık ve bozuklukları tanımak, ayrıģtırmak, sağaltmak ve önlemek için gerekli ve yeterli bilgi ve beceri donanımını kazandırmaktır. ÇERSAH uzmanlık eğitimi; Çocukluk ve ergenlik dönemindeki normal geliģim temel alınarak, öncelikle sağlıklı çocuk ve ergenlerin geliģimsel özelliklerinin tanınmasını, risk altındaki çocukların ve ergenlerin erken dönemde tanınmasını ve çocuk ve ergenlere yönelik çalıģan diğer toplumsal kurum ve örgütlerle iģbirliği içinde koruyucu önlemlerin planlanmasını, Güncel uluslararası psikiyatrik sınıflandırma sistemlerince tanımlanmıģ olan, çocuk ve ergenlere iliģkin psikiyatrik durumların araģtırılma ve tanınmasını, Henüz herhangi bir psikiyatrik belirti ortaya çıkmamıģ olsa da aile içi iliģki bozukluklarından doğan sorunların çözümlenmesi ve sağaltımını, EriĢkinleri ana baba rolleri yönünde desteklemeyi ve tutumlara yönelik danıģmanlık vermeyi, Sosyal, yasal kurum ve sistemlerle iģbirliği içinde çalıģmayı içeren araģtırma ve incelemelere katılmayı kapsar. ÖĞRENME HEDEFLERĠ 70

72 ÇERSAH Uzmanlık Eğitimi Sırasında Kazanılması Gereken Bilgi, Beceri ve Tutumlar: ÇERSAH Uzmanlık Eğitimi Süresince, A. AĢağıdaki konulara iliģkin yeterli bilgi ve tanısal beceriler elde edilmelidir. Çocuğun normal ruhsal geliģimi ile ilgili bilgilenme, normal geliģimi değerlendirebilme ve tanımlayabilme. Çocuğun fiziksel, ruhsal, zihinsel ve sosyal geliģimi ve bunları etkileyen yapısal etkenler, hastalık durumları, ana babanın sağlığı ve sosyal uyumu ve toplumsal etmenler hakkında bilgilenme. Çocuk ve ergenlerde görülen psikopatolojiler. Tanıya dayalı tedavi planlama becerisi. Çocuk, ergen ve ailelerin psikoterapisi. Psikofarmakolojik sağaltım yaklaģımları. Psikososyal ve çocuğun geliģmesini destekleyen (eğitsel) sağaltım yaklaģımları. B. AĢağıdaki konulara iliģkin yeterli bilgi ve deneyim kazanılmalıdır. Çocuk ve ergenlerde, özellikle nörolojik durumlar olmak üzere, sık görülen bedensel hastalıklar ve ruhsal hastalıkların göstergesi sayılabilecek bedensel belirtiler. EriĢkinlerde sık görülen genel psikiyatrik durumlar ve sağaltımları. Psikolojik değerlendirme yöntemleri. Okul ve sosyal hizmet sistemlerinin genel iģleyiģi içinde çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıklarının yeri. Yargı ve yasama sistemlerinin genel iģleyiģi içinde çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıklarının yeri ve örgütlenme yapısı. C. AĢağıdaki konulara yönelim geliģtirilmelidir: Adli Psikiyatrik örgütlenme ve yöntemler. Ulusal ruh sağlığı politikası içinde çocuk, ergen ve ailelere yönelik yaklaģımların bilinmesi ve geliģtirilmesi. EĞĠTĠMĠN ĠÇERĠĞĠ ÇERSAH alanında Uzmanlık öğrencileri aģağıdaki durumları araģtırabilmeli, tanıyabilmeli ve sağaltabilmelidirler: A. Genellikle Ġlk Kez Bebeklik, Çocukluk ya da Ergenlik Döneminde Tanısı Konan Bozukluklar Mental Retardasyon Öğrenme Bozuklukları Motor Beceri Bozukluğu ĠletiĢim Bozuklukları Yaygın GeliĢimsel Bozukluklar Dikkat Eksikliği ve Yıkıcı DavranıĢ Bozuklukları Bebeklerin ya da Küçük Çocukların Beslenme ve Yeme Bozuklukları Tik Bozuklukları DıĢa Atım Bozuklukları Bebeklik, Çocukluk ya da Ergenliğin Diğer Bozuklukları Psikomotor ve Cinsel GeliĢimdeki Sapmalar Bağlanma Bozuklukları 71

73 Uyku Bozuklukları Çocuk Ġhmali ve Ġstismarı B. EriĢkin Psikiyatrisi Sınıflandırmasında Yer Alan ve Bebeklerde, Çocuklarda ve Ergenlerde Görülen Bozukluklar ve Diğer Durumlar Kognitif Bozukluklar Madde Kullanımı ve ĠliĢkili Bozukluklar ġizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar Duygudurum Bozuklukları Anksiyete Bozuklukları Somatoform Bozuklukları Dissosiyatif Bozukluklar Yeme Bozuklukları Uyum Bozuklukları Tıbbi Durumu Etkileyen Psikolojik Etkenler Ġlaçların Yol Açtığı Önemli Yan Etkiler ĠliĢki Sorunları Kötüye Kullanma ya da Ġhmal Etme ile ĠliĢkili Sorunlar Ġntihar DavranıĢları Ergenlerde Suça Yönelik DavranıĢlar Kriz ve Krize Müdahale Tepkileri Daha Büyük YaĢtaki Ergenlerde KarĢılaĢılan KiĢilik Bozuklukları Göç ve Sığınmacılık Sorunlarını Ġçeren Uyum Bozuklukları Uzmanlık öğrencileri aģağıdaki konularda bilgilenmelidirler: Ruh sağlığını etkileyen biyopsikososyal etmenler Santral sinir sistemi psikofarmakolojisinin iģlevi, fizyolojisi, kimyası ve yapısı; çocukluk ve ergenlik dönemi bozuklukları ve ruhsal hastalıkların epidemiyolojisi GeliĢim psikolojisi (nöropsikoloji ve biliģsel psikolojiyi içeren güncel bilgiler) Kriz kuramı ÇeĢitli aile iliģkileri kuramları Güncel yasalar ve onların sağlık, sosyal hizmet ve özürlülerin bakım ve rehabilitasyonuna uyarlanması Sağlık güvencesi ile iliģkili iģlemler Bir kliniği yönetme ve yürütme becerisi AraĢtırma planlama ve yürütme yöntemleri Uzmanlık öğrencileri aģağıdaki konularda tanıya yönelik beceriler elde etmelidirler: GörüĢme yöntemleri ve öykü alma Motor-Nörolojik geliģimin değerlendirilmesi Ruhsal durum muayenesi Birey, aile ve çevrenin iģlev ve kaynaklarının değerlendirilmesi Ġntihar riskinin değerlendirilmesi Ölçek kullanımı ve yapılandırılmıģ görüģmeler Disiplinler arası iģbirliği becerisini kazanma Konsültasyon-liyezon konusunda bilgi ve beceri kazanma Uzmanlık öğrencileri aģağıdaki konularda yeti geliģtirmelidirler: Yataklı ve ayaktan sağaltım ortamını düzenlerken, somatik, sosyal, psikoterapötik ve eğitsel sağaltım yöntemleri ve bakım veren tüm kiģi ve kurumların iģbirliğini sağlama Hastalara ve ailelerine bilgi verme, öneriler getirme ve onları destekleme Psikoterapi (psikodinamik, davranıģçı veya biliģsel): kriz yaklaģımı, bireysel terapi, grup ve aile terapisi, ruhsal eğitsel tedaviler, çevresel düzenleme ve terapi Psikofarmakoterapi ve diğer somatik tedaviler Epikriz, belge ve rapor yazma ÇERSAH uzmanlık alanı ile ilgili olarak diğer sağlık sistemleri, sosyal hizmetler ve ilgili alanlara danıģmanlık yapma Çocukların velayeti ve çocuk haklarının değerlendirilmesi gibi adli konularla ilgili bilgi ve beceri geliģtirme 72

74 Mahkemede bilirkiģi yapmayı öğrenme ÇERSAH ile ilgili etik konularda bilgi ve beceri geliģtirme Uzmanlık öğrencileri aģağıdaki konularda uygulama becerileri geliģtirmelidirler: Değerlendirme yöntemleri ve hasta izleminde gözlem Bilimsel araģtırmaları izleme ve eleģtirel biçimde değerlendirme, tasarlama, planlama Sürekli eğitimde rehberlik etme (özellikle alanda çalıģanlara hizmet içi eğitim ve kurumlar arası eğitime yönelik olarak) Yaptıklarını belgelendirme (dosya hazırlama, görüģme protokolü yapma, epikriz ve rapor yazma, resmi yazıģmalar). EriĢkin Psikiyatri rotasyonu içinde Uzmanlık eğitimi sırasında eğitilenler, eriģkinlerde görülen aģağıdaki durumlarla ilgili olarak, değerlendirme yapma, tanı koyma ve sağaltım iģlemlerini öğrenmelidirler: Delirium, Demans, Amnestik ve Diğer Kongnitif Bozukluklar Madde kullanımı ile ĠliĢkili Bozukluklar ġizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar Duygudurum Bozuklukları Anksiyete Bozuklukları Somatoform Bozukluklar Yapay Bozukluk Dissosiyatif Bozukluklar Cinsel ĠĢlev Bozuklukları ve Cinsel Kimlik Bozuklukları Yeme Bozuklukları Uyku Bozuklukları Dürtü Kontrol Bozuklukları Uyum Bozuklukları KiĢilik Bozuklukları Klinik Ġlgi Odağı Olabilecek Diğer Durumlar Eğitilenler aģağıdaki durumlarla ilgili olarak bilgi ve uygulama deneyimi edinmelidirler: Psikofarmakolojik sağaltım ve EKT yi de içerecek biçimde diğer somatik sağaltım yöntemleri Alana iliģkin psikoterapötik, psikososyal ve eğitsel sağaltım yöntemleri Zorunlu psikiyatrik bakım Resmi ve özel kurumlarla iģbirliği içinde sürdürülen psikiyatrik rehabilitasyon Çocuk Nörolojisi rotasyonu içinde Uzmanlık eğitimi sırasında eğitilenler aģağıdaki durumlarla ilgili olarak, değerlendirme yapma, tanı koyma ve sağaltım iģlemlerini öğrenmelidirler: Nörolojik muayene ve değerlendirme yöntemleri Psikomotor geliģim bozuklukları Epileptik bozukluklar, engellilik oluģturan durumlar, sık görülen nörolojik hastalıklar Organik kökenli ruhsal bozukluklar (genetik, metabolik, enfeksiyon, hematolojik ve onkolojik, toksik hastalıklar gibi) Ruhsal belirtilerle giden organik bozukluklar *Türkiye çocuk ve genç psikiyatrisi derneğinin uzmanlık eğitimi programından alıntı yapılmıģtır. ÇOCUK VE ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ PROĞRAMI 73

75 Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Eğitimi programı aģağıdaki derslerden oluģmaktadır. ÇERSAH 700: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Tez DanıĢmanlığı (0-1-1) ÇERSAH 701: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Poliklinik Hasta BaĢı Eğitimi ( ) ÇERSAH 700: ÇERSAH 700Anabilim Dalı Tez DanıĢmanlığı (0-1-1) Dersin Kapsamı: ÇERSAH anabilim dalında uzmanlık eğitim öğrencilerinin tez danıģmanlığı pratik uygulama olarak yapılması planlanmıģtır. Dersin Yeri: ÇERSAH anabilim dalı Dersin Saati: Her hafta cuma günü 13:00-13:50 saatleri arasında pratik olarak yapılması planlanmıģtır. Haftada 1 saat, yıllık 52x1=52 saat Dersin Süresi: 6 ay. Yılda 2 defa açılır Dersin Öğrencisi: Tez konusu ve tez danıģmanı belirlenmiģ ÇERSAH Uzmanlık öğrencileri pratik derslere katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: ÇERSAH Ana Bilim Dalı Akademik kurulu tarafından tez danıģmanı olarak belirlenen öğretim üyesi. Dersin Ġçeriği: o Tez yazım kuralları, materyal ve metodu, verilerinin istatistiksel analizleri o Tez sonuçlarının yorumlanması, tezin bastırılması ve çoğaltılması ÇERSAH 701: ÇERSAH Anabilim Dalı Poliklinik Hasta BaĢı Eğitimi ( ) Dersin Kapsamı: ÇERSAH polikliniğinde ayaktan takip edilen hastaların tanı-takip ve tedavileri teorik ve pratik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: ÇERSAH Polikliniği Dersin Saati: Her iģ günü ve saatleri arası, ÇarĢamba ve Cuma saatleri arasında teorik, her iģ günü , Pazartesi, Salı, PerĢembe 14:00-14:50 arasında pratik olarak yapılır. Haftada 27 saat, yıllık 52x27=1404 saat Dersin Süresi: 6 ay. Yılda 2 defa açılır Dersin Öğrencisi: ÇERSAH Uzmanlık öğrencileri ve rotasyona gelen Tıpta Uzmanlık öğrencileri katılır. Dönem 5 staj öğrencileri pratik derslere katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: ÇERSAH Ana Bilim Dalı Akademik kurulu tarafından poliklinik konsültanı olarak görevlendiren öğretim üyesi. Dersin Ġçeriği: GörüĢme yöntemleri ve öykü alma Motor-Nörolojik geliģimin değerlendirilmesi Ruhsal durum muayenesi Birey, aile ve çevrenin iģlev ve kaynaklarının değerlendirilmesi Hastalara ve ailelerine bilgi verme, öneriler getirme ve onları destekleme Ġntihar riskinin değerlendirilmesi Ölçek kullanımı ve yapılandırılmıģ görüģmeler Disiplinler arası iģbirliği becerisini kazanma Konsültasyon-liyezon konusunda bilgi ve beceri kazanma Mental retardasyon Öğrenme bozukluğu Motor beceri bozukluğu ĠletiĢim bozukluğu Yaygın geliģimsel bozukluk Dikkat Eksikliği ve Yıkıcı DavranıĢ Bozuklukları Bebeklerin ya da Küçük Çocukların Beslenme ve Yeme Bozuklukları Tik Bozuklukları DıĢa Atım Bozuklukları Bebeklik, Çocukluk ya da Ergenliğin Diğer Bozuklukları Psikomotor ve Cinsel GeliĢimdeki Sapmalar Bağlanma Bozuklukları Uyku Bozuklukları Çocuk Ġhmali ve Ġstismarı olan hastaya yaklaģım Kognitif Bozukluklar Madde Kullanımı ve ĠliĢkili Bozukluklar ġizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar Duygudurum Bozuklukları 74

