DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER

Transkript

1 DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER İktisadi Araştırmalar Bölümü Küresel risk algılaması Nisan ayının ilk haftasında belirgin bir artış kaydetmiştir. Bu gelişmede, borç krizine ilişkin endişelerin İspanya ve İtalya gibi Euro Alanı nın daha büyük ekonomilerine kayması etkili olmuştur. İspanyol bankalarının ek sermayeye ihtiyaç duyabileceği yönündeki haberler Nisan ayı başında bu ülkede gerçekleştirilen tahvil ihalelerine gelen talebin beklentilerin altında kalmasına neden olurken, ülkenin borçlanma maliyetleri belirgin bir şekilde yükselmiştir. Bu gelişmeler karşısında kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor s İspanya nın kredi notunu 2 basamak birden düşürerek BBB+ ya indirmiş; not görünümünü de negatif izlemeye almıştır. Küresel ekonomiye yönelik belirsizliklerin devam etmesi politika yapıcıların piyasalarda yaşanılabilecek olası bir krize karşı aldıkları önlemlerin artırılmasında etkili olmuştur. Geçtiğimiz ay Euro Alanı maliye bakanları toplantısında kurtarma fonunun büyüklüğünün 8 milyara çıkarılması kararının ardından, Nisan ayındaki G-2 toplantısında da IMF kaynaklarının $43 milyar artırılması kararlaştırılmıştır. Küresel krizden çıkış sürecinde önemli bir rol oynayan BRIC ülkelerinde ekonomik aktivitedeki yavaşlama işaretleri son dönemde belirginleşmiştir. 212 yılının ilk çeyreğinde Çin ekonomisi ihracattaki yavaşlama nedeniyle %8,1 lik büyüme kaydetmiş ve 29 un ikinci çeyreğinden bu yana en zayıf büyüme performansını sergilemiştir. TCMB, Nisan ayında yayımlamış olduğu Enflasyon Raporu nda Türkiye ekonomisinin 212 yılının ilk çeyreğinde zayıf bir performans sergilediğini, ancak bu gelişmenin geçici olabileceğini belirtmiştir. TCMB, yılın ikinci çeyreğinden itibaren yurtiçindeki ekonomik aktivitenin sınırlı bir iyileşme kaydedebileceğini açıklamıştır. İÇİNDEKİLER Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler... 2 Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler... 4 Bankacılık Sektöründeki Gelişmeler... 8

2 İktisadi Araştırmalar Bölümü DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER İspanya ve İtalya küresel ekonominin gündeminde Hollanda da politik belirsizlikler Global piyasalarda ihtiyatlı tavır sürüyor. BRIC ülkelerinde ekonomik aktivite yavaşlıyor. TCMB, enflasyon vurgusunu artırıyor. Mart ayında Yunanistan a yönelik belirsizliklerin azalmasına ek olarak Avrupa Merkez Bankası nın (ECB) gerçekleştirdiği likidite operasyonunun yarattığı olumlu etkiyle birlikte aşağı yönlü bir seyir izleyen küresel risk algılaması, Nisan ayının ilk haftasında belirgin bir artış kaydetmiştir. Bu gelişmede, borç krizine ilişkin endişelerin İspanya ve İtalya gibi Euro Alanı nın daha büyük ekonomilerine kayması etkili olmuştur. İspanyol bankalarının ek sermayeye ihtiyaç duyabileceği yönündeki haberler Nisan ayı başında bu ülkede gerçekleştirilen tahvil ihalelerine gelen talebin beklentilerin altında kalmasına neden olurken, ülkenin borçlanma maliyetleri belirgin bir şekilde yükselmiştir. Bu gelişmeler karşısında kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor s İspanya nın kredi notunu 2 basamak birden düşürerek BBB+ ya indirmiş; not görünümünü de negatif izlemeye almıştır. Yüksek borç stoku ve büyüme performansının zayıf olması gibi sorunların gözlendiği İtalya ekonomisine ilişkin olumsuz değerlendirmeler de Nisan ayında küresel piyasaların odağında yer almıştır. Bu gelişmelere ek olarak, Hollanda da politik belirsizliklerin sıkı maliye politikalarından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle daha çok gündeme gelmesi de Euro Alanı ndaki borç krizinin yayılmaya devam ettiği görüşünün piyasalarda ağırlık kazanmasında etkili olmuştur. Küresel ekonomiye yönelik belirsizliklerin devam etmesi politika yapıcıların piyasalarda yaşanabilecek bir krize karşı aldıkları önlemleri artırmalarına neden olmuştur. Geçtiğimiz ay Euro Alanı maliye bakanları toplantısında kurtarma fonunun büyüklüğünün 8 milyara çıkarılması kararının ardından, Nisan ayındaki G-2 toplantısında da IMF kaynaklarının $43 milyar artırılması kararlaştırılmıştır. Nisan ayında Euro Alanı ndaki borç krizine ilişkin endişelerin artması, ECB nin ülke tahvili alımına yeniden başlayabileceği yönündeki görüşleri de gündeme getirmiştir. Küresel krizden çıkış sürecinde önemli bir rol oynayan BRIC ülkelerinde ekonomik aktivitedeki yavaşlama işaretleri son dönemde belirginleşmiştir. 212 yılının ilk çeyreğinde Çin ekonomisi ihracattaki yavaşlama nedeniyle %8,1 lik büyüme kaydetmiş ve 29 un ikinci çeyreğinden bu yana en zayıf büyüme performansını sergilemiştir. Bu gelişme karşısında Çin de politika yapıcılar ekonomide yumuşak inişi gerçekleştirmek amacıyla piyasaya verilen likiditenin artırılacağını ve bankalara uygulanan zorunlu karşılıkların düşürüleceğini belirtmiştir. Fiyat istikrarına ilişkin yukarı yönlü risklere rağmen ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın önüne geçmeyi amaçlayan Brezilya Merkez Bankası, politika faizlerini Nisan ayında 75 baz puan indirerek %9 a düşürmüştür. Yavaşlama işaretlerinin belirginleştiği Hindistan da ise politika faizleri 29 yılından bu yana ilk kez indirilmiştir. TCMB, Nisan ayında yayımlamış olduğu Enflasyon Raporu nda Türkiye ekonomisinin 212 yılının ilk çeyreğinde zayıf bir performans sergilediğini, ancak, bu gelişmenin geçici olabileceğini belirtmiştir. TCMB, yılın ikinci çeyreğinden itibaren yurtiçindeki ekonomik aktivitenin sınırlı bir iyileşme kaydedebileceğini açıklamıştır. 212 yılındaki politikasını daha çok fiyat istikrarının sağlanması ekseninde şekillendiren TCMB, son yayımlamış olduğu raporda 212 yılı sonu enflasyon beklentilerini değiştirmeyerek %6,5 de bırakırken, enflasyon üzerinde baskı yaratan unsurların ikincil etkilerinin asgari düzeye indirilmesi amacıyla ek parasal sıkılaştırmanın önümüzdeki dönemde daha sık gündeme gelebileceğini belirtmiştir. 1

