SÜTLÜCE REGÜLÂTÖRÜ, HES, MALZEME OCAĞI, KIRMA-ELEME-YIKAMA VE BETON SANTRALĠ PROJE TANITIM DOSYASI

Transkript

1 SÜTLÜCE REGÜLÂTÖRÜ, HES, MALZEME OCAĞI, KIRMA-ELEME-YIKAMA VE Erzincan Ġli, Ġliç Ġlçesi KASIM, 2009

2 PROJE SAHĠBĠNĠN ADI ADRESĠ TELEFONU VE FAKS NUMARALARI PROJENĠN ADI PROJENĠN BEDELĠ PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN AÇIK ADRESĠ (ĠLĠ, ĠLÇESĠ, MEVKĠĠ) PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN KOORDĠNATLARI, ZONE PROJENĠN ÇED YÖNETMELĠĞĠ KAPSAMINDAKĠ YERĠ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) PTD HAZIRLAYAN KURULUġUN/ÇALIġMA GRUBUNUN ADI PTD HAZIRLAYAN KURULUġUN/ÇALIġMA GRUBUNUN ADRESĠ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PTD SUNUM TARĠHĠ (GÜN, AY, YIL) GÖKSU ENERJĠ ÜRETĠM A.ġ. Ġlkbahar Mah Cad. 607 Sk. No: 18 Yıldız / ANKARA Tel : Faks: SÜTLÜCE REGÜLÂTÖRÜ, HES, MALZEME OCAĞI, KIRMA-ELEME- YIKAMA VE TL ERZĠNCAN ĠLĠ, ĠLĠÇ ĠLÇESĠ Proje alanı Ġç Anadolu Bölgesi, Erzincan ili sınırlarında, Ġ40-b3 ve Ġ40-b4 numaralı 1/ ölçekli haritada kuzey enlem ve doğu boylamları arasında yer almaktadır. Proje Koordinatları ayrıntılı olarak arka sayfada verilmiģtir. ÇED YÖNETMELĠĞĠ, 25. MADDE: Bu yönetmeliğe tabi birden fazla projeyi kapsayan entegre bir projenin planlanması halinde, Bakanlıkça entegre proje için tek Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması istenir. SEKTÖR: ÇED YÖNETMELĠĞĠ, EK-2, Enerji, Turizm, Konut ALT SEKTÖR: ÇED YÖNETMELĠĞĠ, EK-2, 28: Kurulu Gücü 0,5 MW Ve Üzeri Olan Nehir Tipi Santraller ÇED YÖNETMELĠĞĠ, EK-2, 42.a: Madenlerin çıkarılması (Ek-1 de yer almayanlar) ÇED YÖNETMELĠĞĠ, EK-2, 42.d: 1. Ve 2. Grup madenlerin her türlü iģleme sokulması (kırma-eleme, öğütme, yıkama v.b.) Ek-1 de yer almayanlar ÇED YÖNETMELĠĞĠ, EK-2, 19: Hazır Beton Tesisleri, çimento veya diğer bağlayıcı maddeler kullanılarak sıkıģtırma, darbe, sarsma veya titreģim yoluyla ĢekillendirilmiĢ malzeme üreten tesisler, ön gerilimli beton elemanı, gaz beton, betopan ve benzeri üretim yapan tesisler ESER PROJE VE MÜHENDĠSLĠK A.ġ. Turan GüneĢ Bul Cad. 607 Sk. No: 18 Çankaya / ANKARA Tel : Faks :

3 ÜNĠTE X Y Regülâtör : Ġletim Kanalı BaĢlangıcı : Ġletim Tüneli BaĢlangıç : Ġletim Tüneli BitiĢi : Ġletim Kanalı Sonu : Yükleme Havuzu : Cebri Boru BaĢlangıcı : Cebri Boru Sonu : Santral : Kum-Çakıl Malzemesi Alım Sahası Nokta No X Y : : : : : : : : : :

4 Ġ Ç Ġ N D E K Ġ L E R Ġ Ç Ġ N D E K Ġ L E R... I ġekġller DĠZĠNĠ... III KISALTMALAR... III EKLER... IV 1. PROJENĠN ÖZELLĠKLERĠ a. Projenin ĠĢ Akım ġeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, ÇalıĢacak Personel Sayısı b. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb. ) c. Atık Üretimi Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) Ve Atıkların Kimyasal Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri d. Kullanılan Teknoloji Ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski e. Projenin Olası Çevresel Etkilerine KarĢı Alınacak Tedbirler PROJENĠN YERĠ (Projeden Etkilenmesi Muhtemel Alanın Hassasiyeti Değerlendirilirken AĢağıda Verilen Hususlar Göz Önünde Bulundurulmalıdır.) a. Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi vb.) b. EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi dikkate alınarak; sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar, erozyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmıģ alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı Yer altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler PROJENĠN VE YERĠN ALTERNATĠFLERĠ (Proje Teknolojisinin Ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri ) SONUÇLAR NOTLAR VE KAYNAKLAR NI HAZIRLAYANLARIN TANITIMI (Adı Soyadı, Mesleği, ÖzgeçmiĢi, Referansları Ve Rapordan Sorumlu Olduğunu Belirten Ġmzası. Seçme Eleme Kriterlerine Göre, Projenin Türü Ve Yeri Dikkate Alınarak Ġlgili Meslek Dallarından Ve En Az 3 KiĢiden OluĢan ÇalıĢma Grubunca Hazırlanmalıdır.) I

5 TABLOLAR DĠZĠNĠ Tablo 1. Proje Konusu Faaliyet Koordinatları... 6 Tablo 2. En Yakın YerleĢim Yerleri Bilgileri... 7 Tablo 3. Geçirimli Malzeme Alanı Koordinatları Tablo 4. Gereç Alanına En Yakın YerleĢim Yerleri Bilgileri Tablo 5. Proje Kapsamında ĠnĢa AĢamasında Kullanılacak Ekipmanlar Tablo 6. Proje Kapsamında Agrega Malzeme Sahasında Kullanılacak Ekipmanlar Tablo 7. Proje Kapasite Bilgileri Ve Özellikleri Tablo 8. Evsel Nitelikli Atık Sularda Kirleticiler Ve Ortalama Konsantrasyonları Tablo 9: Proje Kapsamında OluĢan Hafriyat Miktarları Tablo 10: Regülatör Yapısı Kapsamında OluĢan Toz Emisyon Miktarları Tablo 11: Ġletim Kanalı Yapısı Kapsamında OluĢan Toz Emisyon Miktarları Tablo 12: Ġletim Tüneli Yapısı Kapsamında OluĢan Toz Emisyon Miktarları Tablo 13: Yükleme Havuzu Yapısı Kapsamında OluĢan Toz Emisyon Miktarları Tablo 14: Cebri Boru Yapısı Kapsamında OluĢan Toz Emisyon Miktarları Tablo 15: Santral Yapısı Kapsamında OluĢan Toz Emisyon Miktarları Tablo 16: Geçirimli Malzeme (Kum-Çakıl) Sahası Kapsamında OluĢan Toz Emisyon Miktarları Tablo 17. Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri Tablo 18. Projenin ĠnĢaat AĢamasında Kullanılacak Gürültü Kaynakları Ġçin Belirlenen Ses Gücü Düzeyleri Tablo 19. ĠnĢaat AĢamasında Faaliyet Alanında Kullanılacak Tüm Gürültü Kaynaklarının Mesafeye Bağlı Net Ses Düzeyleri Tablo 20. Malzeme Sahasında Kullanılacak Gürültü Kaynakları Ġçin Belirlenen Ses Gücü Düzeyleri Tablo 21. Malzeme Sahasında Kullanılacak Tüm Gürültü Kaynaklarının Mesafeye Bağlı Net Ses Düzeyleri Tablo 22. ġantiye Alanı Ġçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (ÇGDY Yönetmeliği, Ek-8, Tablo.5) Tablo 23. Mesafelere Göre TitreĢim Hızı Değerleri Tablo 24. TitreĢim Hızı Zarar ĠliĢki Tablosu Tablo 25. Patlayıcı maddelerin bulunduğu binaların meskün binalara, demir yollarına ve karayollarına ve birbirlerine uzaklıkları (PARPAT, Çizelge IV.d. Patlayıcı Maddeler Ġle Ġlgili Uzaklıklar) Tablo 26. Flora Tablosu II