76 Anksiyete Bozuklukları Somatoform Bozuklukları Dissosiyatif Bozukluklar Yeme Bozuklukları Uyum Bozuklukları Tıbbi Durumu Etkileyen Psikolojik Etkenler Ġlaçların Yol Açtığı Önemli Yan Etkiler Kötüye Kullanma ya da Ġhmal Etme ile ĠliĢkili Sorunlar Ġntihar DavranıĢları Daha Büyük YaĢtaki Ergenlerde KarĢılaĢılan KiĢilik Bozuklukları Psikiyatrik hastalıklara yaklaģım ve yönetim Acil psikiyatrik yaklaģım Ajite-eksite hastaya yaklaģım Ġntihar giriģimi olan hastaya yaklaģım Psikofarmakoloji ve psikofarmakoterapi uygulamaları Psikoterapi uygulamaları (bireysel ve grup terapileri, aile terapisi, davranıģçı terapiler) Adli psikiyatrik değerlendirme ve adli rapor düzenleme Ders Saati Pazartesi Salı ÇarĢamba PerĢembe Cuma 08:00-08:50 ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T 09:00-09:50 ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D 10:00-10:50 ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D 11:00-11:50 13:00-13:50 ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T ÇERSAH700-D ÇERSAH701-T 14:00-14:50 ÇERSAH701-D ÇERSAH701-D ÇERSAH701-T ÇERSAH701-D ÇERSAH701-T 15:00-15:50 ÇERSAH701-T ÇERSAH701-T 16:00-16:50 75

77 DERĠ VE ZÜHREVĠ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI 2016 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ REHBERĠ DERĠ VE ZÜHREVĠ HASTALIKLAR ANABĠLĠM DALI ÖĞRETĠM ÜYELERĠ Doç. Dr. Perihan ÖZTÜRK Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kamil MÜLYĠM ANABĠLĠM DALI UZMANLIK EĞĠTĠM DERSLERĠ DER 701: Dermatoloji AD klinik hasta baģı dersleri (5 5 10) DER 702: Dermatoloji AD poliklinik hasta baģı eğitimi (5 5 10) DER 703: Dermatoloji kriyoterapi, koter, PUVA, dermato-allerji, mikoloji, dermoskopi laboratuvar dersleri (2 2 4) DER 704: Seminer, literatür ve olgu sunumu (2 2 4) DER 701: Dermatoloji AD klinik hasta baģı dersleri (5-5-10) Dersin Kapsamı: Dermatoloji servisinde ve/veya diğer servislerde yatan dermatolojik sorunlu hastaların tanı, takip ve tedavileri hasta baģında teorik ve uygulamalı olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: Dermatoloji ve/veya diğer servisler Dersin Saati: Uzmanlık öğrencileri AD tarafından belirlenen gruplara bölünerek hafta içi her sabah arası Teorik ve öğleden sonra saatleri arasında Uygulama yapılır. Haftada 14 saat, yıllık 728 saat, 2 grup 2x728=1456 saat (728 saat teorik, 728 saat uygulama) Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Dermatoloji uzmanlık öğrencileri ve dönem V ve VI seçmeli staja gelen öğrenciler uygulamaya katılır. Dersin Sorumlusu Öğretim Üyesi: Öğretim üyesi her ay AD BaĢkanı tarafından görevlendirilir. Dersin Ġçeriği: o Dermatolojik hasta muayenesi o Derinin yapısı ve fonksiyonları o Elemanter lezyonlar ve fenomenler o Deri hastalıklarında tanı yöntemleri o Deri hastalıklarında tedavi prensipleri o Fiziksel etkenlere bağlı dermatozlar o Pruritus ve nörokütanöz dermatozlar o Atopik Dermatit o Ekzema o Kontakt dermatitler o Ġlaç erupsiyonları o Ürtiker ve anjiyoödem o Kollajen doku hastalıkları o Musinozisler o Seboreik dermatit o Psöriazis o Eritemli skuamlı hastalıklar o Liken planus ve iliģkili hastalıklar o Bakteriyel enfeksiyonlar o Mantar enfeksiyonları o Mikobakteriyel hastalıklar o Lepra o AIDS o Sifiliz, yaws, bejel, pinta o Viral hastalıklar o Paraziter infestasyonlar o Otoimmün büllü hastalıklar o Nütrisyonel hastalıklar o Subkutan hastalıklar o Endokrin hastalıklar o Folliküler eliminasyon hastalıkları o Metabolik hastalıklar 76

78 o o o o o o o o o o o o o Genodermatozlar Dermal subkutan tümörler Epidermal nevus neoplaziler Melanoma Makrofaj / monosit hastalıkları Vaskülitler Pigment hastalıkları Purpura ve koagulasyon bozuklukları Mikrovasküler oklüzyon sendromlarının deri belirtileri Depo hastalıkları Cinsel yolla bulaģan hastalıklar Atrofi ve dermal konnektif doku bozuklukları Vasküler hastalıklar DER 702: Dermatoloji AD poliklinik hasta baģı eğitimi (5-5-10) Dersin Kapsamı: Dermatoloji polikliniğinde ayaktan takip edilen hastaların tanı, takip ve tedavileri hasta baģında teorik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: Dermatoloji polikliniği Dersin Saati: Uzmanlık öğrencileri AD tarafından belirlenen gruplara bölünerek hafta içi her gün arası teorik ve arasında uygulama olmak üzere günde 2 saat, haftada 14, yılda 728 saat. 2x728 (728 saat teorik, 728 saat uygulama). Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Dermatoloji uzmanlık öğrencileri ve Dönem V ve VI seçmeli staja gelen öğrenciler uygulamaya katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: AD BaĢkanı tarafından görevlendirilen öğretim üyesi/üyeleri Dersin Ġçeriği: o Dermatolojik hasta muayenesi o Derinin yapısı ve fonksiyonları o Elemanter lezyonlar ve fenomenler o Deri hastalıklarında tanı yöntemleri o Deri hastalıklarında tedavi prensipleri o Fiziksel etkenlere bağlı dermatozlar o Pruritus ve nörokütanöz dermatozlar o Atopik dermatit o Ekzema o Kontakt dermatitler o Ġlaç erupsiyonları o Ürtiker ve anjiyoödem o Kollajen doku hastalıkları o Musinozisler o Seboreik dermatit o Psöriazis o Eritemli skuamlı hastalıklar o Liken planus ve iliģkili hastalıklar o Bakteriyel enfeksiyonlar o Mantar enfeksiyonları o Mikobakteriyel hastalıklar o Lepra o AIDS o Sifiliz, yaws, bejel, pinta o Viral hastalıklar o Paraziter infestasyonlar o Otoimmün büllü hastalıklar o Nütrisyonel hastalıklar o Subkutan hastalıklar o Endokrin hastalıklar o Folliküler eliminasyon hastalıkları o Metabolik hastalıklar o Genodermatozlar o Dermal subkutan tümörler o Epidermal nevus neoplaziler o Melanoma o Makrofaj / monosit hastalıkları o Vaskülitler o Pigment hastalıkları 77

79 o o o o o o Purpura ve koagulasyon bozuklukları Mikrovasküler oklüzyon sendromlarının deri belirtileri Depo hastalıkları Cinsel yolla bulaģan hastalıklar Atrofi ve dermal konnektif doku bozuklukları Vasküler hastalıklar DER 703: Dermatoloji krioterapi, koter, PUVA, dermato-allerji, mikoloji, dermoskopi lab. dersleri (2-2- 4) Dersin Kapsamı: Tanı amaçlı tetkiklerin yapılması ve yorumlanması ile tedavi tekniklerine dair uygulamalar Dersin Yeri: Dermatoloji polikliniği, PUVA ünitesi (mikoloji, kriyoterapi, koterizasyon, foto(kemo)terapi, dermoskopi ve dermato-allerji ünitesi Dersin Saati: Uzmanlık öğrencileri AD tarafından belirlenen gruplara bölünerek hafta içi pazartesi, Salı arası pratik, ÇarĢamba, perģembe günleri arasında teorik haftada 4, yılda 208 saat. (104 saat teorik, 104 saat uygulama). Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Dermatoloji tıpta uzmanlık öğrencileri Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: AD BaĢkanı tarafından görevlendirilen öğretim üyesi/üyeleri Dersin Ġçeriği: o o o o o o o o o o o o o o o o Foto(kemo)terapinin teorik prensipleri Foto(kemo)terapinin endikasyon ve kontrendikasyınları Foto(kemo)terapinin yan etkileri Foto(kemo)terapide hasta takibi ve uygulamalar Fototerapi cihazının kullanımı Deri lezyonlarında mantar aranması Dermatolojide kriyoterapinin teorik prensipleri Kriyoterapide hasta seçimi Kriyoterapide hasta takibi Dermatolojide elektrokoter uygulamaları Bilgisayarlı dermoskopi cihazının kullanımı Dermoskopinin dermatolojide uygulama alanları Dermoskopide hasta takibi Dermatolojide prick test uygulamaları Dermatolojide patch test uygulamaları Ġmmünoterapinin prensipleri DER 704: Seminer, literatür ve olgu sunumu (2-2-4) Dersin Kapsamı: Dermatoloji açısından güncel konular ve ilginç olguların sunumu Dersin Yeri: Seminer salonu, poliklinik ortamı Dersin Saati: pazartesi, Salı günleri Kemal Özyurt arası Perihan Öztürk arası uygulama, ÇarĢamba ve PerĢembe günleri Kemal Özyurt arası Perihan Öztürk Teorik olmak üzere haftada 4 saat, yılda 208 saat Dersin Süresi: 1 yıl Dersin Öğrencisi: Dermatoloji uzmanlık öğrencileri ve dönem VI seçmeli staja gelen öğrenciler Ders Sorumlusu Öğretim Üyesi: AD BaĢkanı tarafından görevlendirilen öğretim üyesi/üyeleri Ders Saati Pazartesi Salı ÇarĢamba PerĢembe Cuma 08:00-08:50 DER701-T DER701-T DER701-T DER701-T DER701-T 09:00-09:50 10:00-10:50 DER703-D DER703-D DER703-T DER703-T 11:00-11:50 DER702-T DER702-T DER702-T DER702-T DER702-T 13:00-13:50 14:00-14:50 DER702-D DER702-D DER702-D DER702-D DER702-D 15:00-15:50 DER704-D DER704-D DER704-T DER704-T DER701-D DER701-D DER701-D DER701-D 16:00-16:50 DER704-D DER704-D DER704-T DER704-T DER701-D 78

80 FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ANABĠLĠM DALI 2016 TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ REHBERĠ ÖĞRETĠM ÜYELERĠ Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN Yrd.Doç.Dr. Adnan DEMĠREL Yrd. Doç. Dr. Ejder BERK FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON BRANġ TANIMI * Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, temel olarak hareket sistemi (kas-iskelet) hastalıklarının tanı, tedavi ve rehabilitasyonuyla uğraģan, ayrıca tüm diğer sistemlere ait doğumsal ya da edinilmiģ hastalıklara bağlı fizyolojik ya da anatomik yetersizliği olan kiģilerin, mevcut kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak, bağımlılıklarını azaltmak ve yaģam kalitelerini yükseltmek amacıyla yataklı ve yataksız kurumlarda ve toplum içinde rehabilitasyon uygulayan tıp dalıdır. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon branģı bu kapsamda; her yaģtan hastada, fiziksel tıp modaliteleri, medikal ve manuplatif tedavileri, terapötik enjeksiyon ve egzersizleri,ortez ve protezleri ve diğer rehabilitatif yöntemleri kullanarak ağrı, fonksiyon kaybı, yaģam kalitesinde bozulma, özürlülük, engellilik ve sakatlığa yol açabilen baģta romatizmal, nörolojik, ortopedik/travmatolojik, kardiyopulmoner ve algolojik hastalıklar olmak üzere tüm sistemlerin primer ya da tamamlayıcı tedavisini içerir. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon branģı Romatoloji, Spor Hekimliği, Algoloji, Klinik Nörofizyoloji, Geriatri, Tamamlayıcı Tıp, Toplumsal Rehabilitasyon ve Kaplıca Tıbbı bilim dallarının ilgi ve uygulama alanlarını kapsar. FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UZMANLIK EĞĠTĠMĠ * 1. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzman hekimleri kas-iskelet sistemi problemleri, nörolojik hastalıklar, amputasyonlar, pelvik organ fonksiyon bozuklukları, kardiyopulmoner yetmezlik, kronik ağrı ve kansere bağlı özürlülük gibi akut ve kronik problemlere bütünsel olarak yaklaģır. Tüm yaģ gruplarında özürlülüğe yol açan tıbbi durumların ve bunlara bağlı olarak oluģan hastalık halinin önlenmesi, teģhisi, tedavisi ve rehabilitasyonundan sorumludur. Akut bakım ünitelerinden toplumsal kurumlara kadar değiģen farklı faaliyet alanlarında görev alır. 2. Temel olarak tüm hareket sistemi hastalıklarının tanı ve ayırıcı tanısını yapar; hastanın gereksinimine göre farmakolojik, fiziksel tıp modaliteleri ve rehabilitasyon gibi tedavi yöntemlerin ve invaziv ve non invaziv terapötik giriģimleri uygular. 3. ÇeĢitli sistemlere ait doğumsal ya da edinilmiģ hastalıklara bağlı fizyolojik ya da anatomik yetersizliği olan özürlü kiģilerde, mevcut kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak ve bağımlılık düzeylerini azaltarak yaģam kalitelerini yükseltmek amacıyla romatizmal, nörolojik, ortopedik/ travmatolojik, pediyatrik, kardiyopulmoner ve algolojik hastalıkların primer ya da tamamlayıcı tedavilerini içeren rehabilitasyon programlarının yatarak, ayaktan ya da toplum içi planlanması ve yürütülmesinden sorumludur. 4. Rehabilitasyon multiprofesyonel bir aktivitedir. Fizyoterapist, iģ ve uğraģı terapisti, rehabilitasyon hemģiresi, sosyal hizmet uzmanı, ortez-protez uzmanı/teknisyeni, psikolog, konuģma terapisti, meslek danıģmanı gibi diğer sağlık elemanları ve teknikerlerden oluģur. ÖzelleĢmiĢ rehabilitasyon ekibi FTR uzman hekimi tarafından yönetilir. Hastanın gereksinimine göre diğer dal hekimleri ile iģbirliği yapar. FTR uzman hekimi rehabilitasyon planının oluģturulmasından ve uygulanma zamanının çizelgesinin tanımlanmasından sorumludur. FTR uzman hekimi değiģik tedavi edici yöntemleri kullanır. Hastanın tanısına ve özürü/engeline göre bireysel bir tedavi planı yapar. Kapsamlı eğitiminden dolayı bu programları bizzat uygulayabilir veya reçete ederek gözetiminde veya denetiminde uygulatabilir. Kapsamlı bir fiziksel tıp ve rehabilitasyon hizmeti; ilaç tedavileri, yumuģak doku, eklem, spinal ve sinir blokajları gibi enjeksiyon iģlemleri, Fizik tedavi cihazları (elektroterapi) uygulamaları, masaj ve manüplasyon, kinezyoterapi ve egzersiz tedavisi, lenf ödem tedavisi, kaplıca tedavisi, hidroterapi, iģ-uğraģı terapisi, konuģma ve yutma terapisi, nöropsikolojik müdahaleler, psikoterapi, diyet uygulamaları, ortez-protez uygulamaları, asistif teknoloji uygulamaları, hasta eğitimi ve rehabilitasyon hemģireliği uygulamalarından oluģur. 5. Kas iskelet sistemini tutan her türlü enflamatuvar, dejeneratif, travmatik, nontravmatik ve metabolik romatizmal hastalıkların veya ağrılı durumların ayırıcı tanısını yaparak tanısını koyarken gerektiğinde çekirdek eğitim programında belirtilen tanısal yöntemleri (EKG, ultrason, artroskopi, endoskopi, EMG, kemik yoğunluk ölçümü gibi) kullanır. 6. Sorumlu olduğu tüm hastalıklarda gerektiğinde ortez ve protez uygulamalarının reçetelenmesinden, yapılması ve/ veya yaptırılmasından,uygunluk değerlendirmesi ve eğitiminin verilmesinden sorumludur. 79