3 İktisadi Araştırmalar Bölümü Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler IMF tahminlerini yukarı yönlü revize etti. IMF, Nisan ayında yayımladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu nda küresel ekonomiye ilişkin tahminlerini yukarı yönlü revize ederek 212 yılı için küresel büyüme tahminini %3,5 e yükseltmiştir. Raporda gelişmiş ülkelerin büyüme tahminlerinde yapılan yukarı yönlü revizyonlar dikkat çekerken, Euro Alanı ndaki resesyon riskinin devam ettiği vurgulanmıştır. IMF, Euro Alanı ndaki borç krizinin yayılması ve petrol fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi durumunda ise küresel ekonomik aktivitenin yavaşlayabileceğini açıklamıştır. IMF Tahminleri (%) Nisan ayı Ocak ayı Tahminleri Tahminlerinden Farkı 211(G) Büyüme Dünya 3,9 3,5 4,1,2,1 Gelişmiş Ülkeler 1,6 1,4 2,,2,1 ABD 1,7 2,1 2,4,3,2 Euro Alanı 1,4 -,3,9,2,1 Japonya -,7 2, 1,7,4,1 Gelişmekte Olan Ülkeler 6,2 5,7 6,,2,1 Çin 9,2 8,2 8,8,1, Brezilya 2,7 3, 4,1,1,1 Türkiye 8,5 2,3 3,2 - - Enflasyon Gelişmiş Ülkeler 2,7 1,9 1,7,3,4 Gelişmekte Olan Ülkeler 7,1 6,2 5,6,,1 Dünya Ticaret Hacmi Artışı 5,8 4, 5,6,2,2 Kaynak: IMF Fed, 212 yılı için büyüme tahminlerini yükseltti. Nisan ayı başında açıklanan ABD deki tarım dışı istihdam verilerinin beklentilerin altında gerçekleşmesi işgücü piyasalarındaki toparlanmanın sürdürülebilirliğinin sorgulanmasına neden olmuştur. Nitekim, ABD de Mart ayında tarım dışı istihdam 12 bin kişilik artış ile piyasa beklentisinin altında kalmıştır. Aynı dönemde, işsizlik oranı ise %8,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Öte yandan, ABD Merkez Bankası nın (Fed) 25 Nisan da düzenlediği toplantıda yapmış olduğu değerlendirmeler piyasalar tarafından yakından takip edilmiştir. Son dönemde, özel tüketim harcamalarında gözlenen iyileşmeyle birlikte ABD ekonomisindeki toparlanmanın devam ettiğini belirten Fed, önümüzdeki dönemde de ekonomik aktivitenin ivme kazanmasının öngörüldüğünü açıklamıştır. Fed, ayrıca ABD ekonomisindeki iyileşmenin desteklenmesi amacıyla gevşek para politikası uygulamalarına devam edeceğini yinelemiştir. 2

