BURSA İLİ HARMANCIK İLÇESİ AKPINAR KÖYÜ

Transkript

1 BURSA-HARMANCIK-AKPINAR KÖYÜ VE CİVARI KIYMETLİ TAŞLAR ARAMA RUHSATI RUHSAT NOLU V. GRUP KIYMETLİ TAŞLAR ARAMA RUHSATI ETÜDÜ PROJE TANITIM DOSYASI BURSA İLİ HARMANCIK İLÇESİ AKPINAR KÖYÜ MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Mayıs 2014

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON, GSM VE FAKS NUMARASI E-POSTA PROJENİN ADI PROJE BEDELİ MADEN TETKİK ve ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÜNİVERSİTELER MAHALLESİ DUMLUPINAR BULVARI NO: ÇANKAYA/ANKARA 0(312) Santral 0(312) (312) Faks Harmancık (Bursa) Kıymetli Taşlar Arama Ruhsatları Ruhsat Nolu V. Grup Kıymetli Taşlar Arama Ruhsatı Etüdü TL. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖR, ALT SEKTÖR) Bursa İli-Harmancık İlçesi-Akpınar Köyü tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Madde 26 da belirtilen Ek- IV Proje tanıtım dosyasının hazırlanmasında esas alınacak seçme eleme kriterleri kapsamında yer almaktadır. PROJENİN NACE KODU RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN/KURULUŞUN MADEN TETKİK ve ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ -Deniz ve Çevre Araştırmaları Dairesi Başkanlığı -Tabiat Tarihi Müze Müdürlüğü ADI ADRESİ ÜNİVERSİTELER MAHALLESİ DUMLUPINAR BULVARI NO: ÇANKAYA/ANKARA TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJE TANITIM DOSYASININ SUNUM TARİHİ 0(312) (312) (312) Faks 2

3 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...i TABLOLAR DİZİNİ...ii ŞEKİLLER DİZİNİ... iii EKLER DİZİNİ...iv KISALTMALAR...v PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ PROJENİN ÖZELLİKLERİ a)projenin Ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin Ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri),... 2 b)projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı,... 3 c)doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü Vb.)... 7 ç)atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz Ve Benzeri) Ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel Ve Biyolojik Özellikleri... 7 d)kullanılan Teknoloji Ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ a)mevcut Arazi Kullanımı Ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi Ve Benzeri) b)ek-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDAKİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER...21 i

4 TABLOLAR DİZİNİ Tablo Erişim numaralı ve Ruhsat Numaralı Saha Koordinatları. 4 Tablo 2. Kıymetli Taş Arama Sondaj Noktalarının Koordinatları Tablo 3.Arama yapılacak alanın koordinatları.. 4 Tablo 4. Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı Tablo 5. Motorinin Özellikleri Tablo 6. Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri (gr/lt) Tablo 7. Proje Kapsamında Kullanılacak Makinelerin Yakıtlarından Kaynaklı Kirletici Değerleri Tablo 8. Kütlesel Debiler ii

5 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil.1. Maden Arama Sondajı İş Akım Şeması Şekil.2. Muhtemel Kuyu Logu...6 iii

6 EKLER EK-1: Taahhütname EK-2: Yer Bulduru Haritası ve nolu Ruhsat Sahasını Gösteren 1/25000 Ölçekli Topografik Harita EK-3: Sondaj Lokasyonlarını Gösteren 1/25000 Ölçekli Topoğrafik Harita EK-4: nolu Ruhsatta yapılması planlanan sondajlara ait Uydu Görüntüsü EK-5: Jeoloji haritası Ek-6: Ruhsat EK-7: Jeoloji ve Depremsellikle İlgili Bilgi EK-8: Sondaj çamuruna eklenmesi planlanan Güvenlik Bilgi Formları EK-9: Fosseptik planı Ek-10: Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı İl Çevre Düzeni Planı Daire Görüşü iv

7 TANIM VE KISALTMALAR ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi UTM : Universal Transverse Mercator AKM : Askıda Katı Madde UVS : Uzun Vadeli Sınır KVS : Kısa Vadeli Sınır Değer PM : Partiküller Madde CBS : Coğrafi Bilgi Sistemleri RG : Resmi Gazete ÇGDYY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği SKHKKY : Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği HKDYY : Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği MAK : Merkez Av Komisyonu KAKY : Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ÖÇK : Özel Çevre Koruma TUİK : Türkiye İstatistik Kurumu DSİ : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MTA : Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü EKK : En Küçük Kareler Yöntemi M : Büyüklük MİGEM : Maden İşleri Genel Müdürlüğü TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu USEPA : Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı EPDK : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ER : Erişim Numarası RN : Ruhsat Numarası No : Numara Ha : hektar m : metre kg/sa : kilogram/saat ms : mili saniye km : kilometre ton/m3 : ton/metreküp m3 : metreküp Π : Pi Sayısı r : yarıçap h : yükseklik kg/dm3 : kilogram/desimetreküp kg : kilogram dk : dakika dk/m : dakika/metre sa : saat L : litre q : atıksu debisi lt/kişi.gün : litre/kişixgün m3/saat : metreküp/saat kg/ton : kilogram/ton v