81 7. Hareket sistemi hastalıklarının önlenmesi ve özürlü bireylerin yaģam kalitesinin yükseltilmesi amacıyla toplumun bilgilendirilmesi ve eğitiminden, bu kapsamda koruyucu rehabilitasyonu da içeren toplum temelli rehabilitasyon hizmetlerinden sorumludur. 8. Kaplıca tedavisi ve diğer hidroterapi yöntemlerinin planlanması ve yürütülmesinden sorumludur. 9. Akut ve kronik ağrıda, hem ağrıya yol açan faktörlerin değerlendirilmesini ve ayırıcı tanısını yapar, tanısını koyar; hem de ağrı tedavisinde medikal ve giriģimsel tedavilerin yanısıra fiziksel tıp modalitelerini -yöntemlerini (fizik tedavi ajanlarını) ve ağrı rehabilitasyonunu kullanır. 10. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon alanıyla ilgili hastalıklarda hastalık seyri sırasında gerektiğinde diğer tıp branģlarından konsültasyon isteyerek tedaviyi yönetir. Ayrıca hastalık seyri sırasında oluģan komplikasyonları tanır, tedavisine yönelik uygulamaları yapar,ihtiyaç duyduğunda diğer tıp branģlarından konsültasyon isteyerek tedaviyi yönetir. FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON EĞĠTĠM SÜRECĠ * 1. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon gerektiğinde diğer tıp dallarıyla da bağlantılı hizmet veren bağımsız bir uzmanlık alanıdır. 2. Eğitim sorumlusu ve eğiticiler bu programın sürdürülmesinden, geliģtirilmesinden, değerlendirilmesinden ve sonuçlarından sorumludur. 3. Eğitim programının özellikleri Ģunlar olmalıdır; 3.1. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyonla ilgili temel bilimlerde (örneğin; nöromusküloskeletal- kardiyovasküler ve pulmoner sistemlerin anatomisi, fizyolojisi, immünolojisi, patolojisi ve patofizyolojisi, kinezyoloji, fonksiyonel anatomi, elektronik,fizik, bilgisayar teknolojisi, terapötik egzersizlere ve değiģik fizik tedavi modalitelerine verilen fizyolojik cevaplar gibi) yeterli ve sistematik eğitimi içermelidir Eğitim programı yataklı hasta servislerini, poliklinik hizmetlerini ve değiģik ünitelerdeki hizmetler ile evde bakımı ve tedaviyi kapsayacak Ģekilde düzenlenmelidir Asistanların, aģağıda teorik bilgi müfredat programında detayları bildirilen alanlarda Değerlendirme ve ölçüm Tanı koyma ve tanıda yardımcı aletleri kullanabilme Reçetelendirme ve uygulama (medikal, egzersiz ve fizik tedavi modaliteleri, terapötik enjeksiyonlar, ortezprotez, tekerlekli iskemle, ambulasyon cihazları, özel donanımlı arabalar,özel yataklar ve diğer yardımcı cihazlar, vb.) Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon ekibinde görev alan diğer sağlık personelinin (fizyoterapist, iģ-uğraģı terapisti, rehabilitasyon hemģiresi, konuģma terapisti, psikolog, sosyal hizmet uzmanı, ortez-protez uzmanı, vb. gibi) uygulamalarını planlamak, kontrol etmek ve bu alandaki uygulamalardan sorumlu olmak Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon alanıyla ilgili uygulamalarda hastalığın seyri ve oluģan komplikasyonlarda ilgili diğer tıp branģlarıyla iletiģim içinde çalıģmak gibi, sorumlulukları alacak Ģekilde eğitimleri düzenlenmelidir. 4. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilim Dalının filozofisi, amacı ve metodolojisi 4.1. Uzmanlık tarihi (dünyada ve ülkemizdeki tarihsel durum) 4.2. Özürlülük ve rehabilitasyon süreci Geleneksel tıp modeli FTR süreci Rehabilitasyon süreci 4.3. Romatizmal hastalıklar süreci 4.4. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon: özerk bir uzmanlık Özerk uzmanlık kriterleri Filozofi Amaçlar Metodlar 4.5. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanının rolü Medikal görevler Medikososyal görevler Uzmanlığın amaç ve standartları Disiplinler arası çalıģma Müfredat Haritası: Klinik ve poliklinik çalıģmaları, iç ve dıģ rotasyonlar ve eğitim çalıģmalarından oluģur. ROTASYONLAR 1. DıĢ Rotasyonlar ROTASYON YAPILACAK YER SÜRE (ay) HANGĠ YILDA YAPILACAĞI Ġç Hastalıkları 4 1. Yıl Göğüs Hastalıkları 1 1. Yıl Kardiyoloji 1 1.Yıl Radyoloji 1 1.Yıl Nöroloji 3 3.Yıl 80

82 Ortopedi 1 4.Yıl 2. Ġç Rotasyonlar: Ġç rotasyonlar, her birimin kendi olanak ve gereksinimlerine göre düzenlenecektir. Asistanlık Süresi: 4 Yıl Yan Dallar: Romatoloji, Algoloji FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON EĞĠTĠMĠNĠN ORGANĠZASYONU * 1. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon gerektiğinde diğer tıp dallarıyla da bağlantılı hizmet veren bağımsız bir uzmanlık alanıdır. 2. Eğitim sorumlusu ve eğiticiler bu programın sürdürülmesinden, geliģtirilmesinden, değerlendirilmesinden ve sonuçlarından sorumludur. 3. Eğitim programının özellikleri Ģunlardır; 3.1. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyonla ilgili temel bilimlerde (örneğin; nöromusküloskeletal- kardiyovasküler ve pulmoner sistemlerin anatomisi, fizyolojisi, immünolojisi, patolojisi ve patofizyolojisi, kinezyoloji, fonksiyonel anatomi, elektronik, fizik, bilgisayar teknolojisi, terapötik egzersizlere ve değiģik fizik tedavi modalitelerine verilen fizyolojik cevaplar gibi) yeterli ve sistematik eğitimi içermektedir Eğitim programı yataklı hasta servislerini, poliklinik hizmetlerini ve değiģik ünitelerdeki hizmetler ile evde bakımı ve tedaviyi kapsayacak Ģekilde düzenlenmektedir Asistanların, aģağıda teorik bilgi müfredat programında detayları bildirilen alanlarda Değerlendirme ve ölçüm Tanı koyma ve tanıda yardımcı aletleri kullanabilme Reçetelendirme ve uygulama (medikal, egzersiz ve fizik tedavi modaliteleri, terapötik enjeksiyonlar, ortez-protez, tekerlekli iskemle, ambulasyon cihazları, özel donanımlı arabalar, özel yataklar ve diğer yardımcı cihazlar, vb.) Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon ekibinde görev alan diğer sağlık personelinin (fizyoterapist, iģ-uğraģı terapisti, rehabilitasyon hemģiresi, konuģma terapisti, psikolog, sosyal hizmet uzmanı, ortez-protez uzmanı, vb. gibi) uygulamalarını planlamak, kontrol etmek ve bu alandaki uygulamalardan sorumlu olmak Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon alanıyla ilgili uygulamalarda hastalığın seyri ve oluģan komplikasyonlarda ilgili diğer tıp branģlarıyla iletiģim içinde çalıģmak gibi, sorumlulukları alacak Ģekilde eğitimleri düzenlenmektedir. 3.4 Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilim Dalının filozofisi, amacı ve metodolojisi Uzmanlık tarihi (dünyada ve ülkemizdeki tarihsel durum) Özürlülük ve rehabilitasyon süreci Geleneksel tıp modeli FTR süreci Rehabilitasyon süreci Romatizmal hastalıklar süreci Fiziksel tıp ve rehabilitasyon: özerk bir uzmanlık Özerk uzmanlık kriterleri Filozofi Amaçlar Metodlar Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanının rolü Medikal görevler Medikososyal görevler Uzmanlığın amaç ve standartları Disiplinler arası çalıģma KARĠYER OLASILIKLARI * 81

83 Düzey Kıdem Yöntem Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzman hekimi olan kiģiler uzmanlık alanlarında kamu, vakıf ve özel hastanelerde ya da serbest hekim olarak sağlık hizmeti sunucusu ya da yönetici olarak görev yapabilirler. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzman hekimi olanlar akademik kariyer yaparak üniversite ya da eğitim ve araģtırma hastanelerinde eğitici ve araģtırmacı olarak çalıģabilirler. Özürlü/engelli hizmetleri veren kamu ve özel sektöre ait kurumlar, bakım evleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalıģabilirler. ÇalıĢma alanlarından biri de termal tedavi ve turizm merkezleridir. Ayrıca, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzman hekimleri sağlık danıģmanı olarak bağımsız ya da ilaç sanayisi içerisinde kariyer yapabilirler. KLĠNĠK YETKĠNLĠKLER * Uzman Hekim aģağıda listelenmiģ klinik yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer bütünleyici temel yetkinlikleri eģ zamanlı ve uygun Ģekilde kullanarak uygular. KLĠNĠK YETKĠNLĠK HEMODĠNAMĠK VE KARDĠYOVASKÜLER SORUNLAR A, K 1 YE-BE-UE RESPĠRATUVAR SORUNLAR NUTRĠSYONEL SORUNLAR A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE ĠMMOBĠL HASTAYA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON YAKLAġIMINDA ĠMMOBĠLĠZASYONUN PATOFĠZYOLOJĠSĠ, ÖNLEME VE TEDAVĠ METABOLĠK SORUNLAR (OSTEOPOROZ, VB.) A, K 1 YE-BE-UE NEFROLOJĠK VE ÜROLOJĠK SORUNLAR A, K 1 YE-BE-UE CĠLDE AĠT SORUNLAR (BASI YARALARI VB) A, K 1 YE-BE-UE DEJENERATĠF ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ĠNFLAMATUVAR ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON KASLARA AĠT SORUNLAR OSTEOARTĠKÜLER SORUNLAR NÖROPSĠKOLOJĠK SORUNLAR PERĠFERĠK EKLEMLERĠN VE OMURGANIN DEJENERATĠF HASTALIKLARI ( OSTEOARTRĠT, SPONDĠLOZ VB) OMURGANIN AĞRILI SENDROMLARI (BEL AĞRILARI, DĠSK PATOLOJĠLERĠ, RADĠKÜLOPATĠLER, BOYUN AĞRILARI, SPĠNAL STENOZ, VBY, KOKSĠKODĠNĠ, OSTEĠTĠS KONDENSAS ĠLĠĠ, SPONDĠLOLĠSTEZĠS, SPONDĠLOLĠZĠS, DĠSKĠTĠS VB) ROMATOĠD ARTRĠT VE VARYANTLARI ANKĠLOZAN SPONDĠLĠT VE DĠĞER SERONEGATĠF SPONDĠLARTRĠTLER A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE 82