6 ġekġller DĠZĠNĠ ġekil 1. Proje ĠĢ Akım ġeması... 8 ġekil 2. Malzeme Ocakları ĠĢ Akım ġemaları ġekil 3. Sütlüce HES in Ulusal ġebekeye Bağlantı ġeması ġekil 4. Proje Alanı ve Civarındaki Akım Gözlem Ġstasyonlarının Konumları ġekil 5. ĠnĢaat AĢamasında OluĢması Muhtemel Gürültünün Mesafeye Göre Dağılımı Grafiği ġekil 6. Malzeme Sahasında OluĢması Muhtemel Gürültünün Mesafeye Göre Dağılımı Grafiği ġekil 7. Mesafelere Göre TitreĢim Hızı Değerleri ġekil 8. Proje Alanı ve Çevresi Ormanlık Alan Niteliği ġekil 9. Davis in Kareleme Sistemi ġekil 10. Doğu Anadolu Bitki Coğrafyası Bölgesi nin Vejetasyon Formasyonları KISALTMALAR SKHKKY : Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Bkz. : Bakınız ÇGDY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi AKM : Askıda Katı Madde BOI 5 : Biyolojik Oksijen Ġhtiyacı KOI : Kimyasal Oksijen Ġhtiyacı III

7 EKLER EK 1 : 1/ Ölçekli Topografik ve YerleĢim Haritası EK 2 : Yer Bulduru Haritası EK 3 : Arazi Resimleri EK 4 : Çevre Yönetim Planı EK 5 : Zamanlama Tablosu EK 6 : Proje Ünite Kesitleri EK 7 : Sütlüce Regülâtörü Aylık Ortalama Akımları (m 3 /s) EK 8 : Sızdırmasız Fosseptik Planı EK 9 : Toz Modellemesi EK 10 : Arazi Varlığı Haritası EK 11 : Balık Geçitlerine ĠliĢkin Açıklayıcı Bilgi Ve Örnek Balık Geçidi Fotoğrafları EK 12 : Bölgenin Jeolojisi Ve Proje Alanını Gösteren 1/ Ölçekli Jeoloji Haritası Ġle Deprem Haritası Ve Bölgenin Depremsellik Durumu IV

8 1. PROJENĠN ÖZELLĠKLERĠ (Projenin Özelliklerinde Aşağıda Verilen Hususlar Göz Önüne Alınmalıdır. ) GÖKSU ENERJĠ Üretim A.ġ. tarafından Erzincan Ġli, Ġliç Ġlçesi sınırları içerisinde Karabudak Çayı üzerinde 6 MW kurulu gücünde Sütlüce Regülâtörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. Sütlüce Regülâtörü ve HES projesi, Karabudak Çayı m ve m kotları arasında yer almaktadır. Proje kapsamında m talveg kotunda yer alan 125,0 km 2 lik yağıģ alanına sahip Sütlüce regülâtörü yardımıyla alınan sular, m uzunluğundaki trapez kesitli iletim kanalı ve 630 m uzunluğundaki tünelden oluģan iletim yapısı ile cebri boru iletim sistemine aktarılacaktır. Aktarılan sular, 500 m uzunluğundaki cebri boru ile kuyruk suyu kotu m de planlanan HES tesislerine iletilerek 140 m lik brüt düģünün değerlendirilmesi sağlanacaktır. Projenin toplam kurulu gücü 6,00 MW olacaktır. Proje kapsamında yıllık üretilecek Firm Enerji 7,085 GWh, Sekonder Enerji ise 7,330 GWh olacaktır. Yapılması planlanan Hidroelektrik Santrali mevcut durumdaki akımlarla toplam 14,415 GWh enerji üretecektir. Söz konusu proje tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-2 Madde.28. Kurulu gücü 0,5 MW ve üzeri olan nehir tipi santraller kapsamında değerlendirilmiģtir. Ayrıca, proje kapsamında dolgu ve agrega malzemesi olarak kullanılmak üzere Geçirimli (Kum-Çakıl) Malzeme Alanı yer almaktadır. Söz konusu gereç alanı yaklaģık olarak 1 ha büyüklüğünde olup, bahsi geçen sahadan m 3 geçirimli malzeme temin edilecektir. Proje içerisinde yer alan malzeme ocağı, yıkama-eleme tesisi ve beton santrali faaliyetleri sırasıyla ÇED Yönetmeliği Ek-2, 42.a. Madenlerin çıkarılması (Ek-1 de yer almayanlar), ÇED Yönetmeliği Ek-2, 42.d 1. ve 2. Grup madenlerin her türlü iģleme sokulması (kırma-eleme, öğütme, yıkama vb.) Ek-1 de yer almayanlar ve ÇED Yönetmeliği Ek-2, 19. Hazır Beton Tesisleri, çimento veya diğer bağlayıcı maddeler kullanılarak sıkıģtırma, darbe, sarsma veya titreģim yoluyla ĢekillendirilmiĢ malzeme üreten tesisler, ön gerilimli beton elemanı, gaz beton, betopan ve benzeri üretim yapan tesisler. maddeleri kapsamında yer almaktadır. Ayrıca, ÇED Yönetmeliği, 25. Maddede Bu yönetmeliğe tabi birden fazla projeyi kapsayan entegre bir projenin planlanması halinde, Bakanlıkça entegre proje için tek Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması istenir. hükmü yer almaktadır. Yönetmeliğin söz konusu maddesine istinaden gerçekleģtirilecek faaliyet entegre proje olarak değerlendirilmiģ ve Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmıģtır. ĠnĢa edilecek tesis koordinatları aģağıda verilmiģ olup, proje alanını, inģa edilecek tesisleri ve yakın çevresindeki yerleģim yerlerini gösteren 1/ Ölçekli Topografik ve YerleĢim Haritası ile Yer Bulduru Haritası ekte verilmektedir (Bkz.Ek-1 ve Ek-2). 5

9 Ayrıca proje alanını gösterir arazi resimleri ekte sunulmuģtur. (Bkz. Ek-3) Tablo 1. Proje Konusu Faaliyet Koordinatları ÜNĠTE NOKTA NO X Y Regülâtör Ġletim Kanalı BaĢlangıcı Ġletim Tüneli BaĢlangıç Ġletim Tüneli BitiĢi Ġletim Kanalı Sonu Yükleme Havuzu Cebri Boru BaĢlangıcı Cebri Boru Sonu Santral Söz konusu proje Nehir Tipi Santral olarak planlanmıģ olup, Nehir Tipi HES ler su tüketen tesisler değildir. Sütlüce Hidroelektrik santralinin tek amacı enerji üretimidir. Sütlüce Regülatörü ile çevrilen Karabudak Çayı suları, iletim tesisleri vasıtası ile santral binasına ulaģtırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi gerçekleģtirilecektir. Söz konusu proje kapsamında regülatör yapısı ile enerji üretim amaçlı olarak alınan sular, regülatör yerinden yaklaģık 8 km sonrasında santral yerinde hiçbir fiziksel ve kimyasal özelliği değiģtirilmeden Karabudak Çayı na tekrar bırakılacaktır. Ayrıca, regülatör alanı ile santral yeri arasında yer alan yaklaģık 8 km lik hat üzerinde su kullanımına ihtiyaç duyulan herhangi bir faaliyet gerçekleģtirilmemektedir tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı AnlaĢması Ġmzalanmasına ĠliĢkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği 7.maddesine istinaden doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarı projeye esas alınan son on yıllık ortalama akımın en az %10 u olacaktır. Belirlenen bu miktara mansaptaki diğer teessüs etmiģ su hakları ayrıca ilave edilecek ve kesin proje çalıģmaları belirlenen toplam bu miktar dikkate alınarak yapılacaktır. Nehirde son on yıllık ortalama akımın %10 undan daha az akım olması halinde suyun tamamı doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacaktır. Ekte verilen Regülatör Yeri Aylık Akımları göz önünde bulundurularak Regülatör mansabına, mansap doğal yaģamının korunması için dereye sürekli olarak 0,162 m 3 /s debi ile can suyu bırakılması planlanmaktadır. Yapılan flora-fauna çalıģmasında, proje sahasında tespit edilen flora elemanları geniģ yayılımlı türler olduğundan proje alanı dıģındaki benzer habitatlarda yaģamlarını sürdürebileceklerdir. Bölgede bulunan endemik bitki türleri genel olarak yüksek kesimlerde bulunan türler olup, genel olarak çalıģma alanında rastlanmamıģtır. Literatür çalıģması ile tespit edilen endemik bitki türlerinin projeden olumsuz bir Ģekilde etkilenmesini önlemek amacı ile çalıģma alanında bulunan endemik bitki türleri toplanarak, tohumları alınarak rehabilitasyon çalıģmaları aģamasında bölgeye dikilecektir. Ayrıca proje kapsamında çalıģacak tüm personel bilinçlendirilecektir. 6

