BİRİNCİ KISIM EVLİLİK

Transkript

1 GİRİŞ I. AİLE HUKUKUNUN KONUSU 1 II. AİLE KAVRAMI 1 III. TOPLUMDA AÎLENİN ÖNEMİ 1 IV. ANAYASA'DA AİLE HUKUKUNA İLİŞKİN ESASLAR 2 V. AİLE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 4 1. Genel olarak 4 a) İlişki tiplerinin sınırlı sayıda (numerus clasus) olması 4 b) Geniş ölçüde emredici kurallara dayanma 4 c) Çocukları ve zayıfları koruma 4 d) Devletin müdahalesi 4 e) Şekle bağlılık 4 f) Hâkimin takdir yetkisi 5 2. Aile hukuku ilişkileri ve aile hukuku haklarının özelliği 5 a) Aile Hukuku ilişkileri 5 b) Aile hukuku haklan 5 c) Bozucu yenilik doğuran aile haklarının kullanılmasının özelliği 6 d) Aile hukuku taleplerinin özelliği 6 VI. TÜRK AİLE HUKUKUNUN DEVRİMCİ KARAKTERİ 6 VII. MEDENÎ KANUNUN AİLE HUKUKU SİSTEMATİĞİNE GENEL BAKIŞ 8 BİRİNCİ KISIM EVLİLİK Birinci Bölüm Evlilik Birliğinin Oluşması Birinci Ayırım NİŞANLILIK 1. TERİM VE KAVRAM NİŞANLILIĞIN MEYDANA GELMESİ: NİŞANLANMA 12 I. NİŞANLANMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ Önsözleşme görüşü Karar görüşü Sözleşme görüşü 13 II. NİŞANLANMANIN KURUCU UNSURLARI Karşılıklı evlenme vaadi Vaad edenlerin farklı cinsiyette olması 17 III. NİŞANLANMANIN GEÇERLİLİK ŞARTLARI VE HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 17

2 1. Nişanlanma ehliyetinin kanunda özel olarak düzenlenmemiş olması Nişanlanmanın, emredici hukuk kurallarına, ahlâk ve âdaba aykırı olmaması ve evlenmenin imkânsız olmaması 19.ı. Muuızaalı (danışıklı) nişanlanmalar İrade beyanındaki sakatlıklar 21 IV. NİŞANLANMANIN ŞARTA YA DA SÜREYE BAĞLANMASI 22 l.şart Zaman NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ 23 I. VAADE UYGUN DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ Evlenmeyi gerçekleştirme yükümlülüğü Sadakat yükümlülüğü Nişanlının Medenî Kanun anlamında yakın sayılması Destekten yoksun kalma tazminatı ve manevî tazminat isteyebilme Tanıklıktan ve hâkimlikten kaçınma hakkı NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 26 I. SONA ERME HALLERİ Evlenme 27 a) Nişanlıların birbirleriyle evlenmesi 27 b) Nişanlılardan birinin bir üçüncü kişi ile evlenmesi Tarafların anlaşması Bozucu şartın gerçekleşmesi Evlenmenin imkânsızlaşması (özellikle ölüm) Kesin bir evlenme engelinin meydana gelmesi Nişanı bozma (bir taraflı sona erdirme, nişanlanmadan dönme) 28 a) Kavram 28 b) Nişanı bozmada haklı sebep 30 aa) Haklı sefjep kavramı 30 bb) Haklı sebep örnekleri 30 cc) Hâkimin takdir yetkisi 31 c) Haksız nişan bozma 31 II. NİŞANIN SONA ERMESİNİN SONUÇLARİ 31 A. GENEL OLARAK 31 B. MADDÎ TAZMİNAT Nişanlıların tazminat isteme hakkı 33 a) Şartları 33 b) Tazmin edilecek zarar ve masraflar 33 e) Tazminat davası Üçüncü kişilerin tazminat isteme hakkı 35 C. MANEVÎ TAZMİNAT Genel olarak Manevî tazminat istemenin şartları a) Nişanlılık, bozma ile sona erdirilmiş olmalıdır 37 b) Tazminat isteyen nişanlının kişilik hakkı bir zarara uğramış olmalıdır..37 c) Davalının kusuru Manevî tazminatın tayini 38

3 VII a) Dava hakkı 38 b) Davalı 39 c) Tazminat 39 d) Manevî tazminat isteminin mirasçılar tarafından ileri sürülmesi ve hayatta devri 39 D. HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ Genel olarak Hediye kavramı Hediyelerin geri verilmesini istemenin şartları 41 a) Hediye nişanlılık dolayısıyla verilmiş olmalıdır 41 b) Geri istenecek hediyenin alışılmışın (mutad) dışında olması 42 c) Nişanlılık, evlenme dışında bir sebeple sona ermiş olmalıdır 42 d) Geri vermeyi isteme hakkına, nişanlılar, ana ve babalan ya da ana baba gibi hareket eden kimseler sahiptirler Geri verme talebinin niteliği ve kapsamı 43 E. NİŞANIN SONA ERMESİNDEN DOĞAN TALEPLERİN ZAMANAŞIMI 44 İkinci Ayırım EVLENME 5. EVLENMENİN HUKUKÎ NİTELİĞİ EVLENMENİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR 46 I. EVLENME EHLİYETİ...47 A. EVLENME YAŞI Olağan evlenme yaşı Olağanüstü (istisnai) evlenme yaşı 48 a) Evlenmesine izin verilecek kadın ya da erkek onaltı yaşını doldurmuş olmalıdır 49 b) Olağanüstü bir durumun ve pek önemli bir sebebin bulunması 49 c) Karardan önce mümkünse yasal temsilcinin dinlenmesi 49 d) Görevli ve yetkili mahkeme 50 B. AYIRT ETME GÜCÜ 50 C. KİŞİLERİN EVLENME EHLİYETİ YÖNÜNDEN AYIRIMI Evlenmeye tam ehliyetliler Evlenmeye tam ehliyetsizler Evlenmeye sınırlı ehliyetsizler 52 II. EVLENME ENGELLERİ 54 A. KESİN EVLENME ENGELLERİ Hısımlık 55 a) Kan hısımlığı 55 b) Kayın hısımlığı 56 c) Evlâtlık ilişkisi Önceki evlilik Akıl hastalığı 57 B. KESİN OLMAYAN EVLENME ENGELLERİ Bekleme süresi Bazı bulaşıcı hastalıklar 59 III. EVLENMENİN ŞEKİL ŞARTLARI 60