84 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK KONNEKTĠF DOKU HASTALIKLARI (SLE, SĠSTEMĠK SKLEROZ, DERMATOMYOZĠT, POLĠMYOZĠT, MĠKST BAĞ DOKUSU HASTALIĞI, ANTĠFOSFOLĠPĠD SENDROMU, ERĠġKĠN STĠLL HASTALIĞI, SJÖGREN SENDROMU, ÇAKIġMA SENDROMLARI, A, K 2 YE-BE-UE BELĠRLENEMEYEN BAĞ DOKUSU HASTALIKLARI) VE VASKÜLĠTLER (BEHÇET HASTALIĞI, POLĠMYALJĠ ROMATĠKA, PAN, WEGENER HASTALIĞI VB) FMF, SARKOĠDOZ KRĠSTAL ARTROPATĠLERĠ (GUT, PSÖDOGUT VB) A, K 1 YE-BE-UE ENFEKSĠYÖZ ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON YUMUġAK DOKU ROMATĠZMALARINDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON PEDĠYATRĠK ROMATĠZMAL HASTALIKLAR (JUVENĠL KRONĠK ARTRĠT, AKUT ROMATĠZMAL ATEġ, JUVENĠL DERMATOMYOZĠT, EKLEM VE KEMĠK DĠSPLAZĠLERĠ VB) ENFEKSĠYÖZ ARTRĠTLER (BRUSELLOZ, SEPTĠK ARTRĠT, SPESĠFĠK BAKTERĠYEL ARTRĠTLER, GONOKOKAL VE NONGONOKOKAL ARTRĠTLER, VĠRAL ARTRĠTLER, SPĠROKETAL ARTRĠTLER, FUNGAL ARTRĠTLER VB) TENDĠNĠT, BURSĠT, SELÜLĠT, ADEZĠV KAPSÜLĠT, OMUZUN AĞRILI SENDROMLARI, DUPUYTREN KONTRAKTÜRÜ, TETĠK PARMAK, ĠMPĠNGEMENT SENDROMLARI, GANGLĠON, TOPUK AĞRILARI, METATARSALJĠ KOMPRESYON NÖROPATĠLERĠ (KARPAL TÜNEL SENDROMU, TORASĠK OUTLET SENDROMU VB) KOMPLEKS BÖLGESEL AĞRI SENDROMU (REFLEKS SEMPATĠK DĠSTROFĠ) A, K 2 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE HĠPERMOBĠLĠTE SENDROMU A, K 1 YE-BE-UE OSTEOPOROZ A, K 1 YE-BE-UE METABOLĠK KEMĠK HASTALIKLARINDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON OSTEOMALAZĠ PAGET HASTALIĞI AVASKÜLER NEKROZ GEÇĠCĠ BÖLGESEL OSTEOPOROZ, RENAL OSTEODĠSTROFĠ, STRES FRAKTÜRÜ A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE 83

85 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK METABOLĠK, ENDOKRĠN, HEMATOLOJĠK HASTALIKLAR ĠLE BĠRLĠKTE GÖRÜLEN ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON BĠYOMEKANĠK/ANATOMĠK BOZUKLUKLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON DM, TĠROĠD VE PARATĠROĠD BOZUKLUKLARI, AKROMEGALĠ, CUSHĠNG HASTALIĞI ĠLE ĠLĠġKĠLĠ ROMATĠZMAL SENDROMLAR HEMOFĠLĠK ARTROPATĠ, HEMOGLOBĠNOPATĠLER VB DĠĞER ARTRĠTĠK SENDROMLAR (CHARCOT EKLEMĠ, KARACĠĞER VE PANKREAS HASTALIKLARINDAKĠ ARTROPATĠLER, DĠYALĠZ ARTROPATĠSĠ, AMĠLOĠDOZ VB) BĠYOMEKANĠK/ANATOMĠK BOZUKLUKLAR (SKOLYOZ, KĠFOZ, BACAK UZUNLUK FARKLILIKLARI, AYAK DEFORMĠTELERĠ, AġIRI KULLANIM SENDROMU VB.) A, K 2 YE-BE-UE A, K 2 YE-BE-UE A, K 2 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE HEREDĠTER VE KONJENĠTAL PATOLOJĠLERLE BĠRLĠKTE OLAN ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON KONNEKTĠF DOKU BOZUKLUKLARI (MARFAN, EHLER DANLOS, HĠPERMOBĠLĠTE SENDROMU, OSTEOGENEZĠS ĠMPERFEKTA VB) MUKOPOLĠSAKKARĠDOZLAR, OSTEOKONDRODĠSPLAZĠLER, DEPO HASTALIKLARI, DĠĞERLERĠ (HEMOKROMATOZĠS, OKRONOZĠS VB) A, K 2 YE-BE-UE LÖKOMOTOR SĠSTEMĠN DEĞĠġĠK DOKULARINDA ĠYĠLEġMENĠN PATOFĠZYOLOJĠSĠ VE FĠZYOLOJĠSĠ B 1 YE-BE SPOR YARALANMALARI A, K 1 YE-BE-UE BURKULMALAR A, K 1 YE-BE-UE TRAVMATĠK DURUMLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ÇIKIKLAR: TRAVMATĠK ÇIKIKLAR, TEKRARLAYAN ÇIKIKLAR KIRIKLAR: SPĠNAL, EKSTREMĠTELER; SPESĠFĠK TEDAVĠ PRENSĠPLERĠ, OSTEOTOMĠ GĠBĠ CERRAHĠ GĠRĠġĠMLERĠ DE ĠÇERECEK ġekġlde ĠYĠLEġME DÖNEMĠ T, A, K 1 YE-BE-UE T, A, K 1 YE-BE-UE EL VE AYAĞIN ÖZEL DURUMLARI A, K 2 YE-BE-UE ARTROSKOPĠ, ARTROPLASTĠ, AMPÜTASYON VB CERRAHĠ GĠRĠġĠMLER SONRASI A, K 2 YE-BE-UE 84

86 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK OMURGA KÖKENLĠ AĞRILAR A, K 1 YE-BE-UE MĠYOFASYAL AĞRI, FĠBROMĠYALJĠ, KRONĠK YORGUNLUK SENDROMU,HUZURSUZ BACAK SENDROMU VB KRONĠK AĞRI SENDROMLARI NÖROPATĠK AĞRI A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE BAġ VE OROFASYAL AĞRI K 1 YE-BE-UE AĞRI VE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ROMATOLOJĠK AĞRI A, K 1 YE-BE-UE KOMPLEKS BÖLGESEL AĞRI SENDROMLARI A, K 1 YE-BE-UE VĠSERAL AĞRI T, K 1 YE-BE-UE ÜROGENĠTAL AĞRI T, K 1 YE-BE-UE KANSER AĞRISI VE PALYATĠF BAKIM A, K 1 YE-BE-UE YAġLI, ÇOCUK, HAMĠLE GĠBĠ ÖZEL DURUMLARDA AĞRI A, K 1 YE-BE-UE TRAVMA SONRASI AĞRI A, K 1 YE-BE-UE SPOR VE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON SANTRAL VE PERĠFERĠK SĠNĠR SĠSTEMĠ PATOLOJĠLERĠNDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON SPOR AKTĠVĠTELERĠYLE ĠLĠġKĠLĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON A, K 1 YE-BE-UE ÖZÜRLÜLER ĠÇĠN SPOR A, K 1 YE-BE-UE VASKÜLER, NEOPLASTĠK VE TRAVMATĠK OLAYLAR, SEREBROVASKÜLER OLAYLAR (SEREBRAL HEMĠSFERLER VE BEYĠN SAPI) PARKĠNSON HASTALIĞI A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE SEREBELLAR OLAYLAR A, K 1 YE-BE-UE TRAVMATĠK BEYĠN HASARI A, K 1 YE-BE-UE MULTĠPL SKLEROZ A, K 1 YE-BE-UE 85

87 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK MOTOR NÖRON HASTALIKLARI, AMYOTROFĠK LATERAL SKLEROZ SRĠNGOMĠYELĠ A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE SPĠNAL KORD LEZYONLARI: TRAVMATĠK, NEOPLASTĠK VE DĠĞER A, K 1 YE-BE-UE SPĠNOSEREBELLAR DEJENERATĠF HASTALIKLAR (ÖRN. FRĠEDREĠCH S ATAKSĠ, STRUMPELL-LORAĠN, VB.) A, K 1 YE-BE-UE NÖROFĠZYOLOJĠK DĠSFONKSĠYON A, K 1 YE-BE-UE POLĠOMĠYELĠT SĠNĠR KÖKLERĠNĠN, PLEKSUSLARIN, SĠNĠR TRUNKUSLARININ TRAVMATĠK KOMPRESĠF DURUMLARI VE TÜMÖRLERĠ RADĠKÜLOPATĠLER POLĠRADĠKÜLOPATĠLER. (ÖRN. CHARCOT-MARĠE-TOOT, DEJERĠNE- SOTTAS VB.) A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE NÖROPATĠLER A, K 1 YE-BE-UE NÖROLOJĠK REHABĠLĠTASYON A, K 1 YE-BE-UE RESPĠRATUVAR PATOLOJĠLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON PULMONER REHABĠLĠTASYON A, K 2 YE-BE-UE KARDĠYOVASKÜLER PATOLOJĠLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON MĠYOKARD ENFARKTÜSÜ, KORONER ARTER BYPASS GRAFT CERRAHĠSĠ, PERKUTANÖZ KORONER GĠRĠġĠM, KALP YETMEZLĠĞĠ, VALVÜLER CERRAHĠ, KARDĠYAK TRANSPLANTASYON, DĠABET VE DĠĞER KALP HASTALIKLARINDA KARDĠYAK REHABĠLĠTASYON ĠġLEMLERĠ DERĠN VEN TROMBOZU A, K 2 YE-BE-UE A, K 1 YE-BE-UE KRONĠK VENÖZ YETERSĠZLĠK A, K 1 YE-BE-UE VENÖZ ÜLSERLER A, K 1 YE-BE-UE 86

88 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK ARTER HASTALIKLARI A, K 1 YE-BE-UE LENFÖDEM A, K 1 YE-BE-UE KARDĠYAK REHABĠLĠTASYON A, K 2 YE-BE-UE PERĠFERĠK DAMAR HASTALIKLARI REHABĠLĠTASYONU A, K 2 YE-BE-UE PEDĠATRĠK ROMATĠZMAL VE ĠNFLAMATUVAR HASTALIKLAR A, K 1 YE-BE-UE PEDĠATRĠDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON NÖROPEDĠATRĠ-SEREBRAL PALSĠ- SPĠNA BĠFĠDA VE MĠYELOMENĠNGOSEL. INFANTĠL SPĠNAL AMYOTROFĠLER. NÖROLOJĠK SORUNLARIN NÖROORTOPEDĠK SONUÇLARI, ÖNLENMESĠ, TEDAVĠSĠ VE MONĠTORĠZASYONU EKSTREMĠTELERĠN KONJENĠTAL MALFORMASYONLARI, ĠSKELET AGENEZĠSĠ, KONJENĠTAL APLAZĠ VE DĠSPLAZĠLER, KALÇA DĠSPLAZĠSĠ, CLUB FOOT VE DĠĞER AYAK MALFORMASYONLARI A K 2 YE-BE-UE K 2 YE-BE-UE KEMĠK DĠSTROFĠLERĠ K 2 YE-BE-UE ALT EKSTREMĠTE UZUNLUK FARKLILIKLARI SKOLYOZ: ĠDĠOPATĠK, KONJENĠTAL, SEKONDER INFANTĠL TRAVMA: ÇOCUKLARDA TRAVMANIN VE REHABĠLĠTASYONUN GENEL DEĞERLENDĠRMESĠ, ÖZELLĠKLE YANIK VE AMPUTASYON K 1 YE-BE-UE K 1 YE-BE-UE A, K 2 YE-BE-UE PEDĠATRĠK REHABĠLĠTASYON A, K 2 YE-BE-UE ÜROLOJĠK VE SEKSÜEL PROBLEMLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON MESANE/SFĠNKTER PATOLOJĠLERĠ: NÖROLOJĠK VEYA DĠĞER. ÜRODĠNAMĠK ĠNCELEME: DEĞERLENDĠRME VE TEDAVĠ A, K 1 YE-BE-UE ANO-REKTAL SFĠNKTER PATOLOJĠLERĠ: NÖROLOJĠK VEYA DĠĞER. DEĞERLENDĠRME VE TEDAVĠ A, K 1 YE-BE-UE 87

89 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK SPĠNAL PARALĠZĠLERDE GEBELĠĞĠ DE ĠÇERECEK ġekġlde NÖROLOJĠK DĠSFONKSĠYONLARIN NEDEN OLDUĞU SEKSÜEL SORUNLAR ÜROJĠNEKOLOJĠK VE SEKSÜEL REHABĠLĠTASYON A, K 1 YE-BE-UE A, K 2 YE-BE-UE YANIK REHABĠLĠTASYONU YANIK REHABĠLĠTASYONU A, K 1 YE-BE-UE GERĠATRĠDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON GERĠATRĠK SENDROMLARIN TANINMASI VE GEREKLĠ REHABĠLĠTASYON PROGRAMLARININ UYGULANMASI YAġLILIKTA ÖZÜRLÜLÜĞÜN ÖNLENMESĠ VE YAġAM KALĠTESĠNĠN KORUNMASI A, K 2 YE-BE-UE A, K 2 YE-BE-UE GERĠATRĠK REHABĠLĠTASYON A, K 2 YE-BE-UE ONKOLOJĠK REHABĠLĠTASYON ONKOLOJĠK REHABĠLĠTASYON A, K 2 YE-BE-UE VESTĠBULER REHABĠLĠTASYON VESTĠBULER REHABĠLĠTASYON A, K 2 YE-BE-UE YUTMA, KONUġMA VE LĠSAN BOZUKLUKLARI REHABĠLĠTASYONU YUTMA, KONUġMA VE LĠSAN BOZUKLUKLARI REHABĠLĠTASYONU A, K 2 YE-BE-UE OBSTETRĠK REHABĠLĠTASYON OBSTETRĠK REHABĠLĠTASYON A, K 2 YE-BE-UE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI SAĞLIK VE MEDĠKO-SOSYAL FAALĠYETLERE AĠT GENEL BĠLGĠLER DOĞRULTUSUNDA ÖZÜRLÜLERĠN REĠNTEGRASYONU, ÖZÜRLÜ VE YAġLILARIN EVDE BAKIMI TEMEL BĠLĠMLER TEMEL BĠLĠMLERDE LABORATUVAR VE TANISAL TESTLERLE ĠLGĠLĠ TEMEL KAVRAMLAR EVDE TEDAVĠ UYGULAMALARI A, K 2 YE-BE-UE HAREKET VE SĠNĠR SĠSTEMĠNĠ OLUġTURAN YAPILARIN ANATOMĠSĠ, EMBRĠYOLOJĠSĠ, HĠSTOLOJĠSĠ, FĠZYOLOJĠSĠ, ĠMMÜNOLOJĠSĠ, PATOLOJĠSĠ, YAPI VE FONKSĠYONLARI, SINIFLAMASI B 1 YE-BE LABORATUVAR TESTLERĠ B 1 YE-BE SĠNOVYAL SIVI B 1 YE-BE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERĠ B 1 YE-BE 88