8 kg/saat : kilogram/saat kw : kilowatt MW : Megawatt C : Karbon H2 : Hidrojen O2 : Oksijen S : Kükürt Lb/beygir-saat : Libre/beygir-saat Kg/kw-saat : kilogram/kilowatt-saat PM10 : 10 mm ve daha büyük partikül maddeler SO2 : Kükürtdioksit NOx : Azoroksitleri CO : Karbonmonoksit P : Güç Lw : Hesaplanan İş Makinesi Gürültü Değeri Lwt : Hesaplanan İş Makinesi Gürültü Değerleri Toplamı Lgag : Desibel A (dba) olarak gündüz-akşam-gece Lgündüz : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması gündüz zaman dilimi verisi Lakşam : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması akşam zaman dilimi verisi Lgece : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması gece zaman dilimi verisi Leq : Belli bir süre içinde seviyeleri değişim gösteren gürültünün enerji açısından eşdeğeri olan sabit seviyesi db : Birbirinden mertebe farklılıkları gösteren, nicelikleri anlamlı olarak ifade etmede kullanılan logaritmik bir ölçeği, BA : İnsan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve gürültünün etkilenim değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses seviyesi ölçütünü, Hz : Hearzt-Frekans Birimi mm/s : milimetre/saniye EX : Tükenmiş LR : Az Tehdit Altında EW : Doğada Tükenmiş LR (cd) : Koruma Önlemleri rektiren CR : Çok Tehlikede LR (nt) : Tehdit altına girebilir EN : Tehlikede LR (lc) : En Az Endişe Verici VU : Zarar Görebilir DD : Veri Yetersiz NE : Değerlendirilen vb. : Ve başkaları, ve benzerleri % : Yüzde : Binde B : Batı bkz. : Bakınız cm : Santimetre vi

9 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ Proje konusu faaliyet, Bursa İli, Harmancık İlçesi, Akpınar Köyü çevresindeki 1/ ölçekli İ22-d1,d2,d4 paftalarında yer alan nolu V. Grup Kıymetli Taşlar arama ruhsatında yapılacak olan arama çalışmalarıdır. MTA Genel Müdürlüğü tarafından Bursa ili, Harmancık İlçesi 1/ ölçekli İ22- d1, d2,d4 paftalarında yer alan toplam alanı 266,63 hektar olan ruhsat alanının 500 m 2 lik kısmında 3 adet m. derinlikte kıymetli taş arama amaçlı sondaj çalışması yapılacaktır. MTA Genel Müdürlüğü tarafından açılması planlanan kıymetli taş arama sondaj çalışmalarıında 1 vardiyada toplam 2 mühendis, 1 tekniker ve 2 işçi personel çalıştırılması planlanmaktadır. Açılması planlanan kıymetli taş arama sondajları m olarak planlanmıştır. Sondajların planlanmasında önceden yapılan jeolojik, jeofizik ve jeokimyasal etüt çalışmalarından elde edilen veriler esas alınmıştır. Açılması planlanan arama sondajlarında karotlar alındıktan sonra kuyu kapatılacak ve alan rehabilite edilecektir. Kıymetli Taş arama sondajında çalışacak personelin içme - kullanma ihtiyaçlarını gidermek için su kullanımı söz konusu olacaktır. Kişi başına su kullanımı ortalama 150 lt/kişi.gün alınarak; kullanılan günlük içme - kullanma suyunun toplam miktarı; 5 Kişi x 150 lt/kişi.gün = 0,75 lt/gün olarak hesaplanmıştır. Tesiste çalışacak personelin kullanım suyu tankerle temin edilecektir. İçme suyu ise özel şirketlerden damacanalar ile sağlanacaktır. Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında sondaj çalışmasının ihtiyacı olarak ve yollarda tozlanmayı önlemek için günde yaklaşık 10 m 3 su kullanılacaktır. Sondaj çalışmalarında kullanılacak kullanım suyu çevredeki köy çeşmelerinden alınacaktır. Çalışma alanında sondaj makinesinin yerleştirilmesi için platform betonunun yapılması gerekecektir. Sondaj lokasyonlarına ulaşım için öncelikle var olan yollar değerlendirilecek, ihtiyaç doğması halinde arsa sahibinden gerekli izinler alınarak yeni yol açımına gidilecektir. Arazi hazırlığı aşamasında oluşan kazı malzemesi saha içerisinde uygun bir alanda depolanacak ve sondaj sonrası arazi düzenlemede kullanılacaktır. Bu işlemlerden önce üst toprak tabakası sıyrılıp ayrıca depolanarak muhafaza edilecek ve arama çalışmalarının sonlanmasını müteakip arazi düzenlemede işleminin ardından en üste tekrar serilecektir. Sondaj çalışması esnasında su bazlı sirkülasyon sıvısı (sondaj çamuru) kullanılacaktır. Bu durum, çevreye olabilecek olumsuz etkileri en aza indirecektir. Sondaj sirkülasyon sıvıları dere yataklarına deşarj edilmeyecek ve taşmalar önlenecektir. Sirkülasyon sıvısının özelliğini yitirmesi durumunda depolanması için tabanı ve kenar yüzeyleri geçirimsiz atık çamur havuzu açılacaktır. Havuzlar açılırken yüzeydeki üst toprak ayrıca sıyrılacak ve üst toprak depolama alanında depolanacaktır. Sondaj çalışmaları başlamadan önce çamur havuzunun yeri hazırlanacaktır. Sondaj çalışmasında kullanılacak iş makinelerinden dolayı oluşacak gürültü miktarı, proje alanına en yakın yerleşim alanı olan Akpınar Köyü olup, kuş uçuşu yaklaşık 1 km mesafede bulunduğundan dolayı, çıkacak gürültünün az olması ve mesafenin etki alanından uzak olması nedeni ile gürültü hesabı yapılmamış olup, etki beklenmemektedir. Kıymetli Taş arama sondajı Akpınar, Kocapınar ve İshaklar köylerinde sosyoekonomik ve kültürel çevrede olumlu etkiler yapacaktır. MTA Genel Müdürlüğü sondaj çalışmaları süresince bu işlerle ile ilgili olan tüm harcamalarını öncelikle Akpınar köyü ve civarında faaliyet gösteren firmalardan karşılayacaktır. 1

10 Proje sahası ve etki alanında çığ, heyelan, kaya düşmesi, v.b. doğal afet olayları gözlenmemiştir. Bunun yanı sıra zeminde akma, oturma, kabarma gibi deformasyonlar olmamıştır. Proje sahası ve etki alanında nüfus yoğunluklu alan (yerleşim merkezi, okul, hastane, yurt, kreş, otel vb.. hassas yerleşimler) bulunmamaktadır. 1) PROJENİN ÖZELLİKLERİ a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri) Kıymetli Taş arama sondaj çalışması ruhsatlı alanlarda yapılmaktadır. Sondaj çalışmaları yapılmadan önce envanter taraması, jeolojik ve jeofizik etüt çalışmaları ile jeokimyasal analiz çalışmaları yapılarak sahanın potansiyeli belirlenmiş ve yapılan çalışmalar değerlendirilerek sondaj yapılacak lokasyonlara karar verilmiştir. Mevcut sondaj lokasyonlarının yer alternatifi bulunmamaktadır. Proje kapsamında yapılacak sondaj çalışmaları 25 gün - 30 gün arasında tamamlanacaktır. 2