4 VIII A. GENEL OLARAK 60 B. EVLENME TÖRENİNDEN ÖNCEKİ ŞEKİL ŞARTLARI Başvuru ve başvurunun yapılacağı yer Başvurunun incelenmesi ve itiraz 63 a) İnceleme ve talebin reddi 63 b) Redde itiraz Evlenmeye izin belgesi 65 C. EVLENME TÖRENİ SIRASINDAKİ ŞEKİL ŞARTLARI 65 D. EVLENME TÖRENİNDEN SONRAKİ ŞEKİL ŞARTLARI Aile (evlenme) cüzdanının verilmesi Evlenmenin nüfus idaresine bildirilmesi ve aile kütüğüne tescil Savcılığa bildirme Özel olarak dinî evlenme 68 E. EVLENMENİN ŞEKİL ŞARTLARINA UYULMAMASININ SONUÇLARI EVLENMENİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ 68 I. EVLENMENİN YOKLUĞU Evlenmenin yokluğu halleri 69 a) Evlenmenin ayrı cinsten kişiler arasında yapılmamış olması 69 b) Evlenmenin, evlendirme memuru önünde yapılmamış olması 74 c) İki tarafın evlendirme memuru önünde hazır olmamaları Evlenmenin yokluğunun sonuçlan Evlendirme memuru önünde yapılmayan evlenmelerin idari yolla geçerli hale getirilmesi T. 76 II. EVLENMENİN BUTLANI 77 A. GENEL OLARAK 77 B. MUTLAK BUTLAN Genel olarak..., Mutlak butlan halleri 80 a) Eşlerden birinin evlenme sırasında evli olması (MK 145 b.l) 80 b) Eşlerden birinin evlenme sırasında sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması (MK 145 b. 2).... ".82 c) Âkil hastalığı (MK 145 b. 3) 83 d) Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması (MK145b.4).' 83 C. NİSBÎ BUTLAN Genel olarak Nisbî butlan halleri 84 a) Ayırt etme eücünden seçici yoksunluk (MK 148) b) İrade sakatlıkları (MK 149 vd.) 84 aa) Yanılma 84 aaa) Evlenmenin niteliğinde yanılma 85 bbb) Eşin kişiliğinde (şahsında) yanılma 85 ece) Diğer eşin önemli bir niteliğinde yanılma 85 bb) Aldatma 86 aaa) Namus ve onur hakkında aldatma 87 bbb) Tehlikeli bir hastalığın gizlenmesi 87 ece) Korkutma 88

5 c) Yasal temsilcinin izninin bulunmaması (MK 153) 89 D. BUTLAN DAVALARI Davaların hukukî niteliği Davaların tarafları 89 a) Mutlak butlan davasının tarafları 89 aa) Davacı 89 bb) Davalı 90 cc) Dava hakkının sınırlandırılması ve kalkması 90 b) Nisbî butlan davasının tarafları 91 aa) Davacı 91 bb) Davalı 92 cc) Dava hakkının sona ermesi 92 aaa) Eşlerin dava hakkının sona ermesi 92 bbb) Yasal temsilcinin dava hakkının sona ermesi 93 E. HER İKİ BUTLAN DAVASİNDA YARGILAMA USULÜ Yetkili ve görevli mahkeme Yargılama usulü 94 F. BUTLAN DAVASININ SONUÇLARI Genel sonuçlar Çocuklar yönünden sonuçlar Eşler yönünden sonuçlar 94 III. EVLENMENİN BUTLANINI GEREKTİRMEYEN EKSİKLİKLER Kadının bekleme süresinin bitiminden önce evlenmesi Bazı şekil kurallarına uymama Bazı bulaşıcı hastalıklar 98 İkinci Bölüm Evliliğin Sona Ermesi ve Özel Olarak Boşanma 8. ÖLÜM VE GAİPLİK 100 l.ölüm Gaiplik Cinsiyet değişikliği BOŞANMA BOŞANMA SEBEPLERİ 101 I. BOŞANMANIN ÖZEL SEBEPLERİ 101 A. ZİNA Kavram ve zinanın ispatı Dava hakkının düşmesi 104 a) Hak düşürücü sürenin seçmesi 104 b)af ~ 104 B. HAYATA KAST. PEK KÖTÜ MUAMELE YA DA ON'UR KIRICI DAVRANIŞ Kavram 105 a) Hayata kast 105 b) Pek fena muamele!06 IX

6 X c)onur kırıcı davranış Dava hakkının düşmesi 107 C. KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ SUÇ İŞLEME VE HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME Kavram 107 a) Küçük düşürücü suç işleme 107 b) Haysiyetsiz hayat sürme Her iki durumun da diğer eş için birlikte yaşamayı ondan beklenemez hale getirmesi Davanın süreye bağlı olmaması 108 D. TERK Kavram Terkin şartları 109 a) Eşlerden birinin ortak konutu (ortak hayatı) terk etmesi 109 aa) Ortak konutu terk, evlilik birliğinin kendisine yüklediği görevleri (yükümlülükleri) yerine getirmemek amacıyla olmalıdır 109 bb) Terk için haklı sebebin sonradan ortadan kalkması ve buna rağmen eşin ortak konuta dönmemesi 109 cc) Diğer eşi ortak konutu terke zorlama ya da haklı bir sebep olmadan onun ortak konuta dönmesini engelleme 110 b) Terkin en az altı ay sürmüş olması 110 c) Terk eden eşe hâkim tarafından ihtarda bulunulması ve eşin buna rağmen dönmemesi :'. 112 E. AKIL HASTALIĞI Şartlan 112 a) Akıl hastalığının evlilik sırasında var olması 112 b) İyileşemeyeceğinin resmi sağlık raporuyla tespit edilmiş olması 112 c) Akıl hastalığı sebebiyle diğer eş için ortak hayatın çekilmez hale gelmesi Dava hakkının süreye tabi olmaması 112 [I. BOŞANMANIN GENEL SEBEPLERİ '. 112 A. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI Genel olarak Şartlan 114 a) Evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması 114 h) Evlilik birliğinin temelinden sarsılması en az eşlerden biri için ortak hayatı sürdürmesi beklenemeyecek derecede olmalıdır 114 c) Davalının, davacının daha kusurlu olduğu itirazım ileri sürmemiş yada ileri sürülen itiraz kabul edilmemiş olmalıdır 116 B. EŞLERİN BOŞANMA HUSUSUNDA ANLAŞMALARI Genel olarak Anlaşmalı boşanmaya karar verüebilmesinin şartları 117 a) Evlilik en az bir yıl sürmüş olmalıdır 117 b) Boşanmak için eşler, ya birlikte mahkemeye başvurmalı ya da bir eş, diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmelidir 118 c) Hâkimin tarafları bizzat dinlemesi 118 d) Tarafların yapmış oldukları anlaşmanın hâkim tarafından uygun bulunması ~ 119 C. ORTAK HAYATIN KURULAMAMASI YA DA FİİLÎ AYRILIK 119

7 1. Genel olarak Şanlar 120 a) Daha önce herhangi bir boşanma sebebine dayanılarak açılan davanın reddedilmiş olması 120 b) Boşanma talebinin reddi kararının üzerinden üç yıl geçmiş ve bu süre içinde her ne sebeple olursa olsun ortak hayat kurulmamış olmalıdır 120 c) Eşlerden birinin boşanma davası açmış olması BOŞANMA DAVASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 122 I. DAVANIN KONUSU 122 II. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME Yetkili mahkeme Görevli mahkeme 123 III. TARAFLAR VE DAVA EHLİYETİ BOŞANMA VE AYRILIK DAVASINDA UYGULANACAK USUL VE ALINACAK ÖNLEMLER 126 I. GENEL OLARAK 126 II. USUL KURALLARI 127 III. DAVA SIRASINDA ALINACAK ÖNLEMLER Eşlerin barınması ve geçimi için alınacak önlemler Eşler arasındaki malî ilişkilere yönelik önlemler Çocuklara ilişkin alınacak önlemler DAVA SONUNDA VERİLECEK KARAR: BOŞANMA YA DA AYRILIK 129 I. GENEL OLARAK 129 II. AYRILIK KARARI VE SONUÇLARI Ayrılık kararı Ayrılık kararının sonuçları Ayrılık süresinin sonunda tarafların durumu 132 III. BOŞANMA KARARI VE SONUÇLARI 133 A. Boşanma kararı 133 B. Boşanma kararının sonuçlan Boşanma kararının eşler yönünden sonuçlan 133 a) Evlilik birliğinden sona ermesi ve eşlerin yeniden evlenebilmeleri 133 b) Mal rejimin tasfiyesi 133 c) Evlenmeyle kazanılan kişisel durumun korunması ya da değişmesi 134 d) Eşlerin birbirlerine karşı miras hukukundan doğan haklarının sona ermesi 134 e) Zamanaşımının işlemeye başlaması Boşanma kararının çocuklar yönünden sonuçlan 137 a) Velayet 137 b) Çocukla kişisel ilişki kurulması 138 aa) Çocukla, kendisine velayet verilmemiş olan ana ya da baba arasındaki kişisel ilişkinin düzenlenmesi 139 bb) Çocukla üçüncü kişiler arasında ilişki kurulmasının düzenlenmesi 140 c) Çocuğa iştirak (bakım) nafakası bağlanması 14! XI