90 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK SANTRAL SĠNĠR SĠSTEMĠ B 1 YE-BE TEMEL BĠLĠMLERDE MOTOR FONKSĠYON, POSTÜR VE HAREKETĠN KONTROLÜ, FĠZYOLOJĠ VE TEMEL FĠZYOPATOLOJĠ SPĠNAL KORD B 1 YE-BE PERĠFERĠK SĠNĠR, GERME REFLEKSĠ VE SĠNĠR ĠLETĠM FĠZYOLOJĠSĠ ÜST MOTOR NÖRON UYARMA VE ĠNHĠBĠSYON KONTROLÜ BEDEN HAREKETĠNĠN GENEL ORGANĠZASYONU VE POSTÜRAL KONTROL B 1 YE-BE B 1 YE-BE B 1 YE-BE YÜRÜMENĠN NÖROFĠZYOLOJĠSĠ B 1 YE-BE BECERĠKLĠLĠK B 1 YE-BE AĞRI MEKANĠZMALARI, AĞRI VE HAREKETĠN ETKĠLEġĠMĠ B 1 YE-BE GENEL BĠYOMEKANĠK PRENSĠPLERĠ, KĠNEMATĠK, KĠNETĠK VE KĠNEZYOLOJĠK PRENSĠPLER AKSELERASYON: KUVVET ALTINDAKĠ MADDELERĠN DAVRANIġ VE DĠRENÇ PRENSĠPLERĠ. GERĠLMENĠN GENEL ANLAMI VE GERĠLME ETKĠLERĠ. HOMOJEN VE KARMA MATERYALLERĠN ÖZELLĠKLERĠ. GERĠLME VE ÇEġĠTLĠ MATERYALLERĠN DEFORMASYONUNUN ÖLÇÜMÜNDE TEMEL BĠLGĠLER BĠYOMEKANĠK: YUKARIDA SÖZÜ GEÇEN UYGULAMALARIN CANLI DOKULARA UYGULANMASI. ĠNSAN VÜCUDUNDA DEĞĠġĠK DOKULARIN BĠYOMEKANĠĞĠ (ÖZELLĠKLE LOKOMOTOR SĠSTEM). SIVILARIN BĠYOMEKANĠĞĠ ĠLE ĠLGĠLĠ TEMEL BĠLGĠ VE BU BĠLGĠNĠN ĠNSAN VÜCUDUNDAKĠ SIVILARA UYGULANMASI). B 1 YE-BE B 1 YE-BE B 1 YE-BE HĠDRODĠNAMĠK PRENSĠPLER B 1 YE-BE 89

91 Düzey Kıdem Yöntem KLĠNĠK YETKĠNLĠK EGZERSĠZĠN BĠYOMEKANĠK ETKĠLERĠ. ENERJĠ TÜKETĠMĠ, TERMAL REGÜLASYON. EGZERSĠZĠN FĠZYOLOJĠK DEĞERĠ, KARDĠYOVASKÜLER, PULMONER VE DĠĞER SĠSTEMLERDEKĠ ETKĠLERĠ B 1 YE-BE TEMEL BĠLĠMLERDE ĠNSAN HAREKETĠ ĠLE ĠLGĠLĠ ÇALIġMA (KĠNEZYOLOJĠ) KLĠNĠK EPĠDEMĠYOLOJĠ, ĠSTATĠSTĠK, TEMEL VE KLĠNĠK ÇALIġMALARDA ARAġTIRMA PRENSĠPLERĠ GENEL ĠNSAN VÜCUDUNDA KUVVET SĠSTEMLERĠNĠN UYGULAMASI. LOKOMOTOR SĠSTEMLE ĠLĠġKĠLĠ OLARAK KUVVETĠN FARKLI ÖGELERĠ. BĠLEġĠK CANLI KĠRĠġ SĠSTEMLERĠ. EKLEMĠN YAPISI, EKLEM HAREKETLERĠNĠN SINIFLAMASI VE ÖZELLĠKLERĠ. KAS KONTRAKSĠYONU, ĠÇ VE DIġ DĠRENÇ, KASLARIN KISALMASI VE EKLEM HAREKET GENĠġLĠĞĠ. FARKLI KAS TĠPLERĠ. KAS KONTRAKSĠYONUNUN FARKLI MEKANĠK TĠPLERĠ, MONO- VE PERĠARTĠKÜLER KASLAR. STATĠK VEYA ĠZOMETRĠK KONTRAKSĠYON, DĠNAMĠK VEYA ANĠZOMETRĠK VE ĠZOKĠNETĠK KONTRAKSĠYON. AGONĠST, SĠNERJĠK KAS SĠSTEMLERĠ. KĠNETĠK ZĠNCĠRLER. SPESĠFĠK. KAS VE EKLEM FONKSĠYONUNUN FĠZYOLOJĠSĠ: AKSĠYAL (GÖVDE, BAġ VE BOYUN), BEL VE EKSTREMĠTELER. PROGRAMIN BU PARÇASINDA DAHA ÖNCEDEN EDĠNĠLMĠġ DETAYLI BĠR LOKOMOTOR SĠSTEM BĠLGĠSĠ OLDUĞU VARSAYILMAKTADIR. UYGULAMALI. ĠNSAN HAYATINDAKĠ TEMEL AKTĠVĠTE HAREKETLERĠ VE POSTÜR ANALĠZĠ ĠÇĠN DAHA ÖNCE EDĠNĠLEN BĠLGĠLERĠN UYGULANMASI: TEMEL POZĠSYONLAR VE ÇEġĠTLĠ POSTÜRLER, HAREKETLER (EL HAREKETLERĠ), TUTMA, BECERĠKLĠLĠK, YÜRÜME, KOġMA VE SIÇRAMA. EPĠDEMĠYOLOJĠK PRENSĠPLER PROJE OLUġTURMA, KLĠNĠK ARAġTIRMA METODLARI, SON DURUM ARAġTIRMALARI VERĠ ANALĠZĠ, BĠYOĠSTATĠSTĠK, META ANALĠZ BĠYOETĠK B 1 YE-BE B 1 YE-BE B 1 YE-BE B 1 YE-BE B 1 YE-BE B 1 YE-BE B 1 YE-BE 90

92 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠKLER * Uzman Hekim aģağıda listelenmiģ giriģimsel yetkinlikleri ve eğitimi boyunca edindiği diğer bütünleyici temel yetkinlikleri eģ zamanlı ve uygun Ģekilde kullanarak uygular. GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK KLĠNĠK BĠLĠMLER VE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON YAKLAġIMI ĠMMOBĠL HASTAYA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON YAKLAġIMI VE UYGULAMALARI ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (ROMATOLOJĠK REHABĠLĠTASYON) AĞRI VE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI SPOR VE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (SPOR REHABĠLĠTASYONU) SĠNĠR SĠSTEMĠ PATOLOJĠLERĠNDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (NÖROLOJĠK REHABĠLĠTASYON) RESPĠRATUAR PATOLOJĠLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (PULMONER REHABĠLĠTASYON) KARDĠYOVASKÜLER PATOLOJĠLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (KARDĠYOVASKÜLER REHABĠLĠTASYON) PEDĠATRĠDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (PEDĠATRĠK REHABĠLĠTASYON) ÜROLOJĠK VE SEKSÜEL PROBLEMLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (ÜROLOJĠK VE SEKSÜEL REHABĠLĠTASYON) YANIK REHABĠLĠTASYONU GERĠATRĠDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON UYGULAMALARI (GERĠATRĠK REHABĠLĠTASYON) 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE ONKOLOJĠK REHABĠLĠTASYON 4 1 YE-UE-BE VESTĠBÜLER REHABĠLĠTASYON 4 1 YE-UE-BE YUTMA, KONUġMA VE LĠSAN BOZUKLUKLARI REHABĠLĠTASYONU 4 1 YE-UE-BE OBSTETRĠK REHABĠLĠTASYON 4 1 YE-UE-BE ÖZÜRLÜLERĠN REĠNTEGRASYONU, ÖZÜRLÜ VE YAġLILARIN EVDE BAKIMI (ÖZÜRLÜ 4 1 YE-UE-BE 91

93 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK REHABĠLĠTASYONU) KORUYUCU HEKĠMLĠK VE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON 4 1 YE-UE-BE ANAMNEZ, SĠSTEMĠK SORGULAMA, FĠZĠK MUAYENE 4 1 YE-UE-BE SĠSTEMĠK DEĞERLENDĠRME 4 1 YE-UE-BE NÖROLOJĠK DEĞERLENDĠRME 4 1 YE-UE-BE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA KLĠNĠK DEĞERLENDĠRME LOKOMOTOR SĠSTEMĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ KOGNĠTĠF FONKSĠYONLAR, KONUġMA, DĠL, HAFIZA, DAVRANIġ, VB. DEĞERLENDĠRĠLMESĠ VÜCUT FONKSĠYON VE YAPILARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ; AKTĠVĠTE VE KATILIM VE ÇEVRESEL FAKTÖRLERĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ : FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA KULLANILAN I.C.I.D.H. (INTERNATĠONAL CLASSĠFĠCATĠON OF IMPAĠRMENTS, DĠSABĠLĠTĠES, AND HANDĠCAPS) VE/VEYA ICF (ĠNTERNATĠONAL CLASSĠFĠCATĠON OF FUNCTĠONĠNG) GĠBĠ ÇEġĠTLĠ ÖLÇEKLER, ALETLER, TEST VE GÖSTERGELERĠN BĠLĠNMESĠ, KULLANILMASI VE YORUMLANMASI 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE MESLEKĠ DEĞERLENDĠRME 4 1 YE-UE-BE LABORATUVAR TESTLERĠ VE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA KULLANILMAKTA OLAN BĠYOKĠMYASAL, SEROLOJĠK, HEMATOLOJĠK, ĠMMÜNOLOJĠK VE PATOLOJĠK TESTLERĠN ENDĠKASYONLARININ BĠLĠNMESĠ VE YORUMLANMASI SĠNOVYAL SIVI ANALĠZĠ VE YORUMLANMASI 4 1 YE-UE-BE 3 1 YE-UE-BE 92

94 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK ELEKTROFĠZYOLOJĠK ĠNCELEME: KUVVET ZAMAN EĞRĠSĠ ELEKTRONÖROMĠYOGRAFĠ SĠNĠR ĠLETĠM ÇALIġMALARI GEÇ YANITLAR VE REFLEKS ÇALIġMALARI REPETĠTĠF STĠMÜLASYON UYARILMIġ POTANSĠYELLER ( SOMATO SENSORYAL, GÖRSEL BEYĠN SAPI, ĠġĠTSEL OLAYA ĠLĠġKĠN ENDOJEN POTANSĠYELLER, MANYETĠK STĠMÜLASYON ĠLE MOTOR UYARTILMIġ POTANSĠYELLER) OTONOM SĠNĠR SĠSTEMĠ ĠNCELEME ( SEMPATĠK DERĠ YANITI, R - R ARALIK DEĞĠġKENLĠĞĠ, QSART ÇALIġMALARI VE DĠĞERLERĠ) 4 2 YE-UE-BE SOLUNUM FONKSĠYON TESTLERĠ VE DĠNAMĠK AKCĠĞER FONKSĠYONLARI EKG, KARDĠYOVASKÜLER FONKSĠYON TESTLERĠ, OKSĠJEN TÜKETĠMĠ, DERECELĠ EGZERSĠZ TESTLERĠ, FĠZYOLOJĠK ENERJĠ TÜKETĠMĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA MODERN GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERĠNĠN RASYONEL KULLANIMI KONVANSĠYONEL RADYOLOJĠ, BT, MRG,SPECT, PET CT, SĠNTĠGRAFĠ GĠBĠ TANI AMAÇLI GÖRÜNTÜLEME TEKNĠKLERĠNĠN ENDĠKASYONLARININ BĠLĠNMESĠ VE SONUÇLARININ YORUMLANMASI KAS ĠSKELET SĠSTEMĠ ĠNCELENMESĠNDE DANSĠTOMETRE ĠLE KEMĠK MĠNERAL YOĞUNLUĞU ÖLÇÜMÜ, YUMUġAK DOKU ULTRASONU VE KANTĠTATĠF ULTRASON GĠBĠ YÖNTEMLERĠN ENDĠKASYONLARININ BĠLĠNMESĠ, UYGULANMASI VE YORUMLANMASI MEKANĠK FENOMEN (KUVVET PLATFORMU) VE HAREKETĠN (VÜCUT SEGMENTLERĠNĠN YER DEĞĠġTĠRMESĠ) BĠLGĠSAYAR DESTEKLĠ KAYITLAYICILAR ARACILIĞI ĠLE KĠNEMATĠK, KĠNETĠK VE KĠNEZYOLOJĠK YAKLAġIMLA DEĞERLENDĠRĠLMESĠ, YORUMLANMASI VE UYGULANMASI 3 2 YE-UE-BE 3 2 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 93