11 b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı İş Akım Şeması Faaliyete Ait İş Akım Şeması aşağıda verilmektedir STABİLİZE YOL VE SONDAJ LOKASYONUNUN HAZIRLANMASI SONDAJ PLATFORMU VE ÇAMUR HAVUZLARININ HAZIRLANMASI SONDAJ MAKİNESİ VE EKİPMANLARININ MONTAJI SONDAJ ÇALIMASININ VE TEÇHİZ-ÇİMENTOLAMANIN YAPILMASI ÜRETİM BORULARININ İNİLMESİ VE ÜRETİM TESTLERİNİN YAPILMASI KUYU GELİŞTİRME VE ÜRETİM TESTLERİNİN YAPILMASI KUYUNUN KAPATILMASI LOKASYONUN ESKİ HALİNE GETİRİLMESİ Projenin Kapasitesi Şekil.1. Maden Arama Sondajı İş Akım Şeması Toplam 3 noktada sondaj yapılacaktır. Sondaj derinlikleri en az 30 m. en fazla 40 m. civarında olacaktır. Kapladığı Alan MTA Genel Müdürlüğü tarafından Bursa ili, Harmancık İlçesi, Akpınar Köyü ve çevresindeki 1/ ölçekli İ22-d1, d2, d4 paftalarında yer alan toplam alanı 266,63 hektar olan ruhsat alanında yapılan etüt çalışmaları sonucu belirlenen lokasyonlarda 3 adet m. derinlikte kıymetli taş arama amaçlı sondaj çalışması yapılacaktır. Sondaj çalışmasının yapılabilmesi için kullanılacak makine ve ekipmanların yerleşiminde 400 m 2 lik alan kullanılacaktır. Yapılması planlanan sondaj çalışmasının yapılacağı kıymetli taş arama ruhsatları Ek 2 de, yer bulduru haritası Ek 3 te, ruhsat sahasının uydu görünümü Ek 3

12 4 de verilmiştir. Sondaj çalışmasının yapılacağı ruhsat alanının koordinatları Tablo 1. de, sondaj yerlerinin koordinatları ise Tablo 2 de verilmektedir. Tablo Erişim numaralı ve Ruhsat Numaralı Saha Koordinatları Koordinat No Y Koordinatı UTM X Koordinatı P P P P P P P P P P P P P Tablo 2. Kıymetli Taş Arama Sondaj Noktalarının Koordinatları Koordinat No UTM Y Koordinatı X Koordinatı Tablo 3.Arama yapılacak alanın koordinatları Çalışma Alanı Sondaj noktasının paftası Çalışma alanının koordinatları 1 İ22-d2 2 İ22-d2 3 İ22-d2 Sağa (Y) Yukarı (X) Sağa (Y) Yukarı (X) Sağa (Y) Yukarı (X)

13 Çalışacak Personel Sayısı MTA Genel Müdürlüğü tarafından açılması planlanan kıymetli taş arama sondajları çalışmasında tek vardiyada toplam 5 personel çalıştırılması planlanmaktadır. Projenin Teknolojisi Sondaj Usulü Arama: Sahada kırıntılı ve karotlu sondaj tekniği uygulanacaktır. Öncelikli olarak karotlu sondaj uygulanacak olup gerekmesi durumunda kırıntılı sondaj uygulanacaktır. Her iki yöntemde de döner sondaj tekniği kullanılacak olup alınan örneğin tipine göre karotlu veya kırıntılı olarak değişmektedir. Arama sondajlarında matkabın soğutulmasını sağlamak, kayganlığı arttırmak gibi sebeplerle sondaj sıvısı olarak bentonit kullanılması planlanmaktadır. Her bir sondaj kuyusu için yaklaşık 5 m 3 su kullanılacak olup, oluşan sıvı devirdaim ettirilerek kullanılacaktır. Sondaj sıvısının hazırlanabilmesi için sondaj noktasının yanına sondaj çamur havuzu açılacaktır. Sondaj kuyusunun çapı ve derinliği değişmekle birlikte en büyük sondaj kuyusunun sondaj çapı 96 mm. en derin sondaj kuyusu da 40 m. olacaktır. Buna göre açılacak sondaj çamur havuzu yaklaşık 0,58 m 3 hacminde olacaktır. Havuzun taban ve yan yüzeylerine sızdırmasızlığı sağlamak için plastik örtü kaplanacaktır. Havuzlar hem sondaj sıvısının hazırlanmasında hem de sondaj sıvısının geri devir yapmasını sağlamak için kullanılacaktır. Sondaj faaliyetinin bitmesini takiben plastik örtü alınacak ve havuzun rehabilitasyonu yapılacaktır. Kırıntılı Sondaj: Döner sondaj da matkap tarafından kırılan öğütülen parçaların dolaşım sıvısı veya hava ile kuyu dışına alınması sırasında kuyu ağzından süzgeç vb. basit gereçlerle alınan örnektir. Karotlu Sondaj: Karot alıcı özel gereçler kullanılarak yapılan sondaj işlemine karotlu sondaj ilerleme sırasında alınan örneğe de karot örnek denir. Genellikle sert jeolojik ortamlarda (kaya ortamlar), karotiyerlerle silindirik biçimli alınan örnektir. Açılması planlanan kıymetli taş arama sondajı 40 ± 8 m. olarak planlanmıştır. Sondaj lokasyonunun ve derinliğinin planlanmasında daha önceden yapılan arazi çalışmalarından elde edilen veriler esas alınmıştır. Bu veriler esas alınarak oluşturulan muhtemel sondaj logu Şekil 2 de verilmiştir. Bu çalışmaların sonuçlarına göre, planlanan sondaj çalışmasında alüvyon ve kretase yaşlı ofiyolitik serinin kesilmesi beklenmektedir. Proje kapsamında; 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili Yönetmelikler ile diğer mevzuat kapsamında gerekli izinler alınmadıkça arama faaliyetlerine başlanılmayacaktır. Arama faaliyeti sonrasında üretime geçilmesinin planlanması durumunda ÇED Yönetmeliği hükümlerine göre başvuru yapılacaktır. Sondaj çalışmasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın tarih ve 8865 sayılı yazısında yer alan 2012/15 sayılı Genelge kapsamında arama 5