10 Hem yaģam alanındaki bozulmalar hem de oluģacak gürültü nedeniyle hareketli fauna geçici olarak ortamdan uzaklaģacak ve proje alanı çevresinde mevcut olan benzer habitatlara çekilecektir. Proje alanında tespit edilen türler ülkemiz iç sularında oldukça yaygın bulunabilen ve göl veya baraj gibi durgun su ekosistemine adapte olabilen türlerdir. Proje nedeniyle mevcut türlerin nesillerinin tehdit altına girmesi veya tükenmesi söz konusu değildir. Proje konusu tesisin bulunduğu bölgede yapılan fauna çalıģmasında, endemik, nesli tehlikede olan herhangi bir canlı türüne rastlanmamıģtır. DSĠ tarafından belirlenecek su hakkı miktarı can suyu miktarından ayrı tutulacaktır. DSĠ tarafından belirlenecek miktar, su hakkı olarak uygulanarak, dereye bu miktarda su akıģı sağlanacaktır. Derede canlı hayatın devamlılığı açısından, su hakkı olarak bırakılan suyun debisi sürekli olarak bir debimetre ile ölçülecektir. Tespit edilen debi miktarının düģmesi durumunda kontrol sağlanarak canlı hayatın devamı için gerekli su miktarı dereye bırakılacaktır. Proje Karabudak Çayı üzerinde gerçekleģtirilecektir. Regülatörün mansabından yaklaģık 3 km kadar sonra Karabudak çayına bağlanan mevsimsel akıģlı yan dere bulunmaktadır. Bağlanan yan dere, Karabudak çayının debisinin yaklaģık %20 kadarını karģılamaktadır. Bu derenin varlığı bölgedeki canlı hayatın devamlılığı konusunda da büyük katkı sağlayacaktır. Devlet sektörünün yatırımlarını üstlenmek durumunda olduğu büyük barajlar kadar, yatırım gerektirmeyen bu tür Nehir Santrali niteliğindeki tesisleri kurma ve iģletme yetkisi tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu DıĢındaki KuruluĢların Elektrik Üretimi, Ġletimi, Dağıtımı Ve Ticareti Ġle Görevlendirilmesi Hakkında Kanun ile özel sektöre tanınmıģtır. Bu kanundan faydalanılarak yapılmak istenen Sütlüce Regülâtörü ve HES Projesi çalıģmaları kapsamında GÖKSU Enerji ÜRETĠM A.ġ. tarafından yürütülmektedir. Proje konusu tesislere ve malzeme alanına en yakın yerleģim yerleri Ġletim Kanalı yakınlarında yer almakta olup, konumları ile ilgili detaylı bilgileri aģağıda verilmiģtir. Tablo 2. En Yakın YerleĢim Yerleri Bilgileri YERLEġĠM PROJE ÜNĠTESĠNE YAKLAġIK EN YAKIN PROJE ÜNĠTESĠ YERĠ GÖRE KONUMU MESAFESĠ (m) Sinek Regülâtör Kuzeydoğu 600 Ardıçalan Ġletim Kanalı (2.000 m m arası) Batı Akkaya Ġletim Kanalı (6.800 m m arası) Batı 300 Sütlüce Ġletim Kanalı ( m m arası) Batı 100 Sütlüce Yükleme Havuzu Kuzey 300 Sütlüce Cebri Boru Kuzey 300 Sütlüce Santral Kuzeydoğu 500 Akkaya Geçirimli Malzeme Sahası Kuzeydoğu 900 Güven Geçirimli Malzeme Sahası Güneybatı Sütlüce Geçirimli Malzeme Sahası Güneydoğu

11 1.a. Projenin ĠĢ Akım ġeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, ÇalıĢacak Personel Sayısı Projenin ĠĢ Akım ġeması GÖKSU ENERJĠ Üretim A.ġ. tarafından Erzincan Ġli, Ġliç Ġlçesi sınırları içerisinde Karabudak Çayı üzerinde 6 MW kurulu gücünde Sütlüce Regülâtörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. Sütlüce Hidroelektrik santralinin tek amacı enerji üretimidir. Sütlüce Regülatörü ile çevrilen Karabudak Çayı suları, iletim tesisleri vasıtası ile santral binasına ulaģtırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi yapılacaktır. Tesisin iģ akım Ģeması aģağıda verilmiģtir. ġekil 1. Proje ĠĢ Akım ġeması Projenin toplam kurulu gücü 6,00 MW olacaktır. Proje kapsamında yıllık üretilecek Firm Enerji 7,085 GWh, Sekonder Enerji ise 7,330 GWh olacaktır. Yapılması planlanan Hidroelektrik Santrali mevcut durumdaki akımlarla toplam 14,415 GWh enerji üretecektir. Regülâtör Regülatör karģıdan alıģlı ve dolu gövdeli olarak projelendirilmiģ olup, talveg kotu m ve temel kotu 1.410,60 m dir. 8

12 Karabudak çayı üzerinde inģa edilecek 1.415,40 m kret kotuna sahip regülatörün talvegden yüksekliği 2,40 m dir. Regülatör çevre düzenleme kotu ise 100 yıllık taģkın debisi olan 131,5 m 3 /s yi, regülatör dolusavağında güvenli ve hava payı kalmadan geçirecek Ģekilde 1.417,09 m olarak belirlenmiģtir. Çevre Kotu 1.417,33 m olarak belirlenmiģtir. Regülatörün geniģliği 28 m dir. KarĢıdan alıģlı ve dolu gövdeli olarak dizayn edilen dolusavağın hemen yanında, 2,50 m geniģliğinde projelendirilen çakıl geçidi ile regülatör önünde biriken sediment mansaba bırakılacaktır. Çakıl geçidi düz kapaklı ve dalgıç perdeli olacak Ģekilde projelendirilmiģtir. Ayrıca çakıl geçidi giriģinde, 1 adet ve 2,50*2,0 m boyutlarında iģletme ve batardo kapakları mevcuttur. Sualma yapısının devamında, 35,00 m uzunluğunda ve 7,00 m geniģliğinde çökeltim havuzu bulunmaktadır. Çökeltim havuzundan sonra iletim kanalı bulunmaktadır. Derivasyon Tesisleri Sütlüce Regülatörünün inģaatı sırasında kullanılmak üzere memba ve mansap batardoları ile derivasyon kanalı inģası gerekli olacaktır. Derivasyon kanalı ve batardolar için 5 yıllık taģkın debisi olan Q 5 =61,50 m³/s göre hesaplanmıģtır. Dolusavak ve Dipsavak Sütlüce Regülatörü nün dolusavağı kontrolsüz karģıdan alıģlı olarak planlanmıģtır. 100 yıl tekerrürlü taģkın debisi olan Q 100 =131,5 m 3 /sn debiyi güvenli olarak dolusavaktan geçirmektedir. Yapı, baraj olmadığından dolayı dipsavak gereksinimi bulunmamaktadır. Ġletim Kanalı Sütlüce Regülatörü vasıtasıyla çevrilerek sualma yapısı ile alınan nehir suları, Sütlüce HES tesislerinde enerji üretimini sağlayabilmek amacı ile teģkil edilecek olan iletim tesislerine alınacaktır. Toplam m uzunluğundaki iletim sistemi, m uzunluğundaki trapez kesitli iletim kanalı ve 630 m uzunluğundaki tünelden oluģmaktadır. Trapez kesitli iletim kanalı taban eğimi 0,0004 ve taban geniģliği 1,60 m olarak seçilmiģ olup, trapez kesitli kanalda su derinliği 1,396 m ve su hızı 1,106 m/s dir. Ġletim sisteminde yer alan iletim tüneli 3 m çapında ve 630 m uzunluğunda olacaktır. Yükleme Havuzu Yükleme havuzu, santral iģletme koģullarına bağlı olarak oluģabilecek debi değiģikliklerine cevap verebilmek ve cebri boruya hava giriģini engellemek amacı ile iletim sisteminin sonunda düģünülmüģtür. Aynı zamanda türbin kapaklarının ani kapanması sonucu oluģabilecek su kabarmalarının yapılara zarar vermeyecek Ģekilde uzaklaģtırılmasını sağlayacaktır. Sütlüce HES tesisi için oluģturulacak yükleme havuzunun geniģliği 15,00 m ve uzunluğu ise 30,00 m.dir. Vana Odası ve Cebri Boru Vana odası, cebri borularda oluģabilecek arıza, çöküntü, yarılma ve benzeri durumlarda oluģabilecek zararları en aza indirebilmek için iletim sistemi ve santral binası arasındaki bağlantıyı kesmek amacı ile yükleme havuzu ile cebri boru arasına Ø1300 mm iç çapında bir adet kelebek vana ile teçhiz edilmiģtir. 9