95 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: FARMAKOLOJĠK TEDAVĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: KĠNEZYOTERAPĠ VE TERAPÖTĠK EGZERSĠZLER FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ALANINDA KULLANILAN ĠLAÇLARIN FARMAKOKĠNETĠĞĠ, FARMAKODĠNAMĠĞĠ, REHABĠLĠTASYON PROGRAMI VE TERAPÖTĠK EGZERSĠZLERLE MUHTEMEL ETKĠLEġĠMĠ TEDAVĠ VE REHABĠLĠTASYON SÜRECĠNDE REÇETE EDĠLEN ĠLAÇLARIN (SPASTĠSĠTE TEDAVĠSĠNDE KULLANILAN ĠLAÇLAR, KAS SPAZMINDA KULLANILAN ĠLAÇLAR, BASĠT VE NARKOTĠK ANALJEZĠKLER, ANTĠ- ĠNFLAMATUAR ĠLAÇLAR, KORTĠKOSTEROĠDLER, KRONĠK HAREKET SĠSTEMĠ AĞRISINDA VE KRONĠK YAYGIN AĞRI SENDROMLARINDA KULLANILAN NÖRO VE PSĠKOMODULATÖRLER, HASTALIK MODĠFĠYE EDĠCĠ SENTETĠK VE BĠYOLOJĠK AJANLAR, OSTEOPOROZ GĠBĠ METABOLĠK KEMĠK HASTALIKLARINDA KULLANILAN ĠLAÇLAR, EKLEM ĠÇĠ, YUMUġAK DOKU VE SĠNĠR BLOKAJI GĠBĠ LOKAL ENJEKSĠYON UYGULAMALARINDA KULLANILAN ĠLAÇLAR VĠSKOSUPLEMENTASYON, LOKAL ANESTEZĠKLER, BOTULĠNUM TOKSĠN, FENOL GĠBĠ-, KOLĠNERJĠK VE ANTĠKOLĠNERJĠKLER, ADJUVAN ANALJEZĠKLER, GASTRO PROTEKTĠF AJANLAR, MUKOLĠTĠK ĠLAÇLAR VE ALFA VE BETA BLOKER ĠLAÇLAR, DÜġÜK MOLEKÜL AĞIRLIKLI HEPARĠNLER, ORAL ANTĠKOAGULANLAR, VÜCUT ĠÇĠ ĠLAÇ POMPALARI ĠLE KULLANILAN ÜRÜNLER, ENDĠKASYON, KONTRENDĠKASYON VE YAN ETKĠLERĠNĠN DĠĞER ĠLAÇLARLA ETKĠLEġĠMLERĠNĠN BĠLĠNMESĠ. PASĠF VE AKTĠF KĠNEZYOTERAPĠNĠN TEMEL TEKNĠKLERĠNĠN BĠLĠNMESĠ. MANUEL VE ALETLĠ MASAJIN FARKLI TEKNĠKLERĠ. EKLEM PROBLEMLERĠNĠN FONKSĠYONEL REHABĠLĠTASYON TEKNĠKLERĠ (MANUEL VE ALETLĠ). KAS (YENĠDEN) EĞĠTĠMĠ, KAS AKTĠVĠTESĠNĠN STĠMÜLASYONU, FONKSĠYONEL EĞĠTĠMĠ. KAS GÜÇLENDĠRME TEKNĠKLERĠ, ENDURANS EĞĠTĠMĠ, YETENEKLERĠN YENĠDEN KAZANILMASI FARKLI PATOLOJĠLERDE KĠNEZYOTERAPĠYE ÖZEL YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE

96 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: ERGOTERAPĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: FĠZĠK TEDAVĠ TEKNĠKLERĠNĠN KULLANIMI, TEDAVĠ ETKĠLERĠNE AĠT TEMEL BĠLGĠLER, ENDĠKASYON VE KONTRAENDĠKASYONLARI, REÇETELENDĠRĠLMESĠ VE KONTROLÜ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: HĠDROTERAPĠ METOTLAR. CYRIAX, MENNELL, VB. GĠBĠ TEKNĠKLER, KABAT, BOBATH, BRUNNSTROM, VB. GĠBĠ METOTLAR. KĠNEZYOTERAPĠNĠN ENDĠKASYONLARI, REÇETELENDĠRĠLMESĠ VE KONTROLÜ: TEKNĠK KONUSUNDA GENEL BĠLGĠ, FONKSĠYONEL DEĞERLENDĠRME SONUÇLARINA GÖRE TEKNĠK SEÇĠMĠ, HER HASTADA PATOLOJĠNĠN TĠPĠ VE BĠREYSEL KARAKTERĠSTĠKLERĠ. TERAPÖTĠK EGZERSĠZLERĠN TEMEL TĠPLERĠNĠN VE TEKNĠKLERĠNĠN BĠLĠNMESĠ, KAS ĠSKELET SĠSTEMĠ,KARDĠYAK VE PULMONER SĠSTEMDEKĠ ETKĠLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ, ENDĠKASYONLARI, REÇETELENDĠRĠLMESĠ VE KONTROLÜ. ERGONOMĠNĠN ESASLARI. ERGOTERAPĠNĠN PRENSĠPLERĠ VE METODLARI. ERGOTERAPĠDE MATERYAL, EKĠPMAN, TEKNOLOJĠ VE DEĞERLENDĠRME. EKLEM/KAS EĞĠTĠMĠNDE, ENDURANS EĞĠTĠMĠNDE, FONKSĠYONEL REHABĠLĠTASYONDA VE TOPLUMA YENĠDEN ĠNTEGRASYONDA (SOSYO- AĠLESEL, EVE AĠT, MESLEKĠ VE Ġġ EĞĠTĠMĠ) ERGOTERAPĠ UYGULAMALARI ELEKTROTERAPĠ: ALÇAK ORTA VE YÜKSEK FREKANSLI AKIMLARI, MANYETĠK ALAN TEDAVĠSĠ ISI TEDAVĠSĠ: YÜZEYEL VE DERĠN SICAK VE SOĞUK TEDAVĠSĠ MEKANOTERAPĠ, BĠOFEEDBACK, LASER, TRAKSĠYON TEDAVĠSĠ, ULTRAVĠYOLE TEDAVĠSĠ SUYUN FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERĠ HĠDROTERAPĠNĠN FĠZYOLOJĠK ETKĠLERĠ HĠDROTERAPĠ UYGULAMA YÖNTEMLERĠ (ÖRNEĞĠN HAVUZ UYGULAMALARI, WHĠRLPOOL VE HUBBARD TANK KULLANIMI, KONTRAST BANYO UYGULAMALARI) HĠDROTERAPĠ KOMPLĠKASYONLARI VE KONTRENDĠKASYONLARI 4 2 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE TALASSOTERAPĠ 4 2 YE-UE-BE 95

97 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: AKUATERAPĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: BALNEOTERAPĠ SU ĠÇĠ EGZERSĠZLER VE TEMEL PRENSĠPLERĠ KAS-ĠSKELET SĠSTEMĠ HASTALIKLARDA AKUATĠK REHABĠLĠTASYON ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA AKUATĠK REHABĠLĠTASYON ERĠġKĠN VE PEDĠYATRĠK AKUATĠK NÖROREHABĠLĠTASYON TERMOMĠNERALLĠ SUYUN ÖZELLĠKLERĠ BALNEOTERAPĠ UYGULAMA YÖNTEMLERĠ (EKSTERNAL VE ĠNTERNAL BALNEOTERAPĠ UYGULAMALARI, KONTRENDĠKASYONLAR VE YAN ETKĠLER) TERMOMĠNERALLĠ SU BANYOSUNUN ETKĠLERĠ KÜKÜRTLÜ, RADONLU VE KARBONDĠOKSĠTLĠ SULAR 4 1 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE PELOĠDOTERAPĠ UYGULAMALARI 4 2 YE-UE-BE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: EKĠPMAN VE TEKNĠK YARDIM ROMATĠZMAL HASTALIKLARDA BALNEOTERAPĠ UYGULAMALARI DĠĞER HASTALIKLARDA BALNEOTERAPĠ UYGULAMALARI KAPLICA MERKEZĠ ÜZERĠNE GENEL BĠLGĠLER VE KÜR KAVRAMI BANDAJLAR, KOMPRESSĠF ANTĠÖDEM VE ANTĠEMBOLĠK ÇORAP/ELDĠVEN/DĠZLĠK/ ORTEZLER/KORSELER) ORTEZLER (BOYUN, GÖVDE, ÜST VE ALT EKSTREMĠTELER ĠÇĠN ÇEġĠTLĠ ORTEZLER/KORSELER) PROTEZLER: AMPUTASYON ENDĠKASYONLARI, ÜST VE ALT EKSTREMĠTE AMPUTASYONLARINDA EKĠPMAN VE REHABĠLĠTASYON MEKANOTERAPĠ (HER TÜRLÜ MASAJ TEKNĠĞĠ, EGZERSĠZE VE AMBULASYONA YARDIMCI CĠHAZLAR, AĞIRLIKLAR, VB. GĠBĠ) TEKNĠK YARDIM: TESĠSAT, ARAÇLAR, GYA ALETLERĠ, TRANSFER VE ĠLETĠġĠM ARAÇLARI, ÇEVRE KONTROLÜ, EV ARAÇLARI, ÖZÜRLÜLERE DAHA FAZLA BAĞIMSIZLIK KAZANDIRAN VE YAġAM KALĠTESĠNĠ ARTIRAN BASĠT 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE 96

98 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK YA DA KARMAġIK ARAÇLAR. FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: MANUEL TEDAVĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: ENJEKSĠYONLA TERAPĠ FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: KONUġMA VE DĠL BOZUKLUKLARINDA YENĠDEN EĞĠTĠM FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: Ġġ-UĞRAġI TERAPĠSĠ MANUEL TEDAVĠNĠN PATOFĠZYOLOJĠSĠ. ANATOMĠK BĠLGĠ, METAMERĠZASYON. GÖVDE VE EKSTREMĠTELERĠN KLĠNĠK MUAYENESĠ. INTERVERTEBRAL SEGMENTLERĠN DĠSFONKSĠYONU. MANUEL TEKNĠK PRENSĠPLERĠ. ENDĠKASYON VE KONTRAENDĠKASYONLAR. MANĠPULATĠF TEKNĠKLERĠN POTANSĠYEL TEHLĠKELERĠ EKLEM ENJEKSĠYONU, EKLEM LAVAJI, YUMUġAK DOKU ENJEKSĠYONU, KURU ĠĞNELEME, NÖRAL TERAPĠ,BOTULĠNĠUM TOKSĠN ENJEKSĠYONU,SPĠNAL ENJEKSĠYONLAR,SOMATĠK VE SEMPATĠK SĠNĠR BLOKLARI,EPĠDURAL BLOKLAR VE DĠĞER HER TÜRLÜ BLOKAJ GĠBĠ KONUġMA VE DĠL TEDAVĠSĠNDE KULLANILAN EKĠPMAN, TEKNOLOJĠ VE BUNLARIN PRENSĠPLERĠ 4 2 YE-UE-BE 4 1 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE ÇOCUKLUKTA DĠL GELĠġĠMĠ 4 2 YE-UE-BE KONUġMA TEDAVĠSĠNDE DEĞERLENDĠRME, ARTĠKÜLASYON, DĠL (ĠFADE, ANLAMA, YAZMA, OKUMA) PROBLEMLERĠNĠN UYGULAMALI REHABĠLĠTASYONU Ġġ-UĞRAġI TEDAVĠSĠNĠN PRENSĠP VE METOTLARI, UYGULAMALARI 4 2 YE-UE-BE 4 2 YE-UE-BE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: ÖZÜRLÜ KĠġĠLERĠN TOPLUMA YENĠDEN ENTEGRASYONU KLĠNĠK PSĠKOLOJĠ VE SOSYAL YARDIMIN PRENSĠP VE METOTLARI. KOGNĠTĠF FONKSĠYONLARIN (ZEKA, HAFIZA, KONSANTRASYON, DAVRANIġ) VE ÖĞRENME POTANSĠYELĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ, BUNUN KOGNĠTĠF, PSĠKOLOJĠK VE SOSYAL YETENEKLERE UYGULANMASI. HAFIZA VE KONSANTRASYON, HASTANIN HASTALIĞINI ANLAMASI VE PROBLEMĠ KABULLENMESĠ, REHABĠLĠTASYON ĠÇĠN MOTĠVE EDĠLMESĠ, RUHSAL DURUMU, ĠNSANLARLA ĠLĠġKĠLERDE GÜÇLÜKLER, MESLEKĠ EĞĠTĠM VE SOSYAL GÜVENLĠK - SĠGORTA SAĞLANMASI METOTLARI. TOPLUMSAL REHABĠLĠTASYON 4 2 YE-UE-BE 97

99 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYONDA TEDAVĠ: ALTERNATĠF-TAMAMLAYICI TIP YÖNTEMLERĠ VE UYGULAMALARI ENZĠM TERAPĠSĠ, FĠTOTERAPĠ/ HERBALĠZM, HOMEOPATĠ, PROLOTERAPĠ, OZON OKSĠJEN TEDAVĠSĠ, HĠPERBARĠK TIP, SAĞLIKLI VE DENGELĠ BESLENME YÖNTEMLERĠ VE DOĞAL YÖNTEMLER (AKUPRESSUR, AROMATERAPĠ, BĠOENERJĠ, DANS TERAPĠSĠ, DETOKS UYGULAMALARI, AKUPUNKTUR VE GELENEKSEL ÇĠN TIBBI YÖNTEM, KRĠSTAL TERAPĠSĠ, MEDĠTASYON,YOGA, NATURAPATĠ, OSTEOPATĠ, RENK TERAPĠSĠ, VĠZUALĠZASYON VB) 3 2 YE-UE-BE AĞRI VE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON AĞRI ÖLÇÜMÜ, DENEYSEL VE KLĠNĠK AĞRI SENDROMLARI 4 1 YE-BE-UE AĞRININ PSĠKOSOSYAL BOYUTU 4 1 YE-BE-UE AĞRI SENDROMLARININ SINIFLAMASI-TAKSONOMĠ 4 1 YE-BE-UE AKUT VE KRONĠK OBSTRÜKTĠF VE RESTRĠKTĠF SENDROMLARIN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ, ETĠYOLOJĠ VE TEDAVĠ PRENSĠPLERĠ AKTĠF VE PASĠF BRONġĠAL DRENAJ TEKNĠKLERĠ, POSTÜRAL DRENAJ, MANUEL VURMA VE ENSTRUMENTAL TEKNĠKLER YE-BE-UE YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE RESPĠRATUVAR PATOLOJĠLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON SOLUNUM FONKSĠYON TESTLERĠ ĠLE FONKSĠYONEL DEĞERLENDĠRME 3 2 YE-BE-UE HASTANIN BĠLGĠLENDĠRĠLMESĠ VE EĞĠTĠMĠ. AKTĠF EĞĠTĠM METODU. KONTROLLU SOLUNUM TEKNĠKLERĠ, VENTĠLATUAR KAS EGZERSĠZLERĠ, 4 2 YE-BE-UE DĠĞER EGZERSĠZ TEKNĠKLERĠ, ĠNSPĠRASYON VE EKSPĠRASYONUN KONTROLÜ. SUNĠ VENTĠLASYON, YARDIMLI SOLUNUM, EVDE YARDIMLI SOLUNUM 3 2 YE-BE-UE YARDIMLI SOLUNUM ALETLERĠ, SÜREKLĠ OKSĠJEN TEDAVĠSĠ. TEDAVĠNĠN KONTROL VE MONĠTORĠZASYONU MAJOR OBSTRÜKTĠF HAVA YOLU HASTALIKLARI, ġġddetlġ ASTIM, MUKOVĠSKĠDOZĠS 3 2 YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE 98