14 faaliyeti çalışmaları gerçekleştirilecektir. Sekil 2. Muhtemel kuyu logu 6

15 c) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü Vb.) Arazi Kullanımı MTA Genel Müdürlüğü tarafından Bursa ili, Harmancık İlçesi 1/ ölçekli İ22- d1, d2, d3, d4 paftalarında yer alan toplam alanı 266,63 hektar olan ruhsat alanının 500 m 2 lik kısmında 3 adet m. derinlikte kıymetli taş arama amaçlı sondaj çalışması yapılması için. kullanılacak makine ve ekipmanların yerleştirilmesi için toplam 2000 m 2 lik alan kullanılacaktır. Sondaj çalışmasının yapılacağı alanlar 570,571,573,583 nolu şahsa ait tarlalardır. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığından İl Çevre Düzeni Planı mevzuatı kapsamında gerekli görüş alınmıştır.( Bkz Ek- 10 ) Yerleşim yeri olarak sondaj sahasının kuş uçuşu yaklaşık 2 km KD sundaki Akpınar köyü bulunmaktadır. Ruhsat sahasında sondaj faaliyetleri sırasında mevcut yollar kullanılacak olup gerekli olması halinde ilgili kurumlardan izin alınarak yeni yollar açılacaktır. Faaliyet sırasında çalışacak personelin tüm ihtiyaçları yakın köylerden sağlanacak olup şantiye binası kurulmayacaktır. Su Kullanımı Proje kapsamında tek vardiya şeklinde toplam 5 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. Kişi başına günlük su kullanımı ortalama 150 lt/kişi.gün olarak kabul edilmiştir. Personelin toplam su ihtiyacı = 5 Kişi x 150 lt/kişi.gün = 0,75 lt/gün olacaktır. Tesiste çalışacak personelin kullanım suyu özel şirketlerden tankerle alınacaktır. İçme suyu ise özel şirketlerden damacanalar ile sağlanacaktır. Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında sondaj çalışmasının ihtiyacı olarak ve yollarda tozlanmayı önlemek için günde yaklaşık 10 m 3 su kullanılacaktır. Sondaj çalışmalarında kullanılacak kullanım suyu özel şirketlerden tankerle alınacaktır. Proje konusu faaliyetten dolayı sondaj sıvısı olarak bentonit ve su kullanılacaktır. Herhangi bir kimyasal atık oluşmayacaktır. Faaliyet sırasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 04/07/2012 tarihli 8865 sayılı yazısında yer alan 2012/15 sayılı genelge kapsamında arama faaliyeti çalışmaları gerçekleştirilecektir. Arama sondajlarında matkabın soğutulmasını sağlamak, kayganlığı arttırmak gibi sebeplerle sondaj sıvısı olarak her bir sondaj deliği için bentonit ve su kullanılacak olup, oluşan sıvı devirdaim ettirilerek kullanılacaktır. Sondaj sıvısının hazırlanabilmesi için sondaj noktasının yanına yaklaşık 0,58 m 3 hacminde havuz yapılacaktır. Kullanılan Enerji Türü Sondaj sırasında kullanılacak ekipman ve iş makineleri tarafından yakıt olarak motorin kullanılacaktır. Sondaj mahallinde kullanılacak olan elektrik enerjisi ihtiyacı kurulacak jeneratörden karşılanacaktır. Bunun dışında inşaat ve işletme aşamalarında herhangi bir yakıt ve enerji kullanımı söz konusu değildir. ç) Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında toplam 5 personel çalışacaktır. 7