4 3.Mar 1.Nis 3.Nis 5.Nis 7.Nis 9.Nis 11.Nis 13.Nis 15.Nis 17.Nis 19.Nis 21.Nis 23.Nis 25.Nis 27.Nis 29.Nis Yerel para biriminde değerlenme Yerel para biriminde değer kaybı İktisadi Araştırmalar Bölümü ECB den temkinli açıklamalar BoJ varlık alım programının büyüklüğünü artırdı. Dolar Nisan ayında dalgalı bir seyir izledi. ECB, 4 Nisan daki toplantısında politika faizlerini değiştirmeyerek %1 seviyesinde bırakmıştır. Toplantı sonrasında ECB Başkanı Draghi, 211 in son çeyreğinde %,3 oranında daralan Euro Alanı ekonomisinin, 212 yılında da zayıf bir performans sergilemesinin öngörüldüğünü belirterek bölgede kamu borç stokuna ilişkin endişelerin artmasının yanı sıra finansal kesimin bilanço küçültme sürecine gitmesinin ekonomik aktivite üzerindeki aşağı yönlü riskleri artırdığını belirtmiştir. ECB Başkanı, enflasyonun ise enerji fiyatlarındaki gelişmeler nedeniyle 212 yılı boyunca %2 lik hedefin üzerinde kalabileceğini açıklamıştır. Son dönemde deflasyon sürecinin sona erdirilmesi amacıyla aktif bir politika izleyen Japonya Merkez Bankası (BoJ), 27 Nisan daki toplantısında varlık alım programı büyüklüğünün 7 trilyona çıkarıldığını açıklamıştır. Politika faizlerinin %-, ile oldukça düşük bir seviyede olduğu Japonya da politika yapıcılar uzun vadeli devlet tahvili alımları aracılığıyla ekonomik aktivitenin canlandırılmasının amaçlandığını ifade etmiştir. Bu gelişme, piyasalar tarafından küresel ekonomiye ilişkin belirsizliklerin sürmesi paralelinde BoJ un varlık alım programını önümüzdeki dönemde de artırabileceği yönünde algılanmıştır. Nisan ayının ilk yarısında küresel risk algılamasındaki artışla birlikte diğer gelişmiş ülkelerin para birimlerinin karşısında değerlenme eğilimi sergileyen Dolar, geri kalan dönemde ise kazançlarını geri vermiştir. 3 Nisan itibarıyla /$ paritesi 1,324 seviyesinde gerçekleşirken, ay genelinde aşağı yönlü bir seyir izleyen $/ paritesi ise 79,8 e gerilemiştir. Nisan ayının ilk yarısında Dolar karşısında değer kaybeden gelişmekte olan ülkelerin para birimleri geri kalan dönemde ise dalgalı bir seyir izlemiştir. Brezilya Reali ve Hindistan Rupisi, politika faizlerindeki düşüşün de etkisiyle Dolar karşısında belirgin bir şekilde değer kaybederken, bu dönemde TL değer kazanmıştır Gelişmekte olan Ülke Para Birimlerinin Dolar Karşısındaki Seyri (3 Mart 212=) Polonya Macaristan Hindistan Brezilya G. Afrika Romanya Türkiye Kaynak: Reuters Petrol fiyatlarında sınırlı düşüş Nisan ayı içerisinde enerji fiyatlarındaki gerilemenin belirginleşmesiyle birlikte son 5 ayın en düşük düzeyine yaklaşan CRB (Commodity Research Bureau) emtia fiyatları endeksi, ayın son haftasında kayıplarının bir kısmını telafi etmiştir. Libya daki siyasi belirsizliklerin azalmasıyla birlikte OPEC in petrol üretiminin 28 yılından bu yana en yüksek seviyesine çıktığı haberinin yanı sıra İran ın nükleer enerjiye ilişkin müzakerelere başlayacağının açıklanması petrol fiyatlarının gerilemesinde etkili olmuştur. 3 Nisan itibarıyla petrol fiyatları $/varil 119 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ay genelinde yatay bir seyir izleyen altın fiyatları ise 3 Nisan itibarıyla $/ons düzeyinde gerçekleşmiştir. 3