8 XII 3. Boşanmanın malî sonuçlan 141 a) Maddî tazminat 142 aa) Maddî tazminat isteyen eşin boşanmada hiç kusurunun bulunmaması ya da kusurunun daha az olması 142 bb) Davalı tarafın kusurlu olması 142 cc) Davacının mevcut ya da beklenen bir menfaatinin zedelenmesi 143 dd) Maddî tazminatın miktarı 143 b) Manevî tazminat 144 aa) Davalının kusurlu olması 144 bb) Davacının kişilik hakkının zedelenmesi (ihlâl edilmesi) 145 cc) Manevî tazminatın şekli ve miktarının belirlenmesi 145 c) Yoksulluk nafakası 145 aa) Taraflardan birinin talepte bulunması 145 bb) Talep eden eşin kusursuz ya da daha az kusurlu olması 146 cc) Nafaka isteyen eşin, yoksulluğa düşmesi 146 dd) Takdir edilecek nafakanın, bunu ödeyecek olan eşin malî gücü ile orantılı olması 146 ee) Nafaka davasında görevli ve yetkili mahkeme 147 ff) Nafakanın süresi 147 d) Maddî tazminat ve yoksulluk nafakasının ödeniş biçimi 147 e) Nafaka ve tazminatın değiştirilmesi 148 f) Nafaka ya da maddî tazminatın sona ermesi 149 g) Zamanaşımı 150 İKİNCİ KISIM EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ 14. EVLİLİK BİRLİĞİNİN ORGANİZASYONU GENEL OLARAK 153 II. EVLİLİK BİRLİĞİNDE EŞLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ Genel Olarak Evlilik Birliği ve Birliğin Ortak Yönetimi Evlilik Birliğinin Doğrudan Hukuksal Sonuçlan ile Eşlere Yüklediği Hak ve Yükümler 154 a. Evlilik birliğine dayalı kişilik haklannın korunması yükümü 154 b. Evlilik birliğinin mutluluğunu elbirliği ile sağlama yükümü 154 c. Eşlerin çocuklarına birlikte özen gösterme yükümü 155 d. Eşlerin sadakat yükümü 155 e. Eşlerin yardım yükümü 155 f. Eşlerin bilgi verme yükümü 155 III. KARININ SOYADI 156 IV. EVLİLİK KONUTU 156 V VATANDAŞLIK 156 VI. EŞLERİN EVLİLİK BİRLİĞİNİN GİDERLERİNE KATILMASI 157 T. Genel Olarak Birlik Giderleri Kavramı Haciz ve Devredilebilirlik Zamanaşımı Sona erme 159

9 XIII VII. EŞLERİN MESLEK VE İŞİ 159 VIII. EŞLERİN HUKUKSAL İŞLEMLERİ Kural Aile Konutu Üzerindeki Tasarruflar 160 a. Genel olarak 160 b. Aile konutu kavramı, MK 194'iin zamansal ve işlemsel sınırları 160 c. MK 194'de yer alan sınırlamanın hukukî niteliği 162 d. Diğer eşin izni ve iznin verilmemesinin sonuçları 163 e. Hâkimin hak sahibi eşi tek başına işlem yapmaya yetkili kılması 164 f. Geçersizliğin iyiniyetli üçüncü kişilere etkisi ve aile konutunun şerhi IX. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMSİLİ Yasal Düzenleme : Hukuksal Nitelik Ehliyet Aile(nin Ortak) İhtiyaçları Kavramı Evlilik Birliğinin Temsili Türleri 167 a. Olağan temsil yetkisi 167 b. Olağanüstü temsil yetkisi 167 aa. Genel olarak 167 bb. Eşlerin diğer aile ihtiyaçları için evlilik birliğini tek başına temsili. 168 c. Sorumluluk EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI GENEL OLARAK 169 II. EVLİLİK BİRLİĞİNİ KORUYUCU TEDBİRLERİ ALMAYA YETKİLİ VE GÖREVLİ OLAN MAHKEME 170 III. MK 195'e DAYALI GENEL KOR UM A Genel Olarak Şartları 171 a. Eşlerin (birlikte veya tek başına) talebi 17! b. Evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi 171 c. Evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda eşlerin uyuşmazlığa düşmesi Tedbir Türleri Diğer Tedbirlere Başvuru 173 IV. EŞLERİN EVLİLİK BİRLİĞİ GİDERLERİNE İLİŞKİN PARASAL KATKISININ BELİRLENMESİ 173 V. ORTAK YAŞAMA ARA VERİLMESİ Genel Olarak Şartlan * 174 a. Genel olarak 174 b. Kişiliğin tehlikeye düşmesi 175 c. Ekonomik güvenliğin tehlikeye düşmesi 175 d. Evliliğin huzurunun tehlikeye düşmesi Ortak Yaşama Verilen Aranın Süresi.' Ayrı Yaşamanın Sonuçları ve Alınacak Tedbirler 175

10 XIV a. Genel olarak 175 b. Eşlerin yapacakları parasal katkıya ilişkin tedbirler 176 c. Konut ve ev eşyasından yararlanmaya ilişkin tedbirler 176 d. Eşlerin mallarının yöntemine ilişkin tedbirler 177 e. Ergin olmayan çocuğa ilişkin tedbirler Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ayrı Yaşama ve Ortak Yaşamın Olanaksızlığı 177 VI. BORÇLULARA YÖNELİK ÖNLEMLER Genel Olarak Hukuksal Nitelik Şartları 178 a. Maddî şart 178 b. Şeklî şart Talimatın konusu Talimatın Kapsamının Tayini Tedbirin Sonuçlan 179 VII. EVLİLİK BİRLİĞİNİ KORUYUCU ÖNLEM OLARAK EŞİN BELİRLİ BİR MALVARLIĞI DEĞERİ ÜZERİNDEKİ TASARRUF YETKİSİNİN SINIRLANMASI Genel Olarak MK 199'un Uygulama Şartlan Sınırlamanın Konusu Sınırlamanın Hukuksal Niteliği Sınırlamanın Hukuksal Sonuçlan Ek Koruma Önlemleri ve Şerh Olanağı 181 VIII. EŞLERİN TEMSİL YETKİSİNİN TAMAMEN VEYA KISMEN KALDIRILMASI Genel Olarak Şartları 183 a. Temsil yetkisinin "'açık'' aşımı 183 b. Temsil yetkisini kullanmada yetersizlik Eşin Temsil Yetkisinin Kaldırıldığının Üçüncü Kişilere Duyurulması Eşin Temsil Yetkisinin Tamamen veya Kısmen Kaldınlmasının Sonuçları ; Temsil Yetkisinin Geri Verilmesi 184 IX. TEDBİRLERİN ALINMASINI GEREKTİREN ŞARTLARDA DEĞİŞİKLİKLER Tedbirlerin Değişen Şartlara Uyarlanması İlkesi Şartları " 185 a. Maddî şartlar 185 b. Şeklî şartlar Değişiklik Karannın Konusu ve Sonuçlan 185 X SAYILI AİLENİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNUN ÖNGÖRDÜĞÜ TEDBİRLER 185