13 Vana odasından sonra, enerji üretiminin yapılacağı HES tesislerine suyu aktaracak olan 1,30 m çapında cebri boru yer almaktadır. Sütlüce HES tesisleri cebri boru uzunluğu 500 m dir. Borulu sistem sabit ve hareketli mesnetlerle desteklenmiģtir. Cebri boru ortalama et kalınlığı 9 mm olarak alınmıģtır. Santral Binası Sütlüce Hidroelektrik santralinin tek amacı enerji üretimidir. Sütlüce regülatörü ile çevrilen Karabudak Çayı suları, iletim tesisleri vasıtası ile santral binasına ulaģtırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi yapılacaktır. HES tesisi m kuyruksuyu kotunda teģkil edilecektir. HES tesisi için yapılan optimizasyon çalıģmaları neticelerine göre, 2 adet 3 MW gücünde, yatay eksenli Francis türbin seçilerek firm debinin en uygun Ģekilde kullanılması amaçlanmıģtır. Santral Binası 44,2 x 17,2 m 2 lik bir alana oturtulacaktır. Türbin Tipi, Ünite Gücü ve Adedi 132,5 m maksimum brüt düģü ve 5,40 m 3 /sn proje debisine sahip Sütlüce HES için 6,00 MW toplam kurulu gücünde 2 adet yatay eksenli Francis türbine ihtiyaç vardır. Hidrolik türbinler: Ünite 1 Miktarı Tipi Nominal gücü Dizayn debisi : 2,70 m 3 /s Nominal net düģüsü : 122,31 m DönüĢ hızı : 1000 d/dak : Ġki (2) adet : Yatay eksenli Francıs türbin : kw Generatör Tipi ve Kapasitesi Generatörler: Ünite 1 Miktarı Tipi ÇalıĢma Ģekli Nominal gücü Uç gerilimi Güç faktörü Frekansı Senkron hızı Tahrik Ģekli Ġkaz Ģekli Kısa devre oranı Ġzolasyon sınıfı : Ġki (2) adet : Yatay eksenli senkron generatör : Devamlı : kVA : 6,3 kv : 0.85 (geri) : 50 Hz : 1000 d/dak : Francıs tipi türbin mile direkt akuple : Fırçasız ikazlı (döner diyotlu) : 0,75 den büyük : F 10

14 Transformatör Adedi ve Tipi Ana Transformatörler Trafo 1 Miktarı : Ġki (2) adet Tipi : Harici tip üç fazlı yağ izoleli Nominal Gücü : 3500 kva Anma Gerilimi : 6.3/34.5 ± %2x2.5 kv Frekansı : 50 Hz Bağlantı gurubu : YNd11 Soğutma Ģekli : ONAN Nötr Bağlantısı : 66.6 ohm direnç üzerinden topraklı Ġç ihtiyaç Transformatörler Miktarı : Bir (1) adet Tipi : Dahili tip Normal Gücü : 125 kva Anma gerilimi : 34,5 ± %2x2,5/0,4 kv Frekansı : 50 Hz Bağlantı grubu : Dzn5 Soğutma Ģekli : AN Nötr bağlantısı : Direk topraklı Acil Ġhtiyaç Dizel-Generatör Grubu Miktarı : Bir adet Tipi : Dört zamanlı düģey silindirli Normal gücü : Deniz seviyesinde 45 kva Anma gerilimi : 400/231 V Frekansı : 50 Hz Güç faktörü : 0.8 geri Devir sayısı : 1500 d/d Soğutma Ģekli : Radyatör, kapalı devre su soğutmalı Ġkaz Ģekli : Döner diyotlu ikaz ġalt Sahası Santral yanına 34,5 kv lık metal muhafazalı kapalı Ģalt yapılması düģünülmüģtür. Malzeme Ocakları Proje kapsamında ihtiyaç duyulacak agrega (kum-çakıl) malzemesi proje alanı içerisinde yer alan Geçirimli Malzeme (Kum-Çakıl) Ocağından temin edilmesi planlanmaktadır. Malzeme alımı planlanan arazi ormanlık alan içerisinde kalmamaktadır. 11

15 Tablo 3. Geçirimli Malzeme Alanı Koordinatları Kum-Çakıl Malzemesi Alım Sahası Nokta No X Y ĠnĢa faaliyetleri kapsamında kullanılmak üzere yaklaģık olarak m 3 agrega (kumçakıl) malzemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Beton agrega malzemesinin temin edileceği agrega (kum-çakıl) alanı yaklaģık 1 ha büyüklüğünde olup, ihtiyaç duyulan malzeme miktarını karģılamaktadır. Buna göre yıllık aylık ve günlük malzeme üretim kapasiteleri yaklaģık olarak aģağıda verilmiģtir; Toplam, Yıllık Aylık Günlük Saatlik m 3 ton m 3 ton m 3 ton m 3 ton m 3 ton Söz konusu malzeme alımının yapılacağı saha için Erzincan Ġl Özel Ġdaresi ile gerekli ruhsatlandırma çalıģmaları yapılacaktır. Saha için gerekli ruhsatlandırma çalıģmaları yürütülecek olup, gerçekleģtirilecek faaliyet kapsamında gerekli tüm izinler alınacaktır. ÇalıĢma alanları koordinat sınırlarına poligon taģları dikilerek çalıģma alanı belirlenecektir. Saha faaliyete kapandıktan sonra poligon taģları sökülecektir. Gereç alanlarından malzeme sökme iģlemi ile alınacak olup, herhangi bir patlatma iģlemi gerçekleģtirilmeyecektir. Söz konusu malzeme sahasında bitkisel toprak bulunan alanlardan sıyrılarak alınacak ve faaliyet sonrasında arazi düzenlenmesinde kullanılmak üzere üst yüzeyi nemlendirilerek geçici depolanacaktır. Geçirimli gereç sahasından malzeme sökme iģlemi ile alınacak olup, beton üretiminde kullanılacaktır. Geçirimli Gereç Alanında yaklaģık malzeme derinliği 3 m civarındadır. ĠnĢaat aģamasında malzeme gereksinimi duyuldukça malzeme alımı yapılacak, herhangi bir depolama gerçekleģtirilmeyecektir. Gereç alanlarından malzeme kazılarak alınacak olup, herhangi bir patlatma iģlemi gerçekleģtirilmeyecektir. Söz konusu sahadan çıkarılan malzeme, ocak sahası içerisinde uygun yerde konuģlandırılan 200 ton/sa kapasiteli yıkama-eleme-kırma tesisine alınacaktır. Proje kapsamında geçici depolama yapılmayacak, malzeme ihtiyacı doğdukça çıkarılacaktır. 12