5 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.11 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub. Nis. Haz. Ağu. Eki. Ara. Şub.11 İktisadi Araştırmalar Bölümü Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler Mevsimsellikten arındırılmış sınai üretim endeksinde yatay seyir TÜİK tarafından açıklanan verilere göre sanayi üretim endeksi Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,4 yükselerek beklentilerin üzerinde artış kaydetmiştir. Ocak ayına ilişkin sanayi üretim verisinin Kasım 29 dan bu yana en düşük yıllık artışa işaret etmesinin ardından, Şubat ayında sanayi üretim endeksinin beklentilerin üzerinde gerçekleşmesinde düşük baz etkisi rol oynamıştır. Ayrıca, 3 aylık hareketli ortalamalalara göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endekste Ocak ayındaki gerilemenin ardından yatay seyrin sürdüğü görülmektedir. Sınai üretim verileri, ekonomik aktivitedeki yavaşlama eğiliminin tedrici olarak Şubat ayında da devam ettiğine işaret etmektedir Sanayi Üretimi Endeksi (3 Aylık Hareketli Ortalama) Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi 8 Kaynak: TÜİK Reel kesim güven endeksi artış eğiliminde... Reel kesim güven endeksi Nisan ayında bir önceki aya göre 3,1 puan artarak 116 seviyesinde gerçekleşmiş ve Mayıs 211 den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış endeks ise bir önceki aya göre gerilemiştir. Tüketici güven endeksi Kasım 211 den bu yana yükseliş eğilimini sürdürmesine rağmen halen kötümser duruma işaret eden seviyesinin altında seyretmektedir. Tüketici güvenindeki artış tüketicilerin mevcut ve gelecek dönem satın alma gücü, gelecek dönem iş bulma olanakları ve mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu durumlarına ait değerlendirmelerinin iyileşmesinden kaynaklanmaktadır Öncü Göstergeler Reel Kesim Güven Endeksi Tüketici Güven Endeksi Kaynak: TÜİK, TCMB Ocak ayında işsizlik oranı %,2 seviyesinde gerçekleşti. Son dönemde ekonomik aktivitedeki yavaşlamaya rağmen işsizlik oranındaki gerileme devam etmektedir. TÜİK tarafından açıklanan Hanehalkı İşgücü İstatistikleri ne göre, Ocak 212 itibarıyla işsizlik oranı bir önceki yılın aynı ayına 4

6 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar. Haz. Eyl. Ara. Mar.11 İktisadi Araştırmalar Bölümü göre 1,7 puanlık düşüşle %,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler incelendiğinde ise işgücü piyasalarındaki toparlanma daha net bir şekilde görülmektedir. Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı %8,9 ile TÜİK in bu veriyi üretmeye başladığı Ocak 25 ten bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığındaki iyileşme devam ediyor. Mart ayında dış ticaret açığı $7,3 milyar ile beklentilerin bir miktar altında kalırken, ilk çeyrekte toplam dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre %17,5 azalarak $2,3 milyar düzeyinde gerçekleşmiştir. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre Mart ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı %64,3 e yükselirken, Mart 211 e göre ihracat %12,2 artmış, ithalat ise %4,8 azalmıştır. Mart Değişim Ocak-Mart Değişim (milyon $) (%) (%) İhracat , İthalat , ,7 Dış Ticaret Dengesi , ,5 Karşılama Oranı (%) 54,6 64,3-56, 63,5 - Kaynak: TÜİK Tüketim malı ithalatındaki gerileme sürüyor. İç talepte devam eden yavaşlama paralelinde tüketim malları ithalatının Mart ayında da gerilediği görülmektedir. Nitekim, toplam ithalatın %11 lik kısmını oluşturan tüketim malları ithalatı Mart ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %2,9, yılın ilk çeyreğinde ise geçtiğimiz yılın aynı çeyreğine göre %15,6 gerilemiştir. Mart ayında sermaye ve aramalı ithalatında da bir önceki yılın aynı ayına göre sırasıyla %5,5 ile %,8 lik düşüş gözlenirken, çeyreklik bazda sırasıyla %,7 ile %2,1 lik artış gözlenmiştir. Yılın ilk çeyreğinde, toplam ithalattaki yavaşlamaya rağmen petrol fiyatlarının yüksek seyretmesine bağlı olarak enerji (mineral yakıtlar ve yağlar) ithalatı %24,8 artış kaydederek $14,6 milyara ulaşmıştır. Bu durum, dış ticaret açığındaki iyileşmeyi sınırlamaktadır. 8, 6, Geniş Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İthalat (Yıllık % Değişim) 4, 2,, -2, -4, -6, Yatırım(sermaye) malları Hammadde(aramalları) Tüketim malları Kaynak: TÜİK Şubat ayında 12 aylık kümülatif cari açık $75,3 milyar seviyesine geriledi. Şubat ayında cari işlemler açığı $4,2 milyar ile beklentilerin altında gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı ayı ile kıyaslandığında cari işlemler açığı %3 daralırken 12 aylık kümülatif cari açık $75,3 milyar seviyesinde gerçekleşmiştir. Öte yandan, cari işlemler açığı 212 yılının ilk iki ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %15,9 gerileyerek $,1 milyar olmuştur. Bu gelişmede dış ticaret açığının daralması ve hizmetler dengesindeki %36 lık genişleme etkili olmuştur. 5