11 XV ÜÇÜNCÜ KISIM EVLİLİK BİRLİĞİNDE MAL REJİMLERİ 16. MAL REJİMİ HUKUKUNUN GENEL HÜKÜMLERİ 188 I. GENEL OLARAK 188 II. MAL REJİMİ TÜRLERİ Yasal Mal Rejimi-Sözleşmesel Mal Rejimi Olağan Mal Rejimi-Olağanüstü Mal Rejimi 189 III. MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ Genel Olarak Şartlan 189 a. Kurucu olgu: Tarafların Anlaşması 189 b. Geçerlilik Şartlan 190 aa. Ehliyet 190 bb. Şekil 190 c. Hüküm ve Sonuçlan Mal Rejimi Sözleşmesinin Sona Ermesi 191 IV. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ Genel Olarak Talep Üzerine Hâkim Kararıyla Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 191 a. MK 197/11 uyarınca olağanüstü mal rejimine geçiş 191 b. Haklı bir sebebe dayalı olarak olağanüstü mal rejimine geçiş 192 aa. Eşlerden birisinin talebi 192 bb. Hakiı bir sebebin varlığı 192 aaa. Genel olarak 192 bbb. Kanunda öngörülen örnekler 192 cc. Yetkili ve görevli mahkeme c. MK 210 uyarınca olağanüstü mal rejimine geçiş Talep Olmaksızın Kanun Gereği Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş Olağanüstü Mal Rejiminin Sona Ermesi 194 a. Genel olarak 194 b. Anlaşmaya dayalı sonra erme 194 c. Eşlerden birisinin talebi üzerine sona erme 194 V. MAL REJİMİNİN TASFİYESİNDE YETKİLİ \e GÖREVLİ OLAN MAHKEME Kural Mal Rejiminin Tasfiyesinde Yetkili ve Görevli Olan Mahkeme 194 VI. ALACAKLILARIN KORUNMASI 195 VII. EŞLERİN MALVARLIKLARININ YÖNETİMİ 195 VIII. ENVANTER YAPILMASI 195 IX. EŞLER ARASINDAKİ BORÇLAR VE BORÇ ERTELEMESİ YASAL MAL REJİMİ OLARAK EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ 197 I. GENEL OLARAK 197 İ93

12 XVI II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNDE HAK SAHİPLİĞİ İLİŞKİSİ Yasal Düzenleme Eşlerin Kanunî Edinilmiş Mallan 198 a. Genel olarak 198 b. "Mal Rejimi Süresince Edinme" ve "Karşılık" kavramları 198 e. Edinilmiş mallara ilişkin yasal örnekler 198 aa. Eşlerin çalışmasının (emeğinin) karşılığı olan edinimler 198 bb. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeleri 199 cc. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar 199 dd. Kişisel malların gelirleri 199 ee. Edinilmiş malların yerine geçen (ikame) değerler 199 d. Diğer edinilmiş mallar Eşlerin Kanunî Kişisel Mallan 200 a. Genel olarak 200 b. Kişisel mallara ilişkin yasal örnekler 200 aa. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya 200 bb. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri 201 cc. Manevî tazminat alacakları " ; 201 dd. Kişisel mallar yerine geçen değerler Sözleşmesel Kişisel veya Edinilmiş Mallar 201 III. İSPAT 203 IV. YÖNETİM, YARARLANMA ve TASARRUF Kural Paylı Mülkiyet Payı Üzerinde Tasarruf 204 V. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUK 204 VI. SONA ERME ve TASFİYE Sona Erme Tasfiye 206 a. Tasfiye Anlaşması ve Tasfiye Davası 206 b. Malların Geri Verilmesi, Eş'lerin Paylı Mülkiyetindeki Bir Malın Eşlerden Birisine Tahsisi ve Borçlara İlişkin Eşlerarası Düzenlemeler..208 aa. Malların Geri Verilmesi 208 bb. Eşlerin Paylı Mülkiyetindeki Bir Malın Eşlerden Birisine Tahsisi aaa. Genel Olarak 209 bbb. Hukuksal Nitelik '. 209 ece. Şartları 209 cc. Borçlara İlişkin Eşlerarası Düzenlemeler 210 c. Malvarlığı Kesimlerinin Birbirinden Ayrılması 210 d. Değer artış payı alacağı 211 aa. Genel olarak 211 bb. Şartları 211 aaa. Diğer eşe ait bir mal. arlığı unsuruna yönelik katkı 211 bbb. Bağışlama kastı ve karşı*edimin olmaması 212 ccc. Mal rejiminin tasfiyesi anında bir değer artışınn varlığı 212

13 XVII ddd. Mal rejiminin tasfiyesinin talep edilmesi 213 cc. Değer artış payı alacağının hesaplanması 213 aaa. Değer artışının hesaplanması 213 bbb. Değer artış payının hesaplanması 214 ccc. Değer artış payı alacağının hesaplanması 214 dd. Değer artış payı alacağının artık değer (ve dolayısıyla katılma alacağının) hesabına etkisi 214 ee. Muacceliyet 216 ff. Zamanından önce geri ödeme üzerine eşlerin anlaşması 216 gg. Eşlerin değer artış payı üzerindeki tasarrufları 216 e. Denkleştirme alacağı 216 aa. Genel olarak 216 bb. Eşlerin borçlarının malvarlığı kesimlerindeki konumu 217 aaa. Genel olarak 217 bbb. Borçların edinilmiş mallan yüklemesi karinesi 217 cc. Denkleştirme alacağının türleri 218 f. Eklenecek değerler 219 aa. Genel olarak 219 bb. Eklenecek ivazsız kazandırmaların kapsamı ve sının 219 g. Değer tespiti (değerleme) 220 h. Değerleme zamanı 221 i. Katılma alacağı ve hesaplanması 221 aa. Genel olarak 221 bb. Artık değer ve hesaplanması 222 cc. Artık değere yasal katılım (artık değer alacağı) ve katılma alacağı dd. Anık Değere Sözleşmesel Katılma 223 aaa. Mal Rejiminin Ölümle Sona Ermesi Halinde 223 bbb. Mal Rejiminin Ölüm Dışında Bir Sebeple Sona Ermesi Halinde 224 ee. Katılma alacağı için muacceliyet anı ve temerrüt 224 ff. Zamanaşımı 224 gg. Katılma alacağının hukuksal niteliği, ödenmesi ve hâkim kararıyla azaltılması ve ortadan kaldırılması 225 rıh. Katılma alacağının ifasının ertelenmesi 226 ii. Faiz ödeme ve teminat gösterme yükümü 226 jj. Katılma Alacağının Miras Paylaşımına Etkisi 226 kk. Katılma Alacağından Feragat 226 j. Aile konutu ve ev eşyası üzerinde sağ kalan eşin talep hakkı 227 aa. Genel olarak 227 bb. Hayatta olan eşin talebi ve hukukî niteliği 227 cc. Şartlan ~ 228 dd. Talebin konusu 229 ee. Talebin süresi 229 k. Üçüncü kişilere karşı dava hakkı 229 aa. Yasal düzenleme ve Miras Hukukuna İlişkin Tenkis Davası ile İlişkisi " 229 bb. Şartlan 230 cc. Davanın Tarafları 230 dd. Tenkis Hükmünün Hukuksal Niteliği 230 ee. Talebin süresi 23! ff. MK 560 vd.nın kıvasen uygulanması 231