16 Burada malzeme 1.elekte yıkanarak elenecek olup, elek altı malzeme beton üretimi için ayrılacak, elek üstü malzeme konveyör bantlarla 1.kırıcıya gidecektir. Yıkama iģlemi eleme esnasında, malzemenin üzerine pulvarize su püskürtülerek gerçekleģtirilecektir. Yıkama iģlemi malzemenin temizlenmesi amacı ile yapılmaktadır. 1.kırıcıdan çıkan malzeme 2.elekte tekrar elenecek ve elek altı malzeme beton üretimi alanına taģınacaktır. Proje kapsamında kurulması planlanan Kırma-Eleme-Yıkama tesisi, Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü tarafından tarih ve sayılı yazısına uygun olarak kapalı sistem yapılacaktır. Proje kapsamında inģa aģamasında yaklaģık olarak m 3 beton kullanılacaktır. Proje kapsamında kurulması planlanan beton santrali 90 m 3 /sa kapasiteli ön görülmüģtür. Yapımı planlanan beton cinsine bağlı olarak, agrega malzemeleri, çimento, su ve istenilen betonun özeliğine göre, betonda mukavemet, yoğunluk ve iģlenebilirliğini artırmak, karıģtırma suyunu azaltmak, antifiriz görevi yapmak vb amaçlarla bazı kimyasal katkı maddeler (melamin ve toz polimer bazlı) otomatik olarak tartım yapılarak karıģtırma mikserine alınacaktır. Beton santrali kırma-eleme-yıkama ünitesi ile aynı alanda yer alacak olup, beton santrali için ayrı bir malzeme stok alanı yapılmayacaktır. Elenen malzeme doğrudan beton santrali ne alınacaktır. Kırma-Yıkama-Eleme Tesisi ve Beton Santrali için gerekli olan su Karabudak Çayından alınacaktır. ĠnĢa aģamasında beton üretiminde kullanılmak üzere yaklaģık m 3 (28,8 m 3 /gün) agrega malzemesine ihtiyaç duyulmaktadır. Kum-çakıl yıkama iģlemi esnasında 1 m 3 malzemenin yıkanması için yaklaģık 0,50 m 3 su kullanılacağı varsayılırsa, yıkama-eleme iģlemi sırasında toplamda yaklaģık olarak m 3 günlük 14,4 m 3 suya ihtiyaç olacaktır. Beton santralinde gerçekleģtirilecek 1 m 3 beton üretimi için yaklaģık 250 lt su gerekmektedir. YaklaĢık 180 lt su beton üretiminde katkı olarak kullanılacak olup, yaklaģık 70 lt su ise beton mikserinin yıkanmasında kullanılacaktır. Buna göre gerekli su miktarları aģağıda verilmiģtir; Beton Üretim Miktarı (m 3 Gerekli Su Miktarları (m 3 ) ) Katkı Yıkama Toplam Malzeme alımı sırasında derenin akıģ yönünü değiģtirecek herhangi bir iģlem yapılmayacak, akarsuyun doğal formu bozulmayacaktır. Malzemenin yıkanması sonucu ortaya çıkan pasa akarsuya, çevreye ve insan sağlığına zarar vermemesi için gerekli önlemler alınacak ve gerek duyulursa alan içerisinde doğaya yeniden kazanım çalıģmalarında kullanılmak üzere depolanacaktır. Geçirimli malzeme sahası için tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kum Çakıl Ve Benzeri Maddelerin Alınması, ĠĢletilmesi ve Kontrolü Yönetmeliği 10.maddesi kapsamında hazırlanan Çevre Yönetim Planı ekte verilmiģtir. (Bkz Ek-4) 13

17 AĢağıda malzeme alanında gerçekleģtirilecek üretim faaliyetine ait iģ akım Ģeması verilmiģtir. Malzemenin Kazılması Malzemenin Kamyonlara Yüklenmesi Malzemenin Yıkama- Eleme Tesisine TaĢınması Malzemenin 1. Elekte Yıkanarak Elenmesi Malzemenin Kırıcıda Kırılması Malzemenin 2. Elekte Yıkanarak Elenmesi Malzemenin Beton Santraline Alınması ve Beton Üretimi Betonun ĠnĢaat Ünitelerine TaĢınması Katkı Malzemesi Su Agrega Mikser (KarıĢım) Transmiksere Dolum ġekil 2. Malzeme Ocakları ĠĢ Akım ġemaları Malzeme gereç alanına en yakın yerleģim yeri ve konumu aģağıda tabloda verilmiģtir. Tablo 4. Gereç Alanına En Yakın YerleĢim Yerleri Bilgileri YERLEġĠM YERĠ EN YAKIN PROJE ÜNĠTESĠ PROJE ÜNĠTESĠNE GÖRE KONUMU YAKLAġIK MESAFESĠ (m) Akkaya Geçirimli Malzeme Sahası Kuzeydoğu 900 Güven Geçirimli Malzeme Sahası Güneybatı Sütlüce Geçirimli Malzeme Sahası Güneydoğu Enerji Ġletim Hattı Santral yanına 34.5 kv lık metal muhafazalı kapalı Ģalt yapılması düģünülmüģtür. Santralda 0.4 kv gerilim seviyesinde üretilen enerji, ünite transformatörü vasıtası ile 34.5 kv gerilim seviyesine yükseltilerek 34.5 kv kapalı Ģalta aktarılmakta ve 15 km lik 3x3/0 (Pigeon) MCM iletkenli ENH ile Sivas ili, Kuruçay ilçesinde oluģturulacak DM merkezine bağlanarak ulusal Ģebekeye aktarılmaktadır. 14

18 Bu amaçla santral binasının içine üç giriģ, bir ölçüm bir sayaç ve iç ihtiyaç fiderli, bir adet çıkıģ fiderinden teģekkül eden toplam altı hücreli 34,5 kv metal muhafazalı kapalı Ģalt yapılması düģünülmüģtür. SÜTLÜCE HES 6.00 MW_34.5 kv KURUÇAY DM 34.5kV 3/0 MCM_15km Ulusal Şebeke ġekil 3. Sütlüce HES in Ulusal ġebekeye Bağlantı ġeması UlaĢım Yolu Erzincan Ġli, Ġliç Ġlçesi üzerinden proje sahasına kadar asfalt ve stabilize Devlet Karayollar ile ulaģım imkanı mevcut olup, Ġmranlı ile proje sahası arası yaklaģık olarak 40 km dir ve proje sahasına ulaģım yönünden herhangi bir problem bulunmamaktadır. Proje alanı içerisinde herhangi bir yeni yol yapılmayacaktır, sadece bazı bölgelerde mevcut yolun rehabilitasyonu söz konusudur. Ayrıca, iletim sisteminin köy yolları ile kesiģtiği noktalarda geçiģler kapalı olarak yapılacak ve güvenli geçiģ yapıları oluģturulacaktır. Zamanlama Tablosu Tesislerin tamamlanma süresi (toplam inģaat süresi) yaklaģık 2 yıldır. Projenin ömrü, santral tamamlandıktan sonra 50 yıldır. Projenin yapılmasına iliģkin Zamanlama Tablosu ise ekte verilmiģtir. (Bkz. Ek-56) Kapasitesi Proje konusu faaliyet kapsamında 6,00 MW kurulu gücünde Sütlüce Regülâtörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. Sütlüce Regülâtörü ile bu derenin 125 km 2 lik drenaj alanındaki suların türbinlenmesi amaçlanmakta olup, kullanılacak olan Karabudak Çayı sularının mevcut Ģartları itibari ile sadece enerji üretimi amaçlı kullanılması amaçlanmıģtır. 15

19 Sütlüce Regülatörü ve HES projesi 132,5 m brüt düģü ve 5,40 m 3 /s proje debisine sahip olup, 6,00 MW toplam gücünde iki adet Yatay Eksenli Francis Türbin kullanılacaktır. Proje kapsamında yıllık üretilecek Firm Enerji 7,085 GWh, Sekonder (Ġkincil) Enerji ise 7,330 GWh olacaktır. Yapılması planlanan Hidroelektrik Santrali mevcut durumdaki akımlarla yılda toplam 14,415 GWh enerji üretecektir. Söz konusu projenin teknik özellikleri ileride Teknoloji baģlığı altında detaylı olarak verilmiģtir. Proje kapsamında ihtiyaç duyulacak agrega (kum-çakıl) malzemesi için Geçirimli Malzeme Sahası yer almaktadır. ĠnĢa faaliyetleri kapsamında kullanılmak üzere yaklaģık olarak m 3 agrega (kum-çakıl) malzemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Proje kapsamında 200 ton/sa kapasiteli yıkama-eleme-kırma tesisi ve 90 m 3 /sa beton santrali yer alacaktır. Beton santrali ve kırma-eleme-yıkama tesisi malzeme ocağı sınırları içerisinde kurulacaktır. Söz konusu malzemenin alımının yapılacağı saha için Erzincan Ġl Özel Ġdaresi ile gerekli ruhsatlandırma çalıģmaları yürütülecektir. Söz konusu malzemelerinin alımının yapılacağı saha için gerekli ruhsatlandırma çalıģmaları yürütülecek olup, gerçekleģtirilecek faaliyet kapsamında gerekli tüm izinler alınacaktır. ÇalıĢma alanları koordinat sınırlarına poligon taģları dikilerek çalıģma alanı belirlenecektir. Saha faaliyete kapandıktan sonra poligon taģları sökülecektir. Kapladığı Alan GÖKSU Enerji Üretim A.ġ. tarafından Erzincan Ġli, Ġliç Ġlçesi sınırları içerisinde Karabudak Çayı üzerinde 6,00 MW kurulu gücünde Sütlüce Regülâtörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. ĠnĢa edilecek tesis koordinatları daha önceki bölümde verilmiģ olup, proje alanını, inģa edilecek tesisleri ve yakın çevresindeki yerleģim yerlerini gösteren 1/ Ölçekli Topografik ve YerleĢim Haritası ve Yer Bulduru Haritası ekte verilmektedir (Bkz.Ek-1 - Ek-2). Proje kapsamında yer alan regülatör yapısı yaklaģık m 2 ve santral yeri yaklaģık m 2 alan üzerinde tesis edilecektir. Proje kapsamında yer alan Ġletim Sistemi m uzunluğunda ve Cebri Boru ise yaklaģık 500 m uzunluğundadır. Proje kapsamında inģa çalıģmaları öncesinde yapılacak olan kamulaģtırma, 4650 sayılı KamulaĢtırma Kanunu na uygun olarak gerçekleģtirilecektir. Proje kapsamında ihtiyaç duyulacak agrega malzemesi (kum-çakıl) alım sahası yaklaģık olarak 1 ha büyüklüğündedir. Söz konusu malzeme alımının yapılacağı saha için Erzincan Ġl Özel Ġdaresi ile gerekli ruhsatlandırma çalıģmaları yürütülecektir. Proje konusu tesis ve yapıların koordinatları daha önceki bölümde verilmiģ olup, ekte 1/ Ölçekli Topografik ve YerleĢim Haritası üzerinde de gösterilmiģtir. (Bkz Ek-1) Teknolojisi Söz konusu proje kapsamında inģa aģamasında kullanılacak ekipmanlar aģağıda verilmiģtir. ĠnĢa çalıģmaları sırasında 3 adet vibratörden 1 tanesi ve 2 adet jeneratörden 1 tanesi faal olarak kullanılacak olup, diğerleri yedek olarak tutulacaktır. Proje Ünite Kesitleri ekte yer almaktadır. (Bkz Ek. 6) 16