7 İktisadi Araştırmalar Bölümü Ocak- Şubat Değişim Mar.11- (milyon $) 211(I) 212(II) (II/I) (%) Cari İşlemler Dengesi ,9 Dış Ticaret Dengesi ,1 Hizmetler Dengesi ,1 Turizm (net) ,6 Gelir Dengesi ,8 Cari Transferler ,5 Sermaye ve Finans Hesapları ,5 Sermaye Hesapları Finans Hesapları ,6 Doğrudan Yatırımlar (net) ,1 Portföy Yatırımları (net) ,1 Hisse Senetleri Borç Senetleri ,4 Diğer Yatırımlar (net) ,6 Varlıklar ,9 Efektif ve Mevduat ,6 Yükümlülükler Krediler ,7 Bankacılık Sektörü ,6 Bankacılık Dışı Sektörler ,9 Mevduat Yurtdışı Bankalar Yabancı Para ,7 Türk Lirası Rezerv Varlıklar (net) Net Hata ve Noksan ,6 Kaynak: TCMB Şubat ayında cari açığın finansmanında diğer yatırımlar etkili oldu. Bankacılık sektörü Şubat ayında net kredi geri ödemesinde bulundu. Yılın ilk çeyreğinde bütçe açığı bir önceki yıla göre %56 arttı. Şubat ayında cari açığın finansmanında diğer yatırımlar $2,6 milyar ile önemli bir paya sahip olurken, hisse senetleri piyasasında $266 milyon düzeyinde net yabancı sermaye girişi gözlenmiştir. Efektif ve mevduat kalemi bir önceki ay cari dengeyi negatif yönde etkilerken, Şubat ayında cari açığın finansmanına $1,5 milyarlık katkı sağlamıştır. Öte yandan yurtiçinde, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) piyasasında $826 milyon tutarında net yabancı sermaye çıkışı gözlenmiştir. Bu dönemde, yurtdışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları ile hükümet $1 milyar, bankalar da $5 milyon tutarında yeni borçlanmaya gitmiştir. Genel Hükümet, Uluslararası Para Fonu kredilerindeki ödemenin etkisiyle Şubat ayında $464 milyonluk net geri ödemede bulunmuştur. Bankacılık sektörü 212 yılı Ocak ayında $71 milyon net kredi kullanıcısı iken, Şubat ayında $51 milyon net kredi ödeyicisi olmuştur. Şubat ayında rezerv varlıklar ise $1.114 milyon artmıştır. Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, merkezi yönetim bütçesi Mart ayında TL5,5 milyar açık vermiştir. Mart ayındaki söz konusu açıkla birlikte yılın ilk çeyreğinde toplam bütçe açığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %56 artarak TL6,4 milyar seviyesine ulaşmıştır. Öte yandan, bütçe açığındaki genişlemeye rağmen faiz dışı fazla %11 artmıştır. 6

8 İktisadi Araştırmalar Bölümü (milyon TL) Mart 212 Yıllık % Değişim Ocak-Mart Yıllık % Değişim Bütçe Hedefi Gerç./ Hedef (%) Harcamalar , , ,9 Faiz Harcamaları , , ,5 Faiz Dışı Harcamalar , , ,1 Gelirler , , ,5 Vergi Gelirleri , , ,2 Diğer Gelirler , , ,8 Bütçe Dengesi , , ,5 Faiz Dışı Denge , , ,4 Not: Rakamlar yuvarlamalardan ötürü toplamı vermeyebilir. Kaynak: Maliye Bakanlığı Yılın ilk çeyreğinde vergi gelirleri %12,2 arttı. Faiz harcamaları yılsonu hedefinin %35 ine ulaştı. TCMB yılsonu enflasyon tahminini değiştirmedi. Yılın ilk çeyreğinde bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre %12,6 artarken, vergi gelirlerindeki artış %12,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, gelir vergisindeki %24,7 lik artış etkili olurken, iç talebin seyri hakkında bir gösterge niteliğinde olan ithalde alınan KDV gelirlerindeki yükseliş %5,9 seviyesinde kalmıştır. Ayrıca, aynı dönemde dahilde alınan KDV ve özel tüketim vergisi gelirleri ortalama vergi geliri artışının altında genişleyerek sırasıyla %9,2 ve %4,5 artmış ve iç talepteki tedrici ivme kaybını teyit etmiştir. Merkezi yönetim bütçesi verileri yılsonu bütçe hedefleri ile kıyaslandığında faiz harcamaları dışında genel olarak hedefe paralel bir seyir izlendiği görülmektedir. Yılın henüz ilk üç ayı tamamlanmasına rağmen faiz harcamalarında yılsonu hedefinin %35 ine ulaşılmıştır. Ancak bu gelişmede, borç stokunun vade yapısının etkili olduğu dikkat çekmektedir. TCMB, 26 Nisan da yılın ikinci Enflasyon Raporu nu yayımlamıştır. TCMB, yıl sonu enflasyon beklentisini %6,5 seviyesinde tutarken, güven aralığını %5,3-%7,7 olarak belirlemiştir. Daha uzun vadede ise enflasyonun %5 düzeyinde istikrar kazanacağı öngörülmektedir. TCMB, enflasyon tahminlerinde önümüzdeki dönemde ek parasal sıkılaştırmanın daha sık yapılacağını ve kredilerin yıllık büyüme hızının %14 civarında seyredeceğini varsaymaktadır. TCMB, enerji fiyatlarındaki artışa bağlı olarak kısa vadede enflasyonun yüksek düzeylerde seyredeceğini, ancak enerji fiyatlarındaki artışın ikincil etkilerinin ılımlı talep koşullarına bağlı olarak sınırlı kalacağını tahmin etmektedir. Bununla birlikte, 211 yılının son çeyreğindeki hızlı fiyat artışları ve bu yılın son çeyreğine kadar da yıllık enflasyonun hedefin belirgin üzerinde seyredeceği öngörüsüne paralel, TCMB enflasyon beklentilerindeki bozulmanın fiyatlama davranışları ve enflasyon üzerinde risk teşkil ettiğini belirtmiştir. TCMB, bu çerçevede para politikasında temkinli duruşun devam edeceğini ve enflasyonun hedefe uyumlu patikaya gerilemesi için gerekli tedbirlerin alınacağını belirtmiştir. 7