16 Evsel Nitelikli Sıvı Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılmasında çalışacak 5 personelin içme - kullanma ihtiyaçlarını karşılamak için su kullanımı söz konusudur. Tesisin üretimi esnasında çalışan 5 kişi için, kişi başına su kullanımı ortalama 150 lt/kişi.gün( tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İller Bankası İçme Suyu Projelerinin Hazırlanmasına Dair Yönetmelik ) alınarak oluşacak günlük içme - kullanma suyu miktarı; 5 Kişi x 150 lt/kişi.gün = 0,75 lt/gün olarak hesaplanmıştır. Personelin ihtiyacından oluşacak atıksu, hareketli konteyner içerisindeki tuvalet kabininde toplanacaktır. Kabinde toplanan atıksu, doldukça ücreti mukabilinde vidanjörler tarafından çekilerek kanalizasyon sistemine boşaltılacaktır. Faaliyet esnasında oluşacak sıvı atıkların proje alanı çevresinde bulunan kuru ve mevsimsel akış gösteren dere yataklarına deşarjı söz konusu değildir. Proje kapsamında meydana gelecek evsel nitelikli atıksuların bertarafında tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan (değişiklik; tarihli ve sayılı R.G) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Endüstriyel Sıvı Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılmasında sondaj suyuna takviye olarak kullanılacak su ve toprak yollarda spreyleme yöntemi ile sulama yapılması için kullanılacak 10 m 3 sudan atıksu oluşmayacaktır. Sondaj Sıvısı (Sirkülasyon sıvısı) Kıymetli Taş sondaj çalışmaları sırasında kullanılacak sikülasyon sıvısı bentonit (kil minerali), su ve gerekli görüldüğü durumlarda katkı maddeleri içeren sıvı karışımlar kullanılacaktır. Kullanılacak maddelerin miktarı sondaj derinliğine ve formasyonun niteliğine göre değişmektedir. Sondaj faaliyeti sırasında kullanılan sirkülasyon sıvısı özelliğini yitirdiği zaman sondaj lokasyonu yakınında hazırlanan tabanı ve kenar yüzeyleri geçirimsiz uygun ebatlarda sondaj atık çamuru havuzunda biriktirilecektir. Havuzda taşmaya karşı gerekli önlemler alınacaktır. Atık çamur havuzunda depolanan sıvılardan yeraltına süzülme ve kaçak olma olasılığı açılacak çamur havuzlarının tabanlarının geçirimsiz kalın naylon branda ile kaplanması ile önlenecektir. Ayrıca, sondajlarda kullanılan bentonitin genleşerek kayaçlardaki gözenek ve çatlakları kapama özelliğinin olası bir sızıntıyı önleyeceği de unutulmamalıdır. Faaliyet sırasında atık sondaj çamuru vidanjör ile sahadan uzaklaştırılacaktır. Evsel Nitelikli Katı Atıklar Söz konusu proje kapsamında çalışacak personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar (cam, kağıt, plastik vb.), personelin yemek servisinden kaynaklı organik kökenli evsel nitelikli katı atıklar ve montaj işlemlerine açığa çıkabilecek ambalaj ve kutular vb. katı atıklar oluşacaktır. Personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atık miktarı, günlük kişi başına üretilen evsel nitelikli katı atık miktarı 1,14 kg değeri kullanılarak (Kaynak: katı atık istatistikleri, 2010) şu şekilde hesaplanmaktadır. Tablo.4. Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı Çalışacak işçi sayısı = 5 kişi Katı atık miktarı Toplam katı atık miktarı = 1,14 kg /kişi-gün = 1,14 kg /kişi-gün x 13kişi = 5,7 kg/gün 8

17 Proje kapsamında oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı 5,70 kg/gün olarak hesaplanmıştır. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar (yemek, organik atıklar v.b) çöp konteynırlarında biriktirilecektir Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin 8.Maddesine uygun olarak, çevre kirliliğini önlemek ve ekonomiye katkıda bulunmak amacıyla ayrı ayrı toplanarak biriktirilecek, katı atıkların toplanması ve taşınması ile ilgili dördüncü bölümü 18. Maddesi nde belirtilen esaslara uyularak katı atıklar çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere dökülmeyecek, ağzı kapalı standart çöp kaplarında muhafaza edilerek toplanacaktır. Aynı yönetmeliğin 20. Maddesine uygun olarak, görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı araçlarla ilgili belediyenin gösterdiği katı atık sahasına nakledilecektir. Tehlikeli Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında tehlikeli atık oluşması muhtemel değildir. Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Çalışmalarda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Sondaj mahallinde hiç bir suretle tehlikeli atık bırakılmayacaktır. Tıbbi Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında tesis sahası içerisinde revir bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Faaliyetler sırasında meydana gelebilecek tıbbi müdahale gerektiren durumlara müdahale için ecza dolabında bulunacak malzemeler ile müdahale edilecektir. Müdahale edilemeyen durumlarda Ancak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Sondaj mahallinde hiç bir suretle tıbbi atık bırakılmayacaktır. Ambalaj Atıkları Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında ambalaj atıkları oluşacaktır. Bunlar kağıt, karton ve naylon olarak değerlendirilir. Çalışmalar sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Sondaj mahallinde hiç bir suretle ambalaj atığı bırakılmayacaktır. Atık Yağlar Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında kullanılacak iş makineleri ve kamyonların bakım ve yağ değişimleri yetkili servislerde yapılacağından bakım ve onarım işlemlerinden kaynaklanan herhangi bir atık yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır. Atık Pil ve Akümülatör Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında atık pil ve akümülatör oluşmayacaktır. Çalışmalar sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. 9

18 Gürültü Kullanılan ekipmanlardan kaynaklanan gürültü miktarı, proje alanına en yakın yerleşim alanı olan Akpınar Köyü olup, kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunduğundan dolayı, çıkacak gürültünün az olması ve mesafenin etki alanından uzak olması nedeni ile gürültü hesabı yapılmamış olup, etki beklenmemektedir. Ancak tarih ve sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan ÇEVRESEL GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YÖNETİMİ YÖNETMELİĞİ hükümlerine riayet edilecektir. Bu nedenle Arama projesi kapsamında iş makinelerinden kaynaklanan gürültünün en yakın yerleşim yeri olan Akpınar köyüne olumsuz etkisi olmayacaktır. Gaz Emisyonu Projenin işletme aşamasında kullanılacak yakıt sadece kullanılacak makineler için gerekli olup, ısınma vb. amaçlı yakıt tüketimi olmayacaktır. Makinelerde yakıt olarak motorin kullanılacaktır. Motorinin genel özellikleri aşağıda verilmiştir. Tablo 5. Motorinin Özellikleri ÖZELLİKLER MOTORİN Kıvam Çok akıcı Tip Damıtılmış Renk Amber Yoğunluk (150C) 0,8654 Viskozite (38oC) 2,68 Akma Noktası (00C) -18 Atomizasyon sıcaklığı (00C) Atmosferik Pompalama Sıcaklığı (00C) Atmosferik Karbon Artıkları (%) Eser Kükürt (%) 0,4-7 Oksijen-Azot (%) 0,2 Hidrojen (%) 12,7 Karbon (%) 86,4 Su ve Çökelti (%) Eser Kül (%) Eser Isı Değeri (Kcal/lt) 9,387 Kullanılacak iş makinelerinin yakıt tüketimi yaklaşık miktarı aşağıdaki gibi olacaktır. Hesaplamalar maksimum yakıt tüketimleri dikkate alınıp yapılmıştır. Sahada çalışacak iş makineleri için gerekli motorin ihtiyacının yaklaşık; Günlük harcanacak yakıt miktarı = 80 lt/gün Saatlik harcanacak yakıt miktarı = 80 lt/gün / 8 saat/gün = 10 lt/saat Sahada iş makinelerinin çalışması sonucu emisyon oluşumu söz konusu olacaktır. Araçlardan oluşacak kirlenmenin birim değerleri aşağıda verilmiştir. 10