14 XVIII 18. SEÇİMLİK MAL REJİMLERİ 231 I. MALAYIR1LIĞI Genel olarak Mal Ayrılığında Yönetim Yararlanma ve Tasarruf İspat..' Borçlardan Sorumluluk Paylı Mülkiyet Konusu Eşyanın Eşlerden Birisine Özgülenmesi Mal Ayrılısı Rejiminde Eşlerin Birbirlerinin Malvarlığı Unsurlarına Katkıları.." 232 II. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI Genel olarak Paylaşmalı Mal Ayrılığında Mal Rejiminin Sona Ermesi Aileye Özgülenen Mallar Katkıdan Doğan Alacak Paylaştırmaya Aykırı Davranışlar Paylaşma İsteminin Reddi Paylaştırma Yöntemi Evliliğin tptali veya Boşanma ya da Ölüm Halinde Aile Konutu ve Ev Eşyasının Hukuksal Durumu 235 III. MAL ORTAKLIĞI Genel Olarak Türleri Genel Mal Ortaklığı 236 a. Malvarlığı yapısı 236 b. Kişisel mallara ve ortaklık mallarına giren malvarlığı değerleri 236 aa. Kişisel mallar 236 bb. Ortaklık mallan 237 c. İspat 237 d. Yönetim ve tasarruf 237 e. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk 238 f. Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye 239 aa. Sona erme anı 239 bb. Kişisel mala ekleme 239 cc. Denkleştirme alacağı 239 dd. Borçların düzenlenmesi 239 ee. Değer artış payı alacağı 239 ff. Değerleme anı.t 240 gg. Paylaşma 240 aaa. Paylaşma oram 240 bbb. Paylaşma usulü 240

15 XIX DÖRDÜNCÜ KISIM HISIMLIK BİRİNCİ BÖLÜM SOYBAĞIMN KURULMASI 19 GENEL BAKIŞ SOYBAĞIMN KURULMASI YOLLARI 243 I. KAN BAĞINA DAYANANI SOYBAĞININ KURULMASI 24? A. ÇOCUK İLE ANASI ARASINDA SOYBAĞININ KURULMASI 243 B. ÇOCUK İLE BABASI ARASINDA SOYBAĞININ KURULMASI Ana ile evlilik 244 a. Evliliğin çocuğun doğumundan önce gerçekleşmiş olması 244 aa. Babalık karinesi 244 bb. Babalık karinesinin kapsamı 245 aaa. Çocuğun evlilik içinde doğması 245 bbb. Çocuğun evlilik içinde ana rahmine düşmesi 245 cc. Babalık karinesinin çürütülmesi: Soybağının reddi 248 aaa. Soybağının reddi kavramı 248 bbb. Soybağının reddi sebepleri 248 aaaa. Çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüşse 249 aaaaa. Cinsel ilişkinin imkansızlığının ispatı 249 bbbbb. Çocuğun kocanın cinsel ilişkisinden olmasının imkansızlığının ispatı: İlliyet bağının yokluğunun ispatı 250 bbbb. Çocuk evlenmeden önce veya ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmüşse 253 aaaaa. Çocuğun evlilikten önce ana rahmine düşmesi bbbbb. Çocuğun ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmesi 254 cccc. Babalık karinesinin yeniden kurulması 254 ccc. Soybağının reddi davasının tarafları : 255 aaaa. Davacı taraf 255 aaaaa. Koca ve çocuk 255 bbbbb. Diğer ilgililerin dava hakkı 256 bbbb. Davalı taraf 258 ddd. Soybağının reddi davası açma hakkının düşmesi 259 aaaa. Dava açma süresinin dolması 259 bbbb. Kocanın dava hakkının dava açma süresinin dolmasından önce düşmesi 260 eee. Soybağının reddi davası açma süresinin uzaması 261 fff. Soybağının reddi davasında yetkili ve görevli mahkeme 262 ggg. Soybağının reddi kararının sonuçlan 262 b. Evliliğin çocuğun doğumundan sonra gerçekleşmiş olması 263 aa. Evlenmenin çocuğun soybağına etkisi 263

16 XX bb. Bildirim yapılması 263 cc. Sonradan evlenme ile soybağının kurulmasına itiraz 264 aaa. İtirazın niteliği 264 bbb. Davacılar 265 ccc. Davalılar 266 ddd. İtiraz sebebinin (kocanın baba olmadığının) ispatlanması 266 eee. Dava açma süresi 267 fff. Yetkili ve görevli mahkeme Tanıma 268 a. Genel olarak 268 b. Geçerlilik şartlan 269 aa. Ehliyet 269 bb. Şekil 270 cc. Çocuğun bir başka erkek ile soybağının bulunmaması 271 c. Tanımanın gerçekleştirilebileceği zaman 272 d. Tanımanın geçersizliği 272 aa. Tanımanın kesin hükümsüzlüğü 272 bb. Tanımanın irade sakatlığı sebebi ile iptali 273 cc. Tanımanın ilgili kişiler tarafından açılacak iptal davası ile geçersiz hale getirilmesi 274 aaa. İptal davası açma hakkına sahip olan kişiler 274 bbb. ispat yükü 276 dd. Hak düşürücü süreler Babalık hükmü 277 a. Babalık davasının tarafları 278 aa. Davacı taraf 278 bb. Davalı taraf. 279 b. Babalığın ispatı 280 aa. Babalık karinesi 280 bb. Babalık karinesinin çürütülmesi 281 aaa. Davalının çocuğun babası olmasının olanaksızlığının ispatı c. Babalık davasının süresi 283 d. Babalık davasında görevli ve yetkili mahkeme 284 e. Babalık davasının sonucu ve ananın malî haklan 285 aa. Doğum giderleri 285 bb. Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderleri 285 cc. Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler EVLÂT EDİNME YOLUYLA SOYBAĞININ KURULMASI Genel Bakış: Evlât Edinme Kurumunun Niteliği ve İşlevi Evlât Edinme İlişkisinin Kurulması İçin Gerekli Şartlar 288 a. Küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin şartlar 288 aa. Genel Şartlar 288 aaa. Küçük evlât edinen tarafından bakılmış ve eğitilmiş olmalıdır 288 bbb. Evlât edinmenin küçüğün yararına bulunması 289 ccc. Evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı biçimde zedelenmemesi 289 bb. İlgililere ilişkin şartlar 290