9 Oca.11 Şub.11 Mar.11 Oca.11 Şub.11 Mar.11 İktisadi Araştırmalar Bölümü Bankacılık Sektöründeki Gelişmeler USD cinsi YP mevduatta belirgin artış BDDK tarafından yayımlanan haftalık bülten verilerine göre, 2 Nisan 212 itibarıyla TP mevduat hacmi yılsonuna göre %,5 gerilemiştir. Buna karşılık, YP mevduatın USD karşılığı ise, 211 yılsonuna göre %11,1 artmıştır Mevduat Hacmi (Yıllık % Değişim) TP Mevduat Hacmi YP Mevduat Hacmi (USD Karşılığı) Kaynak: BDDK Haftalık Bülten Toplam kredi hacmi yılsonuna göre %2,7 arttı. 2 Nisan 212 itibarıyla, toplam kredi hacmi yılsonuna göre %2,7 artarak TL711,8 milyara ulaşmıştır. Aynı dönemde, TP kredi hacmi %4,8 oranında artarken, YP kredi hacminin USD karşılığı %3,8 artış kaydetmiştir. YP kredilerin TL karşılığı ise TL deki değerlenmeye bağlı olarak yılsonuna göre %2,5 oranında azalmıştır. Kredi hacmindeki değişim yıllık bazda değerlendirildiğinde ise ekonomik aktivitedeki yavaşlama eğilimine paralel olarak kredi hacmi artışındaki ivme kaybı dikkat çekmektedir TP Kredi Hacmi Kredi Hacmi (Yıllık % Değişim) YP Kredi Hacmi (USD Karşılığı) Kaynak: BDDK Haftalık Bülten Tüketici kredileri Menkul kıymetler portföyü Emanet menkul kıymetler portföyü 2 Nisan 212 itibarıyla, tüketici kredileri yılsonuna göre %2,7 artış kaydetmiştir. Tüketici kredilerinin alt kalemlerine bakıldığında, yıl sonuna göre konut kredilerinin %1,8, ihtiyaç kredilerinin %1,7, diğer tüketici kredilerinin %8,8 arttığı görülmektedir. Aynı dönemde taşıt kredileri ise %,8 azalmıştır. 2 Nisan 212 itibarıyla bankacılık sektörü menkul kıymetler portföyü 211 yılsonuna göre %1 artarak TL287,8 milyara yükselmiştir. 2 Nisan 212 itibarıyla bankalar emanetindeki menkul kıymetler portföyü yılsonuna göre %6,1 oranında artarak TL173,5 milyar düzeyinde gerçekleşmiştir. 8