19 Tablo.6. Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri (gr/lt) KİRLETİCİ Karbonmonoksit 9,7 Hidrokarbonlar 29,0 Azot Oksitler 36,0 Kükürt Oksitler 6,5 Toz 18,0 Kaynak: Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları, DİESEL(gr/lt) Buna göre iş makinelerden kaynaklanacak kirletici değerleri aşağıda verilmiştir. Tablo..Proje Kapsamında Kullanılacak Makinelerin Yakıtlarından Kaynaklı Kirletici Değerler KİRLETİCİ DİESEL(gr/lt) Karbonmonoksit Hidrokarbonlar Azot Oksitler Kükürt Oksitler Toz 9,70 gr/lt x 10 lt/saat x 0,8654 (gr/cm3)/1000= 0,083 kg/saat 29,0 gr/lt x 10 lt/saat x 0,8654 (gr/cm3)/1000=0,25 kg/saat 36,0 gr/lt x 10 lt/saat x 0,8654 (gr/cm3)/1000= 0,31 kg/saat 6,50 gr/lt x 10 lt/saat x 0,8654 (gr/cm3)/1000= 0,056 kg/saat 18,00gr/lt x 10 lt/saat x 0,8654 (gr/cm3)/1000= 0,156 kg/saat 3 Temmuz 2009 tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği" EK-2 Tablo 2.1' de belirtilen emisyon miktarı sınır değerinin altında olduğundan hava kirlenmesine katkı değeri ve toplam kirlenme değerinin hesaplanmasına gerek olmadığı sonucuna varılmıştır. Tablo.8. Kütlesel Debiler EMİSYONLAR Toz Karbon Monoksit Kükürt Dioksit Azot Dioksit [NO x (NO 2 cinsinden) NORMAL İŞLETME ŞARTLARINDA VE HAFTALIK İŞ GÜNLERİNDEKİ İSLETME SAATLERİ İÇİN KÜTLESEL DEBİLER (KG/SAAT) Bacadan Baca Dışındaki Yerlerden Bu konuda aracın yakıt sistemleri sürekli kontrol edilerek, tarih ve Resmi Gazete de yayımlanan Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği kapsamında proje alanında çalışacak motorlu araçların emisyon ölçümleri; yönetmelikle belirlenmiş periyotlarda ve uygun şekilde yapılacak ve yönetmeliğin ilgili maddelerine göre gerekli tedbirler alınacaktır. Sahada kullanılacak araçların bakım, onarım, yağ ve filtre değişimleri İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlı benzin istasyonlarında yapılacaktır. 11

20 Toz Emisyonu Arama Projesi kapsamında (sondaj işlemleri), ulaşım yolları ve nakliye sırasında kullanılacak stabilize yolda mevsim şartlarına göre sulama vb. gerekli tedbirler alınacaktır. Arama Projesi yapılacak alanlar üzerinde bulunan bitkisel toprak, çalışmalar öncesinde sıyrılarak saha alanı içerisindeki uygun bir alanda muhafaza edilecek ve rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır. Sondaj çukuru oluşturulması aşamasında her bir sondaj için oluşan 3 m 3 hafriyat toprağı ise uygun bir alanda muhafaza edilerek, bütün işlemler tamamlandıktan sonra, sondaj çamur havuzu bu hafriyatla kapatılacaktır. Sondaj çamur havuzunun açılması sırasında oluşacak toz miktarı ise kontrollü bir şekilde kazı yapılarak ve mevsim şartlarına göre gerektiğinde belirli periyotlarda sulama yapılarak minimize edilmeye çalışılacaktır. d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski Sondaj faaliyeti sırasında makine-ekipmanlar ve bunlardan kaynaklanacak kaza riskleri sırasıyla aşağıda verilmiştir: Sondaj faaliyetleri sırasında meydana gelebilecek kaza risklerinin başında iş makinalarının kullanımı sırasında dikkatsizlik ve ihmal yüzünden kaynaklanacak iş kazaları gelmektedir. Ayrıca faaliyet sahasında, çıkabilecek herhangi bir yangına karşı yeterli sayıda yangın söndürme cihazı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacak. Yangın konusunda hassas davranılacak olup; sahada ateş yakılmayacak, çalışan işçiler sürekli kontrol edilecek ve uyarılacaktır. Sahada kullanılacak makinelerin periyodik bakımları belirlenecek işletme bakım talimatına göre yapılacaktır. Makinalar sadece ilgili operatör tarafından ve kullanım talimatına uygun olarak çalıştırılacaktır. Çalışan işçiler periyodik olarak eğitilecektir. Faaliyet sırsında çalışması sırasında insan sağlığını ve güvenliğini riske sokabilecek olası iş kazalarına engel olmak amacıyla T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın İş ve İşçi Güvenliği Tüzüğü ndeki hükümlere uyulacaktır. Proje alanında uyarıcı tabelalar yerleştirilerek sivillerin alana girmesi ve muhtemel kazalar önlenmeye çalışılacaktır. Ayrıca tarih ve sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanuna, 19 eylül 2013 tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanan Maden İşyerlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği ne ve hükümlerine uygun olarak çalışılacaktır. 12