17 XXI aaa. Evlât edinenler açısından 290 aaaa. Evli kişilerin evlât edinmesi 290 aaaaa. Kural: Birlikte evlât edinme 290 bbbbb. Birlikte evlât edinme için gerçekleşmesi gereken şartlar 291 bbbb. Eşlerden birinin diğerinin çocuğunu evlât edinmesinin özelliği: Üvey çocukların evlât edinilmesi 291 cccc. İstisna: Evli kişilerin tek başına evlât edinmesi 292 dddd. Evli olmayan kişilerin evlât edinmesi 292 bbb. Evlâtlık açısından 293 aaaa. Yaş 293 bbbb. Küçüğün rızası 293 cccc. Vesayet dairelerinin izni 294 dddd. Ana ve babanın rızası 294 aaaaa. Anlamı 294 bbbbb. Rızası aranacak kişiler 294 ccccc. Rızanın verilmesi yöntemi, zamanı, içeriği ve geri alınması 295 aaaaaa. Yöntemi 295 bbbbbb. Zamanı 296 cccccc. İçeriği 296 dddddd. Geri alınması 297* eeee. Ana babanın rızasının aranmadığı haller 298 aaaaa. Gerekçesi ve sebepleri 298 bbbbb. Kararın verilme zamanı 299 b. Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinilmesi 299 aa. Şartlan 300 aaa. Evlât edinilenin ergin veya kısıtlı olması 300 bbb. Evlât edinenin altsoyunun açık muvafakatinin bulunması 300 ccc. Evlât edinilenin evli olması halinde eşinin rızası (MK m. 313/f.2) 301 ddd. Evlât edinen ve evlât edinilen açısından kanunun aradığı diğer şartlardan birinin gerçekleşmiş olması 302 aaaa. Evlât edinilenin bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç olması (»VIK m.3!3/b.l)...3o2 bbbb. Evlât edinilenin küçükken evlât edinen tarafından en az beş yıl süre ile bakılıp gözetilmiş ve eaitümiş olması (.VIK m. 313/b.2).! 303 cccc. Evlât edinen ile evlât edinilenin en az beş yıldan beri aile halinde birlikte yaşamaları ve diğer haklı sebeplerin mevcut olması 303 eee. Küçüklerin evlât edinilmesine ilişkin hükümlerin kıyasen uygulanacak olması 303 c. Evlât edinme karan 304 aa. Mahkeme kararının kurucu niteliği 304 bb. Yetkili ve görevli mahkeme 304 cc. Mahkeme tarafından evlât edinmenin şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması 305 aaa. Genel olarak 305 bbb. Evlât edinme şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesinde dikkate alınacak an 305

18 XXII ccc. Özel olarak MK m. 316'da öngörülen araştırma ve araştırmanın içeriği 306 d. Evlât edinme ilişkisinin sonuçlan 307 aa. Genel olarak 307 bb. Ana ve babaya ait hak ve yükümlülükler 308 cc. Evlâtlığın ana ve babası ile olan soybağının durumu 308 dd. Evlenme yasağı 309 ee. Mirasçılık " 310 ff. Evlâtlığın adı ve soyadı 310 gg. Evlâtlığın vatandaşlığı 310 e. Evlât edinme ilişkisinin sona ermesi 311 aa. Kural: Evlât edinme ilişkisinin iptal davası açılarak sona erdirilmesi 311 bb. Evlât edinme ilişkisinin sona erdirilmesi sebepleri 312 aaa. Evlât edinme ilişkisinin kurulabilmesi için rızası gereken kişilerin rızasının bulunmaması 312 bbb. Evlât edinme ilişkisinin kurulmasındaki diğer noksanlıklar 313 cc. İptal davasında hak düşürücü süreler 314 f. Evlât edinme işlemlerinde aracılık SOYBAĞLNIN HÜKÜMLERİ GENEL BAKIŞ 315 II. SOYBAĞININ VELAYET HAKKINA BAĞLI OLMAYAN HÜKÜMLERİ Soyadı Karşılıklı Yükümlülükler Çocuk ile Kişisel İlişki Kurulması 318 a. Ana ve baba ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulması 319 aa. Kural 319 bb. İçeriği 319 cc. Sınırlan 321 b. Üçüncü kişilerin çocukla kişisel ilişki kurması 321 c. Yetkili ve görevli mahkeme Ana Babanın Çocuklann Bakım ve Eğitim Giderlerini Karşılama Yükümlülüğü 323 a. İçeriği 323 b. Süresi 323 c. Ana Babanın Çocuk Mallarını Harcama Yetkisi 324 d. Dava hakkı 324 aa. Çocuğun dava hakkı 324 bb. Ana veya babanın dava hakkı 324 e. Nafaka miktarının takdiri 325 f. Ana ve babanın güvence vermesi 325 g. Nafaka davasında geçici önlemler 326 III. SOYBAĞININ VELAYET HAKKINA BAĞLI HÜKÜMLERİ Velayet Hakkının Tanımı Velayete Tabi Olan ve Velayet Hakkına Sahip Kişiler Velayet Hakkının Kullanılması Velayet Hakkının Kapsamı 328

19 XXIII a. Genel olarak 328 b. Velayet hakkının kullanılmasında çocuğunun düşüncesinin alınması c. Çocuğun ana ve babasının sözünü dinleme yükümlülüğü 329 d. Velayet hakkının çocuğun medenî durumu ile ilgili hükümleri 329 aa. Çocuğa öz ad koyulması 329 bb. Çocuğun yerleşim yerinin belirlenmesi 329 e. Çocuğun eğitimi 330 f. Çocuğun fiil ehliyeti ve temsil edilmesi 331 g. Çocuğun aileyi temsil etmesi 332 h. Çocuk ile ana ve babası arasındaki hukukî işlemler 332 i. Ana ve babanın çocuk mallarına ilişkin hak ve yükümlülükleri 332 aa. Ana ve babanın çocuk mallarım yönetme ve kullanma hakkı 332 bb. Çocuk mallarının sarfı 333 cc. Ana ve babanın kısmen veya tamamen yönetim ve kullanma hakkına sahip olmadığı çocuk mallan 333 aaa. Çocuğa yapılan karşılıksız kazandırmalar 334 bbb. Saklı pay 334 ccc. Meslek veya sanat için verilen mal ve kişisel kazanç 334 dd. Yönetimin sona ermesi ve ana ile babanın sorumluluğu Çocuğun Ana ve Babasına Karşı Korunması 335 a. Çocuğun kişiliğinin korunmasına ilişkin önlemler 335 aa. Genel olarak 335 bb. Çocukların yerleştirilmesi 336 b. Çocuğun mallarına ilişkin önlemler 337 aa. Genel olarak 337 bb. Çocuk mallarının yönetiminin ana ve babadan alınması Velayetin Kaldırılması 338 a. Velayetin kaldırılmasının şartlan 338 aa. Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, özürlü olması, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi (MK m.348/b. 1) 338 bb. Ana ve babanın çocuğa yeterli ilgi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması ( MK m. 348/b. 2) 338 cc. Ana veya babanın yeniden evlenmesinin özelliği 338 b. Velayetin kaldırılması karan ve sonuçları Durumun Değişmesinin Çocuğun Korunmasına İlişkin Önlemlere ve Velayetin Kaldınlması Kararına Etkisi 339 İKİNCİ BÖLÜM AİLE TOPLULUĞU (Geniş Anlamda Aile İlişkileri) 22. YARDIM NAFAKASI 341 I. GİRİŞ 341 U. NAFAKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ( NAFAKA YÜKÜMLÜSÜ VE ALACAKLISI) IH. YARDIM NAFAKASININ ŞARTLARİ : Yardım Nafakası Talep Edecek Olan Yönünden 342