20 Tablo 5. Proje Kapsamında ĠnĢa AĢamasında Kullanılacak Ekipmanlar MAKĠNE ADI MĠKTAR Dozer 1 Beko 1 Loder/JCB 1 Greyder 1 Hiap 1 Kamyon 2 Silindir 1 Pikap 1 Arazöz 1 Traktör 1 Çamur Pompası 2 Vibratör 3 Kaynak Makinesi 1 Kompresör 1 Jeneratör 2 Söz konusu proje kapsamında geçirimli malzeme sahasında kullanılacak ekipmanlar aģağıda verilmiģtir. Geçirimli malzeme sahasında ki çalıģmalar sırasında 3 adet jeneratörden 1 tanesi faal olarak kullanılacak olup, diğer 2 si yedek olarak tutulacaktır. Tablo 6. Proje Kapsamında Agrega Malzeme Sahasında Kullanılacak Ekipmanlar MAKĠNE ADI MĠKTAR Beko 1 Loder/JCB 1 Kamyon 1 Jeneratör 3 Çamur Pompası 1 Beton Santrali 1 Beton Pompası 1 Transmikser 5 Kompresör 1 Eleme Tesisi 1 Proje konusu faaliyet kapsamında Karabudak çayı üzerinde inģa edilecek 1.415,00 m kret kotuna sahip regülâtörün talvegden yüksekliği 2,40 m dir. Regülatör çevre düzenleme kotu ise 100 yıllık taģkın debisi olan 131,5 m 3 /s yi, regülatör dolu savağında güvenli ve hava payı kalmadan geçirecek Ģekilde 1.417,09 m olarak belirlenmiģtir. Çevre Kotu 1.417,33 m olarak belirlenmiģtir. Regülatörün geniģliği 28 m dir. KarĢıdan alıģlı ve dolu gövdeli olarak dizayn edilen dolu savağın hemen yanında, 2,50 m geniģliğinde projelendirilen çakıl geçidi ile regülatör önünde biriken sediment mansaba bırakılacaktır. Su alma yapısının devamında, 35,00 m uzunluğunda ve 7,00 m geniģliğinde çökeltim havuzu bulunmaktadır. Çökeltim havuzundan sonra iletim sistemi bulunmaktadır. Ġletim yapısı, m uzunluğundaki trapez kesitli iletim kanalı ve 630 m uzunluğundaki tünelden oluģmaktadır. Trapez kesitli iletim kanalı taban eğimi 0,0004 ve taban geniģliği 1,60 m olarak seçilmiģ olup, trapez kesitli kanalda su derinliği 1,396 m ve su hızı 1,106 m/s dir. 17

21 Sütlüce HES tesisi için oluģturulacak yükleme havuzunun geniģliği 15,00 m ve uzunluğu ise 30,00 m dir. Yükleme havuzu ile cebri boru arasına yerleģtirilen vana odası yer almaktadır. Vana odasından sonra, enerji üretimin yapılacağı HES tesislerine suyu aktaracak olan 1,30 m çapında cebri boru yer almaktadır. Sütlüce HES tesisleri cebri boru uzunluğu 500 m dir. Sütlüce Hidroelektrik Santralinin tek amacı enerji üretimidir. Sütlüce Regülâtörü ile çevrilen Karabudak Çayı suları, iletim tesisleri vasıtası ile m kuyruk suyu kotunda teģkil edilen santral binasına ulaģtırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi gerçekleģtirilecektir. Söz konusu tesislerin yapımı ile 6,00 MW Kurulu güçle yılda toplam 14,415 GWh enerji üretilmesi planlanmaktadır. Proje konusu faaliyet kapsamında yer alacak ünite, ekipmanlar ve kapasiteleri aģağıda verilmiģtir. Tablo 7. Proje Kapasite Bilgileri Ve Özellikleri SÜTLÜCE REGÜLATÖRÜ HĠDROLĠK TÜRBĠNLER Regülatör Yeri : Karabudak Çayı üzerinde Ünite 1 Regülatör Tipi : KarĢıdan AlıĢlı-Beton Dolu Gövdeli Miktarı : Ġki (2) adet Drenaj Alanı : km² Tipi : Yatay eksenli Francıs türbin Ort.Yıllık Toplam Akım : hm³ Nominal gücü : kw Kret Kotu : 1.415,40 m Dizayn debisi : 2,70 m 3 /s Kret Uzunluğu : 28,00 m Nominal net düģüsü : 122,31 m Çevre Düzenleme Kotu : 1.417,33 m DönüĢ hızı : 1000 d/dak Talveg Kotu : 1.413,00 m Generatörler: Temel Kotu : 1.409,00 m Miktarı : Ġki (2) adet Talvegden Gövde Yüksekliği : 2.00 m Tipi : Yatay eksenli senkron generatör Enerji Kırıcı Havuz Tipi : Tip 1 ÇalıĢma Ģekli : Devamlı Q100 : m3/sn Nominal gücü : kVA Çakıl Geçidi Uç gerilimi : 6,3 kv Tipi : Düz Kapaklı, Dalgıç Perdeli Güç faktörü : 0.85 (geri) Kapak Boyutları : 1 adet 2,50 x 2,00 m Frekansı : 50 Hz Çökeltim Havuzu Senkron hızı : 1000 d/dak Çökeltim Havuzu Boyu : 35 m Tahrik Ģekli : Francıs tipi türbin mile direkt akuple Çökeltim Havuzu GeniĢliği : 7 m Ġkaz Ģekli : Fırçasız ikazlı (döner diyotlu) Çökeltim Havuzu Eğimi : 0.01 Kısa devre oranı : 0,75 den büyük Çöken Dane Çapı : 0.30 mm Ġzolasyon sınıfı : F Ġletim Kanalı Ana Transformatörler Kanal Kapasitesi : 5,40 m 3 /sn Miktarı : Ġki (2) adet Kanal Taban GeniĢliği : 1.60 m (Trapez) Tipi : Harici tip üç fazlı yağ izoleli Kanal Su Derinliği : 1,396 m Nominal Gücü : 3500 kva Kanal Eğimi : Anma Gerilimi : 6.3/34.5 ± %2x2.5 kv Kanal Uzunluğu : Frekansı : 50 Hz Cebri Boru Bağlantı gurubu : YNd11 Tünel Boyu Çapı : 630 m 3 m Soğutma Ģekli : ONAN Yükleme Havuzu Nötr Bağlantısı : 66.6 ohm direnç üzerinden topraklı Boyu : m Ġç Ġhtiyaç Transformatörü GeniĢliği : m Miktarı : Bir (1) adet Yüksekliği : 7.50 m Normal gücü : 125 kva Cebri Boru : Anma gerilimi : 34,5 %2x2,5/0,4 kv Cebri Boru Çapı : 1.30 m Frekansı : 50 Hz Cebri Boru Uzunluğu : 500 m Bağlantı gurubu : Dzn5 Cebri Boru Et Kalınlığı : 9.00 mm Soğutma Ģekli : AN Santral Binası Nötr bağlantısı : Direk topraklı Proje Debisi : 5,40 m 3 /sn Acil Ġhtiyaç Dizel-Generatör Grubu Firm Debisi : m 3 /sn Miktarı : Bir adet Toplam Kurulu Güç : 6.00 MW Tipi : Dört zamanlı düģey silindirli Ünite Adedi : 2 Normal gücü : Deniz seviyesinde 45 kva Türbin Tipi : Francis-Yatay Eksenli Anma gerilimi : 400/231 V Brüt DüĢü : 132,5 Frekansı : 50 Hz Net DüĢü (ortalama) : 122,31 Güç faktörü : 0.8 geri Türbin Verimi : Devir sayısı : 1500 d/d Yıllık Enerji Üretimleri Soğutma Ģekli : Radyatör, kapalı devre su soğutmalı Firm Enerji : 7,085 GWh/yıl Ġkaz Ģekli : Döner diyotlu ikaz Sekonder Enerji : 7,330 GWh/yıl 18