10 Ara. Oca.11 Şub.11 Mar.11 İktisadi Araştırmalar Bölümü Bu dönemde, yurtiçi yerleşiklerin menkul kıymetler portföyü %5,6, yurtdışı yerleşiklerin portföyü %6,7 artış kaydetmiştir Emanet Menkul Kıymetler Portföyü (milyontl) Yurtdışı Yerleşikler Yurtiçi Yerleşikler (sağ eksen) Kaynak: BDDK Haftalık Bülten Yabancı para net genel pozisyonu (+) $4 milyon düzeyinde Beklentiler 2 Nisan 212 itibarıyla bankacılık sektörünün yabancı para net genel pozisyonu (+) $4 milyon düzeyinde gerçekleşmiştir. Yabancı para net genel pozisyonu bilanço içi kalemlerde (-) $28.9 milyon, bilanço dışında ise (+) $28.94 milyon seviyesindedir. Yunanistan a ilişkin sorunların çözümünde olumlu adımlar atılmasına rağmen, İtalya ve İspanya gibi Euro Alanı nın daha büyük ekonomilerinde benzer sorunların yaşanabileceği endişesi son dönemde piyasalarda risk algısını olumsuz etkilemektedir. Bu durumun önümüzdeki dönemde de küresel piyasaların seyri üzerinde etkili olacağı düşünülmektedir. Küresel ekonomideki gelişmelere paralel yurt içinde ekonomik aktivitedeki ılımlı yavaşlama eğiliminin devam edeceği ve kredi hacminin yıllık artış hızındaki ivme kaybının süreceği tahmin edilmektedir. 9

11 Mar.11 27/1 27/2 27/3 27/4 28/1 28/2 28/3 28/4 29/1 29/2 29/3 29/4 2/1 2/2 2/3 2/4 211/1 211/2 211/3 211/4 27/1 27/2 27/3 27/4 28/1 28/2 28/3 28/4 29/1 29/2 29/3 29/4 2/1 2/2 2/3 2/4 211/1 211/2 211/3 211/4 EK- GÖSTERGELER MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER BÜYÜME 15 5 GSYH (Yıllık % Değişim) 5, Sektörlere Göre Katkı Puan (%) Hizmetler İnşaat Sanayi Tarım GSYH SINAİ ÜRETİM 3 Sınai Üretim (Yıllık % Değişim) İmalat Sanayii Kapasite Kullanım Oranı (%) , ,9 74, ,,6 4,4 1,5 8,9 8,2 7, 7, 3,8 12,1 7,5 8,5 3,7 7 O Ş M N M H T A E E K A 65 O Ş M N M H T A E E K A DIŞ TİCARET İhracat İthalat Dış Ticaret (Yıllık % Değişim) 12,2-4,8 Aylık Cari İşlemler Açığı (milyar $) Aylık 9 12 Aylık Aylık ENFLASYON 4 3 Aylık Enflasyon (%) TÜFE ÜFE Yıllık Enflasyon (%) 2 12,43 1-1,41, , TÜFE ÜFE 4 2 Kaynak: TCMB, TÜİK, İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü

12 DÖVİZ 2,6 2,4 Kurlar 1,55 1,5 1,45 Parite /$ 3 Günlük Hareketli Ortalama 2,2 1,4 2, 1,35 1,8 1,6 /TL $/TL Sepet (,5* +,5*$) 1,3 1,25 1,4 1,2 BONO-TAHVİL 11 Hazine İhalelerinde Oluşan Ortalama Bileşik Faiz (%) 5 TL DİBS'lerin Beklenen Reel Getirisi (%) 4 9,6 3 2, Risk Primleri 5 VIX Endeksi EMBI+ EMBI+(TR) Veriler 3 Nisan itibarıyladır. Kaynak: TCMB, Reuters, Kalkınma Bakanlığı, İMKB, JP Morgan, CBOE, İş Bankası İktisadi Araştırmalar Bölümü 11

13 Mayıs 1. Haziran 1. Temmuz 1. Ağustos 1. Eylül 1. Ekim 1. Kasım 1. Aralık Ocak 1. Şubat 1. Mart 1. Nisan 1. Mayıs 1. Haziran 1. Temmuz 1. Ağustos 1. Eylül 1. Ekim 1. Kasım 1. Aralık Ocak 1. Şubat 1. Mart 1. Nisan 1. Mayıs 1. Haziran 1. Temmuz 1. Ağustos 1. Eylül 1. Ekim 1. Kasım 1. Aralık Ocak 1. Şubat 1. Mart 1. Nisan 1. Mayıs 1. Haziran 1. Temmuz 1. Ağustos 1. Eylül 1. Ekim 1. Kasım 1. Aralık Ocak 1. Şubat 1. Mart 1. Nisan 1. Mayıs 1. Haziran 1. Temmuz 1. Ağustos 1. Eylül 1. Ekim 1. Kasım 1. Aralık Ocak 1. Şubat 1. Mart 1. Nisan 1. BEKLENTİ ANKETİ VE DİĞER ÖNCÜ GÖSTERGELER Yıl Sonu GSYH Büyüme Beklentisi (%) 3,7 Yıl Sonu Cari Açık Beklentisi (milyon $) Bankalararası Döviz Piyasası Cari Yıl Sonu Dolar Kuru Beklentisi (TL) 11 Yıl Sonu TÜFE Beklentisi (%) 1,85 1,7969 1,7 1, ,61 1, Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Tüketici Güven Endeksi 93,9 7 6,96 6 Kaynak: TCMB, TÜİK 12