20 XXIV 2. Yardım Nafakası Yükümlüsü Y'önünden 345 a) Nafaka yükümlüsü altsoy üstsoy hısımı ise 345 b) Nafaka yükümlüsü kardeşler ise 346 clsıra.'. 347 IV. YARDIM NAFAKASININ MİKTARININ TESPİTİ 349 V. USUL HÜKÜMLERİ Yetkili ve Görevli Mahkeme Taraflar İspat Yükü 351 VI. YARDIM NAFAKASININ BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 351 VII. YARDIM NAFAKASININ ÖZELLİKLERİ Mirasçıya Geçmemesi Kural Olarak Üçüncü Kişiye Devir Edilememesi Haciz Edilememesi Takas Edilememesi Önceden Feragat Edilememesi Kamu Düzeni İle İlgili Olması EV DÜZENİ 353 I. GENEL OLARAK 353 II. EV BAŞKANLIĞI Genel Olarak Ev Başkanı Kavramı Ev Başkanının Y'etkileri Ve Yükümlülükleri 357 a) Yetkileri 357 aa) Ev kurallarını belirlemek 357 bb) Evin kurallarını uygulamak 358 b) Yükümlülükleri 359 aa) Ev halkının eşyasını korumak 359 bb) Akı! hastalığı ya da akıl zayıflığı ile malûl olan topluluk fertlerine özel özen göstermek Ev Başkanının Sorumluluğu 360 III. ALTSOYUN DENKLEŞTİRME ALACAĞI AİLE MALLARI 365 I. GENEL OLARAK 365 II. AİLE VAKFI Niteliği Ve Özellikleri Aile Fideikomisi Yasağı 368 III. AİLE MALLARI ORTAKLIĞI Genel Açıklama Ve Kavram : Aile Mallan Ortaklığının Kurulması Aile Malları Ortaklığının İşletilmesi 370 a) Elbirliğiyle yönetilen aile mallan ortaklığı 370 b) Kazanç payîı aile mallan ortaklığı T Ortakların Sorumlulusu 371

21 XXV 5, Ortaklığın Sona Ermesi Paylaşma Kuralları 371 IV. AİLE YURDU Aile Yurdunun Niteliği Ve Amacı Aile Yurdunun Kurulması Hükümleri Sona Erme 373 BEŞİNCİ KISIM VESAYET 25. DAR ANLAMIYLA VESAYET 374 I. VESAYET HUKUKUNA GİRİŞ Genel Olarak Vesayet Hukukunun Hukuksal Niteliği Vesayet Hukukunun Uygulama Alanı Vesayet Hukukunun Temel ilkeleri 375 a. Orantıhlık ilkesi 375 b. Tipe bağlılık ve tip sınırlılığı ilkesi Kamusal Vesayet - Aile Vesayeti (Özel Vesayet) Ayırımı Vesayet Organları 376 a. Kamusal Vesayet organları 376 b. Aile Vesayeti organları 376 II. AİLE VESAYETİ Genel Olarak Aile Vesayetinin Kuruluş Şartlan 376 a. Maddî şart 376 b. Usulî şart Aile Vesayetinin Yürütümü ve Aile Meclisinin Sorumluluğu Aile Vesayetinin Sona Ermesi 377 III. DAR ANLAMDA VESAYETİ GEREKTİREN HALLER Küçüklük Kısıtlama 378 a. Genel olarak 378 b. Kısıtlama sebepleri 379 aa. Genel olarak 379 bb. Akıl hastalığı ve akıl zayıflığı 379 cc. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim 380 aaa. Yetersizlik olgusuna dayalı (alternatifli) şartlar 380 aaaa. Savurganlık 380 bbbb. Alkofve uyuşturucu madde bağımlılığı 38ü cccc. Kötü yaşam tarzı 381 dddd. Kötü Yönetim 381 bbb. Sosyal şart 381

22 XXVI dd. Özgürlüğü bağlayıcı ceza 381 ee. İstek üzerine (iradi) kısıtlanma 382 ff. Kısıtlama sebeplerinin birbirleri ile ilişkisi 383 c. Kısıtlama usulü 383 aa. Yargılamanın başlangıcı 383 bb. Yargılama usulü 384 cc. Kısıtlama kararının ilânı 384 d. Kısıtlanmanın sonuçlan...~. 385 IV. VESAYET İŞLERİNDE YETKİLİ MAHKEME 385 V. VASİ ATANMASI Yasal Düzenleme Vasi Atanması İçin Aranan Şartlar 386 a. Şeklî şartlar 386 b. Maddî Şart "Yeterlilik" Vasilik Engelleri Vasiliği Kabul Yükümlülüğü Vasilikten Kaçınma (Özür) Sebepleri Vasi Atanmasında Özel Durumlar 390 a. Eş ve yakın hısımların önceliği 390 b. İlgililerin isteği Vasi Atanmasında Usul 390 a. Genel olarak 390 b. Geçici tedbirler aa. Genel olarak 391 bb. Tedbir türleri 391 aaa. Genel olarak cc. Geçici tedbir karannın ilânı 392 dd. Yetkili ve görevli mahkeme 392 c. Vasi atanması kararının tebliğ ve ilânı Vasilikten Kaçınma ve İtiraz Geçici Vasilik Kesin Görev Devri Vasinin Görev Süresi Vasinin Ücreti 394 VI. VESAYETİN YÜRÜTÜMÜ Genel Olarak Vasinin Göreve Başlaması 394 a. Defter tutma 394 b. Değer taşıyan eşyaların saklanması 395 c. Menkullerin satımı 395 d. Aktiflerin değerlendirilmesi 396 aa. Paraların yatırılması 396 bb. Sermaye yatırımlarının dönüştürülmesi 396 cc. Ticari ve sınaî işletmeler 396 dd. Taşınmazların durumu Vesayet Altındaki Kişiye Yönelik Kişisel Özen 397

23 XXVII a. Genel olarak 397 b. Küçüklerde kişisel özen 398 c. Özel olarak vesayet altındaki küçüğün koruma amaçlı özgürlüğünün kısıtlanması 398 d. Kısıtlılara yönelik kişisel özen Vesayet Altındaki Kişinin Temsili 399 a. Genel olarak vasinin yasal temsil yetkisi ve hukuksal niteliği 399 b. Temsil yetkisinin kullanılması 399 c. Yasal temsil yetkisinin üçüncü kişiye devri 400 d. Yasak işlemler 400 e. Vesayet altındaki kişinin görüşünün alınması 401 f. Vesayet altındaki kişinin tek başına hareket etmesi 401 aa. Vasinin rızası 401 aaa. Genel olarak 401 bbb. Vasinin icazet vermemesinin sonuçlan 402 bb. Vesayet Altındaki Kişinin Bir Meslek veya Sanatı Yürütümü Vesayet Altındaki Kişinin Mallarının Yönetimi 403 a. Malların Fiilen Yönetimi 403 b. Vasinin Hesap Tutma ve Rapor Verme Yükümü 403 c. Vesayet Altındaki Kişinin Serbest Mallan 403 VII. VESAYET DAİRELERİNİN GÖREVLERİ Şikayet ve İtirazları İnceleme 404 a. Genel Olarak 404 b. Şikayet Sebepleri 404 c. Şikayet ve İtiraz Hakkı Sahipleri 404 d. Şikayet ve İtirazın Süresi 405 e. Şikayet ve İtiraz Üzerine Verilecek Kararların Temyizi İzin Verme 405 a. Genel Olarak 405 b. Vesayet Makamının İznine Tabi Olan İşlemler 406 c. Vesayet Makamının ve Denetim Makamının İznine Tabi Ofan İşlemler 407 d. İzin Verilmemesinin Sonuçlan Rapor ve Hesapların İncelenmesi 408 VIII. VESAYETİN SONA ERMESİ Vesayeti Gerektiren Sebeplerin Ortadan Kalkmasına Bağlı Olarak Vesayetin Sona Ermesi 408 a. Vesayetin Kendiliğinden Sona Ermesi 408 aa. Küçüklerde 408 bb. Hükümlülerde 409 cc. Ölüm ve Gaiplik 409 b. Vesayetin Mahkeme Karan ile Sona Ermesi 409 aa. Genel Olarak 409 bb. Şartlan 409 cc. Yargılama Usulü 409 aaa. İlan 409 bbb. Akıl Hastalığı ve Akıl Zayıflığı Halinde Usul 410