22 Toplam Enerji : 14,415 GWh/yıl Toplam Yatırım Maliyeti : TL Yıllık Gider : TL Gelir/Gider Oranı : 1,42 Ġç Karlılık Oranı : 10,33% Birim Enerji Maliyeti : 9,70 YKr/kWh (6,46 US /kwh) ÇalıĢacak Personel Sayısı Tesislerin tamamlanma süresi yaklaģık 2 yıldır. Projenin ömrü, santral tamamlandıktan sonra 50 yıldır. Proje kapsamında inģaat aģamasında 80 kiģi, iģletme aģamasında ise yaklaģık 12 kiģi çalıģacaktır. Proje kapsamında inģaat aģamasında çalıģacak olan personelin her türlü teknik ve sosyal altyapı ihtiyaçları için yemekhane, mutfak, soyunma yeri, duģ, tuvalet, lavabo, ardiye, idari ve teknik büroların yer aldığı bir adet Ģantiye kurulacaktır. Söz konusu Ģantiye yerinin santral yerine yakınlarında olması planlanmaktadır. 1.b. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb. ) Arazi Kullanımı GÖKSU Enerji Üretim A.ġ. tarafından Erzincan Ġli, Ġliç Ġlçesi sınırları içerisinde Karabudak Çayı üzerinde 6,00 MW kurulu gücünde Sütlüce Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. ĠnĢa edilecek tesisler ve yakın çevresindeki yerleģim yerlerini gösteren 1/ Ölçekli Topografik ve YerleĢim Haritası ve Yer Bulduru Haritası ekte verilmektedir (Bkz.Ek-1 - Ek-2). Proje kapsamında yer alan regülatör yapısı yaklaģık m 2 ve santral yeri yaklaģık m 2 alan üzerinde tesis edilecektir. Proje kapsamında yer alan Ġletim Sistemi m uzunluğunda ve Cebri Boru ise 500 m uzunluğundadır. Proje kapsamında inģa çalıģmaları öncesinde yapılacak olan kamulaģtırma, 4650 sayılı KamulaĢtırma Kanunu na uygun olarak gerçekleģtirilecektir. Proje kapsamında ihtiyaç duyulacak agrega malzemesinin temin edileceği Geçirimli Malzeme Sahası yaklaģık 1 ha dır. Su Kullanımı Proje konusu faaliyet kapsamında 6,00 MW kurulu gücünde Sütlüce Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. Sütlüce HES in yerüstü su kaynağı Karasu nun yan kolu olan Karabudak Çayı dır. Proje kapsamında yapılması planlanan Sütlüce Regülatörü ile Karabudak Çayının 125 km 2 lik drenaj alanındaki suların türbinlenmesi amaçlanmakta olup, söz konusu proje ile Karabudak Çayı suları mevcut Ģartları itibari ile sadece enerji üretimi amaçlı kullanılacaktır. 19

23 Sütlüce Regülatörü Karabudak Çayı üzerinde m talveg kotunda planlanmıģ olup, söz konusu proje ile Karabudak Çayının 1.415, m kotları arasındaki enerji potansiyeli değerlendirilecektir. Sütlüce HES in yerüstü su kaynağı Karasu nun yan kolu olan Karabudak Çayı dır. Karabudak çayı, Karadağ ın m kotlarından doğar, kuzeybatı-güneydoğu yönünde plato arazide pek çok kaynaktan beslenerek akar. Doğduğu noktadan yaklaģık 21.1 km sonra Birestik çiftliği civarında Sütlüce regülatör aksına ulaģır. Regülatör yerinden sonra akıģına devam eden Karabudak çayı sağ sahilden gelen Bahtiyar dereyi alır. Bu noktadan sonra kuzey-güney istikametine dönerek 10 km sonra Ağıldere köyü yakınında Tuzla çayıyla birleģir. BirleĢim yerinden sonra Karabudak çayı adını alır ve yaklaģık km sonra Erzincan-Ġliç ilçesi civarında Fırat nehrinin kolu olan Karasu ile birleģir. Su alma yapısı ile Karabudak Çayı ndan enerji üretimi amaçlı alınan su; iletim sisteminden geçirilerek enerji üretimi gerçekleģtirildikten sonra, regülatöre yaklaģık 8 km mesafede, hidroelektrik santrali noktasından Karabudak Çayı na herhangi bir kimyasal ve fiziksel özelliği bozulmadan ve aynı miktarda verilecektir. Sütlüce Regülatörü ve HES Projesi Nehir Tipi Santral olarak planlanmıģtır. Nehir tipi HES ler su tüketen tesisler değildir. Elektrik üretimi için türbinlenen sular aynı miktarda yatağa geri iade edilecektir. Dolayısı ile yapılması planlanan HES tesisinde enerji üreten sular aynı miktar ve kalitesinde Karabudak Çayı na geri döndürülecektir. Karabudak çayı ve kolları üzerinde iģletilen herhangi bir AGĠ bulunmamaktadır. Karasu üzerinde Karabudak çayını almadan önce km 2 yağıģ alanına sahip 2119 Fırat Nehri- Kemahboğazı, Karasu ile Karabudakçayı birleģtikten sonra km 2 yağıģ alanına sahip 2156 Fırat Nehri-BağıĢtaĢ akım gözlem istasyonları EĠEĠ tarafından iģletilmektedir. Her iki istasyonda gözleme devam etmektedir. Proje alanı ve civarındaki akım gözlem istasyonlarının konumları aģağıda Ģekilde gösterilmiģtir. ġekil 5. Proje Alanı Ve Civarındaki Akım Gözlem Ġstasyonlarının Konumları ġekil 4. Proje Alanı ve Civarındaki Akım Gözlem Ġstasyonlarının Konumları 20

24 Akım gözlem istasyonlarının gözlemleri incelenmiģ, periyodunun projelendirme çalıģmalarında kullanılması uygun görülmüģtür. Sütlüce regülâtörü su potansiyeli periyodunda hesaplanmıģ olup, Sütlüce Regülatörü Aylık Toplam Akımları (m 3 /s) ekte verilmiģtir (Bkz Ek-7). Söz konusu hesaplamalar yapılırken regülatör yeri öncesinde yer alan baraj, regülatör gibi su tutma yapıları ve sulama projeleri gibi projelerde göz önünde bulundurulmuģtur tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı AnlaĢması Ġmzalanmasına ĠliĢkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği 7.maddesine istinaden doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarı projeye esas alınan son on yıllık ortalama akımın en az %10 u olacaktır. Belirlenen bu miktara mansaptaki diğer teessüs etmiģ su hakları ayrıca ilave edilecek ve kesin proje çalıģmaları, bu miktar dikkate alınarak yapılacaktır. Ekte verilen Regülatör Yeri Aylık Akımları göz önünde bulundurularak Regülatör mansabına, mansap doğal yaģamının korunması için dereye sürekli olarak 0,162 m 3 /s debi ile can suyu bırakılması planlanmaktadır. Yapılan flora-fauna çalıģmasında, proje sahasında tespit edilen flora elemanları geniģ yayılımlı türler olduğundan proje alanı dıģındaki benzer habitatlarda yaģamlarını sürdürebileceklerdir. Bölgede bulunan endemik bitki türleri genel olarak yüksek kesimlerde bulunan türler olup, genel olarak çalıģma alanında rastlanmamıģtır. Literatür çalıģması ile tespit edilen endemik bitki türlerinin projeden olumsuz bir Ģekilde etkilenmesini önlemek amacı ile çalıģma alanında bulunan endemik bitki türleri toplanarak, tohumları alınarak rehabilitasyon çalıģmaları aģamasında bölgeye dikilecektir. Ayrıca proje kapsamında çalıģacak tüm personel bilinçlendirilecektir. Hem yaģam alanındaki bozulmalar hem de oluģacak gürültü nedeniyle hareketli fauna geçici olarak ortamdan uzaklaģacak ve proje alanı çevresinde mevcut olan benzer habitatlara çekilecektir. Proje alanında tespit edilen türler ülkemiz iç sularında oldukça yaygın bulunabilen ve göl veya baraj gibi durgun su ekosistemine adapte olabilen türlerdir. Proje nedeniyle mevcut türlerin nesillerinin tehdit altına girmesi veya tükenmesi söz konusu değildir. Proje konusu tesisin bulunduğu bölgede yapılan fauna çalıģmasında, endemik, nesli tehlikede olan herhangi bir canlı türüne rastlanmamıģtır. Hidroelektrik enerji üretim tesislerinin bulunduğu bölgenin havza geliģimine paralel olarak DSĠ tarafından yürütülmekte olan çalıģmalar çerçevesinde, havzadaki mevcut, inģa halinde ve mutasavver projeler (kesin proje, planlama, master plan, ön inceleme ve ilk etüt) kapsamında içme-kullanma, turizm ve endüstri suyu temini, sulama, taģkın koruma ve enerji maksatları ile bunların dıģında olabilecek baģka maksatlara yönelik olarak diğer kuruluģlara ve tüzel kiģilere tahsis edilecek suların miktar ve zamanlamasını belirleyecek olan iģletme planları DSĠ tarafından yapılır ve firmaya bildirilir. Firma bu planlara uymakla yükümlüdür. Firma, dere yatağının su alma yeri mansabında doğal hayatın idamesini sağlayacak ve bu kesimde su haklarını karģılayacak miktardaki suyu yatağa bırakacaktır. Proje Karabudak Çayı üzerinde gerçekleģtirilecektir. Regülatörün mansabından yaklaģık 3 km kadar sonra Karabudak çayına bağlanan mevsimsel akıģlı yan dere bulunmaktadır. Bağlanan yan dere, Karabudak çayının debisinin yaklaģık %20 kadarını karģılamaktadır. Bu derenin varlığı bölgedeki canlı hayatın devamlılığı konusunda da büyük katkı sağlayacaktır. 21