100 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK MAJOR RESTRĠKTĠF DURUMLAR: LATERAL AMĠYOTROFĠK SKLEROZ, ġġddetlġ MĠYOPATĠ, DĠĞER NÖROLOJĠK DURUMLAR 4 2 YE-BE-UE PEDĠATRĠDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ÇOCUĞUN GELĠġĠMĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ: PSĠKOMOTOR GELĠġME, DUYUSAL VE KOGNĠTĠF GELĠġME. GELĠġME EVRELERĠNĠN TEST EDĠLMESĠ VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ LÖKOMOTOR SĠSTEM GELĠġĠMĠNDE PATOFĠZYOLOJĠ. KAS ĠSKELET SĠSTEMĠ VE EKLEM YAPILARINDA ANOMALĠ VE BÜYÜME ARASINDAKĠ ETKĠLEġĠM 4 2 YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE ÜROLOJĠK VE SEKSÜEL PROBLEMLERDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON GERĠATRĠDE FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON MESANE/SFĠNKTER VE ANAL SFĠNKTER FONKSĠYONLARI VE KONTĠNANS FĠZYOLOJĠSĠ FARKLI SĠSTEMLERDE YAġLANMA SÜRECĠ: SANTRAL VE PERĠFERĠK SĠNĠR SĠSTEMĠ: NÖROLOJĠK YAġLANMA, RUHSAL DURUMA ETKĠLERĠ, SEREBRAL FONKSĠYONLAR VE FEEDBACK MEKANĠZMALAR KAS-ĠSKELET SĠSTEMĠ KARDĠYO-RESPĠRATUVAR SĠSTEM GERĠATRĠK PATOLOJĠ ESASLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ: EPĠDEMĠYOLOJĠ, PATOLOJĠ, YAġLANMANIN EVRĠMĠ VE TEDAVĠ ĠLKELERĠ GERĠATRĠK YAġ GRUBU HASTALARIN DEĞERLENDĠRME ĠLKELERĠ VE ĠLERĠ YAġA ÖZGÜ ÖLÇEKLERĠN UYGULANMASI GERĠATRĠK HASTALARIN EVDE VEYA BAKIM EVLERĠNDE YAġAMA ENDĠKASYONLARI 4 1 YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE 4 2 YE-BE-UE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI SAĞLIK VE MEDĠKO-SOSYAL FAALĠYETLERE AĠT GENEL BĠLGĠLER DOĞRULTUSUNDA ÖZÜRLÜLERĠN REĠNTEGRASYONU, ÖZÜRLÜ VE YAġLILARIN EVDE BAKIMI SAĞLIK SĠGORTASI SĠSTEMLERĠ - SOSYAL GÜVENLĠK 4 2 YE-BE-UE ÖZEL VE HALKA AÇIK HASTANELER 4 2 YE-BE-UE EVDE BAKIM, SAĞLIK ĠġÇĠLERĠ, EVDE YARDIM VS. 4 2 YE-BE-UE 99

101 Düzey Kıdem Yöntem GĠRĠġĠMSEL YETKĠNLĠK TELEFON VE DĠĞER TELEKOMÜNĠKASYON METOTLARI ĠLE YARDIM VE TAKĠP. 4 2 YE-BE-UE BAKIM EVLERĠ 4 2 YE-BE-UE REHABĠLĠTASYONUN GENEL ORGANĠZASYONU KONUSUNDA BĠLGĠ, BU YAPIDA FTR UZMANININ YERĠ VE ROLÜ 4 2 YE-BE-UE KORUYUCU HEKĠMLĠK SAĞLIKLI BĠREYLERĠN SAĞLIK DURUMUNU KORUYAN, GELĠġTĠREN VE YAġAM KALĠTESĠNĠ ARTIRAN YÖNTEMLER FĠZĠKSEL EGZERSĠZ VE SAĞLIK ĠLĠġKĠSĠ HER YAġ GRUBUNDA YAġAM KALĠTESĠNĠN KORUNMASI VE GELĠġTĠRĠLMESĠ 4 1 YE-BE-UE 4 1 YE-BE-UE 4 1 YE-BE-UE ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNTEMLERĠ * TUKMOS tarafından önerilen öğrenme ve öğretme yöntemleri üçe ayrılmaktadır: YapılandırılmıĢ Eğitim Etkinlikleri (YE), Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri (UE) ve Bağımsız ve KeĢfederek Öğrenme Etkinlikleri (BE). YapılandırılmıĢ Eğitim Etkinlikleri (YE) Sunum: Bir konu hakkında görsel iģitsel araç kullanılarak yapılan anlatımlardır. Genel olarak nadir veya çok nadir görülen konular/durumlar hakkında veya sık görülen konu/durumların yeni geliģmeleri hakkında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde eğitici öğrencide eksik olduğunu bildiği bir konuda ve öğrencinin pasif olduğu bir durumda anlatımda bulunur. Sunum etkileģimli olabilir veya hiç etkileģim olmayabilir. Seminer: Sık görülmeyen bir konu hakkında deneyimli birinin konuyu kendi deneyimlerini de yansıtarak anlatması ve anlatılan konunun karģılıklı soru ve cevaplar ile geçmesidir. Sunumdan farkı konuyu dinleyenlerin de kendi deneyimleri doğrultusunda anlatıcı ile karģılıklı etkileģim içinde olmasıdır. Seminer karģılıklı diyalogların yoğun olduğu, deneyimlerin yargılanmadan paylaģıldığı ve farklı düzeylerde kiģilerin aynı konu hakkında farklı düzeydeki sorular ile eksik yanlarını tamamlayabildikleri bir eğitim etkinliğidir. Olgu tartıģması: Bir veya birkaç sık görülen olgunun konu edildiği bir küçük grup eğitim aktivitesidir. Bu eğitim aktivitesinin hedefi, farklı düzeydeki kiģilerin bir olgunun çözümlenmesi sürecini tartıģmalarını sağlayarak, tüm katılımcıların kendi eksik veya hatalı yanlarını fark etmelerini sağlamak ve eksiklerini tamamlamaktır. Bu olgularda bulunan hastalık veya durumlar ile ilgili bilgi eksikliklerinin küçük gruplarda tartıģılması ile tamamlanması veya yanlıģ bilgilerin düzeltilmesi sağlanır. Ayrıca aynı durum ile ilgili çok sayıda olgunun çözümlenmesi yoluyla aynı bilginin farklı durumlarda nasıl kullanılacağı konusunda deneyim kazandırır. Olgunun/ların basamaklı olarak sunulması ve her basamak için fikir üretilmesi ile sürdürülür. Eğitici her basamakta doğru bilgiyi verir ve doğru kararı açıklar. Makale tartıģması: Makalenin kanıt düzeyinin anlaģılması, bir uygulamanın kanıta dayandırılması ve bir konuda yeni bilgilere ulaģılması amacıyla gerçekleģtirilen bir küçük grup etkinliğidir. Makalenin tüm bölümleri sırası ile okunur ve metodolojik açıdan doğruluğu ve klinik uygulamaya yansıması ile ilgili fikir üretilmesi ve gerektiğinde eleģtirilmesi ile sürdürülür. Eğitici her basamakta doğru bilgiyi verir ve doğru kararı açıklar. Uzman adayına, benzer çalıģmalar planlayabilmesi için problemleri bilimsel yöntemlerle analiz etme, sorgulama, sonuçları tartıģma ve bir yayın haline dönüģtürme becerisi kazandırılır. 100

102 Dosya tartıģması: Sık görülmeyen olgular ya da sık görülen olguların daha nadir görülen farklı Ģekilleri hakkında bilgi edinilmesi, hatırlanması ve kullanılmasını amaçlayan bir eğitim yöntemidir. Eğitici, dosya üzerinden yazı, rapor, görüntü ve diğer dosya eklerini kullanarak, öğrencinin olgu hakkında her basamakta karar almasını sağlar ve aldığı kararlar hakkında geribildirim verir. Geribildirimler öğrencinin doğru kararlarını devam ettirmesi ve geliģmesi gereken kararlarının açık ve anlaģılır bir biçimde ifade edilerek geliģtirmesi amacıyla yapılır. Konsey: Olgunun/ların farklı disiplinler ile birlikte değerlendirilmesi sürecidir. Olgunun sık görünürlüğünden çok karmaģık olması öğrencinin karmaģık durumlarda farklı disiplinlerin farklı bakıģ açılarını algılamasını sağlar. Kurs: Bir konu hakkında belli bir amaca ulaģmak için düzenlenmiģ birden fazla oturumda gerçekleģtirilen bir eğitim etkinliğidir. Amaç genellikle bir veya birkaç klinik veya giriģimsel yetkinliğin edinilmesidir. Kurs süresince sunumlar, küçük grup çalıģmaları, uygulama eğitimleri birbiri ile uyum içinde gerçekleģtirilir. Diğer: Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri (UE) Yatan hasta bakımı Vizit: Farklı öğrenciler için farklı öğrenme ortamı oluģturan etkili bir eğitim yöntemidir. Hasta takibini yapan ve yapmayan öğrenciler vizitten farklı Ģekilde faydalanırlar. Hastayı takip eden öğrenci hasta takibi yaparak ve yaptıkları için geribildirim alarak öğrenir, diğer öğrenciler bu deneyimi izleyerek öğrenirler. Vizit klinikte görülen olguların hasta yanından çıktıktan sonra da tartıģılması ve olgunun gerçek ortamda gözlemlenmesiyle öğrenmeyi sağlar. Nöbet: Öğrencinin sorumluluğu yüksek bir ortamda derin ve kalıcı öğrenmesine etki eder. Olguyu yüksek sorumluluk durumunda değerlendirmek öğrencinin var olan bilgisini ve becerisini kullanmasını ve eksik olanı öğrenmeye motive olmasını sağlar. Nöbet, gereken yetkinliklere sahip olunan olgularda özgüveni arttırırken, gereken yetkinliğin henüz edinilmemiģ olduğu olgularda bilgi ve beceri kazanma motivasyonunu arttırır. Nöbetlerde sık kullanılması gereken yetkinliklerin 1 inci kıdem yetkinlikleri arasında sınıflandırılmıģ olmaları bu açıdan önemlidir. GiriĢim: Tanı ve tedaviye yönelik tüm giriģimler, eğitici tarafından gösterildikten sonra belli bir kılavuz eģliğinde basamak basamak gözlem altında uygulama yoluyla öğretilir. Her uygulama basamağı için öğrenciye geribildirim verilir. Öğrencinin doğru yaptıklarını doğru yapmaya devam etmesi, eksik ve geliģmesi gereken taraflarını düzeltebilmesi için öğrenciye zamanında, net ve yapıcı müdahalelerle teģvik edici ve destekleyici ya da uyarıcı ve yol gösterici geribildirimler verilmelidir. Her giriģim için öğrenciye önceden belirlenmiģ yetkinlik düzeyine ulaģacak sayıda tekrar yaptırılması sağlanır. Ayaktan hasta bakımı: Öğrenci gözlem altında olgu değerlendirmesi yapar ve tanı, tedavi seçeneklerine karar verir. Öğrencinin yüksek/orta sıklıkta görülen acil veya acil olmayan olguların farklı baģvuru Ģekillerini ve farklı tedavi seçeneklerini öğrendiği etkili bir yöntemdir. Ayaktan hasta bakımında sık kullanılması gereken yetkinliklerin 1 inci kıdem yetkinlikleri arasında sınıflandırılmıģ olmaları bu açıdan önemlidir. Diğer: Bağımsız ve KeĢfederek Öğrenme Etkinlikleri (BE) Yatan hasta takibi: Yatarak takip edilen bir olgu hakkında yeterliğe eriģmemiģ bir öğrencinin gözetim ve denetim altında, yeterliğe ulaģmıģ bir öğrencinin gözlem altında yaptığı çalıģmalar sırasında eksikliğini fark ettiği konularda öğrenme gereksinimini belirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. Bu eğitim kaynaklarının doğru ve güvenilir olmasından eğitici sorumludur. Ayaktan hasta/materyal takibi: Ayaktan baģvuran acil veya acil olmayan bir olgu hakkında gereken yetkinlik düzeyine eriģmemiģ bir öğrencinin gözetim ve denetim gözlem altında, eğitici eģliğinde ve gereken yetkinlik düzeyine ulaģmıģ bir öğrencinin yüksek gözlem altında yaptığı çalıģmalar sırasında eksikliğini fark ettiği konularda öğrenme gereksinimini belirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. Bu eğitim kaynaklarının doğru ve güvenilir olmasından eğitici sorumludur. Akran öğrenmesi: Öğrencinin bir olgunun çözümlenmesi veya bir giriģimin uygulanması sırasında bir akranı ile tartıģarak veya onu gözlemleyerek öğrenmesi sürecidir. Literatür okuma: Öğrencinin öğrenme gereksinimi olan konularda literatür okuması ve klinik uygulama ile iliģkilendirmesi sürecidir. 101