24 XXVIII ccc. Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı. Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim Halinde Usul 410 ddd. İstek Üzerine Kısıtlanmada Usul Vasilik Görevinin Sona Ermesi 410 a. Genel Olarak 410 b. Vasilik Görevinin Kendiliğinden Sona Ermesi 410 aa. Vasinin Ölümü 410 bb. Ehliyetsiz Hale Gelme 410 cc. Kasıtlı İşlenmiş Suçtan Hapse Mahkumiyet 411 dd. Vesayetin Kendiliğinden Sona Ermesi 411 ee. Vasinin Görev Süresinin Dolması 411 c. Vasinin Görevinin Kendiliğinden Sona Ermediği Haller 411 aa. Vasilik Engellerinin Varlığı 411 bb. Vasilikten Kaçınma Sebebinin Varlığı 411 d. Göreve Devam Zorunluluğu Vasinin Görevden Alınması 412 a. Genel Olarak 412 b. Görevden Alınma Sebepleri 412 aa. Vasinin Görevini Ağır Surette Savsaklaması 412 bb. Vasinin Yetkilerini Kötüye Kullanması 412 cc. Vasinin Güven Sarsıcı Davranışları 413 dd. Vasinin Ödeme Güçlüğü 413 ee. Vasiye İlişkin Diğer Yetkisizlik Halleri 413 c. Görevden Almayla Görevli Mahkeme 413 d. Görevden Alma Usulü 413 e. Yargılama Sırasındaki Geçici Önlemler 413 f. Vesayet Makamının Vereceği Karar 414 aa. Görevden Alma Kararı 414 bb. Uyarı Karan Vesayetin Sona Ermesinin Sonuçları 414 a. Kesin Hesap ve Son Raporun Verilmesi 414 b. Malvarlığının Teslimi 414 c. Vasinin Görevine Son Verilmesi KORUMA AMAÇLI ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI 415 I. GİRİŞ 415 II. KAÖKNIN MKDAKİ SİSTEMATİK DÜZENİ 415 III. KAÖKNIN AMACI 415 IV. ÖZGÜRLÜĞÜ KISITLANACAK KİŞİ 416 V. KAÖKNIN ŞARTLARİ Özel Koruma İhtiyacı Zayıflık Durumu Toplum İçin Tehlike Oluşturma Orantıiılık Zayıflık Durumunun Sürekliliği KAÖK Hükümlerinin Kişiye Yönelîk İradesi Dışı (Cebrî) Tedavi Uygulamaları İçin Yasa! Bir Dayanak Oluşturup Oluşturmayacağı Sorunu ' * " 418

25 XXIX VI. KAÖKNIN HUKUKSAL SONUCU VE KURUM KAVRAMI 418 VII. KAÖK İÇİN YETKİLİ MAHKEME 419 VIII. BİLDİRİM YÜKÜMÜ 419 IX. VESAYET MAKAMI KARARINA İTİRAZ 420 X. DENETİM MAKAMININ KARARINA KARŞI KANUN YOLUNA BAŞVURU 422 XI. KAÖK YARGILMASINDA UYGULANACAK YARGILAMA HUKUKU KURALLARI 422 XII. YARGILAMA USULÜ KAYYIMLIK ve YASAL DANIŞMANLIK 424 I. GENEL OLARAK 424 II. KAYYIMLIK Yasal Düzenleme Yetkili Mahkeme Kayyımlığın Türleri 426 a. Temsil kayyımlığı : 426 aa. Genel olarak 426 bb. Temsil kayyımı atanmasını gerektiren haller 426 aaa. Ergin kişiye temsilci tayini 426 bbb. Yasal temsilciyle menfaat çatışması 427 ccc. Yasal temsilcinin görevini yerine getirmesine bir engelin varlığı 428 ddd. Diğer haller ; 428 b. Yönetim kayyımlığı 428 aa. Genel olarak 428 bb. Yönetim kayyımı atanma sebepleri 429 aaa. Belirli bir yerde bulunmama 429 bbb. Yetersizlik 429 ccc. Mirasçılık haklarında belirsizlik ve ceninin menfaati 430 ddd. Tüzel kişilerin organlarından yoksunluğu 430 eee. Yönetimden yoksun kamusal yardımlar 431 fff. Diğer haller.." 431 c. İradî kayyımlık Kayyımlığın Yürürümü 432 a. Kayyım tayinin kendisine kayyım tayinde edilen kişinin fiil ehliyetine etkisi '. 432 b. Kayyımın görev süresi 433 c. Kayyımın ücret hakkı 433 d. Vesayet makamının talimatlarına uyma yükümü 433 e. Malvarlığının yönetimi Kayyımlığın Sona Ermesi 434 a. Temsil kayyımlığının sona ermesi 434 b. Yönetim kayyımlığının sona ermesi 434 c. İsteğe bağlı kayyımlığının sona ermesi 434 d. Diğer sebepler 435 e. Sona erme usulü 435 f. Görevli mahkeme 435

26 XXX III. YASAL DANIŞMANLIK Yasal Düzenleme Yasal Danışmanlığın Türleri 435 a. Katılım danışmanlığı - yönetim danışmanlığı ayırımı 435 b. Yasal danışman atanmasının hukuksal sonuçları 436 aa. Genel olarak 436 bb. Katılım danışmanlığı için 436 cc. Yönetim danışmanlığı için 437 dd. Karma danışmanlık için Yasal Danışmanlığın Sona Ermesi VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU 438 I. YASAL DÜZENLEME 438 II. SORUMLULUĞUN ŞARTLARİ Vasinin (Kayyımın, Yasal Danışmanın) ve Devletin Sorumluluğu İçin Ortak Şartlar 438 a. Hukuka aykırılık 438 b. Uygun illiyet bası 438 c. Zarar Vasinin ve Devletin Sorumluluğu İçin Ortak Olmayan Şart: Kusur 439 III. SORUMLULUĞUN SIRASI ; 439 IV. SORUMLULUK DAVASI Davacı Davalı Yetkili ve Görevli Mahkeme Dava zamanaşımı 441 a. Olağan zamanaşımı süresi 441 b. Olağanüstü zamanaşımı süresi Vesayet Altındaki Kişinin Alacaklarının İmtiyazı 441 KAYNAKÇA 443