21 2) PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi vb.) MTA Genel Müdürlüğü tarafından Bursa ili, Harmancık İlçesi 1/ ölçekli İ22-d1, d2, d3, d4 paftalarında yer alan toplam alanı 266,63 hektar olan ruhsat alanının 500 m 2 lik kısmında 3 adet m. derinlikte kıymetli taş arama amaçlı sondaj çalışması yapılması yapılacaktır. Proje sahası ve etki alanında çığ, heyelan, kaya düşmesi, v.b. doğal afet olayları gözlenmemiştir. Bunun yanı sıra zeminde akma, oturma, kabarma gibi deformasyonlar olmamıştır. Ayrıca tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Proje sahasına en yakın su yüzeyi Akpınar köyünün GB sından geçen çaydır. Çayın proje alanına uzaklığı yaklaşık 1 km dir. Proje sahası ve etki alanında nüfus yoğunluklu alan (yerleşim merkezi, okul, hastane, yurt, kreş, otel vb.. hassas yerleşimler) bulunmamaktadır. b) EK-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar Kıymetli Taş arama sondaj çalışmasının yapılacağı saha Akpınar Köyü nde bulunmaktadır. Bölge ve çevresi Ek-V deki duyarlı yöreler listesi dikkate alınarak aşağıdaki gibi değerlendirilmiştir. 1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar a) tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları ve Tabiat Koruma Alanları bulunmamaktadır. b) tarihli 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca belirlenen Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları bulunmamaktadır. c) tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3. maddesinin birinci fıkrasının Tanımlar başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanı olarak tanımlanan ve aynı Kanun ile tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar bulunmamaktadır. ç) tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları bulunmamaktadır. d) 31/12/2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar bulunmamaktadır. e) 02/11/1986 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49. maddesinde tanımlanan Hassas Kirlenme Bölgeleri bulunmamaktadır. 13

22 f) tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9. maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından Özel Çevre Koruma Bölgeleri olarak tespit ve ilan edilen alanlar bulunmamaktadır. g) tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar bulunmamaktadır. ğ) tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu gereğince orman alanı sayılan yerler bulunmamaktadır. h) tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar bulunmamaktadır. ı) tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun da belirtilen alanlar bulunmamaktadır. i) tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu nda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. j) tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar bulunmamaktadır. 2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar a) 20/02/1984 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları bulunmamaktadır. b) 12/06/1981 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi (Barselona Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınan alanlar bulunmamaktadır. 1-23/10/1988 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Akdeniz de Özel Koruma Alanlarına İlişkin Protokol gereği ülkemizde Özel Koruma Alanı olarak belirlenmiş alanlar bulunmamaktadır. 2-13/09/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit listesinde yer alan alanlar bulunmamaktadır. 3- Cenova Deklerasyonu nun 17. maddesinde yer alan Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar bulunmamaktadır. c) 14/02/1983 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan Kültürel Miras ve Doğal Miras statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar bulunmamaktadır. ç) 17/05/1994 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır. 14

23 d) 27/7/2003 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi kapsamındaki alanlar bulunmamaktadır. 3. Korunması gereken alanlar a) Onaylı çevre düzeni planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar v.b.) bulunmamaktadır. b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. sınıf ile özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı; Proje sahası 1/ ölçekli çevre düzeni planında tarımsal arazi kullanımı sulama alanı olarak yer almaktadır. c) Sulak Alanlar: Yaban hayatın yaşama ortamı olan, doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketlerinin çekilme devresinde derinliği 6 metreyi geçmeyen sular, bataklık sazlık ve turbalıklar ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler d) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları bulunmamaktadır. e) Bilimsel araştırmalar için önem taşıyan ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır. 3) PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINACAK ÖNLEMLER Evsel Sıvı Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılmasında çalışacak 5 personelden oluşacak toplam 0,75 lt/gün lük evsel nitelikli atık sular çalışma alanında kurulacak fosseptikte biriktirilecektir. Fosseptik dolduğunda biriktirilen evsel nitelikli atıksular vidanjör yardımı ile alınarak sonu kanalizasyon sistemi ile sonlanan kanalizasyon sistemine deşarj edilecektir. Projenin tüm aşamalarında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve değişikliklerine uyulacaktır. Endüstriyel Sıvı Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılmasında sondaj suyuna takviye olarak kullanılacak su ve toprak yollarda spreyleme yöntemi ile sulama yapılması için kullanılacak 10 m 3 sudan atıksu oluşmayacaktır. Projenin tüm aşamalarında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve değişikliklerine uyulacaktır. Sondaj Sıvısı (Sondaj Faaliyetinden Kaynaklanan Atıksu) Proje konusu faaliyetten dolayı sondaj sıvısı olarak bentonit ve su kullanılacaktır. herhangi bir kimyasal atık oluşmayacaktır. Faaliyet sırasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 04/07/2012 tarihli 8865 sayılı yazısında yer alan 2012/15 sayılı genelge kapsamında arama faaliyeti çalışmaları gerçekleştirilecektir. Arama sondajlarında matkabın soğutulmasını sağlamak, kayganlığı arttırmak gibi sebeplerle sondaj sıvısı olarak her bir sondaj deliği için bentonit ve su kullanılacak olup, 15