25 DSĠ tarafından belirlenecek su hakkı miktarı can suyu miktarından ayrı tutulacaktır. DSĠ tarafından belirlenecek miktar, su hakkı olarak uygulanarak, dereye bu miktarda su akıģı sağlanacaktır. Derede canlı hayatın devamlılığı açısından, su hakkı olarak bırakılan suyun debisi sürekli olarak bir debimetre ile ölçülecektir. Tespit edilen debi miktarının düģmesi durumunda kontrol sağlanarak canlı hayatın devamı için gerekli su miktarı dereye bırakılacaktır. Proje kapsamında inģaat aģamasında 80 kiģi, iģletme aģamasında ise yaklaģık 12 kiģi çalıģacaktır. KiĢi baģına gerekli su miktarı 150 lt/gün (Kaynak: Su Temini ve Atıksu UzaklaĢtırılması Uygulamaları ĠTÜ , Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU) alındığında inģaat ve iģletme aģamasında gerekli su miktarı sırasıyla 12 m 3 /gün ve 1,8 m 3 /gün olacaktır. Proje kapsamında inģa ve iģletme aģamasında regülatör ve hidroelektrik santrali alanında çalıģacak olan personelin içme ve kullanma suyu ihtiyacı için en yakın köydeki imkanlardan yararlanılacak veya satın alınma yolu ile karģılanacaktır. Bu kapsamda su kullanımı öncesi ilgili köy muhtarlığından gerekli izinler alınacaktır. Yıkama-Eleme tesisi ve Beton üretimi için gerekli olan su Karabudak Çayı ndan alınacaktır. Bu kapsamda su kullanımı öncesi DSĠ den gerekli izinler alınacaktır. Yıkama-Eleme tesisi için gerekli olan su Karabudak Çayından alınacaktır. ĠnĢa aģamasında beton üretiminde kullanılmak üzere yaklaģık m 3 (28,8 m 3 /gün) agrega malzemesine ihtiyaç duyulmaktadır. Malzeme sahası içerisinde kurulacak olan kum-çakıl kırma-eleme-yıkama tesisinde gerçekleģtirilecek yıkama iģlemi esnasında 1 m 3 malzemenin yıkanması için yaklaģık 0,50 m 3 su kullanılacağı varsayılırsa, toplam m 3 ve günlük 14,4 m 3 suya ihtiyaç olacaktır. Malzeme sahası içerisinde beton santralinde gerçekleģtirilecek 1 m 3 beton üretimi için yaklaģık 250 lt su gerekmektedir. YaklaĢık 180 lt su beton üretiminde katkı olarak kullanılacak olup, yaklaģık 70 lt su ise beton mikserlerinin yıkanmasında kullanılacaktır. Buna göre gerekli su miktarları aģağıda verilmiģtir; Beton Üretim Miktarı (m 3 Gerekli Su Miktarları (m 3 ) ) Katkı Yıkama Toplam Kullanılan Enerji Türü Söz konusu faaliyet kapsamında inģaat ve iģletme aģamalarında kullanılacak iģ makineleri ve ekipmanlarda enerji ihtiyacının karģılanması amacıyla yakıt olarak motorin kullanılacaktır. ÇalıĢan personelin konaklayacağı Ģantiyede ihtiyaçlarının karģılanması amacıyla elektrik enerjisinden faydalanılacak olup, ısınma amaçlı yakıt kullanımı olmayacaktır. Bunun dıģında inģaat ve iģletme aģamalarında herhangi bir yakıt ve enerji kullanımı söz konusu değildir. 22

26 1.c. Atık Üretimi Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) Ve Atıkların Kimyasal Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri GÖKSU Enerji Üretim A.ġ. tarafından Erzincan Ġli, Ġliç Ġlçesi sınırları içerisinde Karabudak Çayı üzerinde 6,00 MW kurulu gücünde Sütlüce Regülâtörü ve Hidroelektrik Santrali yapılması ve iģletilmesi planlanmaktadır. Proje kapsamında inģaat aģamasında 80 kiģi, iģletme aģamasında ise yaklaģık 12 kiģi çalıģacaktır. Proje kapsamında inģaat aģamasında çalıģacak olan personelin her türlü teknik ve sosyal altyapı ihtiyaçları için yemekhane, mutfak, soyunma yeri, duģ, tuvalet, lavabo, ardiye, idari ve teknik büroların yer aldığı bir adet Ģantiye kurulacaktır. Söz konusu Ģantiye yeri santral yeri yakınlarında olması planlanmaktadır. Söz konusu proje kapsamında gerçekleģtirilmesi planlanan faaliyetten inģaat ve iģletme aģamalarında aģağıda belirtilen etkiler beklenmektedir. Faaliyet sırasında oluģacak atıksu, katı atık, emisyon ve gürültü ile ilgili bilgiler alt baģlıklarda detaylı olarak verilmiģ olup, çevresel açıdan menfi etkiler doğurmayacak niteliktedir. Katı Atıklar ĠnĢaat AĢaması Projenin inģaat aģamasında oluģacak olan atıklar; evsel nitelikli katı atıklar (cam, kağıt, plastik vb.), personelin yemek servisinden kaynaklı olarak organik kökenli evsel nitelikli katı atıklar ve inģaat aģamasında yapılacak kazı ve inģaat iģlemlerinden kaynaklanacak katı atıklardır. ĠnĢa aģamasında ortalama 80 kiģi çalıģacaktır. Personelden meydana gelecek evsel nitelikli katı atık miktarı, günlük kiģi baģına üretilen evsel nitelikli katı atık miktarı 1,34 kg değeri kullanılarak (D.Ġ.E, Çevre Ġstatistikleri, Türkiye Ġstatistik Kurumu, Belediye Katı Atık Ġstatistikleri-2004) Ģu Ģekilde hesaplanmaktadır: Evsel nitelikli katı atık miktarı; 80 kiģi x 1,34 kg/kiģi-gün= 107,2 kg/gün Proje kapsamında; inģaat aģamasında oluģacak evsel nitelikli katı atık miktarı toplam 107,2 kg/gün olarak hesaplanmıģtır. Tesiste inģa faaliyetlerden kaynaklı olarak oluģacak katı atıklar içerisinde geri kazanımı mümkün olan demir, çelik, metal ve benzeri malzemeler diğer atıklardan ayrı biriktirilecek ve lisanslı kuruluģlara verilecektir. Ortaya çıkan kalıplık kereste artıkları belirli zaman aralıklarında toplanacaktır. Toplanan kereste artıkları talep olması durumunda civardaki köylülere verilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar (yemek, organik atıklar v.b) ise proje kapsamında yapılacak Ģantiye alanı içerisinde çöp konteynırlarında biriktirilecektir. 23