14 EKONOMĠK GÖSTERGELER TABLOSU BÜYÜME GSYH (milyon $) Büyüme Oranı (%) 6,9 4,7,7-4,8 9,2 8,5 ENFLASYON (%) ġub.12 ÜFE (yıllık) 11,58 5,94 8,11 5,93 8,87 13,33 9,15 8,22 TÜFE (yıllık) 9,65 8,39,6 6,53 6,4,45,43,43 DÖVĠZ KURLARI ġub.12 TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi 111,9 131,3 115, 116,8 125,7 9,5 115,8 114,1 $/TL 1,4131 1,1647 1,5123 1,557 1,546 1,965 1,7485 1,7717 1,7535 Euro/TL 1,8586 1,72 2,148 2,163 2,491 2,4592 2,353 2,3554 2,3173 Euro/$ 1,3196 1,4589 1,3978 1,4316 1,3377 1,2945 1,3324 1,3343 1,324 ÖDEMELER DENGESĠ (1) (milyon $) ġub.12 Toplam Mal İhracatı Toplam Mal İthalatı DıĢ Ticaret Dengesi Cari ĠĢlemler Dengesi YURTDIġINDAN SAĞLANAN KREDĠLER (1) (milyon $) ġub.12 Bankalar Uzun Vade Kısa Vade Diğer Sektörler Uzun Vade Kısa Vade BÜTÇE GERÇEKLEġMELERĠ (1)(2) ġub.12 (milyon TL) Harcamalar Faiz Harcamaları Faiz Dışı Harcamalar , Gelirler Vergi Gelirleri Diğer Gelirler Bütçe Dengesi Faiz DıĢı Denge MERKEZĠ YÖNETĠM TOPLAM BORÇ STOKU (milyar $) ġub.12 İç Borç Stoku 178,9 219,2 181,7 219,2 228,2 195,2 215,6 211,6 Dış Borç Stoku 66,6 67,1 69,8 74,1 78,1 79,2 8,9 81,6 Toplam 245,5 286,3 251,5 293,2 36,3 274,4 296,6 293,3 Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, Reuters. (1) Ödemeler dengesi ve bütçe verileri kümülatiftir. (2) Veriler Merkezi Yönetim Bütçesi ne göredir. 13

15 MEVDUAT (I) 2.(II) DeğiĢim*(%) (II/I) Toplam Mevduat (milyon TL) ,2 TL ,5 YP ,4 YP (Milyon $) ,1 YP Mev./Toplam Mev. (%) 35,5 34,5 3,6 35,2 35,8 36,4 - MÜġTERĠLER ADINA BANKALAR EMANETĠNDE TUTULAN MENKUL KIYMETLER (milyon TL) (piyasa değeri) BANKACILIK SEKTÖRÜ (I) 2.(II) DeğiĢim*(%) (II/I) Toplam ,1 Yurtiçi Yerleşikler ,6 Yurtdışı Yerleşikler ,7 MENKUL KIYMETLER PORTFÖYÜ (milyon TL) (I) 2.(II) DeğiĢim*(%) (II/I) Toplam , KREDĠLER (milyon TL) (I) 2.(II) DeğiĢim*(%) (II/I) Kredi Hacmi ,7 TL ,8 YP ,5 Bireysel Krediler ,7 Tüketici ve Taksitli Ticari Krediler ,2 Tüketici Kredileri ,7 Konut ,8 Taşıt ,8 İhtiyaç ,7 Bireysel ve Kurumsal Kredi Kartları ,9 Bireysel Krd./Toplam Krediler (%) 41,7 42,1 42,6 43,4 43,8 43,9 - TASFĠYE OLUNACAK ALACAKLAR ORANI (%) Toplam Krediler 3,4 5,1 3,6 2,6 2,7 2,7 Bireysel Krediler 3,8 6,6 4,4 3, 3,1 3,1 Tüketici ve Taksitli Ticari Krediler 2,9 5,4 3,5 2,4 2,4 2,4 Tüketici Kredileri 2,2 4,1 2,7 1,9 2, 2, Bireysel ve Kurumsal Kredi Kartları 6,7,4 7,9 5,7 5,8 5,7 YABANCI PARA NET GENEL POZĠSYONU (milyon $) Toplam Bilanço içi Bilanço dışı Kaynak: BDDK (*) Yılsonuna göre değişim 14

16 ĠletiĢim Bilgileri Ġsim-Soyadı Unvan Tel Ġzlem Erdem Bölüm Müdürü +9 (212) Kıvılcım Eraydın İktisat Uzmanı +9 (212) H. Erhan Gül İktisat Uzmanı +9 (212) A. Göksun ġat İktisat Uzman Yrd. +9 (212) Bora Çevik İktisat Uzman Yrd. +9 (212) Mustafa Kemal Gündoğdu İktisat Uzman Yrd. +9 (212) Bu rapor Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 15