24 oluşan sıvı devirdaim ettirilerek kullanılacaktır. Sondaj sıvısının hazırlanabilmesi için sondaj noktasının yanına yaklaşık 0,58 m 3 hacminde havuz yapılacaktır. Havuzun taban ve yan yüzeylerine sızdırmasızlığı sağlamak için plastik örtü kaplanacaktır. Havuzlar hem sondaj sıvısının hazırlanmasında hem de sondaj sıvısının geri devir yapmasını sağlamak için kullanılacaktır. Sondaj faaliyetinin bitmesini takiben plastik örtü alınacak ve havuzun rehabilitasyonu yapılacaktır. Sondaj çapı değişmekle birlikte en fazla 96 mm çapında sondaj deliği açılacaktır. Sondaj derinlikleri en fazla 40 m civarında olacaktır. 2012/15 Genelgesinin 4. Maddesine göre bitmiş sondaj deliği hacminin iki katı olacak şekilde havuzlar yapılması planlanmıştır. Buna göre; Sondaj Deliği Hacmi= πr 2 h=3,14x(0,048) 2 x40 =0,29 m 3 Bu durumda havuzların hacmi yaklaşık olarak 0,58 m 3 (0,29 * 2) olacaktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün tarih ve 8865 sayılı Sondaj Çamurlarının ve Krom Madeninin Fiziki İşleme Tabi Tutulması Sonucu Ortaya Çıkan Atıkların Bertarafına İlişkin Genelge Madde 5 Eğer sondaj çamuru temiz su ve kil haricinde herhangi bir kimyasal içeriyorsa, çamur havuzunun tabanında ve üst örtü sisteminde geçirimsizlik; havuz tabanında jeosentetik kil üzerin jeomembran, üst örtü sistemi ise jeosentetik kil veya jeomembran ile sağlanır. Jeosentetik kil yerine doğal kil de kullanılabilir. Geçirimsizlik malzemesi ile ilgili kriterler Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik te belirtildiği şekilde uygulanır. Hükmü gereği Çamur havuzunun tabanında ve üst örtü sisteminde geçirimsizlik; havuz tabanında jeosentetik kil üzerine jeomembran, üst örtü sistemi ise jeosentetik kil veya jeomembran ile sağlanacaktır. Geçirimsizlik malzemesi ile ilgili kriterler tarih ve sayı ile Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik te belirtildiği şekilde uygulanacaktır. Sondaj çamurları doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilmeyecektir. Sondaj projesinin bitiminden sonra açığa çıkan, sondaj çamurlarının süt kısmı Yukarıda belirtilen Genelge 5 uyarınca jeosentetik kil veya jeomembran ile kapatıldıktan sonra üstüne, sondaj çukurundan çıkan hafriyat malzemesi ile kapatılacak ve en son üzeri bitkisel toprakla kapatılacaktır. Tehlikeli Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında tehlikeli atık oluşması muhtemel değildir. Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Çalışmalarda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Tıbbi Atıklar Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında tesis sahası içerisinde revir bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Faaliyetler sırasında meydana gelebilecek tıbbi müdahale gerektiren durumlara müdahale için ecza dolabında bulunacak malzemeler ile müdahale edilecektir. Müdahale edilemeyen durumlarda Ancak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. 16

25 Ambalaj Atıkları Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında ambalaj atıkları oluşacaktır. Bunlar kağıt, karton ve naylon olarak değerlendirilir. Çalışmalar sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Atık Yağlar Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında sadece sondaj kulesinin ve sahada kullanılacak araçların yağ değişimleri sırasında atık yağ oluşumu söz konusu olacaktır. Çalışmalarda oluşacak atık yağların bertarafında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ne ve diğer ilgili çıkan/çıkacak mevzuat hükümlerine uyulacaktır. Atık Pil ve Akümülatör Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında atık pil ve akümülatör oluşmayacaktır. Çalışmalar sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine uyulacaktır. Hafriyat Atıkları Sondaj çalışmaları sırasında arazinin hazırlanması sırasında çıkacak bitkisel toprak arazi tesviyesi çalışmalarında kullanılacağından hafriyat artığı malzeme oluşmayacaktır. Sondaj havuzu yapılması aşamasında arazi hazırlanmasında bitkisel toprak ve hafriyat toprağı daha sonra havuzun kapatılması işleminde kullanılmak üzere ayrı yerlerde biriktirilecektir. Sondaj havuzuna yüzeysel suların girmemesi için gerekli önlemler alınacaktır. Arama projesinde yapılacak çalışmalar süresince, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine riayet edilecektir sayılı Çevre Kanunu ve ilgili Yönetmelikler ile diğer mevzuat kapsamında gerekli izinler alınmadıkça arama işlemlerine başlanılmayacaktır. Bitkisel Toprak Sondaj çalışmaları kapsamında açılacak sondaj çamuru havuzu ve sondaj çalışması alanından 1 m 2 lik alanda 0,3 m derinlikte toprak sıyrılarak 0,3m 3 bitkisel toprak örtüsü kaldırılacaktır. Bu toprak saha alanı içerisindeki uygun bir alanda muhafaza edilecek ve rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır. Emisyon Faaliyet sahasında iş makinelerinin çalışması sonucu emisyon oluşumu söz konusu olacaktır. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan tarih ve sayılı Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacak olup, araçların düzenli bakımları yaptırılacaktır. Projeye konu olan faaliyet tarih ve sayı ile Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik, Ek-1 Listesi kapsamında olduğu için Çevre İzni alınacaktır.proje kapsamında toz ve toz etkisine karşı; Tarih ve Sayılı Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine riayet edilecektir. 17

26 Proje kapsamında; Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( ) (Değişiklik: R.G: ) ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (Değişiklik R.G: ) hükümlerine uyulacaktır. Gürültü Kıymetli Taş arama sondajı açılması sırasında kullanılacak ekipmanlardan dolayı oluşacak gürültü proje alanına en yakın yerleşim alanı olan Akpınar Köyü olup, kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunduğundan dolayı, çıkacak gürültünün az olması ve mesafenin etki alanından uzak olması nedeni ile gürültü hesabı yapılmamıştır. Ekipmanlardan kaynaklanacak gürültünün çalışanları olumsuz yönde etkilemesini önlemek amacıyla Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ne uyulmakta, bu yönetmelik uyarınca her bir makine ve ekipman ile gürültüye maruz kalan işçiler bazında sorumlu kurum veya kuruluşlarca hazırlanan ilgili mevzuat çerçevesinde getirilen tedbirler alınacaktır. Ayrıca tesiste yapılacak çalışmalar esnasında; 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun 4857 sayılı İş Kanunu 6831 sayılı Orman Kanunu 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu 4232 sayılı Mera Kanunu 942 sayılı Kamulaştırma Kanunu 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu(3386 sayılı Kanun la değişiklik) 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkarılan tüm yönetmeliklere 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmeliği İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği ( tarih ve Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. ( tarih ve sayılı değişik) Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ( tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve Yönetmelikte yapılan değişiklikler ( tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) 18

27 Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( tarihli sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve Yönetmelikte Yapılan Değişiklikler ( tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yürürlüğe girmiştir.) Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) 2006/27 sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar İle İlgili Başbakanlık Genelgesi ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) Karayolları Trafik Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.) hükümlerine uyacak, yukarıda verilen mer i mevzuatla ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinleri alacaktır. 19