103 AraĢtırma: Öğrencinin bir konuda tek baģına veya bir ekip ile araģtırma tasarlaması ve bu sırada öğrenme gereksinimini belirleyerek bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. Öğretme: Öğrencinin bir baģkasına bir giriģim veya bir klinik konuyu öğretirken bu konuda farklı bakıģ açılarını, daha önce düģünmediği soruları veya varlığını fark etmediği durumları fark ederek öğrenme gereksinimi belirlemesi ve bunu herhangi bir eğitim kaynağından tamamlaması sürecidir. Diğer: EĞĠTĠM KAYNAKLARI * Eğitici Standartları EĞĠTĠM KAYNAKLARI Eğitim ve araģtırma hastanelerinde: Eğitim görevlisi, doçent ve profesör, en az 1 yıllık baģ asistanlar Üniversitelerde: Profesör, Doçent ve ilgili alanda 1 yıllık uzman olan yardımcı doçentler * TUKMOS, TIPTA UZMANLIK KURULU MÜFREDAT OLUġTURMA VE STANDART BELĠRLEME SĠSTEMĠ, Çekirdek Müfredat Hazırlama Kılavuzu, v.1.1, 2013 den alınmıģtır. FĠZĠKSEL TIP VE REHABĠLĠTASYON ANABĠLĠMDALI TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ PROĞRAMI Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Eğitimi programı aģağıdaki derslerden oluģmaktadır. FTR 700: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Tez DanıĢmanlığı (0-1-1) FTR 701: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Poliklinik Hasta BaĢı Eğitimi (5-0-5) FTR 702: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Tedavi Ünitesi Hasta BaĢı Eğitimi (5-0-5) FTR 703: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Servisi Hasta BaĢı Eğitimi (4-0-4) FTR 704: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Uygulama Eğitimi ( ) FTR 700:FTR Anabilim Dalı Tez DanıĢmanlığı (0-1-1) Dersin Kapsamı: FTR anabilim dalında uzmanlık eğitim öğrencilerinin tez danıģmanlığı pratik uygulama olarak yapılır. Dersin Yeri: FTR Anabilim Dalı Dersin Saati: Pazartesi ve Salı günleri gruplara göre 10:10-11:00 saatleri arasında haftada 1 saat pratik olarak yapılır. Haftada 1 saat, yıllık 52x1=52 saat Dersin Süresi: 6 ay. Yılda 2 defa açılır Dersin Öğrencisi: Tez konusu ve tez danıģmanı belirlenmiģ FTR Uzmanlık öğrencileri ilgili danıģman öğretim üyelerinin verdiği derslere katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyeleri: Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN Yrd.Doç.Dr. Adnan DEMĠREL Dersin Ġçeriği: o Tez yazım kurallarının gözden geçirilmesi o ÇalıĢma konusu ile ilgili genel bilgilerin düzenlenmesi o ÇalıĢma konusu ile ilgili materyal ve metodun oluģturulması o ÇalıĢma konusu ile ilgili ölçülecek parametrelerin oluģturulması o ÇalıĢma konusu ile ilgili verilerin elde edilmesi o Tez konusu ile ilgili verilerin istatistiksel analizleri o ÇalıĢma sonuçlarının yorumlanması o Tezin bastırılması ve çoğaltılması o Tez değerlendirme sınavına hazırlık o Tezin son Ģeklinin YÖK veritabanına kaydedilmesi FTR 701: FTR Anabilim Dalı Poliklinik Hasta BaĢı Eğitimi (5-0-5) Dersin Kapsamı: FTR polikliniğinde ayaktan takip edilen hastaların tanı-takip ve tedavileri teorik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: FTR Anabilim Dalı Polikliniği Dersin Saati: Her gün gruplara göre 15:10-16:00 veya 16:10-17:00 saatleri arasında haftada 5 saat teorik olarak yapılır. Haftada 5 saat, yıllık 52x5=260 saat Dersin Süresi: 6 ay. Yılda 2 defa açılır Dersin Öğrencisi: Gruplara göre FTR Uzmanlık öğrencileri ve rotasyona gelen Tıpta Uzmanlık öğrencileri, ilgili öğretim üyelerinin verdiği derslere katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyeleri: Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN 102

104 o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Yrd.Doç.Dr. Adnan DEMĠREL Dersin Ġçeriği: Eklem limitasyonlu hastaya yaklaģım Osteoartritli hastaya yaklaģım Osteoporozlu hastaya yaklaģım Kuvvet kaybıyla gelen hastaya yaklaģım Rehabilitasyon hastasına yaklaģım YumuĢak doku romatizmaları ve tedavi yaklaģımları Ortopedik ve nörolojik özürlü hastaların tanı ve tedavi ilkeleri Lomber ve Servikal disk hernilerinde konservatif tedavi yaklaģımları Tuzak nöropatileri ve tedavisi Boyun, Omuz, El ve Dirsek Ağrıları Bel, kalça, diz, ayak bileği ve ayak ağrıları FTR de Acil durumlar ve tedavileri FTR de Ortez-protez kullanım ilkeleri Enjenksiyon teknikleri ve endikasyonları FTR de Tedavi Programı Prensipleri Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kırık, ampute ve artroplasti rehabilitasyonu Romatizmal hastalıkların rehabilitasyonu Sinir sistemi dejeneratif hastalıklarının rehabilitasyonu Kas hastalıklarının rehabilitasyonu Kanser rehabilitasyonu Kardiyak ve Pulmoner rehabilitasyon Jinekolojik rehabilitasyon El rehabilitasyonu Yanık rehabilitasyonu Periferik vasküler hastalıkların rehabilitasyonu Geriatrik rehabilitasyon Spor yaralanmaları rehabilitasyonu hasta takip ve tedavi prensipleri Diğer rehabilitasyon uygulama alanları ve prensipleri Pediatrik rehabilitasyon FTR 702: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Tedavi Ünitesi Hasta BaĢı Eğitimi (5-0-5) Dersin Kapsamı: Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Tedavi ünitesinde tedavi edilen hastaların takip ve tedavileri hasta baģında teorik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: FTR Tedavi Ünitesi Dersin Saati: Her gün gruplara göre 15:10-16:00 veya 16:10-17:00 saatleri arasında haftada 5 saat teorik olarak yapılır. Haftada 5 saat, yıllık 52x5=260 saat Dersin Süresi: 6 ay. Yılda 2 defa açılır Dersin Öğrencisi: Gruplara göre FTR Uzmanlık öğrencileri ve rotasyona gelen Tıpta Uzmanlık öğrencileri, ilgili öğretim üyelerinin verdiği derslere katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyeleri: Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN Yrd.Doç.Dr. Adnan DEMĠREL Dersin Ġçeriği: o Fiziksel Ajan Kullanımının prensipleri o Elektrik zararları ve korunma yöntemleri o Isı, ıģık, ses ve elektrik o Galvanik, Faradik, Sinüzoidal akımlar o TENS akımları o Ġnterferensiyel akımlar o Russian Akımları o Yüksek Voltaj Akımları o DüĢük, Orta ve Yüksek frekanslı akımlar o Ultrasonoterapi o Lazer, Ultraviyole, Ġnfraruj ıģınları o Yüzeyel ve derin ısıtıcılar o Elektroakupunktur o Magnetoterapi o Egzersiz ve kas, dolaģım, solunum sistemi ve hormonal değiģiklikler o Oksijen borcu ve açığı, Yorgunluk o Güçlendirme ve GevĢeme egzersizleri o Germe ve Eklem hareket açıklığı egzersizleri o Approksimasyon, distraksiyon, traksiyon 103

105 o o o o o o o o o o o o o o Nörofizyolojik yöntemler Pliometrik egzersizler Hücre uyarılabilirliliği, Aksiyon potansiyeli Sinir ve kas kavģağının elektronörofizyolojik özelliği Elektrodiagnoz, ENMG sistemini tanıma Sinir iletim hızı çalıģmalarında temel prensipler Elektromiyografide temel prensipler Birinci motor nöron ENMG bulguları Ġkinci motor nöron ENMG bulguları Refleks çalıģmalar ve Geç yanıtlar UyarılmıĢ potansiyeller Radikülopatiler Mononöropati ve tuzak nöropatileri Miyopatiler FTR 703:FTR Anabilim Dalı Servisi Hasta BaĢı Eğitimi (4-0-4) Dersin Kapsamı: FTR servisinde yatan hastaların baģında tanı-takip ve tedavileri teorik olarak değerlendirilir. Dersin Yeri: FTR Servisi Dersin Saati: Her gün gruplara göre 11:10-12:00 saatleri arasında haftada 4 saat teorik olarak yapılır. Haftada 4 saat, yıllık 52x4=208 saat Dersin Süresi: 6 ay. Yılda 2 defa açılır Dersin Öğrencisi: Gruplara göre FTR Uzmanlık öğrencileri ve rotasyona gelen Tıpta Uzmanlık öğrencileri, ilgili öğretim üyelerinin verdiği derslere katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyeleri: Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN Yrd.Doç.Dr. Adnan DEMĠREL Dersin Ġçeriği: o Yatan hastaya yaklaģım o Fizik Tedavi, Fiziksel Tıp, Rehabilitasyon Kavramları o MSS ve Periferik Sinir Sistemi Anatomisi ve Fizyolojisi o Ġskelet Kası Anatomi ve Fizyolojisi o Eklem Yapısı ve Fonksiyonları o Kas iskelet sistemi ve Eklem Hareket Açıklığı Değerlendirmesi o Nörolojik Muayene, Kas Gücü Değerlendirmesi o FTR de Fonksiyonel Değerlendirme o Motor Fonksiyonun Nörofizyolojisi o Postür ve Yürüme Analizi, kinezyolojik Değerlendirme o Lokomotor sistem hastalıklarının semiyolojisi o Rehabilitasyon Hastasına YaklaĢım o FTR de Farmakolojik Tedavi Prensipleri o FTR de Görüntüleme Yöntemleri o Boyun ağrılı hastaya yaklaģım o Hemiplejik hastanın değerlendirilmesi o Metabolik kemik hastalıklarının değerlendirilmesi o Ortopedik rehabilitasyon prensipleri ve tedavi protokolleri o Rehabilitasyon Tarihçesi, Nörolojik rehabilitasyon ilkeleri o Yetmezlik, sakatlık ve engellilik o Günlük YaĢam aktivitelerinin değerlendirilmeleri o Rehabilitasyon Ekibi Kavramı o Tıbbı, Sosyal, Ekonomik, Psikoloji, Mesleki rehabilitasyon o Konservatif (geneleksel) ve Nörofizyolojik rehabilitatif yaklaģımlar o Ġmmobilitenin genel ve lokal etkileri o Nörojenik mesane ve bağırsak rehabilitasyonu o Bası yaraları ve tedavisi o Spastisite ve tedavisi o ĠletiĢim bozukluklarının rehabilitasyonu o Periferik sinir sistemi hastalıklarının rehabilitasyonu o Stroke rehabilitasyonu o Travmatik beyin hasarlı hastaların rehabilitasyonu o Spinal kord yaralanmalarının rehabilitasyonu FTR 704:FTR Anabilim Dalı Uygulama Eğitimi (0-10-0) Dersin Kapsamı: FTR polikliniği, tedavi ünitesi ve servisinde bulunan hastaların değerlendirilmesi, takip ve uygulamaları pratik olarak yapılır. Dersin Yeri: FTR Polikliniği, Tedavi ünitesi, Servisi 104

106 Dersin Saati: Her gün gruplara göre 13:10-15:00 saatleri arasında haftada 10 saat pratik olarak yapılır. FTR501 lisans dersi öğrencileri de bu derse katılır. Haftada 10 saat, yıllık 52x10=520 saat Dersin Süresi: 6 ay. Yılda 2 defa açılır Dersin Öğrencisi: Gruplara göre FTR Uzmanlık öğrencileri ve rotasyona gelen Tıpta Uzmanlık öğrencileri, ilgili öğretim üyelerinin verdiği derslere katılır. Dönem 5 staj öğrencileri de bu pratik derslere katılır. Ders Sorumlusu Öğretim Üyeleri: Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN Yrd.Doç.Dr. Adnan DEMĠREL Dersin Ġçeriği: o Poliklinik ve yatan hastaya yaklaģım ve muayene o Kas iskelet sistemi ve Eklem Hareket Açıklığı Değerlendirmesi o Nörolojik Muayene, Kas Gücü Değerlendirmesi o FTR de Fonksiyonel Değerlendirme o Postür ve Yürüme Analizi, kinezyolojik Değerlendirme o Rehabilitasyon Hastasının Genel Değerlendirilmesi o Boyun ağrılı hastaya yaklaģım o Hemiplejik hastanın değerlendirilmesi o Metabolik kemik hastalıklarının değerlendirilmesi o Ortopedik rehabilitasyon prensipleri ve tedavi protokolleri o Güçlendirme, Germe, GevĢeme ve Eklem hareket açıklığı egzersizleri o Günlük YaĢam aktivitelerinin değerlendirilmeleri o Ġmmobilitenin genel ve lokal etkilerinin değerlendirilmesi o Nörojenik mesane değerlendirilmesi o Bası yaralarının değerlendirilmesi ve tedavisi o Spastisitenin değerlendirilmesi ve tedavisi o ĠletiĢim bozukluklarının değerlendirilmesi o Periferik sinir sisteminin değerlendirilmesi o Travmatik beyin hasarlı hastaların değerlendirilmesi o Spinal kord yaralanmalarının değerlendirilmesi o Fizik Tedavi Ünitesindeki cihazların hastalara uygulanması ve kullanılması o Konsultasyon istenen hastaların değerlendirilmesi o Ġnvaziv ve non invaziv terapötik giriģimlerin uygulanması 2016 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM YILI UZMANLIK EĞĠTĠMĠ HAFTALIK DERS PROGRAMI Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN Saat Pazartesi Salı ÇarĢamba PerĢembe Cuma 08:10 09:00 09:10 10:00 10:10 11:00 11:10 12:00 FTR700-D FTR703-T FTR703-T FTR703-T FTR703-T 13:10 14:00 14:10 15:00 15:10 16:00 16:10 17:00 FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR701-T FTR701-T FTR701-T FTR701-T FTR701-T FTR702-T FTR702-T FTR702-T FTR702-T FTR702-T 5. Sınf öğrencilerinin FTR501-D Lisans uygulama dersleri Uzmanlık eğitimi öğrencilerinin FTR704-D Uygulama dersleri ile birlikte yapılacaktır. 105

107 FĠZĠKSEL TIP ve REHABĠLĠTASYON ANABĠLĠM DALI 2016 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM YILI UZMANLIK EĞĠTĠMĠ HAFTALIK DERS PROGRAMI Yrd. Doç.Dr. Adnan DEMĠREL Saat Pazartesi Salı ÇarĢamba PerĢembe Cuma 08:10 09:00 09:10 10:00 10:10 FTR700-D 11:00 11:10 FTR703-T FTR703-T FTR703-T FTR703-T 12:00 13:10 FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D 14:00 14:10 FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D FTR704-D 15:00 15:10 16:00 16:10 17:00 FTR702-T FTR702-T FTR702-T FTR702-T FTR702-T FTR701-T FTR701-T FTR701-T FTR701-T FTR701-T 5. Sınf öğrencilerinin FTR501-D Lisans uygulama dersleri Uzmanlık eğitimi öğrencilerinin FTR704-D Uygulama dersleri ile birlikte yapılacaktır. 106

108 FĠZĠKSEL TIP ve REHABĠLĠTASYON ANABĠLĠM DALI 2016 EĞĠTĠM-ÖĞRETĠM YILI UZMANLIK EĞĠTĠMĠ HAFTALIK DERS PROGRAMI Prof.Dr. Vedat NACĠTARHAN Yrd. Doç.Dr. Adnan DEMĠREL 5. Sınf öğrencilerinin FTR501-D Lisans uygulama dersleri Uzmanlık eğitimi öğrencilerinin FTR704-D Uygulama dersleri ile birlikte yapılacaktır. 107